Foor Delfzijl ligt een nieuwe toekomst open
Soda-industrie, een project van
nationaal belang
Twaalf maanden tunnelbouw
aan de rand van het Noordzee
kanaal
D:
Is H
m
IR
Sfl
Nog varen in Velsen de veren
Eerste element binnen
kort „onder dak"
ilaijp
8
ZATEKDAG 9 MEI 1953
PAGINA 9
Het zout hij Winschoten
Delfzijls karakter gaat)
veranderen
Tunnel met een geheim
99
Export en vervoer
Een werkelijke doorsnee
Taak voor 58 pompen
T oekomstdromen
iag;
rei>
Geen stadsbrieven, wel goede papieren
T T'f li 1 J -« y-\ Tf v—v -» ir /a -f- /^v 1 /m "II I F)/, Tim in-o m nrtd i n P van het i
De nauwe monding van het
Eemskanaal, die verbreed zal
worden
De perspectieven voor Delfzijl
zijn wijd als het uitzicht op z'n
haven dat men heeft van de
Farmsumer toren
Delfzijl bezit geen stadsbrieven, maar
is toch onmiskenbaar een stad, zij
liet dan van bescheiden omvang, en,
sinds kort een stad met uitstekende
papieren, beste papieren, zomaar bij
wijze van spreken en trouwens ook
echte papieren, hagelnieuwe papie
ren, dicht beschreven met plannen en
volgetekend met schetsen, papieren,
die Delfzijl meer waard zijn, dan alle
stadrechten van alle hiermee begif
tigde steden in ons goede vaderland
bij elkaar, want van Delfzijls papie
ren hangt de toekomst van deze stad
af en hiermee wordt een niet alleen
voor Delfzijl, maar eigenlijk voor
heel Groningen nieuwe ontwikkeling
met een revolutionnair karakter in
geluid. Door deze ontwikkeling zal
Delfzijl uitgroeien van het rustige
havenstadje aan de monding van het
al te nauwe Eemskanaal tot een ha-
ven- en industriestad van nationale
betekenis, dank zij de in het afgelo
pen jaar bij Winschoten door de
Nederlandse Aardolie-maatschappij
aangeboorde zoutlaag, die groot ge
noeg is om liet zoutverbruik van de
hele wereld voor minstens honderd
jaar te dekken, en de hieruit voort
gekomen opzet om te Delfzijl een
enorme sodafabriek te stichten.
Delfzijl krijgt hierdoor een industrieel
kl maat, vooral voor de chemische in
dustrie, dat menig bedrijf met welgeval
len in Delfzijl zal doen neerstrijken en dat
menig® vroedschap met een tikkeltje
jaiouzie jegen» Deifzyi zai vervullen, en
dat ook een froo<- aantal werklozen in
Oostelijk Groningen nieuWe hoop geef".
Nog dit jaar za borden begonnen met
de bouw van een sodafabrieiCj die jn jqr,^
gereed zal zÜn e" ,In totaal ongeveer 70
millioen gulden za KOa en- In 1957 zal met
de productie worden begonnen en in 195P
zal de fabriek °P v0,,c toeren draa'en.
Bij een productie van omstreeks 450 ton
soda per dag, zal 'he e riJ Werk bieden
aan ongeveer 500 werkn mers.
Voor die vfer-ihonder<1"en*vijft!ï ton
aoda is zo ongeveer 5®". n°dig,
maar gevaar voor uitphtting v an ie zout
laag bij Winschoten is er
Er ligt daar namelijk eeh P 1 hard
ton en de pijpleiding waard°
ln de vorm van pekel naar oe
in Delfzijl zal worden gepC*"
halve de uitputting van de z°u ^ie door
beleven, evenmin als de arbeiders
dit soda-project direct of in<Üret_
deze stad, iedereen over de soda spreekt,
de arbeiders in de haven, de weinige
werklozen die de stad telt, de obers in
de hotels, de mannen bij de sluis van het
Eemskanaal, de koster van de kerk in
Farmsum, het dorp, dat aan Delfzijl is
vastgegroeid, en waar zich ook de groot
ste veranderingen zullen voltrekken, en
ook op het gemeentehuis, waar het woord
soda ook plotseling een andere klank
heeft gekregen, en waar de burgervader
drs J. A. F. Boelen zich met enthousiasme
op alle problemen, plannen en mogelijk
heden heeft geworpen, vastbesloten eruit
ie halen, wat erin zit, en dat is bar veel.
Delfzijl is ontstaan als een versterking
om de sluizen van het Damsterdiep te be
schermen en zo vindt men Delfzijl ook
in de Middeleeuwen. Bij die versterking
ontstond een haventje, maar Delfzijl werd
pas belangrijk in de vorige eeuw, in de
zeventiger jaren, door de aanleg van het
Eemskanaal. Er ontstond een verbinding
met andere kanalen, zodat er een haven
functie kon groeien. De totstandkoming
van het Eemskanaal betekende een keer
punt in de ontwikkeling van Delfzijl, en
hoogtepunten waren verder nog de aan
leg van een haven in het begin van deze
eeuw en verbetering van de haven in de
twintiger jaren. Nadien kon er een be
hoorlijke scheepvaart verwerkt worden en
er gaat nu jaarlijks zo'n drie vier
honderdduizend ton om. In 1952 kwamen
er 1450 schepen aan en er vertrokken er
1724, in 1911 kwamen er 380 en 'er ver
trokken er 382, in 1921 kwamen er 359
aan en er vertrokken er 250. Er wordt
momenteel voornamelijk steenkool, hout
en kunstmest aangevoerd en strocarton,
ijzeraarde en aardappelmeel afgevoerd.
De haven van Delfzijl nad zonder het
sodaproject nog wel een groei kunnen on
dergaan wanneer de verbindingen met het
achterland zouden worden verbeterd en
wanneer de kwestie van de hoge water-
tollen, die al heel wat pennen in beroe
ring heeft gebracht, maar nog steeds niet
is opgelost, uit de wereld zou zijn. Vooral
die watertollen betekenden voor Delfzijl
een handicap en Delfzijl heeft geen con
currentiepositie. Voor wat de afstand be
treft zou Delfzijl na afschaffing van die
veelgewraakte tollen en na verbetering
van de kanalen een haven kunnen zijn
voor het hele gebied ten Noorden van
Twente. Doch, zover was het nog lang
niet, al dreef Delfzijl op z'n havenfunctie
en richtte het zich geheel op de scheep
vaart. Er zijn twee grote scheepswerven
en een reparatiewerf, die de grootste is
van het Noorden. Er zijn twee houtbedrij
ven, maar behalve deze bedrijven en een
paar steenbakkerijen bezit Delfzijl nog
niets wat men als industrie kan aanmer
ken. Ten opzichte van het onderwijs heeft
Delfzijl een zekere centrumfunctie, maar
voor de rest was er niets bijzonders aan
deze havenplaats. De werkloosheid omvat
zo ongeveer 150 man en het leven rolde er
zonder schokken voort.
En toen is plotseling op zo'n 25 kilo
meter afstand. b\j Winschoten die zoutlaag
ontdekt en weer zeiden de technici, net
als vroeger in Twente, zout is zout, maar
je kunt er ook soda van maken, met be
hulp van kalk uit Limburg of België en
vlakglas en zoutzuur en nog meer. In
Twente is de sodafabriek niet doorgegaan,
omdat men geen kans zag het vraagstuk
van het afvalwater op te lossen. Bij de
sodafabricage blijft namelijk onder meer
caiciumchloride over. Dit verontreinigt
het water van rivieren en kanalen waarin
het geloosd wordt, en de waterwegen in
Groningerland zijn al dermate verontrei
nigd, dat men ook voor de stichting van
een sodafabriek te Winschoten op grote
problemen zou zijn gestuit. Toen hebben
de autoriteiten de kaarten geschud en zie,
Delfzijl kreeg bijna alle troeven.
Delfzijl biedt mogelijkheden voor afvoer
per zeeschip, voor aanvoer van grondstof
fen, voor eventuele andere industrieën en
het afvalwater kon eenvoudig in de Eems
worden gespuid. Werkkrachten kan Delf
zijl in ruim voldoende mate aantrekken uit
Oostelijk Groningen, waar een grote
structurele werkloosheid heerst. Maar er
zijn ook problemen. Er moeten woningen
komen, alleen voor het sodabedrijf zeker
vijfhonderd, en daarbij zal het niet blij
ven. Die sodafabriek, de eerste grote in
dustrie in Groningen is bedoeld als basis
voor een verdere chemische industrie en
de stichting van de sodafabriek betekent
derhalve het begin van een stormachtige
groei, waarop Delfzijl voorbereid moet
zijn. De buitenhaven zal aanzienlijk wor
den vergroot 'en voor de nieuwe bedrijven
komt er een aparte insteekhaven. De mon
ding van 't Eemskanaal wordt verlegd in
Oostelijke richting, en tegelijk verbreed.
En dit laatste heeft al tot gevolg dat de
scheepswerven in het achterland ook al
met een scheef oog naar Delfzijl kijken
en plannen maken, want die nieuwe mon
ding maakt het mogelijk om schepen van
zo'n zesduizend ton te bouwen, en niet
alleen te bouwen, maar ook het zeegat uit
te krijgen, want de nieuwe Eemskansal-
monding krijgt ook 'een nieuwe sluis.
Terreinen zullen moeten worden opge
hoogd, de spoorlijn wordt doorgetrokken
en terwijl eerst sprake is geweest van; op
heffing van de passagiersdienst Groni'ógen
—Delfzijl zal een pendeldienst met die-
seltreinen worden ingesteld. De bochtige
rijksweg langs het Damsterdiep zal ver
vangen worden door een moderne reichte
weg en er komt ook een nieuwe weg naar.
Nieuwwolda. In al deze werken zit ar
beid van 800 tot 1000 man gedurende een
periode van drie jaar.
En daarna zal Delfzijl totaal van karak
ter zijn veranderd. De bedrijvigheid in de
haven zal belangrijk zijn toegenomen
door dat grootscheepse sodaproject, waarin
overheid en particulieren zullen samen
werken, en door de nasleep hiervan.
Er zullen niet alleen woningen moeten
worden gebouwd voor de industriearbei
ders, maar ook voor al die anderen, die
door de industrie aan een bestaan komen.
Gerekend mag worden, dat op iedere een
a twee man in de bedrijven ook twee man
buiten de fabriek een bestaan zullen heb
ben. De verzorgingsbedrijven zullen moe
ten worden uitgebreid en het onderwijs en
de sociale en culturele gevolgen van de
industrialisatie zullen de aandacht moeten
hebben.
Er zullen bergen werk verzet moeten
worden en ontelbare problemen moeten
worden opgelost bij de uitvoering van dit
project, waarvoor ook nog ingewikkelde
financiële regelingen moeten worden ge
troffen.
In de haven van Delfzijl ratelen de
hijskranen. Een schip met hout wordt
uitgeladen. Een coaster stampt de ha
venmonding uit, op weg naar Engeland
met een lading strocarton en op de kade
staat een groepje mannen met de han
den in de zakken. Ze praten over de
soda, waarvan nu de toekomst van Delf
zijl afhangt, de soda, die zal zorgen, dat
deze mannen niet meer met de handen
in de zakken behoeven te staan.
De kellner in een van de hotels zegt:
,,'t Is jammer voor Winschoten" en mis
schien hoopt hij intussen dat Whiskey-
soda mode wordt en de huisvrouwen
strooien nu wellicht de soda nadenkend
in hun afwaswater, verbaasd over het
feit, dat soda tot een soort wachtwoord
is geworden, en dat dat simpele goedje
nu voor hun woonplaats de oorzaak
wordt van een ontwikkeling van schier
Amerikaanse allure, en dat Delfzijl hier
door zal worden tot een soort Velsen
of Pernis van het Noorden!
(Van onze speciale verslaggever)
VELSEN, Donderdag.
AAN DE RAND van het Noordzeekanaal, bij Velsen, wroeten vierhonderd
en tien mannen diep in de ingewanden der aarde; vierhonderd werk
lieden die druk doende zijn met de uitvoering van een groot Nederlands
waterbouwkundig project de bouw van een tunnel onder het Noordzee
kanaal en tien geologen die zich deze unieke kans niet laten
ontgaan hier rond te neuzen in de diepste kuil die er ooit, in een straal van
tenminste honderd kilometer, in deze streken gegraven werd.
Al die gaten daar....", wijzen de arbeiders die in de imposante bonwsleuf
werken, „zijn gemaakt door de geologen. Ze graven net als mollen...."
De kleine ronde holen staren piete-peuterig uit de schuin-aflopende
hellingen, zij vallen weg in het indrukwekkende niet van de enorme kuil,
waaraan 'men nu bijna precies een jaar gewerkt heeft. En die eenmaal
de machtige entree zal herbergen van de langverbeide onderwatertunnel,
die auto's en treinen in staat zal stellen zonder omi\egen of ponten, de
brede waterstroom van het Noordzeekanaal te „kruisen
gaan storten. Over enkele dagen krijgt
het eerste element de tunnel zal wor
den opgebouwd uit verschillende, achttien
meter lange moten of elementen, een be
tonnen dak; wat deze eerste schrede be
treft mag men zich dan „onder de
pannen" noemen
Stelselmatig zullen de andere elementen
die de ingang zullen vormen, volgen, en
dan zal men aansluiting zoeken met „De
Kuip", een grootse, ingebouwde tobbe, die
beschouwd kan worden als het middel
punt van de tunnel. Van hieruit zal men,
als het Zuidelijke gedeelte gereed is, aan
de Noordelijke helft beginnen.
ER wordt hard gewerkt in de aanloop-
kuil, nog lijkt de sleuf slechts een
gigantische, gapende wonde, die
slechts imponeren kan door haar groots
heid, maar binnenin klopt reeds het hart
van de teokomst-tunnel, daar verrezen
reeds de eerste betonnen wanden en'n net
van bruin ijzer-vlechtwerk wijst erop dat
men van plan is hier binnenkort weer te
Toen men op 28 April 1952 met de uit
voering van het tunnelplan begon, was de
„Kuip" het enige overblijfsel van het
voor de oorlog ontworpen plan, waarvoor
men deze kuil als „startschot" had ge
bouwd. Het was daarbij gebleven en het
vorig jaar leek de tobbe meer op een
enorm zwembassin; ze was tot de rand
toe volgelopen. Nu is zij betrokken bij de
uitvoering van het nieuwe plan, men
heeft haar leegepompt, verbreed, hersteld.
Langs de bruin-grijze wanden lopen een
soort brede galerijen; met enig voorstel
lingsvermogen kan men zich hier in een
Romeinse arena wanen. De doorsnee van
de put is 64 meter; van de voet af, vele
meters beneden N.A.P. rijst de gebogen
wand omhoog, die nergens schijnt op te
houden. En als zij dan eindelijk, aan de
onwezenlijk steile horizon, een einde
vindt, dan vaart daar rustig en statig een
wit schip voorbij. Want heel in de hoogte
golft het Noordzeekanaal. Hoe lang nog?
Want als het Zuidelijke gedeelte gereed is,
en aan het resterende tunnel-deel be
gonnen zal worden, dan zal het water
achter de kuip om stromen en zal het
daar, waar nu het schip vaart, droog zijn.
Het plan is immers de tunnel in de open
lucht te bouwen. Bovendien past deze
tijdelijke omlegging van het kanaal
ook in het kader van de verbreding. Een
breed Noordzeekanaal, een gebruiksklare
tunnel. Wanneer?
E uitvoering van dit project is zo
groot en zo veelomvattend. dat
men zich moeilijk aan een streef
datum houden kan", zegt de heer Th.
De enorme kuip, die omstreeks 19Jt0
werd gebouwd, is in het afgelopen jaar
leeggepompt en sterk verbreed. Op de
foto een gedeelte van de nog overeind-
s taan de oude wand, die in de „nieuwe
tobbe" moest worden weggebroken.
Uit een netwerk van ijzeren staven
groeit het betonnen tunnel-lichaam lang
zaam naar het Noord zee-kanaal toe. Dui
delijk zijn de fundamenten van de drie
verschillende gangen te onderscheiden.
nieuwe toekomst tegemoet gaan.
Neder
land voert elk jaar 80.000 ton soda i"
voor
12 millioen gulden en de jaarpradu.ch®
van de sodafabriek te Delfzijl wordt v0°
lopig geraamd op 140.000 ton. Behalve
deviezen-besparing die door het overbod'8
worden van de soda-import wordt bereikt,
zit h'cr dus in. dat jaarlijks 60.000 ton ge-
exporteend kan worden en gerekend naar
een prijs van omstreeks 150 per ton.
zal ook deze export, naar men hoopt, nog
eens ongeveer 8 millioen aan deviezen
opbrengen.
Ook in die-export en in het vervoer van
het zout schuilen voor Delfztf1 Rrote
perspectieven. Edoch, op een dergelijke
ontwikkeling is Delfzijl nooit voorbereid
geweest en nu plotseling is het soda"
project gekomen, dat een keerpunt op
velerlei gebied j„ en buiten Delfzijl be
tekent, want het blijft niet bü die soda
fabriek. De hiiVen wordt uitgebreid, de
spoorlijn wordt doorgetrokken, de te
nauw® monding van het Eemkanaal wordt
vt»rieS<E <3e wegverbinding 1,10 c er"
Ja„d moet Worden verbeterd en ai met al
zal er ook no„ zo n 70 m"l'oen moeten
worde" uitgeg°ven aan openbare W"ken.
«et is derhalve duidelijk. a er ln
Delfzijl grote dingen gaannëDelfzij 1 allee"
gen, di® nu al, terwijl er i« °f wuiden
wiasr s°da te krijgen is ler
n terwijl dit product tot to® a*lee«
mS»r de belangstelling g0"°d mwon'ers va"
oUwen onder de elfdviz®nd iIW n rs van
Donker, technisch opzichter bij de Rijks
waterstaat, die al toeziend over het werk
in „Kuil" en „Tobbe" per dag ponden
kwijtraakt alleen reeds aan 't beklimmen
van de vele ladders.
„Weet U, wanneer gezegd wordt dat
dan en dan iets gereed zal komen en er
komt, vanwege een interne omstandigheid
iets tussen, dan is men zo gauw geneigd
te zeggen
„Maar verloopt het werk nu volgens het
opgezette schema?"
„Ja, we zijn voor noch achter
„Wanneer zal de tunnel nu helemaal
klaar zijn?"
„Dat valt nog moeilqk te zeggen, een
groot gedeelte van het werk is zelfs nog
niet aanbesteed. Slechts een zevende van
het gesloten gedeelte hebben we nu onder
handen".
„Laten wc zeggen in 1958?"
Met een afdaling in de bouwsleuf is,
indien men bij zijn geboorte ook het volle
pond aan hoogtevrees-verrukkingen heeft
meegekregen, een onderscheiding in de
Orde van Alpenjagers, zo niet meer te
verdienen. Op de zandpaden onder een
hoek van 89 graden en een regiment
ruw-houten sporten kunt ge U hier, zo
ongeveer tien meter beneden N.A.P., nog
vrijelijk tussen hemel en aarde bewegen;
want die aarde is dan nog altijd vijftien
volgende meters beneden N.A.P. diep. De
hemel schijnt daar voor de argeloze be
zoeker op vele plaatsen nog dichterbij..
Maar men neemt het, want men wil
persé in deze sleuf afdalen omdat daar
beneden het eerste nog altijd proviso
risch gereedgekomen element de
nieuwsgierigheid prikkelt. En dus treedt
men in de voetstappen van de in het
klimmen hard geworden opzichter en
belandt eindelijk met een voorzichtig
voetje op de veilige, zo ongeveer vijf en
twintig meter beneden N.A.P- liggende
bodem. Daar ligt dan het element; na een
lawine van tekeningen, eindelijk de eerste
doorsnee-in-werkelijkheid.
„Kijk", zegt de heer Donkers, „van hier
uit kijkt U recht in de tunnel. Links een
dubbele autobaan, rechts een dubbele
autobaan en nog meer rechts daarvan, los
van de auto-tunnel, de ruimte voor het
dubbelspoor voor de treinen. Los van de
autotunnel, omdat de auto's bijna twee
maal zo snel kunnen stijgen als de treinen
en de op- en afritten dus ook van ver
schillende lengten zijn. De auto-tunnel
wordt 16.43,88 m.; de spoortunnel 3223 m.".
WAAR men zo diep beneden N.A.P.
werkt, vormt het water een pro
bleem; niet echter nadat een leger
pompenmakers in de omgeving van de
„Kuil" en de „Kuip" om de tien meter
groene houten kastjes aanbrachten en
daarnaast lange pijpen de grond injoegen
die het grondwater eenvoudig wegperscn,
het Noordzeekanaal in. Er werken hier
zelfs pompen die tot circa veertig meter
diep gaan- In totaal staan hier 58, waar
van 48 „onderwater"-pompen. Het is wel
nodig want er moet hier zo om en om
de zes en twintig meter water worden
weggemalen.
„Hebben, nu men op een zo grote schaal
het grondwater weghaalt, de boeren in de
omgeving geen last van te droogliggend
land"- u.
„Men ondervindt daarvan slechts last
in een straal van vijfhonderd meter; dat
valt dus nogal mee".
De zon breekt door de wolken en zet
deze aardkost-wonde in een zee van licht.
Hier en daar weerkaatst ze in de kleine
stroompjes water die hier en daar uit de
grond siepelen en zich weg zoeken naar
beneden. Kléine stroompjes. Het heeft,
niets te betekenen. Laat maar rustig
stromen. Men kan hier in Velsen de zon
best in het water zien schijnen...,
En als de tunnel eenmaal klaar ls
Men vraagt het met wat schroom, het
lijkt ongeduldig, hier in dit arbeidzame
bedrijf. Ja, als de tunnel eenmaal klaar
is; dan zullen de goe-lieden die naar de
kop van Noord-Holland trekken of van
daar de Zuidelijke streken opzoeken de
natte barrière niet meer op hun weg vin
den, de tijd van omwegen zal voorbij zijn,
de draaiende treinbrug die nu ietwat ten
Weslcn van Vels-en ligt zal worden op
geruimd en de schepen, zullen niet langer
de kans lopen een vertraging van tien
minuten of misschien zelfs wel een
kwartier te moeten riskeren; iets dat
vooral voor de grote lijnboten een ver
ademing zal betekenen. De auto's zullen
zo kunnen doorrijden, de lange rijen van
wachtenden voor de vier veerponten zul
len uitsluitend nog door de overlevering
in herinnering blijven In het zich snel-
uit-breidende Beverwijk zal men zich in
de handen wrijven, het verkeer met de
hoogovens in IJmuiden zal soepeler wor
den- En ook het internationale verkeer,
via de Afsluitdijk naar de Noordelijke
provincies, naar Denemarken en naar
Zweden, zal er veel voordelen uit trekken.
Een tunnel bij Velzen, een tot de ver
beelding sprekend sprookje, dat bezig i»
werkelijkheid te worden.
I N de ponten?
J_J Wat gebeurt er met de nu trouw
varende ponten, en het personeel?
Vraag het een van de bruinverbrande
pontvaarders.
„Het zal best lukken, mijnheer!"
„Zal men de veren opruimen?"
Neen, waarschijnlijk zullen er nog twee
in de vaart blijven, maar dan Westelijker
van Velsen.
„Hoeveel varen er nu?"
„Normaal vier, Zaterdags twee".
„Is het waar dat men, zoals automobilis
ten dat vertellen, hier wel eens een uur
en ook wel eens nog langer wachten
moet?"
„Sterk overdreven, drie kwartier op z'n
hoogst. Het verkeer is onberekenbaar,
men kan natuurlijk pech hebben".
„Bent U niet bang dat als de tunnel
eenmaal gereed is jullie werk afgelopen
zal zijn?"
„Wel, ik vertelde U al van die twee
ponten die in de vaart zullen blijven, en
voor de rest, de tunnel zal toch ook wel
bedieningspersoneel nodig hebben, ik
schat zo'n man of zestig. Bovendien werkt
men hier met personeel van de Rijks
waterstaat, en die heeft zoveel werk in
handen".
We zijn aan de overkant. Een groep
auto's en bussen rijdt van het vaartuig af
Slechts een kleine greep uit de vijf a zes
duizend die hier per dag worden overgezet
De avond valt in Velsen, weer ging er
een dag vlug voorbij, zoals dat hele eerste
jaar, nu men het zich realiseert, zo vlug
voorbij is gegaan. Vannacht zal een deel
van de vierhonderd man weer doorwer
ken, bij lamplicht. De schaduwen werpen
grillige lijnen op de lange sleuf, de groot
se omtrekken worden vager. Het droom
beeld kan zich in het düister gemakke
lijker vormen; het droombeeld van in- en
uitrijdende auto's, van razende treinen die
de „duik" nemen onder het Noordzee
kanaal. Het droombeeld van die giganti
sche toekomst-tunnel, die allen fascineert
die hier werken- Slechts de tien geologen
denken hier in Velsen nog aan het
verleden.
