Inzicht in de sociale psychologie In tien vitrines toont prof. Oldendorff wat er in dit moderne wetenschappelijke „grootbedrijf" „te koop" is Tevens gunt hij U een kijkje in de Mogelijk naar het einde der stakingen Maar tevens naar het einde der regering-Laniel mÊm KRIJGT OOK NEDERLAND ATOOMOVEN? op Marianne kan rekenen Doch in Marokko laat tegen partij nog niet af El Glaoei Postduiven deden het weer goed als koeriersters keuken Aanhoudend CASTRICUM'S DRAMA HEEFT DUISTERE ACHTERGROND iDAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN srWILLIBRORDUS LEVENSVERZEKERING Woensdag 19 Augustus 1953 v_. WEERBERICHT V. Belangrijke aanwinst der Ned. soc.-psych, litteratuur Bekwaam etaleur Het leven is een schouwtoneel Wat is „typisch vrouwelijk" Afstanden binnen de sociale ruimte Nieuwbouw van de Carmel nadert zijn voltooiing Ned. postverkeer met Frankrijk Zal Franse Assemblee bijeenkomen Mc Stakingstoestand iets gunstiger „Zwaar-water-reactor"-congres geslaagd Vechtpartijen in Oejda en Casablanca „Trouw aan Frankrijk" Man viel uit klooster- raam NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT De weerverwachting van het KNMI, geldig van he'den- tot morgenavond, luidt: Half tot zwaar bewolkt met plaatselijk enige regen of motregen. Zwakke tot matige, later aan de kust nu en dan vrij krachtige Zuidelijke tot Zuid-Westelijke wind. Ongeveer de'zelfde temperatuur als vandaag. Donderdag 20 Augustus: Zon op 5.31 uur, onder 19.54 u., Maan op 17.30 u., onder 0.00 u. ij ke noden in de etalage Het is merkwaardig, hoezeer de noden van de moderne mens uit de étalages van de apotheek en de boekhandel spreken. Aan de ene kant een assortiment van slaapmiddelen, kalmeringsmiddelen en van stimulantia en humeurpiHen. Uit de aanprijzing van vele dezer preparaten valt dé psychologische nood af te lezen. Het aantal middelen tegen somberheid en moedeloosheid, nervositeit en overspanning is- overweldigend. Aan de andere kant is het ons opgevallen, hoezeer vooral na de oorlog door de boekhandel een centrale plaats wordt ingeruimd aan werken, die het vraagstuk van „de mens" hespreken. Er schijnt een grote behoefte te bestaan aan een confrontatie met het probleem van het mens-zijn, een ie me e aan een leidraad bij de bepaling van het standpunt tegenover ie eigen ze f en de wereld. Alleen hij, die zeli een vast en juist plan kan on dekken achter de chaos der werkelijkheid, zal in staat zijn de ver scheurdheid der wereld te verdragen en zelfs te aanvaarden. Met deze beschouwing over het actu ele wereldbeeld besluit prof. dr A. Ol dendorff zijn nieuwe boek, dat onder de titel: „De psychologie van het sociale leven" bij de Uitgeverjj Erven J. Bjjle- veld te Utrecht verschenen is. In deze slotbeschouwing laat de Nijmeegse hoog leraar zien. hoe de sociale psychologie vanzelf uitmondt in een ethiek. Het so ciale leven is de mens niet alleen gege ven, maar tegelijkertijd „opgegeven"'. Eindigt prof. Oldendarff zijn boek met de problematiek van onze dagen in de etalage van apotheek en boekhandel in ogenschouw te nemen, zijn geschrift wil zelf een „étalage der sociale psycholo gie" zijn. De bedoeling van het étaleren is: een indruk te geven over hetgeen er zoal in „de zaak" der sociale psychologie te koop is. Wij kunnen U slechts aanraden „de étalage" van de Nijmeegse hoog leraar eens te gaan bekijken. U zult er zeker geen spijt van hebben. Prof. Olden dorff bewijst in dit boek n.l. een be kwaam en smaakvol etaleur van de ino derne sociaal-psychologische kennis en inzichten te zijn. De nog jonge wetenschap der sociale psychologie is reeds een omvangrijk be drijf, een grote „zaak" geworden en prof. Oldendorff heeft dan ook niet min der dan tien vitrines nodig om te laten zien. wat er zo al omgaat en wat er „te koop" is aan kennis en begrip van het maatschappelijke leven in zijn belang rijkste psychologische aspecten. Als U eens aan de hand van prof. Oldendorff langs al die vitrines ge wandeld hebt. dan is het niet onwaar schijnlijk, dat U nader met een bepaal de afdeling van het sociaal-psycbolo gische grootbedrijf wilt kennis maken. De Nijmeegse hoogleraar stelt U hier toe in staat. Gedachtig de aankondi ging: „wat niet in de étalage vindt, vindt U binnen", heeft hij aan elk hoofdstuk 'n literatuurlijst toegevoegd als leidraad voor hen, die de ken nismaking wensen voort te zetten. U wordt overigens niet zo maar in eens met Uw neus tegen „de étalage" der sociale psychologie gedrukt. Prof. Oldendorff komt U een eind- weegs tegemoet om U met enige be schouwingen over de sociaal-psycholo gische zienswijze en de sociaal-psycholo gische onderzoekingsmethoden in deze nieuwe wereld binnen te leiden. U krijgt hiermede een aardig kijkje in de keuken der sociale psychologie en zult zodoen de met meer moed en vrucht de bereik te resultaten in de opeenvolgende vitri nes in ogenschouw gaan nemen. Wij willen U tenslotte nog iets vertel len over de inhoud van het boek. Bijzon der interessant zijn de hoofdstukken waarin het sociale rollenspel, de sociale levensorde en de sociale ruimte belicht Worden. Een fijn-genuanceerde belicii- ting. Lang voor alle sociologische en soci aal-psychologische analyse is de beteke nis van het rollen-spel ingezien. „Het leven is een schouwtoneel, elk speelt zijn rol en krijgt zijn deel", schreef Vondel reeds. Wat betekent nu precies het be grip: sociale rol? Prof. Oldendorff om schrijft het als: een complex van ver wachtingen, welke „men" heeft omtrent de wijze, waarop een individu zich in be paalde situaties zal gedragen op grond van zijn sociale positie af status. Nemen wij b.v. zo licht hij toe, een bedrijf, dan ls de sociale rol van de, werkmeester vastgelegd in de verwachtingen, welke „men" van hem als werkmeester heeft. Dat „men" is in het gegeven voorbeeld: de ondergeschikten van de werkbaas, zjjn collegae, voorzover hij er contact mee heeft, en zijn superieuren, inzoverre dezen iets met hem te maken hebben. Het leren van het rollenspel is, zo zet de schr. verder uiteen, een belangrijk element, in de sociale ontwikkeling van het kind. Op een bepaalde leeftijd begin nen kinderen uit zichzelf rollen te spe len. Deze hebben uiteraard betrekking op bekende situaties: gezin, school, buurt enz. Zo gaan zij „vadertje", „moe dertje", „schooltje" enz. spelen. Door het rollenspel raakt het kind met de be kende omgeving in sterkere mate ver trouwd. Dat het leren van verschillende rollen bepaald wordt door de gegeven sociale wereld en zodoende een voorbe reiding op die wereld betekent, demon streert de schr. aan de hand van een on derzoek, dat in twee kleuterscholen te Kiew plaats vond. De ene kleuterschool had voorname lijk kinderen van communistisch ge organiseerde arbeiders en ambtenaren, die zich de nieuwe levensnormen had den eigen gemaakt, hetgeen o.m. in hield, dat het gezinsleven ten dele vervangen was door het politieke leven, in grotere communiteiten. De andere school trok kinderen van kleine handwerkers en armlastigen, die wei nig waren beïnvloed door de nieuwe politiek en het oude gezinsleven nog voortzetten. In deze laatstgenoemde groep nu traden de spelen, welke be trekking hadden op de oude levens vorm, op de voorgrond. Onder de kin deren der communistisch-georganiseer- de ouders overwogen spelen, welke be trekking hadden op het communale leven, als verkiezingen en vergaderin gen. Deze kinderen speelden in groe pen van 10 tot 15, de kinderen uit ge zinnen van de oude levensvorm speel den slechts bij uitzondering in groepen van meer dan 5 en nooit in groepen van meer dan 8. Iemand kan met een bepaalde rol zo danig vergroeien, dat het zijn individua liteit doet verstikken. De schr. wijst in dit verband op de mensen, die nooit en nergens „uit hun rol vallen", zoals de docent, die in iedere situatie blijft do ceren, de officier, die overal comman deert enz. Indien wij, aldus de schr., de voorname betekenis van de sociale rol voor de ge hele psychologische structuur van de persoon goed realiseren, dan vervallen wij. ook niet zo gauw in generalisaties. ij zullen dan b.v. heseffen, dat hetgeen wij „typisch vrouwelijk" noemen, mis schien alleen typisch is voor de vrouw van onze hedendaagse maatschappij en mogelijk zelfs alleen van ons enger soei- aal milieu. Wie is het, die de sociale rollen voor schrijft, die hen vcydeelt, die het gehele rollenspel regisseert? Dat is het onpersoonlijke „men", waar mee bedoeld wordt de maatschappelijke conventie of de traditie. Hiermede raakt de schr. aan het probleem der sociale levensorde, dat hij in een apart hoofd stuk uiteenzet. Zeer interessant is ook het hoofdstuk waarin de schr. ons „de sociale ruimte" binnenvoert met haar eigen normen van afstand, met haar eigen indeling en bar rières. De min of meer omheinde sociale „kringen"' binnen deze sociale ruimte hebben ieder hun eigen symbolen, bun eigen spelregels en hun ritueel, dat hen etiquetteert, hun „etquette". Wjj stuiten hier natuurlijk op het klasse, en stan denverschijnsel. De schr. toont hier aan, hoe de psy chologische afstand tussen personen niet alleen door effectieve maatstaven be paald wordt, maar in sterke mate mede floor sociale af stands-normen. Hij signa leert hier het belangwekkende verschijn sel, dat wij elkaar wèl als personen ontmoeten, wanneer wjj tot hetzelfde maatschappelijke milieu, tot dezelfde kringen behoren, terwijl wjj personen uit andere maatschappelijke lagen, uit an dere volken of culturen overwegend als exponenten of representanten van die kringen of volken opvatten en hun bij voorbaat ook die eigenschappen toeschrijven, welke wij voor de bepaalde sociale groep kenmerkend achten. Naast de globale indeling der maat schappij in het algemeen vertoont zich binnen iedere kleine sociale kring nog een fijnere geleding De scihr. licht dit toe met te wijzen op de delicate nuancerin gen, die er b.v. in een bepaalde straat kunnen bestaan tussen boven-bewoners en bewoners van de parterre, tussen de winkelier en de kantoorklerk, enz. In het leven van alledag zijn het juist deze delicate verschillen en controversen vooral door vrouwen fijn aangevoeld die, meer dan de globale onderscheidin- beïnvloeden 6 soc'a'e verhoudingen In de laatste hoofdstukken neemt de auteur de groep, qe groepseigenschappen en de groepsverschijnselen onder de loupe. Belangwekkende beschouwingen worden hier gewjjjj aan ,je configuratie van de groep (d.w.z. het fijngeweven net werk van sociale betrekkingen met een gecompliceerd en wisselend spel van sympathie en antipathie, van contact en ïsoloment, zoals wfj dat in elke groep aantreffen), de leiding van de groep en het groepsmoreel. ,.Pe Nederlandse sociaal-psychologische literatuur is nog vrij pover. Het nieu we hoek van prof. Oldendorff, waarin deze wetenschappe]ijke kunde paart aan een prettig leesbare, ook voor de leek zeer wel begrijpelijke stijl, betekent deswege een des te belangrijker aan winst dezer literatuur. Hij schetst hierin met vaardige hand ?.?,n boeiend beeld van het maatschappe lijke leven in zijn voornaamste psycho logische aspecten. Advertentie utrecht Dinsdag heeft H.M. de Koningin op paleis Soestdyk een aantal kinderen uit de Duitse vluchtelingenkampen, dat op het ogenblik met vacantie in het West' land is, ontvangen. De Koningin temid' den van haar jeugdige gasten in de tuin van het paleis. De nieuwe vleugel van het Carmell- tessenklooster „Regina Pacis" te Bpek in Limburg, welks bouw door de edel moedige bijdragen van onze lezers mo gelijk werd gemaakt, nadert zijn vol tooiing. Zondag 13 September a.s. zal dit gedeelte door de Hoogeerwaarde Pater Romaeus Leuven O.C.D., Provinciaal der Ongeschoeide Carmelieten te Ge leen, worden ingewijd. Een Hoogmis, die in de kapel van het klooster wordt opgedragen, gaat aan dit plechtige ge beuren vooraf. *f.eK-N-M.I. deelt mede: Sinds Zondag bevindt ons land zich in een pUKv westelijke luchtstroming, die in stand gehouden wordt tussen een gordel van hoge druk boven Frankrijk en een de pressie ten Noorden van Schotland. De Zuid-Westelijke winden voeren koele lucht aan, die van Oceanische oorsprong is. Gisteren passeerde een front met regen buien. Vandaag staat het weer onder in vloed van een zwakke rug van hoge druk, waardoor op de meeste plaatsen droog weer voorkomt. Van de Oceaan naderde vanmorgen echter alweer een nieuwe sto ring Ierland. Deze storing zal morgen tot onze omgeving doordringen met als gevolg veel bewolking en wellicht ook wat regen. Aangezien de Westelijke circulatie voort duurt, moet op aanhouden van het koele weer worden gerekend. Brieven, briefkaarten en luchtpostpak ketten voor Parys en voorsteden kunnen Het aantal verzoeken van parlementsleden tot bijeenroeping van de Nationale Vergadering bereikte Dinsdagavond laat het aantal 222. Dat is 13 meer dan vereist is. Herriot, de voorzitter der Vergadering, heeft, zoals gisteren in een deel van de oplage gemeld, het bureau van de Nationale Vergadering tegen Vrijdag bijeengeroepen om deze verzoeken te bespreken. Hoewel in verband met de staking een groot deel niet bevestigd is door ondertekende brieven, (die door de stakende postboden niet bezorgd worden) helt Herriot tot de mening over, dat aan de grondwettig gestelde eisen voor het bijeenroepen der Vergadering is voldaan. Het bijeenroepen van de Nationale Vergadering zal waarschijnlijk, zo weer worden verzonden, echter met dien verwacht men te Parijs, het einde betekenen voor de staking maar dan ook reiking rekening1 d'ient te* worden gehou- VOOr ^cgering-Lariiel. De meeste verzoeken komen van communistische den, ZO deelt de PTT mede. en socialistische zijde, maar er zijn ook brieven bij van ledën der M.R.P. Brieven, briefkaarten en luchtpostpak- van Radicalen en Gaullisten, ketten voor overig Frankrijk worden per vliegtuig naar Partfs verzonden en aldaar Men verheelt zich overigens niet datverbmnncmn bewaard tot doorzending mogelijk is. Ver- de val rier rererin* ™P0Amgen voor bepaalde groepen zending van correspondentie, zoals druk werken enz., per trein, is voorshands nog uitgesloten. e Na maanden van proefnemingen, heeft de Marine van de V.S. de geheimen van haar nieuwe straal-gevechtsvliegtuig uit de doeken gedaan. Het nieuwe vliegtuig - de XF2Y-1 Zeepijl, vervaardigd in de fabrieken van Convair - is het eerste watervliegtuig met deltavormige view gels. Het heeft waterski's die kunnen worden ingetrokken en zijn ontworpen naar hetzelfde principe als van de wa terski's, die worden gebruikt door de sportenthousiasten. Het toestel behoeft niet op het strand te worden getrokken, doch kan op eigen kracht van de Westinghouse-turbojets, waarvan er twee in zjjn aangebracht op de wal komen. de val der regering ernstige politieke consequenties met zich mee zal kunnen brengen, ook voor het parlement. Men vreest, dat de regering dan tot kamer ontbinding zal overgaan. Vandaar, dat achter de schermen nog steeds naarstig naar een oplossing wordt gezocht. De gezaghebbende vakbondsleider, Jou- haux, bracht gisteren een bezoek aan president Auriol. Jouhaux had al eerder persoonlijke voorstellen aan Laniel ge daan, die tot dusver niet tot zichtbaar resultaat hebben gevoerd. Premier Laniel voerde besprekingen met de leiding der socialistische fractie, die na afloop verklaarde onvoorwaar delijk achter de stakers te blijven staan en de houding der regering „niet verstan dig, ja zelfs gevaarlijk te achten". Dit standpunt werd onderschreven door de leiding van de socialistische vak bond Force Ouvrière, die zich veront waardigd uitliet over de beslissing van de regering om het gesprek met de vak organisaties af te breken totdat het werk overal zou zijn hervat. De vakbond geeft te kennen, dat de arbeidersorganisaties vast besloten zijn haar actie voort te zetten. Het overleg met de christelijke vakbeweging wordt onverminderd voortgezet. De uitvoerende raad van de M.R.P., de partij, die nauwe banden heeft met de christelijke vakverenigingen, en wier lid Paul Bacon anderzijds minister van arbeid is, poogt alsnog „een brug te bou wen" naar een overeenkomst tussen arbei ders en regering. De M.R.P. ziet mogelijk heden in het voeren van besprekingen over zeer strak omlijnde punten: loons- ambtenaren en het bijeenroepen van de raad voor collectieve arbeidsovereenkom sten. De desbetreffende voorstellen zijn overhandigd aan de premier. Dinsdagavond was er nog steeds weinig verandering in de stakingen te bespeu ren. Wel werden énkele spoorwegarbei ders en employé's van de posterijen gear resteerd, doch er was geen enkele aanwij zing, dat de maatregelen, die Laniel Maandagavond aankondigde, reeds zijn ingevoerd. Overal in Frankrijk bleef het evenwel vrij rustig, zoals het gedurende deze ge hele staking nog rustig is geweest. Bij de spoorwegen was enige verbete ring te bemerken. Het aantal uit Parijs naar de provincie vertrekkende treinen nam toe en er reden weer enkele trei nen naar de Parijse voorsteden. Ongeveer de helft van het normale aantal onder grondse treinen was Dinsdag weer in dienst. Ook bij de P.T.T. was de toestand iets gunstiger. Er werd een grotere hoeveel heid briefpost behandeld en meer tele foon- en telegraafverbindingen werden tot stand gebracht. Het personeel van de gas- en electriciteitsbedrijven was nog steeds in staking. De vuilnismannen en straatvegers gingen slechts in sommige districten weer aan het werk. Ook de havenarbeiders in Le Havre vatten het werk weer op, maar in Duinkerken ble ven hun collega's thuis. In het mijnge- bied was de toestand onveranderd. Op de spoorwegstations in het Saar- gebied stonden Dinsdag 30 volgeladen ko- lentreinen en 26 goederentreinen, met in totaal ruim drieduizend wagons, alle be stemd voor Frankrijk. Maar in verband met de staking in Frankrijk nemen de Franse spoorwegen de wagons niet over. Ook het geldverkeer tussen Frankrijk en het Saargebied is stopgezet Het driedaagse „zwaar-water-reactor- congres" dat te Kjeller en Oslo gehou den is, heeft volgens mededeling van de zojuist gisteren teruggekeerde voorzitter van de Noors-Nederlandse commissie prof. dr >1. M. VV. Milatz en de Neder landse secretaris dr W. J. Beekman een bijzonder groot succes opgeleverd. Voor dit eerste internationale congres op dit gebied hadden niet minder dan achttien landen vertegenwoordigers af gevaardigd. De reactorcommissies van ai deze landen bouwen of zjjn van plan ■waar-water-reactoren te bouwen. De vraag naar zwaar water, waarvan Noor wegen in Europa het enig© ljuid is dat het levert, is zeer groot. »iot staat vrjjwel vast, dat de. 25- jarige Amsterdamse kantoorbediende *V H„ die Maandagochtend aan het einde van een 14-daagse vacantie in de afge legen duinen tussen Castricum en Bak- kum met een pistoolschot een einde maakte aan het leven van zijn 23-jarig meisje Miriam T., dit met haar instem ming heeft gedaan. De jongeman, die binnen een etmaal te Amsterdam werd gearresteerd, heeft dit althans bij zijn langdurig verhoor door de rijkspolitie te Amsterdam en te Castricum verteld. zijn mededelingen worden gestaafd door korte notities, die de politie heeft aangetroffen in een zakagenda van het meisje. Daarin stond o.a. deze aanteke ning. „Wanneer zal dit leven een einde nemen? Tot hiertoe en niet verder". Bovendien vond men in deze agenda een soort testament, waarin het meisje haar bezittingen aan bepaalde personen toe wees. Met zekerheid is vastgesteld, dat c\j in het handschrift van het meisje zjjn neergeschreven. jongeman heeft nog medegedeeld, dat hij ztjn meisje Maandagmorgen heeft doodgeschoten, terwijl zjj waarschijnlijk nog sliep. Samen hadden zjj er dikwjjls over gesproken Volgens de rijkspolitie kan slechts een psychiater pogen de be weegredenen te doorgronden De vrij ge sloten jongeman maakte bij zjjn verhoor een kalme, soms flegmatieke indruk op zijn ondervragers. Hij zegt het pistool reeds voor zijn vacantie in Amsterdam van een Amerikaanse militair te hebben gekocht. In Marokko is de onrust opnieuw opgelaaid. Terwijl de resident-generaal, generaal Guillaume, besprekingen voert te Parijs met premier Laniel over de te nemen beslissingen, dringen zowel de sultan als zijn tegenstanders, de pasja van Marrakesj, er op aan, dat Frankrijk spoedig een oplossing van bet conflict aan de hand zal doen. Intussen zijn te Oejda, waar Zondag hevige anti-Franse ongeregeldheden plaats vonden, Marokkaanse betogers Dinsdag wederom in actie gekomen en hebben daarbij een jeep van de politie aange vallen. De politie opende net vuur, waar door minstens twee Marokkanen om het leven zijn gekomen. In de stad is de staat van beleg afgekondigd. Bijna alle Marok kanen hadden zich in hun huizen opge sloten. Politie en leger patrouilleerden door de straten Br werd een uitgaansverbod afgekondigd. Ook in de Arabische wijk van Casa blanca was het roerig. Ruim 500 Marok kanen werden bij een razzia ondervraagd. Ruim honderd werden in hechtenis ge- nomen. Politie en militairen legden Dins dagavond een cordon rondom de Arabische wijk om te voorkomen, dat betogers het Franse stadsgedeelte binnenkwamen. Een aantal betogingen in de Arabische wijk kon door het ingTijpen met gummiknup pels worden beëindigd. Eerder op de dag hadden aanhangers van El Glaoei, de pasja van Marrakesj, pamfletten tegen de sultan verspreid. In verband met de huidige toestand hebben de Franse autoriteiten de censuur ingevoerd. Een woordvoerder van de Franse resi dent zeide te Casablanca, dat de sultan het mohammedaanse feest van Aid el zou worden, misschien zal afgelasten. Op dit feest plegen alle volkshoofden hulde te bewijzen aan de sultan als bet geeste lijke hoofd van Marokko en een eed van trouw af te leggen. Maar na het besluit van de pasja's en kaids, Zaterdag j.l. te Marrakesj genomen, waarbij Moelai Mo hammed Ben Arafa tot nieuwe leider van de gelovigen werd uitgeroepen, verwacht men, dat de vele gelovigen zich achter Ben Arafa zullen scharen. Naar aanleiding van een persgesprek, dat hjj aan de hoofdredacteur van „Le Petit Marocain", een te Casablanca ver schijnend blad, heeft toegestaan, heeft de pasja van Marrakesj Dinsdagmorgen aan de pers een nadere verklaring verstrekt, waarin hjj verklaart eens en voor al aan Frankrijk zijn woord gegeven te hebben en zonder voorbehoud. Het eerste persgesprek was verkeerd uitgelegd, aldus pasja El Glaoei. Hij had de Franse openbare mening alleen willen waarschuwen teg,n te lang dralen, «dat er toe zou kunnen leiden dat de weinig ont wikkelde meerderheid der Marokkanen tot extreme actie zou geraken. Volgens de publicatie van „Le Petit Marocain" had de pasja een van het paleis van de sultan van Marokko uit gegaan communiqué een „oproep tot revolutie" genoemd. Het ging minder om een godsdienstige opstand tegen „de imam die door zeven millioen Marokkanen, vastbesloten om het Islamietische geloof te handhaven, is gekozen, dan wel om een verklaring van de heilige oorlog tegen Frankrijk en de Fransen", aldus had de qué van de sultan gezegd. Verder had El Glaoei volgens het ver slag gezegd, dat het Marokkaanse volk de sultan onwaardig had geoordeeld om nog langer geestelijk leider te zijn en voor hem als zodanig een opvolger had ge kozen. Ging het geestelijke de Marokka nen aan, het tijdelijke was de zorg van de beschermende mogendheid. Het Marok kaanse volk verwachtte beslissingen. Van die beslissingen, die niet vertraagd konden worden zonder schade voor het Franse werk en prestige in Marokko, hing de toekomst af. De Franse regering droeg een verschrikkelijke verantwoordelijkheid, die haar door de Marokkanen niet werd benijd. „Ik ben sedert veertig jaren de vriend van Frankrijk, omdat ik in dienst van Marokko ben. Thans wil ik Marokko behoeden voor de anarchie en de onder gang. Ik wil aannemen, dat men in Frank rijk zal begrijpen waar de grens ligt van mijn getrouwheid". In zijn nadere verklaring van Dinsdag zeide de pasja dat het ondenkbaar was dat hij ook maar een enkel woord zou kunnen spreken waardoor zijn verknocht heid en onwankelbare trouw aan Frank rijk in twijfel zou kunnen worden ge trokken. „Mijn doel is altijd geweest en zal altijd blijven: nauwe samenwerking tussen Frankrijk en de gezonde elementen van de Marokkaanse bevolking". Kebir, dlat Donderdag en Vrijdag gevierd pasja volgens het blad over het communi- In de vroege morgen van Dinsdag is in het klooster Ravenhosch hjj Valken burg de heer H. uit Enschede (die als leider van een groep op vacantie zjjnde misdienaars in dit klooster vertoefde) uit het venster van de derde verdieping gevallen. Hij was op slag dood. H. laat een vrouw en zes kinderen achter. De studie van de kernphysica is geba seerd op vredesdoeleinden en van niet te schatten belang voor de economische en industriële ontwikkeling in de wereld. De wereldvoorraden van energie uit kolen, water en olie zjjn beperkt en zeker niet voldoende tot in lengte van jaren. Rekening houdende met het sterk toe nemende energieverbruik, zal het de vraag zijn of het jaar 2000 gehaald kan worden met de bereikbare kolenhoeveel- heid. Noorwegen, Zweden en Zwitser land, waar de energie grotendeels uit het water gehaald wordt, zullen volgens de zelfde schatting niet langer dan tot 1980 voldoende „witte steenkool" kunnen pro duceren. Daarom is het van het grootste belang voor de wereldeconomie dat er andere nieuwe energiebronnen komen. Door de eind 1951 in gebruik genomen reactor te Kjeller is het voor Noorwegen en Nederland mogeljjk geworden zeer be hoorlijk werk te doen. Er is aan zuiver wetenschappelijke experimenteel werk begonnen en er worden proeven verricht die van belang zjjn voor energieproductie in een later stadium. Nagegaan zal wor den of en wanneer energieproductie in Nederland economisch verantwoord is. Nederland heeft behalve het uranium in de laatste drie jaar in totaal een mil lioen gulden geïnvesteerd. Voor 1953 is 900.000 beschikbaar. Noorwegen heeft veel meer geïnvesteerd: behalve het zwaar water, de gebouwen plus de grond, nog voor circa tien millioen gulden. Op het congres gaf mr. Odd Dahl, een van de ontwerpers en bouwers van de NoorsNederlandse reactor in Kjeller, een uiteenzetting van de studies welke zijn gemaakt voor de bouw van een nieuwe grote zwaar- water-reactor (zgn. atoomoven) van - 10.000 Kw. De NoorsNederlandse commissie was van mening dat het aanbeveling verdient, indien deze meer economisch werkende maar uiteraard nog wel voor resarch doel einden te gebruiken reactor in Nederland zou worden gebouwd. De kosten, inbegrepen die voor de be nodigde vyftien kubieke meter zwaar water, zijn een fractie van de bedragen welke sinds 1947 in de electriciteitsbedrij ven zijn geïnvesteerd. In Nederland is na de oorlog voor 1200 millioen gulden ge ïnvesteerd in de bouw van electrische centrales en nog wordt honderd millioej gulden per jaar aan de bouw van nleuwa centrales besteed.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1953 | | pagina 1