Weerloosheid niet uitbuiten
om commerciële motieven
Bioscoop- en filmexploitanten
bezinnen zich op hun taak
thrfarine „4
TROTYL GEBRUIKT BIJ
MILITAIRE OEFENING
Verkapte devaluatie in Brazilië
Wyharid Fockink
Britse atoomontploffingen in
Australië
Bestri j ding van melaatsheid nu
in een beslissend stadium?
Soeiir Marie-Susanne bereikte na
40 jaar een prachtig succes
De Dajaks schaften zich weer koppensnellerszwaarden aan
RESERVE-OFFICIER VOOR DE
RECHTBANK
N
BAARNSE BRUGWACHTER WERD
FILMACTEUR
Nieuw-Zeeland
is heel
ver weg
De zaak" hoeft niet om „de goede zaak
te worden verwaarloosd
4-voudige... inderdaad
ceel betere werking!
Generaal Gruenther in
Nederland
Mgr Bossilkoff nog in
leven?
Koningin en Prins naar
Frankrijk
Huisvestingsproblemen
Oud-missionaris was proefpersoon
Maar regering zette de „dukun" achter slot en grendel
De laatste ronde
KVP-referaat over
belastingheffing
Zierikzeese kinderen
naar Frankrijk
DONDERDAG 15 OCTOBER 1953
PAGINA 3
Pastoor contra schouwspeler
Belang voor hele volksgemeen
schap
HALF JAAR KERKEN
BOUW
AUTO REED TEGEN BOOM
Dode en zwaargewonde
Greep uit de K.I. van deze week:
HET BLAD, WAAR UW
GROOTOUDERS GROOT
MEE WERDEN, IS
EVEN JONG ALS U.
EN U BLIJFT ER GEESTELIJK
ZO GEZOND BIJ I
[katholieke!
Iillustratiei
MAKELAAR UIT OSS
VEROORDEELD
Provinciale dag te
Vlaardingen
KEUR
INVOER IN VIJF
CATEGORIEËN VERDEELD
Wat pater Voncken ojis vertelde:
Beslissende étappe in Lyon
Ir Maris antwoordt
Prins Bernhard
Verzamelrapport over eenheid
waarschijnlijk voor Partijraads
vergadering gereed
Een rare geschiedenis
95
(Van onze verslaggever)
55
..Dnitfelp is u vandaag voor ogen ge
stald de grote verantwoordelijkheid, die
gii als exploitant van een hjoscoon draagt.
Gii verkoopt een geestelijk goed èn be
ïnvloedt daarmee het denken en doen van
de massa, met name van de jeugd. De
bi"«<-oen immers trekt vooral dat deel van
hef publiek, dat het minst ontwikkeld en
hef meest te beïnvloeden is.
Tevens is? u voorgehouden de zedel'ike
plicht om die weerloosheid en geesteliike
zwakte niet uit te buiten uit commerciële
motieven".
Aldus vatte prot. dr A. A. Ariëns in
tegenwoordigheid van Z. H. E. mgr B.
Alfrink coadjutor van het aartsbisdom, in
enkel korte niet mis te verstane woorden
de voordracht samen, gehouden v°or
katholieke bioscoop- en filmexploi'tanten,
die gisteren in hotel „Esplanad t
Utrecht waren bijeengekomen om zich te
bezinnen op hun verantwoordelijkheid en
hun taak als mens en als katholiek.
Na te hebben gewezen op de moeilijk
heden die de exploitanten verhinderen
dfe taak volledig te vervullen de ex
ploitanten zijn immers geen producenten,
terwijl de productie bijna uitsluitend in
handen van niet-katholieken is kwam
prof Ariëns tot de praktische conclusie,
dat er twee punten zijn, waarop de onaf
hankelijke exploitant zijn invloed kan
dner gelden: de keuze van de films, die
h;i vertoont en de reclame, die daarvoor
word., gemaakt.
Wil de katholieke film-exploitant ver-
an'woord zijn met betrekking tot de keus
van zijn films, dan dient hy in het alge
meen de richtlijnen aan te houden van
dr katholieke nakeuring. Dit ontslaat hem
e"htcr geenszins van zjjn persoonlijke
vei „woordelijkheid in zyn eigen bedrijf
ri 'en opzichte van de bepaalde bevol-
k'ugsgroep, die zyn theater bezoekt.
Op het gebied van de reclame, waarvan
ln de brieven van de bisschoppen in ver-
y'rillende landen met bezorgdheid mel-
d i wordt gemaakt, bestaan ook in Ne
rf--land tekorten. Filmtitels, foto's, affi
ches en voorfilms speculeren vaak op het
1; "jerf- in de mens om het product aan
trekkelijker te maken. Ook op dit punt
kan de katholieke bioscoopexploitant zijn
invloed ten goede doen gelden.
Tot slot constateerde prof- Ariëns, dat
dit congres het eerste optreden naar
buiten van het Katholieke Bezinnings
centrum voor bioscoop- en filmexploitan
ten heeft bewezen, dat het nog jonge
Centrum niet alleen levensvatbaarheid,
maar ook levenskracht bezit, omdat het
een zeer groot aantal belangrijke katho
lieke exploitanten heeft weten te ver
enigen.
In de ochtendzitting van het congres,
dat werd bijgewoond door de heer mr D.
Bijdendijk, voorzitter van de Centrale
commissie voor de filmkeuring en de heer
Vermin, voorzitter van de Nederlandsche
Bioscoop-bond, had prof. dr U. Notebaert
S.J. ingeleid door de voorzitter, de
heer H. J. Teunissen, die er aan herinner
de, dat het Bezinningscentrum in 1951
overeenkomstig de speciale wens van het
Nederlandse episcopaat op basis van de
film-encycliek „Vigilanti cura" was op
gericht met het doel de godsdienstige,
zedelijke en stoffelijke belangen van zijn
leder te behartigen in zijn voordracht
over film en moraal gewezen op de strijd
tusser de pastoor en de schouwspeler,
tussen de kerk en het spel in zijn meest
algemene zin. Een strijd, die er is geweest
va" de vroegste christentijden af en die
wel altijd zal voortduren, zolang het spel
n uiting is van heidense, niet-christelijke
gedachten.
t. To+C^,ic+°lft men volgens prof. Note
baert met bangte Zijn het menselijke le-
Ve-t m«.n hef ?n zoa!s llet werkelijk is,
m f- f van dePhnotSt is het iuiste pers
pectief nrnfexT waarden. Daarom
is het volgens prof. Notebaert niet nodig
om wille van de .goede zaak..
te verwaarlozen. Paus Pius xi heeft im
mers in zijn encycliek niet tegen maar
vóór de film gepleit, maar dan dé film
die het gezonde volksleven niet aantast
Als christenen willen de pastoor en de
schouwspeler, i.e. de filmexploitant het-'
zelfde en daarom moet deze laatste vol
gens het pauselijke woord als een „cor-
datus vir", een kordaat man, de film in
de goede richting dringen, waarbij de
katholieke toelaatbaarheidskeuring hem
tot richtlijn kan dienen, hoewel dit hem
niet van zijn persoonlijke verantwoorde
lijkheid ontslaat.
Exploitant in sleutelpositie
In de middagzitting vergeleek dr J. M.
L. Peters, die sprak over „De katholieke
filmexploitant in zijn bedrijf', diens posi
tie met die van een uitgever of boekhan
delaar, wiens product het denken en doen
van de bezoeker in sterke mate kan be-
invloeden.
In een land, dat geen noemenswaardi
ge eigen filmproductie bezit, speelt de
exploitant de voornaamste rol in het stre
ven naar de ontwikkeling van een ge
zonde filmcultuur. Hij bezit door direc
te invloed op de import van films de
sleutel tot het welslagen van elke op het
Advertentie
grote publiek gerichte activiteit, die zich
de verbetering van het gehalte der films
ten doel stelt".
Derhalve is de exploitant, die zijn in
vloed ten goede aanwendt, een cultuur
drager van de eerste orde en heeft daar
door het recht op de steun, de medewer
king en de erkenning van de gemeen
schap.
Het laatste woord was aan mgr Al
frink, die z'ijn innige voldoening uitsprak
over het bestaan van dit Bezinningscen
trum, doordrongen als hij was van de
betekenis van de film, niet alleen voor
de katholieken, maar voor heel de volks
gemeenschap. Naast pers, radio en tele
visie heeft ook het bioscoopbedrijf een
onberekenbare invloed op de samenle
ving. In de bioscoop immers vindt een
groot deel van het publiek niet alleen
ontspanning maar ook instructie en op
voeding en daarom moet iedere exploi
tant zich van zijn verantwoordelijkheid
bewust zijn.
„Beziet men, naast deze maatschappe
lijke, ook de christelijke en katholieke
zijde van dit vraagstuk, dan kan men
slechts verbaasd staan, dat men nu pas
tot de oprichting van een dergelijk Be
zinningscentrum is gekomen", aldus mgr
Alfrink.
Doordat in één tablet Chelarine
„4", vier wereldberoemde genees
middelen samenwerken, is de wer
king veel krachtiger en helpt het ook
daar, waar andere middelen ialen.
BEROEMDE GENEESMIDDELEN
IN EÉN TABLET
i
TEGEN PIJNEN EN GRIEP - 20 TABLETTEN F 0.75
Tijdens een militaire veldocfening,
die op 27 en 28 Mei j.l. op ,De Stom-
pert" bij de vliegbasis Soesterberg is
gehouden, is de de korporaal A. V. bij
het ontploffen van een stuk trotyl zo
zwaar aan de linkerhand gewond ge
raakt. dat later de linkeronderarm
moest worden geamputeerd.
In verband hiermede stonden gisteren
een officier, twee sergeanten en een
korporaal van de luchtmacht terecht
voor de krijgsraad te velde West onder
presidium van mr dr J. van Erk.
De officier, de reserve eerste
nant C. B„ werd ten laste gelegd te
hebben toegestaan, dat trotyl by deze
oefening is gebruikt, zonder daartoe
bevoegd te zijn en zonder de veraste
veiligheidsmaatregelen te hebben ge
nomen.
Uit het verhoor bleek, dat dit trotyl
was overgebleven van een oefening van
enige dagen eerder, toen deze spring
stof was gebruikt voor het opruimen
van blindgangers op een handgranaten-
baan.
Luitenant B. verklaarde, dat hij niet
wist, dat na elke oefening de overge
bleven springstoffen moesten worden
ingeleverd. Hij ontkende vóór de oefe
ning instructies daartoe te hebben ont
vangen alsook, dat hem het gebruik
van trotyl is verboden.
Hierna werd in deze zaak ver
hoord sergeant J. de R„ die aan luite
nant B. had voorgesteld het overge
bleven trotyl voor de oefening te ge
bruiken. Hij bekent van de sergeant
van de wapenkamer de opdracht te
hebben gekregen het niet gebruikte
trotyl terug te brengen. Hij had echter
gerapporteerd, dat alle springstof was
verbruikt.
De tweede sergeant, die bij deze zaak
is betrokken. Van W. is met korporaal
Van de R. er van beschuldigd het tro
tyl tot ontploffing te hebben gebracht
waardoor korporaal V. ernstig werd
gewond. Zij zouden onvoldoende vei
ligheidsmaatregelen hebben getroffen.
De auditeur-militair, mr F. van Dus-
sen. zei in zijn requisitoir luitenant B.
schuldig te achten aan opzettelijke on
gehoorzaamheid, het saboteren van de
voorschriften voor het gebruik en het
ln de eerste helft van dit jaar zijn 35
complete kerken gereed gekomen en
werden voor 50 de bouwplannen gcedge
keurd, waaronder 11 herbouwgevallen.
Voor herbouw oorlogsschade' aan ker
ken werd een bedrag van 2,7 millioen
aan werken goedgekeurd en wel: R K
kerken 1,8 millioen, N.H.-kerken f' O "5
millioen, Geref. kerken 0,2 millioen en
overige kerken 0,4 millioen.
Het aantal complete kerken, dat op 1
Juli j.l. wel goedgekeurd, maar nog niet
gereed was» bedroeg 122.
inleveren van springstoffen. Het ver
weer van beklaagde, dat hij °P "e
hoogte is geweest van de voorschriften,
achtte de auditeur-militair onaanvaard
baar. „Iedere officier en onderofficier
weet dat na elke oefening de niet ge
bruikte springstof moet worden ingele
verd. Als op een schietbaan een kogel
wordt vermist, moet iedereen blijven
voor een onderzoek. Hoe behoort het
dan met trotyl te gaan?" Hij achtte de
tenlastelegging bewezen en eiste een ge
vangenisstraf van vijf maanden.
Tegen sergeant De R. werd 10 dagen
gevangenisstraf geëist, tegen sergeant
Van W. en tegen korporaal Van de R.
elk drie weken hechtenis.
Na een schorsing van ongeveer een
half uur deelde de president mede, dat
de zaak werd teruggewezen naar de of
ficier-commissaris voor 'n nader onder
zoek.
Besprekingen in Breda en
Den Haag
Generaal Gruenther, de opperbevelheb
ber van Europa der NATO-strijdkrachtcn,
is gistermidag om twee minuten over twee
op de vliegbasis Gilze-Rjjen aangekomen
voor zjjn tweedaags bezoek aan Neder
land. Na een kort oponthoud op de vlieg
basis ging hy naar Breda waar hij de
artillerieschool bezocht.
Op het vliegveld werd generaal Gruen
ther ontvangen door luitenant-generaal-
waarnemer A. Baretta, chef van de lucht
machtstaf, commandantvlieger'P. Vroon,
commandant van de luchtvaartopleiding
en de commandant van het vliegveld
Gilze-Rijen, overste Van de Rest. Tot het
gezelschap van de generaal behoorden de
Nederlandse liaison officer bij de Shape,
brigade-generaal Van Griethusen en lui
tenant-kolonel Knolton, adjudant van
generaal Gruenther.
Nadat de generaal op het vliegveld de
basis en de opleiding had bezichtigd, werd
hij in de officiersmess ontvangen door
luitenant generaal B. R. P. J. Hasselman
Per auto ging men naar Breda voor het
bezoek aan de artillerie-opleidingsschool.
Hier werd het gezelschap ontvangen door
de commandant van de school, kolonel
Schoonenberg. Op het kazerneterrein
stond een erewacht van leerlingen van de
artillerieschool opgesteld, benevens een
drumband.
Ook in Breda is latar een korte bespre
king gehouden in de officiersmess. Om
even half vijf vertrok de generaal per
auto naar Den Haag.
Volgens in Griekenland ontvangen be
richten uit Bulgarije is de bisschop van
Nikopol, mgr Eugenius Bossilkoff, d:e op 3
October van het vorige jaar ter dood werd
veroordeeld, nog altijd in leven. Hij zou
in de gevangenis van Plovdiv, een grote
stad in de nabijheid van de Griekse grens,
zijn ondergebracht. Vroegere berichten,
dat hij gefusilleerd was, zijn nooit beves
tigd, integendeel zelfs van verschillende
zijden tegengesproken. De mogelijkheid,
dat de bisschop in genoemde gevangenis
vertoeft, wordt afgeleid uit twee aanwij
zingen. Vooreerst hebben de autoriteiten
van de gevangenis te Plovdiv onlangs naar
de woning van de bisschop te Rome be
richt gezonden met het verzoek diens per
soonlijke eigendommen naar de gevangenis
op te sturen. Ook hebben zij toegestaan,
dat hem voedselpakketten worden gezon
den Langs andere weg wordt het in leven
zijn van de bisschop bevestigd. Een pro-
communistisch priester nl„ zekere Nikolai
Raden, heeft vorige maand een toespraak
gehouden, waarin hij verklaarde, dat de
opzet der reactionnairen, om van mgr
Bossilkoff een martelaar te maken, zou
mislukken: de bisschop immers leefde nog.
Advertentie
Op uitnodiging van president Auriol
zullen de Koningin en de Prins 't week
einde doorbrengen in zijn buitenhuis te
Rambouillet. teneinde aldaar van enkele
ongestoorde vacanticdagen te genieten.
Gistermorgen heeft zich in Rijsbergen bij
Breda een ernstig ongeval voorgedaan,
waarbij een persoon werd gedood en een
ander ernstig werd gewond.
Een personenauto, bestuurd door de heer
S. uit Antwerpen, is door nog onbekende
oorzaak tegen een boom gereden, waar
door de vrouw van de bestuurder op slag
werd gedood. De heer S. werd zwaar ge
wond opgenomen in het Sint Ignatius-
ziekenhuis te Breda.
maar de K.I. brengt
het in Uw huiskamer.
Afschud op Schiphol.
Nieuw-Zeeland is zo heel ver weg Onze reporter J.W.
Hofwijk schrijft over emigranten, die in de Christchuich-race
naar Nieuw-Zeeland zijn gevlogen. Een tocht van het innig
vertrouwde naar het volslagen onbekende.
Arme, kleine mens. Is de mens verkeerd geconstrueerd? In
Amerika neemt men proeven met de mens, omdat deze het
tempo, waarmee de techniek zich ontwikkelt, niet meer kan
volgen. Een even indrukwekkende ais boeiende reportage.
In de eerste linie ven het Christendom. Een onzer redacteuren
deed Duitsland aan en schreef een reportage over de Oost-
priesterhulp
Zieke kinderen bij Moeder thuis. De eerste kinderbedevaart naar
Lourdes De K.I. brengt de enige foto-reportage over deze
ontroerende pelgrimage.
Ik ga naar Parijs I Lindbergh zet door. Parijs is het doelwit.
Gods Linkerhand. Het begin van de aangrijpende roman, die tot
de allerbeste behoort, na de oorlog verschenen.
Schooiertjesplaag. De „Jeep-Express" zendt opnieuw bericht.
(Van onze correspondent)
De rechtbank te Den Bosch heeft de
makelaar J. van H. uit Oss wegens ver
duistering van effecten Woensdag veroor
deeld tot anderhalf jaar gevangenisstraf.
Voorts werd hem het recht ontzegd ge
durende vijf jaar enig zelfstandig ambt
te bekleden waarin hem door het publiek
geld wordt toevertrouwd.
j. v. H. had effecten, die zijn cliënten
hem in bewaring hadden gegeven ten
eigen bate te gelde gemaakt.
Op Donderdag 29 October a.s. des mor
gens om 10 uur, zal in de zaal „Harmonie"
te Vlaardingen een provinciale vergade
ring worden gehouden, waaraan deelne
men burgemeesters, wethouders, hoofden
van Huisvestingsbureaux en andere amb
tenaren. De deelneming aan dergelijke
vergaderingen varieert van 150 tot 230 per
sonen.
De chef van het bureau Huisvesting te
Schiedam de heer J. v. d. Griend o.a zal
een inleiding houden over het onderwerp
„De betekenis van het puntenstelsel" bij
de verdeling van woongelegenheid.
Naar aanleiding van dit onderwerp zal
een gedachtenwisseling volgen, terwij] er
ook gelegenheid zal zijn tot het uitwisse
len van ervaringen en gedachten met be
trekking tot de woonruimtewet 1947. Het
gezelschap zal ook worden rondgeleid door
de Stadsgehoorzaal, terwijl er ook een
aantal maquettes bezichtigd zal worden,
waarbij de Dienst van Stadsuitbreiding
voor voorlichting zal zorgen.
Op de proefterreinen ten Noordwesten
van Woomera in Australië is Donderdag
ochtend vroeg pl. tijd niet goed^ gevolg
een atoomwapen tot ontploffing ge
bracht. Binnenkort zal een tweede grote
atomische ontploffing volgen, aldus heeft
Sir William Penney, de Britse geleerde
die belast is met de leiding van de atoom-
proeven in Australië, aan het ministerie
van bevoorrading in Londen geseind.
Ongeveer 100 Britse en Australische
geleerden en 200 technici woonden cle
proefneming bij. De ontploffingen wer
den veroorzaakt in het gebied rondom de
rakettenbaan van Woomera, een zo goed
•ls onbewoond gebied van 200.000 vier
kante kilometer in centraal Australië.
Naar verluidt, sloeg de 44-jarige Sir
Wilham Penney, te zamen met enige
naaste medewerkers, de ontploffing gade
De drastische wijzigingen in de bepa
lingen ten aanzien van het Braziliaanse
handels- en betalingsverkeer komen in
feite heer op een devaluatie van de cru
zeiro. Zoals wij Maandag reeds meldden,
zullen exportvorderingen voortaan ver
handelbaar zijn tegen de officiële koers,
terwijl hierbij een speciale premie zal
worden gegeven.
Bij de uitvoer van koffie bedraagt deze
premie 5 cruz. per dollar, voor andere
producten zal een premie van 10 pet bó
ven de officiële pariteit gegeven worden.
De effectieve koers voor de cruzeiro bij
de uitvper van koffie komt hierdoor uit
op 23.36 per dollar, hetgeen 5 cruz. meer
is dan de officiële pariteit van 18.36.
Voor de invoer blijft de officiële koers
nog van kracht. De import zal echter ge
rantsoeneerd worden en wordt hiertoe in
vijf groepen verdeeld. Bij de deviezen toe
wijzingen wordt een systeem gevolgd, dat
ook hier in feite op devaluatie neerkomt.
Van de exportopbrengst zal de Bank van
Brazilië n.l. een percentage behouden
(thans vastgesteld op 30 pet) om de in
voer van tarwe te betalen en handels
schulden af te lossen, terwijl het restant
van 70 pet aan de hoogst biedende impor
teurs verkocht zal worden, hetgeen er op
neerkomt, dat zij heel wat meer zullen
moeten betalen dan de officiële notering.
Verscheidene koersen verivocht
Daar de beschikbare deviezen naar be
langrijkheid over vijf categorieën worden
verdeeld en afzonderlijk ais zodanig aan
de importeurs worden verkocht, waarbij
de importeurs van de meest onontbeer
lijke artikelen de grootste toewijzing ver
krijgen en importeurs van luxe artikelen
de kleinste toewijzingen, moet worden
verwacht, dat voor al deze categorieën af
wijkende koersen zullen ontstaan. De no
teringen voor de minst noodzakelijke im
porten zullen uiteraard het hoogste zijn.
De eerste veiling van de uit de export
ontvangen deviezen zal waarschijnlijk
eerst 16 October plaats vinden, omdat de
verdeling van de verschillende goederen
over de vijf categorieën nog enige tijd zal
vergen.
Van de jaarlijkste deviezenbpbrengst
die op 1300 millioen gesteld wordt, zul
len er 910 millioen (70 voor de in
voer beschikbaar komen, terwijl 390
millioen (30 door de overheid behou
den zullen werden. De verdeling van het
bedrag dat aan importeurs verkocht zal
worden is in volgorde van de belangrijk
heid der in te voeren goederen als volgt
vastgesteld: 50 pet voor categorie A. 25
pet voor categorie B. 15 pet voor categorie
C en 5 pet voor de categorieën D en E
ieder. Van hgt totale bedrag zal 47% pet
in Sao Paulo geveild worden, terwijl 37
pet in Rio de Janeiro en 15 pet in andere
steden in veiling zal komen.
Op liet grote internationale wetenschappelijke congres voor leprabestrij
ding, dat van 3 tot 10 October te Madrid gehouden is, beeft de eenvoudige
Franse kloosterzuster, Sr Marie-Susanne Novial, professoren en geleerden
verwonderd doen staan. Zuster Susanne heeft daar nadere mededelingen
gedaan over de eerder gemelde successen bij bet isoleren van de lepra-bacil,
de verwekker van de zo gevreesde melaatsheid.
houden congres voor micro-biologen gaf
men de door zuster Susanne geïsoleerde
bacil de naam van „Microbacterium Ma-
rianum". Zoals tijdens dat congres bekend
werd gemaakt, heeft de door zuster Marie-
Susanne ontwikkelde vaccin bij verschei
dene zwaar zieke melaatsen, die reeds niet
meer op infectie reageerden, actieve reac
ties opgeroepen.
Ofschoon het voorbarig is reeds nu van
een definitieve overwinning op deze vre
selijke ziekte te spreken, neemt men in
vakkringen algemeen aan, dat de bestrij
ding, dank zij de ingespannen arbeid van
deze Franse kloosterzuster, in een beslis
send stadium is getreden. Dit grote resul
taat van deze thans 61-jarige kloosterzus
ter is de bekroning van een lange en moei
de. Tegelijkertijd begon zij uitgebreide on
derzoekingen en deinsde daarbij voor geen
enkele moeilijkheid terug. Haar doel was
de tot nu toe niet geïsoleerde lepraver
wekker kunstmatig te kweken. De ene te
leurstelling volgde op de andere; tiental
len zorgvuldig voorbereide proeven en ex
perimenten mislukten.
Desondanks had de dappere, steeds op-
zame onderzoekingstocht door het land geruimde zuster de voldoening te zien, hoe
in de loop der jaren het aanvankelijk
kleine en gebrekkige hospitaal uitgroeide
tot een grote kliniek, waarin meer dan 900
melaatsen opgenomen konden worden.
Intussen maakte haar wetenschappelijk
werk voortgang en begon men in kleine
kring in Europa met belangstelling naar
haar ervaringen te informeren. Na 25 jaar
van onafgebroken -ziekenverpleging werd
zuster Marie Susanne door haar oversten
naar Frankrijk teruggeroepen om in het
bekende melaatsenziekenhuis van St Louis
te Parijs haar wetenschap over de lepra
bestrijding mee te delen. Zij kreeg daar
TS I gelegenheid met moderner middelen haar
ae oiiiit; 7<stti>n m-
van de wetenschap in dienst van de naas
tenliefde
Toen de jonge Alice Noviale de dochter
van een welgesteld fabrikant te Creusot,
in de congregatie van de Zusters van
Maria van Saint Maur (bij Lyon) trad, kon
zij niet vermoeden, dat de micro-biologi
sche wetenschap zich veertig jaar later vol
ontzag over haar vindingen zou uitspre
ken.
In 1909 vaardigde de regering van de
Fidschij-eilanden met het oog op de ont
zaglijke verbreiding van de melaatsheid
in haar gebied het besluit uit, alle lepra-
lijders over te brengen naar Makongai,
een klein verlaten eiland in
Oceaan. De verzorging van deze „levende
doden" wend toevertrouwd aan de Zusters
van Maria.
Als overste van de komende zieken-
inrichting voor de melaatsen werd de jon
ge zuster Marie-Susanne aangesteld. Met
voortvarendheid en moed zette deze zus
ter zich aan het werk en bouwde, tezamen
met een medezuster, in korte tijd een zie
kenhuisje voor 20 der allerzwaarst lijden-
vanuit een observatiepost op slechts zes
kilometer afstand van het ontploffings
centrum. De bommen werden op torens
tot ontploffing gebracht. De explosies
waren minder krachtig dan de eerste
Britse atoomontploffing van verleden
jaar.October bij de Monte Bello-eilanden,
die ten Noordwesten van Noord-Austra-
iie z'ijn gelegen.
Ook nu waren op het proefterrein hui
zen gebouwd en auto's, vliegtuigen en
ander materiaal geplaatst om de uitwer
king van het atoomwapen hierop na te
gaan.
Op grote hoogte rond het proefterrein
vlogen militaire vliegtuigen om te ver
zekeren, dat geen toestellen in de buurt
kwamen, die zonder machtiging monsters
radio-actieve lucht zouden kunnen trek
ken.
(Van onze verslaggever).
DE SPIDO-BOOT, die gis
termiddag van de Park-
steiger te Rotterdam
voor een haveurondvaart af
voer, was nog maar nauwe
lijks twee meter van de kant
af, toen de kapitein by wyze
van spreken het anker weer
kon laten vallen. In feite
meerde hy zijn schip^ langszij
een binnenvaartschip, dat
even verderop lag en terwijl
de passagiers luide toe
juichingen en aanmoedigin
gen lieten horen, werden en
kele laatkomers over deze
schuit aan boord gehesen.
Er was meer dan normale
belangstelling voor het ge
zelschap, dat zich had inge
scheept voor een tochtje door
de haven en dat was ook
niet te verwonderen, want
het is geen dagelijkse ge
beurtenis, wanneer een 60-tal
missionarissen en klooster-
zusters die haven van de
Maasstad gaat bezichtigen-
En de opmerking: „Het lijkt
wel Don Camillo". die we
ergens aan de wal hoorden
maken, was misschien niet
juist, doch wel te begrijpen.
Een dagelijks voorval was
d'eze boottocht niet. doch wel
een jaarlijkse, want traditie
getrouw gaan de deelnemers
aan de Mediseh-Hygiënische
Cursus voor Missionarissen
in Rotterdam een haven-
rondvaart maken. En naast
de 59 cursisten, welke men
d'it jaar telt en van wie er
acht kloosterzusters en vier
lekenzusters zijn, maakten de
gastheren en gastvrouwen,
docenten en bestuursleden de
tocht mee.
TSog geen honderd
katholieken
TWAALF van de paters
hebben reeds jarenlang
in de missie gewerkt en
met een van hen, pater J. A.
Voncken die uit Beek
(L.) afkomstig is en van 1946
tot dit jaar in Borneo heeft
gepionierd (en binnenkort
weer terug gaat)hebben we
een praatje gemaakt over het
werk, waarvan men hier in
Nederland vaak genoeg hoort,
doch eignlijk toch nog maar
heel weinig weet.
Het domein van deze missio
naris was het gebied van de
Boven-Kapuas, ongeveer 500
km van Pontianak en met een
bevolking van tussen de 15
en 20.000 op een oppervlakte
zo groot als Brabant en Lim
burg. Hoe moeilijk het is
naar de andere te komen een
twintig of dertig kilometer
moet lopen langs een pad
door de wildernis, dat men
als „beginneling" nauwelijks
als pad zou herkennen.
„Wat men eigenlijk bij een
eerste entree doet?". Pater
Voncken glimlacht eens en
vertelt eenvoudig verder:
„Wel, je gaat oe ruwang (een
galerij van de paalwoning
naast de kamers) op en dan
ga je maar zitten. Het kam
ponghoofd verschijnt dan wel
en ondanks zijn zenuwachtig-
onderzoekingen voort te zetten. Na een
verblijf van vier jaar te Parijs werd zij
weer overgeplaatst naar Lyon. Op initia
tief van de H. Congregatie der Propaganda
Fide richtte de onvermoeide zuster in 1944
te Lyon een instituut op voor door me
laatsheid aangetaste missionarissen. Pa
rallel daarmede ging de oprichting van
een onderzoekingslaboratorium aan de
Katholieke Universiteit.
Te Lyon nu begon de beslissende etappe
in haar levenswerk. Op zekere dag meld
de zich een oude missionaris aan de kli
niek, die zwaar door de melaatsheid was
aangetast. Zuster Marie-Susanne slaagde
erin hem weer geestelijk weerstand te ver
schaffen, waarna de priester zich sterk voor
Op het telegram, dat Prins Bernhard
als voorzitter van het Nationale Rampen
fonds aan ir A. Maris, directur-generaal
van Rijkswaterstaat, heeft gezonden, heeft
laatstgenoemde het volgende geantwoord:
„Namens alle werkers aa» het dijkher
stel moge ik Uwe Koninklijke Hoogheid,
voorzitter van het bestuur van het Natio
nale Rampenfonds, myn bijzondere dank
brengen voor Uw biyk van medeleven by
het ingaan van de laatste ronde. Wq zijn
ons zeer bewust van onze grote verant
woordelijkheid. Wy weten ook welk ant
woord het Nederlandse volk van ons. op
de door de ramp van 1 Februari gestelde
vraag, verwacht en wy hopen dit ant
woord over enkele weken te kunnen ge
ven."
De K.V R. heeft ten behoeve van haar
werkgroepen, die voor de maand October
het onderwerp „Rechtvaardige belasting
heffing" op het program hebben staan,
een referaat het licht doen zien, waarin
de volgende vragen worden behandeld:
1. Wat is het doel van de belasting
heffing?
2. Welke zijn de grenzen van de be
lastingheffing?
3. Hoe moeten de belastingen worden
verdeeld over de subjecten?
In September en begin October hebben
de werkgroepen in de K.V.P. deelgenomen
aan een meningspeiling over eenheid. Een
groot aantal waardevolle rapporten is
haar laboratoriumwerkzaamheden interes- hierover by het algemeen secretariaat der
De cursisten begeven zich aan boord van de „Regen-
tesseplaat,, voor de rondvaart door de havens van
Rotterdam.
daar succesvol te werken
wordt wel du'delijk als men
hoort, dat van deze mensen
er nog geen honderd katho
liek zijn....
Na de oorlog is men in deze
gebieden van de Dajaks prac-
tisch geheel opnieuw moeten
beginnen. Hèt grote probleem
is er het vervoer. Reizen gaat
alleen goed over de rivier.
De Dajaks leven echter niet
langs de Kapuas, doch langs
de zijtakken en dan nog wel
zover er vandaan, dat men
om van de ene kampong
heid begint-ie een gesprek.
De anderen komen dan ook
wel. In het begin zijn ze nog
■wat schuw, maar dat gaat wel
over'.
OG vele andere din
gen vertelt de m i s-
sionaris. Dat je bij
bij grote tochten van vier
of vijf dagen langs de
oever van de rivier moest
slapen. Doch dat dit alleen
maar bij laag water kan,
omdat je anders te ver van
de oever moet gaan. Dat er
wel veel slangen zijn- doch
dat die eigenlijk alleen
maar gevreesd behoeven
te worden als je op zo n
beest trapt. Hetgeen bij
voorbeeld kan gebeuren als
je 's avonds gaat lopen. Dat
het slapen eigenlijk alleen
maar verstoord kan wor
den als de gevreesde klei
ne zwarte mieren in een
colonne aankomen, zodat
er een vuur aangelegd moet
worden om die lastposten
tq verdrijven, enz.
Een rare geschiedenis
was het met de oude dukun
(een soort tovenaar). De
vent beweerde, dat de oude
adat weer in ere moest
worden hersteld en dat el
ke volwassene weer moest
beschikken over de koppen
snellerszwaarden. Overigens
kon men alles wat men had
wel opmaken, want na een
maand zou de „Grote Rad
ja" komen en alle Dajaks
meenemen naar het „be
loofde land"
Het voorspel had zich af
gespeeld tijdens de retraite
van pater Voncken en toen
hy terugkwam was er van
wat hij had opgebouwd niet
veel meer over. De missie
was verlopen en zélfs de
handel van de Chinezen was
van de baan: over een
maand ging men immers
toch op reis Uiteindelijk
werd het zo bar, dat de re
gering zich ermee bemoei
de. De dukun werd in ar
rest gesteld en de handlan
gers verhoord. De zwaarden,
w-elke men zich had aan
geschaft, werden voor alle
veiligheid maar in beslag
genomen.
Zulke onberekenbare din-
scerde. Hy ging zelfs zo ver, dat hij zich
als proefpersoon voor haar onderzoekin
gen beschikbaar stelde. Met gereserveerde
vreugde nam de zuster het edelmoedige
aanbod aan. Zy tapte de oude pater bloed
af en gebruikte het voor injecties bij mar
motten en ratten; ook kweekte zij een
door melaatsheid aangevreten huiddeeitje
kunstmatig op. Maar nog altijd bleef elk
definitief resultaat uit, evenals op Makon
gai.
Met volharding ging de zuster voort.
Totdat zij op zekere morgen in een van
haar vele reageerbuisjes een dun vliesje
ontdekte, dat snel in omvang toenam.
Vraag bleef echter, of men hier te doen
had met de werkelijk zo gevreesde ver
wekker der lepra. Tot dusverre staat in
ieder geval vast, dat. reageervloeistof bij
de dieren dezelfde symptomen opriep als
de lepra. De nieuwe bacil noemde zuster
Susanne in dankbare herinnering aan de
oude pater, die zijn lichaam belangeloos
voor haar onderzoekingen afstond, „Sou
che Chauviré".
Van dit ogenblik af geniet zuster Su
sanne toenemende belangstelling in de in
ternationale wetenschappelijke wereld. De
Franse regering stelde haar met een aan
zienlijke subsidie in staat haar studies aan
het Hoger Medisch Instituut te Rome voort
te zetten.
Op het onlangs in de Euwige Stad ge-
party binnengekomen. Vandaag sluit de
termijn van inzending der rapporten,
waarna begonnen wordt met de samen
stelling van het verzamelrapport. De
K.V.P. hoopt hiermede voor het partij
congres 1953op 7 en 8 November ge
reed te zijn.
Een Zierikzeese schoolklas van 26 kin
deren is vandaag, met twee onderwijzers
en alle leerboekjes, naar Frankrijk ver
trokken. Op uitnodiging van het „Oeuvre
de l'ècole publique" van het departement-
NoorJ zullen ze tot 28 December verblij
ven in het kasteel Bonnemain in Bretagne
Een aantal ouders is uitgenodigd in dit
kasteel het Sinterklaasfeest te komen
meevieren.
Op de heenreis zal er in Rijssel een
receptie zijn, waar de prefect van het
departement Noord, Rijsselse onderwijs-
autoriteiten en de Nederlandse consul al
daar aanwezig zullen zijn.
De reis is door het Franse ministerie
van Onderwijs georganiseerd in samen
werking met het Nederlandse ministerie
van O. K en W.
(Van onze correspondent)
In Baarn herleefden de oorlogsjaren
toen twee geüniformeerde Duitsers brug
wachter E. van IJken, die men sinds jaar
en dag op de Eembrug kan vinden, ma
chinepistolen voor hielden en hem gelast
ten de brug dicht te draaien zodat zij met
hun motoren verder zouden kunnen rijden.
Brugwachter Van IJken, die wist dat de
Duitsers een aantal illegalen achtervolg
den, hield zich van de domme, waardoor
de Duitsers onverrichterzake terukeerden.
gen kunnen altijd gebeuren.Een en ander is een beeld van de film
En het maakt het er niet „The True and te Brave", welke door de
eenvoudiger op. Doch niet
temin wordt het voortgezet.
En Pater Voncken hoopt
over een half jaar weer bij
zijn Dajaks te zijn...
M.G.M. op 't ogenblik in Nederland wordt
opgenomen. De opnamen te Baarn kwa
men nogal onverwachts. Een telefoontje
bij de politie meldde dat de filmstaf on
derweg was en spoedig na deze medede
ling reed een auto-karavaan het rustige
Baarn binnen. Van IJken kreeg nauwkeu
rige instructies. Hij zou als ondergronds
strijder een telefoontje hebben gehad
dat een aantal illegale makkers in een
auto, achtervolgd door enige Duitsers op
de motor, de brug zouden passeren. Zodra
de auto gepasseerd was moest de brug
wachter de brug open draaien en zo de
Duitsers de pas afsnijden.
De eerste opname mislukte doordat de
brugwachter de brug te snel opendraaide
en de auto van de zich reeds openende
brug af een sprongetje moest nemen om
de rijweg te bereiken. Later ging het beter
en toonde de brugwachter zich een vol
maakt filmacteur. De opname, welke ge
heel Baarn in opwinding bracht, nam en
kele uren in beslag. Het werd een vreemde
stilte bij de Eembrug toen de energieke
Amerikanen weer verdwenen waren....
