W ONDER WERKTUIGEN van
LEONARDO DA VINCI
Profeet van eeuwen later ver
wezenlijkte mogelijkheden
mm
Nauwere relaties tussen Zagreb
en Moskou?
Export van kleding gestegen,
import gedaald
Radio-reporters aanschouwden
generale repetitie" in Londen
„Honderd Jaar Kromstaf
Haarlem
De Fashion-week en de wintermode
Naguib reageert fel
op Churchill's rede
Brabants Orkest veroverde Brabant
Nieuwe stoffen en modellen doen hun intrede
Boek van Mereskowsky kostbare en
kostelijke wegwijzer
Honderden aanteke
ningen met schetsen
Socialistische klacht te
Karlsruhe
Oostenrijks blad lanceert een verontrustend
bericht
Kledingindustrie wist nieuwe markten
te ontsluiten
Gat in Rampaartsedijk
nog steeds niet dicht
Tienduize^luisteraars
in een maand
Naar uniforme auto-
koplichten
Cycloon in Texas eist
tientallen doden
Perzië ruilt olie voor
auto's
Belgische uitvoer in
gevaar
Sjah van Perzië
gekortwiekt
111
Paniek bij brand
te Stockholm
DINSDAG 12 MEI 1953
PAGINA 3
Veelzijdig mens
Nauwelijks te geloven
2»
Gedegen opleiding
Zelfportret inrooel
ongeveer 60.jarig, Leonardo daViZi
Ondanks harde strijd-
- ra"d. °P 1 April Tl w?0'596 in
Voorjaar 1954 belangrijke
proeven
Ochtend- en middag-reportages
Belastingopbrengsten in eerste
kwartaal gedaald
Krooneigendommen onder
regeringsbeheer
V)
UITBREIDING VAN
BEZETTING NOODZAKELIJK
Ruime spreiding
Versterking mankracht
Belgische hoogivaardigheidsbekleders iconen Pontificale
Hoogmis in prachtig versierde kathedrale basiliek bij
WILLIAM DRAPER
VERLAAT N.A.T.O.
DODEN VAN 1-28 R.I.
HERDACHT
GROOTSCHEEPSE
STEMMENZWENDEL
IN JAPAN
HET WERK AAN DE
„BESMETTE" CALANDA
OVERSTROMINGEN IN
BRAZILIË
stelling is een ware „ontdekkingstocht"
Men valt van de ene verbazing in de
andere en zou allicht ongelovig de
schouders ophalen, als men alles niet
echt vóór zich zag
Er is bijna geen terrein van het menselijke weten en kunnen, dat in de
Joop der laatste vier en een halve eeuw geen rekening heeft moeten
houden met wat het veelzijdige Italiaanse genie Leonardo da Vinci over
een bepaalde kwestie heeft gezegd of met de ontdekkingen die hij, op welk
gebied ook heeft gedaan. Drie eeuwen na zijn dood (hij leefde van 1452
tot 1519), leken zijn aantekeningen over „de vliegende mens" nog vol-
maa te waanzin, ei moest nóg bijna een hele eeuw voorhij gaan, voordat
«ont lc at de Italiaan, de verschillende principes voor de moge-
ij ei \an ut v]ïegen heel knap had.afgekeken van de vogels.
a. 111,1 le zeer vple geheimen aan de natuur ontrukt; het voort-
se mjc en van (,e wetenschap is een lange keten van bevestigingen geweest
van e gei achten en berekeningen van de meester; en ook een waarmaken
an fiens wonderlijke intuïtie, die men bijna een „technisch voorgevoel
zou noemen. Voor vele stoute dromen, die hij op papier zette, was de tijd
inderdaad nog niet rijp, maar dat wil niet zeggen, dat Da Vinei uitsluitend
m de toekomst dacht. Integendeel men staat er versteld van, hoeveel
practische en bruikbare werktuigen hij heeft gebouwd, die het leven in zijn
tijd veraangenaamden en vergemakkelijkten.
Leonardo's uitvindingen zijn neergelegd
in aantekeningen, die alle verduidelijkt
riJn door snei op het papier geworpen
doch schier feilloze schetsen Er bestaan
honderden van deze aantekeningen
alle gedaan in spiegelschrift, want de
meester schreef en schilderde zelfs links
handig Toch is dat wat oehouden bleef
slechts één tiende van het geheel: de
rest is verloren gegaan, onder meer bij
grote branden, die ook vele zijner schil
derijen fer bestaan er nog slechts zeven,
waaronder de beroemde Mona Lisa),
hebben vernietigd.
De aantekeningen bestrijken velerlei
gebied: de anatomie; de waterbouwkun
de en scheepvaart; de geologie en geo-
Efafiede wiskunde en optiek; de bota-
"le; ,de architectuur en mechanica; de
aërodynamica en luchtvaart en ten
slotte de krijgskunst.
schink. jevo'u®ionna'r en visionnair ver-
wd I1. *ian Da Vinci's uitvindingen
ze v«ie-n: beseft men pas goed als men
len z,et' in voortreffelijke model-
vastgelegd afwa^n
dn. j"? fortificatie ai in primitieve vorm
ir du kind van de Renaissance waren
uitgedacht.
Niet alleen voor de oorlogvoering
werkte Da Vinei: hij ontwierp ook kana
len en sluizen, bracht op allerlei ingeni
euze manieren verbetering in de toen
malige hygiënische toestanden, bestu
deerde het menselijke lichaam en bouw
de de eerste door eigen kracht voort-
nv^Z8en wagen. Voorts bedacht hij een
Eb:"fdg'ngs-mechanisme met verschil
lende snelheden een uitvindim? waai-
dlgdeisaUt° dankbaarheid aan versciufl-
ieJFra-zi'jn n°S tientallen andere toestel
len, aie ons, als we ons realiseren dat ze
d Jaar geleden werden ontworpen, van
Ov*f-UCll ÏY V-i «Vii vm YY UZ pi
ontzag voor dit genie vervullen.
..Van vele van Da Vinci's uitvindingen
zijn door een Italiaanse ingenieur model-
rfatigerrlaakt- Deze werden door de Inter
ior v Bedrijfsmachine Maatschappij
V»-„aa?.Sekocht en in alle grote steden
kwamln rs' Staten geëxposeerd. Daarna
aan nf k n8e'and, Frankrijk en België
wekkende ï1 e.n sinds kort is de indruk"
te ?ipn n nIoonstelIinf! in Nederland
tipv»k seïllustreerde en zeer instrue-
over Da'vincTefztjn mfvin^ingenrheden
Len bezichtiging van deze tentoon-
Da Vinei was ongetwyfeld een van de
veelzydigste mensen, die de wereld ooit
heeft gekend. Hy had een bijna onbe
perkte belangstelling voor de dingen om
hem heen. Schilderde hp een vogel, dan
vroeg hy zich af hoe het toch mogelijk
was dat dit diertje kon vliegen. Hij legde
weldra zijn schildersgerei weg en begon
waarnemingen te doen van de vlucht van
een vogel. Er volgden dan vele aanteke
ningen en schetsen, die tenslotte zich
bezighielden met de vraag hoe of een
mens zich in de lucht zou kunnen voort
bewegen. Dit is slechts één enkel voor
beeld op bijna elk terrein verging hel
de meester zo.
Uit de beroemde roman, die Dmitri
Mereskowsky over Da Vinei schreef, blijkt
duidelijk, dat de meester over een schier
onbeperkt arbeidsvermogen beschikte.
Dagen achtereen kon hij oezig zijn; alles
tekende hij op, ook wat eigenlijk onbe
langrijk scheen. Het kan niet anders of Da
Vinei moet over een zeldzame fantasie
hebben beschikt, want verschillende van
zijn uitingen getuigen eerder déérvan dan
van een streng wetenschappelijke geest.
Mereskowsky laat in zijn roman iemand
zelfs smalend spreken over de wiskundige
kennis van de meester. Maar duidelijk
laat hij uitkomen hoe niet het aangeleerde
weten, maar het zelf onderzoeken, het
zelfstandig denken en het vooruit-denken
Da Vinei hebben gemaakt tot de geniale
uitvinder die hij is geweest.
Overigens heeft deze notariszoon, die
op 15 April 1452 in het dorpje Vinei werd
geboren, een gedegen opleiding gehad.
Aanvankelijk scheen hij uitsluitend voor
de schilderkunst te zijn bestemd, maar
na schitterende proeven op dit gebied te
hebben afgelegd, wijdde hij er zich nog
maar sporadisch aan, zodat talloze op
drachten niet gereed kwamen.
De roman van Mereskowsky, waarvan
zojuist bjj de Uitgeverij W. de Haan te
Utrecht een uitstekend verzorgde zesde
druk verscheen, is nog altijd een van de
beste boeken over de mens en kunstenaar
Leonardo da Vinei. De Russische schrijver
begint de roman als de meester ongeveer
veertig jaar is en hij eindigt met diens
dood.
Het was een bewogen tijd, waarin Da
Vinei leefde. Namen als Ludovic le More,
hertog van Milaan en César Borgia zeggen
al genoeg. Mereskowsky heeft een groot'
se schildering van dit Italië der tweede
helft van de vijftiende eeuw gegeven
een tijd waarin de kunst en wetenschap
bloeiden, maar welke voor de mens weinig
zekerheid bood. Het was een tijd van
tegenstellingen van schoonheid en ge
meenheid, van grootheid en kleinheid
van strijd en verlangen naar vrede, van
wreedheid en gevoeligheid.
Tegen de achtergrond van dit veel
bewogen gebeuren heeft Mereskowswy de
meester Da Vinei getekend als een goed
mens, trouw als weinigen in zijn om
geving. Juist de beschrijving van de toe
standen in het Italië van die tijd maken
dit ongetwijfeld indrukwekkende boek uit
sluitend geschikt voor rijpere lezers.
De voorloper van de moderne tank. Deze
met kanonnen bewapende pantserwagen
werd J/50 jaar geleden door Leonardo da
Vinei ontworpen. De koepel met kijk
gaten was bedoeld voor de ivaarnemer.
De Westduitsc socialisten hebben bij het
Constitutionele Gerechtshof te Karlsruhe
een klacht ingediend tegen de verdragen
tussen de bondsrepubliek en het Westen.
Zoals gemeld werd het besluit daartoe
Zondag genomen op de partij-bijeenkomst
te Frankfort.
Reuter seint ons uit Wenen, d.d. 9 Mei:
De „Kleine Zeitung", 'n katholiek dagblad, dat te Graz verschijnt, schreef
Zondag onder de kop: „Een wereldpolitieke atoomhom", Jat Joegoslavië
directe diplomatieke betrekkingen met het Kremlin heeft hervat.
Het blad beweert, dat de te Zagreb
verschijnende „Vestnik" van 5 Mei een
uitlating deed, volgens welke de Russische
minister van buitenlandse zaken, Molo-
tof, de Joegoslavische zaakgelastigde te
Moskou, Drago D. Djuric, had ontvangen.
Het eerstgenoemde blad schreef, dat dit
een „ontvriezingsproces" betekende tussen
president Tito en het Kremlin en het na
tuurlijke herstel van betrekkingen tussen
Moskou en het Tito-communisme. Het
blad verklaarde, dat dit proces is begon
nen, juist toen de Engels-Joegoslavische
besprekingen te Londen over een weder
zijds defensieverdrag een aanvang namen
en waarschuwde de Engelsen er aan te
denken, dat een Britse militaire delegatie
indertijd bezig was te Moskou over het
sluiten van een verdrag met Rusland te
onderhandelen „toen von Ribbentrop (de
nazi-minister van buitenlandse zaken)
reeds de ondertekening van het Kremlin
onder zulk een verdrag in zijn zak had"
(het non-agressiepact van Augustus 1939
tussen nazi-Duitsland en Rusland).
De „Kleine Zeitung" publiceerde on-
Ons land heeft ln 1952 voor bijna .f 76] Voor vrijwel alle belangrijke importlan-
millioen aan kleding geëxporteerd (ruim den is het bedrag van 1951 op 1952 sterk
10 millioen méér dan in 1951)en voor gedaald, het meest spreekt dit voor Bel-
ca 41 millioen geïmporteerd 27 mil- gië/Luxemburg waaruit onze invoer met
lioen minder dan in 1951), waardoor de I 17 mill, verminderde (totaal 19.882.000).
invoer bijna twee keer gedekt werd door I De kledingimport uit Groot-Britannië is
de uitvoer. De kledingbalans geeft dan [met ca 4Va millioen gedaald (totaal
ook een dekkingspercentage aan van 186
pet, een noch voor, noch na de oorlog ooit
van
Schn, striid die aan de Rampaartsedijk op
gevoerHen"Duiveland tegen 1 water wordt
het wat is tot dusverre nog steed® door
men no Sewonn€n- Zaterdagavond had
meter fQ een Sat van ongeveer twaalf
•men toen5" de verlichting uitviel, zodat
Westlandseniet verder kon werken. De
bakken bleko?ldarschu!t en de betonnen
bestand en nlPt teëen de sterke stroom
^eer tot twin,tf„ ogenblik is het gat
k<?n kwamen ?r verbreed. De bak-
der in de noiz tientallen meters ver-
iracbten me? e!' te ll^n. Men wil nu
dtchten. Op het ®rotere bak het gat te
gewerkt om k wordt dag en
zakken en sten!? e,en voorraad van zand-
op een gunstig vormen, zodat men
poging kan wagen kk opnieuw een
Het aantal aangegeven
toestellen in Nederland berU- °"ontvang-
h\ J-7T6.965 tegen 1.766 3fiqeg 0p 1 Mei
dat betekent dus een stijgin? 0p 1 April;
rli«tr?h, fangeslotenen op het riiw*6" er
distributienet tegen 48c> 77r s-radio«
Deze daling is heTgevolg van^SS f,a,art
tingen in het rampgebied. afslui-
door de kledingindustrie bereikt cijfer.
Van het totale exportbedrag was ca 55 pet
damesbovenkleding, ca 30 pet heren- en
jongensbovenkleding, en de resterende 15
pet was verdeeld over de andere sectoren
der kledingindustrie.
Voor de kledingindustrie is 1952 een
gunstig jaar geweest, de export herstelde
zich tot op een in 1950 bereikt peil, en de
import viel terug op een niveau, dat de
deskundigen normaal zouden willen noe
men voor de huidige verhoudingen. Bel
gië en West-Duitsland namen tezamen 75
pet van onze export af. De kledingindus
trie wist haar positie op talrijke andere
markten te verstevigen en zelfs nieuwe
markten, zoals Brazilië, te ontsluiten.
België staat zowel bij de in- als de uit
voer bovenaan, ongeveer de helft van wat
Nederland aan kleding importeerde kwam
uit België en eveneens ongeveer de helft
van hetgeen wij uitvoerden ging naar
onze Benelux partner. Het grote verschil
is echter, dat ons exportbedrag ongeveer
twee keer zo hoog is als dat van onze
import.
Duitsland staat als exportland op de
tweede en als importland op de zesde
P, a..s' na België, Engeland, Zwitserland,
Italië en Frankrijk. Belangrijk is de ex
port naar de Ver. Staten, die in 1951 op de
exportlijst op de 8e plaats met een bedrag
van ca 1 millioen stonden en voor 1952
op de 4e plaats met een bedrag van ca
2,4 millioen, dat voornamelijk met de
export van mantels en mantelcostuums is
verkregen. De kledingexport naar België
en Luxemburg nam met 14 millioen toe,
die naar Denemarken en Engeland met
1% millioen. Dalingen van onze export
werden geconstateerd vooral naar Indo
nesië, Frankrijk en Finland, en ook West-
Duitsland. In het bijzonder kreeg de kle
dingexport naar Indonesië een gevoelige
klap. Tegenover een bedrag van ruim 5
millioen in 1951 stond nog slechts een be
drag van 1 millioen in 1952, een daling
dus met vier millioen. Een dergelijke ont
wikkeling was reeds lang te voorzien vol
gens de deskundigen. Indonesië heeft in
de afgelopen jaren elders zijn invoer-
markten gezocht en klaarblijkelijk ook
gevonden. Het zal voor Nederland heel
moeilijk zijn naar het oordeel der deskun
digen om een regelmatige export van kle
ding naar Indonesië te blijven verwezen
lijken.
Tegenover de daling van de export van
kleding naar Nederlands Nieuw Guinea
stond een stijging van de export naar de
Nederlandse Antillen, terwijl ook die naar
J Suriname enige toeneming vertoonde.
ca
7.780.000), die uit Frankrijk verminder
de met 2 millioen (totaal 2.557.000), en
de import van gerede kleding uit Tjsecho-
Slowakije schrompelde ineen van ca 2%
millioen in 1951 tot 151.000 in 1952. De
invoer uit de Noordelijke landen (teza
men 474.000 tegen 705.000 in 1951), die
echter van geringe omvang is, vertoonde
enige stabilisatie. De kledingimporten uit
West-Duitsland, Italië en Zwitserland, die
wel van belangrijke omvang zijn, blijven
op peil. Bij de import is het zo, dat een
groot aantal artikelen ingevoerd wordt
uit een klein aantal landen, terwijl bij de
export een betrekkelijk gering aantal ar
tikelen uitgevoerd wordt naar een groot
aantal landen.
langs een bericht over een beweerde ge
heime overeenkomst tussen Engeland en
Joegoslavië, waarbij Joegoslavische troe
pen een deel van Zuid-Oostenrijk zouden
bezetten in geval van oorlog.
Dit bericht werd echter sindsdien
officieel tegengesproken door de Oosten
rijkse minister van buitenlandse zaken,
dr Karl Gruber.
Naar aanleiding van Churchill's verkla
ringen in het Britse Lagerhuis, gaf de
Egyptische premier Naguib hedenochtend
een in krachtige termen gestelde verkla
ring uit, waarin hij Groot-Erittannië „een
aanvaller en niet een verdediger van de
vrije wereld" noemde. Naguib zegt ver
der, dat de militaire bases in de kanaal-
zöne met haar bezetting van 80.000 man
Britse troepen thans „belegerd" worden.
De verdediging van het Midden-Oos
ten is in hoofdzaak een Arabische aan
gelegenheid, zo zei hij. De bases in de
kanaalzone zijn waardeloos zonder mede
werking van Egypte en Groot-Brittannië
kan de Eyptenaren niet tot medewerking
dwingen, zolang het een „aanvaller" bleef.
Generaal Naguib herinnerde sir Winston
Churchill er aan, dat de bases werden ge
bouwd door Egyptische arbeidskrachten,
in de tweede wereldoorlog werden ver
dedigd door Egyptenaren en dat zij wer
den bevoorraad met Egyptische levensmid
delen.
Churchill zei, vervolgde Naguib, dat
Groot-Brittannië de belangen van de vrije
wereld verdedigt, doch „ik vraag hem:
maakt de verdediging van de vrije wereld
de slavernij van een geheel volk en agres
sie tegen de vrijheid van dat volk nood
zakelijk?".
En hij voegde hieraan toe, dat Chur
chill niet meer, zoals vroeger, een „cor
rupt koningschap kan gebruiken als werk
tuig voor ontslag en samenstelling van
Egyptische regeringen naar de grillen van
de imperialisten".
De in Arnhem gehouden vergadering
van de werkcommissie, gevormd door de
internationale normalisatie-commissie en
de internationale verlichtingscommissie
heeft naar de K.N.A.C. bericht tot belang
rijke resultaten geleid.
Ten aanzien van de voorstellen van
Amerikaanse zijde om de in 1949 te Zand-
voort verrichte vergelijkende proev m
tussen verschillende typen koplampen,
teneinde te komen tot een algemeen aan
vaard type, in Amerika te herhalen, is
practisch gesproken overeenstemming be
reikt. Bijzondere omstandigheden voorbe
houden, zullen deze proeven in het voor
jaar van 1954 worden gehouden.
De K.N.A.C. acht dit van groot belang,
aangezien het algemeen gebruik van één
type koplicht de verkeersonveiligheid in
belangrijke mate zal verminderen.
Het Westen van de Amerikaans staat
Texas is Maandag door een wervelstorm
geteisterd. In de stad Waco werden vol
gens berichten van het Rode Kruis zes
huizenblokken verwoest. Een ooggetuige
verhaalde, dat een gebouw van zes ver
diepingen „als een harmonica" in elkaar
was gevouwen en was neergestort op een
boscoop. In het noordwestelijke deel van
de stad San Angelo werd door de tornado
grote schade aangericht. In Waco zijn 20
en in San Angelo 8 personen om het leven
gekomen. In totaal werden meer dan 300
personen gewond.
(Van onze correspondent)
De Nederlandse radio-reporters, die
voor de Nederlandse luisteraars de Lon-
dense Kroningsplechtigheden op 2 Juni
zullen verslaan, hebben Zondag een be
zoek gebracht aan Engeland om de
reportages tot in details voor te bereiden.
Speciaal voor hen en talrijke buiten
landse radio-verslaggevers werd Zondag
een getrouwe copie van de Kronings
stoet geformeerd; in de koetsen en rij
tuigen, welke in de stoet zullen mee-
rijden, zaten nu echter militairen.
De reporters kregen de gelegenheid
precies te bepalen hoeveel tijd elke radio-
post voor het geven van de eigen repor
tage nodig heeft, waardoor wordt voor
komen dat elkaar opvolgende reportages
hetzelfde beeld zullen geven, hetgeen
voor de luisteraars uiteraard weinig
enerverend is.
De reportages van het Nederlandse
team zullen worden gegeven van 's mor
gens tien voor tien tot 's middags kwart
over vijf. De ochtendreportages worden
gegeven over Hilversum I (\02 meter),
de middagreportages over Hilversum. II
(298 meter). De Nederlandse reporters
zullen in totaal vier radioposten bezet
ten. Bij Buckingham Palace verzorgen
Guus Weitzel (Wereldomroep) en Leni
Verstegen (K.R.O.) de reportage, op
Trafalgar Square worden Herman Fel-
derhoff (N.C.R.V.) en Arie Kleywegt
(VARA) gestationneerd, terwijl het
radioverslag van de plechtigheden voor
en in de Westminster Abbey wordt ae-
geven door Paul de Waart (K.R.O.) en
ds R. van Apeldoorn (A.V.R.O.). Hun
radtopost bevindt zich op de derde ver
dieping van de tegenover de Westmin
ster Abbey gelegen Guild Hall. De
plechtigheden in de Westminster Abbey
zullen zij van het t.v.-scherm af ver
slaan. De radio-post te Stanhope Gate
wordt bezet door Albert Milhado (A.V.
R.O.) en Janjde Visser (N.C.R.V.) Lei
der van de Nederlandse groep is Frans
Evers van de K.R.O.
De Perzische nationale oliemaatschappij
heeft mett een Italiaanse maatschappij
vermoedelijk „Fiat" een overeenkomst
gesloten, welke voorziet ln de ruil van
olie voor automobielen.
Gisteren is de Italiaanse tankboot „Pax"
in Venetië aangekomen met 5.000 ton Per
zische olie. Dit is de vierde lading Per
zische olie, welke sinds het uitbreken van
het conflict tussen de Brits—Perzische
oliemaatschappij en de Perzische regering
in Italië is aangekomen. De olie is gekocht
door de Italiaanse maatschappij „Epim"
In zijn verslag over de begroting van
het Belgische ministerie van economische
zaken, die deze week in de Kamer wordt
behandeld, schrijft het kamerlid de
Clerck, dat aangezien de Belgische eco
nomie voor 70 procent van die van Europa
afhankelijk is, het bedrijfsleven de in
vloed zal ondergaan van de verzadiging
der Europese markt. Te vrezen valt, al
dus dit kamerlid, dat de daling in de
uitvoer, die thans is waar te nemen, de
eerstvolgende maanden zal aanhouden- De
statistiek der machtigingen tot uitvoer
naar landen van de E.B.U. laat nog geen
verbetering voor Mei voorzien.
Verwacht wordt dat het volume der
particuliere beleggingen in 1953 kleiner
zal zijn dan in de voorafgaande jaren.
Niettemin blijft het peil der productie be
vredigend en ligt het gemiddelde voor
1952 21,4 procent hoger dan dat der jaren
voor 1938. Tegenover 1951 wordt evenwel
een daling met 7,5 procent vastgesteld.
In het eerste kwartaal van 1953 was de
belasting opbrengst in België fr 1.556 mil
lioen lager dan in de overeenkomstige
periode van 1952. Vooral bij de directe
belastingen was een achteruitgang der in
komsten waar te nemen, hetgeen voor een
groot deel wordt toegeschreven aan de
terugbetaling van sommen die onrecht
matig werden geïnd. In 1952 bedroegen de
belasting-ontvangsten in totaal fr 70.139
millioen.
Volgens een studie van prof. Bandhuin
in het bulletin van het ..Instituut voor
Economisch en Sociaal Onderzoek, be
droeg het Belgische nationale inkomen in
1952 fr 305 milliard, tegenover fr 296 mil
liard in 1950. In 1938 bedroeg het nationale
inkomen fr 65 milliard.
Wat de verdeling van het nationale in
komen betreft wordt vastgesteld dat
tegenover 1951 het aandeel van de lonen
groter is geworden terwijl de inkomsten
voortvloeiend uit handel en ambacht, iets
gedaald zijn. In 1952 werd fr 28 milliard
gespaard tegenover fr 25 milliard in 1951.
Maandagochtend is te Teheran een edict
uitgevaardigd, op grond waarvan de
Sjah van Perzië al het van zijn vader
geërfde grondbezit afstaat aan de rege
ring, die in ruil daarvoor jaarlijks 60 mil
lioen rial zal schenken aan de keizerlijke
vereniging voor sociale werken. Deze za:,
onder toezicht van de regering, de gelden
gebruiken voor menslievende doeleinden.
De onder regeringsbeheer gestelde
krooneigendommen hebben een opper
vlakte van ongeveer 30.000 ha in de pro
vincies Chorassan en Mazanderan. Er
wonen 45.000 gezinnen. De jaarlijkse in
komsten van de eigendommen in Choras
san worden geschat op 50 millioen rial.
Tot nog toe hebben 2-935 gezinnen geprofi
teerd van de landverdeling, waarmee de
Sjah persoonlijk reeds drie jaar bezig was.
OYiderscheiding. Bij K B. is verlof
verleend aan mr J. A. Jonkman, voorzitter
van de Eerste Kamer te 's-Gravenhagè,
tot het aannemen van de benoeming tot
grootkruis der orde van Leopold II van
België.
(Van onze correspondent)
Ruim vijf jaar geleden werd het Bra
bants Orkest opgericht en gebleken is dat
dit initiatief in het Brabantse land aller
wegen gehoor gevonden heeft. Want in
alle geledingen van het Brabantse volk, in
de steden zo goed als op het platteland,
vond dit eigen orkest weerklank, omdat
men daarin de muzikaliteit hervond, welke
van oudsher een kenmerk van het Bra
bantse volk is. In weinige jaren tijds
bloeide het orkest op tot bijna volle was
dom onder de inspirerende leiding van
Hein Jordans, die daarbij geassisteerd
werd door de besturen der stichtingen
Het Brabants Orkest" en „Vrienden van
het Brabants Orkest". In een recordtempo
haalde Brabant een te lang getolereerde
achterstand in.
Aangaande de taak en de plannen voor
de toekomst, hebben op een daartoe spe
ciaal belegde conferentie in ,>Het Kruit
huis" te Den Bosch de voorzitter van de
stichting „Vrienden van het Brabants Or
kest", mr H. L. F. M. baron van Hövell
tot Wezeveld en Westerflier, alsmede de
voorzitter van de stichting „Het Brabants
Orkest", drs J. F. A. G. König, hun uit
eenzettingen gegeven, waarna de commis
saris der Koningin, prof. dr J. e. de Quay,
erevoorzitter van eerstgenoemde stichting,
de snelle groei van het Brabantse gewest
op allerlei terreinen schetste, bij welke
opgang ook gelijktijdig, verticaal en ge
spreid, de cultureel-artistieke ontwikke
ling gelijke tred moet houden. Met name
het Brabants Orkest heeft daarbij, evenals
bet toneel, een specifieke taak.
Het B. O. gaf in het seizoen 1952/1953
ongeveer 150 concerten in dertig verschil
lende steden en dorpen en meestal voor
volle zalen. Ongeveer 85 pet van de con
certen worden gegeven buiten de stand
plaats Den Bosch, zodat vrijwel voor ieder
concert moet worden gereisd.
Per seizoen komen minstens 15 Bra
bantse koren voor een begeleiding in aan
merking, waarvan 75 pet die vóór de op
richting van het B. O. nooit een begelei
ding van een orkest hadden ontvangen.
Wil het orkest zich evenwel consolideren
tot een volgroeid en aan hoge eisen be
antwoordend ensemble, dan zal alsnog een
aantal wensen moeten worden vervuld.
Het instrumentarium moet worden uitge-
breld, een muziekbibliotheek worden aan
gelegd, doch vooral is versterking van
mankracht dringend nodig.
De spreiding van zijn activiteit over het
gehele gewest maakt een bescheiden rou
leersysteem noodzakelijk, om te voorko-
m?1rl orkest in zijn artistieke ont
wikkeling geschaad zou worden. Daartoe
is een uitbreiding nodig van 59 tot 70 man.
Rijk, provincie en Brabantse gemeenten
gingen voor in hun subsidieverlening.
Thans wordt getracht ook particulieren
voor het instandhouden van het orkest te
Interesseren. Daartoe richt de stichting
„Vrienden van het Brab. Orkest" plaatse
lijke comité's op.
De dirigent van het Brabants Orkest, de
heer Hein Jordans, opende de wervings
actie met een bijdrage van 1500, afkom
stig van honderd nieuwe vrienden van het
orkest.
OOK de bisschopsstad Haarlem maalrt
zich op om het feest van „Honderd
William Draper heelt ontslag gevraagd
als permanent Amerikaans vertegenwoor
diger bij de N.A.T.O. en hoofd van hef
Europese bureau voor wedejrzijdse be
veiliging. Hij gaat terug naar de Ver.
Staten om weer een functie in het be
drijfsleven te aanvaarden. Anderson zal
waarnemen tot er een opvolger is be
noemd.
Jaar Kromstaf" op waardige wijze
te vieren. Dit geschiedt overmorgen op
Hemelvaartsdag. In de door de afdeling
Sierteelt van dp R.K. Land- en Tuinders-
bond onder leiding van de heer Th. de
Ruyter uit Velsen-Driehuis prachtig ver
sierde kathedrale Basiliek zoals wij
reeds berichtten zullen 25 leden van de
L.T.B. bijna drie dagen bezig zjjn om de
prachtigste bloementoeven aan te bren-
s:cn zal Z.H. Exc. mgr J. P. Huibers
des ochtends om elf uur een pontificale
Hoogmis opdragen. Assistentie zullen ver
lenen de vicaris-generaal mgr J. M.
Groot, de dekens van Amsterdam, Haar
lem en Delft, mgr G. P. J. van de Brug,
J. J. A. Kuilman en J. P. J Kok, alsmede
van pastoor J A. Ruhe uit Den Haag.
Ceremoniarissen zyn: de secretarissen
J Solleveld en dr M. de Jong en kapelaan
A. Ruhe. Dp lagere assistenten zijn theo
logen van Warmond. Mgr dr C. Henning,
regent van het seminarie „Hageveld" zal
de predikatie houden.
De wapens van de bischoppen van
Haarlem zullen in het hoogkoor geplaatst
worden, nl. HH. HH. Exc. mgr Van Vree,
mgr Wilmer. mgr Bottemanne, mgr Cal-
lier, mgr Aengenent en mgr Huibers.
Deze wapens zjjn geschilderd door een
parochiaan van de St. Bavo
Hoge gasten zullen het Haarlemse
Kromstaffeest bijwonen, nl. HH. HH.
Exc. mgr C. Bronsveld, aartsbisschop
van Tabora en mgr Calewaert, bisschop
van Gent, die vergezeld wordt door mgr
Joliet, wijbisschop van Gent en de
hoogeerw. heer L. de Kesel, president
van het Groot-Seminarie van Gent. De
Belgische hoogwaardigheidsbekleders
zullen Woensdagavond ongeveer half
zeven in Haarlem aankomen.
Het zangkoor „Cantemus Domino" van
de kathedrale baseliek, versterkt door
een twintigtal theologanten van het se
minarie Warmond zal de „Missa Se-
cunda" van Jaap Vranken uitvoeren
onder leiding van dr L. Kat. begeleid
door het pas herstelde en uitgebreide
orgel, dat bespeeld wordt door J. Schou
ten.
De versierde kathedrale basiliek is
gratis te bezichtigen: Donderdagmiddag
14 Mei tussen 4 en 5 uur; Vrijdagavond
15 Mei tussen 8.309.30 uur met orgel
spel van de organist J. Schouten: Zater
dagavond 16 Mei tussen 8—9 uur en Zon
dagmiddag 17 Mei tussen 45 uur
(Van onze mode-medewerk
ster).
Amsterdam zal van 15 tot
22 Mei in het teken van
de „Fashion Week"
staan! Het is de nieuwe win
termode, waarvoor onze Ne
derlandse kledingindustrie
dan de aandacht gaat vra
gen. Welke nieuwtjes de con
fectie voor het komende sei
zoen zoal in petto heeft, werd
ons door mevrouw EHas-Smit
als leidster van de „Fashion
Week-show" uiteengezet.
Onze mantel-confectie
heeft weer haar beste been
tje voorgezet om de mode op
de voet te volgen en de ja
ponnen-fabrikanten bleven
daarbij niet achter.
Zowel de wijde swagger
als de mantels in de naar
onder nauw toelopende pot
lood-lijn gaan de komende
winter, naar te verwachten
is, het veld ruimen voor rech
te, ongetailleerde mantels,
waarbij vooral het model
van de kraag voor afwisse
ling zorgt.
Het winter-seizoen brengt
met zich mee dat hooggeslo
ten modellen in het mantel
genre het meest worden ge
bracht. Grote ronde kragen
worden veelvuldig toegepast,
terwijl ook de wijkende hals
lijn, aangepast aan hetgeen
als winterdracht doelmatig
is, zich een plaats in de Ne
derlandse mantelmode zal
veroveren.
Ee getailleerde mantel
neemt in de nieuwe collecties
eveneens een belangrijke
plaats in en een nieuwe lijn
doet ook bij die modellen
haar intrede.
Een wijde rok, die ont
springt uit een nauw aan
sluitende taille en waarvan
de ruimte vooral naar ach
teren verwerkt is, geeft de
aansluitende mantel voor de
komende herfst en winter
een sierlijk accent.
Over het algemeen zijn de
mouwen minder opvallend
van model dan momenteel
het geval is. De ronde schou
derlijn blijft zich handhaven
en kimono- of raglan-mou-
wen worden dan ook het
meest toegepast.
Allerlei stoffen-nouveaute's,
waaronder aantrekkelijke
variaties in het genre van de
langharige weefsels, zorgen
verder voor 'n nieuw accent
in de mantel-mode. Stoffen
met een twee-effect beloven
eveneens grote opgang te
gaan maken en de kleuren
combinaties daarvan doen
en bekoorlijk aan.
Gedekte kleuren spelen de
hoofdrol. Bij de redingotes
worden bij voorkeur laken
achtige sibeline-weefsels toe
gepast, die een bijzonder
fraai aanzien krijgen door
een onduleé-effect.
Ook in de winter-collecties
z?.ï e, tailleur een belang
rijke plaats innemen.
Naast pakjes met getail
leerde jasjes doen de sacco-
ensembles hun intrede. De
recht over de heupen vallen-
d.® i?ales. van die modellen
zijn dikwijls met bont gegar
neerd en zelfs met bont ge
voerd.
Naast Wollen-stoffen wor
den zijden weefsels meer en
meer als materiaal voor
mantelpakjes toegepast.
Bij de japonnen wordt de
rok doorgaans van voren
hoogst eenvoudig gehouden,
terwijl opzij of achter dra
perieën of panneaux zijn
aangebracht om het silhouet
te verlevendigen,
gen.
Een ronde, afstaande hals
lijn geeft bjj de jurken de
toon aan en naast wollen en
zijden stoffen doen ook aller'
lei weefsels, van kunstvezels
vervaardigd, waarbij men
heel aparte effecten wist te
bereiken, in de nieuwe win
termode haar intrede.
Op hoedengebied zijn het
vooral de kleinere, vast op
het hoofd sluitende modellen
die het meest de aandacht
vragen. Melusine en velours,
dikwijls ook in combinatie
met eikaar toegepast, beho
ren tot de uitverkoren mate
rialen voor de winterse
hoofddeksels.
De kledingindustrie ver
wacht ter gelegenheid van
haar 12de „Fashion Week"
weer vele buitenlandse be
zoekers, niet alleen uit ver
schillende Europese landen,
maar ook uit Amerika.
Wat de Nederlandse con
fectie te bieden heeft, zal aan
deze gasten op een collec
tieve show, eveneens een
week lang in de eigen show
rooms van de fabrikanten,
die aan deze Amsterdamse
modeweek meewerken, wor
den getoond.
Door het ontploffen van een spiritus
brander is Maandag brand uitgebroken in
het restaurant Trianon op een eiland in
het centrum van Stockholm. De brand
greep zeer snel om zich heen en er ont
stond een paniek onder de talrijke bezoe
kers. Deze drongen naar de uitgang ,of
sprongen uit de ramen in het water.
Aanvankelijk vreesde men, dat er veel
slachtoffers waren gevallen, doch na ver
loop van tijd bleek, dat twee personen
niet-ernstige brandwonden hadden opge
lopen.
Een gedeelte van het restaurant brandde
pit- De rest van het gebouw, waar o.m
het hoofdkantoor van de Zweedse snort-
vereniging is gevestigd, kon door de
brandweer worden behouden.
i o/«ejmlkiïair.en' die in de Meidagen van
1940 deel hebben uitgemaakt van het 28ste
Regiment Infanterie, hebben gisteren hun
gevallen medestrijders plechtig herdacht.
Hiervoor hield men, met de nabestaanden,
een ontmoetingsbijeenkomst, die werd ge-
volgd door een gemeenschappelijke maal-
k i j Verv°lgens trok men naar de Dub-
beldamse begraafplaats, waar aan de
graven het woord werd gevoerd door
majoor C. van Hoek, ds H O. Molenaar
en pater Moeskops, resp. oud-comman
dant, veldprediker en aalmoezenier van
het regiment. Het volgende programma
punt was een tocht naar de vroegere
stellingen en naar de door de watersnood
getroffen gebieden, gelegen in het voor
malig lege rings- en gevechtsterrein van
het regiment. Tevens bracht men een be
zoek aan de begraafplaats in Maasdam,
waar men bloemen legde op het graf van
A. Steens'el. die in 1940 deel uitmaakte
van 1-28-R.I. en die later als verzets
strijder werd gefusilleerd. De dag werd
besloten met een maaltijd in de cantine
van de Dordtse Benthienkazerne. i
De Japanse politie heeft Zondag te
Tokio twee volksvertegenwoordigers ge
arresteerd, die ervan worden beschuldigd
te hebben geprobeerd bij de in April ge
houden algemene verkiezingen stemmen
van k'azers te kopen. Na de verkiezingen
^u1 jJna tien duizend personen, op be
schuldiging van stemmenzwendel gearres-
zi,'n. ln deze zaak n°S geen ge-
rechtelijke uitspraken gevallen.
De drie erkende vakbonden van werk
nemers in de metaalindustrie hebben met
het personeel van de N.V. K. A. van
„ink te Rotterdam vergaderd. Medede-
;lng Af gedaan van de stand van zaken,
terwijl tevens de te volgen gedragslijn
werd vastgesteld. Met één stem tegen
neeft de vergadering zich achter het
advies van de besturen geschaard. Al
le arbeiders van deze onderneming heb
ben geweigerd werk op of voor de „Ca-
ianda" te verrichten. Door de werkge
vers zjjn zij nu op andere - objecten te
werk gesteld.
Voor zover de onderaannemers be
kend zijn, zjjn deze door de vakbonden
ingelicht. Aan het verzoek, dit werk niet
verder klaar te maken, is gedeeltelijk
gevolg gegeven. De N.V. Electra Ketel-
reparatie-inrichting aan de Voorhaven
is echter niet bereid, deze toezegging
te doen en de vakbonden overwegen
maatregelen tegen deze onderneming té
nemen. Met alle mogelijke wettige
middelen zal getracht worden te voor-
zolang de boot besmet is
verklaard, het werk in Rotterdam wordt
klaar gemaakt.
Zoals bekend heeft de „Calanda" te
repa.ratie gelegen. Toen daar
gesraaKt werd is het schip voor verdere
reparatie naar Rotterdam gekomen,
waar het echter „besmet" is verklaard.
In het gebied van Oidos in Brazilië is
het water van de Amazone zo hoog ge
stegen, dat men in kano's boven de daken
der huizen vaart. De rivier is nog hoger
gestegen dan in 1922, toen een record
hoogte werd bereikt.
Het gebied tussen Manaos, hoofdstad van
de staat Amazonas, en de zee (een afstand
van 1500 km) is grotendeels door het
overstromingswater geteisterd en men
schat, dat zeventig procent van de oogst
in een groot gebied is vernield.
