Nieuws uit STAD en OMTREK 3
CHOLERA
Demaatregelen
EN POLITIEK
in 1892
SPORTNIEUWS uit Schiedam
ETNA GASFORNUIS
GRATIS KOPEN
TIMCO
OOSTENRIJK in de politieke
bewegingsoorlog
Tegenover de nieuwe tactiek
van Rusland
LAATSTE BERICHTEN
„PRAAG" zou kerkvervolging
matigen
këthel
„HUIZE BRABANT"
JURGENS
GOEDE GOEDKOPE^
aargangen
Politie-dagboek
H. Th. v. d. VLERK
UIT 75
DAGEN
geheel gratis te kopen.
IN CONTANTEN TERUG!
De nieuwbouw van de
Dr Noletstichting
Het College van B. en W.
Beweging van pater Plojhar niet langer
bruikbaar wapen
r
S. P. ADAMS
Wenen houdt aan het
Westen vast
Toekomstige loon
vorming
Nederland haalt meeste
graan van de akkers
Bijzondere bischoppen-
conferentie in Joego
slavië
VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1953
PAGINA 2
Gevaar van besmetting
FOTO-FILM
De barakken-kwestie
W ethoudersverkiezing
TENNIS-
KAMPIOENSCHAPPEN
ZUIDLAND—H.B.S.
SCHIEDAM—V.N.D.
D.H.S. TEGEN H.W.D.
P. P. S. C.-NIEUWS
MET DE C.A.B. OP REIS
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Hij zette de melkkraan open
Dat ging niet door
AFSCHEID VAN AMERIK.
PADVINDSTERS
PASSAGE 13
Herenmodemagazijn
De taakverdeling
VRAGEN AAN B. EN W.
Over een verstoord leest
25 JAAR „GOEDKOPE
WINKELS"
KUNSTAGENDA
SCHIEDAM
IN ROTTERDAM
KANKERBESTRIJDING
Vrijheid en economische
levensvatbaarheid
Beletselen voor staatsverdrag
Oostenrijk geschikt voor
bemiddelaar
ER ZIJN NOG STEEDS
EVACUé'S
WAT SCHIEDAM VERLOOR
EN VOND
BURGERLIJKE STAND
p' scZSSftï
Stichting van de Arbeid gaat
overleg plegen
En koeien leveren de meeste
melk
WEER TIEN MILLE VOOR
GRIEKENLAND
DELFTSE VEEMARKT
NEDERLANDS SCHIP IN
MOEILIJKHEDEN
BIJNA f 130.000 VOOR
GRIEKENLAND
ED. VRACHTENMARKT
MWJ?tanvm- Sm' 49 ««WÜ W VtoME"
Schiedam is meerdere malen door besmettelijke ziekten bezocht gewor
den, waaronder die van cholera asiatica wel een voorname plaats inneemt.
Van gemeentewege werden altijd de nodige voorzorgsmaatregelen getroffen,
o.a. werd een z.gn. cholera-commissie benoemd, waarin naast de heren
doctoren ook enige particulieren zitting hadden. Het treffen van maat
regelen tot bestrijding van deze zo gevaarlijke epidemische ziekte, heeft
wel eens aanleiding gegeven tot meningsverschillen, vooral in, de laatste
bestuursjaren van Burgemeester Piet van Dijk van Matenesse.
Zijn politiek was zuiver liberaal, een
uiteraard voor die jaren (1890 tot 1895) ge
woon verschijnsel, waarbij de minder
heidspartijen, als R. Katholieken en Anti-
Revolutionairen niet meetelden. Bekend
toch is het feit, dat de Katholieken, juist
omdat zij niet meetelden tussen de jaren
1890 en 1895 geen zitting wensten te nemen
in de Raad. Eerst na het overlijden van
Burgemeester Piet van Dijk van Mathe-
nesse kwamen zij opnieuw in de Raad.
Reeds eerder werd in de rubriek „Uit de
75 Jaargangen" medegedeeld, dat het jaar
1892 een vreeselijk cholera-jaar is geweest,
en niet alleen in ons land, maar ook in de
aangrenzende landen. Tot bestrijding van
deze ziekte werd door de Raad een
„cholera-commissie" benoemd, die alle
maatregelen moest treffen om de ziekte
buiten onze gemeente te houden.
Vermelden wij nog even terloops, dat
door de Katholieken van onze stad de
voorbede van de maagd Liedewij werd
ingeroepen, en daartoe alle weken op een
avond extra gebeden werden gestort.
Onder de maatregelen, die van gemeen
tewege werden getroffen, noemen we
allereerst het ophalen van het vuilnis. Het
gemeentebestuur verbood aan de aan
nemer, de firma Wed. G. de Groot te Slik
kerveer, om de faecaliën anders dan in
gesloten karren te vervoeren, een gebod,
dat geheel misplaatst was, want in het be
stek en de voorwaarden, waarop genoemde
firma het ophalen van het vuilnis en de
as had aangenomen, stond uitdrukkelijk,
dat dit altijd in gesloten karren moest ge
schieden. Men is geneigd te vragen, of
deze firma zich altijd aan deze voor
waarden heeft gehouden. Doch laten we
zien, wat de „Nwe Sch. Crt" daaromtrent
opmerkt:
„Onder de maatregelen van gemeente
wege genomen om het gevaar van besmet
ting in dezen ernstigen tijd af te wen
den, behoort ook het verbod aan den aan
nemer van het ophalen der vuilnis om de
faecaliën anders dan in gesloten karren
te vervoeren. Wij begrijpen niet hoe het
Advertentie
TKINLAAN M - TELEF. 674G4
r v
gemeentebestuur er toe komt, aldus den
bedoelden aannemer iets te verbieden, wat
hem nooit geoorloofd is geweest; immers
in het bestek en de voorwaarden, waarop
de firma Wed. G. de Groot te Slikkerveer
aannemer van het ophalen der asch en
vuilnis is geworden, lezen wij het vol
gende
„De vuilniskarren zullen zoo dicht
moeten zijn, dat dunne vuilnis of water
er niet kunnen doorloopen; ook zullen
zij tot volkomen genoegen van het dage-
lijksch bestuur, behoorlijk afgesloten of
overdekt moeten zijn. Indien de aan
nemer voor de uitvoering van het werk
gebruik mocht maken van karren, die
niet aan de bovenstaande eischen vol
doen, zal hij daarvoor telkenmale een
boete verbeuren van vijf gulden."
„Moeten wij nu uit bovenbedoeld ver
bod afleiden, dat aan deze voorwaarde der
aanbesteding nooit de hand is gehouden?
Er bestond intusschen alle reden om haar
te handhaven, immers ook buiten den tijd
dat eene besmettelijke epidemie dreigt, is in een volgend artikel,
het vervoeren van faecaliën op zulk eene
wijze, dat het voor reuk- en gezichtsorga
nen te genieten(?) is, zeker wel een zaak
die van gemeentewege moet belet
worden."
(Nieuwe Schiedamsche Courant,
van 7 September 1892).
Uit bovenstaand bericht blijkt ten eer
ste, dat het ophalen van as en vuilnis nog
niet ressorteerde onder „Gemeente-Reini
ging", en vervolgens, dat de aannemer,
hier de firma G. de Groot te Slikkerveer,
kon beboet worden wanneer hij de voor
waarden overtrad.
Een andere tere kwestie was, het her
bergen en het verplegen van de cholera-
patiënten. Een jaar te voren, had men in
de Raad een besluit genomen, om op het
terrein van het Gemeente-Ziekenhuis,
hetwelk in die jaren nog aan de Achter
weg stond, een barak te timmeren. Een ge
schikte plaats was het echter niet, want
deze barak stond in de onmiddellijke
nabijheid van de Laansloot, en vandaar
dat de heer Vrijland in de Raad opmerkte,
dat deze plaats de allerongunstigste was,
die men daarvoor had kunnen uitdenken.
Zijn wijze raad, komende van anti-liberale
zijde, werd echter in de wind geslagen,
en de barak verrees. Circa een jaar lang
is aan deze barak gewerkt, en beliep een
bedrag van 8.000 aan onkosten.
In de Raadsvergadering van 30 Augustus
1892 merkte de heer Maas op, dat deze
barak geheel ongeschikt was, en stelde
de Raad voor een nieuwe verplaatsbare
barak te bouwen, welk voorstel hoe
kon het anders door de Raad werd aan
genomen. Over de reacties op dit besluit
L. A. ABMA.
J
In het weekblad „de Delvenaar" lezen
wij de volgende correspondentie uit
Schiedam:
„In de Raadsvergadering van Maandag
(8 April) kwam het voorstel Tak aan de
orde, om het aantal wethouders in plaats
van „vier" op „drie" te bepalen. Eene va-
vature, ontstaan door het overlijden van
den heer J. A. Nolet Wzn. gaf daar gereede
aanleiding toe. De voorsteller verdedig
de op zeer goede gronden het bezuigings-
voorstel en meende dat het Schriftwoord
„In het zweet uws aangezichts tfult gij
uw brood verdienen", niet op onze heeren
Wethouders toepasselijk scheen. Na am
pele discussie werd dat voorstel verwor
pen met 13 tegen 5 stemmen, waarna met
eene eenparigheid, die verwondering had
kunnen wekken, wanneer men niet wist,
dat „elf" liberale heeren van te voren in
„conclave" vereenigd, reeds den post „ver
geven" hadden, de heer J. Loopuijt tot
wethouder werd gekozen.
Het Rapport van de commissie tot voor
bereiding van de oprichting van eene
Branderijschool mocht zich voorloopig
op geen zeer gunstige ontvangst bij B. en
W. beroemen. Niet dat deze zoo tegen die
zaak zijn, maar de kosten schijnen te be
zwarend voor de gemeentekas. De heer
Jansen liet zich in zijn pleidooi voor de
zaak ontvallen, dat „dit" eene inrichting
was, die wezenlijk „neutraal" te noemen
was, waarop de voorzitter eene vermake
lijke lofrede op de openbare school ging
houden, tegen welke hij deze uitdruk
king als een „Seitenhieb" beschouwde.
Z.Ed. blijkbaar niet op de hoogte van het
proces der geesten, verklaarde de open
bare scholen in zijne gemeente als „neu
traal", zonder te begrijpen, dat deze „lof
spraak" voor „denkende" menschen al
zeer sober, zoo niet een beleediging is,
en dat „ontwikkelde" openbare onder
wijzers die qualificatie, en met recht, ver
re van zich afwerpen.
Na een tamelijk vinnig debat, waartoe
volstrekt geene aanleiding bestond, liep
alles met een sisser af, en bleven de voor
bereidende maatregelen tot het oprichten
van een Branderijschool in voorberei
ding".
(Nieuwe Schiedamsche Courant,
van 15 April 1889).
Voor het tournooi om de Schiedamse
tenniskampioenschappen zijn op de banen
van Tennispark Spieringshoek gespeeld:
Afdeling C: Dames-enkelspel: mej. R.
v. d. Mademej. B. de Ronde 61, 62.
Heren-enkelspel: L. van LingenMeer-
tes 60, 62; M. JansenP. Soetens 60,
6-4.
Afdeling II: Heren-dubbelspel: A. Hoff
man en J. StaalE. Kilayin en K. Tip
6—3, 6—4.
De eerste wedstrijd is niet mis. want de
Schiedammers moeten naar Zuidland, om
tegen de club van die naam te spelen. De
eerste klap is een daalder waard, maar zo
zal Zuidland er ook over denken en wan'
neer HBSS er in zou slagen de punten te
verdelen, zal dit op zichzelf al een zeer
verdienstelijk resultaat genoemd mogen
worden.
Zondag om 2.30 uur speelt Schiedam
haar eerste competitiewedstrijd op het
sportpark „Boshoek" tegen het gedegra
deerde VND. „Schiedam" krijgt hiermede
al direct een sterk elftal tegenover zich.
De opstelling is: W. v. d. Poel, G.
Spronk, J. Pinkster, C. Reynierse jr., J.
Visser. J. Molenaar, J. de Leur, E. Spin
hoven, G. Stolk, J. v. Gendt.
Het verdere programma voor Schiedam
is. Zaterdag honkbal: HFC 2Schiedam
Deze wedstrijd werd 1.1. Zaterdag gestaakt
en wordt nu in Haarlem overgespeeld.
Zondag: voetbal: Schiedam 2Martinit
2, 9.30 uur; Schiedam 3Actiivitas 2, 12
uur.
De Geel-zwarten zullen het Zondag in
hun nieuwe omgeving direct tegen een
sterke tegenstander opnemen, n.l. het
Rotterdamse „H. W. D.".
Er wordt gespeeld in het „Volkspark"
om 2 uur.
Het verdere programma: D.H.S. 3
D.H.Z. 5 9.30 uur, Progress 2—D.H.S. 4
11.30 uur, D.H.S. 5Bolnes 3 12 uur,
Eureka 2D.H.S. 6 10 uur.
Door bijzondere omstondigiheden een
maal door het weer en andermaal door
afschrijven van de tegenpartij, kwamen
ook de aangekondigde oefenwedstrijden
welke d'e blauw-witlten nog voor de
competitie-aanvang zouden spelen te ver
vallen en is het Zaterdag een open vraag
wat de conditie der spelers is. De tegen
partij is de PPSC-ens enigszins bekend,
want een paar seizoenen eerdier is tegen
Ornas gespeeld en ook voor de KNVB-
Zaterdagmiddagbeker. Een der bekendste
spelers vair» deze ploeg is de internatio
naal en rechtbuiten P. Lagendijk. Indien
echter PPSC zich voor de volle honderd
procent geeft 'blijft er een redelijke kans
dat de punten in Schiedam blijven. Van
de overige elftallen speelt alleen nog het
tweede elftal een uitwedstrijd op het
prachtige BPM-complex aan de Vijf-slui
zen tegen TSB 2 eveneens om kwart over
vier.
Een en zestig CAB-pupillen hebben gis
teren een autotocht gemaakt naar Uden-
hout, waar zij enige prettige uren door
brachten in Bos en Duin.
Advertentie
Advertentie
14 KAR. GOUDA
17 STEENS ANCRE
ANTI.MAGNETISCH
SLECHTS 84.Ü
I JAAR VERZEKERD TEGEN VERLIES EN DIEFSTAL
ROTTERD.DIJK 268 - TEL. 67593
UAGBtAO VOOk SCtiltDAM SN OmSTRSMM
75ste Jaargang No. 22245
De kantoren der Redactie en Admini
stratie zijn gevestigd te Schiedam, Dam
18 Telefoon 66152. Giro-nummer 590943
Abonnementsprijs 5,85 per kwartaal,
J 2.- per maand, 0.47 per week.
Advertentieprijs op gewone Kolombreedte
ƒ0.1» pei millimeter noogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele
kolombreedte 0.30 per millimeter hoogte.
Bij contract gelden lagere tarieven, welke
bij de administratie of bij de erkende
ad verten tie-bureaux verkrijgbaar zijn.
Kampioenen (kleine advertentlën) tot 20
woerden 50 cent Elk woord meer 3 cent.
Maximum 60 woorden. Plaatsing uitsluitend
bij vooruitbetaling
Alle advertentie-orders worden afgesloten en
g«plaatst overeenkomstig de Regelen voor het
Advertentiewezeo.
Een vierjarig jongetje heeft gistermor
gen in de Rijnstraat de kraan van een
melkbus, die stond op de melkwagen van
Z., opengedraaid. Tien liter melk was
reeds over de straat gevloeid voordat de
melkboer het geval ontdekte. De ouders
van het ventje hebben de schade vergoed.
Dat komt er van
Doordat de 23-jarige fietser H. in de
Overschiesestraat de verkeersregels vol
komen veronachtzaamde wat betreft het
voorrang verlenen aan bet van rechts
komende verkeer en het tijdig aan
geven van verandering van de rich
ting, botste hij tegen de 61-jarige K. uit
Overschie die een bromfiets bereed. K.
liep een diepe wonde op in de rechter
handpalm. Hij is per auto van de G.G. en
G-D. naar het Gemeente ziekenhuis ge
bracht en daar verbonden.
Twee jonge Noorse zeelieden trachtten
gisteravond op de Hoogstraat met behulp
van Noors geld pakjes sigaretten uit een
automaat te halen. Dit ontdekte een dame,
die de politie waarschuwde. De Noren zijn
toen meegenomen naar het hoofdbureau
van politie en later aan boord van hun
schip gebracht.
Met een gezellig kampvuur hebben de
Schiedamse Padvindsters afscheid geno
men van hun Amerikaanse zusters.
Van Zondag af heeft de Amerikaanse
vlag gewapperd boven de padvindsters-
boerderjj aan de 5 sluizen, ten teken dat
het N. D. G- buitenlandse gasten had.
Donderdag werd afscheid genomen.
Voor 't laatst hebben Amerikaanse en
Ned. meisjes met elkaar de liederen
over hun organisatie gezongen.
De Amerikaanse padvindsters besloten
hiermee een trip van 3 maanden door
Europa. Onder leiding van Ms. Fucks,
hebben zij deze tocht gemaakt.
Als herinnering aan de gastvrije ont
vangst in Schiedam boden de Ameri
kaanse gasten een wimpel aan voor het
troeplokaal.
Met veel goede woorden en vriend
schapsbewijzen overladen, gaan zij mor
gen met de „Veendam"' terug naar hun
vaderland.
Heden te bezichtigen in onze toonkamer
het NIEUWSTE
Prijs 330.(ook via F.I.S.)
Loodgieters- en Sanitair Bedrijf
PASSAGE 13 - HOOFDSTR. 185-187-189
TELEF. 68387
Advertentie
Wij stellen onze clienten in de
gelegenheid ln het tijdvak van
31 Augustus t.m.19 September
gedurende 3 dagen
Mocht U tot de gelukkigen be
horen, dan ontvangt U tegen
inlevering van Uw cassabon het
door U bestede bedrag
Dit geldt ook voor onze afdeling
Confectie.
Broersvest 56 - Telefoon 69642
Het bericht van enige dagen geleden in
ons blad over de voorgenomen uitbrei
ding van het R.K. Ziekenhuis behoeft
enige aanvulling.
De aannemersfirma die het laagst in
schreef is de fa Struycken uit Tilburg voor
de som van fl. 1.150.000.
Thans kunnen w{j berichten dat de op
dracht tot deze bouw aan deze onder
neming is gegund.
Het betreft hier de bouw van de weste
lijke vleugel van het generale plan, dat
in de loop der jaren verwezenlijkt zal
worden.
Deze te bouwen vleugel van 54 meter
breedte is een gedeelte van het nieuwe
voorfront, dat aan de zijde van de Stad
houderslaan komt.
De Hoofdingang van het R.K. Ziekenhuis
zal na voltooiing van dit werk, dus aan
de Stadhouderslaan zijn.
Binnen veertien dagen zal met de werk
zaamheden een aanvang worden gemaakt.
In de taakverdeling in het College van
B. en W, zoals deze was in de afgelopen
vierjarige periode, is geen wijziging ge
komen.
Onder de Burgemeester ressorteren:
Algemene Zaken, Politie, Brandweer,
Dienst Bescherming Bevolking, Gem. Zie
kenhuis. Gem. Geneesk. en Gezondheids
dienst, Huisvesting, Slachthuis en Mu
seum.
Wethouder Sabel: Sociale Zaken, On
derwijs, Gem. Leeszaal en Bibliotheek.
Wethouder v. Boohove: Financiën, Per
soneelszaken, Vervoer-, Reinigings- en
Ontsmettingsdienst, Havendienst, Sport
zaken.
Wethouder Van Kinderen: Technische
Bedrijven, Woningdienst, Alg. Handels-
Entrepot, Culturele Zaken en Jeugdzorg.
Wethouder v. d. Berg: Gemeentewer
ken, Stadsontwikkeling en -uitbreiding,
Grondbedrijf.
Van het raadslid, de heer A. J. van Lith,
zijn de volgende vragen bij het college
binnengekomen:
1. Heeft het college van B. en W. ken
nis gekomen van de moeilijkheden ter ge
legenheid van de voorgenomen festivitei
ten van het C.J.M.V. in de Plantage op
2 September 1953?
2. Kunnen B. en W. mededelen of het
geen in de pers hieromtrent is gepubli
ceerd op juiste gegevens berust?
3. Indien de desbetreffende organisato
ren geheel of gedeeltelijk terecht gegriefd
zijn, willen B. en W. dan ook mededelen,
welke instanties verantwoordelijk zijn en
wat gedaan zal worden om dergelijke
grieven in de toekomst te vermijden?
De heer S. de Reeder, oprichter van de
„Goedkope Winkels", Hoogstraat 145
149 en Groenelaan 56, herdacht gisteren
de dag, dat hij vijf en twintig jaar
geleden zich in Schiedam vestigde.
Het was toen in de crisisjaren voor de
Schiedamse zakenwereld. Menigeen schud
de het hoofd, dat er nog een manufactu-
renhandel bij kwam.
Ras bleek echter, dat de heer De Ree
der met zijn bijzondere wijze van zaken
doen, zich een klantenkring wist te
scheppen, die het spoedig mogelijk maak
te een tweede zaak in de Gorzen te
openen.
Het bleef niet alleen bij de manufactu
renhandel. Ondergoederen en damescon
fectie dwongen tot herhaalde uitbreiding
van de zaken aan de Hoogstraat, zoals die
thans in Schiedam bekend zijn.
Tijdens de receptie, dié de heer èrt
mevrouw De Reeder gisteren in Maison
Westhuis hielden, bleek hoeveel belang
stelling uit het gehele land dit zaken-
echtpaar geniet. Een schat van bloe
men getuigde daar in de allereerste
plaats van. Verder kwamen uit land en
stad textielindustriëlen of hun verte
genwoordigers hun gelukwensen aanbie
den. Ook een deputatie van de Winke
liersvereniging „Hoogètraat-belangen" en
vele Schiedamse zakenlieden gaven acte
de présence.
Ter gelegenheid van dit jubilé mogen
wij verwijzen naar de bijzondere reclame,
die door de Goedkope Winkels in het
advertentie-gedeelte van deze krant
wordt geannonceerd.
HEDEN.
Passage Theater: De woeste hoogte (str.
volwassenen).
Monopole Theater: Captain Scarlett (14
jaar).
ZATERDAG 5 SEPTEMBER.
Musis Sacrum 8 uur N.V. F M. Beukers
Huidigingsavond.
Musis Sacrum 8 uur Toneelvereniging De
Dilettant. Toneelavond. „Amor in mos
terd".
R. K. Volksbond 8 uur D.H S. feestavond.
TONEEL EN MUZIEK
Zaterdag: 5 September
Schouwburg 8 uur: „Potasch en Perlemoer",
(Gezelschap Joh. Kaart). Luxor 8 uur: ,,Au
salon des variétés", (Alex de Haas). Lanta
ren 8 uur: „Van ouds Adam en Eva", (Ara
besque), (volw.).
BIOSCOPEN
Programma's van 4 t/m 10 September:
Arena: Het is feest in Parijs (ontoelaatbaar).
Capitol: Deserteur van het Legioen (14 J.).
Cineac: Meneer Hulot met vacantie (a.l.).
Colosseum: Kinderogen (18 j.). Harmonie:
Operatie Cicero (14 j.). Lutusca: Singin' in
the rain (a.l.), Passage (Schiedam): De
Woeste Hoogte (strikt volw.). Prinses: De
Onxichtbare Tegenstander (14 j.). Rex: Ra
darpatrouille contra Saboteurs I (14 j.).
't Venster: De Zevende Sluier (14 j.). Vic
toria: Schots en scheef (18 j.).
Na 5 jaren werkzaamheid is het
Koningin Wilhelminafonds nog
steeds actueel in zijn strijd tegen
de kanker. Het deskundig onderzoek
vergt veel geduld, veel tijd maar
bovenal veel geld. Daarom is het
noodzakelijk, dat dit werk wordt
gedragen door de daadwerkelijke
belangstelling van het gehele volk.
De weg naar het gestelde doel is
lang, maar onze steun zij een aan
sporing voor het fonds om niet te
versagen voor de voleinding van
deze schone taak.
De collecte van a s. Zaterdag voor
de kankerbestrijding beveel ik daar
om met kracht bij U aan.
De burgemeester van Schiedam,
Mr. J. W. PEEK.
In Tsjechoslowakije doen hardnekkige
geruchten de ronde, dat de regering voor
nemens zou zijn amnestie te verlenen aan
de honderden, priesters, die om politieke
redenen gevangen worden gehouden. Mgr
Joseph Beran, de aartsbisschop van Praag,
zou onder deze amnestie echter met zijn
begrepen. De geruchten vinden een be
vestiging in het feit, dat sedert Juni van
dit jaar de actieve kerkvervolging schijnt
stop gezet te zijn. Er wordt op dit ogen
blik geen enkéle poging meer ondernomen
om de katholieken los te scheuren van hun
gehoorzaamheid en trouw aan Rome, aldus
K.N.P.
Sedert de communistische machtsover
neming in Februari van het jaar 1948 is
onafgebroken alles in het werk gesteld
om de Katholieke Kerk te verzwakken en
aan het staatsgezag te onderwerpen.
De communisten zetten een eigen „Katho
lieke Actie" op in Juni 1949 als een mid
del tot vernietiging der Katholieke een
heid. Onder leiding van de geëxcommuni
ceerde priester Joseph Plojhar, die minis
ter van gezondheid in het Praagse kabinet
is trachtte de „Katholieke Actie" de z.g.
„patriottische priesters" te verenigen in
een regeringsgezind en anti-Vaticaans pro
gram.
De regering schijnt thans de idee van
een eigen Katholieke Actie te laten
schieten.
Verschillende diocesane bijeenkomsten
van de communistische K.A ofschoon met
veel bombast aangekondigd, werden zonder
enige reden afgelast, zoals in Juni de
bijeenkomst in Litomerice en in Juli drie
bijeenkomsten in Brno.
Advertentie
12 PERS. THEE-SERVIEZEN
crème vanaf f 12.70
porseleinen vanaf f 25.
alléén
HOOGSTRAAT 101-103-105 en 70
(Van onze correspondent)
WENEN, Einde Augustus 1953.
De Oostenrijkse regering heeft, zoals bekend, in een, ook door de
nationaal-liberale parlementaire oppositie goedgekeurd, antwoord haar
positie ten opzichte van de wens der Sovjet-regering bekend gemaakt, dat
Oostenrijk zich zal distanciërcn van het ontwerp „verkort vredesverdrag",
hetwelk de drie Westelijke geallieerden aan het Kremlin hadden voor
gesteld, toen de onderhandelingen over het staatsverdrag ■zelf, na een
260 maal uitgesproken „neen" van de Sovjets op niets bleken uit te lopen.
Deze stap van het Kremlin was in sjijn soort een novum, want tot nu toe
was Oostenrijk geen onderhandelingsdeelgenoot, maar onderhandelings
object geweest. Het doel der Russen was duidelijk: Oostenrijk moest zich
van zijn „zaakwaarnemers" distanciëren door uit „eigen vrije wil" het
verkorte vredesverdrag af te wijzen. Was de eerste stap op deze weg een
maal gedaan, dan kon misschien, op grond van dit eerste resultaat, Oosten
rijk als directe deelnemer van het gesprek door de Sovjets geaccepteerd
worden en daarbij, onder psychische druk der bezetting, tot concessies
gedwongen worden, welke van de onvergelijkbaar machtigere groep de
Westelijke mogendheden niet af te dwingen waren.
De Oostenrijkse regering heeft echter de
goede verstandhouding met de Westelijke
mogendheden geenszins losser gemaakt,
zoals het Kremlin hoopte. Zij gaf veeleer
wat haar de afkeuring van de commu
nistische „Volksstimme" bezorgde te
kennen, dat de kwestie van het verkorte
vredesverdrag door het antwoord der drie
Westelijke mogendheden een bevredigende
oplossing had gevonden en dat deze dus
niet een belemmering vormde voor de
onderhandelingen over het staatsverdrag.
Evenzo ontbrak tot ontevredenheid van de
communisten in de Oostenrijkse nota de
erkenning, dat men zich kan verenigen
„met het tn wezen reeds overeengekomen
ontwerp-staatsverdrag".
Het gaat hier om de neder-Oostenrtjkse
oliebronnen, de Donau-stoomschecpvaart-
maatschappU en de bedreven van het zo
genaamde „Duitse bezit" (één der kern
problemen van de Oostenrijkse economie)
kortom om zeer reële waarden en
wanneer het dit soort dingen betreft zijn
de Sovjets steeds uiterst „taaie" onder
handelaars geweest.
Op deze punten werden door de Sovjets
in het jaar 1947, onder vooropstelling
van een spoedige verdragsluiting, zekere
concessies in 't vooruitzicht gesteld.
Sindsdien heeft echter de Sovjet-admi
nistratie zes jaren lang de betrokken be
drijven als zuivere exploitatie-objecten
behandeld, de oliebronnen door „roof
bouw" aanzienlijk in haar productleduur
beperkt en aan kosten van de bezetting
circa een milliard schilling opgestreken.
Dat hier dus nog grote spanningen te
overbruggen zullen zijn, ligt voor de
hand.
Met geen woord heeft het Kremlin
echter de geallieerde bezetting van Triëst
aangeroerd, die indertijd tot voorwendsel
diende om het staatsverdrag slepende te
houden. De Oostenrijkse bondsregering
heeft voor de prestaties, welke het land
bij mogelijkheid kan leveren als grens
gesteld: dat het staatsverdrag de vrijheid
en economische levensvatbaarheid van
het land moet waarborgen.
De ontwikkeling der Russisch-Oosten-
rijkse betrekkingen hangt echter geenszins
alleen af van de vraag, wat het Kremlin
zal laten vallen van zijn economische
eisen, die door de bezetting met meer
kracht naar voren konden worden ge
bracht. De centrale ligging toch van het
land brengt met zich mede, dat elke wij
ziging in de kwestie-Oostenrijk sterke in
vloeden naar het Oosten zowel als naar
het Westen doet gelden. Zoals men weet,
vervullen de Sovjet-troepen die Oosten
rijk en Hongarije „in bedwang" houden,
de rol van etappe-formaties voor het
Sovjet-leger in Oostenrijk en moeten zij
drie maanden na ondertekening van het
staatsverdrag uit beide landen terugge
trokken worden.
Acht de Sovjet-Unie de toestand in
Roemenië nu zo „geconsolideerd", dat ze
haar troepen in de nabije toekomst achter
de Karpathen en de Pruth zou kunnen
terugtrekken? Vreest zjj niet minstens de
beïnvloeding der communistische rege
ringen van belde staten door Joego
slavië? En steunt op zulke overwegingen
misschien niet de aanstelling van een
nieuwe Sovjet-gezant in Belgrado en de
nieuwe vriendschappelijk koers tegenover
het „afvallige" kleinere communistische
broederland?
Eén van de belangrijkste beletselen voor
het sluiten van het staatsverdrag was
voorts, dat van de ene kant Moskou vóór
de grenzen van zijn invloedssfeer geen
met de Westelijken militair verbonden
staat wilde laten ontstaan, terwijl van de
andere kant de Westelijke mogendheden
aan een door de Russen bezet Oostenrijk
niet de Zuidflank van hun Duits verdedi
gingsfront en de Alpenbrug naar Italië
wilden toevertrouwen. Hier ligt de oplos
sing in een door alle verdragsluitende
partijen gegarandeerde eerlijke en volle
dige neutraliteit van Oostenrijk. Komt het
tot het sluiten van het staatsverdrag en
daarmede tot het terugrekken van alle
Sovjet-troepen uit Oostenrijk, Hongarije
en Roemenië, dan kunnen de drie Weste
lijke geallieerden dit als tegenprestatie
beschouwen voor de veranderde toestand,
welke als gevolg van hun eigen ontrui
ming van Oostenrijk zal ontstaan.
Oostenrijk heeft het Sovjet-systeem door
de 8-jarige bezetting tot in finesses Ieren
kennen en zich juist daardoor misschien
meer immuun tegen het communisme ge
toond dan vele, geheel onafhankelijke,
ver van Moskou liggende grote staten. Zijn
traditionele geschiktheid tot onderhande
len, zijn vermogen om vreemde naties te
begrijpen, aangekweekt door een eeuwen
lang samenleven met elf volkeren van een
andere taal, heeft het bekwaam gemaakt
om een bemiddelaar te zijn.
Europa draagt de gevolgen van het feit,
dat Oostenrijk deze taak in het jaar 1918
werd ontnomen. Oostenrijk zal altijd blij
ven wat het was: één van de geest van
het Avondland vervulde bemiddelaars
voor de aan West-Europa zo raadselachtig
toeschijnende Oosterse wereld. Niet al
leen Oostenrijk moet thans de kunst ver
staan om tegenover de door de Sovjets
nagestreefde losmaking der fronten de
juiste tactiek te kiezen. Ook de Westelijke
geallieerden zullen in de diplomatieke be
wegingsoorlog dat aanpassingsvermogen
en die intuïtie moeten bezitten, welke
hun, als het hoge spel beëindigd is, de
best mogelijke positie in het kader der
nieuwe, gewijzigde omstandigheden ver
zekeren.
Nog steeds bevinden er zich in onze stad
evacué's uit de rampgebieden. Aanvanke
lijk bedroeg dit aantal, kort na de ramp
nacht van 31 Januari op 1 Februari, plm.
1.100. Vrij spoedig konden de eerste eva
cué's naar hun haardsteden terugkeren en
daarna verminderde het aantal evacue s,
die liefderijk in Schiedamse gezinnen wa
ren opgenomen, regelmatig. Op 27 Juni
j.l. was het aantal gedaald tot 142, een
maand later, op 27 Juli bedroeg het aantal
nog 87 en blijkens onze laatste informatie
vertoeven thans nog 67 evacué's in onze
stad, en valt er nog niet te bepalen, wan
neer die naar hun woonplaatsen zullen
terugkeren.
Te bevragen aan het hoofdbureau van
politie, (tussen 912.30 uur en 26 uur):
lichtgroene ceintuur, zwart kinderpetje, 1
paar glacé dameshandschoenen, gele wol
len sjaal, 1 pakje kleding, 3 portemon-
naie's, 2 ballpointpennen, zakmes, wit kin
derschoentje, dameshandschoen, tabaks
pijp, voetsteun kinderzitje, Lipssleutel, 2
ringen met sleutels, rozenkrans in étui, 2
huissleutels, sleutel van een boortol.
Te bevragen bij de vinders: lichtblauwe
kindercape, v. Middendorp, Overschiese
straat 74; badhanddoek met zwembroek, v.
Rutten, Westfrankelandsestraat 104b; pad-
vindersriem met portemonnaie, de Jong,
Rotterdamsedijk 164; gele ceintuur, Rooden
burg, Doelehofje 17; portemonnaie, Weda,
kantoor Gusto weg 57; rode vulpen, v. d.
Krift, Julianalaan 98b; rode portemonnaie,
Hoofdman, Roemeensestraat 6 te Rotter
dam; armbandje, van Dam, Singel 94; zil
veren dasklem, Lubeek, W. Frankelandse-
straat no 88; bruine portemonnaie, de Jong
Th. a Kempisstraat 6a; zilveren broche
met steen, Etsman, Oostsingel 34; bruine
actetas, v. d. Lely, Singel 4; mud eierkolen
Slothouwer, Nieuwe Maasstraat 18a; zak-
kam in étui, Hoek, P. de Hooghstraat 27;
rode autostep, de Ridder, Rembrandtlaan
36; 4 sleutels aan een ketting, Domenie,
Gordonstraat 15.
Gehuwd: H. Poot 27 jr en A. Westerveld
25 jr; J. Th. Clavaux 38 jr en J. M.
Peitsman 40 jr; A. W. van Wezenberg
25 jr en J. M. Schuurmans 25 jr, L. J. L.
20 jr; A. van Mourik 30 jreni K. M. Ver-
heij 21 jr- G H. Zoutendijk 23 jr en A. J.
Rebers 23 Ir W. H. van Lohuizen 28 jr
en C. L. Faatz 30 jr; J. V?nNE Jr
en M. A. van Daalen 29 Jr, J. N Kalkman
27 jr en N. van Gent 22 jr H Polak 24 jr
en G. Zwaan 23TjrJ.AtpJ ?5^r ?5 3r en
M. Seger 24 jr; J- Kegel *,5 jr en-A. Noor-
darn 23 jr; C. A. van Deurseri 28 jr en
E E v d. Toorn 21 jr, L. p. Voeten
52 ir en M. JBaron 41 ^r-
Ondertrouwd: H. J. Brand 20 jr en W. P.
Voets 17 jr; V. G°udpWaar^J.27 jr en E. W.
de Bruijn 25 jr, A. P. Hordijk 29 jr en J.
P. Blok 24 jr; A. L Hijstek 26 jr en A. H.
M. van Rasteren 27 jr; C. Lagerwerf 37 jr
en W J. Eugster 25 jr, H. J, v. Litsenburg
26 jr en J- h v' d'TGraaff 23 jr; J. H. van
Rijswijk 22 jr en J A Dries 20 jr; A. C.
Snoek 34 jr en C. J, h. Schra 34 jr; M.
v. d. Wel 29 jr en M. A. Klein 30 jr; H. B.
Engelsman 38 jr en J. de Hond 36 jr.
Geboren: Femmy, d. v. J. L. F. Fijten,
en T. Huizer; Jacob J., 2. v. f. K. Klou-
wens en R- Verkerk; Gerrit A., z. v. N. J.
M Oostrum en M. van Gink; Marius R.,
z. v. M. van Leeuwen en M. C. J. v.
Troost; Hendrika E., d. v. P. J. Snijders en
j j. Rolaf.
Overleden: I. j, Smit, 80 jr, weduwe van
A J. de Gier.
ORANJEVERENIGING
Gisteravond heeft de Oranjevereniging
„Wilhelmina" ;n ^De Vriendschap" een
ledenvergadering gehouden onder leiding
van de voorzitter de heer H. v. d. Loo.
Deze deelde mee, dat het bestuur bespre
kingen had gevoerd, teneinde de mogelijk
heid te overwegen om dit jaar nog feest
te vieren. Het resultaat i/ geweest, zo zei
de heer v. d. Loo dat het bestuur geen
vrijheid kan vinden, voor te stellen aan
de vergadering, nog dit jaar een feest te
houden. De financiële positie laat dit met
toe. Wel stelde de voorzitter een feest in
het vooruitzicht in Juni of Juli van het
volgend jaar. Teneinde de financiële posi-
tie te versterken werden verscheidene
voorstellen gedaan. Deze voorstellen zul
len worden overwogen en in de komende
jaarvergadering ter tafel worden ge
bracht.
Tijdens de rondvraag werd geïnformeerd
naar de muziektent. Immers de muziek
tent van de Plantage te Schiedam is be
stemd voor Kethel. Meegedeeld werd dat
er nog steeds naar een goede plaats wordt
gezocht hetgeen ln verband met de uit
breidingsplannen niet eenvoudig is.
JUBILEUM
Heden herdenkt de heer K. L. Bregman
het feit dat hij vijf en twintig jaar
kantenier is bij de Provinciale Waterstaat.
De regering heeft bovendien flink het
mes gezet in de subsidies, welke de com
munistische Katholieke Actie tot nog toe
genoot.
Tot aan Juni liet de minister voor Kerke
lijke Aangelegenheden het gaarne voor
komen, alsof de regerings K A een grote
godsdienstige activiteit ontplooide. Hij
wist daarbij steeds de onverschilligheid
van de katholieken voor de beweging op
een of andere maner te maskeren. Dat de
regering thans haar subsidies intrekt,
moet dan ook gezien worden als een aan
wijzing, dat de regering de beweging van
Plojhar niet langer als een bruikbaar
wapen beschouwt.
Nog andere gebeurtenissen wijzen op een
verandering in de politieK der Tsjecho
slo waakse regering, zoals o.v. <3e plotse
linge opheffing van het huisarrest van de
aartsbisschop van Olomouc. mgr J.
Matocha. Ook van mgr Skoupy van Brno
wordt verwacht, dat hij spoedig ongehin-,
derd zijn bisschoppelijk ambt weer zal
'kunnen uitoefenen.
Het bestuur van de Stichting van de
Arbeid heeft, o.a. naar aanleiding van het
desbetreffende advies van de Sociaal-Eco
nomische Raad van Maart j.l., besloten in
de komende maanden overleg te plegen
over de toekomstige loonvorming.
Vastgesteld werd, dat de inhoud van
de onlangs gepubliceerde verklaring der
vier werkgeversverbonden, die in het be
stuur van de Stichting van de Arbeid
werd toegelicht, geen belemmering be
hoeft op te leveren voor een reëel over
leg over het toekomstige systeem van
loonvorming en de taak, die de organisa
ties van het bedrijfsleven daarbij zullen
hebben te vervullen.
Hoe intensief in Nederland de landbouw
en de veeeelt worden beoefend, blijkt uit
een recente studie van de E.C.E. en de
F.A.O. over de landbouw en de veeteelt in
een aantal Europese landen.
Zo is bijvoorbeeld de opbrengst van de
tarwebouw, uitgedrukt in kilogrammen
per hectare, in Nederland een veelvoud
van die in verschillende andere landen. Ne
derland staat hierbij bovenaan met een op
brengst van 3580 kg. per ha, terwijl Por
tugal de rij van 15 landen sluit met een
opbrengst van slechts 810 kg. per ha. De
nemarken en België leveren resp 3380 en
3250 kg. Daarna volgen West-Duitsland
(2860), het Verenigd Koninkrijk (2730) en
Zwitserland (2650). Minder dan 1000 kg.
opbrengst per ha. hebben Griekenland
(970) en Portugal (810).
Interessant zijn ook de cijfers, die in
de studie vermeld zijn over de jaarlijkse
melkopbrengst per koe. Ook hierbij staat
Nederland bovenaan met een opbrengst
van 3700 kg. Direct daarop volgt België
met3528 kg., waaruit blijkt, dat dit land
zijn oorspronkelijke achterstand op Neder
land in belangrijke mate heeft ingehaald.
Denemarken komt met 'n jaarlijkse melk
opbrengst van 3300 kg. op de derde plaats.
De overige landen blijven hierbij ver
achter. De geringste melkopbrengsten wor
den gevonden in Turkije met 530 en in
Griekenland met 683 kg. per jaar.
Volgens nog niet bevestigde geruchten
zou kardinaal Stepinac, aartsbisschop van
Zagreb, voornemens zijn de Joegoslavische
bisschoppen voor een bijzondere bisschop
pen-conferentie bijeen te roepen, teneinde
gezamenlijk de stappen te bespreken,
nodig voor hun veiligheid en vrijheid,
aldus K.N.P.
De correspondent te Triëst van het
Amerikaanse Kath. persbureau N.C.W.C.
meldt voorts, dat een groep vooraanstaan
de katholieken te Agram in Joego-Slavië
aan de katholieken in de Ver. Staten heeft
verzocht een delegatie te benoemen, d e
de verhoudingen in Joego-Slavië zou moe
ten bestuderen in verband met de bestaan
de spanningen tussen Kerk en Staat.
De door het Nederlandse Rode Kruis ge
organiseerde geldinzameling voor de
slachtoffers van de aardbevingsramp op de
Ionische eilanden verloopt uitstekend.
Gisteren werd ruim 10.000 op gironum
mer 777 (ten name van het hoofdbestuur
van het „Nederlandse Rode Kruis") ge
stort. Gisteravond luidde de stand
139.378,49. Eergisteren was deze
129.357,92.
DELFT, 3 Sept. Veemarkt. Aangevoerd: 14
runderen, 20 nuchtere kalveren, 408 varkens en
803 biggen. Prijzen: vare koeien 550850,
nuchtere kalveren 4548, biggen f 32—48.
lopers 70—95, drachtige zeugen 250—325,
runderen per kg. siachtgewicht 2.40—2^.«o,
varkens per kg. levend gewicht 1.80ï.w-
Handel: biggen en varkens traag, runderen en
nuchtere kalveren redelijk.
Het Nederlandse motorkustvaartuig
„Emergo". groot 211 brt en eigendom
van de N.V. Invoer- en Transport-onder
neming „ïnvotra" te Rotterdam, is gis
termiddag als gevolg van een' zware
dwarszee bij het eiland Borkum aan de
grond geraakt. Al spoedig gelukte het de
„Emergo" los te komen, doch gezien de
krachtige wind die er. stond, achtte de
kapitein het raadzaam ter plaatse ten
anker te gaan en te schuilen.
Het kustvaartuig was onderweg van
Skoghal naar Amsterdam met een lading
hout en werd oorspronkelijk gisteravond
aldaar verwacht.
Tot Donderdagavond is °P fllr°nUT171er
777 van het hoofdbestuur van het ..Neder
landse Rode Kruis" voor de slachtoffers
van de aardbevingsramp in Griekenland
een bedrag f29.357.92.
Woensdagavond
124.124.82.
luidde de
stand
IN
nm i ®ePtember 1953.
2 Sept. n.m„ «a. cebulose Arnhem: 118
ton tinerts Arnhem, 130 ton cokeegruis Zwlin-
drecht; 2 x r?balJ Amsterdam; 170 .on
potr. cokes Ma]Iburg.1011 oud-ijzer Al-
blasserdam. 100 ton motoren Kinderdijk; 100
ton diversenVeshehvO ton hout Vlaai'dingen;
15 stand hout Helmond: 20 stand, hout Bosf
koop: 100 ton super Balkbrug 100 ton super
on mals Maashees; 2R5 ton
J PUJn "oogvliet; 90 ton super
I?rer Vbssfn'oeS i«n houl Groningen: 60 tnn
tnJT eTinln T 2:, i ion rluln Hansweert: 21S
maar L«uWarden; 60 ton granen Alk-
