t.a.v. DIEP WANTROUWEN Russische vriendelijkheid De Het Olof-lustrum heeft goede naam een Minister Mansholt gaat vechten voor meer export 2 ïï£n fcssg Onder Gods zegen naar een nieuw vaderland Strijd om de Atlantische Oceaan Het grote probleem voor Eisenhower, als de wapens in Korea zwijgen zee en land' het Terugblik op de 7de zitting der V.N.-Assemblée Kan de student niet meer feesten Overleg met vier grote landbouworganisaties Minister Algera nam afscheid van emigranten ^ie Cruel Sea", zeldzaam gave en boeiende film van Charles Frend Imperial Oil Ltd. VRIJDAG 1 MEI 1953 B irma-behan deling Januskop in het Midden- Oosten „Geen weervoorspelling Declamatorium over de ramp door Bertus Aafjes en Hendrik Andriessen VOLKEL KRijgt KATH. MILITAIR TEHUIS VEEL BUITENLANDERS OVER AFSLUITDIJK NIEUWE TYPE TREIN BROMFIETSER DOOR TRAM GEDOOD WEGVERBINDING ROT TERDAMROERGEBIED Rotterdam -Jyaddinxveen eerste urgentie In Culemborg: TWEEMAALKONINKLIJK' Vandaag begint het tiendaagse feest van het Tilburgs Studentencorps Bezoek aan „Groote Beer" in Rotterdam GUNSTIGE ONTWIKKELING BU HET SPAREN Leidende plaats behouden en uitgebreid ZUIVELINVOER DER V. S. Verruiming zou catastrofaal voor Amerikaanse producent zijn BERGHUIZER PAPIER- FABRIEK Gang van zaken bevredigend Beleefde werkelijkheid NATIONALE NOV ENE TER ERE VAN DE H. KLEINE THERESIA 17—25 Mei (Van onze New Yorkse correspondent) HOOFDKWARTIER DER V.N., New York, April. Ongetwijfeld is sedert het uitbreken Van de koude oorlog de Algemene Ver gadering der Verenigde Naties nog nooit zo hoopvol gestemd uiteen gegaan. En dat nog wel, terwijl de zitting van het eerste deel der Assemblee was begonnen te midden van de gevaarlijkste internationale spanningen en tegenstellingen, terwijl tot de verdaging kort voor het jaareinde, de ene crisis de andere had opgevolgd. De opgeklaarde stemming is, zoals men weet, aan de nieuwe houding („new look", zoals dat hier heet) der Russen te danken. Met een kalme en critische terugblik echter over de gehele Zevende Algemene Ver gadering, begint men spoedig te zien dat, niettegenstaande de veel betere atmos feer in het gebouw aan de East River, de feitelijke concessies die de Russen gedaan hebben, haast niet noemenswaard zijn. De meeste gedelegeerden blijven daarom t.o.v. de Russische zwenking ook tamelijk ge reserveerd. Meer dan „hoopvolle tekenen" willen ze er niet uit lezen. Ook al doen de Russen hun best om in wandelgangen of op partijtjes toegankelijker en meer socia bel te zijn. Het is wel de moeite waard om eens na fe gaan waaruit de Russische concessies eigenlijk hebben bestaan. Allereerst treft het dan dat de voornaamste daarvan het gebruik van een nieuwe mildere toon is, waardoor de Russen de Algemene ver gadering hebben toegestaan beter en aangenamer samen te werken. Vervol gens openden de Russen een hoopvol uit zicht op een oplossing voor de Korea- kwestie, welke na afwijzing door Sov jet Rusland van India's resolutie volko men en hopeloos scheen vastgelopen door Visjinkski's aanvaarding van de Braziliaanse resolutie voor de hervatting van wapenstilstandsonderhandelingen te Pan Moen Djon. Maar.wat zouden voor- en nadelen voor Russen en Amerikanen van de consequenties van een volledige wapenstilstand zijn. indien het daarvan al komt? Indien deze plaats vindt, ïoet immers uiterlijk zestig dagen na sluiting daar van, een conferentie worden gehouden (waar, en wie er precies aan deelnemen is nog steeds niet bekend) waar het ge hele Chinese vraagstuk onder de loupe zal worden genomen. Zelfs zonder toe doen van de Russen zal een voor alle deelnemende partijen bevredigende op lossing aan de Eisenhower Administratie verschrikkelijk hoofdbrekens kosten. Want de behandeling van dit hele com plexe Oost-Aziatische probleem, impli ceert uiteraard het lot van Formosa, Waarschijnlijk de Malakka- en Iiido- China-kwesties, alsook de toelating van Communistisch China tot de Verenigde Naties. Wat het eerste betreft: het is Wel geen geheim hoe pro Tsjang Rai Tsjek het republikeinse congres is, dat nlles op alles zal trachten te zetten om de Chinese nationalisten te blijven steu nen en Amerika's politieke positie t.o.v. Formosa niet te veranderen. Het is dus wel verklaarbaar, dat sommige gedele geerden menen dat achter Rusland's mil de houding en aanvaarding van de Bra ziliaanse resolutie eigenlijk de bedoeling Steekt, om Amerika o.m. te dwingen het Uetelige vraagstuk op te lossen van de erkenning van Rood China Tot zover de Korea-kwestie. Nu die van Birma. Ook hier baatte de Russen een gemachtigde toon Heel slim en di plomatiek speelden zij de Birma-klacht uit over ongewenste aanwezigheid van Chinese Nationalistische troepen aldaar. Door n.l. niet onmiddellijk Tsjang's re gering ervoor aansprakelijk te stellen, maar de Chinees-Nationalistische troe pen zelf te veroordelen, dwongen de Russen met deze reserve Tsjang tot medewerking in de Birma-kwéstie. En vanzelfsprekend: wanneer de Chinese troepen in Birma onder controle worden gehouden of weg zouden trekken, zal dit de Communistische strijdkrachten in dat deel der wereld hoogst welkom zijn. Wie J?1'e j y.'.'saan het langste eind trekt, is duidelijk! Hoe serieus de Russen hun eigen goedé wil nemen, ziet men eigenlijk prachtig geïllustreerd in de crisis van een Azia- tisch-Arabische revolte. Een crisis die is blijven voortbestaan eri een ernstige be dreiging vormt voor de goede samen werking der Verenigde Naties. Zoals be kend had de Sovjet-Unie kort na Stalin's dood de aanklacht tegen de Joodse dok toren van Moskou ingetrokken. Dit tot grote teleurstellingn van de Arabische staten, die dadelijk daarop hevige aan klachten tegen Israël begonnen in te brengen. Zij spraken van „wereldwijde Joodse samenzwering" en van de „Zionis tische vijfde colonne". Die onverzoenlijk vijandige houding tussen haakjes, welke hierin weer tot uiting kwam, is zeer veel betekenend voor de toekomstige houding van de Arabische staten t.o.v. Israël. Doeh het was minstens even veelbete kenend dat, ondanks het nieuwe vreed zame gedrag van de Sovjet-Unie, Rus land in de V.N. heel scherp en vrijwel in de oude stijl reageerde op een rede voering van de gedelegeerde va„ Israël. Waaruit m.a.w. zou kunnen worden afge- leid dat dp minzame bedoeningen van de Russen zich niet tot het Midden-Oosten schijnen uit te strekken. Iets dergelijks bleek nog uit een ander punt, waar de Russen hun goede wil hadden kunnen tonen: n.l. het vrijlaten van honderden Griekse soldaten in Rus land en de satelliet-landen, die in de Griekse burgeroorlog gevangen werden eenomen Zowel Rusland, als Polen en Tsjecho-Slowakije lieten weten dat ze aan „deze kwestie niets hadden toe te voegen", waarmee dus werd te verstaan gegeven dat de soldaten bleven waar ze waren. Uit een en ander blijkt wel, dat Rusland zich inderdaad gematigdheid kan per mitteren, zonder zich zelf daarbij schade te berokkenen. Niet opgeloste proble men. die voor de toekomst van de Ver- enige Naties van 't grootste belang zijn, blijven er inmiddels te over. men denke alleen maar aan een probleem als het Duitse. Gedelegeerden menen, dat Mos kou bjj zijn vredesoffensief vooral dat probleem op het oog heeft gehad. Ont wrichting van de Noord-Atlantische Or ganisatie en de Europese Defensie Ge meenschap moeten logischerwijze ook het doel van Stalin's opvolger blijven. Het is dus begrijpelijk dat, ondanks de nieuwe hoopvolle stemming, veel gedele geerden de Russische bedoelingen diep blijven wantrouwen al wordt dit wan trouwen niet hardop geuit. Het is ple zierig, dat Rusland zich van een andere tactiek bedient. Maar aan fundamentele veranderingen in Rusland's wensen en bedoelingen gelooft practisch geen mens hL'U"? 'eder 20 voorzichtig dat niet hardop te zeggen. Het is anders wel een bewijs van Rus- lands sterke positie in de wereld, dat slechts door de negatieve verdienste van de verminderde agressiviteit der Russen atmosfeer in de Verenigde Naties gedurende het tweede deel van ae Assemblee zo vermocht op te klaren. Het is, zou men willen zeggen, geen ge ring bewijs van Ruslanh's politieke macht. Om de algemene indruk van de ver schillende delegaties over Rusland's koerswijzing saam te vatten: men ver onderstelt maar stilzwijgend dat Rusland's vriendelijker houding nauwe lijks versterking van de organisatie der Verenigde Naties tot doel kan hebben, daar het immers niet in het voordeel van de Russen zou zijn om de Verenig de Naties tot instrument bij uitstek voor het internationale algemene welzijn te maken. Eerder neemt men aan. dat het eigenlijke doel van de Sovjet-Unie is om dit internationaal apparaat beter uit te buiten. Niettemin meent men tegelijker tijd, dat zolang de zon schijnt men ervan moet genieten, zelfs al is, zoals onze vertegenwoordiger, ambassadeur Daniël von Balluseck het zo aardig uitdrukte, het nog te vroeg om weervoorspellin gen te doen" en zelfs al weet men wer kelijk niet hoelang de Verenigde Naties zich in een opgeklaarde atmosfeer mogen verheugen. 5*5 199 „I" he.' Nati°naal Programma van de NRU ging gisteravond de première van het declamatorium „De Zee en het Land", waarvoor Bertus Aatjes de tekst en Hen- ?n^. Andnessen de muziek geschreven heeft. Het werk werd in opdracht van de NRU naar aanleiding van de jongste stormramp geschreven en behandelt de strijd tussen zee en land ln een allego rische voorstelling In de af en toe drfu_ nende versificaties van Bertus Aafjes, waarbij de auteur op het punt van ver gelijkingen nog al eens te rade gegaan was bij zijn oud-collega Homerus. Overi gens kan men wel aannemen, dat Aafjes zijn tekst wel zeer vlot schreef, goed ge sneden gedachten wisselden in bonte rij af_™et ^^P'aatsen, stoplappen zwakke beeldspraak maar waarschijnlijk heeft men hem slechts weinig tijd gegund. I" muziek heeft Hendrik Andriessen dikwijls weer voortreffelijke bewijzen gegeven van zijn illustratieve talenten en vooral in de afgeronde gedeelten konden vormgevende principen tot gelding komen. Ook in de behandeling Van het orkest her kent men de meesterhand, die echter met het probleem declamatorium als zodanig nog moeizaam geworsteld heeft. Grote stukken uit de tekst zijn muziekloos ge bleven, zodat men dikwijls meer het ge voel kreeg naar een declamatie, met mu ziek afgewisseld, te luisteren dan naar een declamatorium Bovendien is in de ver houding tekst tot muziek altijd een ideale verhouding gevonden, maar zoals fteeSf' cm em? declamatorium is nog steeds een ernstig probleem, dat reeds eeuwen om een opiossing vra'agL "gering beantwoordde aan zeer hoge eisen. B.G. Het door zijn grote bezetting belaneriike e'n^hehoeft^a"1 V®n Volkcl heeft drin- fehifis He" Nat"neen katholiek militair front is bereid p^ Katholiek Thuis voer tl dragen °nden de kosten hier- zame en afgelegen w£°?r °P gende behoefte wordt een 2eer n" tigtal buurtparochies ™orzien: w'n" langrijke H«im„"-?s' waaronder het be- Evenals in vorige jaren is ook in 1952 het aantal buitenlandse auto's geteld dat gedurende de zomermaanden de Afsluit dijk passeerde. Gebleken is dat niet min der dan in totaal 11.362 buitenlandse auto's in Juni, Juli en Augustus over de Afsluitdijk zijn gereden. Dat is 4078, of ruim 56 procent, méér dan in 1951 toen in totaal 7284 buitenlandse auto's werden ge teld. De Zweden bleven aan de spits met 3468 automobielen, dan volgden België (met 1617), Frankrijk (met 1214) en Zwit serland (met 1043). Het aantal Duitse auto's was 777, meer dan het dubbele van 1951. Westduitse spoorwegdeskundigen heb ben Donderdag op de proefbaan op Fue- linger heide een model van een nieuw type trein zien demonstreren, dat zowel op een monorailbaan als op een autoweg kan rijden. De nieuwe trein maakt het tijdrovende overladen van goederen van Vrachtauto's in spoorwegwagons en om gekeerd overbodig. Zij wordt de „Alweg- Automat" genoemd. Voordat hij gisteravond van Schiphol vertrok voor een reis van vier weken naar de Verenigde Staten en Canada heeft de minister van Landbouw S. L. Mansholt enige commentaar geleverd op het doel van z(jn missie. ,,Ik ga niet alleen bespre kingen voeren met de Amerikaanse rege ring" zeide hij, „maar rnjj ook op de hoog te stellen van een aantal aspecten van de marktorganisatie en van de landbouw ontwikkeling in de V S. Ik hoop de in drukken te voltooien, door vele Neder landse technici al in deze materie opge daan". Voor de export van agrarische produc ten, zo vervolgde de minister, is organi satie nodig. „De markt voor kaas en melk poeder, die Nederland in de V.S. had op gebouwd. is tengevolge van de D.P.A. (Verdediging Amerikaanse Binnenlandse Productie) afgebroken. Ik stel mij nu voor o.a. overleg te plegen met vier grote land bouworganisaties in de Noordwestelijke staat Washington. Wellicht kan dan ook worden nagegaan hoe in de practijk de mogelijkheden liggen voor export van an dere producten". Minister Mansholt achtte het ook van belang het nieuwe Amerikaanse bewind te leren kennen. „Met minister Foster Dulles en de heer Harold Stassen (direc teur M.S.A.) hoop ik van gedachten te wis selen over de ontwikkelingsmogelijkhe den der Europese landbouwintegraiie, waarvoor in de V.S. veel belangstelling bestaat. Zoals u weet neemt Nederland op het punt van economische samenwer king tussen de V.S. en een geïntegeerd Europa een zeer principieel standpunt in" In Canada gaat de minister die op zijn reis wordt vergezeld door dr J. J van Lee, directeur van de internationale or ganisaties bij zijn ministerie, Nederlandse emigranten-agrariërs bezoeken en bespre kingen voeren met de regerings-instanties onder wie de Canadese tarwe-leveranties ressorteren. Deze tweede helft van zijn reis begint in Vancouver en voert hem vandaar terug naar het Oosten. „Of de Amerikaanse landbouwvoorraden op de wereldmarkt zullen komen? Dat verwacht ik niet. Het zou een marktont- wrichting ten gevolge kunnen hebben", zo besloot minister Mansholt. Om elf uur gistermorgen is de 19-jarige bromfietser A. K. uit Haarlem-Noord, op de Leidsevaart b(j het viaduct van de tramlijn AmsterdamZandvoort, in aan- gekomen met de blauwe tram, die daar ter plaatse de weg oversteekt. De J?-a^eman w"^e n08 voor de tram door rijden, doch werd door de voorste wagen gegrepen en zo ernstig gewond, dat h|j in net Diaconessen-ziekenhuis is overleden. verklaard de srtoudPr«heefi ZuCï zetten, waardoor w Thuisfront mogeiiikL„ vP,or Katholiek uitvoering van w wordt snel met de Thuisfront wordt ter h' at d°°r Kath°hek zoveel vertraging onL het jlamPenffonds' rondervonden, dat ver- fro 1 hebneuin n' ""clanks de enorm grote behoeften, moeten wachten. Naar minister Algera in de Eerste Ka_ mer heeft medegedeeld, is de te Parijs gehouden conferentie van westeuropese ministers van Verkeer de weg Rotterdam Waddmxveen geplaatst op de lijst der aan te leggen internationale wegen van de eerste urgentie. Zo zal een goede directe verbinding ontstaan van Rotterdam over Utrecht, Arnhem en Oberhausen met het Roergebied. Men behoeft zich dus niet te verontrus ten, aldus de bewindsman, over het Belgi sche wegenplan Antwerpen—Roergebied. Burgemeester H. A. J- M. v. Ronings- bruggen van Culemborg deelde Donder dagavond van het bordes van het stad huis mede, dat 't H. M. Koningin Juliana heeft behaagd, de Harmonie „Pieter Aafjes" (directeur J. van Dillen) en het stedelijk muziekcorps „Concordia" (direc teur D. C. Wisman) te begiftigen met het predicaat „Koninklijke". Er heerst op de sociëteit van het Tilburg» Studenten corps een hartelijke sfeer van gastvrijheid. Zelfs in de drukke dagen vlak voor de opening der lustrumfestivi teiten wordt een buiten staander als uw verslaggever er allercharmantst ontvan gen door de heer J. H. J. Meinders, praeses van Olof, wie men het niet aanziet dat hij midden in de lustrum- drukte zit. Er wordt wel eens be weerd, zo beginnen wij het gesprek, dat de na-oorlogse student de vreugde en het feesten heeft verleerd. Het 10 daagse lustrum-program ma waarmee Olof voor de dag komt, schijnt echter deze stelling aan 't wankelen te brengen. Ja, zegt de praeses, min zaam glimlachend om het compliment, er is, vergele ken bij vroeger wel een en ander veranderd. Misschien is er te veel ernst in de stu dent van thans; de geest van de tijd is ook anders. Aller lei factoren brengen de stu dent tot een meer program matische wijze van studeren. Maar over het enthousiasme voor dit lustrum heb ik niet te klagen. Er is een wil om het te laten slagen onder de corpsleden; er leeft een sterke gemeenschapsgeest die trouwens typerend is voor Olof - en het gran dioze Hogeschoollustrum van eind 1952 heeft ook inspire rend gewerkt. Ik geloof dat ook het komende feest een succes zal worden. Ik sta daarin niet alleen. Senaten en besturen van diverse zus terverenigingen hebben la ten doorschemeren dat zij gaarne au grand complet naar Tilburg zullen komen, zelfs al is het, naast de offi ciële afvaardiging, op eigen kosten. Zo'n goede reputatie heeft Olof! Gezonde gemoedelijkheid Ik meen dat men in Olof niet houdt van de over dreven formaliteit in de stu dentenmaatschappij, die el ders nog steeds opgang doet? W|j houden van een ge zonde gemoedelijkheid. Het druk willen leggen op het culturele element De „ex terne viering" zoals wij de komende feestweek noemen kan men beschouwen als een geschenk dat Olof aan de 'burgse burgerij aanbiedt. wiJ hebben ernaar gestreefd dit geschenk van goed ge halte te doen cjjn. Is de verhouding tot de burgerij in de 25 jaar van Olofs bestaan tot een soort vriendschapsband gegroeid Voorzover het contact met officiële instanties be treft is de verhouding uit stekend. Wat de burgerij van ons denkt is moeilijk te con stateren. Zeker is dat het studentenleven van thans zich minder luidruchtig op de openbare weg afspeelt dan vroeger. Maar onze lij- jolen bijvoorbeeld trekken hier veel aandacht. moet natuurlijk niet zo zijn dat het al te gemoedelijk wordt. In verband daarmee is het goed dat er onder ons ook Noorderlingen zijn, van nature ietwat vormeiijker. Er is nog iets anders dat me typerend lijkt voor ons corps. De onderlinge rivaliteit blijft hier beperkt tot een welda dige spanning. De op de spits gedreven tegenstellingen die in andere plaatsen wel eens remmend werken, kennen wij hier niet. Is er b|j de samenstel ling van het programma een bepaalde leidende gedachte in het spel geweest? W|j hebben sterk de na- Premières Wij spreken dan over het programma, dat hedenavond begint met een uitvoering door het Toonkunstkoor Til burg van Carl Orff's „Car- mina Burana" en dat morgen wordt voortgezet met een tentoonstelling „Oude mees ters uit het Rijksmuseum". Dit is een première voor Tilburg, zegt de lustrnm- praeses. Schilderijen uit de Gouden Eeuw zijn op zulk een niveau nog nimmer in Tilburg geëxposeerd geweest. Daarom vinden wij het ge lukkig, dat het Corps deze tentoonstelling kan aanbie den. Op een of andere wijze zijn al onze culturele mani festaties trouwens premières. Oscar van Hemel schreef zo als U weet speciaal voor ons de OIofsuite, die tijdens het galaconcert op Dinsdag wordt uitgevoerd door het Bra bants Orkest, dat we maar al te zelden in Tilburg aan de Slag horen. En Vrijdag 8 Mei is dan de première van „n Travatore" door de Zuid- Nederlandse Opera, het ge zelschap uit Limburg, dat hiermee voor het eerst de provinciale grens overschrijdt zoals trouwens de nieuwe naam van de groep wenselijk maakt. Naast de cultuur krijgt de sport ook een behoorlijk aandeel. Dat hebben wij gedaan, omdat Olof juist de laatste tijd veel succes heeft gehad m diverse sportwedstrijden. Zo werd bij het interuniver sitair voetbaltournooi de le prijs behaald en bij de inter academiale hockeywedstrij den de 2e prijs. Ook in de sport hebben wij een grote steun aan de gemeenschaps geest in ons corps. Zo'n voetbalelftal is inderdaad een team en wij hopen dat het tegen de Antwerpse riva len weer goed voor de dag zal komen. En na de externe viering volgt het weekend van het eigenlijke feest. Ja, daarover behoef ik U met veel te vertellen. Voor ons zijn dat de hoogtij dagen. Van het hijsen dér Iustrumvlag op 9 Mei tot het vlagstrijken op 12 Mei, zal het feestvreugde zijn in de Olof-gemeenschap". Een feestvreugde, die wfl de prases en zijn onderdanen van harte gunnen. „Ik kan nu nog van landgenoten spre ken" zo zeide de minister van Verkeer en Waterstaat, mr 3. Algera, gistermiddag tot de 734 Nederlandse emigranten, die met het regeringsschip „Groote Beer" uit Rotterdam naar Canada vertrokken. De minister sprak van de kade af de vertrekkenden toe, nadat hij van tevoren het schip, waarmee in totaal ongeveer 795 passagiers reizen, had bezichtigd. In zijn gezelschap bevonden zich o.a. de direc teur-generaal van Scheepvaart, de heer W. L. de Vries, de plaatsvervangende directeur-generaal van scheepvaart jhr S G. van Weede, de directeur van de Hoi land-Amerika Lijn, de heer W. H. de Monshy, en enige emigratie-autoriteiten. De gasten werden rondgeleid door de ge zagvoerder, kapitein F. C. Bouman. In zijn toespraak zeide de minister, dat hij bij zijn rondgang over het schip ge constateerd had, dat er reeds een pret tige sfeer heerste, doch dat velen nog wat onwennig waren, door het afscheid van familie en kennissen. Hij dacht dat de emigranten aan boord spoedig zouden wennen en hij wist, dat zij goed door de Holland-Amerika Lijn verzorgd zouden worden. Hij vond het prettig afscheid te kunnen nemen bij een Nederlands schip en hij sprak de wens uit, dat de emigran ten nog eens ons land zouden kunnen be zoeken. „Ik hoop, dat gij in uw nieuwe vaderland overzee onder Gods zegen een goede toekomst tegemoet zult gaan", zo besloot de minister. Voordat het gezelschap van boord was gegaan, had de minister zich nog met verscheidene gezinnen onderhouden, o.m met dat van de heer J. de Vries uit Warns (Fr.) Omstreeks kwart over vier kwam de „Groote Beer" los van de kade. ter wijl het Wilhelmus weerklonk. Nage- zwaaid door honderden „wegbrengers" gingen de emigranten hun nieuwe vader land tegemoet. Volgens de gegevens verstrekt door ée Ned. Spaarbankbond beliep de inleg bij de bondsspaarbanken in Maait 49.347.731 en de terugbetaling 40.855.844, zodat er een overschot van besparingen was van bijna 8.5 millioen. Gedurende de eerste drie maanden van dit jaar werd in totaal ingelegd 163.618.640 en terugbetaald 118.217.387, zodat het spaaroverschot dus ca. 45.4 millioen beliep. Neemt men ook de cijfers van de niet- aangesloten algemene spaarbanken en van de bankspaarbanken in aanmerking, dan komt men tot een totale inleg in Maart van 57.226.023 en mt een totale terugbetaling van tot een spaaroverschot van 9.4 millioen. Al deze spaarbanken bijeen hadden in de eerste drie maanden een inleg van 188 689.817 en een terugbetaling van 137.838.175. Slechts geleidelijk kan Oude Ton ge de balans opmaken van de uiater-ramp. Waar eens een wel gebouwde arbeiderswijk stond bo venis nu slechts een warwinkel van puin, modder en verspreide brokstukken huisraad te ont dekken. Sinds in 19.5 de wereld ademloos luisterde naar de stilte, die volgde op het springen van de laatste granaat en het ontploffen van de laatste diepte- bom hebben verschillende Iande„, elk naar eigen aard, even ZOvele ver- schillende aspecten van die wanhopige, wereldwijde worsteling in film beelden pogen te belichten. „Te Cruel Sea", door regisseur Charles Frend gemaakt naar het gelijk- namige boek van Nicholas Monsarrat, is een product van de onder leiding van Sir Michael Balcon staande Easlingstudio's, en het is, zo niet de beste oorlogsfilm, dan toch de beste film, die ooit is kt over de hijét van de marine tot de geallieerde overwinnin „Dit", aldus introduceert een ernstige ster,, ri V.». i i i A.i i a tt 1 deze "lm, 18 het verhaal van de slriid om de Atlantische Uceaan. Het vprhaoi i til TA ve*naal van een oceaan, van twee schepen en een handvol mannen. De manner. i 1 1,1™ 1 1 it- 1j 1 n u 1 j "nen zijn de helden, de heldinnen zi|n de schepen. De schurk is de wrede 7ee. r 1 1 zee' de zee, die cloor de mensen nog wreder is gemaakt Het boek van Nicholas Monsarrat is, althans te oordelen naar Charles Frend's film, niets méér, maar ook niets minder dan de gedramatiseerde werkelijkheid. Zelf op zee, vechtend tegen de elementen en tegen een meedogenloze vijand, die als Leviathan uit de golven opduikt om te vernietigen en te doden, vond hij tijd, een viertal korte verhalen te schrijven over het ieven aan boord van de korvetten en fregatten, waarop hij diende. Pas in 1951 kwam „The Cruel Sea" gereed, een boek, dat door millioenen Engelsen werd gele zen zoals „Hollands Glorie" van Jan de Hartog door de Nederlanders. Want méér nog dan de Koninklijke Marine voor ons, is de Royal Navy voor de Engelsen het. symbool van de kracht en de roem van hun land. Wij hebben het boek van Monsarrat niet gelezen. Maar daarom juist kan ons oor deel over de film, die Charles Frend er naar een bewerking van Eric Ambler van maakte, des te objectiever zijn. De lezer van een boek vormt zich immers van de daarin beschreven gebeurtenissen en per sonen een bepaalde voorstelling, waarvan hij zich maar moeilijk kan losmaken en die leidt tot teleurstelling en zelfs tot ongerechtvaardigde critiek, als het film beeld daaraan niet volledig beantwoordt. En om ons oordeel over het werk van Charles Frend al terstond uit te spreken: „The Cruel Sea" is een aangrijpende, recht tot het hart sprekende film gewor den, waardoor de Nederlanders, die zo nauw met de wrede zee zijn verbonden, evenzeer zullen worden bewogen en mee gesleept als de Engelsen. De film verhaalt de lotgevallen van een officier van de Britse koopvaardijvloot, die in 1939 wordt belast met het com mando over een korvet van de oorlogs marine. Met een bemanning, samengesteld uit mensen, die nog nimmer hebben ge varen, stoomt hij als enige zeeman van beroep de haven uit om convooien te gaan dpC°r'®ra"' om het hoofd te bieden aan hot e dreiging van de Duitse duik- en bommenwerpers, 0m de ver- tr j k gen te doorstaan van een Oceaan voi brandende schepen en verdrinkende mensen, om te worstelen met de beukende tortzeeën, opgezweept door de winter- f'°r'?en- z'jn korvet, de „Compass Rose", wordt getorpedeerd, maar met zijn eerste stuurman, die in ontbering en gevaar zijn makker is geworden, zet hij op een gro ter fregat de strijd voort. Ket is de grote verdienste van regisseur Charles Frend, dat hij, hoewel zijn film tal van scènes op zee bevat, die tot de beste behoren, welke we ooit op het witte doek hebben gezien dit heroïeke ver- Het jaar 1952 kan volgens het zo juist verschenen jaarverslag van de Imperial OU Ltd, bij welke maatschappij de Stan dard Oil of New Jersey in belangrijke mate betrokken is, worden gekenmerkt als een topjaar in het economisch leven van Canada. In de zeer hoog opgevoerde activiteit van het Canadese bedrijfsleven had de olie-industrie een groter aandeel dan ooit te voren en kon de Imperial Oil haar leidende plaats behouden en uitbreiden. Aangemoedigd door belangrijke nieuwe ontdekkingen van olie- en gasbronnen werd in 1952 het tempo van exploratie en ontwikkeling nog verder opgevoerd. De Imperial Oil legde in 1952 niet minder dan Can. 48.000.000 aan exploratie ten koste, tegen rond Can- 39 millioen in 1950 en Can. 45 millioen in 1951, welke bedragen ten laste van de exploitatiereke ning werden gebracht, In totaal werden in 1952 306 bronnen tot ontwikkeling ge bracht tegen 292 in 1951. Met het oog op de financiële weerstand en de toekomstplannen werd, boven de met de afschrijvingen overeenkomende bedragen, ook in 1952 weer een bc-langrijk deel van de winst in bedrijf gehouden, n.l. 18,8 millioen bij een winst van 41,2 millioen tegen vorig jaar resp. 18,3 en 35,95 millioen. De dividenduitkering per aandeel bedroeg in 1952 0.75 (v. j. 0.60). In de te Toronto gehouden aandeelhou dersvergadering deelde de voorzitter mede dat de verkopen van de maatschappij ge durende het eerste kwartaal van 1953 die van het vorige jaar overtroffen. Na de Organisatie der Zuivelfabrikanten heeft thans ook de Bond van Melkprodu centen op het Amerikaanse Congres een beroep gedaan de beperkingen van de invoer van zuivelproducten niet te ve-- zachten. De Bond verklaarde voor de financiële commissie van het Huis van Afgevaardigden, die een wetsvoorstel tot verscherping van de invoerbeperkingen in behandeling heeft, dat iedere verzachting van de beperkingen catastrofaal voor de Amerikaanse producenten zou zijn. De Bond zeide, dat de uitvoer van zui velproducten slechts voor 3 landen namelijk Nieuw-Zeeland, Denemarken eii Nederland, een belangrijke bron van deviezeninkomsten vormt, en dat deze landen in hoofdzaak naar hun buurlanden of in het sterlinggebied verkopen. De vergadering van aandeelhouders der N.V. Berghuizer Papierfabriek v/h B. Cramer te Wapenveld heeft de jaarstuk ken goedgekeurd en het dividend be paald op 10 pet. Gevraagd naar de gang van zaken in het lopende boekjaar deelde de directie mede, dat deze bevredigend is De commandant van de „Compass Rose'' Jim Hawkins) met zijn eerste(Donald Sinden). Beeld uit „The Cruel Sea", een door Charles Frend in de Britse Ealing-studio's vervaardigde film naar het gelijknamige boek van Nicholas Monsarrat. haai van menselijke moed en uithoudings vermogen vertelt in beelden, waarbij spec taculaire stormen en opnamen van de eigenlijke krijgsverrichtingen op zee ondergeschikt zijn gebleven aan het men selijke element en dat hij zijn verhaal ver telt zonder de overdrijving, waaraan de meeste oorlogsfilms zich schuldig maken. Geen gemakkelijke overwonningen: na de capitulatie van Duitsland constateert de scheepscommandant, dat hij vijf jaar no dig heeft gehad om twee vijandelijke duik boten tot zinken te brengen, geen ongeloofwaardige heldendaden, pas tegen het einde van de oorlog krijgen de man nen van de Britse oorlogsbodem voor het eerst in levenden lijve de vijand te zien, van wie zij met verbazing vaststellen, dat hij maar in heel weinig van henzelf ver schilt. Niet de getoonde verschrikkingen, maar de wijze waarop de reacties worden ge observeerd van de eenvoudige mannen, die aan deze verschrikkingen blootstaan, verleent aan „The Cruel Sea" een span ning en een overtuigingskracht, waardoor de bovenmenselijke worsteling uiet de wrede zee en een nog wredere vijand tot beleefde en doorleefde werkelijkheid wordt. Charles Frend is zijn filmloopbaan be gonnen met het monteren van films, waarbij hij o.a. werkte onder leiding van Alfred Hitchcock, van wie bij ongetwijfeld veel heeft geleerd. De films, die hij later zelfstandig maakte: „Scott of the Antarc tic", „Twee bolhoeden naar Londen" en j vooral „The Magnet" getuigden reeds van zijn begaafdheid als filmer. In „The Cruel Sea", waarmee hij zich zelf overtreft, heeft Frend op meesterlijke wijze gebruik gemaakt van de stilte om de dramatische spanning en bewogenheid tot een ongekende climax op te voeren. Onvergetelijk zijn de scènes, waarin de altijd dreunende machines van het schip worden stopgezet. Eerst om het redden van een aantal drenkelingen mogelijk te maken en vervolgens om de nodige repa raties aan te brengen. Ademloos luisteren de mannen, elk ogenblik de explosie van de torpedo verwachtend, die de wand van hun schip, dat kwetsbaarder is dan oou, omdat het stilligt, zal uiteenrijten. Een stilte, waarin het rollen van een potlood klinkt als het denderen van een trein over een brug en waarin de klap van een ha mer dreunt als ee.i kanonschot. Een stilte, die de toeschouwer de keel toeknijpt en hem in haar ban gevangen houdt tot het verlossende woord „Volle kracht vooruit" wordt gesproken. Onder Frend's regie speelt Jim Haw kins de rol van zijn leven. Eigenlijk is dit geen spel meer. Voor het oog van de ge voelig gehanteerde camera is hij de eer lijke ronde zeeman, achter wiens ijzeren plichtsbetrachting de scène, waarin hij moet beslissen, of hij een aantal schip breukelingen zal redden dan wel diepte bommen zal werpen, omdat een duikboot zich onder de drenkelingen verbergt, is een der beste uit deze voortreffelijke film een warm-menselijk hart schuilgaat. Er treden in deze mannenfilm, die hier te lande onder de titel „De Wrede Zee" zal worden vertoond, enkele vrouwen op: Virginia McKenna als een knappe Marva en Moira Lister als een trouweloze echt genote. Maar het romantische element speelt in deze film slechts een zeer onder geschikte rol en dient slechts als aanloop naar een nieuwe climax van spanning. Bij zonder ontroerend is de met enkele rake beelden gesuggereerde liefde tussen twee mensen van middelbare leeftijd: een we duwe (Megs Jenkins) en de eerste machi nist van de „Compass Rose", een liefde die in dit realistische oorlogsverhaal nim mer haar bekroning vindt in een huwe lijk. De vrouw komt om, als een Duitse bom haar woning treft; de man vindt zijn graf in de wrede zee. Een film, die om haar bijzonder gave vormgeving en om de zeldzame kracht en eerlijkheid van haar inhoud een waarde volle bijdrage is in de ontwikkeling van de cinematografie. F Als de Meimaand onze velden en akkers, onze bossen en weiden tooit met een bonte bloemenpracht, dan rijst voor ons oog het beeld van die lieve en beminnelijke Hei lige, die haar verborgen offerleven samen vatte in deze woorden: „Jesus genoegen doen, als 't kleine kindje bloemen strooien voor Gods troon; zo zal ik mijn liefde tonen". Door kind te zijn en door het steeds méér te worden, heeft zij Gods Vader hart weten te veroveren en we] op een wijze, dat de goede God haar niets schijnt te kunnen weigeren. Zou de grote ramp, die ons vaderland nog zo pas heeft getrof fen, met een les zijn van de goede God, aat we allen moeten terugkeren tot de va"het '.geestelijk kind-zijn"? We moeten diep overtuigd zijn van onze on- maebt en onbekwaamheid, maar dan juist ook bezield met het meest gedurfde en vertrouwvoile geloof van een kind in Gods vaderschap en vaderliefde. Zo is de H. Theresia tot God gegaan en zo willen wij met haar tot Hem gaan in de noden van deze tijd. Moge zij voor ons allen verkrijgen een grote getrouwheid aan de plichten van staat, waarin God ieder van ons geplaatst heeft. Moge zij voor de ouders verkrijgen in heilige huwe lijkstrouw te leven en hun kinderen voor God op te voeden en voor de jeugd volg zaamheid aan het gezag en meer ernstige levensopvatting. Op aanvraag worden gratis novene plaatjes toegezonden; evenwel wordt een kleine vergoeding gaarne dankbaar aan vaard. ZUSTERS CARMELITESSEN Giro No. 39730 Egmond a.d Hoef (N.H.)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1953 | | pagina 5