Scheurt j e
Stalin's erfdeel
m ijzeren
verloochend
gordijn
Klachten-litanie uit Brabants
rampgebied
Mauritshuis eert zijn bouwheer
Adenauer in het
Witte Huis
Krot-opruiming komt op gang
WATERVLOED BEDREIGT
SITTING BILL
Elzasser drieluik in Haarlem
Lichtpunten voor toekomst van
onderwijzers
r
SXïï.
De camera op
buitenland
51ste LIJST VAN
SLACHTOFFERS
Merkwaardig stuk renaissancekunst
voorstellend de marteldood van de
H. Catharina
te?p
Z'AASiï',ooawm
n
Geen schot in maatregelen der overheid
Schaderegeling en
wederopbouw in het
gedrang
Tentoonstelling „Maurits de Braziliaan" door
minister Beel geopend
Motorrijder verongelukt
Studiecommissie gaat aan het werk
Nationaal inkomen van
Zuid-Afrika
Tegen waardegelden
voor productiviteits
verhoging
Amer. onderscheidingen
voor verzetsstrijders
Prins Bernhard kreeg
cowboy-zadel
Liberalisatie Duitse
textielinvoer
Salarissen, ziekteverlofah°0bgtena7enrden gebracht als die van de
en ontknikking
WOENSDAG 8 APRIL 195?
PAGINA 5
"an een iD de be"
FIJNAART
KLUNDERT
NIEUWERKERK
NIEUWE TONGE
OOSTERLAND
STAVENISSE
DE BEPERKING VAN DE
ZUIVELINVOER IN DE V. S.
Mogelijke Russische plannen ten
aanzien van Duitsland besproken
Naar een vier-mogendheden-
conferentie
Meer kapitaal en arbeid uit
het buitenland
Zeven tafrelen
Symbool of legende?
O.E.E.S. VOERT
BESPREKINGEN TE
WASHINGTON
„NATIONALE" NEEMT
NED. SPAARKAS OVER
„JEANNE D'ARC AU
BUCHER"
Nederland zou ook verder
moeten liberaliseren
HANDELSBESPREKINGEN
MET ARGENTINIË
OPGESCHORT
De onthoofding van de H. Catharina. Ivoren beeldengroep uit het drieluik
van een onbekend kunstenaar uit Elzas, dat. in de kunsthandel Bier te
Haarlem is geëxposeerd.
Een OPVALLEND, maar anderzijds
allerminst verbazingwekkend ver
schijnsel is, dat regering, pers en
openbare mening in de Verenigde Staten
veel gereserveerder tegenover de vredes-
aciie van het nieuwe Russische bewind
staan dan diezelfde organen in W.-Europa.
De enkele Russische schrijvers, die innet
Westen aan het woord kom'en, wachten
eenvoudig af, wat er gaat gebeuren £0
schrijft de bekende Boris Souvarine, dat
men steeds onderscheid moet -the
sen de vaststaande feiten enr,
sen, welke daaraan in het
mnkkeliik en vaak heel lichtvaardig
worden vastgeknoopt ^ar.rrouwen kweek:
■wen vaak een atmosfeer opwekt, waarin
het in elk geval gemakkelijker ademen is
dan in de verpeste lucht van het wantrou
wen dat steeds het onedelste wapen in de
politieke strijd, nationale of internatio
nale, is.
Raymond Aron, de bekende schrijver
van de „Figaro", poogt nu die feiten in
een perspectief te plaatsen. Daarbij raakt
hij, het is practisch onvermijdelijk, aan de
buitenkant van hypothesen en veronder
stellingen, maar zijn visie, overigens neer
geschreven vóór de vrijlating van de vijf
tien geneesheren (waardoor de Russische
„omwenteling" ook op Russisch binnen
lands terrein oversloeg), bevat toch enkele
punten, welke het gehele beeld van het
geen zich in het Kremlin afspeelt, aan
merkelijk kunnen verhelderen.
Na er op te hebben gewezen, dat de
erfenis van Stalin aanvankelijk werd over
genomen met vredelievende woorden en
gevaarlijke incidenten in de lucht, gaat
Aron voort: „Sindsdien hebben de woor
den en de gestes van het nieuwe sovjet
team evident ten doel aan te tonen, da
er zowel naar binnen als naar "uiten iets
veranderd is. Men wist reeds lang te M
kou, dat een conditiosine qua non
een internationale ontspanning de beem
sussende kwestie van de krijgsgevange
nen. Zij, die gisteren nog de Verenigde
Staten er van beschuldigden, dat deze de
■wapenstilstand verhinderden, erkennen
nu impliciet, dat een Staakt het vuren!
altijd afgehangen heeft en nog steeds af
hangt, van hetgeen de Russische en Chi
nese leiders willen. In Korea kunnen de
zen op ieder door hen gewenst ogenblik
«en concessie doen, welke hun overigens
net zoveel zal kosten"
De besprekingen in Panmoendjon schij
nen er intussen wel op te wijzen, dat de
Chinezen tot ver-gaande concessies bereid
zijn, dat zij zelfs verder schijnen te wil
len gaan dan de Verenigde Naties voor
het gunstigste geval verwachtten. En dan
lezen we In het artikel van Aron nog:
„Het is denkbaar, dat er dieper gaande
veranderingen zullen plaats hebben dan
alleen een ontspanning. In een democratie
kan een president het systeem niet wij
zigen, dat het kader van zijn activiteit be
paalt. Dit blijft analoog aan dat van zijn
voorgangers. Nummer 1 van de Sovjet
unie zal niet plotseling de strategie van
Stalin loslaten, omdat hij dezelfde voor
stelling van de wereld heeft en aan de
zelfde regels (van het communistisch dog
ma) gehoorzaamt. Maar een vernieuwing
van het personeel kan op minder of meer
lange termijn een verandering van het
systeem zelf teweeg brengen. De genera
tie, welke actief aan de machtsverovering
heeft deelgenomen, trdedt op de achler-
grond en verdwijnt. Malenkof heeft het
prae-bolsch'ewistische Rusland nauwelijks
gekend; hij heeft geen rol m de gebeurte
nissen van 1917 gespeeld. Een leidend per
soneel, gevormd door een bureaucratisch
en despotisch regiem, zonder "er"
innering aan de pevolutionna're strijd, kan
geleidelijk aan een nieuwe nouding tegen
over de buitenwereld aannemen".
HET IS JUIST OP deze mogelijkheid,
dat velen speculeren voor een betere
toekomst. Een dictatuur, zoals die
door Stalin is uitgeoefend, ,s nu eenmaal
een één-persoons bewind met een volko
men eigen karakter; als zo'n regiem ten
einde is, komt een heel andere persoon
lijkheid aan bod, die eigen wegen gaat en
deze kunnen ver af liggen van die van
zijn voorganger. We zien het in de zaak
van de vijftien geneesheren, die twee
maanden geleden als de gemeenste mis
dadigers werden gearresteerd en nu plot
seling volkomen in hun eer zijn hersteld.
Een justitiële vergissing is altijd mogelijk,
de eerlijke erkenning er van zal niemand
in zijn aanzien schaden. Maar de wijze,
waarop de sinds tientallen jaren in de
Sovjet Unie gevolgde methode om beken
tenissen af te dwingen in het officiële
communiqué wordt gehekeld en aan de
kaak gesteld, is zó verbazingwekkend, dat
d'eze ommekeer wel heel sterk tot de ver
beelding van het Russische volk zelf moet
spreken. Dit is geen nuance op het Stalin-
systeem, maar een volstrekt breken er
mee. Overigens zal men moeten afwach
ten, of deze merkwaardige gebeurtenis
eigen verdachte achtergronden heeft; die
nu reeds vaststellen, lijkt ons wel erg
voobb arig.
Dan zijn er nog twee betrekkelijk klei
ne feiten: tien Amerikaanse journalisten
brengen een bezoek aan Rusland; het
merkwaardige daarbij is, dat zij in het
Kremlin werden rondgeleid en, sterker
nog, dat de fotografen er kiekjes mochten
nemen. En achttien zeelieden van een
Russisch schip mochten een reisje naar
Parijs maken. Niets bijzonders, zal men
zeggen Maar hiermede is een klein
scheurtje in het Ijzeren gordijn gekomen,
waardoor men in het Russische en in het
Westelijke huis kan kijken. Men over
schatte de betekenis daarvan niet, maar
men mag ze ook niet onderschatten. Als
de volken werkelijk contact met elkaar
krijgen zo ver zijn we echter heus nog
niet zinkt de kunstmatig opgevoerde
tegenstelling onherroepelijk ineen.
Het Informatiebureau van het Ned
Rode Kruis heeft de een en vijftigste lijst
van geborgen en geïdentificeerde slacht
offers van de watersnoodramp uitge
geven.
Mackay, Jacoba, geb. 10-12-27 te Tji-
mahi, laatste adres; D 166.
Van der Boom, Willem, geb. 30-10-30 te
Overschie, laatste adres: Krugerstraat 50.
Kooijman, Johan geb. 7-5-37 laatste
adres: Rijksweg 2lè; Lems, Jacoba, geb.
22-H-34 laatste adres: Gouweveerseweg worden door alle mogelijke bureaux van
44; Liev'enseViergevet, Jacoba A„ gen. het kastje naar de muur gestuurd.
29-6-03 echtgenote van Jan Lievense,
laatste adres: Ooststraat 236.
NuVan Erkel, Cornelis, geb. 9-11-43 te
-..Ij- Tonge, laatste adres: Battenoordse-
«0k 24; Van Erkel, Willemina Maria,
C L 16-5-48 te Nw. Tonge, laatste adres:
ipattenoordsedijk 24; Van Erkel—De
tuunck, Josina Pieternella, geb. 2-11-16
Ie Amsterdam, laatste adres: Batten-
Oordsedijk 24; Looy, Leentje Pieternella,
geb. 7-1-41 te New. Tonge, laatste adres:
Gen. Snijdersstraat 10; Slinger, Annetje,
geb. 10-9-32 te Nw. Tonge, laatste adres:
Battenoordsedjjk 4.
Bolle Marinus L. geb. 1-9-09, echtge
noot van Cornelia v. d. Werf laatste
adres: St. Joostdijk A 231; Van der
Maas, Adrianus, geb. 6-4-80. laatste
adres; Lage Maireweg A 362; Verhoek,
^dyiana M. geb. 11-6-08 laatste adres:
3ksweg a 336; Van Westenbrugge—
L "°n- Marina geb 9-7-68, weduwe van
Siikwl1 Westenbrugge, laatste adres:
Maas f/rA 407; Van IJsseldijk—van der
SirjanslanrdlaÈ |pi>- 28"1-18- laatste adres:
6-38 te%tav^nella Catharina, geb. 28-
wpg A 91- v. ,e' laatste adres: Buurt-
ba Pieternelh> Zui®n-Stoutjcsdijk. Jan-
hisse echtgenntgeb- 23"n-12 te Stave-
Zuien l»„?! ote va" Adriaan Jacob van
n. laatste adres: Kerkstraat A 319.
Voor de tweede maal hebben de Bra
bantse Kamerleden van de Katholieke
Volksparty, op uitnodiging van de Kring
Tilburg der. K.V.P., een bezoek gebracht
aan het rampgebied in West-Brabant. En
ook nu kwamen in de bfeochte plaatsen
allerlei klachten naar voren.
Ditmaal werd vooral de nadruk gelegd
op de taxatie, welke volgens de bewoners
door hun eigen gemeentelijke instanties
zou moeten worden verricht, °™dat deze
beter dan ambtenaren van het R«k over
dc verschillende gevallen zouden kunnen
°°Bezocht werden de dorpen Fijnaart,
Klundert, Moerdijk en Hoge en Lage
Zwaiuwe.
De Kamerleden informeerden speciaal
naar het dijkherstel, de schade-regeling
en de wederopbouw, omdat tijdens de
eerste rondgang was gebleken, dat juist op
deze punten tal van klachten bestaan.
Een algemene klacht was nu wel we
derom, dat de wettelijke regeling veel te
lang op zich laat wachten. De woning
bouw wordt hierdoor gestremd, te meer,
omdat de aannemers weigeren de be
schadigde huizen te herstellen, wijl zij
na de bevrijding wel geleerd hebben, dat
de financiële regeling voor hen niet ai te
gunstig was. Daarom willen zij nu eerst
afwachten, welke maatregelen door de
overheid in deze zullen worden getroffen.
In Fijnaart klaagde men over het feit,
dat middenstanders, die getroffen zijn,
niet weten waar zij terécht moeten voor
hulp, vergoedingen of voorschotten. Zij
Bovendien wees men van alle kant de
Kamerleden op het zogenaamde schen
kingsrecht. dat degenen moeten betalen,
die zo welwillend zijn aan dc getroffen
boeren vee af te staan. Voor een koe
van duizend gulden moet de milde ge
ver dan nog eens twee a driehonderd
gulden betalen. Daardoor werd deze
hulp ook op de lange baan geschoven.
In Klundert zijn momenteel van de dui
zend verwoeste of getroffen woningen nog
pas zeventig tot tachtig „behandeld
d.w.z. dat hierover rapporten zijn opge
maakt. Verder echter nog niets. De bur
gemeester vroeg de Kamerleden dringend
te bewerkstelligen, dat de Regering de
premiebouw voor getroffen gemeenten
vrij zou laten! Dan was men een heel eind
Verder.
,Y,an de 409 gevallen in Zevenbergen
blijken er inmiddels slechts 22 gecontro
leerd te zijn, waaruit men concludeert,
dat er veel te weinig controleurs zijn om
de woningen te taxeren. Van de dertig
zware gevallen was er nog geen hersteld,
terwijl men aan de grote verwoestingen
helemaal niet durft te beginnen. Ook de
eigenaars willen namelijk eerst weten,
waar men aan toe is.
Dc ontwateringswerken worden eigen
lijk tegengehouden door de onzekerheid
betreffende het Moerdijk-kanaal, zo is de
algemene gedachte van deskundigen uit
deze streek.
Vervolgens wees de rijkslandbouwcon-
sulent, ir Kupers, te Zevenbergen op het
probleem van de arbeiders, dat zich vooral
nu men er op aangewezen is gerst te
verbouwen, sterk zal voordoen. De enige
mogelijkheid is, de arbeiders in groot ver
band in te zetten in het cultuur-techni
sche, maar dan moet de boer over zijn
vaste werkkrachten te allen tijde kunnen
beschikken.
Tenslotte werd de Kamerleden in Hoge
en Lage Zwaiuwe medegedeeld, dat in
deze gemeente slechts 23 van de 800 ge
vallen opgenomen waren, terwijl er maar
vijf vaststaan.
In het noodgebied leeft nog werkelijk
de angst, dat men met de mensen zal
gaan slepen naar kampen, omdat men
als er niet heel gauw werkelijke richtlij
nen zullen komen er een zwaar hoofd
in heeft, of de overheid het rampgebied
extravoorrechten zal géven.
Gistermiddag om zes uur heeft op de
Velperweg te Arnhem een noodlottig ver
keersongeluk plaats gehad. De 32-jarige
laborant G. uit Nijmegen reed op zijn
motor achter een in de richting Velp rij
dende auto. Toen deze laatste plotseling
moest stoppen voor een bus van de Gel
derse Tram botste G. op de auto. Hij kwam
te vallen en geraakte met zijn hoofd onder
de wielen van een trolleybus, welke uit
do tegenovergestelde richting kwam. De
ongelukkige was op slag dood.
De bank- en valuta commissie van de
Amerikaanse Senaat heeft zich uitgespro
ken tegen een verlenging van de maat
regelen tot beperking van de import van
zuivelproducten in de V.S. De commissie
bestudeert de verlenging van de Defence
Production Act op grond waarvan de in
voerbeperking van zuivel is doorgevoerd
De wet loopt in Juni van dit jaar af.
De Amerikaanse regering heeft voorge-
stèld de beperking van de zuivelinvoer te
laten vervallen, maar de zuivelmensen uit
het Congres dringen aan op verlenging
van de beperkende maatregelen.
De Westduitse bondskanselier, dr Kon
rad Adenauer, die een officieel bezoek
van drie dagen aan de V. S. brengt, is
Dinsdag te Washington aangekomen. De
kanselier, die op zijn reis o.m. vergezeld
wordt door zijn dochter, werd verwelkomd
door een zeer uitgebreide commissie van
ontvangst, o.l.v. vice-president Nixon.
Op de dag van aankomst beraadslaagden
Adenauer en zijn voornaamste raadgever
voor de buitenlandse politiek, prof. Hall-
stein, vijftig minuten met president Eisen
hower en de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, John Foster Dulles.
Na deze officiële conferentie onderhiel
den Eisenhower en Foster Dulles zich nog
in een particulier gesprek met hun Duitse
bezoekers.
Het voornaamste onderwerp van bespre
king werd gevormd door de steeds ster
ker wordende aanwijzingen, dat de Sovjet-
Unie voorbereidingen treft om tot een
vier-mogendhedenconferentie te komen
over de volgende Duitse vraagstukken:
hereniging van Duitsland, het uitschrijven
van verkiezingen in geheel Duitsland, een
terugtrekking der bezettingstroepen en het
sluiten van een vredesverdrag met een
verenigd Duitsland.
Onder Westerse politici, zo tekent Reu
ter hierbij aan, bestaat thans de vrees dat
de Sovjet-Russische regering, door de
Duitsers hoop te schenken op 'n herenigd
Duitsland, en tevens de Fransen met dit
beeld schrik aan te jagen, er mogelijk in
zal slagen een uiteindelijke bekrachtiging
van het Europese defensieverdrag door de
Franse en Westduitse volksvertegenwoor
digers te voorkomen.
Vele Westerse politici verdenken de
heersers van het Kremlin er van te
pogen door bekwame diplomatie datgene
te bereiken, hetgeen hun voorgangers
vergeefs door militaire kracht, commu
nistische propaganda en ondergrondse
actie hebben willen verwezenlijken, n.l.
de neutralisering van een in naam ver
enigd, doch in feite politiek verdeeld
Duitsland.
Binnenkort zal de minister van Weder
opbouw een commissie installeren, welke
de opdracht krijgt studie te maken van
de krotopruiming en de sanering van
oude, verkommerde stadswijken. Deze
commissie zal onder presidium staan van
mr J. Bommer, lid van de Tweede Kamer.
Het saneren van oude binnensteden zal
niet tot de opdracht van de commissie
behoren.
Volgens cijfers van het Zuid Afrikaan
se bureau voor de statistiek bedroeg het
netto-inkomen van de lTnie over 1952
1.123 millioen of 1 pet minder dan dat
van 1951. De redenen voor deze vermin
dering moeten gezocht worden in een
vermeerdering van lonen en salarissen,
betaald aan werkkrachten van buiten de
Unie, in rente, die in het buitenland be
taald moest worden en in winsten op
buitenlands kapitaal, dat in de Unie is
geïnvesteerd.
In verband met inkomen, gerealiseerd
in de Unie door niet Zuid-Afrikaanse
productiefactoren, constateert het rap
port van het bureau dat het opmerke
lijk is, dat buitenlands inkomen voortdu
rend in belang toeneemt.
Van 194546 tot 1948—49 was dat in
komen minder dan 7% pet van het bru-
to-inkomen, in 195051 steeg het tot
8.3 pet en in 195152 tot 9.8 pet. Dit
verloop schijnt aan te tonen, dat de
voorziening van buitenlands kapitaal en
buitenlandse arbeidskrachten van toe
nemend belang in de Zuid Afrikaanse
economie gaat worden".
Het rapport vermeldt verder dat het
inkomen over 1952 uit mijnproducten
met 2.0 pet is toegenomen en dat van
particuliere industrie met 5.7 pet.
De vermindering van inkomen met 13.1
pet onder het hoofd land- en bosbouw en
visserij, is voornamelijk het gevolg
van lagere wolprijzen.
Zoals men weet, luidt het urgentiepro
gram van wederopbouw ten eerste het
inhalen van de achterstand in de woning
bouw, ten tweede het saneren van krotten
en oude, verkommerde stadswijken en
ten derde het saneren van oude binnen
steden.
Zoals het op het ogenblik staat, zal
althans een gedeelte van het opruimen
der krotten in toenemende mate samen
kunnen gaan met het tegenwoordige
woningbouwprogramma van minstens
55.000 woningen per jaar. Het opruimen
der krotten betekent in feite, het opvoeren
van het woningpeil en betere mogelijk
heden voor de gezinsontplooiing, doordat
het minimum woonpeil langs deze weg
reeds vrij aanzienlijk kan worden ver
hoogd.
De kwestie van het saneren der oude
binnensteden is op het ogenblik in studie
bij een commissie van de Vereniging voor
Stedebouw en Volkshuisvesting. Wellicht
zullen op basis van deze studie in een
later stadium voorbereidingen kunnen
worden getroffen, voor het aanpakken van
dit vraagstuk.
Een DER EXPONENTEN van een ro
mantiek, waarin ettelijke generaties
gezwolgen hebben wordt door een
watervloed bedreigd.
Althans zijn stoffelijk overschot.
Er heerst een grote deining in de staat
Dakota. Daar wordt 'n stuwdam gebouwd,
de Oahe Dam. Wanneer hij gereed zal zijn,
komt een groot stuk prairie onder water
te staan.
En dan dreigt het graf van Sitting Buil
door de watervloed bedolven te worden
en misschien wel weggespoeld.
Sitting Bull is de held van Dakota, de
grote man in het prille verleden van deze
Amerikaanse staat.
Hij was de held van tal van Indianen
verhalen. Helaas, zijn roem is verbleekt
tegenover de min of meer verdachte schit
tering van gangsters en cowboys.
Een oudere generatie zal zich zijner
echter nog wel herinneren, al is hij dan
niet door een Karl May verheerlijkt.
Sitting Bull, de zittende stier, is voor
de Nederlandse jeugd geen Winnetou, het
opperhoofd der Apachen geworden. Maar
hij heeft werkelijk bestaan en hij behaalde
eens een der grootste overwinningen, ooit
door het uitstervende en in een hoek ge
dreven volk der Roodhuiden op de blan
ken bevochten.
Het was Sitting Bull, het opperhoofd der
Sioux Indianen, die er door een uiterst
sluwe strategie in slaagde, het legertje
van de Amerikaanse generaal Custer in 'n
hinderlaag te lokken en ondanks de veel
betere bewapening der Amerikanen, hen
tot de laatste man uit te roeien.
De historische veldslag van Little Big
Horn in het jaar 1876 staat in de Ameri
kaanse geschiedenis met vette letters op
getekend. Er zijn dikke boeken over ge
schreven en verschillende films van
gemaakt.
Sitting Bull, de- overwinnaar, die voor
een laatste maal de hoop der Indianen,
om de blanken uit hun jachtvelden te ver
drijven, even had doen opleven, moest
evenwel wijken voor een expeditieleger,
door de regering te Washington naar Da
kota gezonden.
Hij vluchtte naar Canada, zwierf daar
lange jaren in ballingschap rond en werd
ten slotte in een gevecht met Indiaanse
politie neergeschoten. Zijn eigen rasgeno
ten stuurden hem dus naar de eeuwige
jachtvelden.
Zijn lijk werd naar Dakota overgebracht
en daar bij Fort Yates in een mooi graf
bijgezet.
Men heeft thans voorgesteld, zijn stof
felijk overschot meer naar het Zuiden te
vervoeren en daar aan een nieuw graf toe
te vertrouwen. Het zal een praalgraf wor
den, waaraan 15.090 dollar ten koste zal
worden gelegd.
Er zijn echter protesten opgegaan. Het
graf zou te ver komen van de plaats waar
Sitting Bull zijn wanhopige strijd vocht.
Intussen, Nancy Kicking Bear (Schop
pende beer), Sarah Spotted Horse (ge
vlekt paard) en Angeline Spotted Horse
Lapointe, kleindochters van Sitting Bull,
zouden voor een praalgraf in Zuid Dakota
zijn. En Clarence Grey Eagle (grijze ade
laar) van wie twee tantes met Sitting Bull
getrouwd waren hij deed aan veelwij
verij ondersteunt het plan.
De officiële historicus van Dakota is er
tegen, al geeft hij toe, dat een voor be
zoekers toegankelijk monument voor Sit
ting Bull hem wel aanlokt.
In het geharrewar is men bijna ver
geten, dat men Sitting Buil toch niet on
der water mag zetten
Temidden van de rijke kunstschatten
Van het Mauritshuis waren gisteravond
vele genodigden bijeen ter gelegenheid
van de opening van de tentoonstelling
.■Maurits de Braziliaan", een tentoonstel-
l'ng, die gewijd is aan het tijdvak waarin
ohan Maurits van Nassau-Siegen gouver
neur was van de landstreken in Brazilië
van 1637 tot 1644 en aan de zaken, die
wa houden met het Mauritshuis,
jarvan hij de bouwheer was.
is h benedenzalen van het Mauritshuis
daar? tentoonstelling ingericht. In een
in dia" ontving minister dr L. J. M. Beel,
interinf6val minister van O., K. en W. ad
bij»0de genodigden. De opening werd
presida°nd door minister Luns, de vice-
F. np„,nt van de Raad van State, jhr mr
hian rts van Blokland, mr J. A. Jonk-
rnot,„i„n mr L- G. Kortenhorst, de burge-
kinH 1 van Den Haag en mevr. Schok-
hië ae, ambassadeur van Groot-Brittan
en veip jgszanten van Brazilië, Ierland
'vele andere landen.
6enóotS de Bee' heeft namens zijn ambt-
teede dat PrP6* 2s '"geleid. Hij deelde
Verhinderd AY „Bernhard wegens ziekte
Ufie eeuwen eeled openinS te verrichten.
®an wi° de tentoon' »-ng Johan Maurits
^'azUil. Minister Beel h iS gew«d' naar
ÏY'teg hoe drie een bracht in herin-
Ue°n,teUinBSteA m"kte °P- dat deze ten
ues wiing «een hoge artistieke preten-
gfotere kunct De 17de eeuw bracht
"bnstenaars voort dan Post of
Eckhout. Maar zij is van belang voor de
exotische en bijna moderne uitbeelding
zae hetgeen de Nederlanders in Brazilië
de Van "dang ook voor het werk van
Mauru'te staatsman en kapitein Johan
danken 3an wien wij het Mauritshuis
heer "ae gezant bij ons hof, de
ons land zal vph <Leao' die binnenkort
namens Prins Bernh.N verrichtte daarna
deze kenner van w °Penin®- Voor
Maurits als gouverneur"jdvalL van Yohan
ook een monografie ov|? Fr»n t> t
schreef, vormde deze tentoonstelt?» f
licht een bekroning van zij„ werk fn'ons
land.
De tentoonstelling, aldus spr., is ais hpl
ware een venster, dat zich opent op per-
nambuco, thans in het Mauritshuis. Hij
herinnerde aan het vele. dat Maurits heeft
gedaan die met zich tal van geleerden en
kunstenaars meenam, teneinde Brazilië tot
ontwikkeling te brengen. Hij wenste de
directeur van het Mauritshuis geluk met
deze tentoonstelling, die eer brengt aan
zijn bouwheer. Tenslotte dankte hij mi
nister Beel vóbr diens ontvangst en mr N.
E. Rost Onnes, die het initiatief nam tot
het vormen van een garantiefonds. Het
bedrijfsleven kan geen betere dienst be
wijzen aan de cultuur, aldus de Brazili
aanse gezant, die de tentoonstelling het
grote succes toewenste, dat zij verdient.
De genodigden maakten vervolgens een
rondgang door de vele zalen.
Wij komen op de tentoonstelling nader
terug.
In 1492 leverde Jörg Göld met zijn votief-
taie; het eerste Duitse werk in renaissa..
ce-stijl af. Geleidelijk brak de nieuwe stijl
door en vooral in de plastische kunsten,
die tegen het einde van de Middeleeuwen
in de Duitse landen een grote opbloei be-
leefden, is deze doorbraak duidelijk waar
te nemen. De Fuggerkapel, die in 1510 ont-
stond, is het eerste werk van grote omvang
in renaissancestijl, maar de elementen van
de gothiek hebben nog lang doorgewerkt,
voordat de renaissance-pur ontstond.
Bijzonder fraai is dit te zien aan het
drieluik, dat waarschijnlijk uit de Elzas
afkomstig is en dat omstreeks 15001525
vervaardigd is. Deze triptiek met ruim ze
ventig ivoorfiguren aangebracht op een
rijkversierd ebbenhouten fond, is momen
teel geëxposeerd in de Haarlemse kunst
handel Bier. Dit drieluik heeft omstreeks
1925 in bruikleen deel uitgemaakt van de
verzameling van het Bisschoppelijk Mu
seum te Haarlem. Tijdens de oorlog is het
ondergedoken geweest om het te behoeden
voor de op kunstwerken beluste „Be-
schlagnahmhande" van de bezetter. Nadien
is het drieluik niet meer tentoongesteld.
Het drieluik geeft in zeven tafrelen weer
het lijden en de marteldood van de H
Catharina van Alexandrië, de patrones van
de filosofen. De triptiek vertoont naast
renaissancistische invloeden nog een go
tische stijl, zonder dat de compositie van,
het geheel een dualistische stijlsophoping
toont. In de zeven lafxelen is daarentegen
een wonderschone eenheid bewaard. Het
bewogene van de inhoud van hetgeen
voorgesteld wordt is met een apollinische
sereniteit weergegeven, zonder het gruwe
lijke te zeer te beaccentueren. Geraffineerd
is ook de synthese die de kunstenaar tus
sen de zeven tafrelen heeft bereikt door
op ieder tafreel in de linkerhoek een ge
rechtsdienaar af te beelden. Zeven keer
dezelfde figuur, maar zeven keer anders
afgebeeld, maar toch zeven keer met de
zelfde onbewogenheid op het gelaat, als
de mens, die het gebeuren volgt, zonder
er zelf deel aan te hebben.
Aan de kleding valt de herkomst van
net drieluik af te leiden. Er staan figuren
Dij, die een natuurgetrouwe weergave zijn
van Duitse lansknechten.
c+öA*? ?®,vaak gebeurde heeft de kun-
j gebeuren geplaatst in eigen
tijd. Aan de inhoud van de tafrelen is te
zien dat het hier betrekking heeft op de
H. Catharina. Uit de vorm is dit echter
nergens af te leiden. Bijzonder fraai is de
verticale as die door het midden- en rech-
terluik loopt. Deze verticale lijn die door
de compositie van de beelden in het mid
denluik loopt, heeft steeds de martelares
als centrale figuur. Op dit middenluik zijn
drie tafrelen uitgebeeld, waarvan er twee
de meest bekende passages uit haar leven
uitbeelden, te weten de onthoofding en het
moment waarop zij geradbraakt zal wor
den, hetgeen echter niet kon doorgaan,
omdat op het gebed van Catharina de blik
sem in het rad sloeg.
Op de beide zijluiken staan afgebeeld de
dispuutscène en de gevangenneming. Men
weet dat Catharina, de 18-jarige Egyp
tische prinses, in het jaar 307 werd ont
hoofd, op last van Maxentius. Voordat zij
echter de marteldood stierf, heeft zij in een
dispuut met vijftig heidense geleerden,
door haar wijze antwoorden haar onder
vragers dermate getroffen en gesticht, dat
zij hun ongeloof erkenden en zich bekeer
den. Vol moed gingen zij de vuurdood te
gemoet. Nadat Catharina in de gevangenis
werd geworpen, bezocht keizerin Faustina
haar. Zij bekeerde zich, samen met haar
begeleider, een hoge officier Porphyrius
genaamd, en 200 soldaten.
Eenvoudig en piëteitvol heeft de kun
stenaar deze voorvallen in beeld gebracht.
Raadselachtig is de onderste voorstelling
op het middenluik. Wij hebben ons hier
over verstaan met de directeur van het
Bisschoppelijk Museum prof. mgr Henne-
man, die uit de veelheid van zijn kennis
en boekenschat putte en niet tot een ab
solute oplossing kon geraken.
Op dit tafreel is n.l. afgebeeld een ge
kruisigde vrouwenfiguur. Men mag aanne
men, dat het hier Catharina betreft, of
schoon zij op dit fragment niet, zoals op
de zes andere, een kroon draagt. In de
Legenda Aurea staat echter niets geschre
ven over een voorval in het leven van de
Alexandrijnse koningsdochter, die hagr ge
loof standvastig bleef en daarvoor stierf
door kruisiging. Slechts een enkel geval
van een gekruisigde maagd is bekend,
maar dan alleen als legende, als fictie. Dat
is n.l. de legende van een jonge, schone
maagd, die om haar schoonheid niet te
laten onteren, op haar gebed „lelijk" werd.
Zij kreeg n.l. een baard en omdat deze
schoonheidsverminking niet strookte met
de plannen van haar omgeving, werd zij
gekruisigd. Aldus de legende.
Men mag echter aannemen dat de on
bekende kunstenaar op het drieluik een
verheerlijking heeft willen geven van het
martelaarschap van de H. Catharina en
dat hij uit piëteit voor Christus Koning, de
koningsdochter uit Alexandrië zonder
kroon aan het kruis heeft afgebeeld.
BU.
Het lopende overleg met de Amerikaan
se en Nederlandse autoriteiten betreffende
de besteding van een bedrag van 30 mil
lioen gulden van de tegenwaarderekening
voor de opvoering van de productiviteit
in Nederland heeft geleid tot een verdere
vrijgave van een bedrag van 400.000. De
vrijkomende gelden zullen door bemidde
ling van de minister voor de P.B.O. ter
beschikking worden gesteld voor de uit
voering van een tweetaj projecten.
Een bedrag van 250.000 gulden zal
worden verstrekt aan de Contactgroep
Opvoering Productiviteit. Deze bijdrage
zal 't de C.O.P. mogelijk maken om haar
voorlichtings-activiteit in de verschil
lende provincies door middel van een
varende productiviteitstentoonstelling na
31 Januari voort te zetten, zodat met de
tentoonstellingsschepen behalve reeds in
1952 bezochte gemeenten ;n Gelderland,
Overijssel, Groningen en Friesland, in
de loop van dit jaar ook plaatsen in de
overige provincies zullen kunnen worden
bezocht.
De Stichting Vademecum voor Sociolo
gische en Economische Kengetallen te
Amsterdam zal een bedrag van 150.000
ontvangen.
Een uit vijf personen bestaande dele
gatie van de Organisatie voor Europese
Economische Samenwerking (O.E.E.S.)
zal Donderdag te Washington bespre
kingen beginnen met vertegenwoordi
gers van de Amerikaanse regering over
algemene economische vraagstukken en
de uiteindelijke terugkeer tot inwissel
baarheid van alle valuta.
De delegatie staat onder leiding van
de Engelse voorzitter van de raad van
de O.E.E.S., ir Hugh Ellis-Rees, en zij
zal besprekingen voeren over de midde
len tot het bereiken van een ruimer
stelsel van handel en betalingen, zoals
dat door de Engelse ministers Eden en
Butler tijdens de jongste bijeenkomst
van ministers der landen van de
O.E.E.S. te Parijs bepleit is. Aan de
Amerikaanse regering zullen de ziens
wijzen worden bekend gemaakt van de
achttien aangesloten landen ten aan
zien van de wijze waarop Amerika kan
bijdragen tot versteviging van de poli
tiek der afzonderlijke Europese landen.
De besprekingen, welke naar verwacht
wordt, een week zullen duren, zullen
gevoerd worden met het Bureau voor
Wederzijdse Beveiliging (M.S.A.), de
voornaamste betrokken Amerikaanse re-
geringsbureax, het Internationale Mo
netaire Fonds en de Wereldbank.
Twintig Nederlanders, onder wie de mi
nister-president, dr W. Drees, zijn door
de Verenigde Staten onderscheiden met
de „Medal of Freedom" (de vrijheidsme
daille) wegens hun voortreffelijk optre
den in de vrijheidsstrijd tegen de Duitse
bezetter tijdens Wereldoorlog II.
De ambassadeur der Verenigde Staten
van Amerika in Nederland, de heer Sel-
den Chapin, heeft gistermorgen in zijn
ambtswoning aan de nabestaanden van 'n
zestal posthuum onderscheiden verzets
strijders de medailles uitgereikt. Heden
om twaalf uur werden de onderscheidin
gen uitgereikt aan dr Drees en 13 andere
vooraanstaande figuren uit de verzetstijd.
De hoogste onderscheiding, de „Medal
of Freedom" met gouden palm, werd toe
gekend aan mr Walraven v. Hall, die door
de Duitsers op 12 Februari 1945 werd ge-
executeerd en aan de heer L. Neher,
directeur-generaal der P.T.T. Zij verkrij
gen daardoor de rang van „chief comman
der" in het „Legion of Merit".
Minister-president Drees ontving van
daag de medaille met bronzen palm, waar
door hij officier en legionnair in het
„Legion of Merit" wordt. Mejuffrouw
Teilegen ontvangt de onderscheiding met
zilveren palm, waardoor zij in het „Legion
of Merit" de rang van commandeur ver
krijgt.
Behalve de posthume onderscheiding
voor mr Van Hall werd gisteren voorts
nog aan nabestaanden uitgereikt een drie
tal medailles met zilveren palm voor
Johannes Post, Iwan J. van den Bosch en
W. P. Speelman. De nagedachtenis van
J. Thijssen werd geëerd met de medaille
met bronzen palm. De weduwe van G.
Pruys in Den Haag ontving de „medal".
De onderscheidenen, die vandaag hun
medaille ontvingen zijn: dr Drees. de heer
Neher, Christ. Navis (zilveren palm), Den
Haag. mej. dr Teilegen, prof. dr J. W.
Duijff (bronzen palm), Amsterdam, dr A.
J. Andree Wiltens (bronzen palm), Den
Haag, J. C. Bührmann (bronzen palm),
Weesp, G. D. E. J. Hotz (bronzen palm).
Den Haag, mr jhr A. F. C. de Casembroot
(bronzen palm). Middelburg, mevr. A. M.
van HeerdeSmid (bronzen palm), Den
Haag, dr J. J. Brutel de la Rivière, Den
Haag, dr Bruins Slot, prof. dr R. P. Cleve-
ringa. Leiden en Jacob van der Gaag van
het ministerie van Buitenlandse Zaken te
's-Gravenhage.
De Nationale Levensverzekering-Bank
N.V. te Rotterdam heeft aan aandeelhou
ders van de N.V. De Nederlandsche Spaar
kas te Amsterdam een voorstel gedaan,
ten doel hebbende de opneming van deze
instelling in het Concern der Nationale.
Dit voorstel werd inmiddels door het
merendeel der aandeelhouders aanvaard.
De directie der Nederlandsche Spaarkas
deelde ons mede, dat haar oedrijf, hetwelk
binnenkort 50 jaar zal bestaan, zich gun
stig blijft ontwikkelen; niettemin werd de
behoefte gevoeld zich aan te sluiten bij
een groot concern op aanverwant gebied,
om daardoor tot efficiënter bedrijfsvoering
te geraken.
Het is de bedoeling, dat ook na de ver
werving der aandelen door de Nationale
het bedrijf van de Nederlandsche Spaarkas
onder leiding van de huidige directie zal
worden voortgezet; uit. 1952 liepen ruim
115.000 spaarinschrijvingen met een totaal
ingeschreven bedrag van ru m 58.000.000"
De verzameling paardenzadels van
Prins Bernhard is gisteren verrijkt
met een fraai versierd met de hand ver
vaardigd cowboyzadel uit Texas, een ge
schenk van de heer Amon G. Carter. Het
werd de Prins namens de schenker over
handigd door twee vertegenwoordigers
van de Pan American World Airways.
Enige jaren geleden had de Prins Amon
Carter op zijn ranch te Fort Worth leren
kennen. Carter bleek een verwoed verza
melaar van hoeden en petten uit de hele
wereld, de Prins verzamelt paardenzadels.
Snel kwam men tot een „overeenkomst".
De Prins zond Mr Carter enige hoofddek
sels en mr Carter zou een zadel sturen.
Dit is thans gearriveerd.
Mr Carters carrière is typisch Ameri
kaans. Hij begon als jongen met het rond
brengen van kranten. Na enige jaren hard
werken en ijverig sparen kon hij zelf een
krant beginnen: de „Fort Worth Star".
Het blad floreerde. Toen Carter boven
dien op zijn land olie ontdekte was zijn
toekomst verzekerd. Het 40-jarig bestaan
van de Forth Worth Star, in 1951, vierde
Carter o.a. met het doen verschijnen van
een speciale editie van 420 pagina's, ge
wicht: drie eiT een half pond. Carter is
voorts eigenaar van een enorme ranch
met vele duizenden stuks vee en van een
oliemaatschappij. Hij maakt ook deel uit
van de directie van de American Airlines.
Onder auspiciën en met medewerking
van het R.K. Hoofdstadkoor zal op Zater
dag 11 April in het Amsterdamse Concert
gebouw een uitvoering worden gegeven
van Arthur Honeggers oratorium „Jeanne
d'Arc au bücher" naar het gedicht van
Paul Claudel. De dirigent Theo van der
Bijl leidt voor deze gelegenheid, behalve
het R.K. Hoofdstadkoor en het jongens
koor van de parochie Chasséstraat, de
Haarlemse Orkestvereniging, versterkt
met het Nederlandse Symphonie-orkest uit
's-Gravenhage. Solisten zijn: Ellen Vogel
(Jeanne d'Arc), Henk Schaer (Frère Do
minique), Guus Hoekman (bas), Jaap
Stroomenbergh (bas), Willy Brill, Corry
Bijster, Maria van Uden, Annie van Es
en Han Lefèvre.
Het Verbond van Duitse Textielfabri
kanten heeft een protest geuit tegen de
door Duitsland toegezegde uitbreiding
der liberalisatie van de invoer van tex
tiel.
In het protest wordt gezegd, dat de
Duitse textielfabrikanten met grote ver
wondering ter kennis hebben genomen,
dat Nederland de textielinvoer niet ver
der heeft willen vrijlaten. Daar Neder
land de sterkste positie in de E.B.U. in
neemt, zou het land. volgens de Duitse
industrie, evenals andere landen de
invoer tot 90 pet hebben moeten vrij ma
ken.
Juist op het gebied van textiel heeft
Nederland nog altijd de invoer van
rayonweefsels, bedrukte katoen en celwlo
beperkt, alhoewel deze producten sedert
jaren op de „liste commune" staan en
hun invoer reeds lang door Nederland
had behoren te worden vrijgegeven, aldus
meent het Verbond. „Thans zullen de
Nederlanders door de Duitse libera
lisatie van de invoer van wollen weef
sels een nieuwe exportkans krijgen. Des
te meer mocht men verwachten, dat Ne
derland zijnerzijds het Duitse voorbeeld
had gevolgd en de Duitse industrie een
overeenkomstige kans had geboden",
zo heet het.
De Nederlandse legatie te Buenos Aires
heeft Dinsdag bekend gemaakt, dat de
besprekingen tussen Argentinië en Neder
land welke de vernieuwing van het in 1948
afgelopen handelsverdrag en de regeling
van de Argentijnse schuld van f 84 mil
lioen aan Nederland ten doel hadden, zijn
opgeschort. De Nederlandse delegatie zal
na een verblijf van twee weken in Ar
gentinië voor overleg naar Nederland te
rugkeren. In de mededeling werd nog ge
zegd, dat het mogelijk is, dat de bespre
kingen later hervat zullen worden.
(Van onze correspondenten)
Op twee belangrijke gebeurtenissen, in
het afgelopen jaar gepasseerd, vestigde
de voorzitter van „St Lebuinus", de
katholieke onderwijzersorganisatie in het
aartsbisdom Utrecht, de heer W. Wiltschut,
de aandacht van de Dinsdag gehouden
aarvergadering.
Dat was in de eerste plaats het door de
'weede Kamer aanvaarde wetsontwerp tot
wijziging van de Lager-Onderwijswet,
vaardoor voor het onderwijzerscorps de
nogelijkheid van een gelijkstelling van
ïun verlofregeling met die van de ambte-
ïaren wordt geschapen. Daardoor wordt
met name een gunstige regeling verkre
gen t.a.v. het ziekteverlof. Het tweede be
langrijke feit voor het onderwijzend per
soneel is, dat een salarisherziening aan de
orde is gesteld; desbetreffende voorstel
len zijn door de regering aanhangig ge-
maakt bij het Centraal Overleg, waarbij
I de onderwijzerssalarissen op gelijke
De kansen voor de z.g. „ontknikking"
liggen gunstig; zowel in de beide Kamers
als bij het departement van O., K. en W.
is de stemming te dien aanzien gunstig
Afgewacht moet echter nog worden, hoe
de overige leden van de regering, met
name de minister van Financiën te dien
opzichte staan. In alle geval hoopte spre
ker dat de volledige „ontknikking" nog in
de loop van dit iaar tot stand zal komen.
Wat de afschaffing van de gemeentelijke
classificatie betreft, achtte de heer Wilt
schut de vooruitzichten minder gunstig.
Uit het feit, dat bij de a.s. huurverhoging
een sj'steem van klasse-indeling wordt
gevolgd, leidde hij af, dat de regering
voorlopig niet voornemens schijnt de clas
sificatie te doen vervallen.
De vice-voorzitter van „St Lebuïnus"
vulde de rede van de voorzitter aan met
een door de vergadering onderstreepte
klacht over het feit, dat de minister heeft
verklaard, voor de gepensionneerde onder
wijzers van vóór 1946 niets te kunnen
doen, waardoor het levenspeil van deze
oud-onderwijzers beneden de basis van
een menswaardig bestaan blijft.
