eestelijk Zundert herdacht
Van Gogh
n het Haagse Gemeentemuseum
tentoonstelling geopend
Gevolgen van de ramp voor
omzetten détailhandel
ENGELSEN AAN T WERK
Dr ir Ch. Th. Groothoff verlaat
de Staatsmijnen
Reorganisatie hij Apeldoornse
Nettenfabriek
Uitbreidingsplan omvat6200woningen
voor 23.000 zielen
H
Naar een stadsschouw
burg in Eindhoven
Ned. ambassadeur in
Moskou overhandigde
geloof shrieven
leiden krijgt r. k.
voor vezelverwerking
Invloed watersnood moet niet worden
overschat
Minister Zijlstra naar
Heerlen
Gemeente Ermelo wordt
niet gesplitst
Vooral niet t
hard!"
Autosnelweg
Aniheni-Nijmegeii
INSDAG 31 MAART 1953
PAGINA 9
~"1
Gemeenteraad benoemde jury
TECHNISCHE SCHOOL
NOORDELIJKE industrie
HEVIGE EXPLOSIE IN
SCHAKELSTATION
Oost-Groningen zonder
stroom
EX-KONING PETER TERUG
NAAR PARIJS
VERTREK KOREA-VRIJ-
WILLIGERS UITGESTELD
BROMFIETSENTOCHT
DOOR BLOESEMEND
LIMBURG
Boerenbruiloft van Nol en
Jeideldie
ZEEMAN IN DUITSLAND
AANGEHOUDEN
Verdacht van moord
TWINTIGDUIZEND VATEN
HARING NAAR RUSLAND
Februari altijd slappe
maand
DeHaag hijgt nieuwe wijk in Escamppolder
LONDEN:
EXPRES-TREINEN NAAR
DUITSLAND
Gaan weer normaal rijden
DE „SIBAJAK" TERUG UIT
INDONESIË
PAKISTAANSE THEE
VOOR GETROFFENEN
Van 1 tot 15 April eenrichting
verkeer
VLIEGTUIGCOMMANDANT
GEEFT STOF TOT PROEF-
SCHRIFT
PROF. DR M. SMEETS
(Van onze correspondent)
Gisteravond heeft de gemeenteraad
van Eindhoven een jury benoemd, ter be
oordeling van de plannen voor de te
stichten Stadsschouwburg. Het ligt in de
bedoeling om een meervoudige opdracht
te verstrekken aan een zestal architec
ten. Deze zullen aan de hand van een
I programma van eisen, zo juist gereed ge-
I komen in een rapport samengesteld door
de heren burgemeester Kolfschoten, ir
Bijvoet te Haarlem. P. Houtman te
Utrecht, ir F. Peutz te Heerlen, Jacques
Snoek te Amsterdam en ir W. Vroom te
Eindhoven, hun ontwerpen maken. De
jury bestaat uit dezelfde heren, versterkt
door ir G. Bolsius te Vught.
Het programma van eisen voorziet in
een stadsschouwburg, omvattende een
grote schouwburgzaal, plaats biedend
aan 900 personen, modern toneel, orkest
bak voor 75 musici, foyer met minstens
600 zitplaatsen, ontvangstkamer, dienst
vertrekken, wandelgangen, magazijnen
etc. Tevens een kleine schouwburgzaal
voor 400 bezoekers met eigen foyer, etc.
Tenslotte voorziet het rapport in een
café-restaurant, plaats biedend aan 260
bezoekers.
De Nederlandse ambassadeur in Mos
kou, jhr mr P. D. E. Teixeira de Mattos,
heelt aan de president van de Sovjet-
Unie, maarschalk Worosjilof, zijn ge
loofsbrieven overhandigd. De ambassa
deur was in gezelschap van de ambassa
deraad, mr De Roo van Aldewerelt, de
tweede ambassadesecretaris, L. J. Goed
hart en de ambassade-attaché, mr C. H.
G. Witt.
De ambassadeur werd in de limousine
van president Worosjilof gehaald en weer
teruggebracht. Hij werd vergezeld door
de chef van het protocol van het Rus
sische ministerie van Buitenlandse Zaken,
Koelazjenkof. Bij de president bevonden
zich de vice-minister van Buitenlandse
Zaken Boris Podtserof en de secretaris
van het presidium, Pégof.
De ontvangst die 45 minuten duurde,
en volgens het protocol verliep, wordt in
diplomatieke kringen „zeer vriendschap
pelijk" genoemd. Een en ander werd voor
het Sovjet-filmjournaal gefilmd.
Na de ontvangst had de ambassadeur
een persoonlijk gesprek met president
Worosjilof. Hierbij was ook de vice-
minister van Buitenlandse Zaken aan
wezig.
Zoals gemeld had de ambassadeur reeds
een onderhoud met Molotof, minister van
Buitenlandse Zaken.
De lage huisjes van Zundert torsten
isteren alle de nationale vlag. De hele
mgeving van de markt was in feesttooi
m het eeuwfeest van Van Gogh's ge
horte in de pastorie van de N. Hervorm-
le Kerk te Zundert te vieren. Als een
fan Gogh-schilderfl stond daar het oude
tadhuis diep weggedoken achter** het
oorplein met de wilgen. Twee vlaggen
dapperden hier in de stormwind, naast
Ie vaderlandse driekleur de roodwit ge
dokte vlag van Zundert.
Hoge gasten kwamen tegen elven het
itadhuis binnen en de ontvangstzaal zal er
telden zo vol zijn geweest. Mr Reinink als
,'ertegenwoórdiger van de minister van
J., K. en W., prof J- de Quay, commissa-
•is der Koningin in N.-Brabant, de bur
gmeester van St. Remy, de buitenlandse
:n Nederlandse deelnemers aan het Van
Jogh-symposion, Paul Gachet, de zoon
van dr Gachet die Van Gogh in Anvers
verpleegde ir V. van Gogh uit Laren, Vin-
:ent's petekind en tal van vereerders van
Van Gogh waren hier samengekomen.
Tegen twaalven begaf men zich naar de
Hervormde Kerk waar burgemeester
Manders de gasten toesprak en prof. De
Quay een piëteitvolle herdenkingsrede
over Van Gogh hield, waarin hij diens le-
ven schetste als het leven van een die
telkens opnieuw voor de mislukking stond,
maar die na zijn dood werd begrepen en
erkend als een der onsterfelijken. Het leed
dat de mens ondergaat, aldus spr., kan zo
soms grote vrucht dragen. In de historie
van Van Gogh ligt iets van het mysterie
van het lijden. Het bewijst dat de zui
verste deugd en de gaafste begaafdheden
slechts bloeien op schrale grond.
Aan het slot van zijn rede wees spr. op
de* grote liefde die Vincent steeds voor
Brabant heeft behouden, zoals uit verschil
lende plaatsen in zijn brieven blijkt. Ten-
Slotte droeg prof. De Quaey de gelukwen
sen bij dit eeuwfeest over in de handen
van Vincent's neef ir V. van Gogh.
Na deze bijeenkomst had de onthulling
plaats van een door de beeldhouwer Niel
Steenbergen ontworpen gevelsteen in de
N. Hervormde pastorie waar mr Reinink,
prof. De Quay en burgemeester Manders
kransen legden.
Des middags opende ir Van Gogh de
tentoonstelling van 35 schilderijen en 24
tekeningen van Van Gogh in het R. K.
Parochiehuis.
Ir Van Gogh bracht dank aan allen, die
deze indrukwekkende plechtigheid in de
geboorteplaats van Vincent van Gogh'had
den voorbereid. Hij las enkele citaten uit
de familie-annalen voor, betrekking heb
bend op de geschiedenis van Vincent, en
die hij zou opnemen in de vierde uitgave
van diens brieven. Ir Van Gogh sprak de
hoop uit, dat de in Nederland aangekon-
Maandag hoeft. prof. dr J. E. de
Quay, de commissaris van de Ko
ningin in Noord Brabant, een
gevelsteen onthuld, in het huis te
Zundert, dat staat op de plaats
maar de familie Van Gogh vroeger
heeft gewoond, ter herdenking van
het feit, dat het 100 jaar geleden
is, dat Vincent van Gogh ie Zun
dert werd geboren. De commissaris
van de Koningin onthult de ge
denksteen.
digde tentoonstellingen er veel toe zouden
bijdragen, vooral ook voor de jongeren,
om het werk van Vincent ingang te doen
vinden bij alle lagen van de bevolking.
De opening werd opgeluisterd door het
strijktrio van het Brabants orkest.
In de namiddag reisde het hele gezel
schap naar Den Haag waar de secretaris
generaal van het ministerie van O., K. en
W., mr H. J. Reinink, in de avond in het
gemeentemuseum de Van Gogh-tentoon-
stelling heeft geopend.
De directeur van het gemeentemuseum,
mr L. Wijsenbeek, leidde de avond in,
waarna de Van Gogh-film werd gedraaid.
Vervolgens sprak prof A. Hammachen, di
recteur van de rijksmuseum Kröller
Müller, die een uiteenzetting gaf van het
leven en werk van Vincent van Gogh.
Hierna opende mr Reinink de tentoonstel
ling.
F,en hartewens van de katholieken in
Leiden en verre omgeving zal dit jaar in
vervulling gaan als de R.K. Technische
School haar poorten kan openstellen voor
de jeugd die het ambachtsonder wijs wil
volgen. Met grote voortvarendheid zijn de
voorbereidingen voor de bouw van deze
school ter hand genomen en daarom was
de eerste-steenlegging door deken D. Bont
van Zoeterwoude een plechtigheid, welke
veel belangstelling trok.
Rector L. P. M. Vester, voorzitter van
het bestuur der nieuwe school, en vele
andere geestelijken woonden de plechtig
heid bij.
Het initiatief tot de bouw van de school
werd in 1946 genomen. Op het ogenblik
wordt er reeds les gegeven in noodge
bouwen, maar straks als de bouw vol
tooid is zal men 300 leerlingen kunnen
herbergen. Ook voor de Rijnstreek, die
voor een belangrijk deel op neutrale scho
len is aangewezen, is dit Leidse initiatief
van groot belang.
In de jaarlijkse vergadering van aan
deelhouders der Noordelijke Industrie
voor vezelverwerking N.V. te Groningen
heeft de voorzitter, prof. dr D. van Os
nog eens de moeilijkheden van deze in
dustrie in het afgelopen boekjaar geme
moreerd. Hij betoogde, dat de fabriek
vergeleken met het buitenland goed door
de moeilijke maanden was heengekomen.
In Finland werden vier fabrieken geslo
ten, in Zweden is een aanzienlijke pro
ductiebeperking het gevolg geweest van
de sterk verminderde vraag, jjy bracht
directie en personeel dank voor het werk
tijdens het afgelopen jaar verricht.
(Van onze correspondent)
Naar w(j eerst thans vernemen heeft
een hevige explosie Zaterdag een scha
kelstation in Meeden in Óost-Gronin-
gen vooir het grootste gedeelte verwoest.
De voorgevel en de achtermuur stortten
in en de olie die dienst doet als isolatie
materiaal voor de schakelinstallaties
geraakte in brand. Er ontstond een ge
weldige rookontwikkeling. De brand
weer uit Veendam, gealarmeerd door de
burgemeester van Meeden per auto
aangezien de telefoon ook uitgevallen
was bestreed het vuur energiek. Dat
er door de explosie geen persoonlijke
ongelukken zijn gebeurd is te danken aan
het feit dat dit nog nieuw schakelstation
midden in het open veld is gebouwd. Van
het station uit vindt de distributie van
stroom naar verschillende plaatsen in
Oost-Groningen plaats. De stroom viel
uren achtereen uit en de bedrijven kwa
men stil te liggen.
Ook Maandag is de stroom opnieuw
ongeveer drie uur weggevallen. De zaak
is thans weer in orde gebracht door des
kundigen.
Ex-koning Peter van Joegoslavië Is gis
termiddag met zijn secretaris in het KLM
iijntoestel naar Parijs teruggekeerd. Vrij
dag j.I. arriveerde de vroegere monarch
in ons land voor een privé bezoek.
Een half uur voordat het toestel ver
trok arriveerde de ex-koning met het ge
zelschap dat hem uitgeleide deed op de
luchthaven. De twee auto's reden het
platform op en ex-koning Peter begaf
zich onmiddellijk aan boord. Zijn bezoek
aan Nederland is incognito geweest.
Het bezoek van ex-koning Peter heeft
geen verband gehouden met de zaak
tegen een Amsterdamse textielkoopman,
die verleden jaar in Lugano werd gear
resteerd, verdacht van oplichting voor
grote bedragen.
Het vertrek van het achttiende aan-
vullings-detachement van het Nederlands
Detachement Verenigde Naties onder com
mando van de eerste luitenant J. Beek
man, dat op vandaag was vastgesteld, is
lot nader order uitgesteld wegens nood
zakelijke reparaties aan het troepenschip,
waarmee de militairen uit Marseille zou
den vertrekken en dat aldaar in dok ligt
Ook het vertrek van de drie officieren
van de onderafdeling geneeskundige
dienst van de Milva, die met het detache
ment naar Korea zouden vertrekken, is
uitgesteld-
De Sittardse Vereniging voor Vreemde
lingenverkeer is thans gereed met de
voorbereidende werkzaamheden voor de
driedaagse bromfietsenbloesemtocht door
Zuid-Limburg op 17, 18 en 19 April a.s.
Het ligt in de bedoeling van de V.V.V.
deze bloesemtocht in de toekomst ieder
jaar te organiseren-
Op 18 en 19 April wordt tevens te Sit-
tard ter compensatie van het afgelaste
carnaval, een grote boerenbruiloft ge
houden. Zaterdagavond 18 April zal het
huwelijk op het gemeentehuis worden vol
trokken tussen „Nol en Jeideldie", ge
volgd door een koffietafel in de open
lucht op het marktplein. Zondagmiddag
zal de bruidsstoet door Sittards straten
trekken en na afloop wordt op de markt
een grote volkszitting gehouden. De or
ganisatie van dit folkloristische feest is
in handen van de carnavalsvereniging
„De Marotte".
De Hamburgse politie heeft bekend ge
maakt, dat Maandag te Brunsbuttelkoog
de 19-jarige Nederlandse matroos Van
der H. is aangehouden aan boord van het
Nederlandse schip „Prima". Van der H.
wordt ervan verdacht op 28 Januari j.I.
de 35-jarige Charlotte W. te hebben ver
moord. Volgens het Duitse persbureau
D.P.A. heeft Van der H. reeds bekend.
Van der H. is herkend door getuigen,
die hem het laatst met de vrouw hadden
gezien, bij confrontatie met de beman
ningsleden van de ..Prima" te Bruns
buttelkoog, waar hét schip, op weg naar
Heisingborg (Zweden) naar Rotterdam,
door de politie was opgevangen.
Gisteren is een contract gesloten tussen
de Sovjet Unie en de redersvereniging
van de Ned. haringvisserij voor de leve
ring van 20.000 vaten haring. Door deze
order is de vangst van het seizoen 1952
vrijwel geheel uitverkocht.
Ten behoeve van de leniging van de
nood, welke het gevolg was van de ramp,
welke- ons land van 31 Januari op 1 Fe
bruari j.I. heeft getroffen, hebben alle
lagen van de bevolking, ondernemingen
enz. tot nu toe een bedrag bijeengebracht
van niet minder dan ca 70 millioen (uit
het buitenland werd ca 15.5 millioen
ontvangen).
Het feit, dat door de Nederlandse bevol
king in een kort tijdsbestek een dergelijk
groot bedrag kon worden bijeengebracht,
doet de vraag rijzen wat, economisch ge
zien, de herkomst van deze gelden is ge
weest. Waren deze grotendeels afkomstig
uit „liggende gelden" of heeft de bevol
king zich consumptiebeperking opgelegd
en het aldus bespaarde bedrag ter beschik
king gesteld van de slachtoffers van de
watersnood? Indien dit laatste het geval
is geweest, dan zou zulks tot uitdrukking
moeten komen in het omzetverloop in het
midden- cn kleinbedrijf.
Gegevens hieromtrent, welke betrekking
hebben op de maand Februarij.l. en nog
een voorlopig karakter dragen, zijn bere
kend door het Economisch Instituut voor
den Middenstand.
De cijfers brengen aan het licht, dat
vrijwel over de gehele linie van Januari
op Februari j.I. een belangrijke omzetda
ling is geboekt. Dit zegt op zichzelf be
trekkelijk weinig, omdat Februari in de
detailhandel tekenjare tot de slappe maan
den behoort. Bovendien wordt de omzet-
vermindering in het lopende jaar nog ver
sterkt door de omstandigheid, dat in Ja-
(Van onze correspondent)
Dr ir Ch. Th. Groothoff, de president
directeur der Staatsmijnen, legt morgen,
4 April, zijn functie neer wegens het be
reiken van de pensioengerechtigde leef
tijd. In verband hiermee zal de minister
van Economische Zaken, prof. dr J. Zül-
Stra, zich morgenmiddag naar Heerlen
begeven om afscheid van hem te nemen.
Tevens zal Minister Zjjlstra dan de in
stallatie verrichten van de heer H- II.
Weminers tot voorzitter van de directie
der Staatsmijnen, en van ir A. Hellemans,
tot dusver bcdrijfsingenieur van staats
mijn Wilhelmina, tot directeur.
(Van onZe corresP°ndent) 1 omschakeling van katoenen op nylon-net-
Iten speelde een belangrijke rol. Tenslotte
waren er verschillende afzetlanden, die
hun grenzen geheel of gedeeltelijk voor de
producten van de Apeldoornse Nettenfa-
briek sloten-
Omtrent 't thans lopende boekjaar deel
de de heer Van Brero mede, dat een tus
sentijdse balans per ultimo 1952 afs-loot
met een verlies van bijna een half mil
lioen gulden zonder afschrijvingen, waar
in echter wel begrepen een bedrag van
plm. 350.000 op grondstoffen. Bij hand
having van de huidige prijzen dient op de
nog in koop zijnde grondstoffen nog een
a-erlies van ongeveer 500.000 te worden
gecalculeerd.
Aanzienlijke inkrimping van het bedrijf
werd derhalve een dwingende eis. Ver
schil van inzicht tussen de R. v. C. en de
directeur, de heer D. R. Jonker, resul
teerde in de ontslagaanvrage van deze.
Dit ontslag werd hem op eervolle wijze
verleend-
De waarnemende directie, bestaande 'uit
de heren mr T. Vroom en H. C. Smith,
heeft de R. v- C. plannen voorgelegd, aan
welker Uitvoering thans wordt gewerkt.
Deze plannen beogen o.m. het volgende:
inkrimping van de grondstoffenvoorraad;
verkoop van het recreatieoord te Epe; con
centratie van de productie te Apeldoorn;
medewekring van een bekend efficiency
bureau en verdere afvloeiing van per
soneel.
Commissarissen verwachten echter niet,
dat de gevolgen der reorganisatie op zeer
korte termijn tot uitdrukking kunnen ko
men en zij verwachten dan ook. dat ook
over het tweede halfjaar van het lopende
boekjaar (1 Januari30 Juni 1953) de be
drijfsresultaten ongunstig zullen zijn.
De algemene vergadering Van aandeel
houders -van de Apeldoornse Nettenfa-
briek Von Zeppelin en Co- heeft na lang
durige besPrekingen de iaarstukken 0ver
het boekjaar 1951"goedgekeurd en
daarmede tevens haar fiat gegeven aan
de uitkering van interim mviu^nd
van 4%.
Een vpgridel van de heer W. C. Post-
humes ]V.JiJes uit Amsterdam om een com.
missie van aandeelhouders in te stellen,
welke tot taak zou hebben na. te gaan in
hoeverre de gegevens van het prospectus
destijds met de waarheid overeenstemden
en of redelijkerwijze destijds niet te voor
zien was dat reeds zo spoedig een terug
slag in het bedrijf zou zijn te verwachten
werd nadat de Raad van Commissarissen
Zich here'-» had verklaard in een binnen
kort te Mouden buitengewone algemene
vergadert g voorstel te doen de R. v. C.
met enkele leden uit de aandeelhouders
Uit te breiden, Ingetrokken.
De president-commissaris, de heer a.
van Brero noemde het een zeer merk
waardig feit, dat juist op de datum van
publicatie van het emissie-prospectus cp
8 Febr. 1952 geheel onverwacht een daling
- de V' toenprijzen intrad. Korte tijd later
pas daling der grondstoffenprij zen
i door, mede als een gevolg
van ee>. (jélle concurrentie tussen de Ne
derland',- m Belgische spinners.
Voorts1 werd een order van ca- J 6.000.000
niet geëffectueerd. Pas in de laatste maan
den van 1952 viel hierover de beslissing,
dus enkele maanden nadat besloten was
tot. uitkering van een interim-dividend
van 49c- Bovendien liep de omzet in de
laatste maanden van het boekjaar terug
met zes a zeven tpn per maand. Ook de
Dr ir Groothoff, die 34 jaar lang de
Staatsmijnen heeft gediend, werd op 5
Juli 1887 geboren te Manggar op Billiton
(Nederlands Oost-Indië). Hij bezocht In
Den Haag de lagere school en de Hogere
Burgerschool aan de Stadhouderslaan- Van
19051910 studeerde hij aan de Technische
Hogeschool te Delft.
De Billiton Mij legde beslag op de jonge
ingenieur en zond hem voor de tijd van
6 jaar naar Billiton. In 1916 kwam hij naar
Nederland terug om te promoveren tut
doctor in de technische wetenschappen op
het proefschrift „Primaire tinerts-afzet
tingen van Billiton".
In 1917. dus nog steeds in volle oorlogs
tijd, ging hij terug naar Billiton, waar hij
na een reis van 3 maanden om de Kaap
arriveerde. Spoedig trad hij in staats
dienst op Banka als ingenieur, belast met
het erts-geologisch onderzoek op Banka.
In April 1918 vertrok hij definitief naar
Nederland.
Op een geologische excursie in Zuid-
Limburg, welke onder leiding stond van
prof. Molengraaff, met wiens dochter dr
Groothoff intussen getrouwd was, werd
zijn aandacht getrokken doo'r het Staats-
mijnbedrijf, dat toen zijn vleugels wijd
begon uit te slaan. Een sollicitatie volgde
en op 6 Januari 1919 deed dr Groothoff
zijn intrede in het bedrijf der Staats
mijnen. Tot 1 Mei 1921 werkte hij op
Staatsmijn Emma, eerst als adjunct
ingenieur, daarna als ingenieur. Op ge
noemde datum ging hij over in Algemene
Dienst naar het Centraal Bureau.
Dan volgt een reeks van snelle promo
ties: 1 April 1922 ingenieur, tevens be-
drijfsingenieur Staatsmijn Hendrik; 1 Mei
1923 hoofdingenieur in Algemene Dienst;
1 Januari 1924 hoofdbedrijfsingenieur.
In deze leidende functies kwamen de
persoonlijke karaktertrekken van de heer
Groothoff voortdurend tot uitdrukking,
voornamelijk zijn opvattingen over de
verhouding tussen werknemers en werk
gevers in het mijnbedrijf, die voor die tijd
waarlijk revolutionnair mochten heten.
Zijn opvattingen over de organisatie van
het bedrijf berustten op de erkenning van
de menselijke waarde van de werkers in
het bedrijf en op de absolute noodzaak
van een innige samenwerking der be-
drjjfsleden onderling-
Op 15 April 1937 werd hij benoemd tot
directeur der staatsmijnen. Tot aan de
oorlog beleefde het mijnbedrijf een sterke
groei na de tijd van depressie in de eer
ste jaren dertig.
De bezetting bracht nieuwe moeilijk
heden van geheel andere aard. Zijn on
miskenbare vaderlandse gezindheid leid
de tot zijn arrestatie door de Duitse poli
tie op 1 April 1943. Dr Groothoff werd
naar de strafgevangenis te Scheveningen.
in de volksmond het „Oranje-Hotel", ge
voerd en gevangen gehouden tot 8 Sep
tember 1943. Nauwelijks was hij vrij ge
laten of hij werd opnieuw gearresteerd
en als gijzelaar naar St. Michiels-Gestel
gebracht. Op 11 November 1943 kon hij
dit kamp verlaten.
Op 18 September 1944, daags na de
nuari vijf Zaterdagen voorkwamen en In
Februari slechts vier. Een juister over
zicht wordt daarom verkregen indien d'i
gegevens over Februari j.I. worden ver
geleken met die over de corresponderende
maand in 1952.
Deze laatste vergelijking wijst uit. dat
de omzetten in levensmiddelen in het al
gemeen geen wijzigingen van betekenis
hebben ondergaaji.'Alleen in het bakkers
bedrijf daalde de omzet met 4 pet, hetgeen
moet worden toegeschreven aan de ver
minderde verkoop van gebak c.d.
Van grotere betekenis waren de gevolgen
voor de omzetten in duurzame consump
tiegoederen en genotmiddelen, waar vooral
de verkoop van artikelen met een min of
meer luxe karakter een aanzienlijke terug
slag ondervond.
In de detailhandel in meubelen en aan
verwante artikelen, die in glas, porselein,
aardewerk en huishoudelijke artikelen en
in die in textiel bedroeg de omzetvermin-
dering t.o.v. Februari 19-52 resp. 15 pet,
12 pet en 8 pet. In geld zal naar schatting
in de laatstgenoemde branche een daling
zijn genoteerd van 7.5 tot 10 millioen.
terwijl dit voor de andere twee branches
tezamen ca 3 millioen heeft bedragen.
Met betrekking tot het omzetverloop in
genotmiddelen kan worden opgemerkt, dat
in de parfumeriewinkels, de slijterijen en
de choeolateriebedrijven de Februari-om-
zetten in 1953 resp. 14 pet, 13 pet en 13 pet
lager waren dan die in 1952. terwijl in
het banketbakkersbedrijf en in de siga
renwinkels een omzetdaling is ingetreden
van resp. 7 pet cn 9 pet. Voor de detail
handel in tabak wordt de omvang van
deze omzetvermindering geschat op ca
3 millioen en voor de detailhandel in
alcaholhoudende en alcoholvrije dranken
op ruim 1 millioen.
Gelijk vermeld kan aan de hand van de
beschikbare omzetgegevens over één
i maand nog geenszins een volledig beeld
worden verkregen van de gevolgen, welke
de watersnood heeft gehad op het omzet
verloop in het midden- en kleinbedrijf.
Naar schatting is het totale bedrag, dat
in Februari j.I. in de detailhandel is om
gezet 20 tot 25 millioen lager dan dat
in Februari 1952.
Uit het bovenstaande blijkt, dat de ramp
de omzetontwikkeling in verscheidene
branches in aanzienlijke mate nadelig
heeft beïnvloed, doch dat de invloed van
de watersnood op de detailhandelsomzet
ten niet moet worden overschat.
DR IR CH. TH. GROOTHOFF
snelle promoties
bevrijding van Heerlen, hervatte hij zijn
werkzaamheden als directeur der Staats
mijnen.
Op 8 Juni 1945 werd hij benoemd tot
beheerder van de Nederlandse Steenko
lenmijnen, welke functie hij uitoefende
tot aan de opheffing van het beheer op
31 December 1948. Tot president-directeur
van de Staatsmijnen werd hij benoemd
met ingang van 1 Februari 1947.
Het provinciaal bestunr van Gelderland
heeft het gemeentebestuur van Ermelo
in overweging gegeven 't genomen raads
besluit tot bouw van een nieuw gemeente
huis in Ermelo in te trekken.
Ged. Staten achten de bouw van een
nieuw gemeentehuis niet verantwoord als
de gemeente Ermelo niet wordt gesplitst
in de gemeenten Ermelo en Nunspeet.
Uit een uit Den Haag op het gemeente
huis te Nunspeet ontvangen bericht is
echter gebleken dat is afgezien van deze
gemeentesplitsing.
In 1818 werd de gemeente Ermelo ge
vormd en omdat Nunspeet toen belang
rijker was dan Ermelo werd de zetel der
gemeente gevestigd in Nunspeet, dat op
een afstand van 15 kilometer van Ermelo
ligt.
De kwestie tot splitsing der gemeente
jubileert dit jaar. Drie kwart eeuw ge
leden namelijk bereikte Den Haag voor
het eerst een dergelijk verzoek.
De splitsing der gemeente schijnt even
als in het verleden ook thans weer te zijn
afgestuit op de financiële consequenties.
Het Haagse uitbreidingsplan Bouwlust-
Vredcrust Oosl. dat een deel van het her
ziene plan-Escamppolder uitmaakt, is 1111
door B. en IV. aan de Haagse Raad ter
goedkeuring voorgelegd. In eerste aanleg
kan het op 6060 woningen worden gesteld,
waarvan 365 eengezinshuizen (6'/i), 870
woningen in drie lagen (14.4V.). 4610 wo
ningen in vier lagen (76.1'/«> en 215 wonin
gen in zes of meer lagen (3.5Krijgt van
de ongeveer 225 winkels, welke het plan
kan bevatten, de helft tevens een woning,
dan zal het totaal aantal woningen rond
6200 bedragen.
Bij een gemiddelde woningbezetting van
3.7 personen betekent dit een bevolking
van 23.000 zielen. In de wijk Vrederust
is bovendien een tweetal terreinen op
genomen voor gebouwen waarin bejaarde
echtparen of alleenwonende personen kun
nen worden gehuisvest. Een achttal andere
terreinen is aangewezen voor openbare es
bijzondere gebouwen; ook is er de nodige
ruimte gereserveerd voor scholen, sport
en speelterreinen. Naast scholenbouw in
complexen is gerekend op de bouw van
enkele afzonderlijke scholen, terwijl even
eens de nevengebouwen bij de kerken voor
onderwijsdoeleinden kunnen worden ge
bezigd.
In de groenstrook, welke het plan in
tweeën deelt, is een groot terrein opgeno
men, bestemd voor gebouwen ten behoeve
van de volksgezondheid: een ziekenhuis,
een „natuurbad" of een openiuchtschool.
Behalve dat 125 bedrijfsruimten kunnen
worden gemaakt op de begane grond der
daarvoor aangewezen bouwstroken, is in
Bouwlust nog een gedeelte bestemd voor
een bedrijfsgebouw van 2 bouwlagen. Het
plan, dat een oppervlakte van ruim 121 ha
beslaat, is gelegen ten Zuidwesten van de
Dedemsvaartweg, aansluitend bij het om-
vangrjjke uitbreidingsplan Morgenstond.
99
(Van onze correspondent).
LONDEN, Maandag
DE KLACHT is algemeen en men
hoort haar overal- de Engelsen
werken niet hard genoeg. Sinds
het einde van de oorlog dringt de
Britse regering regelmatig op de ver
hoging der nationale productie aan,
doch al haar beroepen op het publiek
schijnen weinig te helpen. Leuzen als
„exporteren of creperen" en „grotere
welvaart door verhoogde productie"
bezitten door hun veelvuldig gebruik
geen enkele aantrekkingskracht meer.
Er is een zekere slapheid en luste
loosheid onder de Engelse arbeiders
te constateren, door de bedrijfsleider
van een grote fabriek onlangs als
volgt opgesomd: „De meeste Britse
werknemers geven twee-derde van
wat ze kunnen preste
ren; de rest beschou-
wen ze als privé-
bezit".
Men kan niet alleen
dagelijks horen of le
zen, dat de Engelsen te
langzaam werken en
te weinig interesse
voor hun arbeid heb
ben, men kan dit ook
telkenmale zien. Op 'n
bouwerij bijv., die we anderhalf jaar
lang elke dag moesten passeren,
stond de helft van de arbeiders altijd
te lanterfanten. Wegwerkers, vooral
degenen, die de wegen in de buiten
buurten moesten herstellen, ver
knoeien een groot gedeelte van hun
tijd met het bakken van eitjes (sinds
korte tijd gederantsoeneerd), het zet
ten van thee, het draaien van siga
retten en het brandend houden van
kacheltjes. En de straatveger bij ons
in de buurt heeft eindelijk een plekje
gevonden, waar hij rustig kan zitten
dutten, zonder iemand aanstoot te
geven.
Van de apathie en het gebrek aan
plichtgevoel van vele Britse werk
nemers zouden we nog tientallen
voorbeelden kunnen geven. Een van
onze vrienden zag de schilders, die
met z'n huis bezig waren, languit in
de tuin liggen, direct nadat de baas
was geweest. En in een fabriek even
buiten Londen vertraagden een paar
arbeiders zelfs een machine, omdat
ze vonden, dat ze te hard moesten
werken.
Wat zijn de oorzaken van deze
lusteloze en voor het land zo schade
lijke houding, die allerwegen in de
Britse arbeiderswereld te constateren
valt? Bij de beantwoording van deze
vraag moet met een complex van
problemen rekening worden gehou
den. Sommige zijn van historische
en sociale aard; andere dragen een
psychologisch karakter.
DE HUIDIGE onzekerheid over de
toekomst werkt wel als de
zwaarste rem op de opvoering
der Engelse productie. De depressie
in de textielindustrie in Lancashire,
het overschakelen van verschillende
fabrieken naar de wapenproductie en
de rantsoenering van werktijd in een
aantal grote bedrijven, doen 't spook
beeld der werkloosheid opnieuw voor
de ogen van de Britse arbeiders dan
sen. Honderdduizenden werknemers,
in het bijzonder degenen, die in de
dertiger jaren grimmige tijden heb
ben beleefd, zijn bevreesd, dat ze
zichzelf en anderen zullen ruïneren,
als ze een grotere arbeidsprestatie
levéren. „Jezelf uit een baan wer
ken", is een term, die tegenwoordig
maar al te vaak in Groot-Brittannië
wordt gehoord.
Het hoog ontwikkeld saamhorig
heidsgevoel der Britse arbeiders
stammend uit de tijd van sociale mis
toestanden en tegenwoordig tot In het
belachelijke doorgevoerd is een
andere factor, die een hogere pro
ductiviteit in de weg staat. Iemand,
die, om welke reden ook. harder
werkt dan anderen, wordt als een
paria beschouwd en dikwijls rust
men niet, voordat dit „buitenbeentje"
er uit is gewerkt. De langzaam wer
kende arbeider is meer populair on
der zijn maats dan de hard werkende
collega, want het gevaar bestaat, dat
de ondernemer de prestatie van de
laatste als maatstaf jal nemen. Het
gevolg van een en ander is, dat de
mensen met 't minste morele plichts
gevoel het werktempo aangeven
De vrees voor verdere mechanisatie
hangt nauw met deze hele zaak
samen. In de gedachtengang van de
meeste Engelse arbeiders zijn nieuwe
machines minstens zo gevaarlijk als
hard-werkende collega's. Beide cate
gorieën zouden een ernstige bedrei
ging voor de werkvoorziening vor
men, één van de grote pilaren, waar
op de welvaartsstaat rust.
De Britse werknemer is voorts met
een lagere levensstandaard tevreden
dan b.v. zijn Amerikaanse tegenhan
ger. Hij stelt zich een niet moeilijk
te bereiken minimum en heeft voor
de rest weinig ambities. Zijn vrouw
spoort hem meestal
niet aan meer geld te
verdienen. De ijskast
van mr X o, welk
een luxe in dit land
en de auto van mr
Y laat haar Siberisch
koud.
Last nog least wordt
al 't particuliere initia-
tief van de Engelse
arbeider verstikt door
de topzware en overgeorganiseerde
vakverenigingen. De vakorganisaties
hebben al zijn doen en laten aan ban
den gelegd en als hij zich niet aan
de letter der geldende regels houdt,
loopt hij kans z'n lidmaatschapskaart
en z'n baan te verliezen. Tientallen
Engelse vakbondsleiders schijnen nog
met hun geest in de vorige eeuw te
leven en absoluut geen oog "Voor de
veranderde omstandigheden te heb
ben.
Een voorbeeld? Een chauffeur van
het genationaliseerde wegtransport
wezen werd nog niet zo lang geleden
tot vijftig gulden boete veroordeeld,
omdat hij op zekere dag drie uur te
lang achter het stuur had gezeten. Of
de man al aanvoerde, dat hij door de
mist was opgehouden en z'n wagen
naar de garage wilde brengen, niets
vermocht de harten der heren vak-
hondbestuurders te vermurwen. Er
was geïnsinueerd, dat de chauffeur
een wit voetje bij de baas had willen
halen en daarmee was z'n lot on
herroepelijk bezegeld.
Vele Engelse kranten hebben zich
de laatste weken afgevraagd, wat de
chauffeur die door de almachtige
vakbond uit z'n baan werd gedrukt,
omdat hij de opgelegde boete niet
wilde betalen had moeten doen,
toen z'n tijd om was. Uit z'n wagen
stappen en naar huis lopen? In het
dichtsbijzijnde plaatsje een hotel ne
men misschien? In principe komt het
standpunt van de vakbond hierop
neer, dat een man, die z'n maat uit
een put naar boven hijst het touw
moet laten schieten, als hij plotseling
ontdekt, dat z'n werktijd vijf minuten
geleden verstreken is.
Representatief is dit voorbeeld na
tuurlijk niet; het is een uitwas. Maar
het is en blijft een betreurenswaardig
feit, dat vrijwel niemand in Enge
land mag overwerken, als de vakbon
den er geen toestemming voor ver
lenen. En nog betreurenswaardiger is
misschien, dat deze toestemming vaak
onthouden wordt, hoe graag de be
trokken personen er ook iets bij wil
len verdienen. Overwerk de lezer
zal het al wel begrepen hebben
wordt ook al als een bedreiging van
de werkvoorziening beschouwd
De zestig Engelse productiviteits-
teams, welke in de loop der afgelopen
jaren over de werkmethoden in
Amerika hebben gerapporteerd, zul
len weinig van hun aanbevelingen
kunnen verwachten, als de geestes
houding van het grootste gedeelte der
Britse arbeiders niet spoedig ver
andert. Het feit, dat er reeds twee
jaar 'n hyper-moderne graanelevator
in de Londense haven ligt, die de
bootwerkers, uit vrees voor werk
loosheid. niet wensen te gebruiken,
bewijst duidelijk, dat het uitstekende
werk van deze teams nog weinig
vruchten heeft afgeworpen.
Met ingang van Woensdag 8 April a.s.
zullen de beperkingen, die op de interna
tionale spoorlijnen naar Duitsland waren
ingevoerd tengevolge van de overstro
mingsramp, worden opgeheven. Met
ingang van die datum gaat de trein van
Zuid-Duitsland (D 253) die tot dusver
over Utrecht heeft gereden, weer over
Eindhoven via Tilburg en Rotterdam D.P.
naar Hoek van Holland. Ook de trein
naar Zuid-Duitsland (D 254) zal op die
datum van Hoek van Holland weer over
Rotterdam en Tilburg rijden.
Ditzelfde geldt eveneens voor de
Rheingold-express van naar Bazel (D
163), die ook over Utrecht naar Hoek van
Holland reed, alsmede voor de Rhein-
pfeil-expres (D 9) die ruim twee maanden
tot Eindhoven heeft gereden en op 8
April weer tot Hoek van Holland zal
komen. Deze laatste twee expres-treinen
in tegenovergestelde richting, dus de
Rheingold (D 254) en de Rheinpfeil (D 10)
naar Duitsland, zullen met ingang van 9
April a.s. eveneens van Hoek van Holland
naar West-Duitsland vertrekken.
Gisteren keerde de „Sibajak' terug
uit Indonesië met ongeveer 550 passagiers.
Een partij kleding en textiel, door het
Rode Kruis in Nieuw-Zeeland geschon
ken voor de slachtoffers van de waters
nood, is linea recta naar Klundert ver
voerd.
Op zee was een van de passagiers over
leden, n.l. de 76-jarige gepensionneerde
wachtmeester van de KNIL, H. van Wely,
die 50 jaar onafgebroken in Indonesië had
doorgebracht. Ter hoogte van Malta was
hem een zeemansgraf bereid.
Maar een nieuwe wereldburgeres kwam
het aantal passagiers weer completeren.
De pasgeboren baby en haar mama, mevr.
C. Rassenberg-de Vries, zijn per zieken
auto naar een verpleeginrichting in Den
Haag vervoerd.
Op de heenreis, toen de „Sibajak" emi
granten naar Australië bracht. was er een
collecte gehouden voor de slachtoffers
van de watersnoodramp. Eerste op
brengst 200. De gezagvoerder, de heer
F. de Jong. sprong toen voor de scheeps-
microfoon en hield een toespraak, klin
kend als een heel carillon, met als ten-
denz 200, dat is te weinig. Het liep
uitnemend, want de 200 werden
10.000.
Tachtig colli, tezamen inhoudende ruim
23.000 kg thee, zijn Zondag met het Neder
landse m.s. „Bree Helle" te Rotter
dam aangekomen, een geschenk van
de regering van Pakistan ten be
hoeve van de slachtoffers van de
watersnood. Maandag is dit geschenk
in loods A van „Korte Vaart" aan de
Merwehaven officieel overgedragen door
de zaakgelastigde van Pakistan de heer
L. Bokhari en namens onze regering in
ontvangst genomen door mr P. J. de Kan
ter, sous-chef directie algemene zaken
van het ministerie van Buitenlandse
ijaken.
Wegens het uitvoeren van werkzaam
heden zal de autosnelweg Arnhem—Nij
megen, tussen Elden en Lent, van 1 tot
15 April a.s. voor het doorgaande verkeer
in de richting Nijmegen afgesloten zijn op
werkdagen van 7 tot 18 uur. Het verkeer
van Arnhem naar Nijmegen moet de oude
rijksweg Elden—Eist—Lent volgen, welke
omleidingsroute door borden is aangege
ven. Van Nijmegen naar Arnhem kan het
verkeer dus wel de autosnelweg volgen.
(Van onze correspondent)
Woensdag a.s. zal de heer M. S. Kam-
minga aan de rijksuniversiteit te Leiden
ter verkrijging van de doctorsgraad in de
rechtsgeleerdheid een proefschrift verde
digen, dat getiteld is: „The aircraft com
mander in commercial air transportation".
In het proefschrift wordt betoogd, dat de
gezagvoerder van een luchtvaartuig zich
aan het hoofd geplaatst ziet van een welis
waar kleine, doch betrekkelijk geisoleerde
gemeenschap, die zich in kort tijdsbestek
onder verschillende jurisdicties kan ver
plaatsen. Anders dan de scheepskapitein
ontbeert de gezagvoerder van een lucht
vaartuig een nauwkeurig omlijnde status.
De promovendus gaat dan na welke posi
tie de gezagvoerder in het huidige Neder
landse recht inneemt en komt dan tot de
conclusie, dat de status van een gezag
voerder van een luchtvaartuig vele leem
ten en onzekerheden bevat en dat zijn po
sitie niet alleen in letterlijke zin vaak
„zwevende" is. Zo is bijvoorbeeld de
onafhankelijkheid van de gezagvoerder
aanmerkelijk verminderd door de ontwik
keling van de telecommunicatiemiddelen,
welke tijdens de vlucht een voortdurende
verbinding met instanties op de grond mo
gelijk maken. De vraag of de gezagvoerder
verplicht is instructies van de grond op te
volgen, is vooral van belang als hij zich
gesteld ziet voor de beslissing, bij ongun
stige weersomstandigheden een landing al
dan niet uit te voeren.
Indien men een luchtvaartuig tijdens de
vlucht met de zich er in bevindende per
sonen en zaken als een tijdelijk uit de
samenleving gelichte kleine gemeenschap
beschouwt,-is het duidelijk, dat deze ge
meenschap een internationaal geldende
wettelijke regeling behoeft.
Bij beschikking van de ministers van
Jusm.e. van Financiën, van Economi
sche Zaken, van Landbouw, Visserij en
voedselvoorziening en van Overzeese
Ruksdelen is aan prof dr M. J H.
Smeets te 's-Gravenhage, op z(jn ver
zoek, met ingang van 1 April i953 eer
vol ontslag verleend als regeringscom
missaris bij het Nederlandse Beheers
instituut, met dankbetuiging voor de
als zodanig bewezen diensten.
