TWEE maanden
Ons Succes-patroon
van deze week
D
D'
O'
Welterusten
HOE BESTEL IK MIJN PATROON V
Het Katholicisme in
Indonesië
ROMAN VAN CHARLES GARVICE
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1953
PAGINA 4
Acteur in de film. Probleem, dat geen probleem
hoeft te zijn. Het scheppende moment bij de film.
Spel van licht en schaduw. *- Waarde van sterren
betrekkelijk. „Als ze allemaal werden ontslagen
Realistische gevechten in „Rob Roy'\ Soldaten
legen korporaals en sergeants. Nieuwe Jane voor
Tarzan. Maar ook een nieuwe Tarzan. Hollywood
een dorp. Winst van de Roy Rogers-maatschappij.
Lesley Storm, ideaal van de geëmancipeerde vrouw.
DE BESCHIKBARE SEIZOEN
ARTIKELEN
Groene kool met gehakt gevuld
Ni.euM'e statistieken van
Internuniiatuur
KINDJE IN WASTEIL
VERDRONKEN
Geautoriseerde vertaling door F. van Velsen
-J
I;:»
''llisjaSSi 5:1
die zijn employe's ƒ200.000,betaalt, als
ze even goede krachten kan krijgen voor
ƒ200,En met betrekking tot de ster
ren, die worden „gepousseerd" merkt hij
op: „Als z'e allemaal tegelijk werden
ontslagen, zou het niet de geringste
moeite kosten, ze te vervangen"
(Van onze filmredacteur).
HET PROBLEEM van de
acteur in de film. dat
eigenlijk helemaal geen
probleem hoeft te zijn, word:
weer eens door J. Wiersma
aan de orde gesteld in he:
jongste nummer van „Film
forum", dat wordt uitgegeven
in samenwerking met de
Stichting „Het werk voor de
goede film" (K.F.A.).
In zijn uitvoerige artikel
poogt de schrijver aan te
tonen, dat de stelling: de
acteur is niet belangrijker
dan enig ander „ding", dal
voor de verwerkelijking van
een filmscenario wordt ge
bruikt, „niet meer dan een
verhelderende onjuistheid" is.
In zijn ijver om de aldus door
hem geformuleerde stelling te
weerleggen, vervalt hij in een
ander uiterste, waarheen wij
hem niet kunnen volgen.
„De auteur", aldus schrijft
hij. „schept en de acteur her
schept een type of een karak
ter waarin denkbeelden worden geperso-1 zegt, dat het spel-op-zich van d« fi'lm-
nifieerd, waarin situaties gestalte krijgen. acteur waarde heeft, maar een waarde
In dit scheppende moment, in de kunst I van een heel andere orde dan het spel
om dat te kunnen, ligt de maatstaf en de
betekenis van de kunstenaar".
Met deze bepaling van de betekenis van
een acteur kunnen wij volledig accoord
gaan. Maar Wiersma realiseert zich blijk
baar niet, dat het scheppende moment bij
het toneel elders ligt dan bij de film. Dit
moment ligt bij het toneel in de op
tredende kunstenaar zelf. Bij de f lm, die
slechts een spel is van licht en schaduw,
ligt het scheppende moment in 't rhythme,
dat de filmkunstenaar aan zijn beelden
geeft. Wiersma geeft d'it zelf toe, als hij
schrijft: „De rol van de filmacteur wordt
als het ware uit een aantal onderdelen
als een legwerk samengevoegd. Dat ge
schiedt bij d'e definitieve montage van het
werkstuk als de opnemingen gereed zijn".
Bij de beoordeling van een film-als-
zodanig kan de schaduw van een wille
keurig voorwerp van evenveel belang zijn
als de schaduw van een acteur. Waarmee
wij intussen niet ontkennen, dat de rol
van de acteur voor de filmcamera véél
belangrijker is dan die van een voorwerp.
Niemand zal durven beweren, dat een
Glyms Johns, die in Walt Disney's film „Rob Roy''
de hoofdrol vertolkt.
van de toneelacteur. Voor de film als
kunstwerk is deze waarde zelfs zeer be
trekkelijk. In een film kan het voldoende
zijn, dat de mens alleen maar zichzelf is.
Op het toneel is dit onmogelijk. De toneel
rol wordt gedragen door de acteur, die
op een gegeven moment door de regisseur
moet worden losgelaten, hoe grondg de
voorbereiding ook geweest moge zijn. De
filmregisseur, of juiste nog: de filmmaker,
heeft daarentegen zijn acteurs volledig in
de hand. Hij kan in door hem alleen te
beoordelen omstandigheden met een mens
zonder-meer dezelfde of zelfs nog betere
resultaten bereiken dan met een acteur
Tussen het spel op het toneel en dat voor
de filmcamera bestaat dus wel degelijk
verschil, zoals bij een concert verschil
bestaat tussen de prestatie van de solist
en de man, die op de pauken slaat. Maar
beiden zijn ondergeschikt aan de intenties
van de dirigent. Voor de film geldt d'it zelfs
in absolute zin.
De opvatting, dat de waarde van een
acteur in de film slechts betrekkelijk is.
is dus niet achterhaald of zelfs maar ver-
schilderij van Rembrandt, zoals het in een oud'erd, zoals Wiersma in zijn art'.kel wil
filmscène hangend aan de wand van een j suggereren. Hoogstens heeft hij bewezen
kamer is te zien, meer artistieke waarde I dat in de praktijk weinig of helemaal niet
E REGISSEUR verkreeg zeer realis
tische gevechten door de gewone sol
daten als Schotten aan te kleden, de
korporaals en sergeants als Engelse rood
rokken en dé rest aan de natuurlijke gang
van zaken over te laten. Ik ben verbaasd,
dat er achteraf geen lijst van gevallenen
moest worden gepubliceerd", aldus een
Britse filmjournalist over d'e film „Rob
Roy", die voor de Engelse koningin is ver-
j toond tijdens de Royal Film Show. Voor
deze film, die een geromantiseerd beeld
geeft van dé strijd tussen Schotten en
Engelsen, toen een Duitse koning, George
I, op de Engelse troon kwam, heeft Walt
Disney, wiens technici de film maakten,
d'e Argyll and Sutherland Highlanders ge
huurd om op te treden in de gevechts
scènes. Richard Todd en Glynis Johns
spelen in „Rob Roy" de hoofdrollen.
In de jongste Tarzan-film „Tarzan and
the She-devil" (Tarzan en de duivelin)
heeft Lex Barber een nieuwe Jane
naast zich: Monique van Vooren, de in
Brussel geboren dochter van Georges van
Vooren—Husson, een Belgische indus
trieel.
Monique, die reeds op jeugdige leeftijd
naar Amerika vertrok, heeft filosofie en
letteren gestudeerd. Ze spreekt vloeiend
Frans, Engels, Duits en Italiaans en was
de tegenspeelster van Vittorio de Sica in
de Italiaanse film „Morgen is te laat".
Haar toneeldebuut maakte ze in „La
Revue 1900" met Maurice Chevalier en
Charles Trenet. Sol Lesser, de producent
van de Tarzan-films, „ontdekte" haar in
een televisieprograjnma met Abott en
Costello. Toen ze zijn aanbod ontving,
vertoefde ze juist in Parijs.
Hóewei ze enig kind is en haar hele
leven door haar ouders werd verwend,
heeft dit de ontwikkeling van haar vele
talenten niet in de weg gestaan. Ze ont
werpt bijvoorbeeld zelf haar kleren en
is dol op zwemmen en skieën.
Intussen z'al een nieuwe Tarzan Lex
Barker vervangen in de 28ste Tarzanfilm,
die door Hollywood in de loop van 35 jaar
wordt gemaakt. Wie dat zal zijn, is ech
ter nog niet bekend.
Dat men wanhopige pogingen doet om
de geblaseerde bioscoopbezoekers de
nodige spanning voor te zettep, blijkt wel
uit de titel: „Tarzan and the Woman from
Space" (Tarzan en de Vrouw uit het
wereldruim).
Wedden, dat we raketschepen of vlie
gende schotels, bemand door apen te zien
krijgen?
O
Hollywood is het dorp,
waar een politieagent met een revol
ver op zijn heup de mensen naar
hun tafeltje in een studio-restaurant diri
geert
waar de balken in de plafonds van vele
woningen met een beitel zijn bewerkt om
ze een oud en verweerd voorkomen te ge
ven
waar de sterren hun adressen geheim
proberen te houden, maar waar hun wo
ningen voorkomen op een lijst in een sou
venir-map, die voor 3.50 te koop is
waar de rechter tijdens een proces te
gen John Wayne zegt: „Een man in uw
positie moet zijn kapper zeven gulden fooi
geven, of u en ik weten, wat ervan zal
worden gezegd
E MAATSCHAPPIJ van Roy Rogers
kondigt vol trots een winst aan van
22 mi'llioen dollars) 78.570.000) over
de eerste zeven maanden van dit jaar, een
vooruitgang met 36 procent.
Dit heeft, tussen haakjes, niets te ma
ken met het inkomen, dat deze cowboy-
ster heeft van zijn werk voor de film. Het
i-s 2ijn aandeel in de verkoop van cowboy-
oöstuums en speelgoedpistolen
LESLEY STORM, de Engelse toneel
schrijfster, is het ideaal van iedere
moderne geëmancipeerde vrouw. Ze
heeft de scenario's geschreven door twee
nieuwe films: Graham Greene's „The
Heart of the Matter" en ..Personal Affair"
van zichzelf. Het honorarium voor haar
werk loopt in de tienduizenden. Het idee
van een ander tot scenario bewerken levert
in Engeland ongeveer 30.000 op, in geval
van een belangrijke film zelfs 50.000.
Voor „Personal Affair", een eigen verhaal,
moet Lesley Storm aanzienlijk meer heb
ben gekregen.
Lesley Storm, 49 jaar, is getouwd met een
dokter en heeft vier kinderen. Ze heeft
haar hele leven geschreven, maar de laat
ste tien jaren hebben haar het meeste suc
ces opgeleverd. Haar toneelstuk „Black
Chiffon" was een kassucces. Zij is momen
teel een der meest gezochte scenarioschrij
vers in de filmwereld,
Op het ogenblik is ze bezig aan een
nieuw filmscenario, waarvan de voorlopi
ge titel luidt „The Land and the Sea".
Kenneth More, die Peggy Asihcroft tot te
genspeelster had in de film „The Deep
Blue Sea", kwam in een droom op het
idee. Zodra hij wakker werd. belde hij
Tony Da-rnborough, de film-producent op,
terwijl de details n-og levendig in zijn ge
heugen stonden gegrift.
Tarzan (Le.x Barkermet zijn nieuwe
Jane (Monique van Vooren)
Kunt U niet slapen door rheumatiek,
spit, ischias, hoofd- en zenuwpijnen,
neemt dan geregeld Togal. Togal ver
drijft snel en afdoende die pijnen en
U slaapt weer rustig de gehele nacht
door. Togal baat waar andere middelen
falen. Togal zuivert door de nieren en is
onschadelijk voor hart en maag. Bij
apotheek en drogist f 0.95, f 2.40 en f 8.88
Nog twee maanden en het jaar is weer
voorbij daarmee zijn we toegekomen
aan de laatste van onze lijsten van beschik
bare seizoenartikelen. Deze lijst bevat zo
als gewoonlijk talrijke verrassingen.
Zo moet u bijvoorbeeld niet denken, dat
kool de enige verkrijgbare groente is, want
dan hebt u het zeker mis. Er zijn bieten,
winterwortelen, witlof, schorseneren en
koolrapen. Prei, uien en knolselderij be
hoeft u niet alleen maar als soepgroenten
te beschouwen, ook bij de aardappelen
smaken ze voortreffelijk.
Veldsla kan de gekookte groenten eens
afwisselen. Vooral bij een erwten- of bo-
nenmaaltijd is een rauwe groente 'erg lek
ker.
Met inheems fruit Is het bijna gedaan.
Alleen de appelen, enkele peersoorten en
druiven blijven ons in deze tijd gezelschap
houden. Een priml peer is de Conférence,
een lange, groenbruine vrucht met rose
vruchtvlees. De appelen zijn beter houd
baar, daar kunnen we dus langer van pro
fiteren. Citrusvruchten zijn er weer i-n
overvloed, waaronder oók mandarijnen.
Alle zijn gezonde producten uit zuidelijke
streken, die toch wel een paar ma-al per
week op uw tafel terecht dienen te komen.
De schil kunt u, evenals citroenschil, af
trekken in de melk voor pudding, vla,
graim boter of margarine.
Het gehakt aanmaken met beschuit of
broodkruim,, een weinig water, zout en
peper of nootmuskaat. Er een gelijkmatige
massa van kneden en deze tot twee glad
de ballen vormen. De ballen in hete boter
of margarine aan alle kanten bruin bak
ken. Een kopje water toevoegen en het
gehakt een kwartiertje zachtjes stoven.
De jus afmaken met water en zo nodig
zout. De kolen van de lelijke bladeren en
1 rijstebrij, groesmeelpap of in bessensap
U moet er dan wel voor zorgen, dat u al
het wit verwijderd hebt, anders wordt het
zou hebben dan bijvoorbeeld een asbak of
een stoel. Nittemin 's het schilderij van
Rembrandt op zich een kunstwerk en
blijven d'e asbak en de stoel utiliteitsvoor-
werpen.
Mutatis mutandis geldt hetzelfde voor
het spel van de filmacteur. Als W ersma
opmerkt: „Het is dan ook een ietwat
wonderlijke aesthetiek. die de mens aan
de onbezielde stof gelijkstelt', bega-at hij
en ernstige denkfout door da mens zelf
en diens in licht en schaduw geprojec
teerde beeld op het doek te vereenzelvi
gen. Van bezielde en onbezielde stof in de
door schrijver bedoelde zin is immers op
het witte doek geen sprake.
Uiteraard zijn wij het eens met de
met d-eze
houden.
stelling rekening wordt ge-
nze mening over de betrekkelijke
waarde van de acteur in de film
wordt, zij het om heel andere
economische redenen, gedeeld door
Charles Hodges, de 68-jarige (Angli
caanse) rector van het Engelse dorpje
Ickham bij Canterbury. Volgens hem zou
hij, wanneer hij in zijn dorp op zoek
naar talenten zou gaan, minstens twee
vrouwen en een heel stel meisjes kunner
vinden, die als filmsterren zouden kun
nen optreden. In een artikel over de film
industrie in zijn parochieblad schrijft
rector Hodges: „Men kan maar heel wei-
schrijver van het artikel,-, wanneer hij nig medelijden hebben met een industrie,
Roy Rogers, de best betaalde cowboy, en zijn paard Trigger, de filmster
met het mooiste figuur.
Een warme pyama voor de dames.
Het jasje is van gestreept flanel, evenals
de omslagen van de broek.
De garnering van liet jasje is van
effen stof van de broek verwerkt.
U kunt deze pyama natuurlijk in ver
schillende combinaties verwerken, o.a.
het geheel effen of gebloemd, o bet
jasje gebloemd en broek effen.
Dit kunt U doen naar Uw eigen
smaak Dames.
Het model is eenvoudig, dus ge
makkelijk te maken.
Het patroon is verkrijgbaar in maat
38, 42, 44, 46, 48 a 0.85.
C 785
Plak aan de adreszjjde van een briefkaart, naast en buiten het frankeerzegel
het verschuldigde bedrag aan geldige postzegels en zend deze naai
ATELIER CROON, BEATRIJS STRAAT ROTTERDAM
Vermeld aan de andere zijde duidelijk uw naam, adres, woonplaats en maal
en nummer van het gewenste model.
Plak nooit meer dan 1,op een kaart, wat meer geplakt wordt is
waardeloos.
Girostortingen eveneens ten name van Atelier Croon op nummer 271291.
Afgehaald eike dag van 9 tot 12 en van 2 tot 5 uur. Behalve 's Zaterdags.
Bestellingen onder rembours worden niet uitgevoerd. Patronen worden
niet geruild.
gerecht bitter. Maak ook eens een groene
igroentes'l'a aan met citroensap inplaats
van azijn. Bijna had-den we de veenbessen
of cranberries vergeten. Hiervan kan in
een half uur een lekkere compote worden
gemaakt.
No-vember slachtmaand. De worsten,
rolpens, hoofdkaas en balkenbrij zijn dan
ook goed vertegenwoordigd.
Ook vissoorten zijn rijkelijk aanwezig.
Naast haring en makreel treffen we wij
ting. schelvis, schol en tong aan. Sp-rot is
soms vers, ma-ar vooral gerookt en ge
stoomd te koop. Wie niet van sterk gezou
ten vis houdt, kan zich beter aan de ge
stoomde sprot houden. Met stokvis en
mosselen besluiten we de rij artikelen, die
u n-u bij de vishandelaar kunt kopen.
Twee kleine groene kooltjes, 250 gram
gehakt, 2 sneetjes oud brood of 2 beschui
ten, zout, peper of n-ootmuskaat, pl.m. 60
een klein stukje van d-e stronk ontdoen
en wassen. Ze dan in hun geheel 20 mi
nuten koken in een weinig water met zout.
De groenten halverwege d'e kooktijd ke
ren. Het kooknat afg'eten, de kooltjes des
gewenst in een vuurvaste schaal over
doen. In ieder hart een bal gehakt leg
gen en d-e buitenste blad-eren er over
slaan. Een s-cheut jus er over schenken
en de kolen nog 15 minuten stoven totdat
zij gaar zijn.
Dit gereeht kan op het fornuis en in d'e
oven bereid worden. In het laatste geval
de kool bestrooien met paneermeel of be
schuit-kruim en er klontjes boter op leg
gen.
Volgens de laatste telling van Augustus
1953 behoren van de 78.569.429 inwoners
van Indonesië en Nederlands Nieuw Gui
nea 1.021.252 personen tot de Katholieke
Kerk. Dit is ongeveer 1.3'/«. Voor Nieuw
Guinea afzonderlijk blijft dit percentage
1.3. Op de 289.000 inwoners telt dit over
zeese gebiedsdeel 37.806 Katholieken. Dit
alles blijkt uit een uitvoerige statistiek,
uitgegeven door mgr G. M. de Jonghe
d'Ardoyc, apostolisch internuntius in
Indonesië.
Het priestertal in Indonesië en Nieuw
Guinea is in verhouding tot het aantal
Katholieken zeker niet ongunstig te noe
men: één priester op de 972 gelovigen. Op
het aantal inwoners in zijn geheel ligt het
natuurlijk aanzienlijk hoger: één priester
op de 75.000 zielen. Van de 1050 priesters
behoren er 930 tot een religieuze orde of
congregatie. Slechts 123 van hen zijn in
heems.
Op het ogenblik bereiden 65 jonge In
donesiërs verdeeld over 6 grootseminaries
zich voor op het priesterschap; het getal
der 21 klein-seminaries bezoekende stu
denten bedraagt 96G, ook in Nieuw Guinea
bestaat reeds een klein-seminarie, waar
vier jonge Papoea's de moeilijke weg naar
de voorbereiding tot het H. priesterschap
zijn opgegaan. Twee professoren zijn 'vol
doende om hen te onderrichten en te
vormen.
De positie van de Katholieke ziekenhui
zen in Indonesië is blijkens de statistiek
nog zeer ongelijkmatig. In totaal beschikt
Indonesië over 55 Katholieke ziekenhuizen
Nieuw Guinea heeft er slechts één. Het
bisdom Semarang neemt in Indonesië de
eerste plaats in met 7 ziekenhuizen. Het
kleinste aantal vindt men op Timor.
In Bergheem nabij Oss is gisterenmid
dag het anderhalf-jarigë dochtertje van
de familie G. L. op een onbewaakt ogen
blik in de wasteil gevallen, die in het
achterhuis stond. Toen men het kindje
vond, waren de levensgeesten reeds ge
weken. Kunstmatige ademhaling mocht
niet meer baten.
De achttienjarige èlectricien J. S., uit
Oss, viel Donderdagmiddag j.l. van een
ladder tijdens werkzaamheden in de fa
briek van de N.V. Gebr. v. d. Bergh Hoe
wel zijn toestand die dag geen direct le
vensgevaar inhield, is hij iti'de loop van
gisterenmorgen aan zijn verwondingen in
het ziekenhuis te Oss overleden.
KLEIN NEST
I i*"-
Nooit van hem gehoord? Neen, dat zal wel
niet! De besten van ons, journalisten, zijn
geboren, om onbekend bij het grote pu
bliek te blijven. Het is een leuke kleine
club zonder enige luxe en zij onderscheidt
zich dool- haar bijzon-der gemis aan smaak
of vormen. Reuze eigenaardig gezelschap
bij ons. Ga er morgenavond eens met mij
heen; ik zou het heel gezellig vinden. Doe
je het?
De avond daaraanvolgend gingen de
twee jonge mannen een vrij saai uitziend
huis binnen, dat in een straat ten Noor
den van het strand gelegen was. Maar de
saaiheid betrof alleen het uiterlijke van
het gebouw, want toen Naylor zijn vriend
voorging door een nauwe gang en aan
het einde een deur open deed, bleek het
inwendige van het huis levendig genoeg
Een geroezemoes van stemmen, lachen en
zingen klonk hem uit het clublokaal tege
moet. Het was een lange zaal, met laag
plafond, sober gemeubileerd en de grond
met. zaagsel bedekt. De wit gestukadoorde
muren waren versierd met schetsen, die
er met punaises tegen bevestigd waren.
Geen enkele tekening was ingelijst en het
waren bijna allemaal caricaturen van al
gemeen bekende personen en clubleden.
Aan het einde van de lange zaal was een
hoge schouw met vuurrooster, waarvoor
een soort Kaat Mossel stond te braden er
te koken. De geur van de dierlijke en
plantaardige producten, welke aan het
rooster-, braad- of kookproces werden
onderworpen, vermengden zich met de
dikke blauwe rook van de tabakspijpen.
Er schenen daar uitsluitend pijpen gerookt
te worden en door iedereen, behalve door
hen, die zaten te eten. Waaraan de com
binatie van die verschillende damp- en
rooksoorten Daan deed denkon, kon hij
niet formuleren, doch uit de bodem van
z'n onderbewustzijn dook 'n vage herinne
ring op aan een bezoek, dat hij eens aan
het abattoir met annex vernietigingsin
richting voor afgekeurd vlees had ge
bracht.' In de hoek van de clubzaal stond
een piano, waaraan een langharig jong
mens zat te spelen en te zingen; naar het
scheer voor zich zelf en absoluut niet ge
hinderd of verstoord door het gerinkel
van glazen, gerammel van borden en het
drukke praten van de bezoekers. Het
bleek, dat de bediening was toevertrouwd
»an een jong meisje, dat zware bladen met
borden en glazen hanteerde en zich haas
tig van het ene tafeltje naar het andere
bewoog- Zij verloor haar kalmte niet, al
werd zij met aandrang dan hier, dan daar
geroepen; zij glimlachte slechts met een
uitdrukking van routine in de richting
vanwaar de stem kwam.
Een beetje mistig hé? zei Naylor ver
ontschuldigend. Eigenaardige kroeg hé?
En 'n tamelijk woelig publiek ook. .Sommi
gen van hen zijn in het oog van de men
sen al aardig vooruitgekomen en er zijn
er, die ook wel naam zullen maken. Die
daar bij de piano is Geatrex, de bariton.
O ja? En luisteren zij niet naar hem?
vroeg Daan en keek met verbazing naar
de zanger.
O, z'e zijn te druk met hun bord be
zig, verklaarde Naylor. Als zij gegeten
hebben, zullen zij wel luisteren. Die daar
is Madden, de populaire novellenschrij-
ver, met een nadruk op „de". Met een
knik wees hij naar de beroemdheid. Die
is Gosling, de schilder, die „Het meisje
zonder glimlach" heeft gemaakt een
van de beste dingen van de Academie ver
leden jaar. Die Goliath daar, bij het vuur,
is Wilson dc dichter; ze noemen hem hier
allemaal: „Lieve schat", omdat hij zulke
preutse suikerzoete rijmpjes maakt. Dat
zou je niet aan hem zeggen, hè? Hij is
de ruwste kerel en tevens de meest spor
tieve bokser van de Club.
Is dat Carlton Plummer, de afge
vaardigde voor Shackbury niet?" vroeg
Daan, verrast door het zien van de enige,
met zorg geklede man van het gezelschap.
Niemand anders. Hij is onz'e gefri
seerde en geparfumeerde beroemdheid,
antwoordde Naylor. Hij kleedt zich met
smaak, vind je niet? Hij komt in de club
jom een verzetje te hebben en zich voor
I z'n deftige kennissen te verschuilen. Hij
I ziet er uit, of hij een hete aardappel in
j z'n mond heeft. Je moest hem eens horen
j zingen! Ha, daar is "n tafeltje vrij! Kom
i mee! Sally zo heette het kellnerinnetje
mijn vriend de hertog van Stepney
wenst.... Wat zal 't zijn, Norton? Bief-
stuk voor twee personen en spaar de uien
I niet! Sally, lach eens tegen het nieuwe lid
van de Club.
Het meisje wierp een vlugge, scherpe
blik op Daan.
Aangenaam, u zal zich wel vreemd
gevoelen in deze omgeving!
Is dat geen schitterende improvisa
tie? vroeg Naylor trots. Sally is een won
der. Neen maar, ztonder gekheid, Sally,
dit is mijn vriend, mijnheer Norton.
Een vriend van u, mijnheer Naylor?
'Arme jongeman! Het spijt me voor hem,
bitste het meisje en keek Daan mede
lijdend aan, die vergenoegd tegen z'n
vriend knipoogde.
De biefstuk was mals en het bier boven
alle lof verheven. Naylor at met smaak
en spoed, hetgeen hem niet verhinderde,
voortdurend met de meeste opgewektheid
en geestigheid te praten. Daan luisterde
en keek met de grootste belangstelling
om zich heen. Na enige tijd verminderde
het geraas van borden, glazen, messen en
vorken en begonnen sommigen Greatrex
om een liedje te vragen, alsof hij in 't
geheel ,pog niet gezongen had. Het
applaus was zo sterk en duurde zo lang,
dat een gegalonneerde portier er bij te
pas moest komen, om met een presidents
hamer op een ledige emmer te kloppen
en daarna „stilte" te balken De zanger
boog vervolgens en weigerde niet zeer
beleefd, aan een volgend „encore" gehoor
te geven, waarop het weer nodig werd,
dat de man met de hamer en emmer ver
scheen om stilte voor een volgende artist
te verkrijgen. Hij was een bekend pianist
en speelde als een engel.
Mooi hè? zei Naylor, die dromerig
verrukt had zitten luisteren. Hij is de
enige man, die met mijn tranen doen kan,
wat hij wil. Nu Plummy, zing nu de varia
ties op „God save the Queen" eens!
Stilte voor Plummer! brulde de man
van hamer en emmer en de afgevaardigde
voor Shackbury ging naar de piano, waar
hij zich min of meer geaffecteerd in pos
tuur zette. De toehoorders donderden na
de zang hun applaus door de zaal, alsof
zij de afgezaagde coupletten voor de
eerste maal hoorden en zongen het refrein
zo hartelijk mee, of zij een troep school
jongens waren.
Dat was de juiste indruk, die z(i op
Daan maakten: precies jongens. De
meesten van hen waren arm, sommigen
hadden het zeer hard te verantwoorden
en bijna allen vochten om hun brood,
om zich op de sport van de maatschap
pelijke ladder, die zij bereikt hadden te
handhaven. Maar allen zonder uitzonde
ring wierpen de last van hun schouders,
zodra zij de drempel van „De Nijveren''
hadden overschreden
Daan onderhield zich heel gezellig
met de mensen, die aan hem werden
voorgesteld. Op een gegeven ogenblik
wees Naylor met een knikje naur een
man, die alleen aan een tafeltje zat,
dicht bij het vuur.
Dat is Furber, de oorlogscorres
pondent, de man, die het soort sigaretten
rookte, welke ik bij jou op de schoor
steenmantel vond. Buitengewoon knappe
kerel.-.. Overal geweest op onze gezegen
de aardbol. Maar Oost-Europa is zijn
jachtgebied. Wat hij niet van de Balkan
weet, is niet de moeite waard te onder
zoeken. Hij is juist uit die buurt terug
en het is waarschijnlijk, dat nij er weer
spoedig heen gaat. Hij is er een, die niet
veel zegt en trekt telkens zonder waar
schuwing heen. Hij schrijft voor de
Daily Banner de rubriek „Het probleem
in Oost-Europa, door onze speciale cor
respondent". Die artikelen zullen weken,
misschien maanden achtereenvolgens
verschijnen en dan zal je hem op zekere
avond in de club zien komen, net of hij
nooit weg geweest is. Onveranderlijk zit
hij vlak bij het vuur gewend aan de j
hitte daar, begrijp je? Laten wij eens i
een praatje met hem gaan makenwij
zullen de conversatie gaande moeten j
houden, want de stormzwaluw, zoals ze
hem hier noemen is zo gesloten als e^n
oester.
IX.
Naylor bracht Daan naar de oorlogs
correspondent, die zoals de jongeman
had opgemerkt, stil z'n pijp zat. te roken
en zich absoluut niet aan het rumoer
stoorde
Stormzwaluw, mag ik je mijn \rier.d
Norton voorstellen. Zeg. heb je sigaret
ten bij je?
De heer Furber haalde een lederen
koker te voorschijn, die er dpor 't veel
vuldig gebruik vies en vuil uitzag. Nay
lor bekeek, terwijl hü zich bediende, heel
aandachtig de sigaretten. Dan overhan
digde hij de koker aan Furber en zei
met een tevreden knikje;
't Is, zoals ik je heb gezegd; het
zelfde soort. Zeg, Stormvogel; ik heb er
een paar in mijn nieuwe pension gevon
den, bij Norton.
Furber keek Daan onderzoekend aan,
doch zei niets en Daan verklaarde met
een blosje: Ze zijn niet van mij. maar
waren van de huurder, dip vóór Naylor
op zijn kamers woonde. Hij was een
vreemdeling...
Hij hield op. omdat hij de naam niet
wilde noemen. Furber knikje slechts,
als of het van geen helang was, dat die
bi.i de toevallige gelijkenis van de siga
retten werd genoemd.
Ben je pas terug? vroeg Naylor,
terwijl hij en Daan aan het tafeltje
plaats namen.
Furber knikte weer. Ja pas. zei hu
laconiek, doch vriendelijk.
Nog steeds dezelfde vommelboel
daar? vroeg Naylor.
Dezelfde rommelboel, stemde Furber
hoofdknikkend toe, en hield z'n blik
strak op de grond gericht; dan hief hij
z'n hoofd op en vroeg Daan:
Stelt u belang in de politiek van het
vasteland?
Neen, niet veel. antwoordde Daan;
m'n werkzaamheden laten mij niet veel
vrije tijd.
In het machinevak, verduidelijkte
Naylor. IJzer- en staalconstructie; voel
zijn biceps eens Furber! Hij tilt een halve
ton koffers op, alsof het lucifersdoosjes
zijn.
Furber, die niet geneigd was, met de
spierballen van Daan kennis te maken,
vergenoegde zich met een knikje, en Nay
lor vervolgde
Maar hij heeft ook een goede kop.
Wij hebben samen al een paar maal een
praatje gemaakt en ik bemerkte al heel j
spoedig, dat hij in veel wetenschappelijke j
onderwerpen belang stelt. Hij is een goed
luisteraar.
Nu, dan kan jij hem goed bezighou- j
den. Nat, zei Furber met een grinnekend
glimlachje.
En hoe was het in Maritaria? vroeg
Naylor, die zich van de speldeprik niets i
aantrok. I
Och, zoals gewoonlijk. Op 't ogenblik
is het er rustig. Ze zijn er juist weer door
de laatste revolutie heen, antwoordde
Furber.
Maar er broeit zeker weer iets, hè?
zei Naylor Hij wendde zich tot Daan
Dat Maritaria ligt in de Balkan, zie je;
een klein koninkrijkje, maar nu is het 'n
republiek, is het niet Furber?
Furber knikte Voor het ogenblik wel,
gaf hij toe. Ze hebben hun koning weg
gejaagd en de man tot president gekozen,
dié de revolutie in elkaar heeft gezet.
Furber was er destijds. Hij was oorlogs
correspondent van de „Daily Banner",
weet je. Furber is van alle omstandighe
den en intriges van dat landje volkomen
op de hoogte. Het moet een erg mooi land
zijn, is 't niet Furber? informeerde Nay
lor als besluit op zijn betoog.
Furber scheen zich tot een bevestigend
knikje te willen bepalen, doch toen hu le
vendige belangstelling op het gelaat van
Daan las, nam hij z'n pijp uit z'n mond
hoek en zei
Maritaria is een van de mooiste pieK-
jes op onze aardbodem, mijnheer Norton
en in verhouding het rijkste. Alles gloeit
er in overvloedige weelde en de bodem
bevat zoveel ijzer en koper, dat zij qr
bijna genoeg hebben om heel Europa te
voorzien.
Dat is iets in jouw branche he, Nor
ton? verklaarde Naylor met gedempte
stem.
Het volk is vlijtig, gezond en zuinig;
maar het zijn geboren vechtersbazen....
Zoals de Ieren, mompelde Naylor.
En zij zijn omringd door landen, die
maar al te graag met hen vechten. Be
halve dit en hun binnenlandse troebelen,
worden zij door de grote mogendheden
behandeld als pionnen op een schaak
bord en zij worden door genoemde mo
gendheden dan de ene en dan weer de
andere kant uitgedreven, al naar gelang
het de politieke belangen van de grote
heren medebrengen. Bijgevolg is Marita
ria, dat. indien het aam zichzelf werd
overgelaten, een land z°u zÜn' ,.„0V?F'
vloeiend van melk en honing, nu dikwijls
het toneel van hevig bloedvergieten. Ma
ritaria leeft in perioden: er zal een tijd
van vrede en overvloed zijn; de handel
bloeiend, het volk welvarend en tevre
den; dam verzetten de grote mogendheden
de schaak stukken, of die een of andere
eerzuchtige avonturier grijpt maar de ko
ningskroon, of het presidentschap. Dan
wordt Maritaria gewikkeld in revolutie
en anarchie en grij-pen de inwoners gretig
naar die veironitschuldiginig, om hun
vechtlust bot te vieren. Dit 'duurt zolang,
tot het de avonturier gelukt zijn man of
zichzelf op de zetel te plaatsen, of zelf
ten onder gaat en het land weer tot zijn
vorige rust en welvaart terugkeert. Het
land is tegelijkertijd bet werktuig en de
dupe van de intriges d'er grote mogend
heden en de slaaf van zijn eigen harts
tochten.
Bravo! riep Naylor en applaudisseer
de luid :n de handen klappend- De ge
achte voorzitter nam, onder luide bijvals
betuigingen, weer plaats op zijn zetel.
Furber liet eer. kort lachje noren en
scheen wat beschaamd over zijn eigen
welsprekendheid.
Je vriend scheen vol belangstelling
zei hij verontschuldigend.
Dat ben ik inderdaad, beweerde
Daan onmiddellijk. Ik ben hopeloos on
wetend op het gebied van de politiek en
trouwens in alles, wa* n'let direct in ver
band met mijn vak staat.
Hij leest cricket- en voetbalnieuws
en misschien een of andere moordaanslag,
zei Naylor; die rest is Grieks voor hem.
Misschien is dat wel heel verstan
dig, zei Furber na enige ogenblikken ge
zwegen te hebben; in Ledier geval, zou ik
zeggen, dat het de zekerste weg :s, om in
je beroep vooruit te komen, wat 'het ook
zijn moge
Niet als je een krantenman of een
oorlogscorrespondent bent, viel Naylor
hem lachend in de rede. Wij kunnen van
alles gebruiken. Het heelal is mijn voor
raadschuur: Moord in Whitechapel.
Schandaal in de grote wereld. Grote brand.
Incident in de raadsvergadering. Alles is
koopwaar!
En zo zie je van niets het innerlijke,
merkte Furber glimlachend op.
-i- Heb ik geen behoefte aan. UiterlijK-
heden, daaruit put ik mijn dagelijks
brood, en plotseling van onderwerp ver
anderend, zei Naylor:
Zeg, Norton, je moet lid van de club
worden; ik zal je voorstellen en Furber
zal je natuurlijk aanbevelen.
Zeer aangenaam, antwoordde Furber
met een korte buiging en terwijl Naylor
naar de secretaris ging, om Daan te laten
inschrijven, zei Furber, na enige zware
trekken aan een verse sigaret gedaan te
hebben:
Bent u bekend met bruggenbouw?
Enigszins, antwoordde Daan be
seheiden. Wij hebben er al een paar ge
maakt en toevallig heb ik over dat on
derwerp de laatste tijd nog al veel gele
zen.
Weer volgde er een pauze, terwijl Fur
ber in het vuur zat te staren.
Heeft u alleen maar met kleinere
werken te doen gehad?
Ja, zoals bruggen over kanalen en
sluizen en ook werken aan de dokken
Eenmaal ook een spoorbrug; dat was het
grootste werk.
Maar het systeem is toch hetzelfde,
nietwaar? vroeg Furber.
Ja, natuurlijk, zei Daan; dat is te
zeggen, wanneer de bascule, draagkracht,
pijlermaten en spanningen zijn vastge
steld, dan is het uitwerken van de teke
ningen en de constructie een kwestie van
routine.
Interessant werk, dunkt me, vond
Furber; heeft u al verteld bij welke firma
u wérkt?
Neen, zei Daan, bij Green en Shel
don.
Goede firma, verklaarde Furber. U
zal denken; hoe weet je dat zo! Maar ik
heb op mijn reizen enkele werken van
hem gezien, voornamelijk bruggen
mijn kennis is natuurlijk, bij u vergele
ken, miniem.
Ik heb juist mijn examen en proeftijd
achter de rug, haastte Daan hem in te
Furber knikte goedkeurend bij deze be-
scheiden mededeling en sprak verder niet
meer over het onderwerp. Toen Naylor
terugkwam, stond de oorlogscorrespon
dent op, wenste hem goede avond en ver
liet de club. Daan ging spoedig daarna
ook heen en hij nam bij Fleetstreet af
lichten.
scheid van Naylor, die nog naar het bu
reau van een krant moest.
't Zal laat worden, zei Naylor, maar
ik heb een sleutel bij mij en ik zal op
handen en voeten naar boven gaan
neen, neen, nuchter hoor; ik zal de fami
lie niet wakker maken. Prettige avond
gehad en ik ben blij, dat je lid van de
I club bent geworden.
Daan stak een pijp op en wandelde
huiswaarts. Hij had weer eens een kijk
gekregen op een heel ander milieu en
i dacht met genoegen terug aan het aan
gename uurtje in de club doorgebracht.
Zo diep was hij in gedachten verzonken,
dat hij de twee mannen niet bemerkte,
die hem volgden. Met een ruk stond hij
stil, toen hij een hand zijn arm voelde
vatten en iemand in gebroken Engels
vroeg:
Pardon meneer, mogen wij even een
woordje met u spreken?
Daan keerde zich om en zag de twee
mannen, die mijnheer Landon hadden
aangerand. Hij zette zich schrap, ten ein
de een waarschijnlijke aanval af te we
ren. De man, die hem had aangesproken,
schudde echter zijn hoofd en zei met een
vriendelijk glimlachje:
U behoeft niet bang te zijn, meneer.
Onze zaak is van vredelievende aard. Wij
herinneren ons nog maar al te goed uw
gespierde armen en verlangen niet naar
een tweede bewijs van uw kracht. Wat
wij u wilden vragen is slechts een infor
matie.
En dat is? vroeg Daan en liet er op
volgen: Hoor eens, als ik mijn plicht deed,
zou ik jullie aan die politieagent overge
ven!
Maar dat zult u niet doen, nietwaar,
grijnsde de man. Dat heeft u die avond
ook niet gedaan; u mocht niet, hè?
Tot mijn spijt niet, zei Daan. En
vanavond heb ik geen zin om te praten.
Uit de weg!
Een ogenblikje maar, meneer. Wij
hebben geen slechte bedoelingen, integen-
.deel, wij willen goede vrienden zijn. Wilt
u even meegaan naar dat café op de hoek?
Absoluut niet, ik wens niet met jullie
in een café gezien te worden. En, voegde
hij er bij, bovendien heb ik nog veel zin
jullie aan die agent over te leveren.
De mannen wisselden blikken die dui
delijk zeiden: „dan maar hier".
Het is maar een vraag om inlichtin
gen, begon de eerste, of u ons wilt zeggpn
waarheen de heer en zijn dochter zijn ver
trokken. Wacht even, zei hij, toen Daan
zijn mond opende om een weigerend ant
woord te geven. Het is slechts een kwestie
van een vraag en een antwoord en op mijn
woord van eer verklaar ik, dat wij geen
kwaad zullen doen. Die avond was het
een vergissing van ons. Een ogenblik nog,
meneer. Laten wij zakelijk zijn. Wij wil
len u voor het antwoord betalen.
Hij haalde uit een vieze portefeuille een
stapeltje bankbiljetten en hield die Daan
voor.
(wordt vervolgd)
