de
pom-mo
Jvommrs
van
Bij het driejarig „bestaan" der
Zuid-Molukse Republiek
HET GRABBELTONNETJE
DE HEILIGE VAN DE WEEK
pijptabak
AUSTIN
Ambonezen demonstreerden en congres
seerden in Den Haag
Sir Winston Churchill
Ridder v.d. Kouseband
ZATERDAG 25 APRIL 1953
PAGINA 6
Obwi***
NEDERLAND KAN SOEST-
DIJKS DEFILé ZIEN
Min. Zijlstra in Caracas
Kernplan
Op het Binnenhof
Oproep tot saamhorigheid
VERLAGING BUNKER-
PRIJZEN VOOR STOOKOLIE
CORRESPONDENTIE-ADRES
POSTBUS 8, HILVERSUM.
KONINGIN EN PRINS OP
KEUKENHOF
mioN
terug te roepen; dies veranderde hij
hem in een bloem: de hyacint.
De hyacint is in Nederland geen in
heems gewas; wij moeten haar vaderland
tn Klein-Azië zoeken. Eerst omstreeks
1560 deed ze haar „blijde incomste" in
West-Europa. Aan de kweek van dub
bele hyacinthen zal steeds de naam ver
bonden blijven van de Haarlemse bloe
mist Fieter Voorhelm.
„De Bloemengodin onder de bloemen"
begon omstreeks 1730 de tulp naar de
kroon te steken. Voorhelm ruimt haar
de eerste plaats in; dan volgen tulp, an
jelier, ranonkel en anemoon. Hij prijst
haar „bewonderenswaardig wegens haren
geur. Men zoude tegens alle billijkheyd
handelen, indien men haaren geur voor
ondeugend wilde uytkrijten. Men be
hoorde haar den naam van: „de getrou
we" te geven".
In 1733 besteedde men voor een bol
1600; voor de „gloria mundi" 5 800;
voor de „tempel Salomons" 430. Van
alle zijden ontbrak het niet aan verwij
zingen naar de dwaze tulpenhandel:
Denk om het zotste jaar;
denk om uw hnysgezin,
maar, is 't wel om 't vermaak?
Neen, om het groot gewin
Van harsenlooze (gekken), daar zij
mede handel drijven.
Foey, keert, onnoos'len
Want het is alleen te doen
Ik zeg het rond uyt,
Om uw goude en zilv're poen.
Hetzij door deze waarschuwingen, hét
zij eenvoudig er na, begon de prijs der
hyacintenbollen omstreeks 1736 verras
send snel te zakken. Gelukkig waren er
weinig slachtoffers door deze handel ge
troffen. De hyacint bleef bovendien in
de mode en wist zich gedurende de ge
hele achttiende eeuw op dit hoge vlak te
handhaven; de andere bollen heetten
eenvoudig: bijgoed.
Niemand minder dan de toonaangeven
de Madame de Pompadour, wier heilloos
gedoe Frankrijk in totaal op een 40 mil-
lioen francs kwam te staan, nam de
hyacint onder haar bescherming, zeer tot
genoegen van het tiental Haarlemse bol-
lenkwekers; de firma Voorhelm genoot
„een wereldroep" als „célèbre fleuriste"
(beroemd kweker).
„Toen, 26 April, 1768, Prins Willem V
en zijn gemalin een speelreisje naar
Haarlem maakten om de bloemen te
zien, kon het stadsbestuur hun nog geen
tocht door de bollenvelden aanbieden,
maar liet hun de tuinen in de stad van
vijf bloemisten bezoeken".
Het ziet er daarginds nu wel éven an
ders uit.
verstaan, die zich met de tulpenhandel
afgaven, 'en voor één bol, de „Viceroi"
onder koning) toentertijd 3000, of pl.m.
100 „vette verekens" bedongen.
Deze „dwaze tulpenhandel" bereikte
eind 1636 zijn hoogtepunt. In die dagen
woedde binnen Haarlem „de gave Gods".
„Alzoo in dezen tijd, dat God Almachtig
ons schijnt te komen bezoeken met Zijn
goddelijke gave, namelijk de sm'ettelijke
ziekte, genaamd de gave Gods", aldus
werd 't in Gothische letters voor het na
geslacht geboekstaafd: de pest, die zich
in 1349 voor het eerst pinnen Europa
vertoond had. Te Nijmegen verloren in
'36 niet minder dan 6000 mensen het
leven, zowat de helft der inwoners. Ook
te Haarlem woedde de ziekte op een vre
selijke wijze. Om zich wat afleiding te
verschaffen, voortspruitend uit noodlot
tige zorgeloosheid, vluchtten nog méér
mensen in de „tulp-manie".
De kentering kwam in '37, de „Dood-
rolle end'e groef (graf) maal van Flo
ra!" De „speculatie" (het gokken) in de
bollen kwam tot een schielijk einde.
Niettemin.... bleef de tulp bestaan, en
maakte zelfs nog zeer behoorlijke prij-
zijn: „de tulpenhandel werd op volkomen
normale en gezonde wijze voortgezet",
tekent Krelage aan.
Als centrum ontwikkelde zich de
Bloemenstad-bij-uitstek, Haarlem, en: de
omgeving van Haarlem (Overveen)Niet,
dat er toen al „Bollenzondagen" kwa
men; iets, wat in de verte daarop leek,
zou nog énkele eeuwen duren. Maar: „la
fleur merveilleuse", „de wonderbaar Hi
ke bloem", ging haar enige plaats in de
wereld veroveren.
Hyacinten. Van Apollon wordt ver
haald, dat hij beschikte over leven en
sterven. Eens, toen hij bij het spel met
de discus (werpschijf) zijn geliefde
vriend Hyakinthos had gedood, gelukte
het hem piet dezen weer tot het leven
(Van onze correspondent)
Op Koninginnedag zal van half elf tot
half twaalf door de Nederlandse Televisie
Stichting een reportage worden gegeven
van het défilé langs het Koninklijk Palels
Soestdijk, ter gelegenheid van de verjaar
dag van H.M. Koningin Juliana. Hierna
zal de voorzitter van de Nederlandse Tele
visie Stichting een toespraak houden.
De minister van Economische Zaken,
prof. dr J. Zijlstra, die op het ogenblik
op weg is naar de Ver. Staten, heeft tij
dens een kort oponthoud te Caracas mee
gedeeld, dat Nederland zich interesseert
in de vestiging van een zuivelindustrie in
Venezuela met Nederlands en Venezolaans
kapitaal.
Architect Van der Laan gaf vervolgens
een toelichting over het universiteitscom
plex, dat hoewel naar binnen een min of
meer afgesloten werkgemeenschap vor
mend, naar buiten een deel zal vormen
van het stedelijk organisme. Bij de „plan
ning" is rekening gehouden met de moge
lijkheid, dat na verloop van enkele jaren
weer nieuwe eisen kunnen komen, die een
tot in details omlijnd plan in de weg zou
den staan. Er is dus sprake van een kern
plan en dit bestaat uit een gedeelte voor
het Galgenveld, waar de aula, de biblio
theek, de ftistituten, collegegebouwen en
een nieuwe kapel komen, terwijl op
Heyendaal de medische faculteit, met het
Canisius-ziekenhuls aan elkaar verbon
den, wordt gebouwd. De Verlengde Groe-
nestraat loopt als een ader door deze twee
gebieden, die door middel van een brug
aan elkaar zullen worden geknoopt.
Aan een grote binnenruimte, 100 m.
breed en 400 m. lang, zullen zich de ge
bouwen op de Heyendaal in twee stroken
verdeeld groeperen. Links van de ingang
koninkrijk ook, maar zware straf niet.
Toch kwam er iemand opdagen, die
durfde.
„Ga je gang", zei de koning. En de man
begon: „Er leefde eens een koning, die
een ontzaglijk grote korenschuur liet
bouwen. Alle graankorrels van het hele
land kwamen er in. Eindelijk kon er geen
graankorrel meer bij. Ongelukkig zat er
naast de schuur een mierennest onder de
grond. Er kroop een mier uit. Het diertje
sloop tussen een openingetje door en
keerde met een graankorrel terug. Toen
kwam er een tweede mier en die haalde
ook een korrel weg. Toen kwam een
derde mier, die hetzelfde deed. Toen
kwam er".
„Hou asjeblieft op met je gemier"
riep de koning. „Wat gebeurde er met
die koning"?
„Dat hoort u pas als de schuur leeg
is" klonk het antwoord. Dagen en we
ken ging de man zo voort, met die mieren
en die korrels. Op het laatst werd de
koning het zo zat, dat hij zijn dochter en
het halve koninkrijk aan de lePe ver
teller ten geschenke gaf.
Bij mij in de klas is het 's Woensdags-
en 's Zaterdagsochtends altijd heel rustig,
want: dan ga ik vertellen, maar alleen
als mijn veertig kinderen erg stil zijn.
Wordt het druk, dan gaan er vijf minu
ten van het vertellen af. Wordt het nog
drukker tien minuten. Moet ik voor de
derde keer waarschuwen, dan wordt er
niet verteld, maar komen er sommen op
het bord.
Kinderen zijn dol op vertellen. Maar
niet enkel kinderen. Hier heel ver van
daan leefde er eens een koning, die
luisterde heel de lieve lange dag naar
vertelsels. Ja, soms lag hij al op bed
en dan moest ër nog verteld worden.
De soldaten van de koning reisden naar
vreemde landen om er mensen te gaan
zoeken die vertellen konden. Maar: hoe
prachtig hun vertelsels ook waren, eens
kwam er een eind aan en dat vond de
koning vreselijk vervelend.
Wat te doen? Op zekere dag plakten
de soldaten overal grote vellen papier
tegen de muren van de stad. De mensen
lazen: „Wie een verhaal kan vertellen,
waar geen eind aan komt, mag met de
dochter van de koning trouwen, boven
dien krijgt hij het halve koninkrijk ca
deau. Maar wie een verhaal vertelt dat
eindigt loopt zware straf op".
Nu, de meeste mensen vonden de doch
ter van de koning erg aardig en het halve
De Britse premier, Winston Churchill,
is gisteren tijdens een korte plechtigheid
op Windsor Castle, door koningin Eliza
beth tot „Ridder in de orde van de Kouse
band" verheven.
Winston Churchill knielde, zoals het
protocol het wil, voor de koningin neer.
Nadat koningin Elizabeth hem met een
zwaard de lichte schouderslag had gege
ven, waardoor de premier voortaan deel
uitmaakt van de hoogste Britse ridder
orde, die slechts 33 leden telt, sprak zq
de woorden „Sta op, sir Winston en
bekleedde hem met de versierselen van
de orde.
Slechts een kleine groep koningen, prin
sen, hertogen, legerleiders, staatslieden
en kerkelijke autoriteiten behoren tot de
Orde van de Kouseband („Order of the
Garter"), die vijf eeuwen geleden werd
ingesteld en waarvan koningin Elizabeth
hg,t hoofd is. Ook Prinses Wilhelmina is
lid van deze orde.
„Die Engelsen schijnen erg met zich
zelf ingenomen hoorden wij onlangs
iemand beweren.
„Hoezo?", vroegen we.
„Wel, hun woordje voor ik luidt I (ai)!
Ze schrijven dat ™et een hoofdletter".
Inderdaad. Het Engelse I is ons ik.
Maar met verwaandheid heeft het niets
te maken- Luister maar
In het Middelengels werd niet ge
schreven I. maar ich. In het nog oudere
Engels schreef men ie. Denk maar aan
het Nederlandse ik en het Duitse ich,
beide samenhangend met het Latijnse
woordje ego ik.
Nu gaan we even verder.
Gedurende de Middeleeuwen sleet dat
ic uit tot i. Ooit hechtten kroniekschrij
vers een werkwoord aan die i vast, het
geen tot misverstand aanleiding gaf
Soms werd de i als pootje van de N
aangekeken, waarop de n tot m werd
bevorderd. Om deze en andere redenen,
eisen van duidelijkheid, ging men toen
maar I schrijven, hoofdletter, die ver
gissingen van deze soort ten enenmale
buitensloot.
rose haadjes trokken In de ochtenduren
naar het Binnenhof. Boven hun donkere
hoofden wapperden in de wind de span
doeken met opschriften als: „Volk van Ne
derland smoor Uw geweten niet", „Moslim
vraagt christelijk recht" en „Ontheemden
zoeken recht en vrijheid".
Rustig stelden zij zich op op het plein,
waar zo vele voetstappen der R.T.C.-
onderhandelaars liggen. Een fluitorkest
speelde het Wilhelmus en 't Zuid-Molukse
volkslied. Hierna overhandigde een depu
tatie van vier personen, geleid door de
B.P.R.M.S.-voorzitter, de heer D. J. Kaiha-
tu, aan de griffier der Tweede Kamer, mr
A. F. Schepel, een petitie. Hierin wordt de
vrijlating verzocht van de ministers ir J. A.
Manusawa en Wairisal, die beiden in
Nieuw-Guinea gevangen worden gehou
den. Tevens werd een exemplaar voor alle
100 Kamerleden aangeboden van deze
petitie alsmede van het boek, dat ir Ma-
nusowa over de nog steeds op Ceram ge
voerde vrijheidsstrijd onder de titel „Om
recht en vrijheid" heeft geschreven.
Daarna werd afgemarcheerd naar
„Amicitia", waar een aantal spandoeken,
welke op last van de burgemeester in de
stoet niet mochten worden meegedragen te
prijken stonden. Intussen was in de
Dierentuin onder de vlag een eed van
trouw afgelegd. Na een herdenking der
gevallenen had de heer F. Aponno het
congres geopend. Eveneens in het Maleis
hield de heer L. Pollhaupessy hierop een
inleiding over „De nieuwe koers", die vol
gens een andere gebezigde leuze leidt naar
„een oud doel:: vrijheid en onafhankelijk
heid". Spreker herinnerde aan de guerrilla
op Ceram, waar de bevolking reeds drie
jaar de strijd voert om het bestaan der
republiek. Tegen de achtergrond van die
worsteling laakte hij de onderlinge ver
deeldheid onder de 14.500 Ambonezen ln
Nederland.
De heer Polhaupessy riep zijn toehoor
ders op tot eenheid. De strijd moet nu
allereerst gericht zijn op het vertrek der
in de Nederlandse woonoorden verblijven
de landgenoten naar de tropenzon van
Nieuw-Guinea. Daar hebben de Ambo
nezen z.i. ook de beste kansen om op het
geschikte ogenblik in te grijpen en de be
vrijding van het eigen land te bespoedigen
Hij drong er tenslotte bij de leden van
het C.R.A.M.S. op aan de tegenstelling
met de B.P.R.M.S. niet de oorzaak te laten
zijn van orde-verstoringen.
Na de openbare beraadslagingen werden
huishoudelijke zaken behandeld, o.m. werd
een nieuw hoofdbestuur gekozen.
Het congres werd beëindigd met een
mars door de Residentie en een folkloris
tische avond. Hierop werd o.m. de dans
„Manari Parisé" uitgevoerd, en wel voor
het eerst in tegenwoordigheid van niet-
Ambonezen: een gracieus vertoon van
rhythmische bewegingen, uitgevoerd door
zwartharige en donkerogige meisjes in
zeer fleurige kledij op de klanken van een
melodieuze muziek. Dat gold ook voor de
„zakdoekendans", ln schrille tegenstelling
tot een wilde maar toch min of meer paro
diërende krijgsdans met luid gekrijs en
wild gezwaai van speren en zwaarden,
alles op een obsederende maat ten beste
gegeven.
Uiterst merkwaardig was de „kolonne-
geweer", een soort exercitie met namaak-
geweren, stammend uit de tijd der oude
K.N.I.L.-ers doch ditmaal gemaakt door
zeer jeugdige personen tot groot vermaak
van het goedlachse publiek, waaronder
vele vrouwen, zelfs met babies op de arm,
door autobussen uit de woonoorden naar
de Hofstad gebracht.
(Van onze Haagse redactie)
Den Haag heeft gisteren in het teken ge
staan van het blauw-wit-groen-rood, de
nationale kleuren der Zuidmolukse Repu
bliek. In het Dicrentuingebouw werd een
congres gehouden, dat met een folkloris
tische avond werd besloten. Op 't Binnen
hof werd een betoging gehouden, een
petitie en een boekwerk aan de Tweede
Kamer aangeboden.
Vandaag bestaat de Republiek drie jaar
en ter gelegenheid daarvan wordt in de
namiddag in de Houtrusthallen een open
bare meeting gehouden, welke is georgani
seerd door de Stichting „Door de eeuwen
trouw".
Twee groepen waren het, die gisteren
haar stem verhieven om daarmee opnieuw
de aandacht voor de tot dusver weinig
hoopvolle vrijheidsstrijd te trekken. Het
waren de C.R.A.M.S. het rehalilitatie-
comité der Molukse K.N.I.L.-militairen
en de B.P.R.M.S., het orgaan, dat de vrije
Zuid-Molukkers hier te lande vertegen
woordigt. Ruim 150 Ambonezen mannen
in khaki-uniform met donkerbeige das,
vrouwen en meisjes in rode sarongs en
De Shell Petroleum Comp. en de Anglo-
Iranian hebben hun bunkerprflzen voor
stookolie verlaagd. Voor de havens van
het Ver. Koninkrijk bedraagt de reductie
30 sh. per ton voor stookolie voor sche
pen. De prijsverlaging gaat voor de ha
vens waar de noteringen in sterling lui
den met terugwerkende kracht in op 15
April.
De verlaging in de prijzen is een gevolg
van een onlangs door de London Tanker
Broker's Panel aangekondigde verminde
ring in de vrachttarieven voor tankers en
vormt tevens een aanpassing aan de la
gere noteringen voor bunkerolie op de
wereldmarkt. Door de Broker's Panel
werd n.l. onlangs het tijdcharter-tarief
voor een standaardtanker van 42 sh. 3 d.
per ton per maand teruggebracht op 32
eh. 3 d. per ton.
De prijsverlaging voor bunker stook
olie heeft de noteringen voor scheeps-
stookolie in het Ver. Koninkrijk terug
gebracht tot 137 sh. 6 d., vergeleken met
157 sh. 3 d. eerst. Andere soorten stookolie
werden eveneens met 20 sh. per ton in
prijs verlaagd.
Iet eens op
hoeveel U 'er
op de weg
Nv ziet
R. S. STOKVIS ZONEN h.V.
140 dealers en subdealers,
overal in Nederland. .W
Hare Majesteit de Koningin heeft met d'e
leden van „De Tijd", een club van Neder
landse grote industriëlen, en hun dames
gisteravond een diner op Keukenhof ge
bruikt. Aan dit diner zaten 30 personen
aan. Hare Majesteit arriveerde onopge
merkt om iets over half zeven; prins
Bernhard kwam drie kwartier later.
Zondag 26 APRIL
HILVERSUM I 402 m. 746 kc/s, 8.00 KRO,
9.30 NCRV, 12.15 KRO, 17.00 IKOR, 19.00
NCRV, 19.45—24.00 KRO.
8.00 Nws, 8.15 Gram, 8.25 Plechtige Hoog
mis, 9.30 Nws; 9.45 Strljkork. 10.00 Kerkd.
11.30 Geest. lied. 11.45 Harp en orgel 12.15
Apologie 12.35 Gram. 12.55 Zonnewijzer 13.00
Nws en kath. nws 13.10 Lunchconc. 13.40
Boekbespr. 13.55 Gram. 14.00 V. d. jeugd 14.30
Kamerork. 15.05 Muz. caus. 15.35 Pianokwart.
16.05 Gram. 16.10 Kath. Thuisfront overal!
16.15 Sport 16.30 Vespers 17.00 Oecumenische
jeugddienst 18,00 Wijdingsdienst 18.45 Pas
torale rubriek 19.00 Vocaal ens., Bachork. en
sol. 19.30 „Gelooft U dat?" 19.45 Nws 20.00
Gram. 20.25 De gewone man 20.30 Gevar.
progr. 22.00 Promenade-ork. en soliste: 22.38
Act. 22.43 Avondgeb en lit. kal. 23.00 Nws
23.15—24.00 Gram.
HILVERSUM II 298 m. 1007 kc/s, 8.00 VARA,
12.00 AVRO, 17.00 VARA, 18.30 VPRO, 19.00
IKOR, 20.00—24.00 AVRO.
8.00 Nws 8.20 Gram. 8.30 Vacantietips: 8.40
Orgelspel 8.55 Fostduivenber. 9.00 Wat er
'-6
-A**-?1
