VRIJE KERK ineen VRIJ LAND
Herinneringen aan de storm der
Aprilbeweging van 1853
Vergeet nimmer het lot van
Kard. Mindzendty
Belangrijke deviezen aderlating
Franse koopvaardijvloot ligt stil
Voorverkopen Sumatraoogst "52
Arnhems nieuwe station al
klein voor het klaar is
te
JUICHEND LAND LANGS ROTTE-MEREN
Weer een groep molens loopt gevaar te verdwijnen
ff
Thorbecke bracht het offer van zijn
Minister-presidentschap
noodkreet
Of fers van onze goodwill
Bisschop Dibelius
klaagt rood blad aan
Nederlandsche Bank
Terugbetaling van 48 millioen aan
Monetair Fonds
Officieren-staking begonnen
van een wandelaar
en vaderlander
Faustusschade meer dan
anderhalf millioen
De betrekkingen tussen
Wenen en Bonn
Zeewater verwoestte
Zeeuwse boomgaarden
Hoge inzet, prijzen 20 hoger dan inzet
van oogst 1951
Middenstand heeft
fiscaal program
Arie Biever Donderdag
thuis
Moeilijkheden met controle van
internationale treinen
Bonn stuurt nieuwe
Saarnota naar
Straatsburg
Octave Decoiiinch
proe»
WOENSDAG 6 MEI 1953
PAGINA 3
Geest van anti-papisme
Vaderlandse geschiedenis
Rumoer in April
Thorbecke verloor de slag
Katholiek als vaderlander
Fufstein, D. P pUch spittal a/Drau en
Bregenz. Ruim 3000 Kilo kleding konden
we overmaken aan de kampementen in
Salzburg.
Officieel bezoek van Gruber
In hele streken fruitteelt
verloren
E.B.U.-O VERSCHOT
ZEER VASTE MARKT
T rijdag aan}tieding aan
regering eii parlement
Wie van een wandeling houdt en niet tegen enige tientallen
kilometers opziet kan in dit jaargetijde vaak meer genieten dan in de
volle zomer. De zomer in ons landje is meestal vochtig en daardoor
ivordt het uitzicht vaak omsluierd door damp, die het landschap
slecht weergeeft. Wat in de volksmond „mooi weer' heet, is voor de
wandelaar niet altijd het ware. Het landschap is dan heiig en vrij
kleurloos, om nog niet te spreken van de broeiende lucht, die des
wandelaars enthousiasme snel tempert. In deze tijd van het jaar als
de wind uit het Noord-Oosten blaast en men in de stad moppert over
„die gure kou' dan is een tochtje langs onze mooie Rotte zeer aan
te bevelen.
|f
4
Nog slechts enkele dagen scheiden ons van het ogenblik, waarop door
geheel Katholiek Nederland in dankbaarheid en met diepe bezinning het
feit zal worden herdacht, dat een eeuw geleden na een onderbreking van
bijna driehonderd jaren over onze kerkprovincie weder een bisschoppelijk
bestuur werd ingesteld.
Na eeuwen van achteruitstelling, waarin onze geloofsbeleving terug
gedrongen was tot de schuilkerken, gloorde eindelijk de dageraad van een
betere toekomst.
Enkele tientallen jaren daarvoor, bij de
komst der Fransen in 1795, hadden we
reeds een gegronde hoop mogen koeste
ren, dat het eindelijk voor ons beter zou
worden. Maar helaas, de „vrijheid, gelijk
heid en broederschap", welke men aan de
Katholieken, al dansende rond de vrij
heidsboom, had beloofd, bleken, toen het
op de verwezenlijking van deze beloften
aankwam, eigenlijk niet te bestaan. En
bij de bevrijding van 1813 waren we ver
der dan ooit van het ideaal „een vrije
Kerk in een vrij land" verwijderd. Wel
eloot Koning Willem de Eerste in 1827 een
concordaat met de H. Stoel, maar de
vorst deed dit slechts met geen ander
oogmerk, dan dat de staat alles te zeggen
zou krijgen bij de priester-opleiding aan
het collegium philosophicum te Leuven.
Over de onmiddellijke voorgeschiedenis,
de regering van koning Willem de Twee
de, de grondwetsherziening van 1848,
waarbij alle kerkgenootschappen voor de
wet gelijk werden gesteld, achten we de
lezer voldoende ingelicht.
Wel wilden we enkele herinneringen
opdiepen hoe de niet-katholieken in ons
vaderland op één en ander reageerden.
Er heerste, een eeuw geleden, voorname
lijk in het kamp der rechtzinnige Pro
testanten, 'n ware geest van anti-papisme.
En al zijn alle sporen van anti-papisme
momenteel nog niet helemaal verdwenen,
vóór honderd jaren heerste het erger
dan ooit. Natuurlijk waren er ook toen
gelukkige uitzonderingen en met ere mag
hier stellig de naam genoemd worden
van de Calvinistische staatsman Groen
van Prinsterer, die zijn gehele leven met
terdaad getoond heeft, dat men, om een
goed belijdend Protestant te zijn, niet be
slist anti-Katholiek behoeft te wezen.
Heel wat Nederlanders beschouwden
hun Katholieke landgenoten een eeuw
geleden niet als volwaardige medebur
gers. Vandaar, dat het voor een Katho
liek toen heel moeilijk was om een in
tellectueel beroep te kiezen. Om iets te
bereiken in het leven werden velen wel
gedwongen zich in de handel te begeven.
Wanneer thans zo nu en dan nog wel
eens geklaagd wordt, dat in vele plaatsen
in ons land zovele winkelzaken in R. K.
handen zijn, begrijpt men de eigenlijke
oorzaak daarvan.
Het onderwijs op de scholen al waren
die scholen dan z.g. neutraal of openbaar,
was geheel in anti-Katholieke geest.
Het meest kwam dit nog wel tot uiting
bij het leervak vaderlandse geschiedenis.
Zonder dat dit voldoende met bewijzen
werd gestaafd, werden bijv. de eeuwen,
waarin kunsten en wetenschappen bloei
den als nimmer tevoren of daarna, de
„duistere middeleeuwen" genoemd. De
zestiende eeuw werd geheel en al door
een anti-Katholieke bril gezien, zodat ook
onze opgroeiende jeugd, de Katholieke
jongens en meisjes, te slikken kregen, dat
de tachtigjarige oorlog geheel en al een
godsdienst-oorlog was, waarin de Protes
tanten voor de vrijheid streden tegen de
tyrannie van Rome en Spanje. Spanje en
Bome werden volgens de schoolboekjes op
één en dezelfde lijn gesteld. Karei V, Phi
lips II en Alva waren doortrapte schur
ken en breed werden hun talloze misda
den uitgemeten. Daarentegen waren de
Watergeuzen eigenlijk de enige nationale
helden en Willem de Zwijger werd bijna
als een heilige vereerd. Natuurlijk beliep
het aantal slachtoffers van de inquisitie
in de tienduizenden en er was geen plein
in ons land, of volgens de meeste onder
wijzers waren er eens schavotten opge
richt en hadden er brandstapels gerookt.
(Dat het aantal slachtoffers in ons land
nauwelijks de duizend moet hebben ge
haald. van wie de meeste om politieke,
als staatsgevaarlijk, en niet om godsdien
stige redenen, zijn terechtgesteld, wist
rv 'i toen nog niet). Van de Gorcumse en
'Ikmaarse martelaren, de wreedheden
dm Geuzen en de eeuwenlange onder-
- 'kking der Katholieken, wist natuurlijk
n enkele onderwijzer ook maar iets te
v tellen. Was het eigenlijk in die tijd
wel te verwonderen, dat met een derge
lijke totaal eenzijdige voorlichting velen
de schrik om het hart sloeg, toen zij ver
namen, dat de Katholieke Kerk haar vleu
gels in ons land eens iets wijder kon uit
spreiden?
Nu moet eerlijkheidshalve erkend
den, dat de toon van de breve, waarmede
Paus Pius IX het herstel van de bisdom
men in ons land aankondigde, psycholo
gisch nu niet bepaald goed gekozen was.
Er kwamen zinsneden in voor, welke
Protestanten niet aangenaam in de oren
moeten hebben geklonken. Het gevolg
van één en ander was natuurlijk, dat vele
dominees op de kansel 's Pausen woorden
nog eens extra aandikten, waarvan een
storm van verontwaardiging natuurlijk 't
Bisschop Otto Dibelius, hoofd van de
Duitse Evangelische Kerk, heeft een aan
klacht wegens laster ingediend tegen de
Junee Welt", het orgaan van de rode
Oo"tduitse Vrije Duitse Jeugd"-beweging
(F DJDit blad heeft in de afgelopen
twee maanden de Evangelische jeugd
groepen verschillende keren van
nage, sabotage en terreur op A
bevel" beschuldigd. ruhelim in
Zondag jl. heeft bisschop Dibelius in
een preek in Oost-Berlijn de protes^
opgeroepen om standvastig te hliiyen
der de druk der Oostduitse overheid.
gevolg was. En die verontwaardiging was
niet alleen tegen de Katholieken gericht,
maar ook tegen de regering-Thorbecke,
welke men voor alles aansprakelijk
stelde.
Deze grote beroering met als strijd
kreet „Weg met de bisschoppen", heeft
men in latere jaren de April-beweging
genoemd. Het regende in alle steden en
dorpen van ons land stromen van protes
ten. En dat de strijd niet altijd en overal
steeds even waardig werd gevoerd, daar
van gaf men zich totaal geen rekenschap
het ging tegen „Rome", en dan was im
mers alles geoorloofd. Overal in den lande
circuleerden lijsten, waarop ieder, die
verzet wilde aantekenen, zijn handteke
ning kon plaatsen. Vele dominees wekten
in hun preken hartstochtelijk op tot het
tekenen van die petitionnementen Zo
waren er ook verscheidene dagbladen en
periodieken die zich met een niet-afla-
tende hartstocht op deze kwestie wierpen.
Op straat kon men voor enkele centen
k°pen> waarin de Katho
lieke godsdienst werd bespot; ja, zelfs
kon men poppetjes kopen van bisschop
pen, welke men, als men daarin pleizier
on vinden, thuis kon ophangen. Als er
ooit moed voor nodig geweest is om open
en eerlijk als Katholiek voor zijn over
tuiging uit te komen, dan was het wel
in deze beruchte April-dagen van het
laar 1853. Er waren in die dagen ook heel
wat Katholieke werknemers, die, hoewel
zij al jaren lang een dienstbetrekking bij
een niet-Katholieke werkgever vervul
den, in eens op straat kwamen te staan.
Dat kon toen nog heel gemakkelijk. Aan
vele persoonlijke vriendschappen tussen
Katholieken en niet-Katholieken kwam
een plotseling einde. Vele Katholieke
winkeliers zagen in overwegend Pro
testantse streken hun omzet zodanig ver
minderen, dat zij hun zaak wel konden
sluiten. Ja, in verschillende steden en
dorpen is het zelfs voorgekomen, dat Ka
tholieken op straat werden lastig gevallen
en menig kloppartijtje is daarvan het ge
volg geweest.
Deze z.g. „April-beweging" bereikte
haar hoogtepunt met de aanbieding van
een petitionnement, voorzien van tien
duizenden handtekeningen, aan de Ko
ning, toen hij op de vijftiende van die
maand op het paleis op de Dam te Am
sterdam vertoefde. Bij die gelegenheid
lichtte de bekende dominee-dichter Ber
nard ter Haar dit verzoekschrift monde
ling toe.
Thorbecke, de minister-president, die
natuurlijk van een en ander tevoren op de
hoogte was, meende in dit geval niet be
ter te doen dan aan Zijne Majesteit te ad
viseren, dat de Koning slechts behoefde
te zeggen, dat hij „aan de weder-aanstel-
ling der bisschoppen persoonlijk niets kon
veranderen". Als constitutioneel vorst zou
de Koning immers niet anders kunnen
handelen.
De Koning heeft zich echter niet aan
het advies van de eerste raadgever der
Kroon gehouden. Zonder op de kwestie
zelf in te gaan, antwoordde Z. M., dat
„deze dag hem nauwer met zijn volk had
verbonden en dierbaarder aan zijn hart
had gemaakt". Al werden in dit eigenlijke
nietszeggende antwoord de Katholieke
onderdanen van de Koning totaal gene
geerd, toch voelden de Protestantse aan
bieders maar al te goed, dat zij eigenlijk
met een kluitje in het riet werden ge
stuurd. Thorbecke zelf voelde zich ge
griefd door deze eigenmachtige handel
wijze van de vorst en deed, wat elke
andere minister in zijn plaats eveneens
zou hebben gedaan, hij diende zijn ont
slag in. En zelfs een vertrouwensvotum
van de Kamer heeft Thorbecke van deze
stap niet kunnen terughouden..
De Koning zelf, die alles had voorzien
en blijkbaar zeer verheugd was, dat hij
zich van zijn premier kon ontdoen, be-
noemde terstond daarop Van Hall als ka-
binets-formateur.
Al heel spoedig daarna was het ieder
in ons land maar al te duidelijk, dat ook
Thorbecke's opvolger niets aan 't eigen
lijke feit, de komst der bisschoppen, kon
veranderen. De bisschoppen zijn gekomen
engebleven.
Zouden er in die dagen nog Protestanten
zijn geweest, die hebben gedroomd, dat
er nog eens een tijd zou komen, waarin
de bisschoppen in het voorste gelid zou
den staan in het verzet tegen een over
weldiger, die ons vaderland onder de voet
zou lopen? En dat degenen, die men zo
graag voor „ultramontanen" uitmaakt,
ook heel goede vaderlanders kunnen zijn.
Het zou nu dwaas zijn, onze tegen
woordige Protestantse landgenoten aan
sprakelijk te stellen voor hetgeen hun
voorouders in woord en geschrift zo al te
berde wisten te brengen. Er zijn harde
noten gekraakt door toonaangevende niet-
Katholieken. Ook van onze kant zullen er
wellicht in die dagen wel eens dingen
gezegd en geschreven zijn, welke beter
achterwege hadden kunnen blijven. Bij
dit alles dienen we hier vooral niet uit het
oog te verliezen, dat deze hele anti-Katho
lieke rel tevens een diepe politieke on
dergrond had. En als in de dagen van de
strijd tussen de Remonstranten en de
contra-Remonstranten in het begin van
de zeventiende eeuw Van Oldenbarnevelt
de man geweest is, die eigenlijk 't loodje
heeft moeten leggen, mag Thorbecke zich
in elk geval nog gelukkig prijzen, dat hij
zijn leven niet op het schavot heeft be
hoeven te beëindigen.
Eerlijkheidshalve moeten wij tenslotte
nog vermelden, dat terstond nadat de
storm uitgeraasd was, de algemene syno
dale commissie van de Ned. Herv. Kerk
openlijk haar leedwezen heeft uitgedrukt
over veel, wat in die dagen was gebeurd.
Van R.
Dat lot kan en mag U toch niet onver
schillig zjjn!
Welnu, we hebben het van de daken
verkondigd, dat hier in Nederland alles
wat mogelijk is gedaan wordt om het lot
van de meest troostelozen de arme
kinderen van de gevangen Kardinaal -
te verzachten. Veel wordt er gevraagd,
maar ook veel is er reeds geholpen.
Honderden konden we ook nu weer
én in Hongarije en in de Diaspora hulp
bieden, maar honderden bleven ook nog
ongeholpen achter. Kard. Mindzenty
heeft het lot van zijn arme kinderen met
vertrouwen gelegd in onze Nederlandse
handen. Zelf in de gevangenis kan hij
niets doen, maar het vertrouwen op de
weldadigheid van Nederland moet wel
zijn lot dragelijker maken.
Mogen we Hem teleurstellen?
Welnu daarom dit korte woord.
Wanneer een ieder een beetje helpt
kan er weer heel veel gedaan worden.
In dit eerste kwartaal werden naar
Hongarije ruim 100 pakketten gezonden;
kon de nood van een dertigtal Hongaren
in Joegoslavië verlicht worden; werden
naar Russische krijgsgevangenen hulp
pakketten gezonden; gingen meer dan
200 pakketten naar Salzburg, Villach,
Wanneer men zo zonder meer gecon
fronteerd zou worden met het gegeven
dat de netto deviezen positie ditmaal met
202.2 millioen zou zijn afgenomen, zou
men zich vermoedelijk direct aan het
rekenen hebben gezet om te zien of het
nu inderdaad we' klopte, zo zeer is men
eigenlijk gewend geraakt om elke week
weer opnieuw op een deviezenaanwinst
te kunnen wijzen.
Overigens is deze vrij belangrijke
deviezen-aderlating inderdaad een feit,
waaromtrent echter ter oriëntering van
offioieële zijde een toelichting is ver
strekt Daarin wordt medegedeeld, dat
de vennindering voor het grootste deel
is toe te schrijven aan de vrijwillige
terugbetaling van een schuld aan het
Internationale Monetaire Fonds ten be
drage van 48 millioen.
Dit bedrag vormde het re^tant vaii een
schuld uit hoofde van in de jaren 1947
en 1948 in vreemde valuta
bedragen. Dit betekent dus dat van_P|
vermindering ad ƒ202.2 millioen $48
millioen of 182.4 millioen moeten
worden afgetrokken teneinde te zien hoe
de ontwikkeling met terzijdestelling van
deze schuldafdoening in feite is verlopen.
Daaruit blijkt dan, dat ook als gevolg
van andere factoren het algemene ver
loop op deviezengebied ons ditmaal niet
gunstig is geweest, aangezien er per
saldo uit dien hoofde nog een verdere
vermindering van ongeveer 20 millioen
valt w aar te nemen. Hierdoor is de netto-
deviezenpositie inclusief het goud ge
daald tot ƒ3996 millioen.
Daarbij zal het bedrag aan conver-
tabele valuta, dat uit. 1952 tot netto 544
millioen was teruggelopen, ingevolge de
omzettingen van dollars in goud door
bovenvermelde schuldaflossing ongetwij
feld een verdere daling hebben onder
gaan.
Het feit, dat behalve door deze schuld
aflossing de deviezenpositie ook nog uit
andere hoofde is gedaald waaraan
voornamelijk de stijging onzer verplich
tingen debet is (vermoedelijk door over
makingen van hier door Franse banken
aangehouden tegoeden naar de Banque
de France) heeft ertoe bijgedragen,
dat ditmaal het bankwezen een aanvul
lende liquiditeitsverruiming moest ont
beren. Integendeel juist door afgifte van
deviezen resp. stijging der verplichtingen
werd de behoefte aan middelen, die toch
al vrij groot was vanwege de maandwis-
seling, nog wat versterkt. Het bankwezen
beschikte echter ditmaal over een vrli
behoorlijk stootkussen in de vorm van
een aanzienlijk tegoed bij de Bank dat
voor ruim ƒ44 millioen moest worden
aangesproken. Hiermede blijkt men zich
echter volledig te hebben kunnen helpen
Want inplaats van de gebruikelijke stii-
der bij de Bank opgenomen voor-
SrS A1Sm™„ditmaaI een dalinS van
ruim 3 millioen waar te nemen, wel
een bewijs, dat men behoorlijk liquide
was.
Doordat er daarnaast geen nieuw
schatkistpapier werd opgenomen, kreeg
het tegoed van het Rijk de volle last te
dragen van de tegenwaarde in guldens
van bovenvermelde schuldaflossing door
de Staat. Dientengevolge daalde dit
tegoed met 193.7 millioen, waardoor
deze rekening weer vrij behoorlijk be
neden de 1 milliard is aangeland.
In de chartale geldsector heeft zich de
maandwisseling gemanifesteerd door een
verdere stijging van de bank- en munt-
i!r!ir, Loop' met ruim 31 mil-
d„ vnriïfl'?r incl- de verruiming van
r 95 fïf. veek een uitbreiding van circa
ee& Plaats gevonden.
sawfh(waarnnëo van de andere
met f SG mnÖ' 9,at- Rampenfonds)
met j y.b millioen trekken voorts de af
boekingen op de diverse rekeningen aan
de.,pc ef" en Passiefzijde met resp 21 2
millioen en ƒ27.9 milliner, a „i'j i'r
Deze afboekingen hebben echter Wer
administratieve nter louter
Scheepsofficieren der Franse koopvaar
dijvloot zijn in de nacht van Maandag op
Dinsdag hun aangekondigde staking be
gonnen, om kracht bij te zetten aan hun
eis tot invoering van een veertigurige
werkweek, i.p.v. de 48-urige, die thans
van kracht is. Bjjna alle In Franse havens
liggende Franse koopvaarders zijn door
deze staking getroffen. De niet-Franse
schepen zijn niet in de staking betrokken.
Op de drie grootste Franse koopvaardij
schepen, de „II de France", „Liberté" en
„Flandres", wordt, als gevolg van de sta
king, niet gewerkt.
Vertegenwoordigers der Franse rege
ring en van de rederijen hebben er met
nadruk op gewezen, dat de exploitatie
kosten der Franse koopvaarders bij de
thans geldende acht en veertigurige werk
week gemiddeld reeds dertig tot zestig
procent hoger liggen dan in andere lan
den Naar hun mening maakt, invoering
van' een veertigurige werkweek voor de
Franse officieren ter koopvaardij concur
rentie met buitenlandse scheepvaartmaat
schappijen onmogelijk.
Op een Maandagavond gehouden bij
eenkomst hebben laatstgenoemden een
compromisvoorstel aan de reders gedaan.
Deze hebben toegezegd hierop Woensdag
a.s. te zullen antwoorden.
Een woordvoerder van het bestuur der
Franse redersvereniging heeft Dinsdag
verklaard, dat een voortduren der staking
„rampzalig" zou zijn.
deze verband houd^meT^e uitvoering
van de jaarstukken over 1952 die o a
overboekingen naar de reserverekeningen
met zich mede hebben gebracht Tot
dusverre werden deze bedragen bv
rentebaten, onder de div. rekeningen
geboekt, die nu ter bestemder plaatse
zijn overgebracht.
27 April 4 Mei
ACTIVA (in 1000)
Wissels in disconto
Schatkistpapier door de
Bank gekocht
ld. overgenomen van de
Staat
Voorschotten in rek.-crt 36.395 33.321
Boekvord op de Staat 1.300.000 1.300.000
Gouden munt en mater. 2.290.954 2.289.645
Zilveren munt en maer. 16.176 16.361
Vordering op papier in
buitenlands geld 1.759.729 1.573.984
408
1.249
326.532
43.639
339.617
22.372
Buitenl. betaalmiddelen
Vorder, in guldens uit
betalingsaccoorden
Diverse rekeningen
PASSIVA
Bankbiljetten (oude) 33.959 33.659
Bankbiljetten (nieuwe) 3.050.955 3.080.027
Rek.-crt saldo schatkist 1.125.186 931.492
Idem bijz. rekening 1.176.844 1.176.844
Saldi v. banken in Ned. 77.752 33.269
Saldi uit bet.-aecoorden
Andere saldi van niet-
ingezetenen
Andere saldi
Saldi in buitenlands geld
Diverse rekeningen
Circulatie muntbiljetten
Schatkistpapier, waarin
guldens uit bet.-acc.
zijn belegd 27.420
46.802 61.106
44.666
107.051
60.393
50.497
143.826
43.644
116.594
72.875
22.583
145.244
30.710
De direct aanwijsbare schade, welke het
zinken van het Panamese schip s.s. Faus-
tus voor de monding van de Nieuwe
Waterweg heeft veroorzaakt, beloopt
naar schatting een bedrag van 1.600.000,
Bljjkens een mededeling van- de minister
van Verkeer en Waterstaat zai de oprui
ming van het wrak een bedrag van
600.000 vergen. Verder worden de kos
ten van herstel der schade aan het Noor-
derhoofd globaal geraamd op een millioen.
En bij dit lieve bedrag komt dan de
indirecte schade voor schepen, die niet
konden binnen— of uitvsren, voor extrs
loodswerk, gederfd werk in de Rotter- - i i-
damse haven en wat al niet meer. Hoeveel tezamen een S^trapte bemaling uor-
dat in totaal zal zijn geweest? 1 menOp de tekening ziet ge deze vier
Aan de Kamparts kon een waardevolle
zending (ruim 700 gld) geneesmiddelen
worden overgemaakt. Maar wat heeft
dit alles niet gekost?
En hoeveel sturnperds bidden dage
lijks nog niet om Uw hulp? Zou de Mei
maand de lang verhoopte hulp brengen?
Ach, moge een ieder voor één ogenblik
onze eigen grote Ramp vergeten en nog
eenmaal de kast of <je beurs openen voor
dit mocue doch uiterst moeizame werk!
Namens de zwaar beproefde Hongaren
hartelijk dank.
Stichting Huipactie voor Hongarije.
Zeeburgerdijk 236, Amsterdam,
91 r0oT l Ned Credietbank t.n.
der Stichting.
Ngr. G. P. j v (j Burg, Voorzitter
A. M M Olsthoorn-v. Woesik,
Secretaresse
De Oostenrijkse minister van buiten
landse zaken, dr Karl Gruber, heeft Dins
dag het kabinet medegedeeld, dat zijn of
ficiële bezoek aan Bonn thans is vastge
steld op 19 en 20 Mei.
Politieke waarnemers in Wenen zijn van
mening, dat Gruber met de Westduitse
regering zal spreken over de handelsbe
trekkingen tussen oostenrijk en West-
Duitsland en waarschijnlijk ook over de
Duitse eigendom in Oostenrijk. Tot dus
ver heeft de Oostenrijkse regering op het
standpunt gestaan, dat het Duitse bezit
volledig binnen de jurisdictie van de be
zettende mogendheden valt. Enige maan
den geleden echter liet Gruber in een
vraaggesprek met een Westduits blad
doorschemeren, dat dit standpunt onlangs
gewijzigd was.
Een bezoek van Gruber aan Bonn heeft
reeds maanden op het program gestaan
doch door de verkiezingen in Februari en
de moeilijkheden met de kabinetsforma
tie, die zich daarna hebben voorgedaan
kon geen datum worden vastgesteld.
De rjjkstuinbouwconsulent voor Zee
land en Westbrabant, Ir W. van Soest,
heeft gistermiddag op een vergadering
van de afdeling Goes van de Ned. Fruit
telersorganisatie verteld over de ervarin
gen, die hjj heeft opgedaan bjj het onder
zoek naar inundatie-schade in de fruit
teelt. Hjj vond, dat het er voor de
Zeeuwse fruitteelt somber uitziet. Boom
gaarden in het geïnundeerde gebied, die
er tot voor kort nog vrij gunstig uitzagen,
bljjken nu zeer ernstig beschadigd te zjjn.
De fruitteelt op Noord-Beveland kan, op
enkele boomgaarden na, als volkomen
verloren worden beschouwd. Zo is het
ook in de streek om Wolphaertsdjjk, Sta-
venisse, Schouwen-Duiveland en een deel
van Sint Philipsland. Deze gebieden zjjn
nameljjk door zeer zout water over
stroomd.
De overstroomde boomgaarden in het
Zuiden van Zuid-Beveland hebben het
water meer uit de Westerschelde gekre
gen, waarvan het zoutgehalte niet zo
hoog is. De streek rond Baarland en Oude-
lande ,in de zak van Zuid-Beveland, ver
toont een lager zoutcjjfer. Voor de boom
gaarden in het Oosten van Zuid-Beveland
ziet het er evenwel slecht uit, omdat hier
vooral de lange duur van de inundatie
ertoe heeft geleid dat de bomen zjjn ver
stikt.
Ir Van Soest besprak ook de ontziltings-
proeven, die in Brabant, in Oudelande en
op Sint Philipsland worden genomen.
Deze proeven kunnen alleen boomgaarden
redden, die slechts korte tijd zijn over
stroomd geweest. Gestikte boomgaarden
kunnen met nog meer water toch niet
worden gered. Spreker deelde mede, dat
de fruittelers meer gips zullen krijgen
en binnenkort een voorschot op de na
jaarsgift van drie ton per hectare ont
vangen.
De Ned. Bank N.V. deelt mede, dat
blijkens de voorlopige gegevens Neder
land gedurende de maand April 1953 in
het betalingsverkeer met aan de Euro
pese Betalings Unie deelnemende landen
een overschot van circa f 54 millioen heeft
verworven.
(Van onze tabaksmedewerker).
Maandag werden bij onderhande
ling verkocht door de N.V. Deli Mij
te Amsterdam 313 pakken Deli Mij'lA-P'
1A-AB/1A en KB Langkat/lA tot de zeer
hoge prijs van 22.50. Van deze partijen
werden weer aan de markt doorverkocht
Deli Mij/lA-112 pakken a 26 en KB'
Langkat/IA 24. Door de Deli Batavia
Mij N.V. te Amsterdam werden verkocht
89 pakken Deli Ba. MijTH/lA opbrengst
1450 cent. Ook deze werden doorverkocht
tegen een zeer hoge prijs, nl. van 1725
cent. Bovenstaande partijen gingen over
aan de Nederlandse handel en werden
doorverkocht aan fabrikanten.
De N.V. Deli Mij en de Deli Batavia Mij
N.V. verkochten voor gezamenlijke reke
ning aan de Duitse handel 116 pakken t.w.
10 partijen KR/1 en 2 opbrengstprijs 735
cent en 142 pakken t.w. 12 partijon
Q/Deli/1 en 2 en Q/Langkat/1 en 2 op
brengstprijs 1362 cent.
De N.V. Senembah Mij verkocht bij on
derhandeling aan de Nederlandse handel
de 175 pakken Sen. Mij/1 opbrengst 2500
cent, 146 pakken Sen. Mij/PM/I a 20EI6 c.,
162 pakken Sen. Mij/BK/1A met dei 136
pakken Sen. Mij/P/1A en de 173 pakken
Sen. Mij/P'3 in totaal 471 pakken 1245
cent, de 219 pakken Sen. Mij/M/2 2075
cent.
Zweden kocht 108 pakken Sen. Mij'BK/2
a 2175 cent. Deze hoge inzf't vindt haar
oorzaak in de betere uitweyking en be
tere verdeling der partijen.. De oogst is,
zeer goed, dunbladdig en redelijk van
kleur en soort. De oogst Sen. Mij is doojr
de betere behandeling in kleur, bladge
halte en soort sterk vooruit gegaan. Wiet
deze hoge inzet zijn de im.porteurs zeer
tevreden.
De nog resterende party/en van boven
genoemde importeurs werden gisteren
verkocht. Dit betekent dus, dat ais
gevolg van de voorverkopen, welke de
laatste dagen hebben plnats gevonden de
eerder aangekondigde afficiële inschrij
ving geen doorgang meer wïl vinden.
Van de Deli Mij/1A ladingen werden nog
aan Zwitserland doorverkocht 73 pakken
Dell Mij/P./1A en de 67 p.-jkk.vn Deli Mij
AB/1A, prijs geheim. De 'Optxpangstprijzen
van bovenvermelde partijen brachten 100
tot 150 pet boven taxatie op..
De fiscale com7nissie ingesteld door de
commissie van bverleg van de drie cen-
t ale middenstandsbonden en de bedrflfs.
groep detailhandel, heeft als resultaat van
langdurige y.tudie en als samenvatting van
een aantal tussentijdse rapporten, thans
een rapport samengesteld, dat door de drie
centrale, middenstandsbonden, de Christe-
Ulke Middenstandsbond, de Kon Nederl.
Middenstandsbond en de Ned. Kath. Mid
denstandsbond als fiscaal program is aan
vaard.
Dit programma zal Vrjjdag a.s. aan de
regering en het parlement worden aan
geboden.
Soldaat Arie Biever uit Den Haag is gis-
PHmi°nBRn ™m, UUr met het '«"toestel
FH-TDB „Walcheren" van de K.L.M. uit
o, 1° naar Nederland vertrokken. Het toe
stel wordt Donderdagavond omstreeks 18.45
°P Schiphol verwacht. Tezamen met
soldaat Biever keren in ons land terug vier
afgekeurde Koreavrijwiliigers.
Zoals bekend, is Arie Biever kortgeleden
na een verblijf van 27 maanden in een
communistisch krijgsgevangenenkamp in
Tokio teruggekeerd. Hjj behoorde tot het
Nederlands Detachement Verenigde Naties.
Zoals bekend, heeft Arnhem, bij het tot
stand komen van de plannen voor het
nieuwe station, op het vierde perron de
grenscontrole gekregen, terwijl tegelijker
tijd de passencontróle niet meer geschiedt
te Zevenaar, doch in de internationale
treinen zelf, voordat deze in Arnhem arri
veren.
Deze wijziging werkt niet zo perfect,
als men zich wel had voorgesteld. Dit
bleek overduidelijk, toen dezer dagen mi
litairen van het Amerikaanse bezettings
leger in Duitsland door de marechaussee
werden gelast de Italië-Holland expresse
te verlaten, omdat deze trein zo overvol
was, dat marechausse noch douane in
staat waren de contröle naar behoren uit
te voeren.
Het betrof hier verlofgangers, die een
bezoek aan de bollenvelden wilden bren
gen. Dat deze maatregel niet erg in de
smaak viel van de Amerikaanse gasten,
laat zich gemakkelijk begrijpen. Van de
zijde van de N.S. werd ons medegedeeld,
dat het hier een exceptioneel en onvermij
delijk geval betrof. De samenstelling toch
van de treinen geschiedt op grond van tel
lingen van reizigers. Men kan nu eenmaal
geen half ledige treinen laten rijden, omdat
er nog wel eens reizigers bij zouden kun
nen komen. Een enkele keer worden deze
tellingen door de feiten gelogenstraft, zoals
in het hierboven genoemde geval, toen te
Keulen een groot aantal Amerikaanse ver
lofgangers de bollenvelden in ons land
bleek te willen bezoeken.
Bij de N.S. was hiervan niets bekend,
zodat niet alleen de coupé's, maar ook de
zijgangen overvol waren. Zowel de Duitse
als de Nederlandse douane-beambten on
dervonden zeer veel moeilijkheden. Er was
voor hen geen doorkomen aan. Uiteraard
werkt een dergelijke handelwijze op een
Amerikaan, die in zijn eigen land met
grenzen niets te maken heeft minder aan
trekkelijk. Doch van de andere kant doen
de douane-beambten en marechaussee, die
respectievelijk de visitatie en de passen
contróle verrichten niets anders dan hun
noodzakelijke plicht.
De vraag is, of dergelijke ongewenste
toestanden zich in de toekomst niet zullen
herhalen. Dit zou uit toeristisch oogpunt
bezien niet wenselijk zijn. Vopr herhaling
bestaat inderdaad een gerede kans. Immers
nu reeds blijkt, dat 't station van Arnhem,
nat nog volop in statu nascendi verkeert,
in de toekomst te klein zal zijn om de
grensgangers hier te verwerken. Reeds
thans komt het voor, dat het vierde perron,
waar de internationale treinen stoppen,
veel te kort blijkt te zijn, waardoor deze
treinen in twee gedeelten moeten worden
voorgereden. Wij vragen ons af of het nu,
terwijl de werkzaamheden nog voortgang
vinden, niet de hoogste tijd is om daarin
te voorzien, anders heeft Arnhem straks 'n
station, dat reeds te klein was vóór het in
gebruik werd genomen.
Van de zpde van het Westduitse minis
terie van buitenlandse zaken is Dinsdag
medegedeeld, dat West-Duitsland een
tweede memorandum aan de regeringen
der landen van de Raad van Europa heeft
gezonden, waarin critiek wordt geoefend
op de Franse maatregelen in het Saarge-
bied. Het memorandum zal niet gepubli
ceerd worden.
West-Duitsland heeft in Maart van het
vorig jaar het eerste memorandum gezon
den. Hierin werd de aandacht van ge
noemde regeringen gevestigd op wat door
West-Duitsland de ondemocratische toe
standen in het Saargebied wordt genoemd.
Het eerste memorandum zou aan een de
bat onderworpen worden, doch bonds
kanselier Adenauer verhinderde dit, naar
hij zeide om de kans op een overeenkomst
tussen Frankrijk en Duitsland over een
Europese status van het Saargebied niet
te bederven.
West-Duitsland zal, aldus is medege
deeld, ook het nieuwe memorandum in
Straatsburg niet in discussie brengen.
Adenauer en de Franse regering zouden
waarschijnlijk de besprekingen over de
Europese status van de Saar bij Adenau
er's bezoek aan Parijs op 11 Mei voort
zetten. Aan de andere kant was de West
duitse regering van gevoelen, dat aan de
ontwikkelingen van de laatste zes maan
den in het Saargebied niet stilzwijgend
voorbijgegaan mocht worden.
Naar men meent te weten, wordt in het
nieuwe memorandum critiek geleverd op
de verkiezingen van vorig jaar Novem
ber in de Saar en daarop volgende maat
regelen tegen het pro-Duitse verbond van
mijnwerkers, die als „ondemocratisch"
worden bestempeld.
De Rotte moet men volgen langs de lin- staande in de Tweemanspolder. De
kerkade, d.i. wanneer men Rotterdam in 1 -
de rug heeft dus rechts. Is men Terbregge
voorbij dan worden de huizen en boerde
rijen langs de dijken steeds schaarser. De
weidse polders ligëen aan alle kanten om
de wandelaar heen. Men ziet de steden
Rotterdam, Den Haag, Delft en Gouda.
Het water is bij deze frisse Ooster bries
diep donker blauw, de lucht bijna wolken
loos. Bij het Zevenhuisseverlaat ziet men
de eerste molen en is men bij de Rotte-
meren aangeland. Het is er nu heerlijk
stil in deze tijd van het jaar. Straks, in de
zomer, als de semi-nudisten kolonie en de
„bruinbaaiers" bezit hebben genomen van
deze streek is dat anders. Dan is het er
haast zo druk als in dat andere recreatie
oord te Scheveningen, dat al sedert 30 jaar
ten onrechte de naa m van het „stille"
strand draagt.
Verder gaande langs de boorden
van de Rotte passeert men een stukje
natuurreservaat. Wat is hier te ge
nieten van het leven van vogels van
allerlei aard en van watervogels in
de Rotte en de kleinere kreekjes in
de polder. Bij honderden ziet men
hier de diertjes in hun element.
Tenslotte komt men aan een com
pleet stel molens, vier in getal, die
molen geheel rechts is die van de
Rotte-meren. De molens van deze be-
malingsgroeo werken helaas niei
Exn molen heeft al geen compleet
stel wieken meer.
De molens zijn allen uit het jaar 1729,
behalve de derde van links, die na een
brand in 1792 is herbouwd. Er zijn hier
aan beide zijden van de spoorlijn Den
HaagGouda tientallen molens te zien ge
weest, maar achtereenvolgens zijn de
meeste helaas verdwenen.
Toen ik als jongen aan de Strekkade te
Hillegersberg stond en het uitzicht Noord
waarts nog niet belemmerd werd door de
volgebouwde Molenlaanbuurt, zag ik uren
ver en telde over de 30 molens. De hier
afgebeelde molens zijn met niet al te veel
kosten nog te redden. Van de bewoners
vernam ik, dat op 't ogenblik zich nie
mand er mee bezig houdt wat hier van de
molens terecht komt.
Aangenomen dat men in Neder
land geen prijs stelt op de molens en
geleidelijk de sloper het laatste
woord laat, is het des te minder te j
begrijpen dat men, en met name
vooral in Amerika, reclame maakt
met een groot affiche waarop een
Hollandse molen staat afgebeeld en
als tekst slechts tivee ivoorden: „Sce
Holland!"
Moge het de vereniging „de Hollandse
molen" gelukken de middelen tot restaura
tie te vinden van deze prachtige molen-
groep.
Moge de regeringsinstanties tijdig in
zien, dat met het verdwijnen van vele
Hollandse molens onherstelbare schade
wordt aangebracht niet alleen aan ons-
landschap maar ook en vooral aan onze
goodwill, op toeristisch gebied die on
land nu nog in het buitenland geniet dank
zij de hier thuis zo veronachtzaamde mo
len.
ANNO 1690
WAT LEVERT LEVERT IS GOED!-
LEVERT CC - AMSTERDAM
