Amerika kende geen probleem
van de werkende vrouw
Joep Nicolas'kathedraal ramen
Probleemloos, vreugdevol spelen met glas
Gevecht met de snoek
Tentoonstelling in Roermonds
Gemeentemuseum
Emancipatie dank zij de pioniers-tijd
De laatste hertog van Aha
Ned. Mij. tot bevordering der tandheel
kunde contra de instituten
Vrouwen in alle
branches
Jongen kreeg pijl in liet
oog
I
Kostwinsters
PHILIPS-HÏLVERSUM
BREIDT UIT
MET GEWELD BEROOFD
Anderhalf jaar geëist tegen
Amsterdammer
ECONOMISCH INSTITUUT
VOOR DEN MIDDENSTAND
Uitbreiding en reorganisatie
October-jacht op
zoetwater-rover
VOOR DE ROZENKRANS-
MAAND
(Van onze medewerker)
]^)e achterzaal van het
Gemeentemuseum
te Roermond is ge
durende de tentoonstel
ling van recente werken
van de glazenier en
schilder Joep Nicolas in
een kerk herschapen.
Langs de wanden staan
in houten omramingen
de vele gebrandschil
derde ramen opgesteld,
het bovenlicht is afge
dekt en sterke, egale
verlichting, zorgvul
dig verborgen achter de
ramen, doorflonkert de
verduisterde ruimte met
de juwelenschittering,
zoals slechts een glas
tovenaar als Joep
Nicolas deze te voor
schijn weet te roepen.
De drie grote raamfrag-
menten voor de Kathe
drale Kerk te Roermond
domineren met hun
alles doordringende
Fragment uit een der drie ramen die Joep Nicolas gouden lichtschijn en
maakte voor de Kathedraal te Roermond. ,,n feesj;elijk;e figuratie
temidden waarvan de triompherende Christus vanaf het Kruis regeert.
En zelfs voor de meest verwoede dweper met moderne experimenten,
met de neo-Romaanse statische ernst of Byzantijnse strakheid is het
binnenkomen op deze tentoonstelling een herademing. Men staat vol
verbazing en ontzag voor deze grote glascomposities, deze vreugde
volle glorie van licht in brekingen van goud, dieprood of smaragd
groen; en men beseft, dat het Christus Vincit, Christus Overwint, in
deze ramen meer was dan een toevallige opdracht. Voor Joep Nicolas
religieuse kunst is het een program.
PROF. RIJNBERK
OVERLEDEN
Geen vernieuwing gelukkig
Onbetwist meesterschap
PRINS BERNHARD
COMMISSARIS FOKKER
Fragment uit
i der Kathedraal-
ramen van Joep Nicolas.
ONDERZEEBOOT VERLOREN
Ho
mens
lijke
hier
dens
te
omdE
en.
grem
Wan'
een
in de
dat
zijn
Ee
On
WOENSDAG 30 SEPTEMBER 1953 N Z H PAGINA 6
1
x
(Van onze correspondent)
New York, 18 September. „Amerika is een land voor vrouwen,"
wordt er door deze of gene Europeaan vaak opgemerkt. En daar is
wel iets van waar. De hele positie van de vrouw in Amerika is anders
dan in Europa of andere werelddelen. En iedere niet-Amerikaanse
vrouw merkt dat onmiddellijk aan de manier ivaarop zij hier wordt
behandeld. In alle kringen wordt zij door de mannen van hoog tot laag
op een uiterst zakelijke manier tegemoet gekomen, een manier tvaar-
door zich werkelijk de vanzelfsprekende Amerikaanse opvatting
uitdrukt, dat vrouwen sociaal de gelijken van de mannen zijn. Typisch
is ook dat men in dit land over die „gelijkheid met mannen" haast
nooit hoort praten, omdat het wel een feit geworden is. Want de
opvatting der Amerikanen over die gelijkheid komt voort uit een
zeer reële, levende overtuiging, welke zich volkomen natuurlijk in
dit land heeft ontwikkeld. En wel reeds tijdens de dagen van de
pioniers, toen het zwakke geslacht zich niet op haar privileges kon
laten voorstaan, maar even hard als de mannen moest aanpakken, even
ruw en zwaar werk moest verrichten, evenveel gevaren moest riskeren,
even bekwaam het geweer moest hanteren, en even zware verantwoor
delijkheden moest dragen. In de Amerikaanse pioniershistorie vindt
men daarom de wortels van de hele maatschappelijke positie der
Amerikaanse vrouw van heden. Trouwens zelfs nu is die pioniers
geschiedenis nog niet afgesloten; hoeveel vrouwen b.v. leven er op
dit ogenblik hier nog op boerderijen, die eenzaam temidden van
duizenden hectaren wild land liggen. Zodat zij van hun eigen vlieg
tuig gebruik moeten maken, willen zij haar buren bezoeken, of de
kinderen naar school brengen: en zodat zij in staat moeten zijn, dagen
lang in het zadel te zitten, wanneer zij b.v. grote veekudden met haar
man en knechten samen naar andere stukken land drijven.
Amerika heeft nooit het probleem van
de werkende vrouw gekend. Er was ge
woonlijk een tekort aan werkkrachten in
dit enorme land, en de vrouwen moes
ten wel méé aanpakken of ze er lust
in hadden of niet wilde dit land be
woonbaar gemaakt worden voor de snel
toenemende bevolking. Aldus verkreeg
de Amerikaanse vrouw, zonder dat 'er
veel over geredeneerd werd, haar grote
onafhankelijkheid, haar maatschappelijke
Bij de foto's: Hiernaast: mevr. Ivy
Baker Priest benoemd tot bewaarster
van de fondsen van de Federale Regering
in de V.S. Onder: Administratrice van de
Federal Security is Mrs. Oveta Culp
Hobby.
van het ministerie van arbeid gepubli
ceerde rapport, zijn er in Amerika meer
dan 19 millioen vrouwen die werken.
M.a.w. de Amerikaanse vrouwen vormen
30 percent van het totaal der arbeids
krachten. Die 19 millioen maken tevens
een derde van het totaal aantal vrouwen
boven de veertien jaar uit. En het is in
teressant te zien, dat gedurende de laat
ste 64 jaar de Amerikaanse vrouwen me
rendeels gewerkt hebben om anderen,
afhankelijk van haar, te kunnen onder
houden. Uit studies, gemaakt door het
ministerie van arbeid van zes vakvereni
gingen waarin 9000 vrouwen waren op
genomen, blijkt dat minder dan één op
tien vrouwen van die 9000 géén financiële
verantwoording droeg voor anderen. En
elk van die 9000 vrouwen, zorgde vol
komen voor zichzelf, ontving dus geen
cent van echtgenoten, of uit andere bron
nen. Uit elke studie en elk onderzoek,
dat het ministerie met betrekking tot de
verdiensten van vrouwen maakte, bleek
telkens opnieuw, dat de Amerikaanse
vrouwen toch bijna uitsluitend werken uit
noodzakelijkheid, daar zij teveel familie
hebben, die van haar alleen afhankelijk is
Men ziet dat ook weer aan het onder
zoek, dat van vrouwelijke textielarbei
ders werd gemaakt. Hieruit bleek dat
van de ongehuwde vrouw of de weduwe
23 procent de enigste broodwinsters wa
ren in haar familie. (Dus zij onderhiel
den hetzij ouders, en broers of zusters,
óf haar eigen kinderen). Uit een studie
van arbeidsters in wasserijen werd ook
duidelijk dat meer dan 36 percent van
die vrouwen werkte om in eigen onder
houd en dat van wie afhankelijk van
haar waren, te voorzien. In de jaren van
de depressie waren er van de door ge
heel Amerika ondervraagde vrouwen in
Toen enige jongens in de Chrysanten
straat te Hilversum met pijl en boog aan
het spelen waren een spel, dat eens
klaps weer drdk beoefend wordt kreeg
de elfjarige Piet R. een pijl, door een
vriendje afgeschoten, in het rechter oog.
Hoewel onmiddellijk door een oogarts
operatief werd ingegrepen, moet het oog
als verleren worden beschouwd.
..gelijkheid", en kwam zij ongemerkt
a.h.w. meer in het centrum van de sociale
verhoudingen te staan dan de mannen.
In elke facet van het Amerikaanse le
ven, in elke beroepsbranche, werken de
vrouwen hier naast de mannen. De Ame
rikaanse vrouwen hebben een levendige
politieke belangstelling; er zijn vrouwe
lijke ministers, senatoren, afgevaardigden
in het congres en professoren. Er zijn
vrouwelijke piloten en stierenvecht-
sters. vrouwelijke architecten en vrou
welijke financiers, vrouwelijke burge
meesters en makelaars'tefs. vrouwelijke
fruittelers of detectiven.
Volgens het door de Vrouwenafdeling
technische of zelfstandige beroepen liefst
40 percent, die voor anderen moesten
zorgen. En uit de statistieken van de
laatste wereldoorlog blijkt dat de helft
van de werkende Amerikaanse vrouw
voor zichzelf en anderen zorgt.
Er zijn 38 millioen gehuwde vrouwen
in de V. S. En bijna 4 millioen Ameri
kaanse vrouwen staan aan het hoofd
van een gezin, hetgeen betekent dat zij
daarvoor financieel de verantwoordelijk
heid dragen, zij het als gehuwde, ge
scheiden of ongehuwde vrouw. Zo komt
het dan dat in Amerika het familie-in
komen voor 85 percent door vrouwen
wordt gespendeerd. Dat verder het totaal
van privc-bezittingcn en eigendommen
voor 70 percent aan de vrouwen toebe
hoort; dat vrouwen in Amerika 65 per
cent van al de spaargelden op banken
bezitten; dat haar 50 percent van de
industrie-aandelen toebehoort, 47 percent
van het totaal der spoorwegaandelen en
40 percent van de onroerende goederen.
En om nu nog vluchtig even een in
druk te geven van de invloed der vrou
wen, die zij door hun organisaties op het
maatschappelijke leven kunnen uitoefe
nen, zij hier nog vermeld, dat meer dan
30 millioen der vrouwen bij een natio
nale vrouwenclub is aangesloten. De Al
gemene Federatie van Vrouwenclubs b.v.
vertegenwoord:gt met 17 000 onderafde
lingen alleen al een lidmaatschap van 5
millioen vrouwen.
Men ziet dus waarom het in Amerika
mogelijk is, dat de vrouwen die geëman
cipeerde rol maar dan volkomen na
tuurlijk spelen, waarvoor de suffra
gettes weleer zo vertwijfeld hebben ge
vochten.
En men begrijpt dan tevens waarom
elke vrouw in Amerika zo'n zelfstandig
en niet onvrouwelijk optreden heeft,
waar en met wie zij onder welke om
standigheden ook verkeert Het valt de
Europese vrouw toch even op, wanneer
de Amerikaanse boerin X een landgoe- i
derenbezitster in de buurt even per auto
opzoekt, om haar wat zelfgemaakte jam
of verse eieren te brengen. En wanneer
men deze twee vrouwen in
een gesprek zou gadeslaan.
zou men direct bemerken, i
dat zij op volkomen gelijke
voet verkeren. Insgelijks
neemt men diezelfde ka-
meraadschappelijke ongc-
dwongenheid ook overal
waar, waar mannen en
vrouwen samen werken.
Men ziet het aan de prak
tijk duidelijk gedemon
streerd dat er een basis is
waarop Amerikaanse vrou
wen zich de gelijke van
iedere man kunnen voelen,
en die basis is de financiële
onafhankelijkheid en de
bekwaamheid, die zij in
alle mogelijke beroepen
dagelijks tonen. Wanneer
men een vrouw uit de boe
renstand dus in de omgang
met een vrouw uit het
zakenleven waarneemt, of
met een vrouw uit welke
klasse ook, dan ontmoeten
beide vrouwen elkaar niet
als vertegenwoordigster
van deze of die maatschap
pelijke klasse, maar als
werkende vrouw, of als
onafhankelijke mensen. En
dit is duidelijk aan hun
toon te bemerken.
Uit dit alles moge het
dan wat duidelijker gewor
den zijn, waarom de vrou
wen in Amerika een positie
innemen, die zo enig in de
wereld is, zelfs in onze
moderne vooruitstrevende
wereld.
(Van onze correspondent).
De N.V. Philips Telecommunicatie-
industrie te Hilversum gaat uitbreiden.
Reeds geruime tijd kampt deze tak van
de Philips-industrie met gebrek aan
expansie-mogelijkheden, waardoor onder
meer in Huizen een nieuwe fabriek
moest worden opgetrokken. Thans heeft
het Hilversumse gemeentebestuur erin
toegestemd grond langs de Vreelandse
weg aan de N.V. Philips te verkopen.
Binnen twee jaar zullen op dit terrein
een aantal bedrijfsgebouwen verrijzen.
Men is voornemens op dit terrein het la
boratorium voor de automatische telefo
nie te vestigen. Het terrein was oorspron
kelijk bestemd voor de bouw van Hilver-
sums zesde parochiekerk; deze zal nu
op een andere plaats verrijzen.
EEN SIMPEL krantenbericht. Waarin
een naam evenwel de aandacht trok:
De hertog van Alba is gestorven....
Alva, het is een naam, die ook voor elke
Nederlander historische betekenis heeft.
De thans overleden hertog van Alva of
wel Alba was een internationaal befaamde
persoonlijkheid.
Hij gold als de grote, persoonlijke tegen
stander van Franco. Verwoed monarchist,
is hij de verbannen Spaanse koningsfami
lie der Bourbons altijd trouw gebleven.
Met hem is de laatste grote Spaanse
aristocraat heengegaan. Een, lange, statige
verschijning met het uiterlijk van een
sportsman.
De „Times" heeft hem uitgeleide gedaan
en hem een gentleman genoemd, hem ge
prezen als een aristocraat, die het niet
alleen was vanwege zijn geboorte, zoals
dit soms met andere Spaanse edelen het
geval is, maar ook krachtens zijn grote
ontwikkeling, aangeboren beschaving en
bijzondere bonhomie.
Een conservatief naar eerlijke overtui
ging, maar in de goede zin des woords.
Een man van cultuur, die 'n rijke biblio
theek bezat, in zijn door de burgeroorlog
beschadigd paleis, alsmede een prachtige
schilderijen verzameling.
Engeland was zijn tweede vaderland. De
Engelsen gaan er trouwens trots op, dat
deze grote Spaanse aristocraat een afstam
meling was van de Stuarts en tevens aan
de familie Churchill vermaagschapt was.
Onder zijn voorouders rekende hij de
laatste Stuartkoning Jacob. Zijn naam
duidde zijn afkomst aan: Don Jacobo Fitz-
james Stuart y Falco. En voorts Arabella
Churchill, dochter van de beroemde her
tog van Marlborough.
Sinds hij in Engeland op de Katholieke
kostschool van Beaumont studeerde, noem
den zijn vrienden hem Jimmy.
Ofschoon persoonlijk tegenstander van
Franco, heeft hij deze, met de nodige re
serves. toch gediend en wel in het belang
van zijn vaderland. Hij was Spaans gezant
te Londen van 1939 tot 1945. Toen Franco
weigerde, Don Juan tot de troon toe te la
ten, trad de hertog van AIba af.
Het moet in belangrijke mate zijn werk
zijn geweest, dat Spanje gedurende de
oorlog neutraal bleef.
Hertog van Alva was slechts één van
zijn vele titels. Hij had vijf hertogtitels
en kon zich een twintigtal malen graaf en
markies noemen.
Erfgenaam van al die titels is zijn der
tig-jarige dochter Gaetana, hertogin van
Montoro, die 'n zoontje heeft, waaraan ze
t.z.t. de grote rijkdommen van de laatste
hertog van Alva zal vermaken.
In hoger beroep heeft gisteren voor het
Amsterdamse gerechtshof de 27-jarige
slachter A. B. uit Amsterdam terecht ge
staan. beschuldigd van beroving.
Hij zou op 28 Maart jl. in Utrecht in de
vroege ochtenduren, nadat hij bij slui
tingstijd een café had verlaten, een andere
bezoeker uit dit café, de 56-jarige ver
tegenwoordiger J. R. uit Utrecht, op straat
hebben neergeslagen en daarna 110 gulden
aan bankbiljetten uit een zijner zakken
hebben weggenomen.
De verdachte, die in eerste instantie
door de rechtbank tot anderhalf jaar was
veroordeeld en diverse veroordelingen op
zijn strafblad heeft, ontkende iedere
schuld. Hij gaf toe met R. onenigheid te
hebben gehad, doch daar bleef het bij.
Een kwartier later, zo bleek uit getui
genverklaringen, had de verdachte een
taxi naar Amsterdam genomen. Intussen
bemerkte R. dat hij zijn geld kwijt was.
Hij deed onmiddellijk dangifte bij de
politie en enkele uren later werd de ver
dachte op verzoek van de Utrechtse poli
tie in een Amsterdams restaurant aan het
Waterlooplein, dat 's morgens vroeg is ge
opend, gearresteerd door de Amsterdamse
recherche. Hij had toen 72 gulden op zak.
Voor de taxi had hij ruim 27 gulden be
taald. In het restaurant, zo verklaarde hij
zelf, had hij ongeveer acht gulden betaald.
De procureur-generaal, mr J. Hooffel-
man, achtte diefstal met geweldpleging
bewezen en eiste anderhalf jaar.
Het hof zal op 13 October a.s. uitspraak
doen.
De voortdurende behoefte aan sociaal-
economische en bedrijfseconomische gege
vens omtrent het middenstandsbedrijfs
leven heeft het nodig gemaakt om tot uit
breiding en reorganisatie van het Econo
misch Instituut voor den Middenstand over
te gaan.
In het kader van deze reorganisatie
wordt ook de directie van het Instituut
uitgebreid. Naast de huidige directeur, de
heer G. S. Scheltema, is de heer dr A. W,
Luijckx, thans hoofd van de sociaal-
economische afdeling, tot directeur aan
gesteld. Tot algemeen directeur is door de
Raad van Beheer benoemd de heer drs P
M. van Nieuwenhuyzen, tot dusverre
adjunct-directeur van het Landbouw-
Economisch Instituut te 's-Gravenhage.
(Van een speciale medewerker)
Als October voor de deur staat en het herfst
weer wild en waaierig wordt, dan krijg ik steevast
lust om het hengeltje te gaan proberen op de
snoek! Snoeken is een fijne sport. Je wordt er moe
en warm van en 't geeft je een honger waar een
bierbrouwerspaard jaloers op zou zijn.
In deze tijd gewapend
met een goed snoektuig
de wijde polder in te
trekken, is een genot op
zichzelf. Zoek een plek
je op, met wat water
planten, diepbekroosd,
met een overhangend
wilgje en een uitholling
in de slootoever dat is
het echte roversnest, het
„hoofdkwartier" waar de
snoek zijn roversbedrijf
uitoefent.
Zie hem staan. Ja,
„staan" in de letterlijke
betekenis van het woord.
Doodstil recht op de
staart staand, onbeweeg
lijk, is hij één kleur met
de omgeving, en slechts
door de lichte kiewbewe-
ging is hij van de water
planten en de rietpijpen
te onderscheiden.
Hij staat en wacht op
zijn buit. En die buit
gaan wij hem voor de
ogen toveren. Tien te
gen één dat hij er in
vliegt, dat hij onverwijld
het gevecht zal openen
met voor hem het kleine
lokvisje (echt of kunst-)
of het marionetschwim-
mertje, voor ons.... de
snoek als inzet.
De snoek valt aan. En
wég is de dobber! Maar
U hebt nog lang geen
snoek op het droge. O
neen. Want denkt U niet,
dat snoeken een spelle
tje is van ingooien en
uithalen. Dan kent U de
snoek niet. Want hij bijt
wel fel, maar eenmaal
beet hebbend kijkt hij de
kat uit de boom. Trek
niet te vlug op, want hij
laat het aasje rustig los
en U kunt opnieuw be
ginnen, waarbij de snoek
overigens bijna altijd
wel een tweede kans
geeft.
We zijn zo ver, dat de
snoek het aasvisje te
pakken heeft en dat de
dobber een op en neer
gaande beweging maakt.
U hebt dus „hobbel"! En
hobbel is nog geen vis!
De snoek gaat nu het
visje volgens de regelen
der „snoeken-etiquette"
verorberen, niet/zo-maar
in het wilde weg, doch
beginnend bij het kopje
om het dan langzaam,
met waarlijke fijnproe
vers-allure, van voor
naar achter op te peu
zelen.
Dat peuzelen geeft de
„hobbel". Maar nu is het
zaak, om juist aan te
slaan, niet te vroeg en
niet te laat. Dat moet U
voelen! Daar slaat U en
U hebt hem beet. En nu
begin 't gevecht om hem
binnen te krijgen.
Een enorme vechtjas is
zo'n snoek en met slimme
strategie voert hij aan
val en verdediging. Het
wordt een enerverend
spel van halen en vieren,
vieren en halentot U
meent dat hij doodop is
en capituleert.
Maar pas op, zo gauw
is een snoek niet doodop;
en U behoeft maar één
foutje te maken en hij
roetscht er weer vandoor
Dat laatste eindje is
meestal fataal. Als een
dode laat hij zich aan
slepenU viert iets te
veel, U denkt dat de tjjd
rjjp is enrits! met
een laatste woedende slag
rukt hjj zich losWég
de snoek, wég ook het
aas, wég de haaken U
blijft achter met een ge
ruïneerde hengel.
Het is een mooie sport,
dit snoeken. Een sport
van voorzichtigheid en
geduld,, van intuïtie en
list, een boeiend en hard
gevecht.
En als de snoek dries
ter dan ooit is, dan is het
in de herfst, met zijn rui
ge stormwind en zijn
kletterende regen, de
mooiste tijd om dit ge
vecht met hem aan te
gaan.
O.
Van de hand van mevr. Schelfhout-Van
der Meulen is als uitgave van Eliva te
Warmond een klein, handig boekje ver
schenen, dat in de Rozenkransmaand goe
de diensten kan bewijzen. „Ons Rozen
kransgebed". zoals de schrijfster zegt. uit
nood geboren, wil een hulpmiddel zijn
om de aandacht bij het bidden van het
rozenhoedje vast te houden en zo wat
vernieuwing en glans over dit tegenwoor
dig te veel verwaarloosde gebed te bren
gen.
Daartoe wordt voor elk der vijftien ge
heimen een door C. vpn Geleuken gete
kend plaatje gegeven, terwijl voor elk
Weesgegroet een kleine herinnering aan
een bijzonder onderdeel van het geheim
wordt aangeduid.
Een boekje dat, ofschoon het zeker geen
nieuwe methode aangeeft, toch zeer
vruchtbaar kan werken, omdat de goede
methode maar al te vaak ook de verge
ten methode is.
ook hier nog steeds de onbetwiste meester
van het glas is. Alleen hij weet in derge
lijke enorme vlakken zo te spelen met een
veelheid van tableaux, elk een gesloten
eenheid vormend, doch harmonisch opge
nomen in deze weelderige compositie. Hij
bleef de verbluffende virtuoos met het
penseel, die zijn contour telkens die le
vendige'spanning weet te geven, het glas
volschrijvend met een veelheid met fi
guren; elk beheerst en met een raakheid
van waarneming tot in de handen toe. En
men moet in glas denken, om de scher-
structuur en loodlijnverdeling op deze
wijze hun rol te laten spelen.
Naast de drie grote fragmenten der
Kathedraal-ramen, die voor deze lichte
hallenkerk in een zeer heldere toon ge
schilderd werden, staan een zevental ra
men voor een rouwkapel in het St. Elisa-
Joep Nicolas keerde voor zijn op
dracht in de Kathedrle Kerk te Roer
mond terug in een tijd, dat in Europa,
onder invloed van de oorlog, het geloof
in eigen tijd, het geloof in de schep-
pinskracht van de mens en in zijn waar
digheid en het christelijk optimisme
steeds meer verdrongen zijn door een
defaitisme, dat het élan uitbluste; dat
in de kunst, weerspiegeling van deze
mentaliteitsverschuiving, een pessimis
me deed geboren worden, zich uitend in
beelden van ondergang, in een norse
minachting voor de mens en zijn ge
stalte en een alle natuurlijke vormen
kapotslaand wantrouwen in de pro
bleemloze schoonheid, daar zij niet
strookte met de innerlijke verscheurd
heid, die tot de waarachtigste levens
houding geproclameerd was.
In de religieuze kunst in geheel Euro
pa heeft dit de blijde zekerheid van de in
Christus verlosten doen verkeren in een
oud-testamentaire huiver voor de God der
Vreze: de heiligen, die eens verheerlijkt
werden in stralende aureolen en feeste-
Te Blaricum is op 78-jarige leeftijd over
leden prof. dr G. A. Rijnberk, oud-hoog
leraar in de physiologie aan de Amster
damse universiteit, schrijver van het
„Phyeiologisch leerboek".
(Van onze Haagse redactie)
„Op goede gronden menen wij ons ern
stig te moeten verzetten tegen de onver
antwoordelijke practijken der z.g. tand
heelkundige instituten", zo gaf gisteren de
voorzitter van de Ned. Maatschappij toi
bevordering der tandheelkunde, de heer
J. Stork, te kennen. Hij liet dit geluid
horen op een persconferentie, welke was
belegd naar aanleiding van een onderhoud
dat het bestuur der Mij. Dinsdag j.l. heeft
gehad met de staatssecretaris- voor de
Volksgezondheid, dr P. Muntendam. Deze
had daarbij onomwonden zijn ontstem
ming geuit over de bestaande misstanden.
Krachtens haar statuten stelt de Maat
schappij zich ten doel aldus de
heer Stork de belangen der tandheel
kunde te bevorderen en daarmee op haar
terrein de volksgezondheid te dienen. Deze
laatste nu wordt ernstig bedreigd, meer
dan, zoals wel eens verondersteld wordt,
de practijk der Nederlandse tandartsen.
Het voor' nmste bezwaar tegen de ge
wraakte i: "ïtingen is, dat haar tand
heelkundig chandeling uitsluitend is ge
richt op de v,.. vanging van het natuurlijke
gebit door een kunstgebit.
Een ander bezwaar is de toepassing van
de narcose op verzoek van de patiënt in
plaats van op medische indicatie. De me
dische noodzaak van het toedienen der
narcose moet naar het oordeel van de be
handelende geneesheer onomstotelijk vast
staan.
Grote verontwaardiging heerst onder de
tandartsen in België, uit welk land de in
stituten met autobussen vol hun patiënten
naar Nederland halen. Aangelokt door de
grootscheepse reclame een maatkle-
dingbedrijf annex tandheelkundig insti
tuut adverteert op de ene zijde van een
folder zijn costuums en op de andere zijn
kunstgebitten komen onze Zuiderburen
hier van hun Evipan-slaap genieten.
De Belgische tandartsen nemen dit Ne
derland hoogst kwalijk, omdat zij niet in
zien, waarom wij hier aan deze practijken
geen eind kunnen maken. Schade dus aan
het Benelux-verkeer op dit gebied.
Deze instituten hebben bij hun groei nog
weinig tegenstand ondervonden. Dc be-
staande wettelijke bepalingen zijn onvol
doende voor een doeltreffende bestrijding. 1
Van de zijde der tandheelkundige profes
sie kan bezwaarlijk de schreeuwende re- i
clame met dezelfde middelen worden
weerlegd. Uit beroeps-ethische overwe
gingen is dit uitgesloten.
De heer Stork laakte nog do (tandl-
art.sen. die zich in loondienst verbinden
aan een inrichting, welke met een luid
ruchtige reclame publiek tracht te trek
ken. Hun beroe' jgenoten moeten hen ten
sterkste veroordelen.
In België is by een besluit van de prins
regent de exploitatie van zulke instituten
vrijwel onmogelijk cworden. Hier zijn de
geldende wettelijke voorschriften ontoe
reikend om afdoende tegen hun activiteit
op te treden. Mede met het oog op dc
reclamecampagne der Nederlandse inrich
tingen in het buitenland, welke de goede
verhoudingen met de nabuurlanden drei
gen te verstoren, acht de Maatschappij
een wettelijke regeling, die op korte ter
mijn aan de gesignaleerde practijken de-
finitief een einde kan maken, dringend
noodzakelijk. Het woord is dus nu aan de
regering.
lijk gebaar, werden vaak tot sefmbere
door erfzonde getekenden, die slechts
door het geweld van Gods genade uitver
korenen werden. De Christusfiguur werd
den, waarvoor men bij de Romaanse en
Byzantijnse kunst in de leer ging. Nors
heid werd tot heilige ernst verklaard;
troebel mysticisme tot meditatieve diepte;
onnatuurlijke vormgeving tot het speci
men van bovennatuurlijke symboliek; een
crypte tot het ideaal voor een kerk.
IS het verwonderlijk, dat de velen, die
Zaterdag op de expositie voor Nicolas'
ramen stonden, met verbazing naar
deze verbeeldingen hebben opgezien: naar
dit probleemloos vreugdevol spelen met
het glas, geen andere zorgen achtend dan
dit rijke schikken der zwierige figuren,
dit zeven van het licht in ontelbare, onge
kende brekingen, deze luister, in machtige
visie geordend tot een groot geheel, doch
elk detail tot een kostelijke miniatuur
makend?
Zij, die sensatie verwacht hadden van
Joep Nicolas' evolutie in die veertien ja
ren in Amerika, zijn bedrogen uitgeko
men. Deze ramen zijn niet eens modern,
in de gebruikelijke zin van het woord.
Maar hoe onmachtig wordt de roep om
vernieuwing bij deze ramen, die de ver
trouwde iconographie doen herleven tot
dergelijke voornaamheid, waarin het volk
weer zijn heiligen herkent en waarnaar
het verblijdend kan opzien.
Met deze ramen heeft Joep Nicolas, na
zovele jaren afwezigheid, bewezen, dat hij
De tentoonstelling van recente
werken van de Roennondse gla
zenier Joep Nicolas waaronder
drie grote lioogkorramen voor de
kathedrale kerk te Roermond, is
Zaterdagmiddag in het gemeente
museum te Roermond geopend
door burgemeester mr dr R. Geul-
jans. Er bestond, voor deze plech
tigheid zeer veel belangstelling.
Onder de aanwezigen bevonden
zich o.m. dr Swan, cultureel at
taché van de Amerikaanse am
bassade te Den Haag, de heer
Sterling, ambassadeur van Austra
lië in Nederland, mr W. Dellioo-
fen, bisschoppelijk secretaris die
mgr J. Lemmens vertegenwoor
digde en mr R. Höppener uit
Roermond, namens de commissa
ris der Koningin in Limburg.
Burgemeester Geuljans sprak
een begroetingswoord in het En
gels aan het adres van de buiten
landse gasten, Vervolgens richtte
hy zich tot de talrijke gasten uit
eigen land. Na de begroetings
rede sprak de kunstcriticus Jules
Kockelkoren die een inleiding gaf
op het werk van Nicolas. Na deze
inleiding opende de burgemeester
de tentoonstelling.
bethsziekenhuis te Curasao. Over het al
gemeen zijn deze donkerder van kleur,
rekening houdend met de sfeer ener
rouwkapel en vooral met het felle licht
in Curasao.
Het Verrijzenisraam voor dezelfde ka
pel, eveneens donkerder en gedempter van
kleur en beweging dan de heldere fees
telijkheid der Kathedraalramen, bevestigt
de indruk, dat Joep Nicolas eens de
man van de barokke zwier genoemd
niet onder een stijl te vangen is. Er zijn
schetsen voor een betonkerk, haast ab
stract statisch; er is een raamfragment
voor het gebouw der Kamer van Koop
handel te Venlo, een en al feestelijke
guirlande van figuratie en versiering; er
is een raampje met metamorphische com
positie, dat in dichterlijke fantastisch spe
len met de realiteit het surrealisme zijn
ziekelijk pessimisme ontneemt.
Als schilder vertoont Nicolas, zij het
met een sterk kwaliteitsverschil ten op
zichte van zijn glasramen, dezelfde blij
moedige ongecompliceerdheid, al wijst
zijn synresite-paneel „Parapiasmata" er
wel op, dat hij geen naïeve wereldvreemde
is, die de surrealistische dromen van zijn
tijd niet zou verstaan. Ook hier echter
schuilt ergens achter deze beelden van
verwording, geraffineerd tot de felste ex
pressie toegespitst, de glimlach van de
speelse, poëtische kunstenaar, die Joep
Nicolas altijd blijven zal: de gave am
bachtsman. die glas en verven laat zingen
onder zijn handen, die gelooft in de on
gecompliceerde, vreugdevolle schoonheid,
omdat hjj als christen gelooft in het leven
en in de mens.
In de aandeelhoudersvergadering der
N.V. Kon. Ned. Vliegtuigenfabriek Fok
ker kon het voorstel tot wijziging der sta
tuten niet in behandeling worden geno
men, aangezien het vereiste geplaatste ka
pitaal niet vertegenwoordigd bleek te zijn
Er zal een nieuwe vergadering worden
bijeengeroepen. De jaarstukken werden
goedgekeurd en het divideni werd vast-
gesteld op 5 pet voor de preferente en 6
pet voor de gewone aandelen.
De raad van commissarissen werd uit
gebreid met twee leden. De vergadering
benoemde in deze hoedanigheid Z. K. H.
Prins Bernhard en luitenant-generaal I. A.
Aler. Ingevolge de wens van Prins Bern
hard en generaal Aler zullen de benoe
mingen van kracht worden met ingang
van resp. 1 Januari 1954 en 1 November
1953.
Met betrekking tot de overdracht door
de regering van het in het bezit van het
Nederlandse Beheersinstituut zijnde pak
ket aandelen Fokker (waarover, zoals ge
meld. een overeenkomst met een combi
natie is tot stand gekomen) werd nog mee
gedeeld. dat deze aandelen niet boven de
l markt jtomen te hangen.
Hierbij zij nadrukkelijk vermeld, dat
de Mij. niet het Evipan en andere narco
tica aanvalt, doch uitsluitend de wijze van
toepassing door de „instituten".
De Duitse sleepboot „Stein" heelt om
streeks elf uur gisteravond ter waarschu
wing van de scheepvaart geseind dat. zij
op acht mijl ten Noord-Westen van het
lichtschip „Goeree" een onderzeeboot had
verloren. De onderzeeboot dreef in
Noord-Oostelijke richting en was gevaar
lijk voor de scheepvaart.
Ooi
Noorc
den, i
boden
en in
No ore
man t
had,
feerd<
»milit
En
gewaj
hij ee
kaalh
op hu
teerde
Dat
Naa
vernei
van h
Zeven
van T
munis
neemt
dieger
nen n
horen,
of me
worde
een k
kerd 1
meer
studie
macht
het
zaak.
begins
zaak
De
koster
zodat
de mi
de
Wij
ken tr
vraagi
eerlijk
jullie
mense
goede
allem:
log dc
vijftig
„Ma
schuld
tuurlij
jonge
van 1(
brengi
de we
dat zi
Is d
Ik gel
oprecl
derlijl
een v
sleper
huis 1
alles
te we
de ov
alles
de Ita
een 1:
men.
zichze
d;
d;
het g
meer
ook z
privé-
de st:
meer
gemei
was c
een z
Maar
de ze
en he
En er
men,
weten
u dat
Ik
die m
De
Jarige
gister!
reclit
den v<
met f«
vals o
kiersh
M„
was e
lansen
31 De<
firmar
per 3
ten w;
gebrui
vermo
ontbin
firma
leden
Tijd!
getuigi
na he'
balans
heid i
geen 1
vennoi
huis 1
zorgd.
.niets i
Tekend
legde.
M.
overle
had g
ton h<
beide
De c
datie,
dai. de
.dig wi
r De i
de da
•Ike si
De
