Betere compensatie voor
dreven" tuinders bepleit
ver-
Zendelingen reizen per
vliegtuig
De moord op de Rotterdamse
telefoniste
Landelijk plan voor subsidiëring
van kunstgezelschappen
Luchtmacht-officier pleegde
ernstige fraudes
Laaghartige oplichter beroofde
oudjes
z, INKTVIS
Instelling van Provinciaal Grond
bedrijf biedt mogelijkheden
Priesters gaan per muilezel
f VONDST in T ZOEKLICHT
Honderd jaar Traviata
Ernstige cultuurbeoefening moet
vrijgesteld worden van belasting
Meer export naar
Scandinavië
Henk Badings won
„Paganini-prijs"
Trieste godsdienstige toestand op Cuba
Hotels kunnen buiten
landse betaalmiddelen
inwisselen
Rapport van Centrum voor Staatkundige Vorming
70-000 gu Iden verdwenen
VRIJDAG 6 MAAEiT 1953
PAGINA 4
TELEGRAM AAN PRINSES
WILHELMINA
VERGISSING BIJ EEN
OPERATIE
Aspect van Fruitteelt niet
onverdeeld goed
Liquiditeitsp^ositie is zorg-
barend
AMSTERDAM
i.fh2S
rijwielen
moiorrU«'elen
bromC>e*sen
B. M. R. S.
TELEVISIE
„Honderd jaar Kromstaf
JONGE SPELERSBREN
GEN „DE VOORHOEDE
ALBERT WELLING
SCHRIJFT SPEL
PRIJSVRAAG VOOR
BIJZONDERE NODEN
OPOE KLEIN IS DOOD
Subsidie aan orkesten
l door PETER BARON
y
Herziening van kunstonderwijs
KATHOLIEKE TECHNICI
EN WERKMEESTERS
Wachten op resultaten der
commissie-Reaufort
(Van onze Amsterdamse redactie)
Tijdens de 17de algemene vergadering,
die de afdeling Tuinbouw van het Ko
ninklijk Nederlands Landbouw Comité
gisteren in Amsterdam hield, heeft ir J.
Riemens, rijkstninbouwconsulcnt voor het
Westlandse glasdistrict, een krachtig plei
dooi gehouden voor de compensatie van
grond van die land- en tuinbouwers, die
door de uitbreiding van de steden en dor
pen van hun bedrijf verdreven worden.
Men moet voorzichtig zijn met uitbreidin
gen omdat er dikwijls stukken grond ont
eigend worden, die voor de tuinbouw van
groot belang zjjn. Wanneer er bekend
wordt dat men een uitbreidingsplan op
stelt Jan dient er, aldus ir Riemens, voor
gezorsd te worden, dat de juiste gegevens
bij die personen zijn die over al of niet
onteigenen de beslissing hebben te ne
men. Zij moeten weten wat het tegen
woordige gebruik van de grond is. de
waarde daarvan en de productie, die die
grond oplevert, zodat men precies weet
wat onteigening aan de betrokken tuin
ders kost en welke moeilijkheden daar
aan verbonden zijn. Dikwijls is het ech
ter zo dat men niet met de agrarische
belangen rekening houdt, omdat men van
die gegevens niets kent. Voor deze zaken
is een goede bodemkartering van uiter
mate groot belang, want w|J moeten zui
nig zijn met de goede cultuurgrond, waar
van wfl ai veel te weinig bezitten.
Voorts is, aldus meende ir Riemens, de
compensatie, die na de onteigening ver
leend wordt, met name de geldelijke ver
goeding, nog zeer miniem. Het zou eigen
lijk zo moeten zijn dat de tounbouwers in
plaats van de grond die zij kwijt raken
een compensatie in grond krijgen waar
zij hun bedrijf op dezelfde voet kunnen
voortzetten, d.w.z. dat zij e*m gelijk stuk
grond, zowel in grootte als in kwaliteit,
terugkrijgen. Nu maakt de rechter uit
welk bedrag de verdreven tuinder voor
zijn grond krijgt en deze bedragen zijn
gebaseerd op de prijzen van 1940, zodat
alle prijsstijgingen gedurende 13 jaren
niet worden vergoed.
Ir Riemens spoorde de tuinbouwers aan
te trachten invloed uit te oefenen op de
gemeenteraden om de tuinders niet van
Aan Prinses Wilhelmina is gistermiddag
het volgende telegram gezonden:
„Morgen wordt stichtingsacte van on
derstaande stichting gepasseerd, stop,
doel het in practijk brengen van de rede
van H.M. de Koningin van 8 Februari en
die van Uwe Koninklijke Hoogheid van
5 Maart, stop.
Stichting actievoering tot hulpverlening
in noodgevallen."
De officier van Justitie bij de Amster
damse rechtbank, mr G. Nube, heeft giste
ren voorwaardelijke straffen geëist tegen
twee verpleegsters en een vrouwenarts
uit Hilversum.
Op 16 November van het vorige jaar
is in de R K. ziekenverpleging te Hilver
sum tijdens een verlossing aan de pa
tiënte bij vergissing als narcosemiddel
formaline toegediend in plaats van nar-
cose-ether. De patiënte is drie dagen la
ter aan de gevolgen van deze vergissing
overleden.
Tegen de 50-jarige religieuze zuster
C. B. eiste mr Nube twee weken hech
tenis voorwaardelijk met een proeftijd
van een jaar. Tegen de 31-jarige leken-
verpleegster J- O. en de 38-jarige vrou
wenarts A. C„ elk een week hechtenis
met een proeftijd van een jaar.
hun grond te laten verdrijven alvorens zij
door het ter beschikking stellen van an
dere grond in hun rechten zijn hersteld.
En wanneer dan in een gemeente geen
goede grond voor de tuinbouw beschik
baar zou zijn, dan blijft er nog altijd de
mogelijkheid open voor de instelling van
een Provinciaal Grondbedrijf, waarop die
gemeenten een beroep kunnen doen. Het
gaat er entslotte maar om dat er niet
nutteloos mensen opgeofferd worden aan
een gemeenschapsbelang.
In zijn openingsrede had de voorzit
ter van het Landbouwcomité, de heer
W. J. van Kampen, het afgelopen jaar
voor de tuinbouw minder ongunstig ge
noemd dan het zich aanvankelijk had
laten aanzien, maar een groei in gul
dens betekende volgens hem nog geen
vooruitgang, gezien toenemende inves
tering en productiekosten. Het totale
aspect van de fruitteelt was naar spre
kers mening niet onverdeeld goed: de
overvloedige oogst, op zichzelf bemoe
digend, had de prijs gedrukt. Ook over
de bloemencultuur was de heer Van
Kampen, gezien de concurrentie in
Europa, niet optimistisch. Alleen de
boomkwekerij en de bollencultuur ga
ven z. i. reden tot tevredenheid.
Wat de export betreft, België heeft ern
stig teleurgesteld in de nakomingen van
bepalingen, neergelegd in het Landbouw-
protocol. Engeland heeft zijn invoer niet
alleen drastisch beperkt maar voor aller
lei producten en perioden Lelfs gesloten.
De vooruitzichten op verbetering, dank
zij het financiële herstel van Engeland,
zijn nu nog vaag. Maar de export naar
Duitsland biedt goede perspectieven.
Op Scandinavië moet de Nederlandse
tuinbouw zich meer gaan concentreren,
want de afzet naar die landen is bezig
van steeds toenemende .betekenis te wor
den.
Spreker voorzag dat inlhet licht van de
West-Europese integratie \de Nederlandse
tuinbouw in economische betekenis zou
toenemen en bepleitte met i,klem een dien
overeenkomstige bodempolftiek. Er wordt
zeide hij, door leidinggevende figuren,
maar al te vaak roekeloos met onze cul
tuurgrond omgesprongen waarvan het
behoud toch een levensbelang is voor ons
gehele volk. Bij de sociale vraagstukken,
aldus spreker, is de grens der econo
mische mogelijkheden bereikt. Over
schrijden van deze grens zal als een
boemerang werken tot schade van alle
lagen der bevolking. Voor het bedrijfs
leven is administratieve vereenvoudiging
noodzakelijk.
Sprekende over de liquiditeitspositie
van de landbouw, een urgent en zorg-
barend vraagstuk, deelde de heer Van
Kampen mede dat een werkcommissie is
samengesteld uit het departement van
Landbouw en bedrijfsgenoten om de weer
stand van de tuinbouw te onderzoeken.
Middelen ter versterking van de liquiditeit
(weerstandsfonds) zullen zo nodig moeten
worden beraamd.
Een voorstel van het hoofdbestuur: be
vordering van uitbreiding der lagere land
en tuinbouwscholen met een voor
bereidende klasse voor algemeen vormend
onderwijs, werd tenslotte b|j acclamatie
aangenomen. Deze vorm van onderwijs
maakt een directe overgang van het zesde
leerjaar naar lagere land- en tuinbouw
school mogelijk.
tJncl.' bel.t
27 FEBRUARI t/m 8 MAART Geopend van -10-17 en 19.30-22 uur. Zondag 8 Maart uitsluitend 12-18 uur
De Nederlandse componist Henk Badings
heeft de „Paganini-prijs" gewonnen, uit
geschreven door de „Academia Interna
tionale di Musica" te Genua. Deze prijs
vraag was uitgeschreven ter nagedachtenis
van Paganlni, die 150 jaar geleden te
Genua werd geboren. Gevraagd werd een
virtuose compositie voor vioolsolo.
De jury, waarin onder meer zitting had
den Darius Milhaud, Fl. Orent Schmitt
en Claude Delvincourt, met assistentie op
viooltechnisch gebied door George Enesco,
de leraar van Menuhin, liet twee werken
toe voor uitvoering op een concert te
Genua. Het publiek mocht dan het z.i.
beste werk van de twee aanwijzen. De toe
hoorders spraken zich uit voor 'n sonate,
die was ingezonden onder het motto: „Sol
re, la ml". De sonate blek te zijn geschre
ven door Henk Badings.
Het ontstellende gebrek aan priesters is de voornaamste oorzaak geworden
van de snelle groei van bet Protestantisme in Cuba; die nog in de hand
wordt gewerkt door de diepe armoede, waarin de weinige priesters dikwijls
leven. In tegenstelling met de priesters beschikken de zendelingen over
ruime geldmiddelen.
Uit een tweetal rapporten over de gods
dienstige situatie in het land blijkt, dat
er voor nog geen 50.000 Protestanten 668
kerken en centra beschikbaar zijn. be
diend door 431 zendelingen van acht ver
schillende kerkgenootschappen. Daarente
gen staan er 425 Katholieke kerken en
639 priesters ten dienste van de vier mil-
lioen katholieken in Cuba; theoretisch één
priester voor iedere ruim 6000 gelovigen,
in de practijk één priester voor meer dan
10.000 gelovigen.
De ruime geldmiddelen, verschaft door
De officier van justitiebij de Rotter
damse Rechtbank heeft gisteren le
venslange gevangenisstraf geeist tegen
de 30-jarige los werkman A. Th. B. uit
Rotterdam, die ervan verdacht werd een
22-jarige telefoniste van het leven te
hebben beroofd, nadat hij getracht zou
hebben haar te overweldfigen. Nadat hij
het meisje had leren kennen had hij
haar thuis in de Willebrordusstraat be
zocht. Dit gebeurde op Zondag 20 Juli j.l.
De volgende middag kwam men tot de
ontdekking wat zich bij het meisje thuis
had afgespeeld. Er was geen spoor ach
tergelaten. Alleen was er een vaag sig
nalement van de dader. B. werd aange
houden, doch moest wegens gebrek aan
bewijs worden vrijgelaten. Zes weken
nadien meldde hij zich bijl de politie aan
als de dader.
Verdachte zei, dat hij toen hij getracht
had het meisje dat alleen thuis was, ts
overweldigen geen andere uitweg had
gezien om de justitie te ontlopen. Wegens
een zedendelict was hij al eens veroor
deeld.
in
Passion",
ZATERDAG 7 MAART
HILVERSUM I («2 m.) 7.00 VARA, 10.00
VPRO, 10.20 VARA, 19.30 VPRO. 20.00—24.00
VARA.
7.00 Nws 7.13 Gram. 8.00 Nws 8.18 Gram.
8.53 V. d. huisvr. 9.00 Gram. 10.00 Caus. 10.05
Morgenwijding 10.20 V. d. arbeiders in de
continubedrijven 11.30 Piano 12.00 Gram. 12.33
Orgel 13.00 Nws 13.20 Dansmuz 13.55 Radio-
weekjournaal. 14.20 Gram. 14.45 Van Boek
tot Boek. 16.00 Lichte muz. 1530 Caus. 15.46
Dansmuz. 16.15 Voetbalwedstrijd Nederland
Denemarken 18.15 Nws 18.30 Vara-Varia 18.35
Gemengd koor 19 00 Artistieke Staalkaart
19.30 Caus. 19.40 Caus. 19.55 Caus. 20.00 Nws
20.06 Gram.: 20.15 „Beurzen open dijken
dicht"; 21.45 Gram.; 22.00 Social, comm.; 22.15
Gevar. muz.; 22.40 Hoorsp.; 23.00 Nws.; 23.15
—24.00 Gram.
HILVERSUM II (298 M.) 7.00—24.00 KRO.
7.00 Nws.; 7.10 Gram.; 7.15 Ochtendgymn.;
7.30 Gewijde muz.; 7.45 Morgengebed; 8.00
Nws.; 8.15 Gram.; 9.00 Voor de huisvrouw;
9.35 Gram.: 10.00 Voor de kleuters; 10.15
Gram.; 11.00 Voor de zieken; 11.45 Kamer
koor; 12.00 Angelus; 12.03 Gram.; 12.55
Zonnewijzer; 13.00 Nws. en Kath. nws.; 13.20
Gram.: 13.33 Amus.muz.: 14.00 Boekbespr.;
14.10 VOOI' de jeugd; 14.20 Engelse les; 14.40
-\mateursuitz.; 15.15 Kroniek van Letteren
en Kunsten; 15.55 Omroepork. en soliste;
16.30 De Schoonheid van het Gregoriaans;
17 00 Voor de jeugd; 18.00 Gevar. muz.; 18.15
Journalistiek weekoverz.: 18.25 Dansork.;
18.40 Regeringsuitz.; 19.00 Nds.; 19.10 Gram.;
19.20 Parliementsoverz.; 19.30 Gram.; 20.00
.Lichtbaken'", caus.; 20.15 „Beurzen Open!
Dijken Diehti"; 22.00 „Veronica hoorsp.;
22.45 Avondgebed; 23.00 Nws.. 23.15^Nws,
Esperanto; 23.22—24.00 „Matthdus
(2e deel), oratorium.
Engeland. BBC Home Service. 330 M.
12.00 Hoorsp.; 12.30 Gram.: 12.55 Gevat-,
progr.; 13.55 Weerber.; 14.00 Nws.; 14-10
Hoorsp.: 14.4» Gram.; 15.00 Leger des Detls-
ork.; 15.30 Dansmuz.; 16.00 BBC Northern
Orhestra; 16.40 Sport; 17.3-5 Gevar. progr.,
18.00 Voor de kinderen: 18.56 Weerber., 19 00
Nws.; 19.15 Sport; 19.30 Gevar. muz.; 20.15
interviews; 20.45 Parlementsoverz.; 21.00
Gevar. progr.; 22.00 Nws.; 22.15 Hoorsp.; 23 43
Avond®öbeden; 24.0Q10.03 Nws.
Engeland. BBC Light Progr. 1500 en 247 M
12.00 BBC Welsh Orchestra en solist; 13.tfU
Parlementsoverz.; 13.15 Dansmuz.; 13.5o
Sportparade; 14.15 Balletmuz.; 14.45 Voor de
kleuters; 15.00 Variété Ork. en sotlisten;
15 45 Franse muz.; 16.15 Mil. ork.; 16.45
Orgelsp.; 17.00 Sport; 18.00 Gram.; 18.30
S-portuitsl.; 19.00 Jaxzmuz.; 19.45 Caus.; 20.00
Nws. en radiojourn.; 20.25 Sport; 20.30 Hoor
spel; 21.30 Concertork., koor en solisten (Om
22.15 HoorsipO; 23.00 Nws.; 23.15 Amus.muz.;
24.00 Gram.; 0.56—1.00 Nws.
Nordwestdeutscher Rundfunk, 309 M.
12.00 Amus.muz.; 13.00 Nws.; 13.25 Lichte
muz.; 14.00 Amus.muz.; 15.00 Spaanse volks
liederen; 16.00 Gevar. progr.; 18.00 Lichte
gram.; 19.00 Nws.; 19.30 Kinderkoor; 20.00
Gevar. progr.; 21.45 Nws.: 22.10 Klass. muz.;
22.40 Dansmuz. 24.CO Nws.; 0.15 Dansmuz.;
lóo Jazzmuz.: 2.15 Muziek tot morgen vroeg.
Frankrijk. Nationaal Prog. 347 M.
12 30 Orkestconc.13.00 Nws.: 14.05 Idem;
14.17 Orkestconc.: 15.40 Debuut van lyrische
artisten; 16.35 Gram.; 16.55 Kamermuz.; 17.55
Gram.' 18.55 Idem: 18.58 Amerik. uitz.; 20.00
Lichte muz.; 20.30 Hoorsp. met muz.; 22.00
Clavecimbelrecital; 22.45 Gram.; 23.25 Idem;
23 45—24.00 Nws.
België. 324 en 484 M.
324 M.
11.45 Gram.; 12.30 Weerber.; 12.34 Lichte
muz.; 13.09 Nws.; 13.15 Planorecital; 13.30
Saxofoon en piano; 13.45 Planorecital; 14.00
Saxofoon en piano; 14.15 Vlaamse muz.; 15.00
Muziekkroniek; 16.00 Gram.; 16.15 Kinder
liedjes; 16.40 Gram.; 16.45 Engelse les; 17.00
Nws.; 17.10 Gram.; 1730 Strijkkwartet; 18.10
Gram.; 18.30 Voor de soldaten: 19.00 Nws.;
19.40 Gram. 19.45 Cabaret; 21.00 Gram.; 21.15
Televisiekroniek; 22.00 Nws.; 22.15 Gram.;
22.45 Idem; 23.00 Nws.; 23.05—24.00 Dansmuz.
484 M.
12.05 Omroepork.; 13.00 Nws.; 13.10 en 14.05
Verzoekprogr.; 15.00 Gram.; 1630 Lichte
muz.; 17.00 Nws.; 17.15 Lichte muz.; 18.30
Musette-ork.; 19.00 Minneliederen; 19.40
Gram.; 19.45 Nws.; 20.00 Gevar. muz.; 20.30
Nieuwe chansons; 21.00 Gram.; 22.00 Nws.;
22.10 Gram.; 22.15 Jazzmuziek; 22.45 Gram.;
22.50 Nws.; 23.00 Dansmuz.; 23.55 Nws.
Engeland. BBC European Service.
Uitzendingen voor Nederland.
17.00—17.15 Engelse les voor beginnelingen.
(Op 224, 49, 42 en 31 M.) 22.00—22.30 NWS.
Spiegel van de week. Sportjournaal, (224 en
49 M.)
Radioprogramma B, M. R. s. Uitzending
vanuit Eng. Transit Camp te Hoek van
Holland. Golflengte 31 Meter.
VRIJDAG, 6 MAART.
22.00 uur Verzoekplaten.
24.00 uur: Sluiting.
GEZAMENLIJK PROGRAMMA.
Aanvang plm. 16.30 uur. Voetbalwedstrijd
Nederland-—Denemarken of Aanvang plm.
20.00 uur „Beurzen Open! Dijken Dicht."
Prof- dr mr P. A. H. Baan, geneesheer
bij de psychiatrische observatiekliniek te
Utrecht, zag in zijn functie als getuige-
deskundige als oplossing behandeling van
de verdachte, die door de doktoren van
de psychiatrische inrichting „Maasoord"
was beschreven als zijnde een man met
ongeremde sexuele agressiviteit.
De officier van Justitie beschreef wat
er zich de dag van de moord had af
gespeeld en hij meende dat dh belan
gen van de maatschappij moeten prae-
valeren boven die van verdachte- Hij
eiste tenslotte een levenslange gevan
genisstraf.
Verdachte's raadsman, mr H. G. Kreu-
len, meende,- dat zijn cliënt in een psy
chose had gehandeld. Pleiter was van
oordeel, dat deze daad niet vergolden kon
worden en hij drong aan op spoedige be
handeling van B.
Uitspraak over 14 dagen.
De Nederlandsche Bank heeft thans
aan alle hotels, welke zijn aangesloten bij
de bedrijfsgroep „Bedrijfsboreca", een al
gemene vergunning verleend om in ur
gente gevallen voor eigen risico buiten
landse betaalmiddelen en reischèques in
te wisselen tegen guldens ten behoeve van
niet-ingezetenen/reizigers. Omtrent aan-
koopkoersen en coupures moet door het
hotelbedrijf overleg worden gepleegd met
een deviezenbank. Het bijhouden van het
tot dusverre voorgeschreven vreemde va-
lnta-register vervalt.
Bij elke inwisseling van buitenlandse
betaalmiddelen en/of reischèques wordt
aan de niet-ingezetene/reiziger een nota
afgegeven.
Omwisseling van buitenlandse betaal
middelen kan plaats vinden
a) onbeperktindien het betaalmidde
len betreft, uitgegeven in het land waar
de niet-ingezetene woonachtig is;
b) beperkttot de tegenwaarde van 50
gulden voor de andere betaalmiddelen
door een niet-ingezetene aangeboden, met
dien verstande echter, dat deze beperking
niet geldt voor de betaalmiddelen van
België. Canada, het Groothertogdom
Luxemburg, de Verenigde Staten van
Amerika en Zwitserland.
Reischèques, luidende in vreemde geld
soort of getrokken in guldens ten laste
van een accoordrekening, kunnen onbe
perkt worden ingewisseld.
de reusachtige organisaties in het moeder
land, stelt de Noord-Amerikaanse zende
lingen in staat per vliegtuig de geweldige
afstanden in korte tijd af te leggen. Pries
ters zijn dagen- en wekenlang onderweg
met het normale middel van vervoer in
het moeilijk begaanbare achterland, de
muilezel.
In de stad Havana zijn de zendelingen
zeer actief, vooral op die gebieden, waar
de Katholieken verstek laten gaan. In het
Chinezen-kwartier b.v. bevinden zich tal
rijke Protestantse centra met klinieken en
andere zeer modern ingerichte sociale
hulpposten. De zendelingen hebben grote
belangstelling voor het studentenleven in
Cuba en proberen hun invloed onder hen
uit te breiden. Vlak bij de universiteit
van Havana zijn zij bezig met de bouw
van een kostbare kerk. Zeer grote acti
viteit ontplooien in Cuba's hoofdstad ook
de Jehova's getuigen, vooral door straat-
prediking.
Volgens Dr Arango kan het succes der
Protestantse zending gedeeltelijk ver
klaard worden uit de overvloed van zen
delingen, gedeeltelijk ook uit degrote
ijver der Protestantse bekeerlingen, van
de andere kant uit de geestelijke apathie
van het gros der Katholieken. Zijn con
clusie is dan ook, dat, al zal Cuba met zijn
4.000.000 Katholieken op een inwonertal
van ruim 5% millioen, een Katholiek land
zijn en blijven, het Protestantisme een
niet te ontkennen levende werkelijkheid
is geworden.
De Brabantse toneelgroep „De Jonge
Spelers" geven op 8, 9 en 10 Maart in de
Metropole-schouwburg te Tilburg de pre
mière van het stuk „De Voorhoede" ge
schreven door Jan Naaykens, ter gelegen
heid van de herdenking van Honderd
Jaar Kromstaf. Daar dit toneelstuk niet
de gehele avond vult zal het Brabants
orkest voor de pauze een concert geven,
dat wordt afgewisseld met declamaties.
Naaykens spel handelt over het werk
van mgr Zwijsen, een van de Brabantse
pioniers.
In aansluiting op de door „Ons Leken
spel" georganiseerde prijsvraag voor een
spel, waarin een religieuze gedachte ten
grondslag moet liggen, heeft de journalist
Albert Welling van „Ons Lekenspel" een
opdracht aanvaard. Zoals men zich zal
herinneren had de bovenbedoelde prijs
vraag geen concreet resultaat opgeleverd.
Er werd geen enkel stuk bekroond, er
werden slechts twee aanmoedigingsprijzen
uitgereikt.
Woensdag is in het kantoor van het
Nationaal Fonds voor bijzondere noden
te 's-Gravenhage onder toezicht van
notaris H, Schalij, aldaar, de trekking
geschied van de tweede giro-prijsvraag
voor genoemd fonds.
De eerste prijs, een Opel Olympia-
autobobiel, viel ten deel aan de heer D.
Jansen, Bakenbergseweg 45 te Arnhem.
Voor de overige prijswinnaars (499),
die over het gehele land verdeeld zijn,
wordt verwezen naar de trekkingslijst.
ZE VIEL ALS een baksteen, la „Tra
viata".
Verdi's negentiende opera kon in de
ogen en oren van het verwende opera-
publiek in het vermaarde Teatro Fenice
te Venetië geen genade vinden.
In de ogen niet, omdat de zangers in de
costuums van de tijd optraden. Dit was
nog niet vertoond. Een opera, waarin
geen pracht en praal van antieke of vor
stelijke kleding ten toon gespreid werd,
leek iets onzinnigs.
In de oren, omdat de muziek nieuw aan-
„Traviata's" trouwe dienstmaagd verze
kerde, dat haar meesteres nog slechts
enkele uren te leven had, brak er een
Homerisch gelach los.
Stel je voor, daar was een Violetta als
een walvis, van een omvang, die een
stoere gezondheid deed vermoeden en nu
werd haar aan zielesmart toegeschreven
overlijden aangekondigd
Met de aria „Di Provenza il mare e il
suol", die mooiste, ooit voor een bariton
geschreven, had Varesi, de ontevredene,
niemand weten te vermurwen. En nu deze
deed, maar vooral, wijl de vertolkster belachelijke voorstelling!
van de Traviata-rol er physiek weinig Het publiek was volkomen uit de opera-
voor geschikt was. sfeer weg. De magie van indrukwekkende
Een Violetta als een walvis, schreef de costuums en een kostbare enscenering
volgende dag de critiek. En er was een werkte niet. De muziek en de zang alleen
bariton, die het tijdens de repetities meer- moesten het doen.
malen met Verdi aan de stok had gehad Ze deden het niet en het publiek stond
en duidelijk toonde, tegen zijn zin te zin- direct na het einde op en toonde grote
gen.
Honderd jaar geleden viel de „Travia
ta"
Op 6 Maart 1853.
Het publiek bracht Verdi, nadat het or
kest een voorproefje had gegeven, van
wat komen zou, een ovatie. Het herinner
de zich de „Rigoletto", waarvan het de
première had toegejuicht.
Maar er viel toch een zekere reserve
op te merken. En deze reserve ging lang
zaam maar zeker in een afwijzende hou
ding over.
De mooiste aria's, die nog heden ten
dage de operaliefhebbers smachtend
doen wegsmelten kregen een koel ap
plausje en de bariton slaagde er niet eens
meer in, de handen op elkaar te krijgen.
Er werd gemompeld en hier en daar
onderdrukt gelachen.
Toen tegen het einde de dokter aan Ia
haast, om naar huis te gaan.
Verdi telegrafeerde aan een vriend: De
„Traviata" was gisteren een fiasco. Is
het mijn schuld of die der zangers? De
tijd zal het leren.
Hij wist voor zich zelf, dat het niet zijn
schuld was. Toen de bariton hem kwam
condoleren, gaf hij hem in overweging,
liever zichzelf te condoleren.
En de tijd oordeelde. Heel gauw. Want
bewonderaars rustten niet, voordat een
nieuwe operatroep werd gevormd en
daarmede werd de „Traviata" opnieuw in
Venetië gepresenteerd, iets meer dan een
jaar later, in een andere schouwburg.
De opera had nu groot succes, mede dank
zij een perfecte uitvoering.
Daarna volgde een triomftocht, die via
Napels en Rome, waar de censuur de
opera tijdelijk „La Violetta" doopte, naar
New York voerde.
Teneinde tot een goed culturele orde
in ons land te geraken is het nodig dat
een landelijk cultureel plan opgesteld
wordt, dat normen geeft voor subsidiëring
van de verschillende categorieën van het
culturele leven cn voor het overheids
toezicht daarop. Dit plan dat ook dient te
worden gezien als een coördinatie van de
voor de gewesten op te stellen plannen,
moet het Nederlandse volk in ztjn geheel
zo ruim mogelijk deel doen hebben en
deel doen nemen aan het culturele leven.
In de situatie van vandaag betekent dit,
dat voor de randprovincies een verho
ging van de voor kunst en cultuur te
bestemmen overheidsuitgaven dringend
gewenst is. Een herziening van de onder-
Voor de krijgsraad te velde-West stond
gisteren terecht de 40-jarige res. Ie lui
tenant W. van B„ voormalig inkoop
officier bij de Luchtmachtaanschaffings-
dienst, die in Juli 1951, werd gearresteerd
verdacht van verduistering en oplichting
van de Staat.
Hem werd ten laste gelegd de verduis
tering van goederen en gelden ten be
drage van circa 48.000 en oplichting van
de Staat voor ongeveer 23.000. Van dit
totale bedrag van ruim 70.000.heeft
van B. tijdens het vooronderzoek bekend
20.000.te eigen bate te hebben aange
wend. Voorts werd van B. ten laste ge
legd, dat hij gelden had geleend uit de
kas van het officierskledingmagazijn tot
een bedrag van 994.en tenslotte ver
zwegen had, dat een leverancier een
productie-programma voor het jaar 1951
bekend was.
In zijn functie van inkoopofficier bij de
Luchtmachtaanschaffingsdienst was de
luitenant Van B. ondergeschikt aan luite
nant-kolonel B„ die over een maand voor
de krijgsraad zal terechtstaan.
Anderhalf jaar heeft het geduurd voor
in de zaak klaarheid was gebracht. Het
ging niet alleen over de feiten, door Van
B. gepleegd, maar ook over die, door Van
zijn chef, luitenant-kolonel B. en de be
trokken leveranciers verdacht worden.
De auditeur-militair vorderde tenslotte
een gevangenisstraf van twee jaar en zes
maanden met aftrek van het voorarrest
van 28 Juli '51 af, ontslag uit de militaire
dienst, zonder ontzegging van de bevoegd
heid bij de militaire macht te dienen. Hij
eiste echter vrijspraak voor het feit, dat
verdachte niet gemeld zou hebben, dat
een firma van het productieprogramma
op de hoogte was. Verdachte had n.l. ver
klaard dit aan lt.-kol. B. te hebben ver
teld.
Uitspraak op 12 Maart.
Soest's oudste inwoonster, Opoe Klein,
is in het rusthuis „de Aide Terp" over
leden, nadat haar gezondheid reeds ge
ruime tijd achteruit ging. Opoe Klein
werd 101 jaar. Een oogoperatie had zij
korte tijd geleden nog goed doorstaan.
linge verhouding der huidige rijksbij
dragen aan de verschillende gewesten en
aan de verschillende takken van kunst en
cultuur kan derhalve nodig zijn.
Dit Is de essentie van het rapport, dat
een indertijd ingestelde commissie van het
Centrum voor Staatkundige Vorming om
te rapporteren over de subsidiëring van
kunstgezelschappen, eind 1951 inzond. Dit
rapport werd in de plaatselijke afdelingen
van het centrum behandeld. Naar aan
leiding van het verslag der afdelingen
bracht de commissie een aantal wijzigin
gen aan. Het bestuur van het Centrum
stelde vervolgens deze gewijzigde tekst
vast en besloot er algemene bekendheid
aan te geven.
De genoemde commissie is als volgt
samengesteld: lid en voorzitter: dr H. van
Velthoven te 's-Hertogenbosch, lid en
secretaris: M. A. van de Griendt te Vught.
Leden: mej. A. M. Luns te Amsterdam,
mr dr R. Geuljans te Roermond, mr H.
Schürmann te 's-Gravenhage, Bernard
Verhoeven te Arnhem en drs A. H. M.
Wijffels te 's-Gravenhage.
De commissie heeft het begrip kunst
gezelschappen zeer ruim genomen..
Na enige aandacht te hebben geschon
ken aan de overheidszorg voor de musea,
de monumenten, de natuurbescherming en
dergelijke komt de commissie te spreken
over de subsidiëring van orkesten, toneel-
en operagezelschappen, dansgroepen etc.
Do ?°rr?n?issie is van mening, dat in de
subsidiëring voor de verschillende delen
des lands grotere overeenstemming be
hoort te worden gebracht.
Voor wat de orkesten betreft dienen
de reeds bestaande orkesten in Gronin
gen, Gelderland, Noord-Brabant en
(Van onze correspondent)
Een bejaard echtpaar te Eemnes is de
dupe geworden van een laaghartige op
lichter. De oudjes verkeerden reeds ge
ruime tijd in woningzorgen omdat zij
hun huisje vermoedelijk voor inwoning
zouden moeten openstellen. Aan deze
zorgen scheen een einde te komen toen
zich een man meldde die voorgaf ambte
naar te zijn van het ministerie van Bin
nenlandse Zaken en hoofd te zijn van
de afdeling „woningen" van dit minis
terie. Hij zeide ervoor te kunnen zorgen
dat de oudjes geen inwoning kregen ai=
zij hem 1000 ter hand stelden. Het geld
haalde™"-/16 bank gehaald en dit her-
amhten >.nog twee "taak waardoor de
mbtenaar in totaal 3100 binnen kreeg
,;jen df ou<3jes verblijd aan een familie
vertelden dat zij voor dit bedrag van
alle woningmoeilijkheden waren bevrijd
het bedrag vormde de helft van hun
spaargeld waarschuwde dit familielid
die het zaakje niet vertrouwde, onmid
dellijk de politie. Dank zij een nauwkeu
rig signalement kon de dader, de 22-jarige
H. S. uit Blaricum, worden aangehouden.
Hij bekende onmiddellijk. De oplichter
had nog 1,- op zak.
81
En, zei de hertog: mag ik, op gevaar
af van nieuwsgierig te schijnen misschien
ook weten, waarom je me niet belette te
ontsnappen?
Erb, zei Freddie verwijtend: denk
toch eens goed na, mijn dierbare bloed
verwant! Twee dagen geleden vertelde
je me, dat je naar het landhuis ging. Gis
teravond wist ik waarom. Heel eenvoudig,
nietwaar?
De Squid zuchtte.
Ik heb een vervelende dag achter de
rug zei hij: Ik werd ertoe gedwongen je
landhuis in een crematorium te verande
ren. Ik vrees, dat inspecteur Elveden en
zijn vrienden een beetje laat geweest zijn,
om de tunnel te verlaten. Zelfs als ze het
overleven, zullen ze verscheidene uren
werk hebben om de uitgang ervan te ont
dekken. die naar de kust loopt en zich
drie mijlen hier vandaan bevindt.
Freddie glimlachte beminnelijk.
Ik vermoedde wel, zei hij: dat het
gedreun dat ik hoorde, geen muizenge-
knabbel was.
Dat was knap gedacht, zei de hertog
spottend: Ik ben op het ogsnblik zo goed
niet gedisponeerd. Inspecteurs de lucht in
blazen, lijkt me meer een verkje voor de
jeugd. Op mijn leeftijd is de aardigheid
er van af.
Wat ik zeggen wou, zei Freddie: daar
heeft je toch niemand gevraagd, om mijn
aardig huisje de lucht in te laten vliegen.
Ik vind het nogal onvriendelijk. Een tikje
overijld misschien?
Nee, zei zijn oom: Je zult je herinne
ren. dat ik het was, die je overhaalde, om
juist dat landhuis te nemen. Ik kende die
smokkelaarsuitgang. Ik kon het natuurlijk
niet zelf huren. Wanneer ik dat gedaan
had, zou, wat er vanavond gebeurd Is, tot
een vloedgolf van onaangename informa
ties geleid hebben, door de politie aan
mijn adres als huurder.
Juist, zei Freddie: En nu heb ik dus
alle verdenking voor mij alleen. Gezellig,
Erb.
De politie zal in jouw richting niets
zoeken, antwoordde de hertog: De politie
is dwaas enals ik het zeggen mag
de ene dwaas verdenkt de andere niet.
Dat is ook, waarom ik je nooit au serieux
genomen heb, Freddie. Je scheen zo ab
normaal.
Je eigen gelaat werkte dan ook nogal
onzuiver, protesteerde Freddie.
Een vriendelijke glimlach bedekt een
menigte van slechte bedoelingen, ant
woordde de hertog.
't Is toch een feit. dat je er tamelijk
onschuldig hebt uitgezien, de laatste ja
ren. Erb. Hoe kwam het e'genlijk?
Zwaar verlies, te veel op één avond
in Monte, en ik liet mijn ogen toen op
misdaad vallen. Zo verloor Eustache Ber-
né zijn diamanten. Ik was toen in Monte,
en ik vloog naar Londen en terug in een
particulier vliegtuig. De eerste van meer
dergelijke winstgevende vluchten. Ik
hoop, dat je luistert, Freddie. Ik geef je
een paar waardevolle aanwijzingen en al
leef je misschien niet lang genoeg meer,
om er voordelen van te plukken ik hoop
toch, dat het leerzaam voor je is.
Ik heb uit je methoden geleerd, ant
woordde Freddie- dat het wellicht het
beste is, hier te wachten: Hij geeuwde:
't is alsof er iets in de lucht hangt.
Dat is zeer goed opgemerkt, Freddie,
zei Framlingham goedkeurend: Dit, zo
vervolgde hij, wordt een catastrophe,
Freddie. Ik ben er zeker van, dat het je
begrijpelijk voorkomt, hoe gehaast ik ben
en naar je houding te oordelen, zou men
zo zeggen, dat ik gedwongen zal zijn, om
mijn eigen neef uit de weg te ruimen
voorgoed!
Het laatste woordje klonk langzaam en
betekenisvol.
Freddie keek zijn oom met sympathie
aan.
Dat is werkelijk erg vervelend, mijn
beste neef, vervolgde zijne genade pein
zend: Erg vervelend. Van nature ben ik
een vredelievend mens. Geweld is in strijd
met mijn beginselen
M-mja, zei Freddie: dat is de eerste
indruk, die ze allemaal van je krijgen.
Erb, dat je een geweldige hekel hebt aan
geweld. Ik heb 't immers zelf ondervon
den.
De laatste tijd, vervolgde de hertog,
zonder op de onderbreking acht te slaan,
„heb ik met tegenzin moeten overgaan tot
een paar doorslaande maatregelen. De
loopbaan van verschillende veelbelovende
tff Lrnlr Drachtige politie-orgamisa-
gel°of me, ik het grootste
w <J,oor miin toedoen, min
worden Plotseling afgebroken moeten
zuchtte en ging een beetje anders
staan, zodat Freddie zijn rechterzak niet
*on z'en> een beweging, die zijn neef op
dezelfde wijze door positie-verandering
beantwoordde.
Een verschrikkelijk leven, zei zijne
genade: en dan had je nog die zaak Leslie,
die me eraan doet denken, dat ik nog een
appeltje te schillen heb met een zekere
James Craven. En de overval op mijn
groeie vriend Loseley. Dat was een aller
onaangenaamste karwei. Pijnlijk werke
lijk!
Misschien meer voor hem dan voor
jou, zei Freddie.
Toch niet, zei de hertog: Geloof me.
i'k voelde veel voor Marky. Én nu ik toch
over hem spreek, vervolgde hij: en nu ik
stellen, dat jij op die bewuste nacht Rich-
monds boodschap ontcijferd hebt. Ik heb
me al vaker afgevraagd, hoe t toch kwam,
dat jij gearresteerd werd. Nu begrijp ik,
dat je 't op die tiara voorzien had, nadat
je de boodschap had vertaald. Werkelijk,
ik had je niet zoveel verstand toegeschre
ven. Ik wil je wel zeggen, dat ik er meer
dan een halve nacht voor heb moeten op
offeren.
Een kwestie van hersens, zei Freddie:
zuiver en alleen een kwestie van hersens.
Ongelukkig genoeg, bemerkte ik Mar
cus' bedrog pas veel later, zei de hertog:
Werkelijk, wie had dat achter die oude
boekenwurm gezocht? Ik ging hem eens
opzoeken, en trof het zo gelukkig, dat ik
twee Jerrys uit een taxi, bij hem aan huis,
zag stappen. Het was gering, de echte rol
de ook nog mijn sigarettenkoker, en ik
herkende hem direct.
Hij zweeg even.
Die arme Marcus, zuchtte hij toen:
Een ongelukkige kerel, maar het mooiste
vap de grap, Freddie, was toch die El
veden, die was er toch zó zeker van. dat
Marky de Squid was. Om je ziek te lachen.
Het scheen hem inderdaad buitenge
woon te vermaken.
Om je nog eens iets te zeggen van
die tiara, daarmee ben ik 'een tikje te
langzaam geweest. Ik had eerder aan de
bank moeten denken, maar wie verwacht
te zoiets van Tryme? Ongetwijfeld bewees
hij verstand te hebben, door de overeen
komst uit de tiara te halen. Alhoewel
toen Tubby Thyme nog college liep.
maar helaas, die dagen zijn voorbij. Niet-
uiddi tlclddo, Ulc uagcu t-ijii vuuiwij. in l
meer weet, meen ik te mogen veronder- temin, ons aangenaam onderhoud heeft
veel dingen opgehelderd. En nu, Freddie
rest nog de kleine kwestie, over wat er
zal moeten gebeuren met jou. Dat baart
me werkelijk enige zorg.
Vastberadenheid, mompelde Freddie
is altijd de lijfspreuk van'de Leicesters
geweest. Ik zal trachten, die nog te hou
den.
(wordt vervolgd)
Maastricht naar gelijke maatstaven te
worden gesubsidieerd ais die in het
Westen des lands. De subsidiëring van
de orkesten in Leeuwarden en Twente
zou geleidelijk zijn op te voeren.
De talrijke uitvoeringen van toneel
gezelschappen uit het Westen des lands
in de overige provincies betekenen een
belangrijke vorm van cultuurspreiding.
Op deze wijze geven de laatstgenoemde
provincies een bijdrage tot een betere
bestaansmogelijkheid voor deze gezel
schappen. Naar de mening van de com
missie ware evenwel te onderzoeken, of
hierbij baten en lasten billijk worden ver
deeld.
De commissie zou de ernstige vormen
van kunstbeoefening ook door amateurs
vrijgesteld willen zien van vermake
lijkheidsbelasting. Z|j verbindt hieraan
de aanbeveling de ontvangsten uit ver
makelijkheidsbelasting voor culturele doel
einden te besteden. Een wettelijke voor
ziening ter zake lijkt haar wenselijk.
De commissie schenkt ook aandacht aan
culturele uitingen buiten beroepsverband.
Naast de vormen van cultuur, beoefend
door vakmensen, ligt het brede terrein
van de spontane volkscultuur. De over
heid kan ten aanzien hiervan een goede
en wetenschappelijke bestudering en
documentatie, in zoverre die niet reeds
door particulier initiatief tot stand zijn
gebracht, bevorderen.
De commissie bepleit een herziening
van de subsidiëring van het kunstonder
wijs. Bij het verstrekken van studie
beurzen aan begaafden, die in de rand-
SSSSS! woonach«g zijn, dient bij het
worden v,Va"i bedragen rekening te
studienet 0li?en met de afstand tot de
rilt Beter ware het, in de rand-
fles gelijkwaardige opleidings
instituten op te richten.
Tenslotte, zo stelt de commissie, dient
landsoverheid gemeenschappelijk
overleg tussen de specifiek landelijke
culturele organisaties en de algemeen
regionale cultuurorganen te bevorderen
en geldelijk mogelijk te maken.
(Van onze Haagse redacteur)
De Hoofdbesturen van de Ned. Ka
tholieke Bond van Hogere, Middelbare
en Lagere technici „St. Bernulphus" en
van de Ned. Kath. Bond van Werk
meesters en ander Toezichthoudend
personeel hebben gisteren op een pers
conferentie hun verontwaardiging ge
uit over „c laatdunkende opmer
kingen", die de voorzitter van de Ned.
Kath. Metaalbewerkersbond „St Eloy",
de heer J. G. van den Brink, op de
7 -rdag j.l. te Utrecht gehouden
bondsraadsvergader ng over deze beide
organisaties heeft gemaakt.
De hoofdbesturen noemen het „be
slist geheel in strijd met de waarheid",
dat de katholieke bonden van hoofd
arbeiders bij besprekingen met slechts
één bestuurder zouden moeten optor-
?en'' tegen de N.V.V.-Metaalbëdrijfs-
bond. Met deze organisatie wordt voor-
af geregeld overleg gepleegd over de
beambtenbelangen en, waar nodig en
keif m Dichting opgetrok-
heer Van den Brink kan gerust
zijn zo wordt namens de hoofdbestu-
'wiVvnnen gegeven. Symtomen, dat
katholieke technici en werkmeesters
de hun geëigende katholieke bonden
de rug toekeren om over te gaan naar
het N.V.V. zijn in het verleden niet
aanwezig geweest. Zij zijn ook thans
niet aanwezig en in de toekomst van
wege het vraagstuk der bedrijfsbonden
zeer beslist niet te verwachten. Met
vertrouwen wachten de hoofdbesturen
op de resultaten van de werkzaam
heden der commissie-Beaufort.
De beide hoofdbesturen vragen zich
met bezorgdheid af, waarom de heer
Van den Brink in het openbaar het
werk dezer commissie beïnvloedt. Wat
zou hij, zo vragen zij, anders met zijn
opmerkingen, die niet van tendenzen
ontbloot zijn, hebben willen bereiken?
