Oorlogsslachtoffers uit Indonesië
hebben nog recht op ruim f200 min
Nederland grootste exporteur
van zuivelproducten
A
CARVEN - GEEN KORTE ROK!
M1
Onze dagelijkse PUZZLE
Twee gestolen
afgodsbeeldjes
SPORT-SPEL
SPANNING
Uitvoering van rehabilitatieregeling
vergt de helft van dit bedrag
Mehtab, filmster uit I?idia
H
Rapport Commissie Achterstallige Betalingen
Tweede helft van slot-
uitkering werd niet
ontvangen
Jan de Hartog's boek
over de ramp
Pater dr A. v. Rijswijck
Ook Noord-Korea ver
werpt V.N.-voorstellen
Fatemi naar Cairo
uitgeweken
Nieuwe aardschok in
Griekenland
Weer Indonesisch
minister afgetreden
W
Euwe op de derde plaats
HNSDAG 15 SEPTEMBER 1953
PAGINA 4
Materiële oorlogsschade
„Backpay-pensioenen
Delegaties
Monetaire maatregelen
B.M.R.S-
Zestig jaar Carmeliet
Hamerende hoofdpijn... klóp-
pende hoofdpijn... bónkendex
hoofdpijn. Neem dan Aspirin
(alleen echt met het BAYER-
kruis).
Aspirin!
in A*uS.
FRANCISCANEN NAAR
DE MISSIE
NEDERLANDS VLIEGTUIG
MAAKTE NOODLANDING
Op havenkade in Hamburg
KONINGIN RICHT ZICH IN
ENGELS EN FRANS TOT
DE JEUGD
Nauwe modellen
LEWIS STONE OVERLEDEN
De grand old manvan de film
PLECHTIGHEDEN IN
LISIEUX
p
1
T
-
FRANCK L. PACKARD
Het candidatentornooi
FRANSE DAMES-TENNIS-
PLOEG TEGEN NEDERLAND
HET CANDIDATENTOURNOOI
IN ZWITSERLAND
VAN EST DERDE TE
FRAMERIES
DRIE DRAWS IN EERSTE
DIVISIE
In het rapport van de Commissie Achterstallige Betalingen, dat gisteren
voor publicatie is vrijgegeven en waarin aan de regering voorstellen worden
gedaan ten aanzien van achterstallige salarissen en andere betalingen aan
ambtenaren en particulieren in het rechtsgebied van het voormalig Neder-
landsch-Indië, wordt geadviseerd, dat Nederland de volgende bedragen
beschikbaar stelt, tot een totaal van f 200.250.000: Uitvoering der rehabi
litatieregelingen f 100 millioen; Materiële Oorlogsschade f 77,75 millioen;
Backpay-pensioenen 4,5 millioen en Delegaties f 18 millioen.
In het rapport wordt uitvoerig de voor
geschiedenis behandeld van de z.g. re
habilitatie-regelingen, krachtens welke
ambtenaren en particuliere werknemers
in stede van betaling over de Japanse be
zettingsperiode een uitkering zouden ont
vangen teneinde hen in staat te stellen
zichzelf te „rehabiliteren" op een passend
niveau. De vaststelling van deze uitkerin
gen (die voor de particuliere werknemers
geheel ten laste der werkgevers kwam)
geschiedde in twee stadia, n.l. van de z.g.
initiële uitkering van 35 maanden sa
laris (naar gelang van de gezinssterkte)
in 1947 en van de slotuitkering (voor
particulieren van 26 maanden en voor
ambtenaren van 412 maanden salaris)
in 1949. Hierin zou tevens begrepen zijn de
vergoeding voor huisraadschade en voor
de na te noemen delegatieschulden.
Voorts werd bij deze regeling der slót-
uitkering bepaald, dat de particuliere
werknemers een vergoeding zouden ont
vangen voor hun ouderdomsvoorziening
gedurende de bezettingsjaren (voor
de ambtenaren had het land de
pensioenpremie over de bezettingsjaren
reeds voor zijn rekening genomen)tevens
werden voorzieningen vastgesteld voor
bedrijfs- of beroepsrehabilitatie van zelf
standigen.
De tweede helft van de slotuitkering is
echter door de overgrote meerderheid der
ambtenaren nog steeds niet ontvangen, en
de bepalingen omtrent ouderdomsvoorzie
ningen van particulieren zijn tot nog toe
een dode letter gebleven.
De commissie acht voor de verdere uit
voering dezer wettelijke regeling nog 100
millioen nodig (49 millioen voor ambte
naren, 1 millioen voor particulieren, 35
millioen voor ouderdomsvoorziening par
ticulieren, 10 millioen voor beroeps- en
bedrijfsrehabilitatie en 5 millioen voor
rehabilitatie van andere groepen).
Hierna behandelt het rapport de ma
teriële oorlogsschade.
De commissie heeft de juistheid na
gegaan van het regeringsstandpunt, dat
vergoeding voor huisraadschade moet
worden geacht mede te zijn verwerkt in
de slotrehabilitatieuitkering. De com
missie becijferde, dat de huisraadschade
der Indische oorlogsslachtoffers in Ne
derland 61.250.000 meer heeft belopen
dan de op de aangegeven basis te ont
vangen rehabilitatie-uitkeringen. Zij
stelt voor, hun dit bedrag toe te kennen.
Voor vergoeding van huisraadschade
van gepensionneerden en zelfstandigen
stelt zij onderscheidenlijk nog 8.500.000
en 7.500.000 voor.
Vervolgens heeft de commissie nage
gaan of betrokkenen alsnog terecht vol
salaris over de tijd der Japanse bezetting
zouden kunnen eisen. De commissie heeft
echter gemeend bjj haar voorstellen geen
rekening te moeten houden met even
tuele „backpay", doch des te meer te
moeten aandringen op verwezenlijking
van haar desiderata betreffende rehabi
litatie, materiële oorlogsschade enz.
In het hoofdstuk „backpay-pensioenen"
behandelt het verslag de situatie van
hen, die in het begin van 1950 hun pen
sioentermijnen over de Japanse bezet
tingstijd nog steeds niet hadden ontvan
gen en die tengevolge van de monetaire
maatregelen der republiek van het hun
toekomende bedrag in Nederland slechts
een fractie ontvingen. De commissie
stelt voor, dat Nederland het verschil aan
hen uitbetaalt, waarvoor een bedrag van
4.500.000 nodig wordt geraamd.
Hierna komt aan de orde de kwestie
der delegaties, d.w.z. de betalingen ten
behoeve van de in Nederland achterge
bleven gezinsleden. Deze betalingen zijn
in Nederland tijdens de Japanse bezet
ting voortgezet door het gouvernement
en de werkgevers, hoewel, naar achter
af bleek, over deze periode geen salaris
door betrokkenen werd genoten. De si
tuatie is thans, dat in vele gevallen de
slotuitkering voor rehabilitatie geheel
met delegatieschulden verrekend wordt
en er zelfs nog een vordering op de oor
logsslachtoffers overblijft. De commissie
stelt voor, dat Nederland een vergoeding
uitkeert tot het volle bedrag der dele
gatieschulden over de Japanse bezet
tingstijd, waarvoor zij een bedrag van
18.000.000 nodig acht.
Het rapport bespreekt mede de in
Maart 1950 door de Republiek Indonesië
getroffen z.g. monetaire maatregelen (de-
viezencertificaten a 100 procent en om
zetting van de helft van het chartale geld
en girale saldi in 3 procent staatslening).
De commissie stelt t.a.v. het hierdoor aan
Indische oorlogsslachtoffers toegebrach
te nadeel, alleen vergoeding door Neder
land voor bij de „backpay"-pensioenen,
alsmede in de gevallen, waarbij in Ne
derland uitbetalingen krachtens de re
habilitatie-regelingen zijn geschied in de
verhouding 1 3. Dat voorzover de re
habilitatie-regeling nog niet is uitge
voerd jegens oorlogsslachtoffers in Ne
derland, zulks moet geschieden in de
verhouding 1:1, spreekt volgens de
commissie vanzelf.
Opbrengst voor Rampenfonds
De schrijver Jan de Hartog heeft de ge
hele opbrengst van de eerste oplagen van
zijn nieuwe roman „De kleine ark" afge
staan aan het Rampenfonds.
Het boek zal dit najaar gelijktijdig in het
Nederlands, in het Engels en in het Frans
verschijnen. Andere vertalingen zijn nog
in voorbereiding. Ook de uitgevers, de
illustrator, vertalers, drukkers,,binders en
papierleveranciers zullen de netto op
brengst van deze oplagen aan het Neder
landse nationale rampenfonds afdragen.
Jan de Hartog, die tijdens de ramp met
zijn boot in Zeeland was, geeft in deze ro
man een beeld van die dagen, gezien door
de ogen van twee kinderen, een kat, een
hond en een konijn.. De Nederlandse uit
gave zal worden geïllustreerd door J. F.
Doeve.
Nederland bezit de eerste plaats op de
wereldranglijst voor de uitvoer van zui
velproducten, doch ons land wordt daarbij
op de voet gevolgd door Nieuw-Zeeland.
Dit blijkt uit het zojuist verschenen eer
ste deel van het F.A.O.-rapport: „The Sta
te of Food and Agriculture, 1953".
Ons land dankt deze eerste plaats
op de wereldranglijst voornamelijk aan
de zeer grote uitvoer van geconden
seerde melk, aangezien voor de andere
zuivelproducten boter, kaas en melk
poeder Nieuw-Zeeland de grootste
exporteur is. In totaal heeft ons land in
1952 een zuiveluitvoer bereikt van
365.000 ton tegen Nieuw-Zeeland 343.000
ton, gevolgd door Denemarken met
229.000 ton, Australië met 120.000 en de
Ver. Staten met 105.000 ton.
De Nederlandse boteruitvoer liep in 1952
iets achteruit t.o.v. het voorgaande jaar,
doch de export bleef met 50 mill, kilo op
voor-oorlogs peil. De Deense boteruitvoer
daalde zeer aanzienlijk van 139 mill, kilo
in 1951 tot 117 mill, in 1952. Daarentegen
nam de boterexport uit Nieuw-Zeeland
het vorig jaar toe met niet minder dan
37 mill, kilo tot 186 mill. kilo.
De kaasuitvoer uit Nederland vertoonde
een stijging t.o.v. 1951. Hij kwam van 73 op
78 mill. kilo. (Voor de oorlog 60 mill.). De
De Deense kaasexport steeg zelfs met 8
mill, tot 54 mill. kilo. Ook Italië, Zwit
serland en Australië konden hun uitvoer
verhogen, doch de uitvoer uit Nieuw-
Zeeland vertoonde een scherpe daling met
15 mill, kilo tot 93 mill. Nieuw-Zeeland
bleef echter, evenals voor de oorlog, 's we
relds grootste kaasexporteur.
Wat de uitvoer van gecondenseerde
melk betreft, bleef Nederland ook in 1952
onbetwist aan de kop van de wereldrang
lijst staan, al is het „monopolie" van ons
land op dit gebied niet meer zo groot als
voor de oorlog, toen Nederland ongeveer
drie kwart van de wereldexport voor zijn
rekening nam. Thans is dit ongeveer de
helft. T.o.v. 1951 steeg de Nederlandse ex
port van gecondenseerde melk in 1952
met 24 mill, kilo tot 199 mill kilo. Daar
entegen werd de Amerikaanse uitvoer on
geveer gehalveerd tot 57 mill. kilo. De
nemarken komt met 46 mill, op de derde
en Australië met 35 mill, op de vierde
plaats.
De Nederlandse uitvoer van melkpoe
der bleef zich ook in 1952 in stijgende lijn
bewegen: 38 mill, kilo tegen 22 mill, in
Uitzending van uit het Engelse Transit Camp
te Hoek van Holland. Golflengte 31 Meter.
DINSDAG, 15 SEPTEMBER.
22.00 uur: Buitenlandls Handelsmerk.
23.00 uur: Swingtlme with Bernard.
23.30 uur: Verzoekplaten.
01.00 uur: Sluiting.
WOENSDAG 18 SEPTEMBER
HILVERSUM I 402 m., 7.00—24.00 NCRV.
7.00 Nws 7.10 Gram. 7.15 Gym. 7.30 Gram.
7.45 Een woord voor de dag 8.00 Nws en weer
ber. 8.18 Gewijde muz. 8.45 Gram. 9.00 V. d.
zieken 9.30 V. d. vrouw 9.35 Gram. 10.30 Mor
gendienst 11.00 Gram. 12.00 Pianorecital 12.30
Land- en tuinb. meded. 12.33 Gram. 12.59 Klok
gelui 13.00 Nws 13.15 Prot. Interkerkelijk
Thuisfront 13.20 Amus. muz. -13.50 „Boris Go-
dounov", opera i3e en 4e acte). i6.00 V. d.
jeugd 17.20 Orgelspel 17.50 Militaire reportage
18.00 Tenor en piano 18.30 Spectrum v. h. Chr.
Organisatie- en Verenigingsleven 18.45 Gram.
19.00 Nws en weerber. 19.10 Boekbespr. 19.25
Gram. 19.30 Buitenl. overz. 19.50 Gram. 20.00
Radiokrant 20.20 Evangelisatie-avond 21.30
Gram. 21.45 Hammondorgel 22.00 „In 't land v.
d. Mau-Mau", reportage 22.10 Kamerkoor 22.38
Gram. 22.45 Avondoverdenking 23.00 Nws 23.15
24.00 Gram.
HILVERSUM II (298 m.) 7.00 VARA, 10.00
VPRO, 10.20 VARA, 19.30 VPRO, 20.00—24.00
VARA.
7.00 Nws. 7.13 Gram. 8.00 Nws. 8.18 Gram.
8.50 Voor de huisvrouw. 9.00 Gymn. voor de
vrouw. 9.10 Gram. 9.35 Waterst. 9.40 Orgel.
10.00 Schoolradio. 10.20 Voor de vrouw. 11.00
Gram. 12.00 Hawaiianmuz. 12.30 Land- en tuin-
bouwmeded. 12.33 Voor het platteland. 12.38
Gram. 13.00 Nws. 13.15 Tentoonstellingsagenda.
13.18 Instrum. kwint. 13.45 Gram. 14.00 „De weg
omhoog", caus. 14.15 Omroepork. 15.00 Voor
de kina. 16.00 Kamermuz. 16.10 Voor de jeugd.
16.45 Voor de zieken. 17.15 Gram. 17.50 Rego-
ringsuitz. 18.00 Nws en comm. 18.20 Actuaiit.
19.30 R.V.U. 20.00 Nws. 20.05 Parlem. overz.
20.15 Lichte muz. 20.40 „ne sterken voor de
zwakken". 20.50 „Ontmoeting op de Brenner",
hoorspel. 21.30 Gram. 21.40 Joods progr. 22.00
Lichte muz. 22.25 „Cultuur en aardappelen",
caus. 22.40 Koorconc. 23.00 Nws. 23.15 Social,
nws in Esperanto. 23.2024.00 Gram.
Engeland, BBC Home Service. 230 m.
12.00 Gram. 12.25 Qui.z. 12.55 Weerber. 13.00
Nws. 13.10 Ooggetuigeverslag. 13.30 Lichte muz.
14.00 Schots ork. 15.00 Hoorsp. 16.00 Lichte
muz. 16.45 Caus. 17.00 V. d. kind. 17.55 Weer
ber. 18.00 Nws. 18.15 Sport. 18.20 Orgelsp. 18.45
Caus. 19.00 Hoorsp. met muz. 19.30 Symph. ork.,
koor en sol. 21.00—21.15 Nws). 22.00 Gevar.
muz. 22.30 Caus. 22.45 Planorecital. 23.00—23.03
Nws.
Engeland, BBC Light Progr. 1500 en 247 m.
12 00 Amus. muz. 12.45 Coneert-ork. 13.45 V.
d. kind. 14.00 V. d. Vrouw. 15.00 Amus. muz.
15.30 Orgelspel. 15.45 Lichte muz. 16.15 Mrs.
Dale's Dagboek. 16.30 Ork.conc. 17.30 ld. 18.00
Amus. muz. 18.45 Hoorspel. 19.00 Nws. 19.25
Sport. 19.30 Quiz. 20.00 Gevar. muz. 21.00 Gevar.
progr. 22.00 Nws. 22.15 Act. 22.00 Lichte muz.
23.05 Voordr. 23.20 Amus. muz. 23.5624.00
Nws.
N.W.D.R. 309 m.
12.00 Gevar. muz. 13.00 Nws. 13.25 Omr.ork.
en soliste. 15.50 Filmmuz. 16.20 Pianorecital.
17.00 Nws. 17.45 Gevar. muz. 19.00 Nws. 20.00
„Viktoria und Ihr Husar', operette. 21.45 Nws.
12.10 Svmph.ork. 22.30 Gevar. muz. 23.00 Lichte
muz. 23.20 Gevar. muz. 34.00 Nws. 0.30 Orgel-
Frankrjjk, Nationaal Programma 347 m.
12.15 Gram. 13.00 Nws. 14.05 ld. 14.10 Gram.
18.30 Amerik. uitz. 19.00 Gram. 20.02 Vocaal
ens. 20.30 Hoorspel. 22.00 Gram. 23.45—24.C»
Nws.
Brussel. 324 en 484 m.
324 m.
11.45 Gram. 12.30 Weerber. 12.34 Koorzang.
13.00 Nws. 13.15 Gram. 14.00 Symph.ork. 15.00
Gram. 15.30 Symph.ork. 16.00 Gram. 16.15 Ge
var. muz. 17.00 Nws. 17.10 Gram. 17.50 Boek
bespr. 18.00 Vlaams progr. 18.30 V. d. sold. 19.00
Nws. 19.40 Gram. 20.00 Hoorspel. 21.00 Gram.
21.30 Gram. 21.30 Operettemuz. 22.00 Nws. 22.15
Kamermuz. 22.5523.00 Nws.
4R4
12.10 Gram. 13.00 Nws. 13.10, 14.00 15.00 en
16.00 Gram. 17.00 Nws. 17.15 Dansmuz. 18.00
V. d. sold. 18.30 Omr.koor. 1905. Omr.ork. 19.40
Gram. 19.45 Nws. 20.00 Groot symhp. ork. en
solist. 21.30 Gram. 22.00 Nws. 22.10 Jazzmuz.
22.50 Nws.
Engeland, BBC European Serv. Uitz. voor
Nederland.
22.00—22.30 Nws. Achter het IJzeren Gordijn.
Vrijbuiters Radiodagb. (Op 224 en 49 m.).
1951. Nieuw-Zeeland kwam van 37 op 52
mill, kilo, doch de uitvoer uit de Ver.
Staten daalde met 30 mill, kilo tot 46 mill.
Denemarken neemt met een uitvoer van
12 mill, kilo een bescheiden plaats in.
Op 1 October zal het zestig jaar ge
leden zijn dat pater dr Athanasius van
Rijswijck als 17-jarige jongeling in het
klooster trad der Paters Carmelieten te
Boxmeer. Hij had zijn lagere studies bij
de Franciscanen te Venray toen voltooid.
Hij maakte zijn theologische studiën
na zijn noviciaat te Rome waar hij de
doctorstitel in de theologische faculteit be
haalde en op 1 April 1899 de H. Priester
wijding ontving. Zeer veel heeft deze pater
in de dienst van de Kerk en de Orde ge
arbeid. In 1904 was hij de eerste Carmeliet
die naar Brazilië vertrok als missiona
ris, waar toen de Nederlandse provincie
der paters Carmelieten de missie had
overgenomen van haar Spaanse mede
broeders.
Helaas was het klimaat daar voor hem
ongeschikt en na twee jaar hard werken
moest hij om gezondheidsredenen naar het
vaderland terugkeren. Na vele malen een
prioraat bekleed te hebben werd hij door
het Provinciaal Kapittel in 1930 tot Pro
vinciaal gekozen. In dit ambt was hij
bijzonder gezien door zijn ordebroeders om
zijn bijna spreekwoordelijke nuchterheid
gepaard aan een kalme vastberadenheid.
Het was dan ook niet te verwonderen dat
hij in 1933 opnieuw tot Provinciaal werd
uitverkoren.
Inmiddels was pater Athansius pastoor
geworden in Boxmeer in 1922, een functie
welke hij tot op de huidige dag nog be.
kleedt.
Pater Athanasius is een pastoor die be
mind is bij al zijn parochianen, die hij
allen persoonlijk kent. Hij geniet het ver
trouwen van jong en oud en is voor een
ieder een zeer gewaardeerde raadgever.
Ook door de Orde worden zijn adviezen
vaak ingewonnen. Ondanks zijn 77 jaar is
hij nog volop actief en geniet hij een goede
gezondheid.
Het zal hem dan ook op zijn jubeldag
niet aan belangstelling ontbreken.
Advertentie
Noord-Korea heeft de voorstellen van
de Verenigde Naties voor de politieke
conferentie over Korea verworpen, aldus
heeft radio-Pjongjang Maandag medege
deeld.
Volgens een later bericht van het Franse
perebureau A.F.P. heeft de Noordkore-
aanse minister van buitenlandse zaken,
Rhee Pon Koeng, Maandag een telegram
verzonden aan de secretaris-generaal van
de Verenigde Naties Hammarskjoeld,
waarin wordt bevestigd, dat Noord-Korea
het in de verklaring van de Chinese pre
mier, Tsjoe en Lai, vervatte voorstel vol
ledig ondersteunt.
Dr Hoessein Fatemi, de voortvluchtige
Perzische exminister van buitenlandse
zaken, is Maandagavond in Cairo aan
gekomen, aldus Is uit Egyptische bron
vernomen.
Sedert verleden maand generaal Zahedi
na een snelle staatsgreep aan de macht
kwam, heeft de Perzische politie naar
Fatemi gezocht. Aanvankelijk was gemeld
dat de ex-minister door een menigte „in
stukken was gescheurd", maar dit bericht
werd later van officiële zijde tegengespro
ken. Fatemi was sindsdien onvindbaar.
(Vain onze correspondent).
Tijdens een plechtig Lof im de parochie
kerk van de H. Bonifacius te Alphen aan
den Rijn dat werd bijgewoond door tal
rijke parochianen en vele Franciscanen,
weTd Zondagavond een drietal Francis
caanse paters en een tweetal studenten
van dezelfde orde door de hoogeerwaar
de pater provinciaal Castulus v. d. Eijn-
den de officiële zending verleend voor
de missie-arbeid in Brazilië en Pakistan
en ontvingen zij tevens het teken van hun
opdracht, het missiekruds.
Het waren de paters Probus v. d.
Griendt, die 1 Augustus 1901 te Rotter
dam werd gebaren, in 1930 te Weert pries
ter gewijd, thans doctor in de Theologie
is en die naar Brazilië gaat om ook daar
de H. Schrift te doceren. Met hem gaat
mee pater Suppdicius Lau, die 5 Juni 1927
te 's Gravenhage werd geboren en dit
jaar tot priester werd gewijd. Voorts
kreeg pater Eustachius de Ridder de zen
ding voor de missie in Pakistan. Hij werd
22 Mei 1926 te Voorhout geboren en
eveneens dit jaar, op Zondag Laetare,
tot priester gewijd.
Frater Valerius Rozestraten, die 5 Juli
1930 te Alphen aan den Rijn werd ge
boren, ontving de missie-zending even
eens voor Brazilië, waar hij teven® zijn
theologische studies zal aanvangen en na
voltooiing de H. Priesterwijding hoopt te
ontvangen-
De heer A. Goris, geboren in 1933 en
woonachtig te Brummen heeft zijn gym
nasiale studies te Meigen voltooid en zal
in Brazilië, waarheen hij op 7 October a.s.
met de andere vier, uit Antwerpen naar
Brazilië zal vertrekken, met de ..Charles
Tellier", zijn hogere studies maken.
Pater S. Rozestraten hield de afscheids.
predikatie.
Een éénmotorig Nederlands sportvlieg-
tuiig de PHNDM heeft gistermorgen
even voor twaalf uur, in de nabijheid van
Hamburg een noodlanding gemaakt. Van
de drie inzittenden, twee Nederlandse
heren en een Duitse dame, werd de dame
in het gezicht gewond. De twee heren
kwamen met de schrik vrij.
Het toestel was op de terugreis naar
Nederland. Toen boven Hamburg enige
rondjes werden gevlogen viel de motor
uit, waarschijnlijk door een defect aan de
benzineleiding. Het gelukte de piloot het
toestel op een open ruimte op een kade
aan de Hamburgse haven aan de grond
te zetten. Bij het uitlopen kwam de
machine in aanraking met de rails op
een spoorbaan, waardoor het
gestel werd afgerukt en de
werd versplinterd.
Het toestel werd bestuurd
45-jarige D. J, Smit jr uit Den Haag. Als
passagiers vlogen mee de 56-jarige J.
Hiemstra uit Den Haag en de 24-jarige
mej. I. Buchholz uit Hamburg.
Het vliegtuig, dat tijdens het weekeinde
aan een stervlucht naar Hamburg had
deelgenomen, is naar het vliegveld Fuhls-
büttel nabij Hamburg overgebracht.
H. M. de Koningin heeft Haar toespraak
tot d'e jeugd ook in het Enigels en het
Frons gehouden voor de microfoon van
Raidiio Nederland Wereldomroep. De op
namen zijn gisteren gemaakt. Tot dit
doel heeft de Koningin de terugreis van
Amsterdam maar Soestdijik gedurende
enkele uren onderbroken.
De toespraak in het Engels werd op
platen vastgelegd en is gisteren enige
mailen in de Engelse programma's van de
wereldomroep naar de verschillende
windstreken uitgezonden.
H.M. sprak ook een verkorte tekst in
het Frams, die over de lijn is doorgege
ven aan de Franse omroep en aan Radio-
Luxemburg voor uitzending gisteravond.
Om half één zette de Koningin de reis
voort. Zij was tijdens het bezoek aan de
wereldomroep vergezeld door Haar par
ticuliere secretaris, baron W. J. van
Heeokeren van Molecaten.
landings
propeller
door de
Naturel blue back sealskin mantel met
wijde, laag ingezette mouw en smalle
Nu mag dan maïtre Dior van alles
decreteren over de rokken die korter
moeten zijn, zijn jeugdige landgenote
mademoiselle Carven valt hem daarin
niet bij. Rokken tot halverwege de kuit,
zegt zij, en bovendien niet strak maar
vrij uitgolvend. Mademoiselle Carven
heeft een ander idool dan maitre Dior,
want voor haar moet een vrouw vooral
„verleidelijk" zijn.
Daarnaast is mademoiselle Carven
voldoende vrouw om zich als Parisienne
shawlkraag. (Model Van Daal Meyer)
toch op haar tijd de modewetten te laten
voorschrijven door Parijs. Hetgeen wil
zeggen, dat zij tijdens haar in samenwer
king met het bonthuis Van Daal Meyer
in het Victoria Hotel te Amsterdam ge
houden show consequent vasthield aan
de ceintuurloze, sterk geaccentueerde
taille. Het was merkwaardig om te zien,
hoe deze opvatting hoogtij vierde in de
opeenvolging van de gewone dagjapon
tot in de meeste avondrobes toe.
Telkens weer zagen wij datzelfde
recept van het nauw het figuur omslui
tende model, dat zich pas van onder de
heuplijn begon te verwijden om zich dan
doorgaans in zeer diepe klokken te ver
liezen. Die klokken liepen dan met een
losse punt uit op het heupstuk, waardoor
hier meteen schuine zakken werden ge
vormd.
Vaak gaven deze laag aangezette rok
ken de indruk van een tailleur, vooral
wanneer daarvoor op fijne wollen stof
fen was teruggegrepen. Maar juist daar
door viel ons de merkwaardigheid op,
dat dit een heretcollectie was zonder een
enkel tailleur. Deze collectie had trou
wens nog meer merkwaardigs, namelijk
het geheel ontbreken van de strapless
avondmodellen, het ontbreken van bloe
men en sieraden. Alles werd geheel
teruggevoerd op de wijze waarop het
materiaal verwerkt was. En, niet te ver
geten bij de avondkleding de borduursels
die al jaren het typisch vrouwelijke
element geven aan Carven's collectie.
In haar voorkeur voor de gloed van de
champagne- en cognactinten volgt made
moiselle Carven de Parijse smaak van
het ogenblik. Daarnaast brengt zij de
tinten van maïs en oker, sandelhout en
saffraan, sienna en tabaksbruin, natuur
lijk zwart, en voor de dagjaponnen veel
grijs. Een grijs, dat een uitstekend
samenspel vormde met de daarop gedra
gen sealskin bontmantels in al hun
nuances van grijs, met witte in de lengte
lopende strepen die zich in deze „rechte"
mode beter voegen dan in de klokkende
lijn van een jaar geleden. Stola's en
korte capes van nutria en nerts verhoog
den het koninklijk effect dat Carven's
mannequins tijdens deze show op vele
honderden bezoeksters maakten.
K.
Carven geeft als enige versiering op deze
ruim vallende mantel passementerie op
de wijde pofmouw. Een satijnen shawl
die onmisbaar is in de zeer laag uitge
sneden hals, brengt de fleurige noot.
Op het vasteland van Griekenland, aan
beide zijden van de Golf van Patras is
Maandagmiddag een zware aardschok
waargenomen, die o.m. in Patras en Mis-
sollonghi merkbaar was. Nadere berichten
ontbreken nog.
Dit gebied ligt 60 tot 90 kilometer ten
Oosten van de Ionische eilanden, waar in
Augustus 427 personen bij aardbevingen
om het leven kwamen.
Na de vergadering, die het Indonesische
kabinet Maandag heeft gehouden is mede
gedeeld, dat ook Abikusano als minister
van Verbindingen is afgetreden. Beide mi
nisters van de PSII (Verenigde Islamieti-
sche Partij), die voorlopig door de partij
raad geschorst waren wegens de houding
van Abikusno bij de besprekingen tijdens
de kabinetsformatie, zijn thans dus uit het
kabinet. Abikusno diende Maandagmiddag
zijn ontslag in. Intussen maakte het be
stuur van de PSII bekend, dat zij de schor
sing van Sudibio (van Staatswelzijn) onge
daan heeft gemaakt, omdat hij zich aan
de partijdiscipline onderwierp en zijn ex
cuses aanbood. Wongsonegoro neemt voor
lopig de portefeuille van Staatswelzijn
waar en prof. Rooseno die van Verbindin
gen.
Lewis Stone, de „grand old man" van de
film, is op 73-jarige leeftijd tengevolge
van een hartverlamming overleden.
Stone vooral bekend door zijn rol als
rechter Hardy in de filmserie van die
naam, kreeg een hartaanval en overleed
enkele ogenblikken later, toen hij 'n groep
opgeschoten jongens, die hem de laatste
tijd herhaaldelijk lastig viel, van het ter
rein om z'n woning in Hollywood verjoeg.
Nog even tevoren was hij door zijn
vrouw gewaarschuwd, om zich niet te zeer
in te spannen.
Lewis Stone was niet alleen een vete
raan van toneel en film, maar ook een
veteraan van twee oorlogen. Tot twee
maal toe heeft hij zijn loopbaan als ac
teur onderbroken. De eerste maal was hij
officier in de SpaansAmerikaanse oorlog
en later majoor van de cavalerie en in
structeur in de eerste wereldoorlog.
Zijn eerste succesrollen op 't witte doek
waren „Scaramouche", „The Gril from
Montmartre" en „The Private Life of
Helen of Troy".
EHTAB, ZE IS een van de vele film
sterren, die'momenteel het befaam
de filmfestival opluisteren.
Elke dag vinden er op het Lido gala
voorstellingen van de nieuwste films
plaats en men is hier eigenlijk nooit ze
ker, of de een of andere opvallende dame
gaan. Mehtab heeft reeds jong toneel ge
speeld, doch hiertoe nimmer de toestem
ming van haar vader, de maharadjah,
weten te verwerven. Pas toen deze ge
storven was, kon ze onder haar eigen
naam optreden, maar ze had al haar
rechten verspeeld en ontving niets uit
of heer niet de een of andere filmster is. kaats vaders nalatenschap.
Aldus hebben we Mehtab gezien, in een
gezelschap van in de kleurige gewaden
Het spijt haar nog steeds niet. Ze is
nog altijd van de film vervuld, al beta-
van India uitgedoste Oosterse typen, die d.e India'se filmproducenten lang niet
IIP SP ariccon Amovilrannco an Tiala
daar langs het Dogenpaleis wandelden
met gezichten, waarop te lezen stond, dat
ze de Taj Mahal mooier vonden.
Mehtab speelt de hoofdrol in het
nieuwste voortbrengsel der India'se film
productie, welke gisteren op Lido z'n
première beleefde. Het is een film vol
edelen en schurken, waarin alles er extra
dik bovenop ligt, maar dat is naar het
schijnt voor de filmliefhebbers van India
een grote attractie.
's Avonds lazen we in de „Gazettino" de
meest gelezen krant van Venetië, een in
terview met Mehtab. Allereerst een be
schrijving van haar voorkomen: een
kleine beweeglijke persoonlijkheid met
de salarissen, welke Amerikaanse en vele
Europese filmsterren ontvangen.. En ze
houdt ook zoveel van India, dat ze het
nooit voor goed zou verlaten, zelfs al
werden er, zoals ze het Oosters bloemrijk
uitdrukte, gouden bruggen *voor haar ge
slagen.
Mehtabs echtgenoot is producent en re
gisseur van „Het Rijk van Jhansi", de
film, waarin ze de hoofdrol speelt.
De film geeft een episode weer uit de
strijd van India tegen de Engelse over
heersing in de negentiende eeuw en er is
twee millioen dollar aan ten koste ge
legd.
Dit lijkt voor het arme India een heel
twee gitzwarte, grote ogen, nerveus en bedrag, dat moeilijk tenig te verdienen is.
met intelligente trekken.. Ze droeg een
lang geelzijden gewaad en leek de repor
ter een personificatie van India toe.
Er zijn echter twee duizend bioscopen en
de mensen gaan er soms twintig maal
achtereen een film zien, terwijl de prij-
Mehtab Modi is één der beroemdste zen niet bepaald laag zijn. Neen, Coharb
filmsterren van India. Bovendien een Modi, de producent en regisseur, is er
prinses, dochter van een maharadjah, die zeker van, zijn geld met interest terug
over een klein vorstendom regeerde, zo te zullen krijgen. Indien hij er in slaagt,
Zijn film in Europa aan de man te krii-
vertelde ze. „Er gebeuren tegenwoordig Zijn
ongehoorde dingen in India", vervolgde
ze. „Nog geen 4 of 5 jaar geleden waren
actrices en filmsterren in India ten zeer
ste verachte wezens en het zou voor een
vrouw met koninklijk bloed in de ade
ren eenvoudig onmogelijk zijn geweest,
de planken te betreden of bij de film te
'uropa aan de man te krij
gen, zal dit extra winst betekenen. Om
die extra winst te behalen, is hij met
Mehtab naar Venetië gekomen.
Zowel Mehtab als Coharb geloven, dat
ook de mensen in Europa van hun
boeiende historische film zullen genieten.
Alleen de Engelsen misschien niet
Van 26 tot 30 September a.s. zullen te
Lisieux grootse plechtigheden gehouden
worden, ter gelegenheid van de 56ste ver
jaardag van het afsterven van de H. The-
resia van het Kind Jesus. De plechtig
heden zullen voorgezeten worden door de
kardinalen Feltin, aartsbisschop van Pa
rijs, en Piazza. De Kleine H. Theresia
werd geboren 2 Januari 1873 te. Alengon,
en stierf 24 jaar oud te Lisieux, 30 Sep
tember 1897.
Horizontaal: 1 vice versa. 3 pl in Neder
land, 8 vr .munt, 10 tandeloos zoogdier, 11
juiste gewicht, 12 bijwoord. 13 de lezer
heil, 14 pers. vnw., 16 in het oog sprin
gend, 22 vogel, 23 vorm, 24 muziekinstru
ment, 26 voorzetsel, 28 slede, 31 rivier in
Italië, 32 naaigerei, 35 landbouwwerktuig,
37 heilige, 38 meisjesnaam. 39 bergruimte.
Verticaal: 1 familielid, 2 vuil, 3 persbu
reau, 4 selenium (afk.), 5 prik, 6 voeg
woord (fr.), 7 deel van het dak, 8 hoofd
deksel, 9 onder het nodige voorbehoud, 13
bediende, 15 huisdier, 16 vloerbedekking,
17 bloeiwijze, 18 rivier (Spaans), 19 berg
weide, 20 ontkenning, 21 ogenblikje, 25 pl.
in Utrecht, 27 muziekteken, 28 stand, 31
naschrift, 33 meisjesnaam, 34 vogelpro
duct, 36 bevel.
OPLOSSING RAADSEL VAN GISTEREN
Horizontaal: 1 mes, 4 nar, 6 ego, 9 trein,
10 eggen, 11 als, 14 aal, 17 ac. 18 11, 20
Zuid-Holland, 21 ei, 22 ee, 23 ANP. 24 nes,
28 Banka, 31 klink, 33 edo, 34 sar, 35 bas.
t
j
r
6
r
a
yo
7F~
ts
/r
/J
'f
/<r
it
-V
tf
a>
3T
j/
a
ji
u
té
1
Verticaal: 1 MTS, 2 er, 3 sela, 4 NN, 5 re,
6 egel, 7 ge, 8 ons, 12 laden, 13 schip, 14
allen, 15 allee, i6 tzt, 19 ode, 23 anno, 25
slib, 26 abe, 27 aks, 29 ad, 30 as, 31 kr, 32
na.
DOOR
42)
Slecht op zijn gemak duwde Bob Kings-
ley zijn pet vlug naar achter. Even tevo
ren had het windje heel koel geleken
nu scheen het plotseling heet en niet ver
frissend.
Al had de bemanning zich om zijnent
wil een beetje afzijdig gehouden, hij had
de hele reis met Nanu en de overigen
vóór geslapen. Zijn wond bleek slechts in
het vlees te zijn, ze was niet ontstoken,
en behalve dat hij er de eerste vier da
gen om beneden moest blijven, bezorgde
ze hem geen last. Maar in die vier dagen,
dat alleen zijn geest werkzaam kon zijn,
had hij tamelijk definitieve en misschien
drastische besluiten genomen.
Hij was van plan geweest, Vema recht
streeks naar Singapore te brengen en
haar terug te geven aan haar familie, ver
onderstellende, dat er behalve kolonel
Lyle nog meer familieleden van haar
woonden, en zij er anders, naar alle waar-
scijnlijkheid, wel vele vrienden had. Maar
in deze vier dagen had hij dat plan hele
maal opgegeven. Er waren vele redenen,
waarom hij dat gedaan had. Nanu had
hem verteld, dat er al verscheidene dagen
een kleine schoener voor anker lag, ter
hoogte van Aoru en dat die er nog lag in
de nacht, dat de Alita was weggevaren.
Dat was slecht nieuws. Dat was een gele
genheid om weg te komen uit Aoru, die
Chen-su niet zou laten verloren gaan. Om
in het donker aan boord van de schoener
te komen, en de drie of vier man, waar
schijnlijk inboorlingen, waaruit de be
manning zou bestaan, te verrassen en te
overweldigen, zou slechts kinderspel zijn.
Het was zó voor de hand liggend en het
zou zó goed slagen, dat Bob Kingsley het
bij zichzelf al als een volslagen feit had
aanvaard. In ieder geval was er, daar er
een vervoermiddel bestond, niet langer
zekerheid, dat het weken of zelfs maan
den zou duren, vóór Chen-su Singapore
kon bereiken. Daarom was Singapore geen
veilige plaats voor Verna. Trouwens, ze
was nergens veilig, zolang dat afgods
beeldje in haar bezit was!
Dat had hem verder doen denken. Wat
haarzelf betrof, had ze zonder twijfel he
lemaal niets uitstaande met het Ivoren
beeldje, zodat noch Chen-su, noch zijn
kornuiten in Singapore verder enige be
langstelling in haar zouden hebben, wan
neer het niet meer in haar bezit zou zijn.
Er was slechts één manier, waarop hij
haar dacht te kunnen beveiligen en hij
had besloten, dit middel toe te passsen.
Ze moest, of ze het graag deed of niet,
hem het beeldje geven. Dan zou hij naar
Singapore gaan, en daar zou hij, in die
onderaardse holen, die hij van plan was
te bezoeken, openlijk of met schijnbare
voorzichtigheid, naar gelang de omstan
digheden het geboden, het beeldje laten
zien. Het nieuws zou zich snel versprei
den, bijvoorbeeld vanuit Java Dick's hol;
men zou spoedig en zeker weten, dat hij
het beeldje bezat, en daarna zouden ze
slechts zijn spoor volgen.
Bob Kingsley lachte plotseling, een bit
ter, zacht lachje. Zou hij het hoofd in de
muil van de leeuw steken? Misschien wel.
misschien niet. Hij was niet vergeten, dat
Chen-su en de vier mannen, die bij hem
waren, niet de enigen waren, die die
nacht in Kalawa op de jonk van Hsi Yan
waren geweest en dat hij er op uit was
gegaan, om ze allen te achterhalen. Wat
hij nu van plan was te doen, zou er ze
ker de andere medeplichtigen van Chen-
su toe brengen, hun kaarten bloot te
leggen, of Chen-su terug kwam van Aoru
of niet. Dat was al wat hij wenste en het
zou dan de vraag zijn, wie 't het slimst
aanlegde. Hij had aangenomen, dat het
hoofdkwartier van deze gieren in mensen
gedaante Singapore was, maar of dat al
of niet zo was, kwam er weinig op aan.
Al was het ergens anders, de onderaardse
beurs zou toch werken met dezelfde dui
velse perfectie. De mannen, die hij zocht,
zouden spoedig genoeg te weten komen,
dat hij in 't bezit was van één van de ivo
ren beeldjes, dat zou hen als een magneet
naar Singapore trekken, wéér ze ook wa
ren. In ieder geval, wat er hem per
soonlijk ook zou overkomen als resultaat
van dit spelletje om de moordenaars van
zijn oom naar buiten te lokken, Verna
zou tenminste veilig zijn. Ze zou hier in
Kalawa blijven, twee dagen varen van
Singapore af. Niemand zou weten waar
ze was en Crowley en zijn vrouw zouden
haar maar wat graag bij zich hebben.
Hij twijfelde niet, of hij zou welkom
zijn. Behalve dat de Crowley's zich
steeds goede vrienden van zijn vader
en zijn oom hadden getoond, waren ze de
gastvrijheid zelve. Hij haalde ironisch de
schouders op. Wat zouden ze schrikken,
als Verna hem van moord beschuldigde!
Dat zou ze natuurlijk doen. Ze was hard
als steen. Niet éénmaal was ze de laatste
tien dagen uit de plooi gekomen. De man,
die ze dacht, dat haar broer vermoord
had, was voor haar: de moordenaar van
haar broer. Daar begon en eindigde het
mee; dat las hij in haar ogen, dat was het
enige, dat ze van hem zeggen kon. Als
hij, wanneer ze aan dek was, meer had
gezegd, dan slechts een beleefdheids-
groet, zou ze onmiddellijk naar beneden
gegaan zijn. En dat tien dagen!
Er lag nu droefheid in zijn ogen, pijn
in de trekken om zijn mond.^ Het leven
was een vreemde paradox. Hij kende al
haar kleine gewoonten en beminde ze.
Uren aan een stuk had hij, onopvallend,
zonder dat ze het wist, haar gadegesla
gen, terwijl ze aan dek was. Die houding
van haar, om met het hoofd een weinig
achterover, het briesje uit te nodigen
haar opgeheven gelaat en blanke hals te
strelen! Het zonlicht, dat vrolijk speelde
op het goudbruine haar! Haar ogen, zo
blauw als de zee zelf! In het maanlicht
was ze altijd een bemind visioen uit het
land der dromen, even onbereikbaar als
de droom zelf!
Ze was hard als een steen.
Zijn handen omklemden stevig de ver
schansing van de schoener. Wel; dat was
een reden te meer, waarom ze niet naar
Singapore moest gaan! Haar eerste daad
daar zou waarschijnlijk zijn, naar de poli
tie te gaan en zijn aanhouding te ver
zoeken, en dat zou, tijdelijk tenminste
een einde maken aan zijn pogingen om de
ratten, waar hij op joeg, uit hun holen te
halen. Het was zeer waar, dat hij op de
duur zelf de hulp van de politie wel eens
kon inroepen, maar dat zou hem niet
lukken in de hoedanigheid van Iemand,
die van moord verdacht of beschuldigd
wordt!
Zijn handen omklemden de verschan
sing nog steviger. Hij wenste nu vrij te
zijn, om op zijn eigen manier zijn gang
te gaan in Singapore. Gestraft zouden ze
worden tot de laatste man? Niemand zou,
na alles gehoord te hebben, wat er in
Kalawa en later op Patua was gebeurd,
iets anders geloven dan de werkelijke
waarheid, niemand, behalve Verna.
Verna zou blijven geloven, dat hij schul
dig was omdat ze, in haar hart absoluut
geloofde, dat ze zo goed als gezien had,
dat hij de steek toebracht, die haar broe
der doodde. Er was slechts één manier
om haar ooit te overtuigen van zijn
onschuld, en slechts om héér oordeel gaf
hij iets. Als degenen, die schuldig waren
aan de overval in Kalawa eenmaal ont
dekt en gevangen waren, en het bleek,
dat Chen-su niet alleen iets met hen
uitstaande had, maar zelfs een van de
aanvoerders was, zou het bijna logisch
zijn, dat de moord op kolonel Lyle aan
boord van de Monotah door dezelfde
handen gepleegd was.
(Wordt vervolgd).
Taimanov heeft de zitting van Maandag
voor het verder spelen van zijin afgebro
ken partij tegen Euwe niet afgewacht,
maar heeft aan onze landgenoot meege
deeld, dat hij zijn partij uit de achtste
ronde van Zaterdag gewonnen geeft.
De stand in het candddiatentomooi luidt
thans: 1. Smyslov 6 punten (8); 2. Re-
shevsky 5% p. (8); 3. Euwe 5% p. (9):
4. Keires 5 p. (9); 5. Najdorf 4y2 p. (8);
6. Boleslavsky 4 p. pd. 1 afgebr. partij
(8); 7. Bronsteim 4 p. pl. 1 afgebr. partij
(9); 8./9. Petrosian en Averbach beiden
zy2 p. (8); 10. Szabo 3% P- (9); 11. Gli-
góric 3 p. Pl- 2 afgebr. partijen (8); 12.
Taimanov 3 p. pl. 1 afgebr. partij (8); 13.
Gelier 3 p. (8); 14. Sta-hlberg 2y2 p- pl. 2
afgebr. partijen (9); 15 Kotov V/2 P P'-
1 afgebr. partij (7).
De Franse dames tennisploeg, welke
Zaterdag 19 en Zondag 20 September op
Roland Garros te Parijs tegen het Neder
landse damesteam uitkomt, is als volgt
samengesteld: mevr. N. Adamson. mevr.
G. Bucaile, mevr. M. Dubois, mevr. M.
Galtier, mej. J. Kermina en mej. S.
Schmi-tt.
Te Zürich werden enkele afgebroken
partijen in het candidatenschaaktoürnooi
gespeeld. De uitslagen luiden: 8e ronde:
Gligoric-Stahlberg 1-0; 9e ronde: Stahl-
berg-Taimanov 0-1; Boleslavsky-Gligoric
la-'/s. in al deze 'partijen werd geen zet
meer gespeeld.
Te Frameries in België werd een weg
wedstrijd voor professionals over 85 km.
gehouden. De uitslag luidt: 1. Ockers
(Belg.) 2 uur 3 min; 2. Couvreur (Belg.);
3. Van Est (Ned.); 4. Van Looy (Belg.); 5.
Van Genechten (Belg.); 6. Diederich (Lux.)
7. Suykerbuyk (Ned.).
De uitslagen van de wedstrijden ge
speeld voor de Engelse league luiden:
Eerste divisie: Bolton Wanderers
Sheffield Wednesday 2—1; Huddersfield
Town—Manchester City 1—1; Manchester
United—Middlesbrough 2—2; Preston
North End—Charlton Athletic 2—0; West
Bromwich Albion—New Castle United
2—2.
Tweede divisie; Birmingham City
Luton Town 51; Derby CountyBlack
burn Rovers 2—2; Lincoln City—Oldham
Athletic 31.
