Nieuwe eisen, door de Kerk aan
de priester-arbeider
Afhankelijkheid van 't bisdom;
beperking arbeidsmogelijkheid
gesteld
BStRasi
SCHOT uit liet jachtgeweer
Westelijke nota's laten deur
voor Moskou open
Mits „onaanvaardbare Sovjet
standpunt" wordt gewijzigd
Wereldveteranen accepteerden
de Duitsers
Indische Nederlanders staan
voor een totaal verval
„Werkelijkheid in strijd met ver
klaringen hoge commissaris"
ERGERLIJKE KOPERDIEFSTAL
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Nederlanders gaan
in Indonesië gans
ten onder
Bus
reed winkel
binnen
Dinsdag 17 November 1953
weerbericht
Stropersdrama te
Herwijnen
De helpers van Breda
Russische sleepboot
zond geen hulp
Manus Oly zocht weer
de vrijheid
Ondanks twee oorlogen
Luxemburg: onthouding van stemming
sl een opoïfefijjoj
Droef relaas van teruggekomen predikant
In vierde instantie weer
vrijspraak geëist
Officier van Justitie
in hoger beroep
llÉ&t
Js A-*"
Britse mariniers verdronken
Grote ravage; enkele arbeiders
en chauffeur gewond
Nitsrhc dankt
Vluchtelingenprobleem
Dr Drees ontving congressisten
Arnhemmers sloopten aard-
leidingen van hoogspannings
masten
De weerverwachting van het K.N.M.I., geldig
tot Woensdagavond, luidt:
Zwaar bewolkt met plaatselijke opklaringen
en plaatselijk nevel of mist. Overwegend droog.
Dezelfde temperaturen als vandaag of iets la
gere. Matige tot zwakke wind hoofdzakelijk
uit Zuidelijke richtingen.
Woensdag 18 November: Zon op 8.05 uur, onder
16.45 uur. Maan op 14.57 uur, onder 4.45 uur.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Werk van grote persoonlijkheid
(Van onze Parijse correspondent
De Zaterdag in dit blad als zeer aanstaande aangekondigde verklaring der
Franse kardinalen, die te Rome de zaak der priester-arbeiders hebben
bepleit, is inmiddels verschenen. Uit die verklaring blijkt, dat het bijzondere
werk der priesters onder de ontkerstende arbeidersmassa kan worden voort
gezet, maar aan bepaalde voorwaarden wordt onderworpen.
De verklaring luidt:
,Ue kardinalen Liénart, Gerlier en
Feltin, te Rome gekomen om aan de H.
Stoel hun opvattingen uiteen te zetten
betreffende de priester-arbeiders, zijn
gezamenlijk door Souvereine Opper
herder ontvangen.
Dit onderhoud gekenmerkt door een
groot vertrouwen, zowel van de zijde
van de Vader als van de zijde der
kardinalen, heeft zowel de bezorgdheid
van de H. Vader doen blijken, door de
kardinalen gedeeld, over de geduchte
moeilijkheden en de gevaren, aan dat
apostolaat verbonden als de formele wil
van de berk om tot, geen prijs de pogin
gen op te geven welke Zij voortzet voor
d? evangelisatie der arbeidende massa's,
die op droevige wijze ontkerstend zijn.
Na tien jaren ervaring kan de proef
neming met de priester-arbeiders niet
wrAaar tegenwoordige vorm voortgezet
i a Maar, bekommerd om het con-
hen te bewaren, dat gelegd is tussen
nipT-„ de arbeiderswereld door de pion-
„aarnpan dat apostolaat, ziet de Kerk
bewiizen uatv.^e priesters, die voldoende
Maar Zij vraagt:
1 Dat Zij bijzonderlijk door hun bis
schoppen zulen worden gekozen.
2 Dat zij een passende en soliede vor-
IninK ontvangen, zowel uit bet oog-
PU'R van de leer, als uit het oog.
Punt van de geestelijke leiding.
3 Dat zij zich niet aan handenarbeid
overgeven, dan gedurende beperkte
tijd opdat voor hen de mogelijkheid
open blijft om aan alle eisen van hun
priesterlijke staat te voldoen.
4 Dat zij geen enkele wereldse ver
plichting aangaan, die hen er toe
aan brengen vakverenigings- of an
dere verantwoordelijkheden, die zij
aan leken moeten overlaten, op zich
to nemen.
5 Dal zij, «iet geïsoleerd leven, maar
verbonden zij„ -m,, een gemeenschap
van pnesterg of aan een parochie,
daarbij zekere medewerking verle
nend aan het parochiale leven.
Onderz4°ckingen worden voortgezet, in
overee.ns)ernrrilrig met de H. Stoel, om de
modal'' ,en van de toepassing van die
maatrt&e'en nauwkeurig vast te stellen,
waarvaf de uitvoering met kalmte moet
worden on('ernomen en voortgezet in
Krote gee T- Vf?n geloof en volgzaamheid
Jegens de Pfk
De verklann? 's ondertekend door de
kardinalen aGerlier en Feltin.
In versch1"® jhocesen zijn Vrijdag
de "Prètres-ouvricrs op het bisdom bij
eengeroepen °m a« de boven weerge
geven beschikk'11" e."nis te nemen,
die voor velen bier priesters dus een
andere leefregel voo achn,ven dgn tot
dusver door he" f® °fn ™aa' welke do
benerkingen zullen zpn aie deze pries
ters zich in het °Pe"^ zullen
nnlorrfThtl Zal
Het belangrijkste punt in de verkla
ring, die reeds te Rome, in overleg met
de H. Stoel werd opgesteld, is wel, dat
de priesters van dit apostolaat onmid
dellijk afhankelijk blijven van de bis
schop van het diocees, waarin zij zieli
bevinden, of van het gezag hunner Orde
of Congregatie, in geval het reguliere
geestelijken betreft en dat allen in een
zeker parochiaal verband blijven, iets
wat tot dusver slechts bij uitzondering
het geval is. In het kort: de prêtres-
ouvries blijven binnen het kader van de
zo uitstekend georganiseerde en door
het Episcopaat geleide „Action Catho-
lique".
Het andere belangrijke punt is de be
perking van de arbeidsmogelijkheid.
Dat er tegen gewaakt wordt, dat de
werkzaamheid van de priester als ar
beider het ten volle nakomen van de
verplichtingen van de priesterlijke staat
niet zal kunnen verhinderen is een eis
van te algemene aard, dan dat die een
aanwijzing zou bevatten omtrent werk
zaamheden, waarvan de pretres-
ouvriers zich zullen hebben te onthou
den. De vraag rijst namelijk, of bepaal
de vakken of bedrijven niet vermeden
zullen moeten worden, waarin de pries
ter-arbeider door de massa gedreven
zou worden tot het aanvaarden van ver
antwoordelijkheden, voor hem onaan
vaardbaar.
In afwachting van de nadere voor
schriften is voor het ogenblik reeds ver
kregen, dat de opleiding hervat zal wor
den en de toelating tot de aangewezen
seminaria aan zeer verscherpte eisen
vooral wat de persoonlijkheid van de
seminarist betreft zal worden onder
worpen. Dit is des te meer noodzakelijk,
daar op dit ogenblik, vooral onder de
jongeren van de arbeidersjeugdorgani
saties een waar ontluiken van roepin
gen is waar te nemen. Zulks roept de
vraag op, naar welke seminaria die jon
geren het best gezonden kunnen wor
den.
Ongeveer twee jaar na het gebeurde
heeft voor het gerechtshof te 's Herto
genbosch gisteren de zaak gediend tegen
jachtopziener B. uit Herwijnen. Deze
zaak werd reeds behandeld door de
rechtbank te Dordrecht, het gerechtshof
in Den Haag en in cassatie door de Hoge
Raad. Het hoogste rechtscollege verwees
de zaak voor een hernieuwde behande
ling naar de strafkamer van het Bossche
hof.
Op 27 December 1951 verloor de 22-
jarige L. van Z. te Herwijnen het leven
door een schot uit het jachtgeweer van
de jachtopziener en onbezoldigd rijks
veldwachter B. De rechtbank sprak B.
vrij; het Haagse hof veroordeelde hem
tot 6 maanden wegens dood door schuld.
De advocaat-generaal bij het Bossche
hof mr A. Receveur, requireerde giste
ren bevestiging van het vrijsprekend
vonnis.
Het drama heeft zich afgespeeld op een
smalle landweg buiten het dorp. De broer
van het slachtoffer, M. van Z., werd door
de jachtopziener erop betrapt, dat hii met
een hond aan het stropen was. De jacht
opziener is de jongeman gevolgd door een
bos-p'erceel, doch heeft de achtervolging
moeten staken. B. keerde terug naar de
weg ter hoogte van een kleine brug, waar
van de jachtopziener begreep, schreeuwde
deze toe de fiets te laten liggen. Hij kwam
daarna dreigend op B. toe, waardoor op
het kleine bruggetje een schermutseling
ontstond om de fiets. L. van Z. zou volgens
de verklaring van B. met een mes hebben
gedreigd. De jachtopziener verweerde zich
met zijn dubbelloopsgeweer, dat hij als
slagwapen gebruikte. Ondanks de veilig-
heidspin zou het wapen zijn afgegaan met
het gevolg, dat de jongeman in hoofd en
schouder dadelijk werd getroffen.
De advocaat-generaal achtte het primair
ten laste gelegde doodslag niet bewe
zen. Naar zijn oordeel was er geen opzet
daartoe aanwezig. Ook zware mishandeling
de dood tengevolge hebbend achtte hij niet
bewezen en het subsidiair ten laste geleg
de: dood door schuld evenmin. Mogelijk
heeft verdachte een te groot risico gelopen
door een geladen geweer als slagwapen te
gebruiken, doch in de gegeven omstandig
heden treft hem in dit opzicht geen ver
wijt.
De raadsman, mr Sassen uit Nijmegen,
concludeerde in zijn pleidooi eveneens tot
vrijspraak sub. ontslag van rechtsvervol
ging. Uitspraak over veertien dagen.
Mr J. M. Houben, officier van Justitie
te Breda, heeft hoger beroep aange
tekend tegen het vrijsprekende vonnis,
dat de Bredase rechtbank heeft uitge
sproken tegen de Amsterdamse banket-
Voor het eerst dit jaar is er in Was
hington sneeuw gevallen en heeft het
er gevroren. De winter werd meege
voerd door een storm, die geheel on
verwacht kwam en een ruw einde
maakte aan de buitensporig warme
herfst. Het was nog slechts een blik
sembezoek" en vader winter vestigde
zich nog niet, maar hij liet Washington
achter als een wonderstad. Scherp
tekent de omtrek van het Kapitool
zich af tegen de donkere lucht. Het
besneeuwde geornamenteerde hek
werk van een balkon zorgt voor een
geslaagde omlijsting.
-
'Êi
de fiets van de stroper lag. B wenste deze bakker F., een broer van de op Kerstmis
fiets mee te nemen, waartoe hij in die om
standigheden als politieman bevoegd was.
L. van Z. echter, die in de nabijheid op
het land aan het werk was en de bedoeling
ontsnapte oorlogsmisdadiger K. F. De
officier had bij de behandeling van de
zaak de maximumstraf voor hulpver
lening bij zelfbevrijding gevraagd.
De V. S., Groot-Briuannië en Frankrijk hebben Maandag de Sovjet-Unie
meegedeeld, dat baar voorwaarden voor een conferentie van de grote
mogendheden, toals vervat in de Russische nota van 3 November, ..vol
komen onaanvaardbaar" zijn. De drie landen herbalen evenwel, in gelijk
luidende nota's aan de Sovjet-regering, bun uitnodiging voor een
bespreking van de vier ministers van buitenlandse zaken over het Duitse
en bet Oostenrijkse vraagstuk.
De Sovjet-Unie wordt er van beticht,
dat zij als prijs voor de besprekingen tus-
s Oost en West een „onverdedigd West-
Europa" eist. Voorts zijn de Westelijke
mogendheden van mening, dat besprekin
gen met communistisch China, zoals voor
gesteld door Moskou, slechts kunnen lei-
eerst duidelijk
worden, als^hu^status uiteindelijk" zal
ztir^ vastge^l^nkrijk, vastgestelde ont-
wern dat bij de vergadering van het
Franse Episcopaat algemene instem
ming vond is door de drie kardinalen te
Rome achtergelaten en is nu het voor-
werP van de voortgezette besprekingen
met de h. Stoel
den tot een „nutteloos en eindeloos debat".
In de Russische nota van 3 November
werd, zoals gemeld, gesteld, dat bespre
kingen met communistisch China over
„middelen ter vermindering van de in
ternationale spanning" dienden vooraf te
gaan- aan vier-mogendhedenbesprekingen
over Duitsland. Volgens het Westelijke
antwoord zal deze methode echter „iedere
vordering ten aanzien van het vinden van
een regeling voor dringende kwesties ver
hinderen".
De Westelijke „Grote Drie" verklaren,
dat men het best de internationale span
ning kan verminderen door te beginnen
met die concrete vraagstukken, welke een
zo spoedig mogelijke oplossing vragen. Om
deze reden stellen zij voor allereerst te
spreken over de eenwording van Duits
land en het verdrag, dat aan Oostenrijk
zijn vrijheid zal teruggeven.
Bonn tevreden
Westduitse regeringskringen tonen zich
ingenomen met het Westelijke antwoord,
dat „in volledige overeenstemming" met
de opvattingen van de bondsregering
wordt genoemd. De nota is ook bij de
Westduitse socialisten in goede aarde ge
vallen, in het bijzonder omdat niet de
deur voor een eventuele vier-mogendhe-
denconferentie is gesloten.
Diplomatieke kringen in Londen menen-
dat de nota een duidelijk einde maakt
aan de vruchteloze diplomatieke uitwis
selingen over Duitsland, die sedert Mei
van het vorige jaar tussen de hoofdste
den van de Westelijke mogendheden en
Moskou hebben plaats gehad.
De impasse is totaal, zeiden zij, en zal
dat blijven, tenzij Moskou een ander
standpunt gaat innemen.
Een Russische sleepboot, die haar zoek
licht gericht had op zeven Britse mari
niers, die in de nacht van Donderdag op
Vrijdag j.l. voor hun leven worstelden,
nadat hun landingsvaartuig ter hoogte
van Plymouth was omgeslagen, heeft geen
boot uitgezet om hen te helpen, zo werd
Maandag bij een lijkschouwing te Ply
mouth verklaard.
De marinier Thomas Lyons verklaarde,
dat hij bij een nachtoefening het bevel
voerde over het landingsvaartuig. Door de
ruwe zee begaf de motor het en de boot
liep vol water.
Het enige antwoord op het hulpgeroep
der inzittenden kwam van een Russische
sleepboot, die haar zoeklicht aanflitste,
doch geen boot uitzette.
„Ik ben er vrijwel zeker van, dat zij ons
in het water kon zien, want zij had haar
zoeklicht gericht op de plaats, waar wij
zonken", verklaarde Lyons.
Omstreeks 4.30 u. gisterochtend botste
op het kruispunt Gijsbrecht van Aemstel-
straat en Neuweg te Hilversum, 'n vracht
auto met aanhangwagen op een autobus,
die arbeiders ophaalde voor de Trio-Ta-
PÏjtfabriek in Huizen. De bus werd door
de klap het trottoir opgeduwd en reed een
kruidenierswinkel binnen. De pui werd
ingedrukt; in het pand ontstond 'n grote
ravage. De passagiers van de bns kwamen
met de schrik vrjj. De 'chauffeur liep
lichte verwondingen op. Enkele wegwer
kers, die in een houten keet op de volg-
wagen van de vrachtauto zaten, kregen
ernstiger verwondingen. Sommigen van
hen moesten met een hersenschudding in
het dichtbij gelegen ziekenhuis worden
opgenomen.
Het ongeluk werd veroorzaakt, doordat
de buschauffeur, die op dit uur geen ver
keer verwachtte, aan de vrachtauto geen
voorrang verleende.
(Van onze correspondent).
Manus Oly, die in Nederland berucht is
geworden door zijn vele iif- en uitbraken,
heeft weer eens een poging tot ontvluch
ten gedaan. Dank zij de waakzaamheid
van het gevangenispersoneel te Groningen
is het deze keer echter bij een poging ge
bleven. O. is momenteel gedetineerd in
de Groningse gevangenis. Te zamen met
twee andere gevangenen had hij het plan
gemaakt, zich bij het werken in de moes
tuin te verstoppen de surveillerende be
waker neer te slaan en over de muur te
klimmen. Zaterdagmiddag werden de ge
vangenen vermist. Er werd een onderzoek
ingesteld en toen werden ze in de tuin
ontdekt Ze zitten thans in een strafcel.
vy «fvwvw-wvci
v-A v—v R Vluchtelinaennrohleem
}Iet een stem t£gen nJ. van Israel en met onthouding van stemming
van Luxemburg, heeft het congres van de Verelclveteranenfe(jel.at;e verder
jiict a Sci»cne stemmen besloten de Duitse „Federatie van oorlogsslacht-
oifer»; -panden (,n peng;oentrekkenden tot zijn «udstrijdersorganisatie
toC tCmurlnmi/13* v°or bet zover was hadden veisc ietdene afgevaardigden
In'0 s |!Jbeengezet over deze kwestie en c a.u nj gewezen op de
pverwegingen, die Voor j be9]igscnd ware„ ten aanzien van het al of niet
toelaten van de Duitse
Allereerst voerde de b e
het woord. ZIJ J! ldi r °p, dat België
tweemaal was ove:r d°or Duitsland,
maar wilde toch voorstemmen.
Ook de Engelsen wilden, ondanks
oorlogen hun stem aaa hat voorste] niet
onthouden, evenmin als Fransen die
hoopten, dat de Duitse federatie zjch het
vertrouwen, Hat zij hier zal waar
dig tonen. De Luxemburgers gingen niet
zo ver. „Wij zu)len 0ns vafl stemming
onthouden-, 20 Mide hun woordvoerder,
en aat is 0p zichzelf al een opoffering
voor ons". De Sanders, Grieken en
N0ren verkia evenecns voor toe-
latmB te z,jn> dQch Israël was er tegen
^8Iuter ^a^hse delegatie sprak haar
vootl as Nitsche. „Wij vroegen U
onze verzekering te a®®eptafen- dat onze
landgenoten, die Ai® en hun
gehele leven zullen Iijden |evolgen
van de oorlog, evenals U, weikelijke oor
logsmisdaden, gepleegd door onwaar.dige
elementen, die zeiden m naa®
Duitse volk te handelen, veroordeel
Hij wees er verder op, dat zijn o g-
satie in West-Duitsland 7000 ftets
30.000 mensen heeft laten bouwen- „naar
wij veruit de grootste vereniging van
Duitse oorlogsveteranen zijn", aldus Nit
sche, „kunnen wij op basis van onze demo
cratische beginselen een stevig bolwerk
vormen tegen pogingen van extreme ele-
Jhcnten om militaire tendenzen te doen
herleven". Hij dankte tenslotte voor de
.dating en verzekerde, dat zijn vereni-
g'hg de doelstellingen van de Wereldvete-
ranerifederatie ten volle onderschrijft.
Vo°rts werden met algemene stemmen
"°g enige andere veteranenorganisaties
tot de federatie toegelaten.
De hoge commissaris van de V.N. voor
at vluchtelingenprobleem, mr G. van
Heuven Goedhart, vroeg aandacht voor
het vluchtelingenprobleem. „Zolang dit
probleem niet is opgelost, zal er geen
werkelijke vrede zijn"> 20 zeide hij. „Er
zijn nog duizenden refugees, die oud-sol-
daten zijn en die niet naar hun land terug
kunnen. Ik geloof, dat thans de tijd is ge
komen, dat de refugee-soldaat dezelfde
voordelen moet kunnen genieten als elke
soldaat, die in zijn eigen vaderland leeft".
Hij wees er op, dat van alle vluchtelin
gen slechts vijf procent oud of ziek Is.
„Vijf en negentig procent is gezond en be
reid aan te pakken. Zij kunnen een aan
winst zijn voor elk land dat hen wil ont
vangen".
Voorts zijn er nog steeds 100.000 vluchte
lingen, die in slechte kampen onder mens
onwaardige omstandigheden leven. Spre
ker hoopte, dat de Wereldveteranenfede-
ratie zich het probleem der vluchtelingen
zal aantrekken.
Behalve de voorzitters van de Eerste en
Tweede Kamer ontving minister-president
hr W. Drees gisteravond de afgevaardig-
den van het congres in het gebouw van
t ^veede Kamer. De voorzitter der
Tweede Kamer, mr Kortenhorst, verwel
komde daar de deelnemers en zeide, dat,
als iemand recht heeft om over vrede te
spreken, het een oorlogsveteraan is, omdat
hij er daadwerkelijk voor heeft gevochten.
De voorzitter van de Wereldveteranen-
federatie, de heer Albert Morell, dankte
de heer Kortenhorst voor zijn begroetina
en onderstreepte nog even de woorden die
deze had gesproken. Hierna bezichtigden
de congressisten onder leiding van de
voorzitter van de Eerste Kamer, mr Jonk
man, het gebouw van deze Kamer.
Harold Russell, de beroemde Ameri
kaanse oud-strijder en -filmster (zon
der handen) zit op het congres der
wereldveteranen aandachtig te luiste
ren, terwijl zijn donkere collega van
de Goudkust, mr Kamera, ijverig en
kele aantekeningen maakt. Het derde
snapshot toont kolonel Lima uit Bra
zilië (links), ioanneer hij een praatje
maakt met de heer A. J. Wickens,
voorzitter van de Canadese delegatie
(in het midden) en Prins Emmanuel
Yao Boateng, die hoofd is van de af
gevaardigden van de Goudkust. De
39-jarige Prins is zakenman in Kofo-
ridua en sinds 1945 tweede secretaris
van de Vereniging van Gekleurde
Volken in Engeland. Tijdens de jongste
oorlog vocht hij in het eerste bataljon
van het Goudkust Regiment, dat in
Oost-Afrika en Ethiopië was gesta-
tionneerd.
„Het is volksmisleiding en misleiding
van het Nederlandse parlement; het is
zedelijk gesproken ontoelaatbaar, als de
Nederlandse Hoge Commissaris in Indone
sië, graaf Van Bylandt, beweert, dat de
toestand van de Indische Nederlanders in
Indonesië niet onhoudbaar is. Of de H. C.
is niet juist ingelicht en wordt bewust on
kundig gehouden van de ware toestand
en is hjj dus niet misleid df wel de
waarheid wordt opzettelijk verdraaid".
Deze woorden sprak ds 3. G. 3. van
Iterson, een der woordvoerders namens de
„Vereniging van Indische Nederlanders".
(Van onze correspondent.)
De officier van justitie bij de Zutphen-
se rechtbank heeft gisteren twee jaar ge
vangenisstraf geëist tegen de Arnhem
mers W. en B„ die zich schuldig hebben
gemaakt aan het wegnemen van koperen
aardleidingen van de hoogspanings-
masten van de Prov. Gelderse Electri-
citeits Mjj. te Loencn op de Veluwe.
Bij het vorderen van deze straf merkte
de officier op, dat gevallen als deze te
ernstig zijn, om de belangen van de ver
dachten in aanmerking te nemen.
Het gaat er mee als indertijd met de
diefstallen van aardleidingen van liet
electrische spoorwegnet. Alleen zware
straffen zullen afdoende blijken om aan
ergerlijke koperdiefstallen een einde te
maken, waardoor andermans leven in de
waagschaal wordt gesteld.
Beide verdachten verklaarden om
beurten, dat de leiding niet meer werd
gebruikt. Maar zij waren toch wel zo
verstandig geweest niet aan de koperen
draden te komen, die in de lucht hingen.
Bij hun werk weren de beide Arnhem
mers stelselmatig te werk gegaan. Elke
nacht namen ze een hoogspanningsmast
onder handen. Toen ze op heterdaad
werden betrapt, waren ze met de 26e
bezig.
Het leverde het tweetal voor 10.000
aan koperdraad op. Door hun werk sloeg
tweemaal de bliksem in de hoogspan
ningsleiding, waardoor tal van bedrijven
zonder stroom kwamen te zitten.
Verdachte W. heeft reeds 46 veroor
delingen op zijn naam staan, B. „slechts"
I vijf
welke organisatie gisteren in Den Haag.
onder leiding van de heer C. E. Barre,
een persbijeenkomst had belegd in ver
band met de behandeling in de Tweede
Kamer van de motic-Lemaire c.s., die in
hoofdzaak het recht van de Indische Ne
derlanders in Indonesië behandelt om
zelf te beslissen of zjj naar Nederland zul
len gaan (met daaraan verbonden* finan
ciële steun van de Nederlandse overheid)
en van de motie-De Graaf c.s., die de be
oordeling daarvan wil zien overgedragen
aan een in te stellen instantie.
Ds van Iterson, die van 1949 tot 1952
predikant was bij de Protestantse Kerk in
Indonesië en de nood van de Indische Ne
derlanders van zeer nabij heeft leren
kennen, zette uiteen, dat er inderdaad on
der de Indische Nederlanders zijn. voor
wie de toestand nog niet onhoudbaar is
Voor de grote meerderheid is dit echter
wel en in toenemende mate het geval
Men kan trouwens van mening verschil
len over de vraag, wat „houdbaar" is.
Spr. gaf voorbeelden yan honger, on
dervoeding. ziekte, vervuiling, mens on
waardige toestanden in de huisvesting
en ook van de demoralisatie, waaraan
thans in Indonesië de betrokkenen bloot
staan. Vooral ook de factor demorali
satie mag hierbij niet uit het oog wor
den verloren. „De meisjes vervallen
steeds meer tot prostitutie en de jongens
sluiten zich veelal bij subversieve orga
nisaties aan, als de laatste stoel en tafel
zijn verkocht om aan eten te komen"
aldus ds Van Iterson, die hieraan toe
voegde „Voor deze mensen is het
ideaal van vrijdom van vrees en vrij
dom van gebrek een aanfluiting".
Spreker wees op de grote onveiligheid
voor deze mensen in de Indonesische
maatschappij, waar zij nu eenmaal niet
welkom zijn.
„Zij zitten daar in een kooi met tijgers
en giftige slangen en snakken er naar
daaruit te worden verlost", voegde mr P
A. Biaauw, een der bestuursleden van de
V. I. N.. daaraan toe.
Er is, aldus ds Van Iterson, verder, bij
de Nederlandse officiële instanties in In
donesië, voor deze mensen een ontstellend
gebrek aan interesse. Langzamerhand
heeft iedereen alle vertrouwen verloren
in de toezeggingen van ambtenaren van
het Nederlandse Hoge Commissariaat.
Men wordt steeds om de tuin geleid. Van
de zijde van het Nederlandse H. C. wor
den ook allerlei moeilijkheden in de weg
gelegd, wanneer het gaat om het verkrij
gen van een paspoort voor de reis naar
Nederland, of om verlenging van pas
poorten.
Men moet dan gegevens overleggen
om aan te tonen dat men Nederlander is
die teruggaan tot in de 18e eeuw, ter-
wjjl in zeer vele gevallen door de oorlog
de stukken zijn weggeraakt.
Mr K. Raue die na ds v. Iterson sprak,
betoogde o.a., dat het toelaten van Ne
derlanders in het eigen land een der
grondslagen van ons staatsrecht is en als
de mensen op eigen gelegenheid hierheen
kunnen komen, moet men ze toelaten, al
dus spreker.
Mr P A. Biaauw vroeg zich af, wat
men denkt te doen bijv. in het lang niet
denkbeeldige geval, dat er in Indonesië
een communistisch regiem komt en Indo
nesië wordt afgesloten achter een of an
der „gordijn". Hoe denkt men dan deze
90 a 100.000 Nederlanders nog uit het land
te krijgen?
De heer Barre gaf toe, dat de ouderen
in Nederland niet meer aan de slag zullen
kunnen komen maar het centraal comité
voor kerkelijk en particulier initiatief
heeft hier reeds duizenden jongeren weer
baar gemaakt voor de strijd om het be
staan en zal dit nog voor duizenden kun
nen doen.
Van bestuurszijde der V. I. N. werd er
nog op gewezen, dat loor het H. C. aan
de Indische Nederlanders wordt gezegd,
dat zij in Nederland niet worden „opge
vangen". Dit, aldus het bestuur, is ten
enenmale onjuist.
