Vestiging van Ned.-Antilliaanse
bedrijven in Venezuela
Restauratie van de St. Laurens-
kerk ging door
Cumulatie belastingaanslagen
Ruime liquiditeitspositie leidde
tot discontoverlaging
Reclame
„PRINCESS MARINA"
Het Mysterie
Eed van trouw a
an het vaderland
Maakt
voor Uw zaak
„Plan Kamer" heeft goede kans van slagen
Spoed gewenst; er zitten kapers op de kust
In Maart werd minder
gespaard
utrechts hoofd
bureau VAN POLITIE
Spits herrijst op
Utrechtse Jacobitoren
Stagnatie door slecht weer kon tot minimum
worden beperkt
Klacht was gevolg van toevalligheden
Grotere beleggingsmoeilijkheden voor
de banken
PAGINA 15
ZATERDAG 4 APRIL 1953
Vestigingen worden geen
filialen
tENIGE TERUGGANG T.Ö.V.
FEBRUARI
NIEUWE VLEUGEL AAN
OUDDORP EN HET
TOURISME
KVP-BESTUUR ORIëNTEERT
ZICH IN HET NOORDEN
Bouw dit jaar gereed
ZORGELIJKE SITUATIE OP
SCHOUWEN-DUIVELAND
Kamerleden krijgen voorlichting
Graafwerk beëindigd
Niet haasten met bebouwing!
NIEUW BESTUUR KATH.
AMATEUR TONEEL
OP DE
22) door GUY HAMILTON
MATTHIAS KEMP-PRIJS
TH1JMGENOOTSCHAP
HERDENKT ST. BERNARDUS
Grote geldruimte
Verlaging afgifteprijzen schat
kistpapier
De- Curacaose landsminister F. Karner
van economische zaken, is zojuist in Wil
lemstad teruggekeerd na een verblijf van
enkele dagen in Venezuela voor het voe
ren van besprekingen, die behaive econo
mische vraagstukken in het algemeen,
vooral betrekking hadden op de uitvoering
en de mogelijkheden van en voor het z.g.
„Plan Karner", dat beoogt het vestigen
van Nederlands-Antilliaanse bedrijven in
Venezuela.
De landsminister toonde zich redelijk
optimistisch- In Venezuela bestaat nog
altijd grote belangstelling v001" buiten
landse investeringen en daar de naam
*ow®l van Nederland als van de Neder-
landse Antillen in Venezuela een goede
klank heeft, is er een goed „klimaat"
goor de plannen.
Jfk ben evenwel teruggekeerd met een
„urgentie-gevoel", zo vertelde de lands
minister. „Engeland, Duitsland en vooral
Amerika doen hun uiterste best om in
'Venezuela vaste voet te krijgen. Wij heb
ben inmiddels al een duidelijk voorbeeld,
van een bedrijf, dat zo op het eerste ge
zicht een zeer goede kans zou maken,
maar waarschijnlijk een harde dobber zal
krijgen omdat de Amerikanen en dan
nog wet een zeer grote Amerikaanse fir
ma, met een geweldig kapitaal de plan
nen voor de vestiging van een zelfde be
drijf klaar hebben".
Van de 21 gegadigden die na een zorg
vuldige schifting in Nederland en de An
tillen waren overgebleven van een veel
groter aantal zijn er thans drie, die
naar het er uit ziet een kans hebben.
Een is het vorengenoemde bedrijf, waar
voor de omstandigheden dus inmiddels
aanzienlijk ongunstiger zijn geworden
hoewel niet hopeloos aldus de heer
Karner. De andere twee zijn een lee"-"
■looierij en een bakstenen- en dakpanne -
fabriek. Dit laatste bedrijf heeft zeke^ e^
zeer goede kans en wordt ook door de
Venezolaanse overheid met waime belang
stelling' begroet. De leerlooierij eveneens,
maar het ware veel aantrekkelijker in-
dien er een weg gevonden werd om liet
alleen de huiden tot leer te verwerken,
maar bovendien het leer tot producten
vooral schoenen, m.a.w. indien het moge
lijk zou zijn, in Nederland een syndicaat
ie vormen, waardoor het mogelijk zou zijn,
In Venezuela een volledige leerindustrie
op te bouwen.
Van Venezolaanse zijde is inmiddels de
suggestie gedaan ook een Nederlands
zuivelbedrijf te vestigen. Er is slechts een
fabriek van zuivelproducten, namelijk een
fabriek van Nestlé. De productie van melk
is volgens mededeling van de Venezo
laanse regering groot. Een zuivelfabriek
zou niet alleen de grondstof, maar ook af-
zr gebied kunnen vinden, temeer daar de
Nederlandse kaas in Venezuela een goede
naam heeft. Omdat zich bij de initiatief
nemers van het „Plan-Karner" geen zui-
velfabrikanten hebben gemeld, zal van
hier uit contact worden gezocht met deze
bedrijven in Nederland.
Dat bij de schifting van de 21 aanmel
dingen thans slechts 3 werden gekozen,
vindt zijn oorzaak o.m- in het. feit, dat by
nadere beschouwing is gebleken, dat wat
men pleegt te noemen kleine bedrijven
die men volgens de aanvankelijke opzet in
Venezuela wenste geen goede kans zul
len makem Over het algemeen moet men
in Venezuela met redelijk grote kapitalen
werken. Er was ook een bedrijf bij, dat
door export naar dat land op het ogen
blik reeds een aardige omzet in Venezuela
heeft. Het zoü ortjuist zijn, deze export te
verliezen door zelf ter plaatse te gaan
fabriceren.
De Nederlandse Industrieën, die met
Antilliaanse medewerking en financiële
liaip i" Venezuela gevestigd kunnen wor-
In Maart 1953 werd bij de Spaarbank
te Rotterdam fop 1.000,afgerond)
'hgelegd 5.351.000 (v. m. 4.845.000)
en terugbetaald 3.757.000 (vor. maand
2,757.000). Er was dus een inlegover-
sehpt van 1.594.000 (v. 111. 2.088.000).
Sinds het begin van dit jaar werd in to
taal ingelegd 16.832.000,— en terugbe
taald 10.066.000,gevende een inleg-
aversehot van 6.766.000,Indien men
deze cijfers vergelijkt met die van de
zelfde periode van 1952, toen inleg en
terugbetaling respectievelijk 11.696.000
en 9.267.000,bedroegen, dan blijkt,
dat vooral de inleg belangrijk hoger is
geweest dan vorig jaar. Aan het einde
van Maart 1953 was aan inleggers
f 104.606.000,— verschuldigd.
De Spaarbank voor de stad Amster
dam heeft ook in Maart een spaarover
schot behaald, al was dit niet zo groot
als in Februari. Ingelegd werd n.l.
S 3.13(1.270 en terugbetaald f 2.336.627,
hetgeen een overschot betekent van
794.643 (Februari 1.240.270). Het te
goed is hiermede gestegen tot f 78.810.1(4
per uit. Maart. Per 1 Januari beliep het
inleggerstegoed 75.179.368.
Hjj de Nutsspaarbank te Groningen
werd in Maart ingelegd voor een bedrag
van 1.816.662 (v. m. 1.832.205) en te
rugbetaald 1.264.781 (V. m. 1 084.868).
Het spaartegoed steeg dus met 551.881
(v. m. 747.537) tot 68.488.702 (v m
67.936.821).
Bij de Rijkspostspaarbank ia blijkens de
Voorlopige cijfers over Maart voor 32 1
millioen (Febr. 31.9 miUioen) ingelegd
en voor 32,3 millioen (Febr. 23.7 mil
lioen) terugbetaald. Derhalve een nega
tief saldo van twee ton (Feor. spaarover
schot van 8.2 millioen). Over Maart 1952
werd voor f 3.4 millioen minder ingelegd
dan terugbetaald. Het verloop in de arie
grote steden is in de afgelopen
verdeeld geweest. Amsterdam en
dam vertoonden nl. een overschot van
rasp. 94.000 en f 196.000. terwijl Den
Haag een ontsparing van f 209.000 te z'en
gaf.
Aan de gemeenteraad van Utrecht is
voorgesteld een crediet te verlenen van
ruim 1 millioen gulden voor uitbreiding
van het hoofdbureau van politie aan het
Paardenveld. Dit zal de derde etappe zijn
van de werken tot voorziening in de huis
vesting van de politie. Het gaat hier om
de bouw van een vleugel aan de Berg
straat. De bouw van de vleugel langs de
Dirck van Zuylenstraat als vierde etappe
moet voorlopig achterwege blijven in ver
band met de beperkte investeringscapaci-
tpit der gemeente Utrecht
Voor tot de uitvoering van deze werk
zaamheden een aanvang kan worden ge-
maakt dienen eerst de hier bestaande
bunkers van de Duitse weermacht te wor
den verwijderd, hetgeen ongeveer acht
maanden zal duren. Men veronderstelt, dat
de vleugel na twee jaar voltooid zal kun
nen zijn.
den, zullen vooral Nederlandse speciali
teiten moeten fabriceren. Bovendien zal
men er rekening mee moeten houden, dat
75 procent van de werknemers ongeacht
in welke functies Venezolanen zullen
moeten zijn en het kapitaal voor 50 pro
cent Venezolaans. De industrieën zullen
een Venezolaan» karakter moeten hebben
en niet beschouwd kunnen worden als
„filialen".
„Er zijn zo besloot de heer Karner
goede kansen, die wij beslist zullen kun
nen grijpen, maar er moet niet mee ge
wacht worden. Er zijn in Curacao voor
aanstaande kooplieden en industriëlen, die
graag in zee willen met de Nederlanders
en de Antilliaanse banken en er is ten
slotte in dat land veel goed geld te ver
dienen, voor wie zich wil aanpassen en
hard wil werken, maar wij zijn niet de
enigen, die bereid zijn, er een kans te
wagen".
Omtrent de toestand in de badplaats
Ouddorp op Goeree deelt het bestuur
van de V.V.V. ons in verband met in
omloop zijnde geruchten mede, dat net
vreemdelingenverkeer gedurende het
zomerseizoen normaal doorgang kan
1 D^"openbare vervoermiddelen op
Goeree-Overflakkee zullen omstreeks
Pinksteren weer hun gewone functie
vervullen, terwijl het wegverkeer reeds
op 15 April a.s. van geheel herstelde
wegen gebruik zal kunnen maken.
Het natuurschoon in Ouddorp en om
geving heeft niet van betekenis van de
watersnood geleden en logiesgelegen-
heden, kampeerterreinen enz. zullen
practisch in volle omvang ter beschik
king staan van touristen en badgasten.
De voorzitter van de Katholieke Twee
de-Kamerfractie, prof. mr C. Romme
de partijvoorzitter en de partijsecretaris,
de heren W. Andriessen en dr L Albe-
ring, alsmede de Kamerleden B. Engel-
bertink en drs M. Janssen zullen op 8 10
en 11 April a-s. een rondreis maken door
de Noordelijke provincies. Op 8 April
vindt een eerste bespreking plaats te Ens
in de Noord-Oost Polder. De plaats van
bijeenkomst is het ..Wapen van Ens". Om
15 uur die dag zijn de heren te Sneek
in „Hotel Hanenburg".
In de avond gaat het gezelschap terug,
maar op 10 April 's avonds om 20 uur
komt men te Groningen bijeen in Hotel
Restaurant Riche.
Zaterdag 11 April zijn de heren om on
geveer 13 uur te Emmen.
Gedurende deze drie dagen zullen
talrijke besprekingen plaats vinden en
vergaderingen gehouden worden, welke
georganiseerd zijn door de diverse kring-
besturen.
Het gemeentebestuur van Utrecht is
na de oorlog begonnen met de restauratie
van een aantal der vele oude kerken,
die deze stad bezit. Het voornemen werd
opgevat ook de Jacobitoren zijn spits
terug te geven.
Deze 12e eeuwse kerk kreeg in 1334
een toren met spits, doch in de storm
ramp in 1674, die ook het nooit meer
opgebouwde middenschip van de Dom
verwoestte, werd de spits van de Jacobi
toren weggeblazen. De zwaar beschadig
de toren werd hersteld, maar bleef zon
der spits.
Na bijna drie eeuwen besloot net ge
meentebestuur deze weer aan te aren-
gen, doch Gedeputeerde Staten onthiel
den de goedkeuring wegens de kosteru
groot 35.000. Een actie-comite uit de
burgerij onder leiding van ir
bracht echter het grootste deel v^n het
benodigde bedrag b«een 5 gedert
«trant-collecte werd aangevuld, seaert
kort is mef de bouw van de spits be
gonnen. zodat verwacht kan worden, dat
in de loop van dit jaar de Jacobikerk
na 3 eeuwen haar spits terug zal hebben.
De 60 meter hoge toren krijgt een
ranke spits van 20 meter met bovenop
een kruis. Naar wij vernemen zal dit
kruis worden vervaardigd in de ateliers
van de Utrechtse edelsmid H. de Groot,
die het smeedijzeren kruis aan het co
mité zal schenken.
Op uitnodiging van de minister van
Verkeer en Waterstaat zal een aantal par
lementsleden Donderdag a.s. een bezoek
brengen aan Schouwen en Duiveland, ten
einde een duidelijk begrip te krijgen van
de situatie, die nog altijd zeer zorgelijk
is. Tot deze tocht zijn uitgenodigd de
leden der watersnoodcommissie uit de
Tweede Kamer en die der commissies van
rapporteurs uit de Eerste Kamer voor de
begroting van Verkeer en Waterstaat en
voor de noodwet dijkherstel.
Met minister Algera zal o.a. de direc
teur-generaal van de rijkswaterstaat ir
Maris de parlementsleden vergezellen.
Wie langs de Binnenrotte van Hoogstraat
naar Meent of omgekeerd gaat, komt
voorbij een houten wand, die een zijde
vormt van een houten huisje, dat onder
het spoorwegviaduct is gebouwd. Er is een
geklop hoorbaar van vele hamers, die
achter dit houten schot worden gehanteerd
Onzichtbaar voor de voorbijganger zijn
ijverige handen bezig met het bewerken
van natuursteen* Buiten is slechts het nij
vere geklop hoorbaar. Nu eens klinkt het
alsof men bij afspraak tegelijk de hamers
heft en weer op de steen laat vallen, dan
weer alsof de slagen elkaar achtervolgen.
Steeds sneller klinken de klappen, dan
weer samen, tot een van de hamers op
nieuw begint uit te lopen. En intussen
vormt de ruwe steen zich onder de beitels
tot gladde, goedgevormde stukken, die
straks een plaats krijgen in Rotterdams
cultuurmonument, de Groote of St Lau-
renskerk.
De restauratie van de St Laurenskerk
gaat voort. Weliswaar is door het weer
van de afgelopen winter de norrtmle gang
van het werk enigszins gestoord, doch -
aantal uren, waarop met werd gewerkt,
kon minimaal blijven. Het g
nan de Zuideiiike gevel is op voile hoogte
en de kruisbloem op de topgevel die ruim
25 meter boven de grond uitsteekt, kan
thans gemakkelijk worden bereikt- De
muren van het Zuidertransept zijn zowel
aan de buiten- als aan de binnenzijde be-
steigerd, terwijl de steigers aan het Noor
dertransept langzaamaan omhoog gaan, en
een enorme hoeveelheid buis „verslinden".
Tot nu toe heeft men ruim 20 km ver
werkt. De vele neerslag heeft de grond
op de duur drassig gemaakt, wat overlast
bij het werk gaf. Het euvel kon evenwel
worden verholpen met een draineersy-
steem.
Zoals men weet heeft hef tweede-ka
merlid Lucas (K.V.P.) onlangs tot de mi
nister van Financiën een aantal schrifte
lijke vragen gericht, betreffende het te
gelijk toezenden van aanslagen in ver
schillende soorten van belastingen. De
staatssecretaris antwoordt hierop thans,
dat het in de vragen opgenomen voor
beeld weinig gelukkig is gekozen. Vermo
gensheffing ineens en vermogensaanwas-
belasting hebben geen betrekking op het
belastingjaar, doch zijn heffingen voor
eenmaal, die ten laste van het vermogen
komen. Deze heffingen staan daarom ten
aanzien van de bron, waaruit de middelen
tot betaling worden geput, los van perio
dieke belastingen, voor welker voldoe
ning in de eerste plaats de inkomsten
v/orden aangesproken. De vermogensbe
lasting behoort uiteraard in het algemeen
tot deze laatste groep, doch de aanslagen
over 1945 en 1946 zijn bij artikel 46 dei-
wet op de verrnogensheffing ineens ge
koppeld aan de heffingen voor eenmaal,
en maken daarmede in feite een moeilijk
deelbaar complex uit. De staatssecretaris
acht het weinig aannemelijk, dat een be
lastingplichtige, die zijn belang begrijpt,
zou wensen dit complex van aanslagen m
gedeelten te ontvangen.
Het in het voorbeeld gevoelde bezwaar
vloeit dus enkel voort uit het feit. dat
toevallig de verhoudingsgewijs kleine
aanslag in de personele belasting samen
viel met het geheel los daarvan staande
complex van vermogensheffingen. De per
sonele belasting, ten aanzien waarvan
geen achterstand bestaat, moet echter nu
eenmaal ieder jaar worden geheven en
een dergelijk toevallig samenvallen kan
daarom niet steeds worden vermeden,
Met het vorenstaande wil de staatsse
cretaris niet te kennen geven, dat een
cumulatie van aanslagen zoals wordt aan
geduid niet kan voorkomen. Hij heeft
hierbij met het oog op het samenvallen
van velschillende aanslagen als gevolg
van het inhalen van in de bezettings
jaren ontstane achterstand. Dit verschijn
sel behoort thans vrijwel tot het verleden
en mocht het bij uitzondering nog eens
voorkomen, dan worden de daaraan ver
bonden bezwaren ondervangen door de
toenmaals te dien aanzien getroffen rege
lingen, welke thans wel geacht kunnen
worden algemeen bekend te zijn. Indien
echter blijkt, dat over een reeks van jaren
te lage aangiften zijn gedaan en dienten
gevolge te lage aanslagen of voorlopige
aanslagen zijn opgelegd, kan een met die
bevinding overeenkomende reeks van na
dere aanslagen daarvan het gevolg zijn.
Hierbij verdient opmerking, dat in geval
van navordering de wet een termijn van
vijf jaren geeft.
Een ander voorbeeld is het geval,
waarin men voor de loonbelasting en de
omzetbelasting weliswaar de vereiste
aangiften heeft gedaan, doch gedurende
een reeks van tijdvakken in gebreke is
gebleven het verschuldigde te betalen. In
dergelijke gevallen is inderdaad formeel
sprake van verschillende aanslagen, doch
in werkelijkheid van aanslagen, die, even
als hierboven ten aanzien van de vermo
gensheffingen werd gezegd, onderling zo
danig verband houden, dat zij gelijktijdig
moeten worden behandeld en ook gelijk
tijdig ter kennis van de belanghebbende
moeten worden gebracht.
In deze gevallen treft de belastingadmi
nistratie geen verwijt van ontactisch op
treden, doch heeft de belastingplichtige
de oorzaak zijner onaangename ervaring
te zoeken m de weinige zorgvuldigheid,
waarmede hij zelf zijn aangiften en ver
dere fiscale verplichtingen is nagekomen.
Naar de mening van de staatssecretaris
is het m het algemeen geenszins onrede
lijk, te eisen, dat de bovenbedoelde aan
slagen binnen de wettelijke termijn wor
den voldaan: wat de vermogensheffingen
voor eenmaal betreft, omdat de voldoe
ning daarvan immers uit het vermogen
hoort plaats te vinden en wat andere be
lastingen betreft, omdat die reeds lang,
veelal door de schuld van de belasting
plichtige zelf, achterstallig zijn. Hiermede
wil de secretaris natuurlijk niet te kennen
geven, dat in bepaalde gevallen geen
uitstel van betaling gerechtvaardigd kan
zijn.
Het graafwerk In de kerk ls beëindigd,
tenminste voor zover het de werkzaam
heden aan het gedeelte, dat op het ogen
blik wordt gerestaureerd (transept) be
treft. Bij het graven heeft men fragmenten
gevonden van onderdorpsels en stijlen van
de oorspronkelijke deuropeningen waaruit
blijkt, dat er verschil was in de openin
gen en dat ook de peilhoogte van de dor
pels niet gelijk was. Voorts is de gehele
parallelmuuur (waarvan ten tijde van het
onderzoek in de oorlogsjaren een klein
gedeelte was gevonden) blootgelegd. Nade
re onderzoekingen zijn nodig om vast te
stellen, of de geüite veronderstelling, dat
men hier te doen heeft met een soort
hulpkerk, die werd gebouwd tijdens het
optrekken van de kerk, inderdaad juist
is.
Aan de Zuidzijde is de gevel ontdaan
van de cementbepleistering, die over de
natuursteen was aangebracht in 1856. De
tevoorschijn gekomen steen wijst erop, dat
het „verfraaiingsproces" zeer tot nadeel
van de gevel is geweest. Doch het is ook
mogelijk, dat de beschadigingen sporen
zijn van het verval vóór de bepleistering.
Aan de Zuidzijde zijn ook proeven ge
daan met het schoonmaken van het met
selwerk, waarop zich een roetaanslag van
de vele passerende locomotieven heeft
vastgezet- Men verwacht, dat de kerk na
de reiniging „blonder" van kleur zal zijn
en deze kleur zal behouden, daar de
stoomtractie meer en meer door electri-
sche wordt vervangen. Daar staat echter
tegenover, dat aan de Delftsevaart weer
schoorstenen van de Stadsverwarming zijn
verrezen.
In verband hiermee merken de Ge
committeerden tot de zaken der Ned.
Hervormde Gemeente in hun „Tweede
Mededeling over het verloop der werk
zaamheden" (waaruit het bovenstaande
werd geput) op, dat 't wenselijk Is voor
alsnog niet tot het bebouwen van de on
middellijk aangrenzende terreinen over
te gaan en daarmee in geen geval spoed
te betrachten, die thans wordt nage
streefd, doch voor deze naaste omgeving
eerst iets van het beeld van de geres
taureerde kerk af te wachten en daarop
een afsluiting overeenkomstig de bete
kenis van dit historische monument te
kunnen afstemmen.
De funderingen voor de tijdelijke sluit
wanden voor het transept zijn inmiddels
gereed gekomen. De constructie van de
sluitwanden zelf heeft bijzonder overleg
gevraagd in verband met de grote af
metingen. Zij zullen uit drie delen be
staan, in hoofdzaak vakwerk van stalen
balken aan de buitenzijde bekleed met
eternit-golfplaten aan de binnenzijde met
acoustisch plaatmateriaal- Daar tussenin
komt nog een kernwand.
Het Werkverband Katholiek Amateur
toneel heeft op zijn laatste hoofdbestuurs
vergadering een nieuw bestuur gekozen;
het ziet er thans als volgt uit: mr dr Th.
E. E. van Schaik (Utrecht), algemeen voor
zitter; Fr. Bloemkelk (Amsterdam), alge
meen secretaris; D. Ie Feber (Leiden), al
gemeen penningmeester; drs G. van
Lieshout (Den Haag), commissaris.
De scheidende voorzitter, yj. Eysink
(Apeldoorn), werd tot ere-voorzitter be
noemd. De redactie van het orgaan „Elker-
lyc" werd uitgebreid met pater Ivo van
Dinther O.Carm (Merkelbeek L.). Geeste
lijk adviseur blijft drs. G. van der Poel,
leraar aan het seminarie Hageveld (Heem
stede).
spaart
kllomatar na
kilometer geld
R. S. STOKVIS ZONEN N.V.
140 dealers en subdeaiers,
«.overal jr> Nederland
Als gefascineerd bleef Mortlake naar het
bed staren. Elke twijfel was uitstoten
de jonge vrouw was dood. Even nog vóór
het onafwendbare kwam, moest zf- 7ich
in wanhoop verzet hebben; aan de linker
schouder was de licht-blauwe, zijden
pyama gescheurd. Overigen wees alles er
op dat het een korte strend geweest was
heel kort. De meedogenloze hand, die dè
dolk gericht had, was zeker geweest van
de stoot.
De stilte in de hut drukte zwaar als lood.
Ofschoon Mortlake niet opzag van het bed
met zijn vreselijke last, voelde hij, dat de
ogen van de zes mannen op hem gericht
waren. Hij wist nu ineens ook, waarom hij
hierheen gebracht was. Ze beschouwen
hem als de moordenaar. En die overweging
deed de beklemming eensklaps van hem
wijken.
Hij keek de anderen vast aan, een voor
één. Hij was begonnen bij de kapitein en
eindigde ook weer bij deze.
Wie heeft het gedaan? vroeg hij.
We zijn bezig dat uit te vinden, klonk
de grimmige stem van kapitein Thaves.
Uw naam is Meisom, Richard Meisom,
nietwaar?
Pardon, Roger Meisom.
Thans vestigde Brian Brandon de blik
op Mortlake. Het kwam Algy voor, alsof
de ogen van de Ier vol verwijt op hem
gericht waren, en hij vroeg zich af, wat
daarvan de reden kon zijn.
Een hand van kapitein Thaves wees
naar het bed.
Hebt u die vrouw gekend, mijnheer
Meisom?
U kunt mij geloven of niet ik zie
haar voor het eerst in mijn leven.
Op de passagierslijst stond zij inge
schreven als Gertrude Dewar.
„De naam zegt mij niets, kapitein. Wel
ke bedoeling zit achter uw woorden?"
vroeg Mortlake koel.
„In een van haar koffers vonden we een
enveloppe met de initialen B: I: S: Mis
schien weet u het, misschien weet u het
niet het zijn de beginletters van British
Intelligence Service. De brief, die in de
enveloppe ontbrak, was bestemd voor me
juffrouw Eva Spencer. Slater- de assi-
stent-purser, heeft me meegedeeld, dat u
hem gisterenavond inlichtingen over een
T-w Srjcncer gevraagd hebt. Hij heeft
aarbij sterk de indruk gekregen, dat er
vee' aan gelegen was, met die
'f1 connectie te komen. Uw manier
rloriixo tt u vond hij in hoge mate zon-
u daar°m hier ontboden,
mijnheer Meisom, om mij de nodige op
helderingen omtrent uw gedrag te geven;
ik heb het recht, die van u te eisen. U
begrijp., dat ik uw bewering als zou u
de vermoorde vrouw niet kennen, niet
zonder meer aanvaarden kan".
Eva Spencer!Opnieuw wierp Mort
lake een onderzoekende blik op de jonge
vrouw, die roerloos op het bed uitgestrekt
lag. Hij voelde, dat een brandende gloed
hem naar het hoofd steeg. Eva Spencer
het meisje, dat hem de vorige avond op
het sloependek gewaarschuwd had, dat
zijn leven ernstig gevaar liep. Maar....
maar.
„Dat is ze niet!" flapte Mortlake er uit.
Hij had de woorden gesproken, zonder
zich hiervan rekenschap te geven, en beet
zich op de lippen.
De grimmige uitdrukking op het gezicht
van kapitein Thaves werd zo mogelijk
nog grimmiger.
„Wie is dat niet?" vroeg hij langzaam
en argwanend.
„Wel.eh.juffrouw Spencer.
De gezagvoerder lachte kort, sarcastisch.
In zijn sarcasme was hij hoogst beledi
gend.
,,Ik dacht, dat u nog geen minuut gele
den beweerde, die jonge vrouw niet te
kennen!"
„Dat doe ik ook niet. Maar daarom kan
ik toch wel verklaren, dat die dode vrouw
daar niet juffrouw Spencer is", legde
Mortlake uit. Hij had zich wel om de oren
willen slaan. Wanneer hij beter op zijn
tellen gepast had, zou hij zich niet hebben
laten verleiden, iets, wat ook, over juf
frouw Spencer te zeggen!
Thaves' sarcasme werd nog een tikje
beledigender.
„Voor een dame, die u kent, zette u dus
gisteravond het kantoor van de purser op
stelten! U gaf Slater een beschrijving van
haar. waaruit hij terecht opmaakte, dat
die juffrouw Spencer voor u een onbe
kende was. U vroeg het nummer van haar
De gouverneur van Belgisch Limburg
zal bij de uitreiking van de Matthias
Kemp-prijs op Zaterdag 18 April in de
Bonnefanten te Maastricht, worden ver
tegenwoordigd door de heer Jos Droog-
mans te Hasselt, voorzitter van de ver
eniging van Limburgse schrijvers.
Korte toespraken worden gehouden o.a
door dr M. van Can, voorzitter van de
stichting Matthias Kemp-prijs, dr F. Hou-
ben, commissaris der koningin in Lim
burg en Matthias Kemp zelf.
Dr Gabriël Beckers van het beroepsto
neel Limburg en Marijke Bakker van de
toneelacademie zullen enkele nog niet uit
gegeven gedichten van Matthias Kemp
voordragen.
De winnaar van de prijs, Hans Berg
huis, en Jos Gijsen uit Mechelen aan de
Maas (Belg. Limburg) die 'n eervolle ver
melding verwierf, zullen 'n tweetal blad
zijden uit hun bekroonde werken „plei
dooi voor 'n zondaar" en „Wij zeiden geen
vaarwel" voorlezen.
Op Zaterdag 9 en Zondag 10 Mei zal te
Maastricht de algemene vergadering van
het Thijmgenooschap (Katholieke Weten
schappelijke Vereniging) gehouden worden.
De wetenschappelijke secties komen des
Zaterdags bijeen. In de grote algemene
vergadering op Zondag zullen twee rede
voeringen worden gehouden, welke over
St Bernardus van Clairvaux gaan. Van
hem bewaart Maastricht nog de herinne
ring. Mgr Prof. Dr F. L. R. Sassen uit
Leiden zal spreken over St Bernardus en
de wijsbegeerte van zijn tijd, en Prof. Mr
Hermesdorff uit Nijmegen spreekt over
St Bernardus als paladijn van het recht.
ZE ZIJN MET BILL getrouwd, maar
lang niet allemaal gelukkigEn
velen hebben door een zure appel
heen moeten bijten en dikke tranen ge
schreid, alvorens ze gewend waren.
Dit schreef een verslaggever van een
Italiaanse courant, nadat hij in de Ver
enigde Staten een aantal oorlogsbruid
jes bezocht had.
In het vaderland wordt veelal ge
dacht, dat het daar in het land der on
begrensde mogelijkheden een paradijs
op aarde is voor het oorlogsbruidje, dat
haar Amerikaan naar zijn vaderland
volgde.
De verslaggever kwam in contact met
oorlogsbruidjes, die het goed getroffen
hadden. De anderen hielden zich
Hij liet er een praten, die het dan
goed getroffen had. al moest ze even
als haar man werken. In haar verhaal
trof ons het volgende. Misschien in
teresseert en treft het ook onze lezers:
„En nu, mrs Paola Kenneally, een
laatste vraag", zei de rechter. (Paola
had op aandringen van haar man de
z.g. citizen papers aangevraagd, waar
door ze burgeres van de Verenigde Sta
ten zou worden en om die te krijgen,
moest ze een eed van trouw afleggen en
tevens een soort examen).
„U krijgt even tijd, om over deze
vraag na te denken", vervolgde de rech
ter". Ze is heel belangrijk. Hier is ze
dan: zou u, mrs Kenneally. indien de
Verenigde Staten met Italië in oorlog
raakten, tegen uw vaderland strijden?
Paola zweeg. In haar binnenste woed
de een inwendige strijd. Haar man, Bi 11,
zat een eindje van haar vandaan. Hij
zei niets en glimlachte slechts bleekjes.
„Denk er aan", vermaande de rech
ter, „nadat u de eed van trouw hebt
afgelegd, kunt u niet meer trouw zijn
aan uw land van herkomst. U mag er
natuurlijk van blijven houden. De Ver
enigde Staten verlangen niet van u. dat
u het vergeet. Maar een mens kan geen
twee vaderlanden hebben. Als Ameri
kaans burgeres hebt u er slechts één:
de Verenigde Staten. U hebt nog tijd, u
te bedenken".
Twintig minuten achtereen was Paola
ondervraagd. Over de Amerikaanse
grondwet, over de manier, waarop de
Verenigde Staten geregeerd worden,
hoe een wet wordt aangenomen etc. etc.
Ze had alle vragen goed en opgewekt
beantwoord.
De laatste vraag viel haar het zwaarst.
„Nog twee minuten", zei de rechter.
Twee voor een vaderlandslievende
Italiaanse verschrikkelijke minuten
Ze zwoer haar vaderland af.
heden overwogen waarbij ook het reeds
iets oudere denkbeeld van de creatie van
10-jarige schatkistbiljetten speciaal ter be
leging van de ijzeren voorraad der bank-
middelen weer naar voren zou zijn ge
komen.
Verder practisch effect zal overigens de
jongste discontoverlaging niet opleveren,
behalve dan dat in anticipatie op nog an
dere maatregelen de beleggings-afdeling
der kapitaalmarkt wat verder zal aantrek
ken. Het spreekt verder wel vanzelf dat
men in bankkringen, speciaal met het oog
op het feit dat men vlak vóór de Paas
dagen in moeilijkheden is geraakt o.a. als
gevolg van de storting op de nieuwe
staatslening, liever had gezien dat de ver
laging met ingang van Donderdag j.l. zou
zijn ingetreden inplaats van a.s- Dinsdag.
Dit zou n.l. de renterekening wel eniger
mate hebben ontlast vooral nu men de
laatste dagen in vrij behoorlijke mate
voorschotten bij de Ned. Bank heeft
moeten opnemen.
Wanneer men nu na deze summiere uit
eenzetting van de betekenis van deze
jongste discontoverlaging wat verder gaat
doordringen in de achtergrond van waar
uit de enkele in het bovenstaande ver
melde aspecten als symtonen naar voren
zijn getreden, dan komt men sterk onder
de indruk van de omvang van het liquidi
teitsprobleem, waarvoor wij ons langza
merhand zien geplaatst.
Als uitvloeisel enerzijds van de in de
afgelopen jaren gevoelde deflatoire poli
tiek waarin constant de voet op de rem
was geplaatst ter voorkoming van een
eventuele inflatoire botsing en anderzijds
van de vrij sterk in ons voordeel gewij
zigde betalingsbalans, zitten wij thans
met een grote liquiditeitstroom opge
scheept die veel doet denken aan een
waterval zonder dat in voldoende mate
van de hieruit ontstane energie gebruik
wordt of kan worden gemaakt ter ver
hoging van de maatschappelijke produc
tiviteit. Wij gaan thans in Nederland het
bekende doch merkwaardige verschijnsel
beleven dat zich eerst in een min of meer
depressieve toestand een grote geldruimte
gaat manifesteren, die voor een belang
rijk gedeelte braak ligt.
hut, u leerde de passagierslijst uit uw
hoofd, u...." Kapitein Thaves haalde
toornig de schouders op. „Ach, meneer!..
Kom ons niet met zulke onzinnige praat
jes aan boord! Volgens u bestond er na-
turlijk ook niet de minste relatie tussen
de vermoorde vrouw en uw juffrouw
Spencer! Iemand heeft die lege enveloppe
in de bagage van juffrouw Dewar geto
verd. Misschien verdenkt u mij er wel
van!"
„Ik verdenk niemand!" riep Algy wan
hopig uit. „Maar ik wil evenmin, dat ie
mand mij verdenkt! Daar pas ik voor. U
stelt me vragen, die ik onmogelijk beant
woorden kan! Stel ze een ander.' Ik ont
moette juffrouw Spencer gisteravond on
geveer kwart voor tien op het sloependek.
We hebben maar kort met elkaar gespro
ken. Zij bleek mijn naam te kennen en
het was niet meer dan natuurlijk, dat ik
de hare vroeg. Eerst scheen zij bezwaar te
hebben, aan mijn verzoek te voldoen. Na
enige aarzeling zei ze, Spencer te heten.
Om de een of andere reden, die hier niet
ter zake doet. wenste ik haar nog enkele
vragen te stellen; ik had er niet aan ge
dacht, toen ze bij mij was. Ik zag juffrouw
Spencer echter nérgens meer. Wat lag in
mijn geval meer voor de hand, dan dat ik
de passagierslijst raadpleegde, om na te
gaan, welk hutnummer ze had? Omdat
haar naam er niet op voorkwam, stapte
ik het kantoor van de purser binnen en
vroeg zijn plaatsvervanger nadere inlich
tingen. Als in mijn optreden iets ver
dachts gezeten heeft, dan moet u mij dat
maar eens aan mijn verstand brengen. De
jonge vrouw, die daar vermoord ligt, is
Vandaar dan ook, dat de credietver-
lening via de kapitaalmarkt en via de
markt voor onderhandse geldleningen ge
leidelijk bijkans geheel dreigt te worden
lamgeslagen- Zo heeft alleen de uitgifte
van de nieuwe staatslening onlangs nog
wat leven in de brouwerij gebracht maar
verder is er niets gebeurd en dreigt er
voorlopig ook niets te gebeuren, zodat men
in bovengenoemde marktsectoren tot als
maar afwachten wordt gedoemd. Voorbe
reidingen voor nieuwe projecten zijn er
niet te bespeuren en ware het niet dat
men in institutionele kringen, zowel voor
het moment, ais op termijn, thans vrij be
hoorlijk is volbelegd dan zou het inacti-
veringsproces, dat zich in de voorshands
tot onproductiviteit gedoemde geldstroom
manifesteert, nu vermoedelijk nog sterker
tot uiting komen.
In deze apathische stemming vermogen
de reeds van enige tijd terug daterende
voorspellingen (in de millioenen-nota van
September 1952) omtrent een in het
2e halfjaar van 1953 te verwachten ver
slechtering van de kaspositie van het
Rqk en meer actuele aspecten zoals de
financiering van de rampschade en van
ae wederopbouw, geen enkele verbetering
te brengen. Immers zo redeneert men, wat
voor zorg zou men zich nu al maken over
een mogelijke achteruitgaande kasposi'ie
van het Rijk als de schatkist voorlopig
nog over een stootkussen van ruim 1 1
milliard beschikt. En voor wat de ramp-
schade betreft ten aanzien daarvan is nu
wel het besef doorgedrongen dat hierbij
het tijdselement een belangrijke rol kan
spelen, zodat de financiering over een
langere periode zou kunnen worden uit
gesmeerd. Men heeft immers daaromtrent
reeds ervaringen opgedaan bij de finan
ciering van de defensie-uitgaven.
Vlucht in termijn-affaires
7 andaar dat men zich geleidelijk wel
zal gaan verzoenen met de gedachte, dat
een ovennatige geldstroom nog wel ge
ruime tijd tot een van de begeleidings
verschijnselen van de financieel-econo-
mische ontwikkeling hier te lande moet
wonden^ gerekend. Gemeengoed is deze
gedachte weliswaar nog niet geworden,
omdat men tot dusverre met de afwikke
ling van de grootscheepse gemeentelijke
credietvraag van het vorig jaar en het
plegen van termijnaffaires, waarbij lenin
gen in haar geheel of onderdelen daar
van, hetzij in de vorm van obligaties of
op onderhandse schuldbekentenis worden
vóórgeplaatst, nog wel wat omhanden had.
Maar nu dit spel ook afloopt, zal het
meer algemene beeld zich wei sterker
gaan opdringen.
Zijdelings mag in dit verband nog wel
worden opgemerkt, dat, met verwijzing
naar de balansposten der banken, speciaal
met betrekking tot de constante stijging
van de post Debiteuren men blijkbaar te
gen het hier gehouden betoog zou kun
nen opwerpen, dat er toch blijkbaar geen
sprake is van een vermindering van de
credietvraag, maar integendeel van een
lichte opleving. De jongste opgave van de
Nederlandsche Bank betreffende de hoofd
posten van de gecombineerde maand-
balansen der voornaamste 39 Handels
banken, opgenomen in net Statistisch
Bulletin van het C.B.S., geeft nl. per
ultimo van onderstaande maanden het
volgende verloop te zien:
Aug.
Schatkistpapier ^760
Debiteuren 1474
Deposito's j02g
Creditsaldo 4100
Merkwaardig is dan nl., dat men vanaf
Augustus '52 het Debiteurencijfer voort
durend ziet oplopen en wel tot Februari
1953 met 164 millioen. terwijl in het
zelfde tijdsbestek de Schatkistpapier-
positie met 32 millioen daalde, tegenover
een nagenoeg onveranderd bedrag aan
voor uitzetting beschikbare Deposito's en
Crediteurensaldi. Nu moet men echter de
oorzaak van deze verschuiving niet zoeken
in een uitzetting van credieten aan het
bedrijfsleven. Integendeel, wellicht is
deze typische bedrijfscredietverlening
zelfs nog verder ingekrompen, maar wer
den via het verstrekken van leningen en
obligaties op termijn nieuwe Debiteuren
gekweekt, die echter qua karakter met
de eerstgenoemde normale credietverle-
ning niets hebben te maken.
De banken zijn echter i.v.m. de over
heidsvoorschriften (prolongatie-verbod
e.d.) vrij omzichtig met de wijze waarop
termijn-affaires worden geboekt. Alge-
Sept.
1952
3784
1495
1031
4102
Nov.
1952
3850
1584
1136
4139
Jan.
1953
3728
1638
1090
4024
niet degene, met wie ik op het sloependek
gesproken heb".
Brian Brandon lichtte het hoofd op.
„Een ogenblik," verzocht hij op veront
schuldigende toon. „U zei, dat juffrouw
Spencer uw naam bleek te kennen. Noem
de ze hem voluit Roger Meisom?"
„Wat gaat u dat aan?" viel Algy grof
uit, woedend dat de Ier zich óók al met de
inquisitie meende te moeten bemoeien.
„Niets. Dank u," antwoordde Brandon
beleefd. Hij keek weer naar de grond.
„Was het voor de allereerste maal, dat
u dieeh.... juffrouw Spencer ont
moette?" vroeg de eerste officier bedacht
zaam.
„Precies."
,.Hm." Stockton zweeg even, in afwach
ting van een nadere toelichting. Toen deze
uitbleef, vervolgde hij geïrriteerd: „Denkt
u nu werkelijk, mijnheer, dat wij zo maar
grif geloven, dat juffrouw Spencer u, een
haar totaal vreemde, zoals u zegt, met
naam en toenaam zou aanspreken als ze
u niet gekend had? Was u zo naïef, aan
te nemen, dat de eerste de beste naam, die
zij opgaf, noodzakelijkerwijs haar ware
zijn moest? Een ogenblik verondersteld,
dat u inderdaad door een dame op het
sloependek aangesproken werd, dan moet
u nu toch al wel tot de overtuiging ge
komen zijn, dat zich aan boord van de
Princess Marina geen juffrouw Spencer
bevindt. Het spijt ons, mijnheer, maar nie
mand van ons kan uw uitleggingen bij
zonder geloofwaardig vinden.
(wordt vervolgd)
meen bestaat echter de indruk, dat de
meeste dezer affaires onder Debiteuren
resp. onder Effecten en Syndicaten wor
den geboekt.
In feite tracht men door deze termijn-
affaires tot uiting komende in een stij
ging der debiteuren te «omen tot een
hogere rentevergoeding dan op schatkist
papier kan worden gemaakt. Zeer een
voudig voorgesteld komt een termijn-
affaire hierop neer, dat men b.v. 100 000
aan obligaties voorverkoopt aan een be
legger tegen een lagere koers dan waarop
zij nu verkrijgbaar zijn, welk verschil ver
kregen wordt uit de couponrente die de
bank gedurende de termijnperiode ont
vangt en die zelf uit dien hoofde dan nog
een rente van gemiddeld 2Vi maakt.
Hoezeer de banken met hun rente-arbi
trage in de greep van de tang zijn geraakt
nu enerzijds de rentevergoeding op het
schatkistpapier constant naar beneden
tendeert en er anderzijds in de normale
credietverlening niet veel valt te ver
dienen, moge blijken uit het feit, dat men
het wapen der termijn-affaires thans niet
meer alleen hanteert voor het onderbren
gen van emissie-restanten maar ook voor
het plaatsen van bepaalde aan de markt
komende posten obligaties van reeds ge
noteerde leningen.
Inmiddels zijn er geen tekenen te be
speuren die erop zouden kunnen wijzen,
dat de inactieve geldstroom productief
gemaakt zou kunnen worden, allerlei
plannen tot verhoging van de werkge
legenheid, belastingverlaging enz. ten
spijt. De onderschatting van het tijds
element (met de doorwerking resp. de
activering van bepaalde plannen gaat im
mers veel tijd gemoeid) is een wel zo op
merkelijke veelvuldig voorkomend ver
schijnsel. dat gelet op de zich aankondi
gende conjuncturele en structurele ver
anderingen In het financieel-economisehe
bestel, aller aandacht voor het vraagstuk
van de geldruimte wel als zeer gewenst
moet worden beschouwd.
Het besluit van de Nederlandsche Bank tot verlaging van de officiële dis
conto-tarieven over de gehele linie met een y2 pet met ingang van Dinsdag
a.s. zou men met het oog op de feitelijke ontwikkeling die er gedurende
de laatste tijd op de geldmarkt valt waar te nemen als een verwachte maat
regel kunnen beschouwen, ware het niet dat liet tijdstip waarop men van
overheidswege hiertoe zou kunnen overgaan toch nog altijd een element
van onzekerheid inhield, waardoor de feitelijke afkondiging per saldo tocli
nog onverwacht is gekomen.
Nu is de toestand op de geldmarkt ai
geruime tijd zodanig, dat de banken in
feite niet goed weten hoe tot een toch nog
rendabele belegging van haar stijgende
liquiditeiten te geraken. De banken krij
gen immers de constante toevoer van de
tegenwaarde in guldens uit hoofde van de
voortdurende stijging van de deviezen
voorraad in de vorm van vermeerdering
van deposito-tegoeden te verwerken. Van
de zijde van het bedrijfsleven is er weinig
vraag naar credieten.
Een soortgelijk beeld nu als in de par
ticuliere banksector valt waar te nem>i,
geeft ook de overheidssector te zien.
Hier gaat de stroom van belastingbeta
lingen gepaard met een middelen-toe-
vloed uit hoofde van afgifte van schat
kistpapier welke laatste sector echter
per saldo tot dusverre sterk de mindere
is gebleken van de eerstgenoemde bron
van liquiditeiten. Dit heeft tot een sterke
vergroting van het tegoed van het Rijk
bij de Ned. Bank geleid, hetwelk mo
menteel meer dan 1.1 milliard be
draagt.
Dit alles tezamen genomen heeft tot een
betrekkelijk eenzijdige liquiditeitsopeen-
hoping geleid, waarbij een voortdurend
sterker wordende divergentie tussen
vraag en aanbod van middelen blijkbaar
ophieuw aanleiding heeft gegeven om de
geldtarieven hierbij enigermate aan te
passen.
Meer betekenis komt echter voorshands
aan deze jongste verlaging niet toe en
zij vormt op den keper beschouwd eigen
lijk niet meer dan een reprise van de ver
laging van 18 Augustus van het vorig
jaar die in feite- ook niet meer betekende
dan een aanpassing aan de reeds be
staande toestand ener ruime liquiditeit-
Immers bij de huidige financieel-econo-
mische toestand hier te lande waarin een
sterke liquiditeitsvoorkeur resp. eenzijdige
verschuiving van liquiditeit naar voren
treedt kan men aan een tariefsverlaging
moeilijk een stimulerende werking toe
kennen.
De credietverlening aan het bedrijfs
leven zal hierdoor althans niet direct en
zeker niet op korte termijn worden ge
activeerd. Deze activering moet men im
mers bij de huidige omstandigheden in een
geheel ander vlak zoeken n.l. in de ten
denties die tot een verdere verlaging
kunnen leiden van wat men veelal in het
algemeen als de rentevoet pleegt aan
te duiden.
Nu hebben er de afgelopen dagen al her
haaldelijk geruchten los van de thans aan
gekondigde discontoverlaging over een
mogelijke renteverlaging gecirculeerd,
speciaal voor wat de 5-jarige schatkistbil
jetten betreft- Nu deze verlaging inder
daad is doorgevoerd zullen de deposito
tarieven der banken ook nu weer naar
beneden gaan. Overigens zullen de beleg
gingsmoeilijkheden dezer instellingen door
een eventuele officiële verlaging opnieuw
worden verzwaard. Indien wij voorts goed
zijn ingelicht, dan worden er met het oog
op deze moeilijkheden bepaalde mogelijk-
Technisch kan de stimulering echter pas
volledig tot haar recht komen indien be
halve de discontotarieven ook de afgifte
prijzen voor schatkistpapier door de Agent
van het Ministerie van Financiën worden
verlaagd. Dit is inmiddels dan ook ge
schied; gisteren maakte de Agent de
lagere tarieven bekend.
