van
wondere apotheose
Bossche Mariacongres
Schoner omgang dan ooit trok
door straten en stegen
1
Heiligdomsvaart te Tongeren
Bouwmeester-Revue „On Ice*'
Nieuwe raffinaderij te Antwerpen
DE EFTELING" belangrijk
uitgebreid
3
Nederlandse muziek op
Kerkmuziekcongres
Successen maar ook teleurstellingen
Elfduizend gelovigen zijn getuige van
plechtige priesterwijding in
Olympia Hall
Tienduizenden aanschouwden glorietocht
der Zoete Lieve Vrouw
Elk nieuw symbool een
nieuwe verrassing
Hoogtepunt van Roepingen-tentoonstelling
lil Reliekenstoet herleefde de historie
Hogesclioolrijders op de schaats
VIER ZILVEREN
ANJERS
Koffie tussen oud
papier
PUROL
MAANDAG 13 JULI 1953
PAGINA 3
Vier engelen te paard reden voor
Sint Michael uit, die de baan vrij
maakte voor de Koningin des he
mels. Daarachter (uitstekende
vondst!) schreden vijf reisheiligen,
waaronder de reus in lompen, Be
nedicts Labre en St Jan de Evan
gelist met de kelk, maar aller ogen
richtten zich toch op Sint Christof-
fel, die op zijn schouder een „echt"
indje torste, dat met zijn kleuter-
<nuistjes enigszins angstig steunde
°P de kale pruikenkop van Chris-
tofoor.
Tot in de kleinste details
VOORTREFFELIJK GE
SLAAGD EXPERIMENT
HH
St. Jan.
FEEST OP „LOYOLA" TE
VUGHT
Kruisweg
Spaanse grandezza
Het wonderbeeld
Prins Bernhard verrichtte de
uitreiking
CAPACITEIT VAN 25.000
VATEN PER DAG
Douane bezorgt smokkelaars
gevoelige strop
Leerzaam college?
(Van onze speciale verslaggever)
Zelden zal een stad, zal een heel diocees op zo verrukkelijke wijze
getuigd hebben van zijn verering voor de Moeder Gods als gisteren 's-Her-
togenbosch dat deed.
Het leek op deze sluitingsdag van het Mariacongres alsof alle vroomheid'
\an ie ange Gongresweek, waarin meer dan honderdduizend pelgrims
t"rOCj'!r.CW '-Is 0 alleen langs de hidweg trokken, als het ware op die route
1 P J Tcn nagloeien, wachtend op de apotheose van de laatste dag.
i' k 11 massas die deze Mariastad tot benauwens toe vulden, opge-
pa t op ce trottoirs, trossend op tribunes en terrassen, met duizenden han
gend uit de ramen, deze volksmassa's werden sprakeloos, toen deze route
P otseling weer „vlam vatte toen de straten en stegen, die zoveel
en wen lang de verering voor de Zoete Moeder langs hun dpnkere gevels
en zien stromen, ineens de onbeschrijfelijke kleurengamma vertoon-
vap eci1 Omgang, die groep na groep en deel voor deel het Mariale
sterie der schoonheid onder steeds weer nieuwe aspecten poogde te be
naderen: in louter kleuren of in diepzinnige symbolen, in verrassend
nieuwe vormen, in woord of muziek of met de steeds weer verbluffende
vondsten ener originele choreografie
Even
SDApj., rnoeat men wennen aan het zeer
i;„ le rhythme, waarin deze omgang
sehi' so,mmiëe toeschouwers hadden mis-
wa !u. de °Penir>g iets nadrukkelijker ver
trad ,met herauten te paard, die hun
„..petten staken, maar terwij] de eerste
s oep langs trok kon men voorlopig en
hof r?' onwenni£ slechts luisteren naar
€n van een metronoom, die via
t n luidspreker het tempo aangaf. Doch
°en de zes scheppingsdagen, telkens twee
figuren, gescheiden door bloemendragers
langsschreden en de kleuren openbloeiden
van zwart naar lichtrose, toen het licht
werd in het heelal, de planeten en ster
ren geschapen werden, de vogels en vis
sen, toen tenslotte de aarde bevolkt werd
door het eerste mensenpaar en elk nieuw
symbool nieuwe verrassingen van kleur
en vorm bracht, steeg de geboeidheid op
de tribunes.
Hoe voortreffelijk was de kronkelende
slang van achttien duivels, die zich, ge
kleed in rood en zwart, rondom dat eer
ste /mensenpaar slingerde, hoe klaagde de
treurmuziek van de zes muzikanten, die
de zeventien klaagfiguren na de zonden-
val begeleidden, terwijl ze ;n hun dans de
droefheid over de val van het eerste men
senpaar uitbeeldden.
De Omgang bestond uit drie gedeelten,
elk weer uiteenvallend in diverse groepen.
Het eerste bevatte niet minder dan twaalf
van die groepen 'en nauwelijks was de
klaagzang van de eerste zondenval ver
klonken of profeten en oudtestamentische
voorafbeeldingen van Maria schreden
voorbij.
Ik wilde, dat ik u de kleuren kon be
schrijven van de costuums der deelne
mers, de kleuren en vormen. Misschien
dat Marrus de Leeuw (de ontwerper van
deel D het in zijn dromen nog anders
zag dan de realiteit welke op deze Zon
dag aan ons voorbij trok. maar elke
groep bleek practisch een verrassing,
bijna elk costuum was gedurfd van kleu
rencombinatie, vertoonde vaak de meest
De opzet van deze Plechtige Om
gang was van dien aard, dat men
hem niet uitsluitend naar artistieke
maatstaven beoordelen kan. Maar
zelfs degenen, die aanvankelijk ge
kant bleken tegen het verwijderen
van enig „dor hout" uit de tradi
tionele Omgang, zullen thans moe
ten toegeven, dat het experimnt
om voor een zuiver religieuze mani
festatie als deze een aantal kunste
naars ontwerpen te doen vervaar
digen, voor de volle honderd procent
geslaagd mag heten.
De voorbereidingstijd schijnt vrij
krap te zijn geweest, enkele cho
reografische onderdelen hadden on
getwijfeld nog aan diepte en uit
beeldingskracht kunnen winnen;
De Leeuw en Van Hoek hebben
bovendien pas gisteren voor 't eerst
gelegenheid gehad het geheel te
overzien, maar wij twijfelen er
niet aan of de traditie zal dit ge
heel in de komende jaren nóg in
drukwekkender maken dan het nu
al was.
Wij menen 's Hertogenbosch met
deze „première" van harte te mo
gen gelukwensen, en voorspellen
deze vernieuwde Plechtige Omgang
een faam, welke in de komende
jaren ver buiten de grenzen van
dit bevoorrechte Maria-bisdom.
misschien zelfs buiten onze
landsgrenzen gaan zal.
bizarre geometrische figuren, arabesken
of symbolen, er waren profetenman
tels en bruidskleden ontworpen met zo'n
rijke fantasie, dat men spijtig slechts zijn
onmacht constateren moest om dit te be
schrijven.
Het was verrukkelijk, het was totaal
„nieuw" en dit gold niet alleen voor de
individuele deelnemers, wier kleding in
elk ontwerp verzorgd was tot in de klein
ste details, het gold evenzeer voor de aan
kleding van elke groep als geheel waar
bij het effect dat die of die kleur, dat of
dat kleurenv'erloop hebben zou, opzette
lijk was nagestreefd.
(Van een bijzondere correspondent)
De Ark van iVoë in de stoet met op de achtergrond de fraaie lijnen van de
..Herders van Bethlehemwaren zelfs met echte schapen in de Bossche
Omgang aanwezig om de uitbeelding van het Kerstgebeuren meer tot
iverkelijkheid te maken.
(Van onze Limburgse redacteur)
Van de torens van de O. L. Vrouwe
basiliek van Tongeren massaal en
machtig wapperden vlaggen. Terwijl
de organist op het ovaal van de kerk
klavieren en pedalen van zijn konink
lijke instrument bespeelde, ontdeed 35.
H. Exc. Mgr Kerkliofs, bisschop van
Luik, die de. Hoogmis had opgedragen,
z'ch van de pontificale gewaden. Voor
ket priesterkoor stond het donkerbruine
Genadebeeld van O. L. Vrouw, Oorzaak
°nzer Blijdschap, opgesteld, de Gastvrou-
we van de duizenden pelgrims, die het
aloude Tongeren op de eerste Zondag
Van de Zevenjaarlijkse Heiligdomsvaart
h'nnen zijn Romeinse vestingmuren ont
oog.
Op (jat ogenblik werd buiten op de
Markt rondom het standbeeld van
Ambiorix de stoet gevormd, die enige
Mren lang langs de met erebogen,
bloemfestoenen en vlaggedoek versier
de straten trok.
Een verrukkelijk schouwspel! Wat een
rukdom van costuums kregen wjj te
ingehouwen in de artistiek gestyleerde
f.r°eperingen, die het leven van O. L.
Vr0Uw uitbeeldden. Vooral de episode
!an Christus' Geboorte was voortreffelijk
?eénsceneerd Zelfs herders met een
lefse kudde schapen kwamen daaraan
le Pas!
t, Eyn zilveren processiekruis S1"® aM de
Eeliekenstoet vooraf, waarin seminans-
)en en priesters sommigen geKfeea
'n middeleeuwse paramenten - m sen.ro
den, monstransen en borstbeelden de fi.
Overblijfselen van Martelaren, Belijders,
Bisschoppen en Maagden meedroegen,
in de schatkamer van Belgie s rijk
ste kerk worden bewaard. Ridders van
"et H, Graf vormden een ere-escorte
fondom de Relikwie van het H. Kruis,
bet kostbaarste bezit van deze basiliek.
Het derde en laatste gedeelte, dat de
yerering van O. L. Vrouw van Tongeren
m de loop der eeuwen in beeld bracht,
betekende een nieuw element in deze
zevenjaarlijkse processie. Muziekgezel
schappen, ruiterclubs en zangkoren,
kortom alle krachten, waarover Tonge
ren beschikt, werkten mee om de histo
rische taferfJyn zo waardig en indruk
Wekken'1
pfelijk voor ogen te toveren.
Maternus en Servatius, de eerste ge
loofsverkondigers, waren geen stijve
rï!;»?81' levendige acteurs, die
wo,ri vï?uwen en kinderen om-
iw w' e vol°P aan de hande-
m.tLrrm hspel meededen. De H.
ïr inioi aar Gezellinnen werden
begeleid door smaakvol geklede ama
zones, die schillings 0p haar vurige
hefcchneisefl waren- Tot en met
het schoeisel toe was de stoet tot in de
puntjes verzorgd. stoet tot in ae
d^Chrion henwiacuIeuze genadebeeld,
dat door longerse priesters on de
schouders gedragen werd schreden de
autoriteiten in de stoet mee. Voorop ging
p6™ S agmUr j'an Kardinaal Van
Roey, gekleed in rode toga en met de
cappa magna oyer de schouders. Onder
de schaie van bisschoppen en Kemiiterde
abten bevond zich Z. H. Exc. mgr J
G. hemmens, de bisschop van Roer
mond. Ook mr dr F. Houben, Commis
saris der Koningin in Limburg, het ge
meentebestuur van Maastricht en het
bestuur van de Stichting Het Graf
van St. Servaas woonden als voornaam
ste Nederlandse gasten de indrukwek
kende plechtigheid bij, waarnaar tien
duizenden mensen, uit binnen- en bui
tenland waren komen kijken.
(Van onze correspondent)
Ter gelegenheid van het veertig jarig
bestaan van het retraitehuis „Loyola"
te Vught is Zaterdag de heer P. v. d.
Akker, die daar gedurende die veertig
jaren de functie van kok heeft vervuld,
gehuldigd.
Pater superior dr F. de Graaff droeg
om negen uur een H. Mis met assis
tentie op. In bijzijn van de bewoners
van Loyola" en de familieleden van
de heer v. d. Akker, werd de jubilaris
daarna op hartelijke wijze gehuldigd.
Wegens zijn vele verdiensten werd
hem het erekruis „Pro Ecclesia et Pon-
tifice" opgespeld.
Burgemeester jhr. mr F. van Rijc-
kevorsel kwam de jubilaris gelukwen
sen en kon hem namens H. M. de
Koningin de bronzen medaille, verbon
den aan de Orde van Oranje Nassau
uitreiken De harmonie uit Vught
bracht 's' namiddags een serenade.
Het „Magnificat" danste voorbij rond
om Maria en Elisabeth, de kerstklokjes
tingelden voor de zes engelen uit, wier
diepblauwe mantels de kerstnacht sym
boliseerden 'en daarachter kwam een hele
kudde echte schapen kwamen een ezel en
een geit en een echte herdershond, daar
achter wiegden echte kamelen hun kop
pen op lange gebogen halzen en telkens
wanneer men vermoedde, dat nu het kleu
renpalet van Marius de Leeuw wel uitge
put zou zijn, verschenen nieuwe vondsten.
Als groepering, uitmuntend door de
ideale eenheid van kleur, toon en bewe
ging, vormde vooral de kruisweg een
hoogtepunt.
De duizenden mensen, die deze omgang
zagen passeren waren bjjna voortdurend
sprakeloos geweest over zoveel verrassin
gen en ook in de omgang zelf had men een
zeer sober gebruik gemaakt van muzikale
illustratie, zodat men zich achteraf pas
goed realiseerde hoe stil het tijdens de
omgang in de straten was geweest: maar
men merkte deze stilte eerst goed, toen
het lijdensverhaal in paars en zwart en
wit voorbij trok, toen op het trage
rhythme van zoveel geluidloze stappen tel
kens de rauwe ratels klonken cn de me
rendeels geheel gesluierde draagsters van
de lijdenswerktuigen passeerden en daar
achter de staties, telkens gedragen door
een paar figuren, die herinnerden aan
Spaanse Goede Vrijdagprocessie, geheel
gehuld in een pij, het gezicht geheel ver
borgen achter een hoge puntmuts, waarin
slechts twee spleten waren vrij gehouden
voor de ogen.
Dit was huiveringwekkend dit was
even aangrijpend als de beste vastennre-
dikatie.
De laatste twee groepen van het eerste
deel symboliseerden 's Heren Verrijzenis
en de Opneming en Kroning van Maria
in de hemel en misschien verslapte de
kleurenspanning enigszins in de groep, die
de ledige graftombe van Maria droeg' (de
wijze, waarop deze tombe was uitgebeeld
leek ons niet gelukkig en ook de glorie
kroon hadden we graag eenzelfde inspi
ratie toegewenst, als die, welke bij het
ontwerpen van andere „attributen" voor
de Omgang aanwezig moet zijn geweest).
Maar rondom deze kroon schreden de
negen koren der engelen in wit en j»eel,
in grijs en purper en dieprood en na al
d'eze rijkdom was men vermoeid
haast dankbaar voor de overgang naar het
tweede deel van de Omgang, dat ge
vormd werd door twee Brabantse gilden
met hun vaandels.
Dit deel had de Brabantse kunstenaar
Luc van Hoek ontworpen; het beeldde
de geschiedenis van het wonderbeeld
der Zoete Moeder uit. In tegenstelling
met de Leeuw had van Hoek het meer
gezocht in effen brede kleurvlakken,
was hij minder beweeglijk, iets conven
tioneler misschien, maar hij had zich
waarschijnlijk ook meer gebonden ge
acht dan zijn collega, al betekende dit
nog niet, dat zijn historische groeperin
gen nauwkeurig copieën waren.
Ook hier waren verrukkelijke vond
sten als die van Anna van Hambroek,
die met haar zes gezellinnen het beeld
naar Brussel in veiligheid bracht, de
Bossche stedemaagd, omringd door sol
daten van Frederik Hendrik en de gloei
ende rijkdom van de Spaanse grandeur,
waarin Isabella van Spanje met hofda
mes en raadslieden voorbijschreed.
Meer dan een uur reeds trok de Om
gang, voor de wemelende banieren en
vendels van tientallen Brabantse gilden,
omgeven door hun koningen en zilver
dragers, het derde en laatste deel open
den.
In deze rituele processie trok het hele
diocees mee in een rijke schakering van
godsdienstige verenigingen, broederschap
pen, broedercongregaties in een eindeloze
stoet van priesters en seminaristen en
kloosterzusters.
De geur van wierook woei over de
straat, iedereen rees overeind en hoog
tronend boven de processie verscheen het
wonderbeeld zelf, gedragen door eerwaar
de fraters en begeleid door Ere-proost,
Proost, Vice-proost en Broeders van de
Broederschap van o L Vrouw.
Onmiddellijk achter het beeld nam Z.H.
Exc. mgr Mutsaerts zijn plaats in daar
achter mgr Suenens, die Z. Em Kardinaal
van Roey vertegenwoordigde vervolgens
mgr Pessers en mgr Van der Westen.
Daarachter talrijke hoogwaardigheidsbe
kleders, hunne Excellenties de ministers
Beel en Cals, de Commissaris der Konin
gin prof. de Quary, benevens tientallen
andere autoriteiten.
Eerst om zes uur, terwijl reeds duizen
den het openlucht-altaar op de Parade
omzoomden, zwenkte het laatste deel van
de Omgang weer de grote rechthoekige
ruimte op, waar een door allen meege-
beden rozenhoedje het Mariabeeld ver
welkomde.
Een Pontificaal sluitingslof, waaronder
pastoor Lücker de slotpredicatie hield en
mgr Mutsaerts zijn bisdom plechtig toe
wijdde aan de Zoete Moeder bekroonde
deze onvergetelijke dag.
LONDEN, 12 Juli.
Nog nooit in de geschiedenis van dit
land zijn zoveel gelovigen getuige geweest
van een plechtige priesterwijding ais deze
morgen in Londen» grote tentoonstellings
hal! Olympia. In diep gespannen eerbied
zagen de elfduizend aanwezigen hoe kar
dinaal Griffin de handen oplegde aan der-
lig diakens van de Congregatie van Mill
Hill, onder wie dertien Nederlanders,
twaalf Britten en Ieren en vijf uit Tirol.
Drie uur lang hield het rijke ceremonieel
van de priesterwijding de gelovigen ge
boeid, terwijl de heldere stem van de
bekende radiospreker father Agnellus An
drew O.F.M- via de luidspreker een ver
klarende uitleg gaf van de plechtigheden.
Deze plechtige priesterwijding in Olympia
was de climax van de tentoonstellings-
week, welke het leven cn werken van
priesters cn religieuzen illustreerde ter
stimulering van de roepingen in de kerk
provincie van Westminster.
Vrijdagavond trok tijdens het pontificale
Lof, dat in Olympia gecelebreerd werd
door mgr Beek, aartsbisschop van Brent
wood, de lange rij van priesters en religi
euzen der honderdvijftig verschillende
congregaties en ordes, die op deze tentoon
stelling exposeerden, door de Olympia-
hall. Deze plechtige processie was een
van de meest spectaculaire en kleurrijke
plechtigheden van deze week en werd
door de B.B.C. op de televisie-camera
vastgelegd.
Toen deze morgen de priesterwijding
was afgelopen, stroomden wederom dui
zenden bezoekers de Olympiahall binnen.
Gemiddeld vijftig personen per minuut
passeerden gedurende de gehele middag
de draaihekken van het tentoonstellings
gebouw en toen ik hedenavond om tien
uur Olympia opbelde, werd mij als ruwe
schatting een totaal van honderdvijftig
duizend bezoekers aan de tentoonstelling
opgegeven.
Naast de talrijke aanvragen om nadere
inlichtingen, die bij alle stands zijn bin
nengekomen, hebben ook vele niet-katho-
lieken aan de aanwezige priesters het ver-
(Van onze Haagse redactie)
Voor het eerst na de oorlog is er weer
een Bouwmeester-revue voor het voet
licht verschenen. Die naam roept herin
neringen op aan grootse monteringen,
weelderige costumes, goed verzorgde bal
letten, geraffineerde lichteffecten, uitste
kende sketches en vooral aande on
overtroffen Buziau. Al heeft mevr. Bouw
meester— Sandbergen willen wachten, tot
zii een revue zou kunnen presenteren,
welke de vertrouwde naam waardig zou
zijn, dan wil dit nog niet zeggen, dat de
ontstane leemte nu weer geheel is opge
vuld. Maar de tijd gaat nu eenmaal ver
der, mensen gaan en komen, nieuwe tech
nische mogelijkheden openen zich.
Deze laatste hebben de amusements
wereld ook verrijkt met de mobiele ijs
vloer, welke van theater naar theater kan
Er is weer de schittering van rijke en
veelkleurige costumes, welke meermalen
met een spontaan applaus werden begroet,
er woïdt met altijd niet even goed ge
slaagde decors en spotlights gewerkt,
dat het een lieve lust is, en 'er zit vaart
en afwisseling in het wel wat erg uit
voerige programma, dat ruim 3 uur in be
slag neemt. Maar er zijn ook de telkens
weer terugkerende figuren der ijs-hoge-
schoolrijders. het herhaalde pirouetteren
en „carrouseF'-schaatsen. dat we van deze
ijsvloermanifestaties gewend zijn.
Het is 'een verademing, als de verbijste
rende parterre-acrobaat Jim Ealla. de mu
zikale pa, moe en zoonlief Merry
Martins en de „ijsfietskorfbalspelende"
uxfords hun nummers, die weinig of niets
met de ïjssport ais zodanig van doen heb-
naai uicatct t\dfl U0rl «u vixvtu
worden overgebracht. Er is dan ook sinds n 'one!e brengen. De comic acts
de bevrijding reeds heel wat afgeschaatst. I zljn ov.er het aI§en3«en niet cm opgetogen
Eerlijk gezegd waren we er oo uitgekeken ?-ver e ,raken maar de balletten „Vene-
-- - - tiaanse droom", „Mamba de Vera Cruz",
„Kaukasische nacht", „Empire" en „As
sepoester" zijn ongetwijfeld een succes,
zowel vanwege de prestaties der giadde-
Uzer-vurtuozen Heather Helbin, Chris
Heierie en Joy Aston, als vïnwege de
choreografie, welke deze roodharige En
gelse tezamen met Rodney White ver-
zorgde, en de costumes, welke op het
atelier van mevr. SmitVan der Ark
werden vervaardigd.
Maar de naam Bouwmeester heeft ons toch
weer eens naar het aloude Haagse Scala
theater, waar ook Ter Huli destijds zijn
triomfen vierde, gelokt. We hebben daar
Zaterdagavond bij de drukbezochte pre
mière van de revue „On ice" kunnen vast
stellen, dat zeker niet in alle opzichten
van een wedergeboorte van het jaarlijks
zich vernieuwende Bouwmeesterfestijn
sprake is doch ongetwijfeld in het genre
der ijsrevue's het beste geboden wordt, dat,
gezien de beperking der ijsgebondenheid,
bereikbaar mag worden 'geacht.
zoek gericht met het Katholieke geloof te
mogen kennis maken.
Een juichend Te Deum aan het einde
van het pontificale Lof, hedenavond ge
celebreerd door de aartsbisschop, kardi
naal Griffin, besloot deze grootse cam
pagne voor meer roepingen m Engeland.
Hedenochtend heeft Z. K. H. Prins
Bernhard de vier zilveren anjers uitge
reikt, door het Prins Bernhardfonds aan
een viertal Nederlanders toegekend we
gens grote verdiensten op cultureel ge
bied. In een toespraak die de prins aan
de uitreiking vooraf deed gaan, vestigde
hij de aandacht op de verschillendde acti
viteiten van het Prins Bernhard-fonds
een teken van deze tijd met zijn ver
doorgevoerd „institutionalisme" en hij
noemde het Prins Bernhard-fonds een le
vend, dienend, menselijk instituut van
onze tijd. In de vrije particuliere organi
saties van ons volk, van stad en gewest,
aldus de prins, ligt de beste waarborg om
de maatschappelijke instituten „verleng
de schaduwen van de mens" te doen zijn.
Hierna werden de namen bekend ge
maakt van de vier winnaars van de zil
veren anjer en de gronden waarop de
verlening berust. De heer I. de Bruyn zag
zich bekroond door zijn ruimhartig be
schikbaar stellen van uitzonderlijke rijke
kunstverzamelingen aan musea en ten
toonstellingen en door zijn vele belang
rijke schenkingen aan het Amsterdamse
Rijksmuseum. De bekroning van dr B. de
Gaay Fortman berust op zijn werkzaam
aandeel in de stichting van het „Reveil-
archief" zo belangrijk voor de kennis van
het Ned. geestesleven in de 19e eeuw en
op het met grote speurzin aan het licht
brengen van nieuw materiaal voor dit
archief.
De Eerw. heer L. W. Linssen te Maas
tricht werd als derde der bekroonden ge
noemd. Hij kreeg de zilveren anjer voor
,de bijzonder grote stimulerende en orga-
rende arbeid op artistiek terrein in de
ruimste zin in Z. Limburg, waaronder
vooral de versterking van de band tus
sen kunstenaar en gemeenschap, de ar
beid voor het aesthetisch onderwijs op de
middelbare scholen te Maastricht cn
vooral de stichting van de Jan van Eyck-
academie van wier bestuur de Eerw. heer
Linssen, de grote stuwkracht bij de op
richting, nog steeds voorzitter is.
Tenslotte werd de heer A. M. J. Gre-
goire bekroond wegens het bijeenbren
gen van een unieke collectie documenta
tiemateriaal betreffende de ontwikkeling
der fotografie en het beschikbaar stel'en
dezer collectie aan het prentenkabinet
der Rijks-Universiteit te Leiden.
De prins reikte met een persoonlijke
toespraak aan elk der vier winnaars de
zilveren anjer uit Bij afwezigheid van de
heer de Bruyn nam diens nicht mevr. J.
v. Schendel Reesink, de anjer namens
haar oom in ontvangst.
(Van onze Brusselse correspondent)
VermoecleHjK" in dc lo°n van deze week
zal de nieuwe raffinaderij, een Belgische
filiale van de Standard Oil (New Yersey),
die te Antwerpen werd gebouwd, op haar
volle capaciteit werken. Zy werd ontwor
pen voor een capaciteit van 25.000 vaten
luwe olie per dag en zal motorbrandsiof-
len en verwarmingsolieën leveren aan de
Beneluxlanden.
Deze raffinaderij opslaat een opper
vlakte van 80 ha. en is gelegen langs de
oevers van de Schelde. Haar bouw vergde
investeringen voor een bedrag van
R- frs. 1.250.000.000. Op raffinaderij
35o man ^eigisch personeel.
Deze nieuwe Esso Raffinaderij omvat,
volgens verklaringen van haar directie,
o.m. de meest recente installatie voor het
vloeiend catalytisch kraken, een tech
niek die werd ontwikkeld en verbeterd
door de Standard Oii Develompment
Company, het wetenschappelijk centrum
van Jersey Standard. Bij deze techniek
worden de operaties van distillatie en
catalytisch kraken in één enkele eenheid
ondergebracht, hetgeen in belangrijke
mate de rentabiliteit verhoogt.
De raffinaderij te Antwerpen beschikt
over twee aanlegkaden voor tankschepen,
die de ruwe olie aanvoeren, drie iadings-
kaden voor lichters en een installatie voor
het rechtstreeks bunkeren van schepen.
De gehele aanleg werd in iets meer dan
twee jaar voltooid.
De 25.000 vaten ruwe olie die per dag
verwerkt kunnen worden, vertegenwoordi
gen ongeveer 4 millioen liter en geven
voor één jaar een behandelingsmogeiijk-
heid van 250.000 ton ruwe olie. Deze hoe
veelheid komt overeen met de behoeften
aan Esso-producten in de drie Benelux
landen.
Door de Belgische nijverheid werd 85 pet
geleverd van alles wat voor het bouwen
van deze raffinaderij nodig was. Sommige
essentiële elementen hiervan, werden voor
de eerste maal in België gefabriceerd.
Afgezien van enkele onvolkomenheden
in de regie eigen aan een eerste opvoe
ring van een dergelijk spektakel, en een
orkest, dat pas later op de avond beter op
dreef kwam, kan deze revue zeker als
geslaagd worden beschouwd De herhaal
de en luide bijval van de enthousiaste zaai
en de bloemenregen na het tableau de la
troupe" in de finale duidden er op, dat
het gezelschap in elk geval geen blame
rende ster in het ijs is gevallen.
De Nederlandse douane heeft Zaterdag
middag te Venlo 1500 kg koffie ontdekt in
een trein, die op weg was naar Duitsland.
Aan deze trein, die Zaterdagmiddag op
het stationsemplacemcnt te Venlo arri
veerde, waren twee wagons gekoppeld, die
geladen waren met balen oud-papier, af
komstig uit het Westen des lands en be
stemd voor een fabriek in Dusseldorp.
Bij controle viel het de douane op, dat
sommige zakken zwaarder waren dan de
met oud-papier gevulde. Bjj onderzoek
bleken zjj ongebrande koffie te bevatten.
De wagons werden hierna systematisch af
gezocht en dit leidde tot de ontdekking,
dat men zo geprobeerd had 1500 kg onge
brande koffie frauduleus de grens over
te brengen.
De 15 balen werden in beslag genomen
en de recherchedienst zal thans uitzoeken,
wie deze smokkeitruc heeft uitgehaald.
Advertentie
Bij zonnebrand, doorzit
ten, schrijnen, smetten
De verschillende belevenissen op de
tweede dag van het Congres van de Inter
nationale Gcscllschaft für Kirchenmusik
(I.G.K.) te Den Bosch hebben de jongst
leden Zaterdag tot een welbestede en
leerzame dag gemaakt. Het Nederlandse
aandeel was hier vrijwel overheersend en
tegenover de diverse eclatante successen,
die reden tot grote tevredenheid gegeven
hebben, zou het niet juist zijn met het
verdoezelen van enkele schaduwzijden
bepaalde symptomen, die als een waar
schuwing klonken, te negeren.
Een groot succes voor de Nederlandse
creatieve en reproductieve toonkunst was
wel het concert, dat die avond door het
Rotterdams Philharmonisch Koor en Or
kest o.l.v. Eduard Flipse gegeven werd.
Rudolf Mengelberg was daar vertegen
woordigd met zijn „Magnificat" en „Vic-
timae Paschali", twee werken die ontstaan
zijn in het laatste decennium en die ons
juist door een totale afwezigheid van ge-
wild-doenerij en snobisme en van de an
dere kant door de volbloed muzikanten
allure zo ongemeen actueel voorkomen.
Het is misschien wel waar dat Rudolf
Mengelberg zijn collegae met deze wer
ken geen nieuwe snufjes op muzikaal-
technisch terrein geboden heeft. Maar het
probleem van onze tijd hoe er muziek te
maken is die klinkt en ontroert, heeft hij
toch wel op grondige wijze behandeld. In
zoverre waren deze composities een prach
tige anticipatie op de hierna volgende
twee werken van Diepenbrock, de „Hymne
an die Nacht" en het „Te Deum". Het ex
tatische en van koper glanzende Te Deum
is langzamerhand wel gemeengoed gewor
den vobr het Nederlandse publiek. Maar
ook de diep gevoelige en aangrijpende
„Hymne an die Nacht" vond een warm
onthaal en volledig begrip, misschien ook
wel dank zij de uitmuntende vertolking
van Corry Bijster cn het Rotterdams
Philharmonisch Orkest.
Tegenover deze schone belevenissen
stond dan een schrale oogst die men des
middags in de St. Jan van kleinere Ne
derlandse werken moest binnenhalen. De
kwestie van al of niet kerkeljjk gebruik
kan men gerust buiten beschouwing laten:
de bjjna steriele experimenten zoals deze
door de meeste componisten van deze mid
dag werden ondernomen, kan men moei
lijk de gelovigen tot stichting voorhouden.
Een Te Deum zoals Jan Mul schreef,
heeft met zijn gebrek aan vocale allure
cn met een bijna naargeestige orgelpartü,
totaal geen draagkracht. In dit opzicht
kan men hopen dat de Motettenstunde
van Vrijdagmiddag voor vele Nederlandse
componisten een leerzaam college geweest
is.
De dag werd begonnen met een ponti
ficale Hoogmis, waarbij de Missa Regina
Coeli van Hermann Schroeder door het
Domkoor uit Keulen werd uitgevoerd en
waarbij ook de ongemeen fraaie zangcul
tuur van dit koor wederom tot ontplooiing
kwam. Hierna werden de congressisten
ten stad'huize genodigd.
Des middags werd in de foyer van het
Casino de vergadering van de I.G.K. ge
houden. De voornaamste agendapunten
Een goed jaar geleden mocht Kaatsheu
vel voor vele Nederlanders wellicht een
onbekend dorpje zijn. daar ergens in de
Langstraat, thans geniet dit met natuur
schoon zo rijk gezegende oord niet alleen
een nationale maar zelfs internationale
bekendheid.
Niet vanwege de wonderschoen, die in
dit centrum der schoenindustrie vervaar
digd werd, maar door het model-recrea
tieoord „De Efteling". dat hier in luttele
jaren gereed kwam en waardoor Brabant
een natuurpark, annex sprookjesbos met
waren de benoeming tot voorzitter van speeltuin en andere ontspanningsmogelijk-
- - - 1 heden rijker werd, enig in den lande.
Met een ruime visie werd hier een pro
ject gerealiseerd, waarin zowel het land
schappelijke schoon als de wonderen der
techniek en de kunstzinnige vormgeving
hun harmonische verwerkelijking kregen.
Het is inderdaad een blijde en wonderlijke
wereld, zwevend tussen sprookje en wer
kelijkheid, die men door het betreden van
„De Efteling" binnengaat. Verleden jaar
kwam o.a. het fameuze sprookjesbos ge
reed, waaraan twee jaar intensieve arbeid
besteed was. De gemeenteraad van Loon-
opzand-Kaatsheuvel had daarvoor een cre-
diet van f 400.000.- gevoteerd. Het bleek
als eerste aanzet van een enorm recreatie
plan een goede investering: „De Efteling"
telde vorig jaar bijna driehonderdduizend
bezoekers.
Maar het gemeentebestuur had met de
Heide Maatschappij, die het park met
prof. A. Smijers waarmede een reeds be
staande toestand zijn officiële bestendi
ging kreeg, de naamsverandering van de
vereniging, die nu omgedoopt werd tot
„Internationale Gesellschaft für neue
Katholische Kirchenmusik", de vastleg
ging van het volgende congres in Fulda
en tenslotte de oprichting van een Neder
landse sectie, als eerste niet-Duitse onder
afdeling van de vereniging.
Het ministerie van O. K. en W. had zijn
belangstelling getoond door het zenden
van een afgevaardigde.
Het congres vindt heden zijn afsluiting
met als slot-manifestatie het optreden
van het Ned. Kamerkoor met o.a. werken
van Rudolf Mengelberg, Jaap Geraedts,
Strawinsky, Poulenc en Henk Badings.
B.G.
Het huisje van vrouw Holle in het
sprookjesbos.
grote kennis van zaken ontwierp en tot
uitvoering bracht, nog meer pijlen op de
boog.
Andermaal voteerde het een crediet, dit
maal groot f 600.000.- en zo kon de ver
dere uitvoering van het enorme project
plaats vinden. Zaterdag j,L werden dan
ook het zwembad, de kanovijver en het
restaurant feestelijk in gebruik genomen,
waarbij burgemeester mr R. van der Heij
den onder zijn talrijke gasten vele officiële
personen mocht^ begroeten.
Zo waren o.m. naar „De Efteling" ge
komen de commissaris der Koningin prof.
dr J. E. de Quay en echtgenote, leden van
Ged. en van Provincale Staten, de Plano
logische Dienst, de Heide Mij. en zeer vele
burgemeesters van Brabantse gemeenten.
De officiële opening van „De Efteling".
na drie jaar voorbereiding, werd daardoor
een provinciale aangelegenheid. Het zal,
zoals burgemeester mr R. v. d. Heijden in
zijn begroetingswoord meedeelde, nog wel
tot 1955 duren, vooraleer het hele plan is
gerealiseerd. De Heide Mij en architect
Perquin, de technicus Reijnders en de
kunstenaar Anton Pieck hebben er doel
matigheid aan aesthetiek weten te paren.
Het beseheiden sport- en wandelpark,
waarvoor destijds de kapelaans Rietra en
De Klein het initiatief namen, is thans ge
worden tot een heuse sprookjeswereld.
