GROTE DRIE in ernstige bezorgdheid
Reeks nieuwe conferenties
Politiek prikkeldraad in zware
rollen
LEEFTIJDSGRENS VOOR DE
KINDERAFTREK
Duistere indexcijfers
looncongres van het
RESULTAAT VAN ACTIE
NIET ONBEVREDIGEND"
op het
N.V.V.
STERKE groei van het
lager onderwijs
Doodgewaande terug in gezin
Vlaggen, bloemen en visite voor
geredde ingenieur
Nieuwe invitatie aan Molotof
voor Lugano
Liftmaster" op terugreis naar
het vaderland
r
Communiqué's en
cijfers zijn soms
duistere dingen
k..
Opnieuw Poolse
bisschop gear
resteerd
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Maandag 19 October 1953
WEERBERICHT
N..
Moederziel alleen...
Fluweelzachte handen
na de afwas!
Overeenstemming tussen regering en K.V.P.
DRIEDUBBELE AFTREK
VOOR KINDEREN, DIE
BUITENSHUIS STUDEREN
Geen loonpolitiek met uitsluiting van
de overheid
Loonpolitiek
Hoger© geboortecijfers doen zich gelden
Urfcrachten van 34 en het aantal
Resolutie
Adviescommissie voor
K.V.P.-Kamerfractie
Geen doorwerking in de
prijzen
Boerendistrict kiest
voor het eerst democraat
Het Canadese avontuur van ir KKoeten
39 Dagen in de rimboe
Nog goede moed
Redding
Honger en koude
De ,.Damme" lijkt meer op een sanatorium
dan op een race-winnaar
Kooper knapt een uiltje
Als een kiwi
Klappen en bloemen in
Djakarta
Passagiersvliegtuig
neergestort
Met 27 personen aan boord
Veldwachter per
helicopter naar huis
gebracht
De weerverwachting van het KNMI, geldig
tot Dinsdagavond, luidt:
Overdrijvende wolkenvelden en plaatselijk
mist. Geen regen. Overwegend zwakke Ooste
lijke wind, dezelfde of iets lagere tempera
turen.
Maandag 20 October: Zon op 7.13 uur, onder
17.36 uur; Maan op 16.19 uur, onder 4.16 uur.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Van buitenlandse zaken van Groot Brittannië, Frankrijk en
de .S., Anthony Eden, Georges Bidault en John Foster Dulles, hebben
na mn driedaagse besprekingen te Londen Zondag een communiqué uit
gegeven. Daarin wordt t.a.v. de kwestie-Triest gezegd, dat zij „besloten
te volharden in hun gezamenlijke pogingen om een duurzame regeling in
dat gebied tot stand te brengen".
Zij melden voorts de goedkeuring van het antwoord aan de Sovjet-Unie
over bespreking van de vraagstukken Duitsland en Oostenrijk. „In hun
nota s hebben de drie regeringen hun uitnodiging aan de Sovjet-Unie om
een spoedige bijeenkomst der ministers van buitenlandse zaken bij te
wonen hernieuwd" aldus het communiqué. „Zij hopen, dat de Sovjet-Unie
za besluiten deze te aanvaarden. Zij geloven, dat een dergelijke bijeenkomst
een waardevolle stap naar vermindering van de internationale spanning
en een oplossing van de belangrijke Europese problemen zou vormen".
4. De Verenigde Staten en Groot-Brit-
tannië hebben Frankrijk medegedeeld niet
te kunnen instemmen met zijn verzoek om
waarborgen, dat de BritsAmerikaanse
strijdkrachten op het Europese vasteland
aldaar gedurende de volle vijftig jaar,
waarvoor het E.D.G.-verdrag, indien be
krachtigd, van kracht zal zijn, zullen wor
den gehandhaafd"
Bidault zou dit verzoek tijdens een par
ticulier onderhoud met Eden en later met
Dulles hebben gedaan.
Van Amerikaanse zijde wordt nog ver
nomen, dat de verbondenen 26 dezer te
Pan Moen Djon een voorste] zullen doen
voor het houden van de hiervoor ge
noemde vijfmogendhedenbesp'/ekingen.
Het voorstel zal door de Amerikaanse
aan de Chinees-communistische verte
genwoordigers worden gedaan.
Aanvaarding er van zou een doorbreken
betekenen van de impasse die is ontstaan
over de vraag, of aan de politieke confe
rentie over Korea slechts zal worden deel-
geom'en door vertegenwoordigers van lan
den met strijdkrachten in Korea en de
Sovjet-Unie het Amerikaanse stand
punt of dat ook neutrale staten, zoals
India, zullen worden ingeschakeld, hetgeen
door de regering te Peking wordt bepleit.
In het communiqué wordt voorts gezegd,
dat de drie ministers „met ernstige be
zorgdheid" de jongste incidenten aan de
Israëlische grens hadden gadegeslagen,
welke culmineerden in Israëlisch 5cIva-
Pend optreden tegen het dorp Kibia in Jor
danië, waarbjj ten minste 56 personen wer.
den ïedood. Zij besloten derhalve geza-
"«nljjk om een spoedzitting van de Vei
ligheidsraad te verzoeken, uie de spanning
tussen Israël en zijn Arabische buurstaten
zou moeten bespreken, in het bqzonder de
jongste incidenten.
Voorts werd de toestand in het Verre
Oosten besproken. „Vastbesloten de wa
penstilstand in Korea in stand te houden
on te verstevigen, zullen de drie regerin
gen verder samenwerken bij de uitvoering
van de wapenstilstandsovereenkomst en
z;ch -nspannen voor een spoedig bijeen-
ro-Pen van een politieke conferentie, zoals
voorzien in de overeenkomst, teneinde een
vreedzame regeling van de Koreaanse
Kwestie te bereiken".
Minister Dulles, zo zegt het communiqué,
stalde zijn collega's op de hoogte van de
een ï?en der Amerikaanse regering om
inkomst van afgezanten van beide
P De^Pr t0t stand te brengen
„n anse minister van buitenlandse za-
1 ton 6611 verslag van de militaire resul-
IciiiU tot n0'g toe in 'Indo-China zijn
pereiKt, alsmede van de vorderingen, die
z«n gemaakt bij de onderhandelingen met
onden staten van Indo-Ohina over
grotere onafhankel ijkheid.
„De drie ministers waren het er over
eens, dat de succesvolle beëindiging van
deze oorlog essentiiële stap zou zijn
naar het herstel van de vrede in Azië. dat
door de wapenstilstand in Korea is begon
nen", aldus het communiqué.
Waartoe besloten werd
Belangrijker dan de vlakke en in alge
mene termen gehouden tekst van dat com
muniqué zijn de verklaringen, welke door
goed ingelichte Londcnse kringen over de
conferentie zijn afgelegd.
•,De besprekingen der Grote Drie zijn ge
nodigd met het nemen van vier belang
rijke besluiten, welke de internationale
politieke toestand mogelijk zullen wijzi
gt?.' concludeert Reuter dan ook uit deze
o rt'euze commentaren. Volgens deze
gen-"gelichte kringen zijn deze beslissin-
1- D,
Siavië
e uitnodiging aan Italië en Joego-
voor het houden van vijfmogend-
Viv?ruPr°lse veiligheidspolitie heeft de
Bernack?e"eraal van Gnesen, mgr I,
liet a-i-t ,jdens een visitatiereis door
n-eim" ,,,Isdom gearresteerd, aldus ver-
de zetel KNp «it Polen. Gnesen is
veroortleiT"1 kardil>aal Vyszynski. Na de
ar-est'iH van mSr Kaczmarek en de
mer R». Van Kardinaal Vyszynski en
vifïde lanïak is ™er Bernacki thans de
k edet Kerkelijke hoogwaardigheidsbe-
trerine' £00r de communistische re-
genng getroffen wordt.
kaS^skzvntwr T
oHs rtrim vyszynski was mgr Bernacki
sero drie da» tor''e''en aan een
fhe !™en, dochldurend verhoor on-
Mar Bernacki, eer vrijgelaten.
„teradz in PrA oud ls> werd
ï^?r°f£w vewiid STe„n gloren en in
1926 priester gewijd. In
Paus Pius XII hem tot titulair w T
van Mela. Kardinaal Hlond Z, ,blsschoP
ger van kardinaal Vyszynski steiH0rSan"
aan tot Vicaris-Generaal van Gnesenhem
Advertentie
Zucht niet langer mevrouw, sis U moe-
£ermnoaIteen v°°r een Sr0'te alTf Sta w
airi atwas (25 ct per pak) maakt
ie n dat as tot Kinderspel. Een lepeltje
vf, AC,i^°od:e'nTliddel vult Uw hele teil
„slae Schnim, dait alle vet vuil en
f/n tweede handomdraai oplost. En
toeft II fi, e 00t wonder is; na de afwas
daag noa >Wfelzachte handen. Haal van
huis! n Pak Castella Vaatwas in
hedenbesprekingen over Triëst.
2. De «iWestelyke Grote Drie" zullen
voorstellen doen voor vijfmogendhedenbe-
sprcK'ngren tussen Groot-Brittannië,
frankrijk, de Verenigde Staten, de Sovjet
unie en communistisch China over Korea
en mogeljjk over algemene vraagstukken
betreffende het Verre Oosten. Dit voorstel
zou. indien aanvaard, in de plaats komen
van de politieke conferentie van wijder
strekking, welke in het Koreaanse bestand
wordt voorzien.
3. De Franse en de Amerikaanse rege
ring hebben te kennen gegeven zich niet
te zullen verzetten tegen een eventueel
rechtstreeks overleg tussen Sir Winston
Churchill en de Sovjet-leiders, ter bespre
king van de internationale spanning en het
zoeken naar (een) oplossing (en) om deze
te verminderen. Foster Dulles bleef even
wel bezwaar maken tegen een Viermo-
gendhedenconferentie op het hoogste
niveau.
(Van onze parlementaire redacteur).)
Naar wij vernemen, is er overeenstem
ming bereikt tussen de regering en de
K.V.P. nopens de leeftijdsgrens voor de
kinderaftrek.
Zoals bekend, ontstond dienaande ver
schil van mening tussen de staatssecre
taris van Sociale Zaken, mr dr A. A. van
Rhjjn en de heer Lucas van de K.V.P.
tijdens de behandeling van het wetsont
werp, coördinatie van bepalingen van
sociale verzekeringswetten met die van
de loonbelasting en de vereveningshef
fing".
Om een volledige coördinatie te be
werkstelligen wilde men de leeftijdsgrens
voor de kinderaftrek stellen op zestien
jaar, wat ten nadele kwam van de grote
gezinnen, daar de aftrek tot nu toe tot
zeventien jaar gold. Hiertegen verzette
zich toen de heer Lucas. Daar men niet
tot overeenstemming kon geraken, be
sloot men deze zaak opnieuw aan de
orde te stellen bij de algemene beschou
wingen op dc Rijksbegroting, waarbij
tevens de belastingverlaging, huurverho
ging enz, aan de orde zouden worden
gesteld.
Bjj het verder gevoerde overleg heeft
men nu overeenstemming bereikt en wel
in dier voege, dat de leeftijdsgrens voor
de kinderaftrek op zestien jaar zal wor
den gesteld, maar dat daar tegenover de
regering voor kinderen tot 27 jaar, die
uitsluitend of nagenoeg uitsluitend op
kosten van de belastingplichtinge bui
tenshuis studeren, gelijk wij in een deel
van onze vorige editie reeds meldden, zal
toestaan het drievoud van de normale
kinderaftrek toe te passen.
Dezer dagen zal de regering daartoe
met een voorstel tot wijziging van de be
trokken bepaling komen, zodat deze zaak
bij de komende behandeling van de be-
lastingontwerpen nog aan de orde kan
worden gesteld.
In Utrecht heeft het N.V.V. op zijn
beurt Zaterdag een looncongres gehou
den, dat door meer dan 5000 personen
werd bijgewoond.
Na een inleiding van de tweede voor
zitter, de heer C v. Wingerden, heeft
de secretaris, de heer Ad. Vermeulen een
overzicht gegeven van de onderhan
delingen. Concluderend zeide hij o.m.
dat de mist rondom de indexcijfers van
het Centraal Bureau voor de Statistiek
nog niet is opgetrokken. Het vertrou
wen van de arbeidersbevolking in het
C. B. S. is geschokt en over de beslis
sing van de regering blijft een nevel
hangen, die weggevaagd dient te wor
den. Wat dient te geschieden is, dat
een nader onderzoek wordt ingesteld.
Eerst als het resultaat van dit nadere
onderzoek bekend is, kan worden vast
en de
en de
discus-
de confessionele vakbeweging
werkgevers over de organisatie
inhoud van de loonpolitiek te
siëren. Maar vast staat voor ons, dat de
invloed van de overheid niet uitgescha
keld mag worden, dat de loonpoltiek in
en buiten de P B, O. gevoerd zal moeten
worden volgens integraal toegepaste
richtlijnen, welke door de regering moe
ten worden goedgekeurd en onder haar
controle moeten worden toegepast. Om
dat naar onze vaste overtuiging een po
litiek van volledige werkgelegenheid
bp een zo hoog mogelijk bestaanspeil
zonder deze overheidsinvloed niet met
succes kan worden gevoerd Binnen
deze grenzen is ruimte voor de vraag,
wat het bedrijfsleven zelf kan op
brengen aan verantwoordelijkheid".
De heer J. Berger besprak na deze
gesteld, in hoeverre het uitgangspunt rede de voorgestelde verhoging van de
van de regering bij haar beslissing juistkinderbijslag en de^ uitkeringen volgens
is geweest.
De heer Vermeulen releveerde vervol
gens de bereikte resultaten: 5 pet loons
verhoging, verandering van richtlijnen
voor de gemeenteclassificatie en voor
heter geschoolde arbeiders.
Indien wij dit resultaat bekijken, los
van de cijfers van het C. B S., is er
stellig geen reden om nu een gezicht te
zetten alsof dit alles de moeite niet
waard is en wij, huiselijk gezegd, een
sof gehaald hebben. Er is nog minder
reden om dit resultaat nu te gebruiken
als een argument tegen de geleide loon
politiek.
Voorts concludeerde spreker „dat
wij het beleid van de regering moeten
afkeuren, zolang geen klaarheid omtrent
de becijferingen is gegeven, maar dat
los daarvan het resultaat van deze
loonactie niet onbevredigend is. Het zal
van het resultaat van het nadere on
derzoek naar de CBS-cijfers afhangen,
of wij de regerinesbesiissing als juist
sel?ne". erkennen. Zolang dit niet ge-
6 pet" handhaven wij de eis van
toogd0^? oeok -he?ft SP"- hierna be-
heidsinvloed bii toekomst de over-
tiek niet mae w^tc voeren loonpoli-
„Het feit, dat wfj erAp uitgeschakeld,
dr, PBO aan in de wet op
de mogelijkheid te openen™?'
drijfschappen de verordenend
bevoegd-
heid te verlenen wfjst erop, da, Wi1
zweren bÜ..,het college J
niet
bemiddelaars. Wij zijn ook nu bweid^lt
Ar1 de" StatiLt' door het Centraal Bureau
het lager 1 gepubliceerde statistiek
bqjkU^iis (GLO CU VGLO)
{ecHfers een stér{?at de gestegen geboor-
wjis in genoemde n„eroei van dit °"der"
Het aantal schnfi verooorzaakten.
,"28 (f'/'b het !n steeg van 7.044 tot
i 165-000 tot I.323.0ftaan;a! leerlingen van
Tndien andere factor tot 37'600
in
tieve of negatiev.en.deze groei niet
PoS hebben, zou hij a„zm beinvloed zou-
den ere Seboorteciitferi aIs gevolg van
ie hOf plaats van ife "5.000 leerlin-
a) relatief grotere toelating 6-jarigen
16.000 leerl.), b) verlenging der leer
plicht met een jaar in 1950 9.000 leer-
lingen), c) groter vertrek naar het voort-
gezet onderwijs (HBS, ULO, Ambachts
school, e.d. 32.000 leerl.) en het buiten
gewoon lager onderwijs 11.000 leerl.)
z-tX fermddelde klassegrootte bij het
GLO steeg van 34.3 leerlingen in 1950 tot
35.6 leerlingen in 1953.
Van de leerlingen, die de lagere school
uit een der leerjaren 6, 7 of 8 verlieten
gingTT2?n recbtstreeks naar
het ULO, 11 Ai (10 /o) naar het middelbaar
107 Dnn icciAiii y,."Duuciuaar
gen Deze an^ *eerlingen heb-1 onderwijs en 34 /o (31 /o) naar het nijver-
ben beö ahdere faotoren zijn:1 heidsonderwijs.
1 de noodwet ouderdomsvoorziening.
Tot slot werd aan het congres een
uitvoerige ontwerp resolutie voorgelegd,
welke na brede discussie z.h.st. werd
aanvaard.
Als wenselijkheden werden daarin ge
noemd:
1 verhoging van de loongrens voor
de Invahditeits— en Ziektewet tot 6000,
2 verhoging van de dagioongrenzen
voor alle sociale verzekeringswetten tot
16 per dag,
3 verhoging van de lopende zieken
gelduitkeringen en tijdelijke uitkerin
gen krachtens de Ongevallenwet 1921
en de Land- en luinbouwongevallenwet
1922 met 5 pet.,
4 verhoging van de invaliditeits- en
ongevallenrenten. alsmede van de resp.
bijslagen met 5 Pct-,
5 verhoging van de kinderbijslagen
met 5 pet.,
6 een extra verhoging van de kin
derbijslag ter inhaling van de achter
stand, door de consumptiebeperking
voor de grote gezinnen ontstaan, ad 5
cent per dag voor het vierde en vijfde
kind en van 15 cent per dag voor het
zesde en volgende kinderen,
7 verhoging van de normbedragen der
noodwet ouderdomsvoorziening voor ge
huwden in de le en 2e gemeenteklasse
De commissie van advies voor de KVP-
fractie in de Tweede Kamer, tot welker
instelling werd besloten als gevolg van
de besprekingen tussen het KVP-bestuur
en de commissie-Steenberghe, zal op 21
October in het gebouw van de Tweede
Kamer worden geïnstalleerd. Deze instal
latie is vertraagd door de ziekte en het af
treden van de heer W. J. Andriessen als
voorzitter der partij.
Het advies-college zal de fractie ge
vraagd en ongevraagd van advies dienen
over alle wetsontwerpen, die aanhangig
worden gemaakt. Voorzitter is mr M. P-
L. Steenberghe. Leden zijr, ir J. van Aken
van de Staatsmijnen, mr F. J. H. Bachg.
raadadviseur van de Katholieke Midden
standsbond, prof. F. Thurlings, hoogleraar
aan de landbouwhogeschool te Wagenin-
gen, prof. dr G. H. L. Zeegers, directeur
van het Katholiek Sociaal Kerkelijk In
stituut en de heer H. J. Kuiper, oud
bestuurslid van de KAB.
met 84 in de 3e, 4e en ge gemeente
klasse met 90 voor ongehuwden met
resp. 60 en 66.
Hoewel het resultaat van de loons-
onderhandelingen, in totaal gezien, een
verhoging van het levenspeil betekent,
constateert het congres, dat zolang geen
klaarheid is geschapen met betrekking
tot het nieuw berekende indexcijfer,
de eis van de Raad van Vakcentralen
van een algemene loonsverhoging van
6 pet gerechtvaardigd blijft en derhalve
de regeringsbeslissing als voorbarig moet
worden gekwalificeerd.
Het congres eist van de regering,
dat met inschakeling van de Stichting
van de Arbeid een nader onderzoek zal
worden ingesteld naar de gang van
zaken bij het opstellen en naar de
juistheid van het op het laatste ogen
blik door het C. B. S. verstrekte in
dexcijfer en dat het resultaat van dit
onderzoek openbaar zal worden ge
maakt.
Tenslotte zegt de resolutie, dat een
loonpolitiek moet worden gevoerd vol
gens door de regering goedgekeurde en
onder haar controle integraal toege
paste richtlijnen en wijst zij de „mar-
gepolitiek" als onrechtvaardig, ondoel
matig en practisch onuitvoerbaar af.
In zijn antwoord op de opmerkingen,
welke uit- de vergadering waren ge
maakt, zeide de heer Vermeulen o.m.
dat een doorwerking van de lonen in de
prijzen niet zozeer is te duchten, omdat
de grondstofprijzen een neiging tot
dalen hebben.
Vorige week is bij een tussentijdse ver
kiezing in een plattelandsdistrict in de
Amerikaanse staat Wisconsin de republi
keinse candidaat verslagen door een de
mocraat. Het was voor het eerst in de ge
schiedenis, dat in dit district een demo
craat werd gekozen en volgens de Ame
rikaanse pers zijn de leiders van de repu-
blkeinse partij „ernstig geschokt" door dit
verlies van stemmen van boeren. In uit
voerige commentaren wordt op het belang
van deze uitslag gewezen.
De leiders dringen er bij president
Eisenhower op aan „iets te doen" om deze
„opstand der boeren" een halt toe te roe
pen. Volgens Reuter's correspondent is
het thans waarschijnlijk, dat er ook nog
wetsontwerpen zullen worden ingediend,
welke de boeren moeten verzekeren van
hogere prijzen voor hun producten, ten
einde te voorkomen, dat bij de verkiezin
gen in November de democraten, dank zij
de ,fram voite" de meerderheid in het con
gres zullen behalen. De positie van de
Amerikaanse minister van landbouw
Benson, die een verklaard tegenstander
is van verdere prijssutosidies. schijnt ern
stig bedreigd.
Een bly gezin verliet het landingsterrein
op Schiphol, toen de reeds doodgewaande
ir Koeten daar Zaterdag terugkeerde uit
Canada.
„Wij hebben al een buis vol familie en andere bezoekers", dat was bet
excuus van mevrouw Koeten-Wieringa toen „de pers" zich meldde om het
gelukkige gezin te feliciteren met de terugkeer van de verloren gewaande
vader, ir K. Koeten, die na een noodlanding in de wildernis van Nieuw-
Quebec wanhopig op redding uit de bewoonde wereld wachtte en Zaterdag
namiddag op Schiphol door zijn gezin werd verwelkomd.
Rond het huis aan de Burgemeester Ie
Fèvre de Montignylaan 121 te Hillegers-
berg het nieuwste gedeelte dier laan
gingen de vlaggen uit en reeds van
verre zag men de guirlandes tussen welke
ir Koeten straks zjjn voortuin door zou
wandelen.
Aangezien het vliegtuig waarmee de
Rotterdamse ingenieur op Schiphol moest
landen door de mist ernstige vertraging
had, viel het wachten lang. Eerst tegen het
middaguur streek de K.L.M.-vogel neer
en stapte ir Koeten, nog wat mager en
vermoeid, uit. Het was een ontroerend
ogenblik toen de ingenieur zijn vrouw en
zijn drie kinderen, Marjoljjn, Marianne en
Maarten, terug zag. De terugkeer was im
mers in zekere zin nooit verwacht, omdat
mevrouw Koeten de hoop al geheel had
opgegeven.
Ontelbare malen zou de heer Koeten
straks, in de kring van familie en goede
vrienden en temidden van een massa
bloemen, het verhaal zijner avonturen
moeten doen Maar de enige kans, die de
dagbladen kregen, lag op Schiphol. En
daar werd gretig gebruik van gemaakt.
verblijf in de wildernis en zette een tent
op van 2.7 meter in het vierkant. De le-
vensmiddelenvoorraad bestond uit blik
ken soep en groenten, een pakje thee, een
paar blikjes koffie, wat zout, acht pond
bloem, twee pakjes vet en een noodrant
soen gedroogde groenten, vlees en vis,
maar suiker had men niet
Al met al voldoende voor twee man ge
durende 14 dagen of, zoals in dit geval
voor 7 man gedurende 4 dagen. Veilig
heidshalve werd er scherp gerantsoeneerd
en besloot men ter aanvulling op de pa
trijzenjacht te gaan. Het zou 39 dagen
duren eer de redding kwam.
Men kookte de geschoten patrijzen en
vulde het tekort aan met bosbessen, pad
denstoelen en kariboe-mos. Hoewel een
in het toestel gevonden regeringsbrochure
over het leven op noodvoeding in het
Poolgebied de voedseldistributie verge
makkelijkte, werd het steeds moeilijker
Men begon een maaltijd per dag over te
slaan en moest het tenslotte met zijn ze
venen per dag doen met drie patrijzen.
Ieder vermagerde zichtbaar en ir Koeten
die toch al drie jaren lang ontberingen
had gekend in een Japans krijgsgevan
genenkamp werd 9 kg. lichter.
Maar ook de verbindings-mogelijkheid
begon zorgen te baren. De benzine no
dig voor het zend-apparaat raakte op
en na drie weken werd de laatste bood
schap uitgezonden. zonder resultaat.
Bij de honger begon zich na verloop van
weken ook nog de koude te voegen, want
hoewel het Emmanuelmeer op ongeveer
dezelfde hoogte ligt als Denemarken ver
schilt de temperatuur aanzienlijk door de
koude stroom die van de Noordpool langs
Groenland en Labrador komt (Nieuw
Quebec wordt oostelijk begrensd door het
Eskimogebied Labrador).
Zo verstreek de maand September. Op
2 October besloot men uiteen te gaan. Ir
Koeten bleef met Abel en Vanstone aan
het meer achter en de vier anderen zou
den een weg pogen te vinden naar het
Niciquonmeer, waar zich een radio-sein
post moest bevinden.
Al meermalen had men een vliegtuig
zien passeren, maar niemand had de te
kens van de gestrande luchtvaarflers op
gemerkt. Op 2 October echter trokken de
drie achtergeblevenen de aandacht van
een piloot. Deze wierp onmiddellijk voed
sel- en kampeer-artikelen af. Het vlieg
tuig ging verder om hulp te halen en na
enkele uren was de redding een feit. Nabij
een ander meer werden de vier overge
blevenen de volgende dag opgepikt en
daarop vond men elkaar weer op de lucht
basis Bagotvilie om er wat bij te spijkeren.
Terstond zocht men contact met de fa
milie en op 4 October ging de telefoon in
den huize Koeten te Hillegersberg waar
de beidé echtelieden eikaars stemmen
hoorden na een periode van wanhopig
wachten.
Het was op 25 Augustus toen zeven man
nen o.w. ir Koeten uit 't Norseman
watervliegtuig stapten, dat wegens ben
zinegebrek een noodlanding had gemaakt
op het Emmanuelmeer in de rimboe van
Nieuw Quebec. Piloot Mullin was op weg
van Fort Chimo naar Roberval (1200 km.)
uit de koers geraakt. Wanhopig het
benzinepeil daalde angstwekkend naar nul
zocht hij naar landmerken tot er niets
anders op zat dan te dalen op het Emma
nuelmeer. De vier passagiers de Duitse
geoloog dr Thienhaus en de drie Canade
zen Victor Abel, André Levesque en Ray
Vanstone waren evenwel vol goede moed
als piloot Mullin en de twee andere leden
der bemanning, want men vertrouwde od
een spoedige verbinding met de bewoonde
wereld door het radio-seintoestel.
men zich voor op een
Toch bereidde
De Westelijke mogendheden hebben
de Sovjet-Unie thans voorgesteld, dat
de ministers van buitenlandse zaken
der Grote vier op November te Lugano
bijeen zullen komen om de vraagstuk
ken Duitsland en Oostenrijk te bespre
ken.
Dit voorstel is gedaan in het Weste
lijke antwoord op de Sovjetnota van 28
September. De nota der westelijke mo
gendheden is Zondagavond door de ge
allieerde hoge commissie te Bonn ge
publiceerd. Zij werd Zondagochtend te
Moskou overhandigd, nadat de ministers
van buitenlandse zaken der Grote Drie
hun goedkeuring hadden gehecht aan
(Van een verslaggever aan boord)
Toen wij Donderdagmorgen j.l. om zes uur na vijf dagen recepties, diners en
excursies van het vliegveld Haretvood van Christchurch vertrokken, waren er
slechts weinig mensen, die ons uitgeleide deden. Hume Christie, de voorzitter
van het airrace-comité, drukte gezagvoerder Kooper en de overige bemannings
leden ten afscheid de hand. Ook een paar enthousiaste Nederlanders waren noq
even komen kijken. Toen maakte steward De Jong de deur dicht en taxiede de
„Liftmaster" naar de startbaan. Behalve de bemanning behoorden tot de in
zittenden zeven passagiers: drie vertegenwoordigers van pers, radio en film,
twee leden van de publiciteitsdienst van de K.L.M., een moeder, die haar dochter
in Nieuw-Zeeland had bezocht en een gedroste zeeman, die door de rege
ring van Nieuw-Zeeland was uitgewezen. In zijn zak had Kooper de chèque van
f 88,1/06 getrokken op de Nederlandse Handelmaatschappij. Een bedrag van
duizend pond was bij de bank van Nieuw-Zeeland achtergebleven ten bate van
enige liefdadige instellingen daar te lande en 51/0 pond is, zoals bekend, bestemd
voor de 51/ emigranten, die zich zo dapper door de vermoeienissen van de reis
heen sloegen.
standaard reserve-uitrusting behoort,
maar dat nu wei zeer van pas kwam. Na
enige uren hard werken was het manke
ment afdoende verholpen.
Vroeg in de ochtend vertrokken wij met
twee passagiers meer: de KLM-boord-
werktuigkundige Stolk met zijn echtge
note, die in Sydney is gestationneerd en
deze gelegenheid dankbaar aangreep om
even voor zaken naar Nederland over te
wippen. Stolk kent trouwens dit soort
tripjes, want destijds in December 1934
was hij boordwerktuigkundige in de suc
cesvolle vlucht van de „Snip", de Fokker
F. 18 naar West-Indië onder gezagvoerder
Hondong.
Een uitgebreide lunch en een frisse
douche in Port Darwin onderbraken de
lange etappe naar Djakarta.
Deze rustige en comfortabele thuisreis
is wel een heel verschil met de heenreis.
De „Liftmaster" lijkt van binnen meer op
Op de valreep had vlieger Aarts van de
Maorikoningin nog een 200 jaar oude ma-
oristok gekregen en trots als een Nieuw-
Zeelandse kiwi wandelde hij er mee door
ne machine. Traditiegetrouw had hij niets
beter te doen dan zijn vliegvink van zijn
uniform te halen en deze met gracieus
gebaar aan de koningin te overhandigen,
een gebaar, dat hogelijk werd gewaar
deerd en waarbij de Maori-schone ver
zekerde, dat het eerlang een belangrijk re-
liquie voor de Maoristam zal zijn.
Bij de landing in Brisbane werd een
klein mankement ontdekt in motor drie
en in de gloeiende zon togen de boord
werktuigkundigen Van der Ham en
Boomsma direct aan het werk om het
euvel te ontdekken. Een benzinepomp had
het bijltje er bij neergelegd toen bleek de
vooruitziende blik van Van der Ham, die
in Londen nog een extra pomp had aange
schaft, een instrument, dat niet tot de
een sanatorium dan op een racewinnaar.
Gezagvoerder Kooper knapt achter een
ruitje in de zon een uiltje. Telegrafist
Van der Bos zit met zfln schoenen uit te
lezen en de „papieren piloot" Visser zou
zeker zjjn onafscheidelijke pijp roken als
dit in het vliegtuig niet was verboden.
Zaterdagmiddag om vijf uur Javatijd is
de „Dr ir M. H. Damme" door een prop
vol vliegveld Kemajoran bij Djakarta ver
welkomd.
Toen het vliegtuig, voorafgegaan door
het muziekcorps van de Indonesische
Luchtmacht langzaam het platvorm voor
het restaurant op taxiede, waren daar
honderden verzameld, die juichend gezag
voerder Kooper en zijn bemanning be
groetten.
De Hoge Commissaris van Nederland te
Djakarta, mr W. F. L. Graaf vanBylandt,
de Indonesische minister van Verbindin
gen, de KLM-vertegenwoordiger Crans,
verscheidene leden van het corps diplo
matique en talrijke andere autoriteiten
ontvingen de bemanning met handgeklap
en bloemen. Nadat de heer Crans de be
manning aan het publiek had voorgesteld,
heette Graaf van Bylandt hen uit naam
van de Nederlandse gemeenschap welkom.
Met een „leve de KLM" besloot de Hoge
Commissaris zijn korte toespraak, die dooi
de aanwezigen met luid gejuich werd on
derstreept.
's Avonds bood de KLM aan de beman
ning een diner aan, waar ook Graaf van
Bylandt aanzat. In een tafelrede zei ge
zagvoerder Kooper, sprekende over de
feestviering in Christchurch, „Als U mij
nu vraagt, was de handicaprace vermoei
end, dan moet ik eigenlijk antwoorden: in
elk geval minder vermoeiend dan de tijd.
dat wij gasten van Christchurch en heel
Nieu-Zeeland waren". Kooper bracht hul
de aan de passagiers en zei, dat de be
manning blij is, dat de KLM kon bewij
zen, dat men een commercieel verant
woorde en operationeel voortreffelijk
voorbereide vlucht kan maken en dan
nog kan winnen ook.
de tekst. Ook bondskansier Adenauer
had zjjn instemming met de uiteinde
lijke versie betuigd.
In het Westelijke antwoord, vervat
in drie gelijkluidende nota's, wordt
gezegd, dat Groot Brittannië, Frankrijk
1 en de V. S. vast geloven, dat werkelijke
vorderingen in de richting van een op
lossing van belangrijke internationale
kwesties, met inbegrip van het vraag
stuk der Europese veiligheid, kunnen
worden gemaakt door openhartige be
sprekingen over Duitsland en Oosten
rijk op een bijeenkomst van de minis
ter van buitenlandse zaken der Grote
Vier.
Zü vestigen er de aandacht op, dat bij
de bespreking hiervan vorderingen kun
nen worden gemaakt. „Indien thans bo
vendien nog een vruchtbare bespreking
te Lugano kan worden gevoerd, zou de
weg zijn geopend tot beraadslagingen
over andere belangrijke internationale
vraagstukken. Ook zouden hierdoor de
voorwaarden, noodzakelijk voor het on
derhouden van vreedzame en vriend
schappelijke betrekkingen tussen de
landen, weer in ere worden hersteld",
aldus besluit het Westelijke antwoord.
Een vliegtuig van de „Eastern Lines",
met 27 personen aan boord 22 passagiers
en 5 man equipage is in dichte mist
neergestort, toen het vanmorgen vroeg op
steeg van de luchthaven Idlewild, nabij
New-York.
De mist belemmerde ten zeerste het
reddingswerk. Een uur, nadat het ongeluk
had plaats gehad, deelde de politie mede,
dat, voorzover tot dan toe bekend, één
persoon was gedood, vier personen vermist
werden en 13 waren gewond. Het vliegtuig
was bestemd om naar Porto Rico te ver
trekken.
Uit aanvullende berichten bljjkt nog, dat
het verongelukte vliegtuig geheel in vlam
men is opgegaan.
(Van onze correspondent)
De Sabenahelicopter van de dienst
BrusselRotterdam heeft Zaterdag hij
Roosendaal twee noodlandingenge
maakt. De eerste maal werd de reis on
derbroken wegens een dikke mistbank;
de helicopter kwam toen aan de Ned.
zijde van de grens terecht. De tweede
keer maakte de helicopter een noodlan
ding in België, waar na het verhelpen
van een motorstoring verder gevlogen
kon worden. Dat ondanks ol die pech de
service gehandhaafd bleef bewees het
feit dat een veldwachter, die het toestel
bewaakt had, en passant per helicopter
naar huis gebracht werd.
