Nieuws uit STAD en OMTREK
DE VLAG OPNIEUW IN TOP
j
HERMES-D.V.S. „IN DE LIFT"
Schiedams eerste katholieke
leken-onderwii zer
Pelrus Wolsky, een uiterst zeer
verdienstelijk man
Reclame
Grote
Eden wil
Drie weer
zijn collega's eens
gaarne polsen
m
beraad
In de polder Nieuwland naderen thans
168 woningen haar voltooiing
aargangen
Aard olieprijzen
verlaagd
Maakt
voor Uw zaak
Een stuk Limburg in Schiedam
UIT 75
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
BETHEL
Woningbouw in
Overschie
Rotterdams stads
verwarming
Krijgt Indonesië nieuwe
hoofdstad?
Conferentie-staf is er „en
gros
DONDERDAG 15 OCTOBER 1953
PAGINA 9
GOUDEN PROFESSIE-
FEEST ZUSTER
LAURENTIA
VLAG OP NIEUWE
WONINGEN LEKSTRAAT
GEEN BRANDENDE
ACHTERLICHTJES
UIT KETHEL
GEEN GEMEENTERAAD OP
VIERDE VRIJDAG
D. H. S. NAAR DIRKSLAND
P. P. S. C.-NIEUWS
R. K. SCHAAKVER. S. B. O.
SCHAAKCLUB SCHIEDAM
15 JAAR
WAT SCHIEDAM VERLOOR
EN VOND
KUNSTAGENDA
//V ROTTERDAM
DODE VIS IN DE
POLDERVAART
VOORUITZICHTEN
GUNSTIG
VRIJ
FIETS GESTOLEN
BURGERLIJKE STAND
Ondermeester
RADIO-AUTEURS KRIJGEN
HOGERE HONORARIA
Vlag aan de Binnenweg
Hoogste punt aan Meent
Vele bezwaren in de
Eerste Kamer
HERT DOOK IN DE
HOFVIJVER
Haagse agenten als redders
in de nood
DUINPAN BIJ KATWIJK
WORDT AMPHITHEATER
,tKARIMATA" WORDT NAAR
COLOMBO GESLEEPT
DEENS VLOOTBEZOEK
AAN ROTTERDAM
CIRCUS STRASSBURGER IN
AHOY-HAL
De arbeiders klommen uit alle hoeken van het complex naar boven en
op de hoogste punt verenigde zich een aantal genodigden hedenmorgen om
getuige te zijn van het hijsen van de vlag. Dit is niet de eerste keer in
Nieuwland, maar het gebeurt telkens op een ander punt. Met dit al nadert
de nieuwe wijk van ongeveer 800 woningen thans haar voltooiing. Zij zal
nog met n rand moeten worden afgezet, die nog wel uit twee a driehonderd
woningen zal bestaan, zodat et eerlang wederom sprake zal zijn van een
vlag in top. Maar ook ditmaal was er weer het gewone enthousiasme en
tevens de voldoening omtrent hetgeen er Weef op hét gebied van de volks
huisvesting was bereikt.
Op het hoogste punt waar wethouder
mr M. M. van Kinderen de vlag in top
hees en waarna allen een driewerf hoera
uitbrachten kijkt men direct op de uit
lopers van Kethel. Het nieuwe complex
ligt het dichtst bij dit deel van Schiedam
en het vormt er a.h.w. een overbrugging
heen. Er zijn natuurlijk over en weer
waarderende woorden gesproken. Wet
houder Van Kinderen prees de activiteit
van Bredero's Bouw Bedrijf, welke
Utrechtse onderneming haar taak op
voortreffelijke wijze vervult. Er wordt in
goede verstandhouding met de gemeen
tediensten gewerkt en de bouwverloop
vlot al zijn er enkele moeilijkheden ge
weest, o.a. als gevolg van een momen
teel tekort aan metselaars.
De wethouder wees er op, dat wat in
Nieuwland gebeurt, n.l. het stichten van
een heel nieuwe, organisch gebouwde, een
geheel vormende wijk, slechts door de
gemeenten ter hand kan worden geno
men, aangezien de particuliere bouw
noodzakelijkerwijze incidenteel moet zijn.
Hij stelde echter vast, dat gezien de hui
dige ontwikkeling de gemeente meer en
meer voor het particuliere initiatief zal
moeten wijken, vooral nu de ervaring
leert, dat de huren van in particuliere
bouw uitgevoerde woningen ƒ1 tot 1.50
lager blijken te liggen, dan die van de
door de gemeente gebouwde woningen.
Het zal overigens nog wel jaren duren,
vooraleer de gemeente weer een derge
lijk project ter hand zal kunnen nemen,
dat een investering van tien millioen heeft
vereist.
Het nieuwe complex, waarvan de eerste
woningen in het begin van 1954 zullen
kunnen worden betrokken is in systeem
bouw met traditionale inslag uitgevoerd
en het bestaat uit 24 woningen met vier
slaapkamers en 114 met resp. twee en
drie slaapvertrekken. Alle hebben zij een
grote woonkamer. Het aantal woonlagen
bedraagt drie.
De heer J. de Vries, directeur van Bre
dero's Bouw Bedrijf heeft zijn erkentelijk
heid betuigd voor het vertrouwen door
het gemeentebestuur van Schiedam aan
zijn onderneming geschonken. Hij bracht
ook hulde aan de voortreffelijke samen-
Vandaag heeft Zr Laurentia haar gou
den professiefeest gevierd. Deze zuster is
bekend bij allen, die wel eens met Huize
St. Liduina van doen hebben, want niet
alleen telefonisch helpt zij iedereen te
recht, maar ook allen die persoonlijk dit
huis bezoeken. Iedereen ondervindt
steeds, dat zij met groot geduld allen in
het grote huis de juiste weg wijst.
Hedenmorgen om half negen is door
rector B. J. van Houten, met assistentie
van twee priesters van het H. Hart, in de
rijk met bloeemen en in goudkleur ver
sierde kapel van Huize St. Liduina een
plechtige H. Mis tot haar intentie opge
dragen. Alle Zusters, inwonenden en ver
pleegden, benevens het gehele personeel
met de administrateur aan het hoofd, wa
ren aanwezig. Door de Zusters werd de
H. Mis van Frits Verhulst gezongen en
na de H. Mis het Quid retribuam van
Faucon.
Na de H. Mis had er een druk bezochte
receptie plaats. Het bestuur van Huize
St. LiduinaSt. Liduina Gesticht, kwam
de jubilaresse in de loop van de dag geluk
wensen.
werking, die hij van de kant van de ge
meentediensten ondervindt. Voorts ves
tigde hij er de aandacht op, dat mate
riaal; vervaardigd uit afval van de Lim
burgse mijnen, in de bouwstoffen (beton)
voor deze Sohiedamse woningen is ge
bruikt. Het gaat hier om. het z.g. holiet,
dat in een eigen fabriek van de B.B.B, ver
vaardigd wordt.
Er zit dus in de Schiedamse woningen
een stuk Limburg verwerkt.
Op Zaterdag a.s., des morgen 9 uur, zal
de vlag gehesen worden op de in opdracht
van de Bouwvereniging „Eendracht" in
aanbouw zijnde 28 woningen aan de Lek
straat.
De politie heeft gisteravond een twin
tigtal personen bekeurd, die op fietsen en
bromfietsen reden, waarvan het achter
lichtje niet brandde. Dit geschiedt niet
alleen in het belang van het verkeer in
het algemeen, maar ook in hun belang.
Sommigen begrijpen dit blijkens de erva
ring nog steeds niet.
Bij het vaststellen der kiezerslijsten te
Kethel heeft het volgende plaats gehad:
Door den heer T. H. Saraber, hoofd der
katholieke school, en 4 anderen, was ge
reclameerd tegen de voorloopige kiezers
lijsten, op grond dat zij behooren voor te
komen op die lijsten. Zij hadden tot sta
ving van hun beweren overgelegd o.a.
hun belasting-kwitantie, dienst 1894/'95.
Maar de wet eischt, dat belasting betaald
zij over het afgeloopen dienstjaar, dus
1893/'94. Op grond hiervan, en nog een
paar andere overwegingen, besloot de
Raad, op voorstel van den voorzitter, af
wijzend te beschikken op het verzoek, om
die 5 namen alsnog op de kiezerslijsten te
brengen. Adressanten kunnen nu nog een
deurwaardersexploot betalen, overeen
komstig art. 14 der kieswet.
De bovenbedoelde kwestie met het be
lastingbiljet is niet nieuw. Herinneren wij
ons wel, dan heeft zich die ook reeds el
ders voorgedaan. Maar men had van ge
meentewege zoo vriendelijk kunnen zijn,
de betrokken adressanten te waarschu
wen, voor hun adres in de openbare raads
zitting ter tafel werd gebracht.
(Nwe Schied. Courant, v. 9 April 1895).
OAGBtAO VOOR SCUfDAM ff OMSTRtHfh
75ste Jaargang No. 22280
De kantoren der Redactie en Admini
stratie zijn gevesttgd te Schiedam, Dam
18 Telefoon 66152 Giro nummer 5901)43
Abonnementsprijs f 5 85 per kwartaal.
ƒ2.- per maand f 0.41 per week
Advertentieprijs pp gewone Kolombreedte
ƒ0 15 pei. millimeter noogte
Ingezonden Mededelingen op redactionele
kolombreedte '0 30 oer millimeter hoogte
Bij contract gelden 'agere tarieven, welke
bij de administratie of Dij de erkende
advertentle-bureaux verkrijgbaar zijn.
Kampioenen «kleine ad verten tl ën> tot 20
woorden 50 cent. EIK woord meer 3 cent
Maximum 60 woorden Plaatsing uitsluitend
bt: vooruitbetaimg
JUle ad verten tie-o rd e rs worden afgesloten en
fiplaatst overeenkomstig de Regelen voor net
Advertentie wezen.
Er zal geen vergadering van de Ge
meenteraad worden belegd op de 4e Vrij
dag van deze maand, doch het ligt in het
voornemen de eerstvolgende vergadering
te houden op Vrijdag, 30 October a.s.
Zondag a.s. gaat DHS de verste reis van
dit seizoen ondernemen en wel naar het
eiland Goeree en Overflakkee, om daar
Dirksland te bekampen. Deze ploeg neemt
momenteel de tweede plaats in op de
ranglijst met 3 punten achterstand op de
Geel-Zwarten. Dirksland zal er dus op
gebrand zijn, door een overwinning deze
achterstand tot 1 punt te reduceren. De
Schiedammers zullen zeker op een warme
ontvangst kunnen rekenen en er moet ste
vig aangepakt worden om winst te kun
nen boeken. De laatste wedstrijden is er
echter zo goed gespeeld, dat de ploeg ge
noeg vertrouwen voor de komende ont
moeting heeft gegeven.
Het verdere programma luidt: DHS 2
Hermes DVS 3; Noorden 3—DHS 3; Noor
den 4DHS 4; DHS 5Overmaas 8;
Voorwaarts 2—DHS 6.
Juniores: Schiedam aDHS a; USC b
DHS b.
De uitslagen van de Zaterdag j.l. ge
speelde wedstrijden luiden: PPSC II
Excelsior M. III 20; Groen-Wit III-
PPSC 4 4—3; VDL a—PPSC a 0—1 en
PPSC bVlaardingen b 1—0.
Daar het le elftal vrijaf had, was de
volle aandacht op de reserves gevestigd.
Deze gingen op de goede weg voort en zij
wisten door een 2—0 overwinning op het
Maassluise Excelsior enige plaatsen op
de ranglijst te stijgen. Het vierde elftal
van de blauw-witten kwam voor het eerst
in het veld. Na spannende strijd moesten
de punten aan de tegenstanders worden
gelaten. Beide junior-elftallen wisten, zij
het door kleine overwinningen, de volle
buit binnen te halen.
Het programma voor Zaterdag a.s. is als
volgt samengesteld: RAS 1—PPSC 1, Den
Haag; PPSC 3MVV '27 3, terrein Bos-
hoek; WHR 2PPSC 4, terrein Laag
Zestienhoven. R'dam; PPSC a—HBSS a 2
terrein Boshoek.
De uitslagen van de 4e en 5e ronde der
huishoudelijke competitie luiden als
volgt:
4e ronde, groep I: W. Steenhouwer—J.
de Jong 10; J. v. d. BurgA. Leerent-
veld 0—1; groep II: J. Slobbe—H. Kloos
afgebr.; D. v. Hees—M. Buckers
H. PaapA. Erftemeijer afgebr.; groep
III: J. Heesbeen—G. v. Kasteren 0—1 N.
v. Eekelen—J. Metaal 1—1; J. Korver—P
de Jong 1—0; W. v. Riet—A. v. Tienen
01; W. de GooijerM. Loog 1—0.
5e ronde, groep I: Ir J. Mulder—W.
Steenhouwer 01; J. de Jong—A. Lee-
rentveld afgebr.; A. v. Zuyl—J. v. d.
Berg afgebr.; groep II: M. Buckers—H.
Paap 1—0: A. Erftemeijer—M. Kloos 0—1;
J. Slobbe—D. v. Hees 0—1; groep III: W.
v. RietH. Sormemans 10: W de
Gooyer—N. v. Eekelen 1—0; J. Heesbeen
P. de Jong 0—1; J. Metaal—J. Korver
0—1.
De Schaakclub Schiedam bestaat 15 j
Het heuglijk feest zal a.s. Zaterdag ge
vierd worden met een feestavond in de
bovenzaal van Musis Sacrum.
Te bevragen aan het Hoofdbureau van
Politie, tussen 912.30 uur en 26 uur:
Grijze capuchon, 1 paar glacé dames-
handschoenen, halsketting, bruin porte-
monnaie, 2 mortierskisten, ijzeren bus
met hengel, zweep, ladder, fietspompje,
rozenkrans in étui, ring met 15 sleutels,
sigarenknijper met sleuteltje, bril, huis
sleutel. Te bevragen bij de vinders: Rib
fluweel, jongensjasje, J. v. Luijn, Hout
straat 11; alpinomuts, J. C. Koks, Jan
Steenstraat 2; zwembroekje met hand
doek, De Waal. Hoogstraat 80; pakje inh.
nylons en strik, Engering, Hoogstraat
180; zwembroek en badmuts, v. d. Schalk,
v. Leeuwenhoeckstraat 31; 1 paar kousen.
A. Mostert, Harreweg 15; rood vest, B. de
Wit, Buijs Ballotsingel 83 grijze slipover.
J. Krabbendam, Singel 139c, tas en para-
pluie-foudraal, J. de Bruin, Alb. Cuijp-
straat 12b; rood plastic schoolétui, W. H.
Kloeseman, B. K.-laan 214a; zilveren
kruisje, A. Vos, Korte Hrfven 20b; nikke
len damespolshorloge, Speksnijder, Slacht
huislaan 5b; zwarte vulpen en vulpotlood
in étui, L. v. d. Most, 'Lange Nieuwstraat
23a; handtas, R. Rookers, P.K.O.-laan 97b;
vulpen, T. v. d. Blaar, J. van Avennes-
straat 45b; armband, D. van Staalduinen,
Schiedamseweg 265a; bruine portemon-
naie, A. Pelgrim, Voornesestraat 3b; pa
piertje inh. geld, Jongepier, St Liduina-
straat 29; bruin leren kinderportemon-
naie, H. Gudde, Rembrandtiaan 17 b; bruine
zeildoeken fietstas, J. Elgers, Frank-
linstraat 6 b; Engels woordenboek, A.
Konings, Herenstraat 52/10; blauwe auto-
step, J. Engering, Hoogstraat 180; 1 rol
schaats, G. Lek, Galileistraat 40; klein
houten autostepje, J. v. d. Sluis, Maria-
straat 34a; leren voetbal, J. v. Engelen,
Burg. Stoelemeijerlaan 32; ring met 6
sleutels, M. Kok, Nierstraat 25; kinder-
bril, Portier Ver. Glasfabrieken, Buiten
havenweg; nikkelen rozenkrans in étui,
A. Faes, Hoogstraat 131 ring met 2 rij
wielsleutels en 2 koffersleutels, A. Enge
ring, Rubensplein 20 a; rozenkrans in
rood étui, T. v. Middendorp, Vondellaan
5 R. K. Kerkboekje, M. Wassenaar, Noord-
vest 57.
HEDEN
Passage Theater: (afgekeurd).
Monopolie Theater: „Een vrouw werd
verkocht" (14 jaar).
ZONDAG
R.K. Middenstandsbond, afd. Schiedam:
Herdenking 45-jarig bestaan R.K. Volks
bond 8 uur.
TONEEL EN MUZIEK
Vrtfdag 16 October
Schouwburg, 8 rur: „Via Lissabon", (Ned.
Comedie) (volw.) Luxor, 8 uur: „Potasch en
Perlemoer" (Gezelschap Joh. Kaart) Rivièra-
hal, 8 uur: Barnabas von Géczy en zijn solisten
orkest.
BIOSCOPEN
Programma's van 16 t/m 22 October
Arena: Moulin Rouge (5e week) (volw.);
Capitol: Boekaniers der zeven zeeën (18 j.);
Cineac: Everything I have is yours (14 j.>; Co
losseum: Singin* in the rain (a.l.); Harmonie:
Deze vrouw is gevaarlijk (volw.); Lutusca:
Salome tstr. volw.i; Prinses: De zilveren zweep
(14 j.); Rex: Vlammende pijlen (14 j.); 't Ven
ster: Rashomon (volw.); Victoria: Het meisje
van de voorpagina (a.l.).
De Keuringsdienst stelt een onderzoek
in naar de hoedanigheid van de vis, die
gedurende de laatste dagen dood aan de
oppervlakte van het water van de Pol
dervaart drijft. Dit water is vermoedelijk
verontreinigd.
Men heeft geconstateerd, dat de dode vis
door simmige volwassenen en ook door
kinderen mee naar huis wordt genomen,
om op te eten. Er zal worden nagegaan
of het eten van deze vis schadelijk is voor
de gezondheid.
jt?n
VR/iCUTPAMARKT
13 October nam.: 155 ton veevoeder Steln'
525 ton mais Delft: 177 ton gips St Philips-
land: 242 ton cellulose Breda; 375 ton granen
Lochem; 3 x 500 ton stukgoed Amsterdam; 60
aluminium Utrecht; 61 ton kunstmest
ton
Zierikzee; 200 ton hout Amsterdam; 30 stand
hout Haarlem; 20 stand Helmond: 100 ton stam
men Eindhoven; 23 stand hout Wageningen.
Totaal 42 reizen, 10 vletreizen.
14 October voorm.: 190 ton gerst Maashees;
200 ton diversen Veghel; 105 ton schilfers
Wanssum: 250 ton petr. cokes Heusden: 260
ton kali Gouda; 240 ton id. Oud Beijerland; 220
ton magnesiet Kampen; 51 stand hout Den
Bosch; 300 ton stukgoed Amsterdam.
Ten nadele van de verpleegster M. O.
is voor haar woning in de St Liduinastraat
een fiets gestolen, die ze op slot had neer
gezet.
GEBOREN: Gabriëlla M. J„ d. van L.
C. Heijdra en J. A. M. Kloppers; Aleida j
M.. dr van W. Dinkelaar en J. van Beuze-
kom; Johannes, zn van P. J. Klaasse en
Th. Jansen; Henricus Th. F., zn van H. J.
Jansen en H. R. M Becker; levenl. kind
van B. Vliegenthart en W. J. Lupker.
OVERLEDEN: W. Hagers, 45 jaar; M.
Hoogeweg, 49 jaar vr. van C. Bleeker.
Gerit Verboon, de bekende Schied.
onderuijzers figuur
Na het teleurstellende gelijke spel tegen
Maurits, een wedstrijd, waarbij de impro
ductiviteit van Hermes-D.V.S. wel sterk
aan het licht kwam, is Hermes Zondag jl.
met een 4-2 overwinning uit de bus geko
men in de altijd moeilijke uitwedstrijd te
gen D.H.C.. Des te verheugender was deze
overwinning, omdat er, vooral aanvallend,
zeer behoorlijk en technisch sterk werd
gespeeld en er weer doelpunten werden
gemaakt.
Zoals bekend was Manus Stolk weer in
het team opgenomen, die, zoals we van
hem gewend zijn, achter de voorhoede
opereerde en met uitstekende passes de
spitspunten aan het werk zette.
De situatie is dus zo, dat na de neder
laag in de eerste wedstrijd van dit seizoen,
Hermes in de daarop volgende 4 wedstrij
den slechts 1 punt verspeelde. Hermes-
D.V.S. zit dus om te zeggen „in de lift".
En vanuit dit standpunt gezien zijn de
vooruitzichten voor a.s. Zondag vrij gun
stig. Zoals wij boven reeds memoreerden,
verspeelde Hermes in de laatste wedstrij
den slechts 1 verliespunt. Dit was tegen
Maurits en toevallig was dit het enige
winstpunt van Maurits tot op heden. Onze
stadgenoten zullen dit ais een waarschu
wing moeten zien voor a.s. Zondag, want
a.s. Zondag komt Limburgia naar de Dam-
laan, met de bekende doelman Jacobs aan
net hoofd. Ook deze ploeg strijdt met
de specifieke Limburgse wapens, enthou
siasme en snelheid. Een herhaling Mau
rits is dus geenszins uitgesloten. Nu be
wegen de prestaties van Limburgia zich
wel in dalende lijn, maar deze ploeg kan
beter en een herstel ligt dus voor de hand.
En het is niet uitgesloten, dat dit uitge
rekend Zondag a.s. zal gebeuren. Derge-
iijke ervaringen hebben de Schiedammers
al meer opgedaan. Hermes-D.V.S. zal dan
ook tot de tanden gewapend in het veld
moeten komen, de Limburgers direct het
tempo dienen op te leggen en Limburgia
geen enkele kans mogen geven, het spel
in handen te nemen.
Hermes zit Zondag op de wip, want bij
een overwining nestelen zij zich in de
kopgroep, maar bij een nederlaag verzei
len zij in de oninteressante middenmoot,
met alle dreiging af te zakken naar de
fatale plaatsen. Deze wedstrijd is dus van
het grootste belang, ook voor Limburgia,
want dat vertoeft reeds in de gevaarlijke
zóne en het zal alle krachten inspannen
om een dreigende degradatie te ontkomen.
Alle voorwaarden zijn dus aanwezig
voor een spannende ontmoeting.
Het 2e elftal heeft zijn eerste nederlaag
te pakken. Het verloor met 1-0 van
Feijenoord maar heeft Zondag a.s. alle
kans, zich te revancheren. Quick 2 komt
Zondag naar Schiedam, maar om het tot
een overwinning te brengen zullen de
Hermes reserves toch uit een ander vaat
je moeten tappen.
Het 3e heeft Zondag een plaatselijke
ontmoeting en wel tegen D.H.S. 2, op Het
Volkspark-terrein. Deze wedstrijd zullen
de blauw-witten moeten winnen om zich
in de kopgroep, te handhaven.
Het vierde gaat Zondag naar Charlois
om als tegenstander te fungeren van D.
E.H. 2. Dit elftal boekt tot op heden uit
stekende resultaten, maar zal Zondag alle
zeilen moeten bijzetten, om met een over
winning naar huis te komen.
De Grote Stads Armenschool dit ter onderscheiding van de Kleine
Stads Armenschool voor Bewaarschoolonderwijs was gelegen, in het
Broersveld. Sinds 16 Maart 1790 werd deze Stads Armenschool als hoofd
onderwijzer bestuurd door een geniale paedagoog, Gerrit Verboon. Zelf
Schiedammer van geboorte, hij was 8 October 1769 in de Grote Kerk
alhier gedoopt kende hij de noden van het volk, vooral van het arme
volk. Grote verdiensten heeft Gerrit Verboon zich verworven op het gebied
van de opvoeding der kinderen en voor zijn werk vond hij dan ook
overal waardering, ook bij koning Willem I, die hem hij K.B. van 14 April
1838, benoemde tot broeder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.
Niet alleen het onderwijs aan kinderen had zijn volle belangstelling,
maar ook de opleiding van jongelui tot de onderwijzersstand nam zijn ge
hele persoon in beslag. Gedurende een tijdvak van 63 jaar vervulde Gerrit
Verboon zijn eervolle taak, en op zijn verzoek werd hem in de raadszit
ting van 17 December 1852 eervol ontslag verleend, met ingang van 1 Juli
1853. De rust na een zo langdurige arbeid werd echter door hem niet lang
genoten, daar hij reeds 17 September 1854 is overleden. Maar zijn nage
dachtenis blijft bij het nageslacht voortleven, in de drukste straat naar
hem genoemd.
De heer Gerrit Verboon was de be
schermheer van degene, die Schiedams
eerste katholieke onderwijzer werd: Petrus
Wolsky. Hij was de zoon van Joannes
Wolsky ook wel Javolsky genoemd
geboortig van Kardoff in Polen, en van
Joanna Laurens, een Schiedamse. Op 10
April 1809 werd genoemde Petrus Wolsky
gedoopt in de kerk van de paters Domi
nicanen op de Korte Haven (in 1824 ver
plaatst naar de Lange Haven). Daar zijn
vader weversknecht van beroep was, werd
onze jeugdige Petrus Wolsky ter onder
wijzing gezonden naar de Grote Armen
school, en kwam aldus onder de bescher
ming van Gerrit Verboon, die hem altijd
terzijde heeft gestaan, hem zijn hulp, waar
die nodig was, heeft verleend. De vorde
ringen van Petrus Wolsky waren van die
aard, dat hij door hoofdonderwijzer Ver
boon werd uitverkoren voor het onderwijs
t.e worden opgeleid.
De opleiding van de kwekeling Petrus
Wolsky begon. We kunnen ons indenken,
hoeveel offers zf,n ouders hebben moeten
brengen om hun enige zoon zijn ideaal te
helpen bereiken. Groot moet dan ook de
slag zijn geweest voor moeder en zoon,
toen ruim ten maand vóór het examen
van Petrus Wolsky zijn vader kwam te
overlijden. Het was 4 Juni 1825, dat de
48-jarige Joannes Wolsky de eeuwige rust
inging, wonende in de Nieuwstraat. Op
13 Juli d.a.v. deed de kwekeling van Gerrit
Verboon examen en werd bevorderd tot
de vierde rang.
Hiermede had onze stad haar eerste
katholieke leken-onderwijzer. Een zachte
balsem voor het getroffen moederhart was
de benoeming van haar enige zoon als
ondermeester (in tegenstelling met boven
meester, alias hoofdonderwijzer) op de
school van Gerrit Verboon. Deze zal zijn
pupil wel aangevuurd hebben tot meer
dere studie, welke onze Petrus Wolsky met
succes bekroond zag. Op 19 April 1827, dus
nog binnen twee jaren, werd hij van de
vierde rang bevorderd tot de derde rang.
Hij was toen 18 jaar.
Als ondermeester, bezittende de derde
rang, bood de toekomst aan Petrus Wolsky
maar weinig vooruitzichten, en we kun
nen ons niet indenken, wat de reden toch
wel kan geweest zijn, dat hij zich niet
verder heeft bekwaamd voor de tweede
rang, welke toch meerdere kansen bood
voor een benoeming tot hoofdonderwijzer.
Toch ontbrak het Petrus Wolky niet aan
ondernemingsgeest, want 18 November
1829 richtte hij een rekwest aan B. en W.
van Schiedam, waarin hij verzocht voor
eigen rekening als bijzonder onderwijzer
geadmitteerd te mogen worden. We mer
ken hierbij ou, dat de Schoolwet van 3
April 1806 ook gelegenheid bood om bij
zondere scholen op te richten, welke wer
den onderscheiden in die van de eerste
klasse en van de tweede klasse. Deze
laatste konden door één enkel persoon, na
bekomen admissie van het stadsbestuur,
worden opgericht.
Het rekwest van Petrus Wolsky werd
door B. en W. gesteld in handen van de
plaatselijke Schoolcommissie „ten fine van
consideratiën en berigt'1. In een rapport
van 21 November 1829 werden deze „con
sideratiën" gegeven, en wel als volgt: dat
het getal van onderwijzers voor deze stad
bij een stedelijke verordening was bepaild
en er thans geen vacature bestond. En al
bestond er een vacature, dan nog kon het
verzoek van de rekwestrant niet worden
ingewilligd, en wel om de volgende rede
nen: ten eerste moest tot de vervulling
van een vacante plaats autorisatie werden
verzocht van het Departement van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen wel
ke bepaling in Schiedam nooit in toepas
sing is gebracht vervolgens moest een
oproeping van sollicitanten geplaatst wor
den in de Bijdragen waarmede bedoeld
wordt de „Nwe Bijdragen voor het Lager
Schoolwezen" waarna een vergelijkend
examen over de opgekomen sollicitanten
moest worden gehouden, en de uitslag van
dit examen worden medegedeeld aan ge
noemd Departement, die dan de aanstel
ling deed. Op grond van deze bezwaren
moesten de heren van de Schoolcommissie
afwijzend adviseren op genoemd rekwest.
Tot staving van hun bezwaren tegen dit
rgkwest, wezen genoemde heren nog op de
vacante school van die heer Arend Pool,
die in 1821 onze stad ging verlaten, en men
toen dezelfde „gang" van zaken had ge
volgd.
Tn de vergadering van 25 November
1829 werd door B. en W. besloten, op grond
van het rapport van de plaatselijke
Schoolcommissie, het rekwest van Petrus
Wolsky van de hand te wijzen. Doch hij
liet zich niet uit. het veld slaan, en besloot
zich nu tot de koning te wenden. Dit re
kwest, in het begin van Januari 1830 aan
Z.M. gericht, verdient onze bijzondere
aandacht. Petrus Wolsky schrijft daarin
namelijk het volgende:
„dat hij geboren en wonende is te Schie
dam, en sedert drie jaren de derde rang
van onderwijzer bezit; dat hij tot onder
houd van zich en van zijn moeder, die
sedert vijf jaren weduwe, en in behoeftige
omstandigheden verkeert, zich had ge
wend tot B. en W. van zijn stad met het
verzoek om als Privaat Onderwijzer te
worden geadmitteerd, doch zijn verzoek
bij resolutie van 25 November 1829 van de
hand was gewezen; dat hij meende in zijn
goed recht te zijn gekort, daar hij de
enige R. Katholieke onderwijzer was van
zijn stad, die bijna 4000 Katholieken telde.
Zijnde aldus voor hem geen ander middel
om tot bestaan te geraken, dan benoemd
te worden tot Privaat Onderwijzer in zijn
stad, om alzo zijn moeder tot haar einde
welvoegelijk te kunnen ondersteunen".
(Algemeen Rijksarchief, Den Haag).
Naar wfl vernemen, zijn met ingang
van heden de prijzen van lichtpetro-
Ieum en tractorpetroleum met resp. 0.5 en
0.3 cent per liter verlaagd.
Verder worden de prijzen van gasolie,
autogasolic en huisbrandolie gelijktijdig
met 0.40 per 100 liter en die van dunne
stookolie met 0.30 per 100 Titer verlaagd.
Deze verlagingen houden verband met
wijzigingen, die zich hebben voorgedaan
in dc wereldmarkt-noteringen van deze
verschillende producten en in de zee
vrachten.
(Van onze correspondent)
De directeur van de AVRO, de heer D.
Repko, heeft tijdens een Woensdag ge
houden persconferentie, tijdens welke de
AVRO zijn plannen voor het winterseizoen
ontvouwde, stelling genomen tegen het
dikwijls geuite verwijt dat de AVRO bij
het engageren van buitenlandse artisten
een geldverkwistende politiek zou voeren.
Hij zeide dat Engelse artisten door de BBC
een hogere gage zouden krijgen uitbetaald
dan in Nederland.
Belangrijk was de mededeling dat de
Nederlandse Radio Unie een plan in studie
heeft om de honoraria van de radio
auteurs-schrijvers van hoorspelen, klank
beelden en teksten te verhogen, hetgeen
stimulerend kan werken op de productie
van deze auteurs. Dit is voor de radio van
groot belang omdat men kampt met een
gebrek aan goede teksten.
De bekende Paul van Vlaanderen hoor
spelen gaan verdwijnen om plaats te ma
ken voor een twintigtal hoorspelen van
buitenlandse origine en zes werken van
Nederlandse auteurs. Voor het overige
vermeldt het Avro-winterprogramma wei
nig nieuwe gezichtspunten.
Naar ontwerp van de architect Corns
Hoogeveen worden op de hoek van de
Krommelaan en de Burg Wijnaendtslaan
zes woningen gebouwd, waarvoor .dezer
dagen de eerste paal de grond inging. De
woningen zijn verdeeld over drie blokjes.
Het worden étagewoningen, dus een hele
woning gelijkvloers en een hele woning
er boven. Zeven garages, zullen de blokjes
verbinden. Er wordt gebouwd door de fa
Van Kuyk, samen met de heer J. A. Ooms.
In Maart of April van het volgend jaar
hoopt men het complex op te leveren.
Het hoogste punt is gisteren bereikt van
het bouwwerk dat aan de Binnenweg tus
sen het in aanbouw zijnde pand van „De
Ster" en de oude bebouwing van de
„Oude" Binnenweg door het Aannemings-
Bedrijf Gebr. van den Luitgaarden wordt
opgetrokken naar ontwerp van de Rotter
damse architecten A. J. M. Buys en H. D.
Bakker.
Terecht kon de heer C. de Haas, die het
woord voerde namens de opdrachtgeefster:
Philips Pensioenfonds, gewagen van een
mijlpaal in de opbouw. De Binnenweg
wordt één van de attractiefste straten
van Rotterdam, zo zeide hij.
De heer C. J. van den Luitgaarden sprak
zijn voldoening uit over het bereiken van
dit hoogtepunt en richtte tot de arbeiders
de aansporing het pand even goed af te
werken als het tot nu toe is opgetrokken.
Zoals bekend zal zich in het dubbel win
kelpand dat zich onder de 12 woningen
bevindt, de firma Piet v. d. Bergh (U kent
mij toch?) vestigen.
Nog een vlag ging gisteren op feestelijke
wijze in top. Ditmaal aan de Meent, waar
door hetzelfde Aannemings-Bedrijf, de
Gebr. Van den Luitgaarden, naar ontwerp
van het architectenbureau J. P. L. Hen
driks, Wm van der Sluys en L. A. van den
Bosch wordt gebouwd. De frontlengte be
draagt 70 meter, bij een diepte van 22 m.
aan de Oppert en 27 m. aan de Binnen
rotte, de beide zijstraten, waartussen het
16 meter hoge complex zich verheft. Vier
woonlagen boven de begane grond met 11
winkels (zowel aan Meent als aan zij
straten) bevatten 42 flatwoningen, via
trappenhuizen aan de Meent toegankelijk.
Uit het voorlopig verslag van de com
missie van rapporteurs uit de Eerste
Kamer over het ontwerp tot wijziging
van het hoofdstuk Wederopbouw en
Volkshuisvesting der rijksbegroting voor
1953 blijkt, dat enkele leden van oordeel
zijn, dat de minister onvoldoende heeft
aangetoond, waarom van rijkswege moet
worden deelgenomen aan de financiering
van de stadsverwarming te Rotterdam.
Deze leden trokken in twijfel, of de
regering ten opzichte van andere ge
meenten dezelfde tegemoetkomendheid
zou betrachten en stelden de vraag, welk
algemeen belang met de aangelegde
stadsverwarming werd gediend.
Andere leden stelden de vraag, of de
centrale stadsverwarming niet uiterst
kwetsbaar zou zijn in oorlogstijd en of
aan dit aspect van de zaak wel genoeg
aandacht was besteed.
Enige leden vroegen, of de nieuwe
stadsverwarming in vergelijking met de
vroegere toestand een bezuiniging be
tekende.
Ettelijke leden stelden, dat het rege
ringsbeleid in casu wel wordt verdedigd
met het argument, dat hier sprake is
van een belangwekkende proefneming,
doch waagden de juistheid van dit ar
gument in twijfel te trekken, gelet op
reeds op dit stuk bestaande instellingen
o.a. te Utrecht. Zij meehden te weten,
dat de uitkomsten elders geen bezuini
ging betekenden.
Vele 'leden verklaarden tot op zekere
hoogte ontvankelijk te zijn voor de be
zwaren, die tegen dit wetsontwerp kun
nen worden aangevoerd en die bij de
behandeling ervan in de Tweede Kamer
van verschillende zijden waren toegelicht.
Nochtans wensten zij hun instemming
met. de voorgestelde regeling te betuigen.
Van andere zijde werd nog in twijfel
getrokken, of het Rotterdamse gemeen
tebestuur te allen tijde de inwoners van
het gebied der stadsverwarming zou vrij
laten jn het al of niet deelnemen aan die
centrale verwarmingsinstelling.
Tenslotte achtte één der leden het niet
juist, dat de bewoners van steden en van
het platteland, welke in geen enkel op
zicht van een plan, als in dit wetsontwerp
bedoeld, kunnen genieten, door middeC
van hun belastingelden deze centrale
stadsverwarming mede financieren
Het Indonesische ministerie van ver
bindingen heeft de regering er aan her
innerd, dat er een beslissing dient te wor
den genomen ten aanzien van de hoofd
stad van de republiek. Het ministerie
vraagt, welke stad de hoofdstad van Indo
nesië zal worden. Met het oog op de voor
bereidingen van het optrekken van ge
bouwen is een snelle beslissing nood
zakelijk, aldus het ministerie.
Naar eerder was gemeld zou er -een
keuze worden gemaakt tussen de volgende
drie steden: Djakarta, Bandung of Bogor
(vroeger Buitenzorg). Verschillende krin
gen achten Djakarta niet de juiste stad
als hoofdstad voor Indonesië, omdat hot
hier „niet zo rustig" is. Bovendien biedt
Djakarta niet genoeg ruimte om grote
regeringsgebouwen op te trekken. Volgens
deze kringen zou Djakarta een handels-
en industriecentrum moeten worden.
Gisternacht om kwart voor twee wan
delde een hert, afkomstig uit het Haagse
hertenkamp, vrij rond op de Besuiden-
houtseweg. Pogingen van agenten om
het dier in het kamp terug te drijven
mislukten, want 't edele beest verdween
in de weilanden van het gebombar
deerde gedeelte van liet Bezuidenhout-
kwartier.
Om half seven gistermorgen sagen de
selfde agenten het hert lustig rond
zwemmen in de gracht van de Zuid-
Oost-Buitensingel. Terstond werden red
dingspogingen aangewend en tenslotte
gelukte het hun met een dreg het dier
op het droge te trekken.
Het beest toonde zich echter niet erg
dankbaar, want het rukte zich los, rende
door de stad en dook toen in de Hof
vijver, klom er zelf weer uit en liep
tenslotte toch in de armen van de her
mandad die het hert weer netjes in het
kamp terugdreef.
(Van onze correspondent)
Als de werkzaamheden vlot verlopen,
zullen de badgasten in Katwijk het vol
gende zomerseizoen de opening van een
openluchttheater meemaken. Het initiatief
hiertoe is uitgegaan van een aantal par
ticulieren, die een commissie instelden,
welke contact opnam met het gemeente
bestuur. Dit contact is vruchtbaar geweest,
want de plannen voor het openlucht
theater verkeren thans in een vergevor
derd stadium. Zodra het nieuwe uitbrei
dingsplan is vastgesteld vermoedelijk
aan het eind van dit jaar zal met da
werkzaamheden een aanvang worden ge
maakt. Het ligt in de bedoeling om een
duinpan in de Zuidduinen te veranderen
in een amphitheater met 1000 zitplaatsen.
Een flinke grasmat zal het speelplan vor
men. Als de aanplanting, welke een be
langrijk onderdeel vormt van het nieuwe
theater, het weer een beetje mee heeft,
zal reeds in het komende zomerseizoen de
eerste opvoering plaats hebhen.
Het m.s. „Karimata" van de Mij Neder
land, dat, zoals bekend, met machine-
schade te kampen heeft, wordt thans door
de sleepboot „Oostzee" van L. Smit en
Co's Sleepdienst naar Colombo gesleept.
In deze haven zullen de noodzakelijke re
paraties worden uitgevoerd. Hoelang de
reparaties zullen duren, kan eerst in Co
lombo worden vastgesteld.
De Deense kusttorpedoboten „Huit-
feldt" en „Willemoes" zullen van 5 tot
8 November een niet-officieel bezoek
brengen aan Rotterdam. Divisieeomman-
dant is luitenant ter zee der eerste
klasse P. Wurtz.
Beide boten meten 782 ton standaard
waterverplaatsing eI1 hebben een maxi
mum snelheid van 35 mijlen per uur.
De voortstuwing geschiedt door tur
bines, die een vermogen hebben van
21.000 pk. De bemanning telt 185 koppen.
Volgende week Vrijdag zal Circus Strass
burger, na zijn tournée door Zweden, de
gala-première in de Ahoy'-hal geven,
waa- deze onderneming van klassieke cir
cuskunst thans voor de derde maal haar
tenter, opslaat. Er zal een zeer afwisselend
Programma worden vertoond. Naast de
paarden zullen er zijn een groep leeuwen,
beren olifanten, kamelen en een wonder-
hond. Eén der hoofdnummers is José Moe-
ser, de bekende schoolrijder. Het circus
blijft een maand te Rotterdam-
I^AMELIJK ONVERWACHT zullen op
uitnodiging van de Britse minister
van buitenlandse zaken. Anthony
Eden, morgen de ministers van buiten
landse zaken van de Verenigde Staten,
Frankrijk en Engeland te Londen bijeen
komen om, zoals enkele Engelse bladen
het formuleren, „de dringende wereld
problemen" te bespreken De „Times"
gebruikt een enigszins andere formule;
het Londense blad spreekt van de „pro
blemen van gemeenschappelijk belang"
De zaak zal intussen wel op hetzelfde
neerkomen, want alle vraagstukken van
enige omvang raken tegenwoordig de ge
hele wereld; en het is dus niet zo heel
moeilijk de kwesties op te sommen, welke
op deze conferentie zonder agenda zullen
worden behandeld. Overigens kan zij wor
den beschouwd als een logisch vervolg op
de conferentie van Washington in Juli j.l.,
waar de ministers van buitenlandse zaken
van de Grote Drie van het Westen even
eens in gemeenschappelijk beraad de be
roemde tour d'horizon ondernamen Toen
echter was minister Eden nog ziek; nu
viert hij zijn rentrée met deze bijeen
komst. Die inderdaad tamelijk onverwacht
is gekomen. Te Washington werden Dins
dagmorgen alle bereikbare journalisten in
allerijl bijeengeroepen om hun het grote
nieuws mede te delen. De- wijze waarop
deze persconferentie was georganiseerd,
had intussen een sfeer van hoogspanning
geschapen en de perschefs nadden heel wat
moeite om de aanwezigen te overtuigen,
dat er geen dringende en dwingende rede
nen waren om met zo'n spoed bijeen te
komen; de conferentie lag veeleer in de
lijn van de destijds gesloten overeenkomst
„om met korte tussenpozen in een der
drie hoofdsteden besprekingen te voeren".
ALS WE DE ZAAK GOED ZIEN, moet
men in dit geval vooral teruggrijpen
op het begrijpelijke verlangen van
minister Eden, om. nadat hi) zoveel maan
den uit de running is geweest, door per
soonlijk contact met zijn collega's van
Washington en Parijs weer volkomen op
de hoogte te komen van de opvattingen
in beide genoemde hoofdsteden. Want al
blijven de grote lijnen van de Amerikaanse
en Franse politiek wel vaststaan, er heeft
toch een voortdurende ontwikkeling in
allerlei détails plaats; en bovendien is het
van gewicht, dat de leidende figuren de
vaak beslissende imponderabilia kunnen
blijven aanvoelen; wat alleen mogelijk is,
ais zij in een gesprek van mens tot mens
zich vrijer uitlaten dan in grote rede
voeringen en officiële nota's wenselijk is.
Daarom ook is bijv de Amerikaanse
staatssecretaris Foster Dulles slechts van
twee ambtenaren vergezeld; en zijn col
lega's zullen zich eveneens tot zeer enkele
raadgevers beperken. Het wordt inderdaad
een intiem gesprek.
Wereldschokkende beslissmgen zijn van
deze ministersconferentie allerminst te
verwachten. Maar de proolemen. welke
aan de orde zullen komen, pggen voor het
grijpen: Triëst, de vlermogendhedenconfe-
rentie, de Westelijke defensie Korea. Indo-
China En in de Amerikaanse commentaren
bespeurt men duidelijk op de achtergrond
de angst, dat Sir Winston Churchill het
plan zou koesteren desnoods alleen naar
Moskou te reizen om een tête tête met
Malenkof te hebben. In Washington heeft
men het zelfs nodig geoordeeld officieus
te verklaren, dat de toch wel wat overijlde
bijeenroeping van de Londense conferentie
absoluut niets te maken had met soort
gelijke plannen van Sir Winston, waarvan
men, naar men zeide. overigens niets af
wist; men had er alleen in de bladen over
gelezen.
WEL GAF MEN TOE, dat te Londen
de kwestie van informele bespre
kingen op het hoogste niveau, het
lievelingsdenkbeeld van Churchill, zeker
zal worden opgeworpen. Maar Washington
verzet zich daartegen nog steeds met alle
kracht, gelijk dat ook nog het geval is
voor een gelijkberechtigde conferentie met
communistisch China. Op deze twee pun
ten zal Foster Dulles hoogstwaarschijnlijk
voorlopig van geen compromis willen
weten. De kwestie Triest zal grond'g wor
den bestudeerd, al voert men aan, dat de
hoogspanning, welke in het begin van de
week heerste, al heel wat is geluwd.» De
eerste reactie van Joego-Slavië is onge
twijfeld veel feller geweest dan Londen en
Washington aanvankelijk hadden ver
wacht; maar Tito is een harde realist, die
precies berekent, hoe ver hij kan
gaan; een ogenblik scheen hij mis te
rekenen, maar volgens de mngste berich
ten corrigeert hij zich zelf reeds. Of
schuilt er enige waarheid m de bewer ng,
welke we ergens hoorden, dat alles een
opgezet spelletje is tussen Washington,
Londen, Belgrado en Rome. waarbij iedar
land zijn eigen rol had? Onmogelijk js het
zeker niet.
En dan zal de conferentie zich zetten
aan het opstellen van een nieuwe, de
zoveelste nota aan Rusland over een bij
eenkomst van de Grote Vier; voorgesteld
zal worden: 9 November te Lugano. Men
zegt, dat de nieuwe Westelijke nota kort
en niet polemisch zal zijn; men zegt zelfs,
dat ze zal laten doorschemeren, dat als de
Koreaanse kwestie eenmaal geregeld zal
zijn. een conferentie van de Grote Vijf.
dus met deelneming van communistisch
China, binnen het bereik van de mogelijk
heden komt te liggen. Wa wachten af,
maar geloven in elk geval, dat de ont
wikkeling in die richting gaat. Het grote
probleem blijft intussen Duitsland En
daarover zien we voorlopig nog geen
accoord tussen West en Oost. We beginnen
langzaamaan overtuigd te raken, dat
Wes-t-Duitsland eerst sterk bewapend
moet zijn, vóór men aan een dergelijk
accoord kan denken.
