iting der zee-armen: waar
schijnlijk grootste ingenieurswerk
ter wereld
Afsluit
1
Churchill evenals Eisenhower
bereid Stalin te ontmoeten
Prof. Thijsse viel in slaap
Water en vuur kan men
niet binden
Dijk tegen „Russische stroom
Balkan-pact een waarborg te
meer voor de vrede
bij B.P.M.
EERSTE NIEUWE WONING VOOR
RAMPGEBIED
Te waarderen
wenk uit hoofd
kwartierte Delft
Ontploffing in tank
Rampenfonds:
ruim 69 millioen
Onrust in Zeeuwsch
Vlaanderen
Katholieke eisen aan de Duitse
eenheidsvakbeweging
De camera op
buitenland
v.
Dinsdag 3 Maart '953
%\DAGBLAD VOOR.SCHtEDAM EN OMSTREKEN
J
Koningin Mary ziek
Jol
Hongaars iiitwisselingsaaiibod voorlopig
afgewezen
«O*
Iran nog midden in een avontuur
V
V.
WEERBERICHT
DELFT, Maandag 2 Maart.
Van onze speciale verslaggever
Nóót alles moeten we vertrouwen hebben", verklaarde prof. ir
J- Thijsse ons gisteren in het Waterloopkundig Laboratorium te
Delft, „vertrouwen en geduld. Er zullen bij het herstel van onze
zeeweringen ongetwijfeld nog tegenslagen komen, veel tegenslagen
misschien, maar wij hier hehben het vertrouwen? dat we uiteindelijk
zullen slagen
En tot degenen, die zich thans reeds ongeduldig afvroegen, waarom
er zo „weinig" scheen te gebeuren, tot hen die beweerden, dat liet
allemaal te langzaam gaat, tot het begrijpelijke ongeduld der evacué s?
zei hij„Hoe moeilijk het ook is, wij móéten geduld hebben. Vooral
voor de dichting der grote gaten, is het voorbereidingswerk zeer
tijdrovend: er moeten soms havens gemaakt worden,^ waarin het
zware materiaal een ligplaats vinden kan? ook het „breien der zink-
gtukken duurt vrij lang
Uur van twaalf seconden
Geen ,,V erdrotiJteti land
van Zierikzee
Vroeger moest men 't
accepteren
Technisch uitvoerbaar
„Biesbosch" liep onder
Fabeltje
weerlegd 1
WÊÊÊÊÈLJm
Bij liet Nationaal Rampenfonds
Vas tot gisteravond een bedrag bin.
ben gekomen van ruim 69 millioen
pulden. Zaterdagavond was de stand
*uim 68 millioen gulden.
Prof. ir J. Thijsse staat in het Waterloopkundig Laboratorium te Delft op
een eilandje in de maquette van de. Biesbosch. Aan de journalisten legt hij
de werking der in dit gebied voorkomende stromingen uit.
Situatie van sommige Schelde-
dijken precair
1\J'
Analyst
JP (dit be
Eisen der christelijken
„Bond Zonder Naam stelde gegeven hujs beschikbaar
Een goede gever heeft aan de „Bond Zonder Naam" een zomer
huis aangeboden, dat plaats biedt aan een gezin. De Rond Zonder
Naam heeft deze eerste nieuwe woning voor het rampgebied ter be
schikking gesteld aan de gemeente Hank-Dussen in West-Brabant.
Een dezer dagen zal met de opbouw worden begonnen. De plaatse
lijke autoriteiten zullen voor dit huis een gezin aanwijzen.
De weerverwachting van het K.N.M.I. geldig
van vanavond tot morgenavond, luidt:
Overwegend droog weer met op vele plaatsen
mist of laaghangende bewolking. Matige tot
zwakke wind hoofdzakelijk tussen West en
Noord. Vooral in het Zuiden en Oosten van het
land minder koude nacht, overdag weinig ver
andering in temperatuur.
Woensdagavond 4 Maart: Zon op 7.20 uur, on
der 18.25 uur. Maan op 22.59, onder 7.57 uur.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Vertrouwen èn geduld nodig
in strijd tegen water
Men zal gelukkig maar niet V°°I[
èlk gat, dat tijdens de stormvloed is on
staan, naar Delft moeten. De meeste b
sen zal men kunnen dichten an
het „Waterloopkundig Laborato 1
advies zal behoeven te dienen.
Voor de moeilijke gaten «nmer
allermoeilijkste schijnt bij Sc,h n de inge-
Schouwen te liggen wenden de loge
„ieurs van Rijkswaterstaat, de aannemers
en uitvoerders zich tot dit merkwaardige
laboratorium, waar elke twaalf seconden
n heel uur om is" en een slechts
vijf minuten duurt.
In een reusachtige houten loods wordt
daar namelijk door middel van modelon
derzoek al het speurwerk verricht, wordt
precies berekend hoe groot het gewicht is,
hetwelk de kabels zullen moeten torsen,
waarmee betonnen afsluitingspontons een
gat worden binnengetrokken, wordt
nauwkeurig nagegaan hoe snel het water
hli vloed, dood tij of springvloed door
een bepaald gat heenschuurt, wat de
meest gunstige positie van zmkstukken is
enz. enz.
Men heeft daar in dit uit 1927 stammend
laboratorium zeer veel ervarmgmetde
honderden gecompliceerde problemen,
welke zich bij waterkeringen en het^af-
sluiten van gaten voordoen. -
Brielse Maas en Braakman hebben in
miniatuur - alle door de mimatuurdijken
gestroomd van dit centrum
Ook aannemers, die opdrachten voor
■waterbouwkundige werken b l0_
aanvaarden, vroegen vaak dit
rium om advies.
Momenteel is er echter nog nauwelijks
iemand, die belangstelt in de 90 meter lan
ge betonnen tank met aquariumglas-wan
den. waarin het water met behulp van een
windmachiine en een kunstmatige golven-
opwekker naar een pier bruist, die in wer
kelijkheid in Colombo zal worden ge
bouwd (..Het is nu Westmoesson in Co
lombo. in werkelijkheid is de windkracht
20 meter per seconde, hier slechts 8"
jgt ons een assistent): de hele staf 55
man *s momenteel bezig met nieuwe
modellen, en het model van hèt sluitgat
in Hellevoetsluis, waar zoals men weet
Zaterdag j.l. de bres dicht ging, wordt al
weer afgebroken.
Hier in Delft heeft men eindeloos met
de betonnen afsluitpontons gerepeteerd,
welke in Hellevoetsluis de bres afgrendel
den. hier hebben de mensen van Water
staat en de aannemers de meters afgele
zen, welke de kracht noteerden die op alle
kabels Werd uitgeoefend; ze hebben ze net
zolang de steeds wisselende stroomsnel-
heden bestudeerd, die daar schijnbaar
heel onschuldig over het heldere grint
beenkabbelden tot ze van minuut tot mi
nuut wisten hoe het in werkelijkheid gaan
zou.
Zo zal het ook met de andere „moeilij
ke" saten gebeuren: de gegevens omtrent
die gaten komen thans binnen, men werkt
d»g en nacht om de natuurgetrouwe mo-
dellen te vervaardigen» gaat dan op kleine
schaal na, hoe mefti in de barre werkelijK-
beid de vijand. het binnengedrongen wa
ter, het snelst en doeltreffendst kan ver-
slaan-
Vijftig jaar geleden zou men gaten als
dat bij Schelphoek eenvoudig definitief
hebben moeten prijsgeven, zou de kaart
van Nederland waarschijnlijk ook een
^Verdronken Land van Zierikzee" gekend
hebben, thans heeft men het volste ver
trouwen, dat ook dit gat dicht zal komen,
mede dankzij het feit, dat het op het ogen
blik mogelijk is in Delft precies te bestu
deren. wat het water doen zal, en wat
men tegen het water kan doen in elke ge
geven situatie.
Daarna, wanneer de laatste bres gedicht
Is, dit gigantisch werk (maar hoeveel te
genslagen er nog zullen komen, weet men
zelfs in Delft niet, want dat hangt van
zoveel omstandigheden af) daarna zal
men in Nederland „weer even veilig te
gen en even kwetsbaar zijn voor storm
vloeden als in het verledenom met
prof. Thijsse te spreken.
natuurlijk kwam weer het
7 J sPrake' de afsluiting der
Srl ïos? 1ze stormvloed van 1 Fe-
h'o? v -3 aanleiding zijn om thans in
het Zuidwesten te doen, wat na de vloed
van 1916 voor het Noorden gebeurde?
De Afsluitdijk heeft zich zelf op 1 Fe
bruari betaaldAls onderdeel van het
onderzoek naar de mogelijkheid en
wenselijkheid van de afsluiting der zee
gaten bezit men in Delft reeds een model
van de Zuid-Hollandse eilanden en stro
men en gedeeltelijk ook van de Zeeuwse
stromen. Delft kan dan ook in korte tijd
h'et antwoord geven op alle vraagstukken,
waarvoor men zich geplaatst ziet bij elk
ingrijpen in de delta-waterloop. Rijkswa
terstaat en de Deltacommissie (commissie
Maris) zullen die vragen ook zeker stellen,
de „rekenmachine" van het waterloop
kundig laboratorium, een schaalmodel van
het grootste deel der delta, kan dan pre
cies de antwoorden geven op vragen om
trent waterschuring langs dijkvoet en zee
bodem, omtrent waterstand en stroom
snelheid, omtrent stroomveranderingen.
die voor de scheepvaart zo belangrijk zijn
etc etc.
„Vroeger, een paar honderd jaar gele
den, ging bij een matige stormvloed de
boei aan flarden", filosofeert prof. Thijsse.
„Men accepteerde dat toen, ons land was
dunner bevolkt.thans waren we klaar
voor alles, wat we uit een honderdjarig
verleden kennen. In 1936 b.v. hebben we
een stormvloed gehad, die precies leek op
de van 1916.En we hadden reeds op
dracht reeds een paar jaar om voor
zieningen te bestuderen voor een storm
vloed, die nog hoger was, een zoals we
thans gehad hebbenwe waren als het
ware bezig ons voor te bereiden op deze
storm.
Twee jaar voorbereidende studie, „ik zei
dat in een optimistische bui, maar ik ben
nóg optimistisch", zou het kosten woo
men zich een oordeel zou kel>
vormd over alle problemen, de aisii
der zeegaten rakend.
Technisch is het uitvoerbaar, maar
de uitvoering zou volgens prof.
Thijsse het grootste civiele
ingenieurswerk zijn, dat ooit op
aarde was uitgevoerd", met uitzonde.
ring misschien van wat in Rusland
gedaan wordt.
Het werk, een werk van de Nederlandse
natie, zou zo diep ingrijpen in ons hele
waterhuishoudkundig bestel, dat men niet
alleen de afsluitdijken in de delta zelf,
maar ook de kanalisatie van de Rijn, de
situatie van de Waterweg en Wes'ter-
schelde „opnieuw zou moeten bekijken"
en dat er bovendien langdurige interna
tionale besprekingen zouden moeten wor
den gevoerd (reeds thans is er een Belgi
sche ingenieur gedetacheerd in Delft voor
lopende contacten).
Maar nogmaals: de commissie-Maris is
mans aan het delibereren over het „Wat
nu. na de dichting van het laatste gat,
8f aVan kaar antwoord zal het afhangen
v, voorc*elen groter moeten worden ge
acht dan de nadelen. En de oestercultuur
van Zeeland (welke dan juist als de haring
en de ansjovis in de Zuiderzee, zou moeten
verdwijnen) zal daarbij net zo goed in het
oog worden gehouden als b.v. het creëren
van een zoetwaterbassin of de hoge kos
ten voor het onderhoud der dijken, die
dan aanzienlijk lager zouden komen te
liggen.
„Ik hoop alleen niet, dat e.a. in het poli
tieke vlak zal komen te liggen", zegt prof.
Thijsse.
Met één stap steekt men het hele land
van Altena over, volgt dan de arm van
de professor, die, staande bij de Moerdijk-
brug, even de enorme maquette oriënteert
voor de bezoeker, daar deze tussen al die
in beton uitgevoerde eilanden en de slin
gerende stromen even zoeken moet, waar
hij zich bevindt. Dan klinkt er een soort
claxon, draaien enkele dames-assistenten
aan wielen, die de Noordzee-toevoer rege
len (eb en vloed maken), 12 seconden later
klinkt deze claxon opnieuw: er is een
„uur" om, etmalen glijden voorbij in een
paar minuten en terwijl er overal in dit
geweldig laagland assistenten en inge
nieurs bezig zqn stroomsnelheden te me
ten, lange ingewikkelde staten invullen
met cijfers van waterhoogten, gespannen
noteren bij welk tij en hoe ver in een be
paald tij (men kan hier ook de stormvloed
met een paar handomdraaien recon
strueren) een bepaalde polder inloopt (alle
dijkjes zijn tot op de millimeter nauwkeu
rig), moet prof. Thijsse plotseling de wijk
nemen, omdat hij, staande in een der Bies
bospolders, plotseling aan alle kanten de
polders ziet onderlopen, en ook de zijne
het begeeft.
Vóór de volgende proef zullen mensen
met bezems deze polders weer droog
moeten maken, en al is dit snel gebeurd,
men probeert het thans in Delft nog
sneller te doen, want dan kan er weer
een volgende proef beginnen, en nergens
misschien is het „Spei" thans zo bloe
dige ernst, als hier, waar men met
evenveel ongeduld qqJj ai die prach
tige, in werkelijkheid ondergelopen pol
ders in werkelijkheid zou willen droog-
bezemen.
De 83-jarige koningin-moeder Mary, de
grootmoeder van koningin Elizabeth van
Groot-Brittanme, heeft in de afgelopen
week het bed moeten houden tengevolge
van een maagstoring.
In de laatste twee weken is zij niet uit
gereden voor haar gebruikelijke ritten
door de parken van Londen.
O
Winston Churchill, de Britse premier,
heeft gisteren in het Lagerhuis verklaard
dat hij steeds bereid is tot een bespreking
met Stalin en Eisenhower, zulks onder de
verleden week door de Amerikaanse pre
sident genoemde voorwaarden. Zoals men
zich herinnert, stelde Eisenhower onder
meer voorop, dat er goede hoop op resul
taten behoort te bestaan.
De Britse premier verklaarde voorts, dat
Groot-Brittannië het zich niet kan ver
oorloven de in Hongarije gevangen ge
houden zakenman Edgar Sanders uit te
wisselen tegen de ter dood veroordeelde
Lie Meng, de jonge communistische leid
ster van de opstandelingen in Malakka.
Het besluit van de Britse regering om
Op het terrein van de BPM te Pernis
heeft zich gisteren een ongeval voorge
daan, dat het leven heeft gekost aan de
27-jarige arbeider A. H. uit Bodegraven.
Een andere arbeider, de 36-jarige G. B.
uit Gorkum, moest met een schedelbasis-
fractuur in het Zuiderziekenhuis worden
opgenomen.
De arbeiders werkten op een tank, die
zes meter hoog was en die een inhoud
had van 140 kubieke meter. De tank was
buiten bedrijf en gedeeltelijk met een
soort asphaltproduct gevuld. De mannen
ontstaken een lasapparaat en opeens ont
stond m de tank een ontploffing. De
mannen werden van de zes mptpi* hnpp
tank geslingerd. De ene overleed te
plaatse en de ander werd ernstig gewond.
Aan alle veiligheidsvoorschriften was
voldaan, zodat men over de juiste oor
zaak dan ook nog in het duister tast.
onze verslaggever)
DELFT, 2
maquette-schaalmodellen,
(Van
Maart.
Die maquette-schaalmodellen, waarin
men eb en vloed, uitschuring, stroom
snelheid etc. etc. bestudeert, zijn geen
Nederlandse exclusiviteit. In 1885 had men
reeds een soort waterloopkundig labora
torium in Engeland, in 1900 volgden Duits
land en Oostenrijk, daarna kwamen Zwit
serland, Zweden, Frankrijk en Nederland.
In Europa bevindt zich het grootste in
Grenoble, maar Delfj is het centrale punt,
waar gegevens van overal ter wereld
met uitzondering van de Amerikaanse
worden verzameld, bestudeerd en gepubli
ceerd. Het grootste schaal-model bevindt
zich in Amerika. Het is het model van
de Mississippi, en grinnekend vertelde
prof. Thysse, die een wereldfaam geniet
als waterbouwkundige (en voor deze ramp
is teruggekomen uit de Verenigde Staten,
waar hij gastcolleges gaf), dat hij ook dat
Mississippi-model gezien had. Het had
12 millioen dollar gekost, men had er zelfs
een „weg omheen aangelegd". „Ik had een
lange inspannende vliegreis achter de rug
en terwijl we er omheen reden, over die
weg, ben ik in slaap gevallen...."
Dan is het Nederlandse Delta plan wel
wat overzichtelijker en één fout erin stoort
niemand: wijzend op een grote betonnen
cylinder-reservoir: „Dat stelt Zwitserland
voor, we betrekken er ook maar het
water voor de.... Maas van."
niet in te gaaan op het Hongaarse aan
bod, sluit volgens Churchill niet uit, dat
de kwestie van de uitwisseling weer over
wogen zal worden ais, de verantwoorde
lijke autoriteiten eenmaal definitief over
de doodstraf van Lie Meng hebben be
slist.
Vele parlementsleden zagen hierin een
aanwijzing voor de mogelijkheid, dat, in
dien de autoriteiten op Malakka Lie Meng
gratie zouden verlenen, de Britse rege
ring het Hongaarse aanbod nog eens in
overweging zal nemen.
In gewoonlijk welingelichte Londense
kringen is men van mening, dat 't ware
doel van het Hongaars aanbod is, te ko
men tot een hervatting der sinds de ver
oordeling van Sanders in 1950 ver
broken BritsHongaarse handelsbetrek
kingen.
Het verbreken van deze betrekkingen is,
zoals indertijd ook van Britse zijde werd
voorzegd, in de practijk voor Hongarije
veel nadeliger gebleken dan voor Groot-
Brittannië. Bepaalde door Engeland gele
verde goederen kan Hongarije niet mis
sen, terwijl het Groot-Brittannië ook no
dig heeft voor de afzet van producten, die
het in de Sovjet-Unie en in andere com
munistische landen niet kan kwijt raken.
OSSENISSE, 2 Maart.
(Van onze correspondent)
De situatie van enkele dijken in
Zeeuwsch-Vlaanderen, die tijdens de
stormvloed zwaar beschadigd werden,
acht men zo precair, dat er in het klei
ne dorp Ossenisse, gelegen in de kop
van Oostelijk Zeeuwsch-Vlaanderen
ernstige ongerustheid heerst. Welis
waar zijn enkele gaten provisorisch ge
dicht, maar de kans, dat belangrijke
waterkeringen ook bij een niet zware
Westerstorm stand zouden houden,
acht men tamelijk dubieus. Bedoelde
dijken zijn zö vitaal, dat de staat, waar
in zij verkeren ook in de omliggende
gemeenten ernstige bezorgdheid heeft
veroorzaakt.
De burgemeester van Hontenisse heeft
zich, naar wij vernemen, thans met een
schrijven gericht tot H. M. de Koningin,
tot Gedeputeerde Staten van Zeeland cn
de Rijkswaterstaat, waarin de situatie
wordt uiteengezet, en de hoop wordt uit
gesproken dat ook dèiar de zaak groots
zal worden aangepakt. Men heeft er de
indruk, dat men er min of meer verge
ten is.
Ook de burgemeester van Vogelwaar
de, waaronder het dorp Ossenisse ressor
teert, heeft reeds stappen ondernomen
om de aandacht der autoriteiten op deze
min of meer hachelijke situatie te ves
tigen.
Gisteren is in de Schiehaven te Rotter
dam de honderdste wagon, bestemd voor
Argentinië, aan boord gezet van het Bel
gische m.s. „Mongala". In totaal zullen 546
wagons worden geleverd.
1 }J vergelijkingen kunnen lezen over dc
na-oorlogse uitgaven in het arbei
dersgezin, speciaal ook 't verschil tussen
de besteding in het kleine en grote gezin.
In een ander blad troffen wij de be
treffende publicatie ook aan en wel «iet
een kop over 3 kolom „Grote gezin be
steedt meer aan voeding dan klein ge
zin". Nu zal ongetwijfeld geen boos opzet
in het spel geweest zijn wij weten
zeker, dat de redactie het grote gezin een
goed hart toedraagt maar zonder
'meer is deze kop objectief genomen
misleidend door onvolledigheid. Immers,
er had moeten staan (zoals verder in het
artikel ook gelezen kan worden): „het
grote gezin besteedt een aanmerkelijk
'groter deel van zijn inkomsten aan voe
ding dan het kleine gezin".
Wat logisch is, want waar veel mon
den zijn, dient ook veel voeding aange
schaft.
Koppen echter als: „Grote gezin be
steedt meer aan voeding dan kleine ge
zin" kunnen door weglating van: ..deel
van zijn inkomsten" te spoedig aanlei
ding geven tot misverstand en voedsel
aan tiet praatje, dat de grote gezinnen
royaal kunnen zijn vanwege de kinder
bijslag.
Dat de werkelijkheid anders ts. bewij
zen de in bedoelde publicatie gegeven
cijfers. Wij doen er een greep uit. Het
kleine gezin besteedt aan groente en
fruit per eenheid 1.10, het grote gezin
slechts 75 cent. Voor koffie, thee, kolo-
niale waren en suikerwerken geeft het
kleine gezin per eenheid 1 1.10 uit, het
grote gezin f 0.90 daarentegen. Per
eenheid wordt aan vlees, vleeswaren cn
vis door het kleine gezin tot een bedrag
van 1.S0 geconsumeerd, terwijl het
grote gezin'dit beperkt tot 1.20. Het
budgetonderzoek heeft verder aan het
licht gebracht, dat het grote gezin be
langrijk minder uitgeeft aan ontwikke
ling, ontspanning, roken en reizen dan
hei kleine gezin; de percentages zijn
resp, 11.k en 13.6.
Het bovenstaande bewijst, dat de grote
gezinnen door de kinderbijslag heus niet
in het geld kunnen „graaien". Want dat
zij minder geld kunnen uitgeven voor het
niet strikt noodzakelijke is bittere nood
zaak!
En wie fantaseert b.v. over de auto
peds in grote gezinnen, er alzo met z'n
pet naar gooita 1
Het gerucht, dat de Minister van Arbeid van West-Duitsland, Anton
Storch, en de staatssecretaris dr Sauerborn, binnenkort overgaan tot de
stichting van een christelijke vakbeweging, wordt door de katholieke
arbeidsleider, lid van de Bondsdag, Jolian Even, in bet laatste nummer van
de „Ketteler Wacht" formeel gedementeerd. Doch Even voegt er aan toe,
dat de katholieken alleen dan bij de Eenheidsvakbeweging aangesloten
zullen blijven, indien deze zich losmaakt uit de inkapseling der Socialis
tische Partij en een onafhankelijke vakbeweging wordt.
Hiermede schijnt Even, de voorman der
katholieke arbeidersbeweging in Duits
land, die tot op heden voorstander scheen
van een onafhankelijke Eenheidsvakbebe-
weging, het D.G.B. een ultimatum te stel
len. Reeds te lang voelen de katholieke
IN DE WOELIGE, de onstuimige wate- dat, als 't Kremlin 'n agressie hetzij tegen
ren van het Midden-Oosten
grip dan in de breedste betekenis ge
nomen) heeft zich dezer dagen een rust
punt geopenbaard, dat voor de toekomst
van grote betekenis is kan cn zal zijn: een
verdrag van vriendschap en wederzijdse
bijstand tussen Turkije, Griekenland en
Joego-Slavië. Maar op dezelfde dag brand
de de onrust weer los in een ander gebied
het veelomstreden, olierijke Iran. waar
het conflict tussen de sjah Rc-za II Pahlavi
en minister-president M°SSideq een nieuw
hoogtepunt bereikte en, naar insiders me
nen, slechts opgelost kan worden door het
verdwijnen van een van deze mannen.
Het Midden-Oosten is sinds het einde
van de tweede wereldoorlog in voortdu
rende beweging geweest. We behoeven be
halve aan Iran o.m. slechts even te den
ken aan de stichting van de staat Israël,
aan de spanningen in de Arabische liga,
aan de oorlog tussen Israël en de Arabi
sche staten, aan de revolutie in Egypte,
aan het terugdringen van de Franse en
Engelse invloed in dit gehele gebied. Hel
zou verre bezijden de waarheid zijn, als
men beweerde, dat het Midden-Oosten
communistisch of zelfs pro-communistisch
is, al bestaan er natuurlijk communisti
sche groeperingen en ai poogt Moskou
gouden munt uit de situatie aldaar te
slaan. Voor de verdediging van de vrije
wereld is het echter ten zeerste zorgwek
kend. dat al die landen in volle beweging
anti-Westers zijn. Militair zijn zij onge
twijfeld zeer zwak, wat in een betrekke
lijk jong verleden overtuigend duidelijk
in de oorlog tussen Israël en de Arabische
staten is gebleken; maar htm positie op
de Zuid-Oostelijke flank van de defensie
tegen het opdringende Russische en com
munistische imperialisme is van een ge
weldige strategische betekenis 0p de weg
naar de Middellandse Zee en de Stille
Oceaan.
De grote waarde van het tussen Turkije,
Griekenland en Joego-Slavië gesloten
Balkanpact is nu juist, dat het een dijk
en een sterke stevige dijk opwerpt tegen
de opmars van het Kremlin naar de zwak
ke landen van het Midden-Oosten. Na
tuurlijk zouden de drie genoemde landen
geen stand kunnen houden, als Rusland
alleen met r.ijn volle strijdmacht aanviel.
Maar het Baïkanverbond vormt 'n hechte
eenheid met de Noordatlantische ver
dragsorganisatie en het 's ondenkbaar,
linker- of rechtervleugel of tegen het
centrum van het defensieve front der
vrije wereld zou ondernemen, niet dit
gehele front tegelijkertijd in beweging zou
komen.
Ook de Russen weten dit en zij zullen
geen risico's nemen door op één punt aan
te vallen; ook zij moeten op het gehele
front in actie komen. Als het defensieve
front sterk genoeg is, en het Balkan-pact
heeft het ten zeerste versterkt, mag men
daarin ongetwijfeld een waarborg temeer
voor de vrede zien.
Het is zeker betreurenswaardig, dat
één van de landen van dit pact niet tot
de vrije wereld behoort; dat het ideolo
gisch zelfs meer in de communistische in-
vloedssfeer zou thuishoren. De hoofdzaak
lijkt echter op het ogenblik, dat de vrede
gehandhaafd blijft; d.w.z. dat voorkomen
wordt, dat onze gehele Westerse be
schaving, door een derde wereldoorlog to
taal wordt weggevaagd en daarmede een
nog steeds uitstralend centrum van het
christendom wordt gedoofd. Het toetreden
van Joego-Slavië tot de Balkanbond en
daarmede, zij het onrechtstreeks en via
een omweg, tot de Noordatlantische ver
dragsorganisatie, waardoor een voor Mos
kou gevaarlijke breuk in het Russische
bolwerk is ontstaan, verhoogt ongetwij
feld de kansen, dat de catastrofale oorlog
vermeden kan worden.
DEZE GERUSTSTELLENDE ontwikke
ling wordt in de openbare belang
stelling op de achtergrond gedrongen
door de sensationele, spectaculaire ge
beurtenissen in het olieland Iran. Voor
de buitenstaander is het zeer moeilijk de
gang van zaken aldaar op de voet te vol
gen en gewoonlijk evolueren de feiten er
niet volgens een naar Westerse opvattin
gen logische lijn. Men krijgt echter wel
heel sterk de indruk niet alleen uit het
geen zich de laatste dagen, maar ook uit
hetgeen zich het gehele afgelopen jaar
heeft afgespeeld, dat de invloed van Mos-
sadeq tanende is en dat andere figuren
langzaamaan, maar zeker, hem uit zijn
dictatorschap verdringen. Want om zich te
kunnen handhaven, heeft de Iraanse mi-
nister-president zich dictatoriale volmach
ten doen toekennen door een parlement,
dat geen democratische macht meer heeft,
maar daarvan alleen nog een vage schijn
heeft overgehouden.
Drie figuren spelen in de jongste ge
beurtenissen in Teheran een rol de sjah,
de religieuse mohammedaanse leider Kas-
hani en natuurlijk Mossadeq zelf. Het
kan zijn, dat als de lezer deze Kroniek on
der de ogen krijgt, de laatste al, tenminste
tijdelijk, van het politieke toneel is ver
dwenen; het kan ook zijn, dat de slimme
vos. die zelfs de geroutineerde Britse
diplomaten te geslepen is af geweest, zich
v/eer even stevig in het zadel voelt. Maar
het grote conflict is daarmede niet opge
lost; noch met de sjah, die het met Mos-
sadeq's oliepolitiek niet eens is: een prin
cipieel geschil dus; noch met Kashani, die
zelf naar de dictatuur in Iran streeft der
halve een machtsconflict.
Zelfs dan ook. als een dezer drie man
nen een zege behaalt, blijven de moeilijk
heden voortduren; en we hebben het ge
voel, dat de communistische tudeb-partij
hierbij een handig spel speelt, door zich
ditmaal aan de zijde van de sjah en van
Kashani te scharen, met het doel tot een
soort volksfront te komen, natuurlijk ten
gunste van Rusland en tegen Engeland en
het Westen. Of dit avontuur lukken zal,
is een tweede vraag, want sjah en Kashani
weten, dat het ook met hun macht en
invloed gedaan is. als de tudeh-partij zou
winnen. Niet zonder risico is de toestand
momenteel zeker, want Moskou heeft er
slag van in troebel water te vissen.
arbeiders zich onderdrukt in de vakbewe
ging, die openlijk humanistische en anti-
confessionele denkbeelden als de hare pro
pageert en de Socialistische Partij bij
haar verzet tegen de christelijke regering
van Adenauer in de Rijksdag steunt.
Even formuleert de volgende eisen aan
het D.G.B.
J. Eigen vormingscursussen voor chris
telijke arbeiders, en twee tot drie scholen
van de D.G.B. en de industriële vakver
enigingen;
2. de christelijke arbeiders moeten hun
eigen tijdschriften kunnen uitgeven;
3. zij moeten hun eigen afgevaardigden
in het hoofdbestuur aanwijzen en
4. functies van inspecteurs en arbeids-
directeuren bezetten naar rato van hun
aantal;
5. voorts eisen de christelijke arbeiders
vorming van een gezamenlijk comité van
actie, waarvan het aantal iaden pocen-
tueel even groot is als dat der aangeslo
tenen, om daarin mede te beslissen over
de sociale en economische eisen der
arbeiders;
6. tenslotte worde er een verbod voor
vrijgestelden uitgevaardigd om een candi-
datuur in de volksvertegenwoordiging te
aanvaarden.
Even stelt daarna vast, dat de klachten
van de katholieke arbeidersbeweging in
Duitsland en van de christelijke arbeiders,
waarin de neutraliteit van de Duitse Een
heidsvakbeweging in twijfel is getrokken,
in het algemeen, gerechtvaardigd geble
ken zijn en nooit zijn ontzenuwd.
Desondanks zo gaat Even echter
waarschuwend verder hebben sommige
christelijke leiders in de beweging de
D.G.B. in bescherming genomen en door
hun protesten helaas verhinderd, dat mis
verstanden uit de weg geruimd en socia
listische tendenzen de pas werden afge
sneden.
Ook hebben deze christenen niet de op
rechte wil getoond de door de christelijke
arbeiders genomen initiatieven zodanig
binnen de organisatie tot gelding te
brengen, dat een waarachtige eenheids
vakbeweging tot stand zou komen, waar
in ook de christenen gelijkberechtigd zou
den zijn.
