pakt
aange
SUBSIDIEBELEID THANS
AFGEROND GEHEEL
Belgische auto
ramde bi
De schulden van „AVIFAUNA
VRIJHEIDSDRANG in AZIE
Meer zenders voor
Wereldomroep
Voor immigratie is kennis der Spaanse
taal eerste vereiste
DE TYRANNIE SPREEKT HAAR
AFSCHUWELIJKE TAAL"
ONDERHANDELINGEN OVER
SAAR-PROBLEEM
NEDERLAND KREEG NOG EEN
AMERIKAANSE MIJNENVEGER
„Fairchild*' sticht
een filiaal in
Amsterdam
Raadselachtige brand
in Nijmegen
Begroting O. K. en W.
Dit jaar ruim 1 millioen meer voor de
afdeling Kunsten
Cubaanse Kardinaal
werd door bandieten
overvallen
Osservatore over proces te Warschau
Adenauer richt zich tot Bidaidt:
De ijzeren long
Liever onafhankelijk
heid, dan vreemde hulp
„Bedum" en „Beemster" nog dit jaar
in thuishaven
Ziekenhuistarieven
zullen weer hoger
worden
Mau-Mau-leider geeft
het
op
DONDERDAG 17 SEPTEMBER 1953
PAGINA 3
HOTELSCHOOL IN EEN
KASTEEL
Twee dames gedood, drie
gewonden
IN PRINCIPE ACCOORD
BEREIKT
Patiënt maakt liet goed
Fokker wordt bij productie
proces ingeschakeld
Dr P. Kasteel over Chili's problemen
DEN HAAG, September 1953
TT ET VREEMDE LOT kan de mens op
vreemde wegen voeren.... Het heeft dr Piet
Kasteel, in de vooroorlogse jaren parlementair
redacteur van „De Maasbode", een man, die
bekend stond om zijn kennis van de binnen
landse politiek, naar het buitenland en in de
buitenlandse politiek gebracht. Het beeft hem
gevoerd door de Caraïbischc Zee en door de
wateren van Zuid-Amerika en al kan hij dan
ook niet met St. Paulns zeggen want ook de
Biblia Sacra is deze man niet vreemd dat hij
zoveel maal schipbreuk beeft geleden, hij heeft
de kans er toe gehad en als een schipbreuk hem
bespaard bleef, dan was bet misschien, omdat
het vliegtuig hem op zijn verre reizen een
handje hielp.
In het leven heeft deze begaafde mens aller
minst schipbreuk geleden. Hij is verre wegen
gegaan in hoge functies. Hij diende in Londen
de regering, was daarna zes jaar gouverneur
van de Antillen, waar hij werkelijk regeerde
onder het motto: Wie gezag draagt, moet/ook
Dr P. Kasteel
gezag uitoefenen! En zonder een onderbreking
voor een verdiende vacantiereis naar het
vaderland toog hij, toen hij zijn tijd op Curacao
had uitgediend naar zijn nieuwe post als gezant
der Nederlanden in Santiago de Chili.
Nu eerst na vijf jaar, is hij over in het vader
land. Een vacantie in Holland na elf lange
jaren in dienst van zijn land.
Na elf lange jaren heb ik hem terug gezien.
Zijn jongens' zijn kerels geworden. Zij zijn in
Amerika op scholen geweest, zij hebben ge
studeerd op colleges en universities in Virginia
en Toronto. Zij hebben Engels geleerd in
Amerika, Papiamento op Curaqao en Spaans
in Chili. Maar van hun vader hebben zij het
Nederlands en de Nederlandse cultuur, want zij
zijn niet zóver weggegroeid van de Nederlandse
stam, dat zij het land van bun geboorte zouden
zijn vergeten. Ook het Nederlands spreken zij
nog zonder accent. Hoe zou het anders kunnen
met zijn kinderen, van wie er drie zijn mee
gekomen op deze reis naar bet vaderland.
der steden beter gewaarborgd zou zijn.
De uitbreiding dier steden maakt ech
ter de problemen der onderwijsvoor
ziening steeds groter. Men kan wel
tegelijk met huizen scholen bouwen,
maar er is gebrek aan onderwijs
krachten, daar vele goede krachten
door de toenemende industrialisatie
worden weggezogen.
Maar als dr Kasteel spreekt over het
Chileense volk roemt hij dit als een in
telligent en beschaafd volk, dat sterk
vrijheidslievend is, dat de vrije critiek
lief heeft óók in het parlement. Onre
gelmatigheden in het parlement, zegt hij,
zijn er hoge uitzondering. De Chileen is
wat sceptisch aangelegd en hij vindt dat
men de dingen niet te bar moet maken.
Bovendien heeft hij een groot respect
voor de persoon van de President, even
als voor de Chileense weermacht die hij
ziet als een orgaan van het volk. Hij
heeft voorts een hoog gevoel voor de
waarde der menselijke persoonlijkheid;
doch ook een natuurlijke sociale inslag,
die misschien bevorderd wordt door de
traditie, waardoor hij zijn patroon aan
spreekt bij diens voornaam. Hij noemt
hem Don Pedro of Don Juan.
Tenslotte komt hij nog eens terug op
die kleine groep van Nederlanders daar,
die voor de watersnood ongeveer zes
tigduizend gulden bijeenbracht.
Als wij heengaan, omdat er weer een
andere bezoeker wacht, zegt dr Kasteel
in het Spaans: Hasta muy pronto
(tot spoedig weerziens). Ons antwoord is:
Hasta luegol, dat uitdrukt, dat wij
elkaar heel spoedig verwachten terug
te zien. Anders zouden wij hebben ge
zegd: Hasta la vista.
Misschien zullen wij onze oud-collega
nog terugzien. Maar spoedig zal hij weer
ons land verlaten om na een reis door
Europa een welverdiende reis naar
Chili terug te keren.
FRANS SCHNEIDERS.
(Van onze correspondent)
In de nacht van Dinsdag op Woensdag
heeft in de Bottelstraat, gelegen in de
oude stad van Nijmegen, een raadselach
tige brand gewoed. Boven een loodgieters
werkplaats woont het gezin v. d. H., waar
van de man enkele weken geleden zijn
vrouw heeft verlaten. Het echtpaar heeft
drie kinderen. Des nachts omstreeks half
twee zag een surveillerend agent van poli
tie een taxi voor de woning stoppen en na
enig wachten kwam de vrouw des huizes
met een vriend het huis uit en reed met de
taxi weg. Ongeveer een half uur later
sloegen de vlammen uit het dak. Dezelfde
agent ontdekte de brand en waarschuwde
ijlings de brandweer. Brand in de oude
stad van Nijmegen betekent als men er
niet gauw bij is, catastrophale gevolgen.
Men heeft hier met zeer oude huizen te
doen, die, dicht aan-een gerijd, tientallen
veelal kinderrijke gezinnen herbergen.
De brandweer vernam dat de drie kin
deren van het echtpaar v. d. H. zich nog in
de fel brandende woning moesten bevin
den. Onmiddellijk werd met het reddings
werk begonnen en met groot levensgevaar
stelden de brandweerlieden een onderzoek
in de woning in, doch kinderen werden
niet gevonden. Later kreeg men te horen,
dat de kinderen bij een familielid elders in
de oude stad waren ondergebracht.
Dank zij het doortastende optreden van
de spuitgasten kon de brand tot de woning
worden beperkt. Het vuur had zich reeds
uitgebreid tot de beneden-liggende lood
gieterswerkplaats, waarin een aantal ont
plofbare cylinders alsmede een grote hoe
veelheid benzine was geplaatst. Deze zeer
brandbare stoffen konden tijdig worden
verwijderd.
De politie is de gehele dag met deskun
digen bezig geweest naar 't onderzoek van
de oorzaak van de brand. Het staat vrijwel
vast, dat men hier met brandstichting te
doen heeft. De vrouw des huizes en haar
vriend kwamen in de loop van Woensdag
niet opdagen en ook haar man bleek on
vindbaar
Naar ons door de minister van O, K. en
W. wordt medegedeeld, heeft de regering
een dezer dagen in beginsel besloten tot
verdere uitbreiding van het zenderpark
van de stichting Radio Nederland We
reldomroep. Naast de bestaande moder
ne 40 K.W.-zender en de in 1951 reeds
bestelde 100 K.W.-zender, die thans in
aanbouw is, zal naar alle waarschijn
lijkheid nog een tweetal 100 K.W.-zen-
ders worden gebouwd. Er wordt nog on
derzocht, op welke wijze van deze uit
breiding een zo groot mogelijk nut voor
de Wereldomroep kan worden verkre
gen. In dit verband is nog niet beslist,
of ook beide nieuwe zenders in Lopik
zullen worden geplaatst.
De directeur van de Wereldomroep, de
heer H. J. van den Broek, is dankbaar
voor deze gewichtige beslissing. Met de
bouw van drie 100 K. W.-zenders één
is er inmiddels in aanbouw als gevolg
van een regeringsbesluit van November
1951 zal men het advies verwezenlijkt
hebben, dat de P. T. T. reeds begin 1949
indiende en dat later ook door de Nozema
is gevolgd. Als de nieuwe, sterke zenders
gereed zijn, wat nog wel geruime tijd zal
vergen, zal dit ten gunste zijn van alle
Nederlanders over de gehele wereld, ook
van de vele emigranten, die zo sterk prijs
stellen op nieuws uit het oude vaderland.
Inmiddels is men in Lopik doende met
de aanbouw van een gebouw, dat even
tueel kan worden uitgebreid voor de
huisvesting van meer dan één zender. Bij
de N. V. Philips' Telecommunicatie is de
eerste 100 K W. zenderinstallatie in aan
bouw. Men hoopt deze eerste zender eind
1954 in gebruik te kunnen stellen.
In de mededeling van de minister wordt
melding gemaakt van de mogelijkheid, dat
niet alle zenders in Lopik zullen worden
gebouwd. Op onze vraag aan de heer Van
den Broek, of de mogelijkheid bestaat, dat
dit verband houdt met een verzoek uit
West-Indië, om in Curacao een 100 K.W.-
zender ten behoeve van de wereldomroep
te bouwen, zeide hij ons het antwoord
schuldig te moeten blijven.
IN het hotel, waar hij, verblijft, heb
ben wij met onze voorganger ge
sproken over Chili, het land waar
hij nu woont. Een Chileens schrijver
zegt hij, heeft dit land eens „Una geo-
grafia loca" genoemd, een dwaze geo
grafie. Even dwaas als het lot kan doen
niet een mens, even dwaas kan het. doen
met landen En zó dwaas heeft het ge
daan met Chili, dat een kustlijn kreeg
van 4000 kilometer. Als men deze lijn
zou uitmeten op de kaart, van Europa
dan zou men komen van de NoordehjK-
ste punt. van Noorwegen tot in Ma
rokko.
Dr Kasteel vertelt ons dan van het
uitzonderlijk klimaat., dat subtropisch is
in de pampa's van het Noorden, gema
tigd in het midden en koeler in het
Zuiden tot aan de Antarctic met de
eindeloze ijsvelden. En van het klimaat
komen wij als vanzelf over andere on
derwerpen te spreken.
Och ja, zegt dr Kasteel, de levens
standaard is vrij duur. Sommigen be
weren, dat dit komt door een a te
snelle industrialisatie, maar het. is blijk
baar al juist als hier met de Europese
integratie: men moet elkaar trachten
te vinden, men moet offers durven
brengen; maar als het aankomt op
offers brengen, om de inderdaad ern
stige inflatie te stuiten, zegt een iege
lijk: Na U meneer!
In Chili is jaarlijks een inflatie van
ongeveer dertig procent, waaraan de
lonen bij regeringsdecreet worden aan-
gepast; maar zo wordt het steeds moei
lijker om uit deze circulus vitiosus te
geraken. Intussen is de industrialisatie
er krachtig aangepakt. Chili heett o.a.
ook ijzer en daarom vindt men bij con-
cepcion de grootste hoogovens en wals-
werken van Spaans-Amerika. De tex
tiel- en wolindustrie maken er grote
vorderingen.
En dan vertelt hij van de economische
problemen van dat. land, dat 24 maal
zo groot is als Nederland en dat 6 mil-
lioen inwoners telt.
Ge moet eens bedenken, zegt hij,
dat men praat over de milioenensteden
als New-York en Chicago, maar de
meeste müUoenensteden van Amerika
liggen beneden de Rio Grande. Denk
maar eens aan Rio de Janeiro met j
millioen, Mexico City met anderhalf
millioen, Sao Paulo met 1/ millioen,
Buenos Aires met zes millioen, San
tiago met bijna anderhalf millioen op
een totaal aantal van zes millioen in
woners in geheel Chili. En dan is er
nog altijd, juist als hier, een trek naar
de steden, wat de woningproblemen
niet gemakkelijker maakt.
Kijk eens, zegt hij. Dit volk neemt
de problemen van het leven wat lich
ter op E' is maar één ding, waar het
werkelijk bang van is, en dat zijn aard
bevingen. Hei heeft nog de herinnering
aan de aardbevingen van 1906 m Val-
paraiso en in 1936 in Concepcionniet
duizenden slachtoffers. Zoals wij vang
zijn van de zee, zijn zij het van de
aarde.
Daarom heeft men lange tijd alleen
maar lage huizen gebouwd. Toen de
nood dwong, is men overgegaan tot
hoogbouw, maar altijd houdt men dan
rekening met de mogelijkheid van
aardbevingen. Aardbevingen! In 161/9
was er een verschrikkelijke in Chili.
Van een der totaal verwoeste kerken
werd toen een kruisbeeld volkomen ge
spaard. Die aardbeving viel in de
maand Mei en sindsdien is er een devo
tie ontstaan van „Nuestro Senor dc
Mayo''. Ieder jaar wordt daarmee een
processie gehoudenivaaraan dui
zenden deelnemen. Door deze aardbe
ving werd Santiago verwoest en de
Chilenen wijzen er op, dat sinds deze
devotie nooit meer een ernstige aard
beving Santiago heeft geteisterd,
Daarnaast is er een ontroerende Ma-
riadevotie zoals in Spanje zelf en in alle
Spaanse landen. Onze Lieve Vrouw van
de Carmel is de patrones van de strijd
krachten Zij is op het slagveld van
Maipu, in de eindstrijd om de Chileense
onafhankelijkheid door de bevrijders
van Chili en Argentinië O'Higgins en
San Martin tot patrones verheven. En
nog altijd, bij elke Mariaprocessie. loopt
er een vertegenwoordiging van 't leger
mee om Maria eer te bewijzen. Op de
hoogste top van Santiago is een Maria
beeld geplaatst, dat het gehele stads
beeld beheerst. Het is er geplaatst door
een Nederlandse ingenieur, met name
Westenink. Het moest met ossenkraeht
naar boven worden gesleept en de sok
kel was van beton, toen nog voor de
Chilenen een moeilijk te ^efiaunelen
materie en daar moest een Nederlandse
ingenieur aan te pas komen.
EN dan spreekt er een man. wien
wetenschap en cultuur zeer ter
harte gaan. De katholieke Chilenen
De begrotingspost voor de afdeling Kun
sten steeg dit jaar met ruim 1 millioen
aldus vernemen wij uit de memorie van
toelichting op de begroting van O., K. en
W. De minister meent, dat het subsidie
beleid than» zo is geregeld, dat van een
vrijwel afgerond geheel kan worden ge-
sproken. Voor de komende jaren is het
zaak de situatie te consolideren.
Voor het Amsterdams Conservatorium
stelt de minister voor het subsidie met
f 30 000 te verhogen. Ook voor de muziek
opleiding in Utrecht en Rotterdam wor
den subsidie verhogingen overwogen. Voor
In Rome is aangekomen Kardinaal Ar-
teaga, aartsbisschop van Havana. De Cu
baanse kardinaal zal een rustkuur door
maken van enige maanden teneinde te
herstellen van de verwondingen, die hi]
vorige maand heeft opgelopen.
Dc Cubaanse Minister van Voorlichting
had medegedeeld, dat kardinaal Arteaga
ernstig gewond was tengevolge van een
val In een herderlijk schrijven verklaarde
d" aartbisschop echter, dat hij niet tijdens
een val, doch bij een roofoverval gewond
was geraakt. Drie mannen, zo deelde hij
mede, waren zijn kamer binnengedrongen
en eisten van hem 45.000 dollar. Toen de
kardinaal oin hulp riep, sloeg één van de
mannen hem met de kolf van zijn pistool
op het hoofd. De bandieten sloegen toen
op de vlucht. De klap met het pistool was
echter zo ernstig aangekomen, dat de kar
dinaal nu nog geruime tijd rust moet
houden.
het in Amsterdam op te richten Nationaal
Ballet acht de minister het wenselijk het
aandeel van het rijk in de kosten van het
instandhouden op 60.000 te bepalen.
Het is de minister gebleken dat de su°"
sidiën. welke in het verleden aan de
toneelgezelschappen werden verleend, te
gering zijn geweest, zodat de meeste dezer
gezelschappen het seizoen moesten afslui
ten met een ongedekt tekort. Deze tekor
ten zijn in de loop der jaren zozeer ge
groeid, dat de liquiditeits-positie dezer ge
zelschappen in voortdurend gevaar ver
keert. De minister is van mening, dat mj
indien hij over een bedrag van 500.000
per iaar kan beschikken, bovengenoemde
moeilijkheden zal kunnen voorkomen.
Tenslotte vermeldde de Memorie het
voornemen om de Rijksacade mie van
Beeldende Kunsten te Amsterdam aan n
reorganisatie te onderwerpen, waardoor
zij meer dan tot dusverre aan het doel,
dat bij haar oprichting voor ogen stond,
zal beantwoorden. Een strengere selectie
bij de toelating en een verhoging van het
algemene geestelijke peil van de leerlin
gen zullen nodig zijn.
Het kasteel Bethlehem te Limmel bij
Maastricht is gisteren door de Maastricht
se hotelschool in gebruik genomen als
internaat en recreatieoord. Het ligt in de
bedoeling het volgende jaar in het park
van dit landgoed te beginnen met het op
richten van een gebouw, waarin de voor
de toepassing van het geleerde bestemde
lokalen zullen worden gevestigd.
hebben een eigen universiteit gesticht,
zegt hij, die een uitstekende naam heeft.
Vooral de medische juridische en tech
nische faculteiten genieten een grote
faam. Het lager onderwijs is deels bij
zonder deels staatsonderwijs en het
wordt ook gesubsidieerd. Het middel
baar onderwijs woidt grotendeels gege
ven door orde-priesters. Zo overleed er
onlangs een pater Post ik meen, dat
hij uit Leiden komt, zegt dr Kasteel
die jarenlang in Concepcion wiskunde
heeft gedoceerd en door de stad Con
cepcion met de gouden medaille der
stad is vereerd. Door de grote uitge
strektheid zijn de onderwijsproblemen
er des te moeilijker. Er zijn niet meer
dan tweeduizend priesters in Chili, die
zich deels bezig houden met het onder
wijs, deels met de zielzorg. Op onze vraag
hoe het dan met de priesteropleiding
staat, vertelt dr Kasteel dat er meer dan
twintig .bisdommen zijn, doch enkele
centrale seminaria voor het theologisch
onderwijs. In het Noorden hebben de
Belgische Franciscanen en wel in La
Sarena een eigen Klein-Seminarie
gesticht. Een Nederlandse Franciscaan,
die meer dan veertig jaar in Chili heeft
gewerkt, werd daarvoor door de rege
ring onderscheiden.
IV J IJ komen tenslotte te spreken over
W de immigratie.
Er zijn in Chili ongeveer
drie a vierhonderd Nederlanders (niet
minder dan 60.000 gulden brachten zij
voor de watersnood bijeen); in San
tiago ongeveer honderd en vijftig. De
voorzitter van de Nederlandse Vereni
ging aldaar is ir Van Dorp. Deze
vereniging heeft zelfs een eigen or
gaan, dat „Klein maar Hollands" heet.
Er is in Chili theoretisch plaats voor
meer Nederlanders, maar een eerste
vereiste is de kennis van de Spaanse
taal, wat een bijna onmisbare voor
waarde voor welslagen is. Voor in
tellectuelen is er over het algemeen
geen plaats. Alleen met speciale vak
kennis is er voor afzonderlijke perso
nen een kans van slagen, maar men
dient zich wel ter degè van te voren
te oriënteren wat de landbouw betreft.
Men moet niet vergeten, zegt dr Kas
teel, dat hier nog het systeem van
het groot grondbezit heerst. Men heeft
Fundo's van enkele honderden tot
duizenden hectaren. Voor individuele
vestiging is dus kapitaal nodig. Groeps-
vestiging is mogelijk na grondig on
derzoek en met behulp van de rege
ring op domeingronden.
Zo heeft de Chileense regering na
de watersnoodramp aangeboden dui
zend Nederlandse boerenfamilies uit
de watersnoodgebieden op te nemen en
deze te vestigen op het eiland Chiloë,
waar zfl 70.000 K.M.2 domeingrond
heeft, doch deze is onontgonnen.
De President van Chili, Generaal
Ibanez, heeft onmiddellijk na de wa
tersnoodramp een telegrafische oproep
gericht tot alle Amerikaanse Staats
hoofden om hulp voor Nederland. Te
vens is er een plan in studie om boer
derijen te vestigen rond dc grote ste
den, waardoor de voorziening
11
Gisteravond zijn bij een botsing
op de Patijnweg te Goefc tussen een
bus en een Belgische personenauto
twee Belgische dauies om bet leven
gekomen, een dame werd zwaar ge
wond en twee lieren licht gewond.
De Belgische wagen, met drie dames en
twee heren, kwam uit Middelburg, pas
seerde in volle vaart een auto, die in de
richting Brabant reed, slipte en schoot
daarna dwars tegen een autobus, een reis
wagen van de firma J. Blanker uit Mid
delburg, die met congressisten van een
vergadering uit Bergen op Zoom huis
waarts keerde.
De gevolgen van de botsing, die men tot
ver in de omtrek hoorde, waren ontzet
tend. De rechterzijkant van de Belgische
auto scheurde open en de drie dames vlo
gen eruit. Twee hunner, de 85-jarige me
vrouw S. L. van de Berghe uit Deurne bij
Antwerpen en de 40-jarige mej. M. J. Wil-
lemsén uit Antwerpen waren op slag dood
Zwaar gewond werd mevrouw C. Kriek
van de Berghe, 51 jaar oud, eveneens uit
Deurne. Haar man, de heer K. Kriek
werd licht gewond, evenals de bestuurder
van de Belgische auto, de heer J. Verrel
len uit Braschaet.
Na de botsing vloog de Belgische auto
nog verder linksom en schoot de berm
van de weg in, tegen de spoorbaan op.
Door de kracht van de botsing vloog ook
de motor eruit en raakte in brand. Ook de
bus, waarvan de chauffeur, de heer J.
Blanker, het stuur was kwjjt geraakt,
schoot in de berm van de weg. De pas
sagiers kwamen er echter behoudens
enkele ontvellingen, zonder letsel af.
Medische hulp en rijkspolitie, alsmede het j moest komen als beloning voor de Duitse
parket waren ter plaatse. J deelneming aan een komende oorlog".
In een verontwaardigd artikel van de
Osservatore Romano wordt op de meest
nadrukkelijke wijze stelling genomen te
gen de beschuldigingen, als zou de huidi
ge pro-staatssecretaris van de H. Stoel,
mgr Montini, anti-Poolse rapporten heb
ben gezonden aan mgr Kaczmarek, de
thans in Warschau voor de rechter ge
daagde bisschop van Kielce.
Het blad hekelt de „bekentenissen" van
de Poolse bisschop door eraan te herin
neren, dat deze reeds twee jaar door de
rode machthebbers wordt vastgehouden
en niets anders gedaan heeft dan tevo
ren gereedgemaakte verklaringen lezen.
Evenals de processen te Moscou in 1936,
aldus het blad, slechts wilden aantonen,
dat iedere „afwijking" van de „waar
heid", zoals die door de onfeilbare dicta
tor is vastgesteld, tot de meest verwer
pelijke misdaden jegens het prol», ariaat
en het vaderland leidden, zo stelt het
proces van Warschau zich voor te bewijzen
dat een krachtige verdediging van de re
ligieuze en morele vrijheden tegen de
schendingen van het goddeloze regime bij
een geestelijke herder leidt tot landver
raad.
In een land met vrijheid zou een der
gelijk proces geen uur volgehouden kun
nen worden, maar in de „volksdemocra
tieën" gaat het anders. De tyrannie spreekt
haar eigen taal, die akelig dom zou zijn,
als zij niet de uiterlijke uitdrukking was
van fysieke en morele dwang.
Over de door de Osservatore gehekelde
beschuldigingen bericht A. F. P. nog, dat
mgr Kaczmarek verklaarde van twee an
dere Poolse bisschoppen, die een bezoek
aan Rome hadden gebracht, te hebben ge
hoord, dat het Vaticaan, met name de
mgrs Montini en Tardini van mening wa
ren, dat „West Polen aan Duitsland
Andere onzinnige staaltjes uit de beken
tenissen waren: „Kardinaal Spellman is
de verbindingsman tussen het Vaticaan en
de V. S.". „Het Vaticaan en de V. S. wa
ren van oordeél dat de oorlog op handen
was, en dat men (d. i. de Poolse geeste
lijkheid) tegen het regime moest stand
houden". Mgr Kaczmarek bekende voorts
„geldsommen" te hebben ontvangen van
de Amerikanen.
De Wcstduitse bondskanselier, dr
Adenauer, heeft de Franse minister van
buitenlandse zaken, Bidault, voorgesteld
de Frans-Duitse besprekingen over vraag
stukken van wederzijds belang te hervat
ten, zo heeft een woordvoerder van het
Westduitse ministerie van buitenlandse
zaken bekendgemaakt.
Het voorstel is vervat in een schrijven,
dat het hoofd van de politieke afdeling
van het Westduitse ministerie van buiten
echter onwaarschijnlijk, dat Adenauer be
sprekingen met Bidault zou kunnen voe
ren, voordat hij formeel door de Bondsdag
tot bondskanselier en minister van buiten
landse zaken is herbenoemd; dat is dus
niet vóór 6 October.
Het belangrijkste onderwerp, in het
schrjjven aangevoerd, is de Saarkwestie,
aldus wordt op de Quai d'Orsay vernomen.
Adenauer, aldus de Franse woordvoerder,
spreekt de hoop uit, dat onderhandelingen
landse zaken, Blankenhorn, Dinsdag aan tot een oplossing van deze kwestie zullen
Bidault heeft overhandigd. De woordvoer- i voeren.
der ze:de. dat Adenauer geen bepaalde j Dr Adenauer ontving gisteren onze land-
van datum voor de besprekingen heeft voor- genoot, jhr Van der Goes van Naters voor
zuivel en groenten voor dc bevolking gesteld. Politieke waarnemers achten het een bespreking van de Saarkwestie.
Woensdagmiddag hebben in een verga
dering van „Pro Avifauna', de vereniging,
waarvan het merendeel der concurrente
crediteuren van het vogelpark lid is, de
raadsman en de accountant van de fami-
lie Van den Brink, enige verklaringen af
gelegd. Het totaal der schulden in het
faillissement van de N.v, Britimy, de ex-
pioitante van het vogelpark, bedraagt
807 000. waarvan 563.000 aan preferen
te crediteuren en boedelkosten en 244.000
gulden aan concurrente crediteuren. Hier
van kan worden afgetrokken een bedrag
van 400 000, de koopsom van het door
de gemeente Alphen a. d. Rijn gekochte
park; resteert dus 407.000. Vrijdagmid
dag zal de verificatie-vergadei ing worden
gehouden. Daar zal een aecoord worden
aangeboden ten doel hebbende het faillis-
sement van de N.V. Britimy opgeheven te
krijgen en de crediteuren voor de volle
100 pet schadeloos te stellen. De volle
winst uit de hoedenbedrijven, die in een
commanditaire vennootschap zijn onder
gebracht, zal worden uitgekeerd aan de
N.v. Britimy, die op haar beurt hiervan
uitsluitend uitkeringen zal doen aan de
crediteuren en wel totdat de schuld ge
heel is afgelost. Dit zal binnen tien jaar
zijn beslag moeten hebben, waarna de op
die datum nog niet betaalde vorderingen
onmiddellijk opeisbaar zullen zijn, met de
bepaling dat van 1 September 1956 af een
rente van 5 pet. per jaar zal worden ver
goed over het dan eventueel nog niet af
geloste bedrag van de schuld. De heer
O. van den Brink zal als directeur van
d« N.V. Britimy aftreden, terwijl in zijn
plaats twee nieuwe directeuren zullen
worden benoemd, één door de directeuren
en één door de familie Van den Brink. De
heer G. van den Brink zal niet als direc
teur optreden, maar verklaart zich wel
bereid alle door hem eventueel uit an
deren hoofde te maken winsten aan de
N.V. Britimy af te dragen ten gunste van
de crediteuren van Avifauna. De ter ver
gadering van „Pro Avifauna" aanwezige
concurrente crediteuren vertegenwoordi
gen een bedrag aan vorderingen van ruim
200.000. Zij verklaarden zich in prin
cipe bereid met dit accoord genoegen te
zullen nemen.
De toestand van de patiënt, terwille van
wie, naar wij gisteren in dit blad meld
den, Dinsdag per vliegtuig in allerijl een
ijzeren long naar het Sint Josephszie-
kenhuis te Heerlen werd overgebracht,
de heer C. uit Brunssum, was gistermor
gen aanmerkelijk verbeterd. Naar de
directeur van het ziekenhuis meedeelde,
bestaat er alle hoop op beterschap voor
hem. Dinsdagmiddag tegen 5 uur kon de
patiënt reeds behandeld worden met het
apparaat. Voorlopig blijft dit nog in het
ziekenhuis voor zijn verdere behande
ling.
De premier van Cambodja, Fenn Noeth,
heeft Woensdag verklaard, dat zijn land
en bepaalde neutrale Aziatische landen
geloven, dat de vrede in Azië en Indo-
China niet afhangt van een volledige
oorlog, maar van .,de verwezenlijking
van de drang naar vrijheid van de be
dreigde landen en verbetering van bun
levensstandaard".
De premier verklaarde verbaasd te zijn
over de „min of meer officiële" Franse
en Amerikaanse reacties op de rede, die
hij vorige week heeft gehouden. Hij zei
toen, dat Cambodja zich niet bij de lan
den zou voegen, die tegen de Vietminh-
troepen strijden, tenzij het communisme
zou trachten zich met geweld aan zijn
land op te dringen.
Volgens Penn Noeth scheen het, dat
Frankrijk en Amerika dreigden Cam
bodja alle economische en militaire
hulp te ontzeggen. „Wij hechten meer
waarde aan onze onafhankelijkheid,
dan aan hulp", zo verklaarde de pre
mier.
Hij beschuldigde de grote mogendhe
den van dubbelhartigheid, omdat „zij
trachten ons een dodelijke oorlog op te
dringen tegen degenen met wie zü zelf
diplomatieke betrekkingen onderhou
den". en omdat „zij zichzelf het recht
voorbehouden tot het sluiten van een
wapenstilstand zonder aandacht te be
steden aan de wensen van de kleine
landen, die door hen in de oorlog wer
den betrokken".
Opnieuw heeft de Kon. Ned. Marine
de beschikking gekregen over een ex-
Amerikaans marinevaartuig, de AMS
106, dat, reeds thans als Hr Ms mijnen
veger „Bedum" varend onder Neder
landse vlag, nog dit jaar in zijn nieuwe
thuishaven Den Helder wordt verwacht.
De nieuwe mijnenveger, die onder su
pervisie van de Amerikaanse marine is
gebouwd en momenteel onder comman
do staat van de luitenant ter zee der
tweede klasse D. T. Vis uit Amsterdam,
is onlangs als tweede van een serie
overeenkomstig het programma voor
wederzijdse militaire hijstand (M.D.A.P.)
aan de Nederlandse regering overgedra
gen. Zoals bekend, heeft de AMS 105,
thans Hr Ms „Beemster", enige tijd ge
leden hetzelfde lot ondergaan.
Schout bij Nacht jhr H. A. van Fo-
reest, de Nederlandse marine-attaché in
de Verenigde Staten nam de „Bedum"
onlangs namens de Ned. regering in het
„Algiers Naval Station" te New Orleans
in Louisana over van de kapitein ter zee
Francis H. Gardner, commanderend
officier van deze basis van het achtste
district der Amerikaanse marine. Schout
bij Nacht T. G W. Settle, commandant
van het achtste district van de „United
States Navy", de heer E. L. Hechtermans
de Nederlandse consul-generaal te New
Orleans, en vele andere militaire en bur
gerlijke autoriteiten waren bij deze
plechtigheid aanwezig.
De bemanning van Hr Ms nieuwe mij
nenveger „Bedum", die. evenais die van
de „Beemster". uit drie officieren en
zeven en dertig manschappen bestaat,
was reeds een maand voor de officiële
overdracht te New Orleans aanwezig,
waar men de overname van het Ame
rikaanse schip al trainend voorbereidde.
Het opleidingsprogramma, dat onder
leiding van Amerikaanse instructeurs
werd uitgevoerd, omvatte scheepsbevei-
ligings-, vaar- en brandblusoefeningen.
alsmede de behandeling van de. voor 'n
mijnenveger essentiële, mjjnenveeg-appa-
ratuur.
Hr Ms „Bedum" zal vermoedelijk in
hetzelfde convooi de Atlantische Oceaan
oversteken als Hr Mg „Beemster". Beide
schepen zullen dan tegelijkertijd, naar
men verwacht in de loop van de herfst,
de haven van Den Helder binnenlopen.
De Amerikaanse vliegtuigfabriek
„Fairchild" zal te Amsterdam een
dochteronderneming vestigen onder
de naam „Fairchild Aviation N.V."
zo is te Washington meegedeeld.
Deze onderneming zal contracten
met de Amerikaanse luchtmacht in
Europa trachten te verkrijgen voor
het onderhoud van toestellen van het
type C-119, de z.g. „Vliegende Ver
huiswagen" en voor de productie
van onderdelen voor deze vlieg
tuigen.
„Fairchild" is een jaar geleden
met Fokker overeengekomen, dat zij
de productie en de verkoop in de
Verenigde Staten van het Fokker
verkeersvliegtuig F 27 „Friendship"
zal verzorgen. Op dezelfde wijze zal
de dochteronderneming van Fair
child in Nederland Fokker inschake
len voor het vervaardigen van onder
delen voor de C-119, aldus deelde een
woordvoerder van de maatschappij
mede.
De laatste tijd zijn al meer dochteron
dernemingen van Amerikaanse vliegtuig
fabrieken in Europa gevestigd, namelijk
„Curtiss-Wright Europa N.V." te Amster.
dam en ..Republic Aviation International"
te Lugano in Zwitserland.
Er dreigt alweer een nieuwe verhoging
van de ziekenhuistarieven. Als gevolg
van de verplichte invoering, met ingang
van 1 October a.s., van de 48-urige ar
beidsweek voor ziekenhuispersoneel mag
namelijk worden verwacht, dat het di
rectoraat-generaal van de prijzen binnen
kort aan alle ziekenhuizen een verhoging
der verpleegtarieven zal toestaan. Waar
schijnlijk tegen het begin van het vol-
i gend jaar zal het directoraat die machti-
ging verlenen. Dit delen B. en W. van
Den Haag aan de gemeenteraad mede in
verband met een voorstel hunnerzijds om
in afwachting van de komende algemene
I verhoging reeds met ingang van 30 Sep-
I tember a.s. de tarieven in de gemeente-
ziekenhuizen met 95 cent per verpleegdag
te verhogen, behalve voor gezonde zui
gelingen en kraamvrouwen. Het directo
raat-generaal heeft zijn sanctie hieraan
reeds gegeven. Bij de tarieven van thans
moet voor 1953 bij de gemeentezieken-
huizen een tekort worden verwacht van
bijna 2.300 000 Het algemen» tarief zal
ingevolge deze verhoging in de Haagse
gemeenteziekenhuizen worden: in dc
eerste klasse 20.55 per verpleegdag. .n
j de tweede klasse 15.30 en in de derde
klasse 12.70. In de genoemde verpleeg-
prijzen zijn begrepen de kosten voor de
levering van genees, en verbandmidde-
lcn. met uitzondering van cortisone, para.
amino-salicylzuur en anii-biotica.
Drie Rotterdamse Jantjes kortten te New Orleans de tijd, die hen nog scheiddt
van de overname van hun nieuwe mijnenveger JScdumonder meer met het
bestuderen van Amerikaanse scheepsmodellen. Van links naar rechts zijn zij:
matroos eerste klasse Adriaan A. Leeuw, Westduelstraat jla; matroos derde
klasse Willem van Peursen, Oeverstraat 10; en de electromonteur eerste klasse
Jan Bakker uit de Dordtschelaan t5Sc. (VSIS-foto).
Volgens berichten van gewoonlijk wel
ingelichte zijde in Nyeri (Kenia) heeft
de Mau-Mau-leider Kahioeia. die zichzelf
„generaal" noemt, zich bij de politie ge
meld. In een officiële verklaring wordt
de naam van „generaal" als Gathoge op
gegeven. Hij zou de laatste tijd de schuil
naam Kiretheni hebben gebruikt.
