Ankara: een stad met een „waterhoofd
Ontroerende trouw van Turkse soldaat en
familie aan het vaderland
Eden hoopt op spoedig
gesprek met Sovjets
ZIEKTE EN VERZEKERING
Amsterdam en Rotterdam
Een beetje vreemd, doch lief
W'
Per scooter de wereld rond
Onderwijs staat op zeer hoog peil
Te kust en te keur
Strenge censuur
Vrouwen sjouwen met
granaten
Fraai uiterlijk, rijke
inhoud
..Komt U morgen terug"
Kinderen lezen en leren
tegelijkertijd
V.S. zouden dit standpunt delen
WIM DUSSEL
Oplief in de communis
tische pers
Avonturen met het
leven als inzet
Het vreemde
Nieuw record Engelse
rayonproductie
a aGÏNA 3
DINSDAG 1 DECEMBER 1953
A NKARA valt tegen", zeiden
*)V de Nederlanders in Istanbul.
En zoals ik u al schreef: ze hadden
in sommige opzichten gelijk.
Je zou Ankara een kind met een
Waterhoofd kunnen noemen: het
óude Ankara, tegen een berg ge
bouwd is héérlijk voor wie er wil
dwalen als toerist, op zoek naar
sfeer, romantiek, geuren uit het
Oosten, oude bouwkunst en
souvenirs. Echte souvenirs, want
Turkije is (gelukkig) nog niet be
dorven door een industrie, die wan
staltige producten bij duizenden
maakt om ze te verkopen aan een
stroom van jagers-naar-herinnerin-
gen....
En dat dit niet alleen in de stad
Ankara zo goed gaat met het onder
wijs, bewees een bezoek aan een
dorpsschooltje „in de binnenlan-
SUBSIDIE VRIJWILLIGE
ZIEKENFONDS
VERZEKERING
Bepaalde voorwaarden gesteld
den" van Turkije, waar hetzeilde Volksgezondheid is 8i/2 millioen uit
Ik ben, héél eerlijk gezegd, niet
gekomen. En hij heeft het antwoord
op mijn vragen nooit gestuurd.
Zodat we quitte zijn.
leesboekje voorhanden was. Al
kwam ik er niet zó maar weg, want
de hele klas moest natuurlijk op 'n
foto niet dat mooie school
uniform aan. En ik heb moeten be
loven het in de krant te laten zet
ten. De meester was eeuwig dank
baar en sleepte me toen naar de
burgervader van het dorp, die ge
lukkig Frans sprak en zei: „U moet
me beslist het genoegen doen met
me te eten".
En als ik gewild had, was ik nog
in het dorp geweest
.Zo zijn de Turken.
Over Ho Tsji MinlTs verklaring
PAULUS OOSTDUITS
STAATSSECRETARIS?
PAPIERPRODUCTIE IN
SEPTEMBER
woon
Voortbrenging in Italië
stijgt snel
men vreemde woor^n naast vakter-
Nederlands belang
SPAARCIJFRS OVER
OCTOBER
Rotterdams belang
Brabants belang
Antwerpens belang
LONDEN:
Oordeel over de
Engelse vrouw
voortgaat en men zo snel geen mensen
kan vinden die alles kunnen regelen.
Wij hebben als eens eerder gewezen op
de Wereldboog-reeks van de Wereld-Bi
bliotheek, een goedkope en eenvoudig
maar verzorgd uitgegeven serie bekende
boeken van binnen- en buitenlandse
auteurs van betekenis. De reeks heeft in
tussen nog aan verscheidenheid gewonnen.
M. de Sablonières droeg een zeer goede
beknopte devensbeschrijving van Vincent
De moeilijkheid is, dat niemand ergens i van Gogli bij. Voor wie niet tot de bron
j „nnw>t nn \mn-no rov. V»ö+ lovon van Vinrpnt
want de licle klas moest natuurlijk op de foto
den en nog eens duizenden vrouwen ge- j Jjj
sjouwd in de rumoerige tijd na het einde
van de eerste wereldoorlog, toen de bezet-
Maar ach, het nieuwe Ankara De
nieuwe stad, aan de overzijde van de kilo
meters lange Ataturkboulcvard liggend
Europees tot in de stenen, tot in de gras-
als in Istanbul - de geruisloze moderne
trolleybussen en de vele bussen van tal
van Innen die de stad Ankara doorkruisen.
..Europees" zei ik. Wel, een Oostenrijkse
architect, uit de buurt van Wenen, bouw
de Ankara, zoals de nieuwe regering het
wilde. En het resultaat mag er zyn. Maar
croot is de tegenstelling met het oude
stadje kan men wel zeggen, dat dc be
woners van nieuw Ankara het oude vrji-
wc" nimmer bezoeken en omgekeerd. Kn
ik geloof dat dat jammer ts; voor be.den.
f A VER de heldhaftigheid van het Turkse
U volk zult ook U wel eens genoom
hebben. Een van de meest
dingen die in dit verband genoemd kunnen
worden is wel een onderdeel van het
enorme standbeeld dat ter ere van Ataturh.
in Ankara werd opgericht. Het stelt een
vrouw voor, een oude vrouw. Ze sjouwt
met een ganaat op de schouder in de
richting van het front. Zó hebben duizen-
grvi pende novelle van Stefa;n pam G.
dels Opstanding" (versierd doo.Fam G.
Ruetcr, op wel zeer smaakv-ol aikwjjls
een juweeltje, dat u net als wij t»K u
herlezen zult.
Een ander aantrekkelijk hoekje, naar
uiterlijk en inhoud, is het bundeltje Maya-
sprookjes voor grote mensen, geschreven
•door de Vlaamse auteur Karei Jonckheere
en met fraaie illustraties van Luc. de
Jaegher uit gegeven onder de titel „Ver
tellen onder de toverboom". Sierlijk en
rijk proza.
Heel fijn is het verhaal „Sneeuwvlok'
Beschreven door Paul Gallico, die in dit
Werkje de gevoelige en zuivere toon van
ziin zo verrassende debuut „De sneeuw-
gans" terugvond, Het is n zinrijk sprookje
0ver een sneeuwvlokje dat de wereld
doortrekt om tenslotte zijn bestemming
en ziin itC v.mkheid te leren kennen.
-De ■V-B.adfeead er foed aan, dit verhaal te
laten vena?ea en het zo smaakvol ui
geven. Het is bijzonder geschikt als Keist
«>sschenk.
Henriëtte van Eyk's g^estjnjtjJnce
do-van.een droomreis per oU^ rPRds
ters van Turkije gewoonweg in zee wer
den gedreven, zoals de Turken vertellen.
Honderden en honderden kilometers leg
den de vrouwen af om op haar manier mee
te doen aan de strijd voor de onafhanke
lijkheid.
Even wonderlijk is het, te horen hoe
eerlijk en open de Turken U verklaren
dat hun liefste wens is te sterven voor hun
land aan de grens van Rusland. Ai hebben
ze nimmer een Rus gezien, hun ogen fon
kelen als je over het onderwerp begint.
De hemel moge verhoeden dat het
ooit zover komt, daar in het barre Oos
ten van het land van Ataturk. Het zou
de tweede keer zijn dat er een Turkse
vlag zou kunnen ontstaan, net als des
tijds in 1923, toen de bezetters verdre
ven waren en een smalle maansikkel aan
de hemel boven het van bloed door
drenkte slagveld stond. Want zó ontstond
de Turkse vlag. Velen zullen haar niet
„mooi" noemen, maar ze is éérlijk, zo
eerlijk als de eerlijkste Turk.
En nog iets over soldaten: een Turkse
soldaat verdient dertig ghurush per maand
dat is ongeveer vijf en veertig cent.
En er is nog niet zo heel lang ge
leden een tijd geweest dat hij officieel
een paar jaar diende, maar in werkelijk
heid bleef hij jaren en nog eens jaren
wegEn de familie onderhield hem en
desnoods zijn vrouw en zijn kinderen. Zon
der verplichtingen, zonder ruzies, maar
als iets dat van zelf sprak. Is er een ont
roerender trouw van familie en vaderland
denkbaar dan dit gebaar?
Turkije is nieuw, het is herboren, het
wordt hérbouwd. En de Turkse soldaat
blijft nu, net als de andere soldaten van
het Europese leger zijn normale tijd uit
dienen- Hij mag slechts onder één voor
waarde de dienst uit: mits hij kan lezen
en schrijven. En daarom is hij graag ;n
dienst: hij léért er iets.
Van soldaten naar militaire geheimen
is maar een stap. Wel, het is in het overi
gens zo prettige en gastvrije land levens
gevaarlijk foto's te maken waarop ook
maar een puntje van een kazerne of een
bumper van een militair voertuig voor
komt. Trouwens, de „censuur" is nogal
streng: onontwikkelde films mogen nim-
mer het land uit worden gebracht en wie,
zoals ondergetekende, eens een gezellig
babbeltje met een Nederlander de wereld
in wil sturen wordt verzocht het bewuste
praatje eerst in het Duits te houden,
opdat men tenmins-te kan controleren wat
er gezegd wordt
Als ik op het goede land critick mocht
hebben, dan geloof ik te mogen zeggen
namens velen dat men te streng te
achterdochtig is. Waag het niet door te
lopen als een soldaat sommeert stil te
staan: hij schiet, zonder meer, ook al was
het zijn eigen generaal
EN EVEN WONDERLIJKE ervaring
is het contact met officiële instanties,
d:e, zoals overal ter wereld en dus
ook in Turkije, door iedereen worden
verwenst. Maar goed. je hebt er mee te
maken en wanneer het vriendelijke men
sen zijn (het schijnt dat ik alléén maar
met vriendelijke mensen te maken heb)
vind je het niet eens zó'n karwei.
Het onderhoud dat nodig was. betrof een
vraaggesprek, dat ik met een of
leidende Turkse regeringspersonen wi.de
hebben.
Een lange donkere man met een bril op,
stond me te woord, vanachter een kanjer
van een bureau, dat, geheel in overeen
stemming, vol papieren lag. Er slingerde
een aantal snoeren van een batterij tele
foontoestellen over dat bureau en een
monster van een radio ratelde het nieuws
in het Turks.
De heer vroeg duizend en één dingen,
waaronder het verzoek, mijn vragen van
te voren schriftelijk te willen indienen.
„Komt u morgen eens terug", zei hij, „dan
hoort u nader".
Wie schetst mijn verbazing, toen er de
volgende morgen op het afgesproken uur
volkomen verantwoording voor neemt en
het gevolg is dus, dat de boel nog nét
niet scheef gaat. Maar dat alles neemt
niet weg. dat we vertrouwen hebben >n
Turkije, een vertrouwen, dat ook op een
andere manier uit te drukken is: ondanks
het feit, dat Turkije een schuld heeft van
meer dan 135 millioen pond, is er niemand
die denkt het geld niet te zullen krijgen.
OP HET GEBIED van het onderwijs
hoor je dingen, waar je verbaasd van
staat. Op bezoek bij een Nederlandse
familie, waarvan de kinderen een Turkse
school bezoeken, kreeg ik het volgend
verhaal te horen: Onderwijs is gratis Op
elke school is een piano en de kinderen
kunnen eveneens gratis, muziekles krij
gen. De boeken zien er zéér verzorgd uit
en zijn over het algemeen keurig gedrukt.
Een atlas bijvoorbeeld dwingt alle respect
af: op een eenvoudige manier wordt de
leerlingen bijgebracht wat perspectief is.
hoe hoogtelijnen het verloop van geberg
ten kunnen aangeven, etc. De druk, in vele
kleuren, kan de vergelijking met de beste
buitenlandse atlassen glansrijk doorstaan
(Gedrukt in Turkije!).
Is het le'esuurtje aangebroken, dan léren
de kinderen tegelijkertijd: ze lezen bij
voorbeeld het verhaal van twee jongetjes,
die in de tuin spelen en er een stuk glas
in hun handje krijgen, waaraan ze zich
natuurlijk prompt snijden Het ene joch is
verstandig en gaat naar zijn moeder, die
jodium op de wond doet, het andere
knaapje laat het rustig zijn beloop en
krijgt natuurlijk een bloedvergiftiging
van de kennis van het leven van Vincent
wil gaan namelijk zijn brieven of
daar een aanloopje toe nodig heeft, is dit
boekje een uitkomst. Het is goed geïl
lustreerd. Een nuttig werkje is „Oud wor
den en jong blijven", geschreven door prof.
dr J. G. Sleeswijk. Vele wijze raadgevin
gen en opmerkingen en steeds de les: ma
tigheid in alles!
De „Kleine vertelsels" van Herman
Heyermans hebben nog niets van hun aan
trekkelijkheid verloren. Dank zij deze her
druk zullen weer vele lezers enige ge
noeglijke uren kunnen doorbrengen met
de verhalen van deze geestige en uiterst
gevoelige schrijver.
Dat in de vertaling, die J. C. Bloem des
tijds maakte van „De loop van het lot"
van Francois Mauriac, de weinige maar
zeer hinderlijke feilen niet zijn verbeterd,
is heel jammer. Het schaadt deze aangrij
pende roman van de grote Franse auteur
ongetwijfeld. Maar dit moet u niet belet
ten er kennis van te nemen.
In de Wereldboog-reeks, waarin ook nog
zijn opgenomen een keuze uit de klassieke
„Bekentenissen van een Engelse opium-e
ter", geschreven door Th. de Quincey, de
tekst van W. Hoffman's historische spel
„De rebel", spelend rond de aanbieding
van het smeekschrift en Rousseau's „Het
maatschappelijk verdrag" verscheen zo
juist de roman „Marietje" waarin de be
kende schrijfster Marie Schmitz, die dezer
dagen 70 jaar werd, haar jeugdherinnerin
gen vertelt. Een meesterwerkje van psy
chologisch begrijpen en gevoelig weer
geven.
De Britse minister van buitenlandse za-gestelde indruk vestigen, en of de rege
ring alles zal doen wat zij kan om te ma
ken dat de V S. ons standpunt delen?"
Eden zeide daarop: „Het enige antwoord
dat ik geven kan, is wat ik reeds gezegd
heb".
bewondert in zijn derde artikel
over Turkije de heldhaftigheid
van dit dappere Oosterse volk,
dat maar één wens schijnt te
hebben: te sterven voor zijn
land aan de grens van Rusland.
Hij vertelt verder iets over de
Turkse soldaat en de strenge
censuur welke het herboren
land nodig vond in te stellen.
In het contact met officiële
personen is het „Komt V mor
gen eens terug" een veelvuldig
gebezigd gezegde. De volgende
dag treft men dan iemand an
ders aan, die hetzelfde vraagt.
Dat het onderwijs ook op het
platteland op hoog peil staat,
ondervond onze reporter toen
hij een dorpsschooltje bezocht.
Wim Dussel zal nog een laatste
artikel over Turkije schrijven;
dan begint hij aan zijn serie
over Syrië.
kenn, Anthony Eden, heeft Maandag in
het Britse Lagerhuis verklaard, dat de
Britse regering, na de jongste Russische
nota, hoopt, dat het mogelijk zal zijn te
komen tot een spoedige bijeenkomst van
de ministers van buitenlandse zaken van
de Grote Vier.
Hij zeide, dat het overleg met Frankrijk
en de Verenigde Staten met betrekking
tot de nota „snelle en bevredigeiu voort
gang maakt".
Het Labour-lid Noel Baker vroeg in
lichtingen over berichten over „ontmoe
digende reacties in Washington" op de
Sovjet-nota.
Eden antwoordde: „Ik heb mededelin
gen ontvangen van de regering van ie
V. S. en deze schijnen geenszins te beves
tigen wat er zo juist gezegd is".
„Ik heb ale reden om aan te nemen,
dat het antwoord, dat ik het Huis heb
gegeven door de regering van de V. S.
zou beaamd worden".
Herbert Morrison, de vroegere Labour-
minister van buitenlandse zaken, zei. „Mug
ik de minister vragen of hij de dagblad-
berichten heeft gezien, die toegeschreven
worden aan de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken en die een tegenover-
In de ontwerp begroting van 1954 vai
het departement van Sociale Zaken en
ren en de leeftijd van 65 jaar hebben be
reikt of in 1954 zullen bereiken. In het
laatste geval gaat de reductie in na de
65ste verjaardag. Heeft een man van 65
jaar of ouder een vrouw beneden 65 jaar
dan krijgt ook zijn vrouw reductie.
Voorts krijgen reductie gezinshoof-
In de ontwerp-begroting van 1954 van den met kinderbijslag krachtens de
Noodwet Kinderbijslag Kleine Zelfstan
digen alsmede hun echtgenoten.
achter hetzelfde bureaubakbeest met de
zelfde paperassen en andere entourages
een volkomen andere heer prijkte, die zei
het prettig te vinden kennis te maken,
maar die verder van niets wist. Waarop
ondergetekende de zaak dus weer uitlegde
„Komt u morgen terug", zei de man,
„dan hoort u nader".
Ik lieg écht niet, maar de volgende mor
gen zat er wéér een andere heer achter het
burea-u. Het resultaat was hetzelfde Toen
heb ik het nog één keer geprobeerd en
zowaar, nu trof ik de chef zélf aan het
vierde gezicht dus. „Wij zijn bang", zo
zei hij, „dat het door u gevraagde onder
houd niet zal kunnen worden verkregen.
De heren hebben het zéér druk, maar wij
zullen al uw vragen schriftelijk beant
woorden en naar uw volgend adres sturen.
„Met genoegen", zei ik, en, by the way.
kunt u me nog aan die beloofde perskaart
helpen?"
„Dat kan", zei de chef. „Komt u mor
gen even langs met vier pasfoto's en een
aanbeveling van uw gezant. Ik zal er zelf
niet zijn, maar er Is hier altijd iemand
die me vervangt".
Ik hoop niet, dat dit voorbeeld u een
indruk geeft van de werkelijkheid. Welis
waar komen zulke dingen vaak voor, maar
wat wil men, in een land, dat zo nieuw
is, waarin alles zich zó snel ontwikkelt,
dat je het bijna niet b(j kunt houden?
Iemand die het beter weten kan dan ik
want hij was al een paar jaar in
Turkije ze;: "^e I"06* -ie over zulke
dingen eigenlijk niet kwaad maken. Het
is een combinatie van het Oosten - waar
alles nu eenmaal in een ander tempo gaat
dan bij ons en van de omstandigheid,
dat d'e evolutie in dit land nog immer
getrokken voor subsidiëring van de vrij
willige ziekenfondsverzekering.
Algemene Ziekenfondsen, die voor sub
sidie in aanmerking willen komen, zijn
verplicht, aan de volgende voorwaarden
te voldoen, zo deelt de Ziekenfondsraad
ons mede:
Personen, die ophouden verplicht-
verzekerd te zijn, worden ingeschreven
als vrijwillig-verzekerde, mits zij on
verwijld de wens daartoe kenbaar maken
en de bij het fonds geldende weistands
grens zich niet tegen de inschrijving
verzet. Kinderen beneden 16 jaar zijn
kosteloos verzekerd, indien hun ouders
vrijwillig verzekerd zijn.
Vrijwillig-verzekerden, behorende tot
bepaalde groepen, krijgen op de premie
een reductie van 50 cent per week, met
dien verstande, dat het door hen te beta
len bedrag niet lager dan 50 cent per
week mag zijn.
Tot die groepen behoren personen,
die op 1 December 1953 verzekerd wa-
Op het Amerikaanse hel
denkerkhof te Margraten,
waar ongeveer 8300 ge
sneuvelde soldaten j begra
ven liggen, worden rhomen-
teel de houten kruisen en
Davidssterren door nieuwe
vervangen, die gekapt zijn
uit Italiaans marmer. Sinds
Memorial-Day, die 30 Mei
j.l. gevierd werd, zijn er
reeds jOOQ geplaatst. De
opname toont een tweetal
arbeiders met een der pas
aangekomen marmeren
kruisen. In de komende
lente hoopt men met de
bouw van het grootse graf
monument te beginnen, dat
door een Amerikaanse
architect ontworpen is, die
het samen met de Maas
trichtse architect Boosten
zoon van de enige jaren
geleden overleden Alphons
Boosten zal bouwen. Ver
moedelijk zal het twee jaar
duren vooraleer dit Erege-
denkteken, dat uit witte
Portlandsteen xcordt opge
trokken, voltooid is.
Tenslotte kunnen bepaalde groepen
kinderen reductie krijgen, onverschillig
of zij tot een verzekerd gez'in behoren.
Tot die groepen behoren kinderen van
16 tot en met 20 jaar, wier tijd door stu
die of door opleiding voor een beroep in
beslag wordt genomen, of die invalide
zijn.
Van de 8% millioen subsidie, wordt
naar schatting 6 millioen voor reduc
ties gebruikt. De resterende 2Vï mil
lioen worden zodanig over de fondsen
verdeeld, dat de verschillen in premie
hoogte tussen de fondsen enigszins kun
nen worden verminderd. Met inachtne
ming van het verleende subsidie bepaalt
elk Algemeen Ziekenfonds voor 1954 zelf
de noodzakelijke premie.
De radio van dc Vietminh heeft de tekst
omgeroepen van het vraaggesprek met Ho
Tsji Minh, de leider van de Indochinese
opstandelingen, precies zoals het door het
Zweedse blad „Expressen" is gepubliceerd.
De radio leverde er geen commentaar op.
Ook radio-Moskou ep. Radio-Peking be
steedden uivoering aandacht aan de ver
klaringen van de rebellenleider, evenals de
Chinese en Russische persbureaux.
Koel nadat Radio-Vietminh de tekst van
het Vraaggesprek had omgeroepen, had
premier Laniel een bijeenkomst met de
voornaamste leden van zijn kabinet.
In Franse diplomatieke kringen wordt
de verklaring van Ho Tsji Minh „interes
sant, hoewe! nauwelijks aanvaardbaar" ge
noemd. Men is te Parijs van mening, dat
de leider der opstandelingen Frankrijk nog
niet eens halverwege tegc.noet is gekomen.
Volgens Ho moeten de Fransen het initia
tief nemen voor vredesonderhandelingen
De Fransen willen echter, dat de andere
partij de eerste stap doet- Een ander Frans
bezwaar is, dat Ho de verbonden staten,
Vietnam, Laos en Cambodja, wil uitsluiten
van deelneming aan eventuele besprekin
gen. De leider der Vietminh verklaarde
immers, dat bestandonderhandelingen ,in
hoofdzaak een aangelegenheid tussen de
regering van Frankrijk en die van de de
mocratische republiek Vietnam is".
Van de bekende schrijfster Alice T. Ho-
bart kenden we reeds de romans „Olie
voor China's lampen" en „Het huis der ge
nezende handen". Eveneens in de Unicum
reeks de op een zeer hoog peil staande
serie van de Uitgeverij Servire'Heinemann
Den Haag verscheen thans een derde
boek van dezelfde schrijfster, dat eveneens
in China speelt. De titel is „Woelige wa
teren".
De romans van Alice Hobart winnen het
naar onze smaak van de meeste andere
boeken, die over China vertellen Hier
geen probleempjes van opgroeiende Chi
nese meisjes en jongens, maar een man
nelijke poging om het Chinese achterland
te ontsluiten, tot heil van zowel de inwo
ners a!s van het Westen. Het is een flinke
stoere zeeman, kapitein Hawley, die deze
poging onderneemt. Hij komt op het denk
beeld om de Jangtse, die reusachtige rivier
op te stomen een poging die moed en
vastberadenheid vereist. De kapitein liet
zich door een mislukking niet afschrikken
en probeert het telkens opnieuw, tot hij
tenslotte slaagt.
Dit gegeven wordt omspeeld door ver
schillende boeiende nevenverhalen, waarin
tal van personen een rol spelen. Er is
veel afwisseling en dank zij een levendige
verteltrant heeft de schrijfster met haar
roman „Woelige wateren" een goed stuk
werk geleverd.
Even avontuurlijk is de roman „Dage
raad der vrijheid" door Ernest Gébler
een boek, dat zich ook voor het grootste
dee lop het water afspeelt en waarin een
voudige flinke en moedige mensen de
hoofdrolspelers zijn. De schrijver brengt
ons ruim drie eeuwen terug in de Engelse
haven Plymouth, waar het schip „May
flower" gereed ligt om te vertrekken. Het
zal Pelgrimvaders, vrome mannen met
hooggestemde idealen, naar de Nieuwe
Wereld brengen. Zij zijn vervuld van ver
wachtingen en hoop, maar de tocht ein
digt in een mislukking. Zij krijgen met
tegenslagen te kampen, met bedriegers en
gewetenloze uitbuiters. Al deze avonturen
worden bijzonder spannend verteld. Ten
slotte weet men niet beter te doen dan
terug te keren.
Het boek dat ook in de Unicum-reeks
verscheen, is verlucht met fotos uit de
Metro Goldwyn Mayer-film, die naar deze
roman is gemaakt en in Nederland zeer
sterk de aandacht heeft getrokken.
Volgens de Berlijnse correspondent van
het regeringsgezinde Bonnse blad „General
Anzeiger" is de vroegere Duitse veldmaar
schalk Paulus op uitdrukkelijke wens van
de Sovjet-Unie benoemd tot staatssecre
taris aan het Oostduitse ministerie van
binnenlandse zaken. Hij zou tot taak heb
ben de Oostduitse politie te reorganiseren.
Hetzelfde blad meldt, dat de bevelheb
bers van marine en luchtmacht vorige
maand zijn ontheven uit hun functie van
onder-minister van binnenlandse zaken.
De Nederlandse papierfabrieken hebben
blijkens het C.B.S. in September (24 werk
dagen) totaal 33.001.000 k.g. papier gepro
duceerd tegen 30.218.000 kg in Augustus
(23Mi werkdagen) en 28.454.000 kg in Sep
tember 1952 (24 werkdagen). Vooral de
verpakkingspapier- en cartonproductie is
gestegen, in September n.l. 13.054.000 kg,
Augustus 11.905.000 kg en September vorig
jaar 9.720.000 kg Courantenpapier resp
'7.719.000 kg, 8.738 000 kg en 8.034.000 kg
Houthoudend wit papier en carton 3 450.000
kg, 2.865.000 kg en 2.332.000 kg, houtvrij
papier en carton 6.731 000 kg, 5.322.000 kg
en 6.085.000 kg, overige soorten 2.407.000 kg,
1.389.000 kg en 2.284.000-kg.
er„ stadjes van ons land, was
en tweede druk nodig. Begrijpelijk, wan
-De sP°°kdiligence" is e enkostelljk boekje
WimeBeijmoer.Zii de mooie illustraties van
Bü de Uitgeverij W. de Haan te Utrecht
verscheen de derde <jruk van Het
vreemde woord'een werk dat zjjn bruik
baarheid (zelfs: onmisbaarheid) reeds
overtuigend heeft bewezen, zodat het ver
swijnen van' deze nieuwe editie velen zeer
Welkom zal zijn. Het bevat niet minder
Uah 32.000 trefwoorden, alfabetisch ge-
rangschikt en voorzien van een korte ver
ding.
Ue nieuwe druk van het lijvige werk, dat
er<i samoneesteld onder redactie van
»r°f. drenj Brandt en dr M. H. de
waan' is Beheel gemoderniseerd. Talloze
on>4* woordèn dTe op het ogenblik in
- S j^Oraakgebruik tijn opgenomen o
ring 'galopen) vinden hier hun ^k'a
leven j„ n enkel facet van 't h^endaagse
ontsnaptaan de aandaeht der - m
De Britse productie van rayon cn andere
synthetische vezels heeft in October een
nieuw hoogtepunt bereikt. De totale voort
brenging beliep in deze maand 38,5 min
lbs, vergeleken met 36,2 min lbs in Sep
tember en 28,4 min lbs in October 1952.
Het vorige record werd in Juli van dit
Jaar behaald, toen de productie 37,1 min
lbs beliep.
DA PTdPctie van filament garens beliep
in October j.j. 19 5 mln lbS( vergeleken
met een record an 20,2 min lbs in October
19,u. yoot stapel vezels bedroeg de voort
brenging 19 min lbs, hetgeen een nieuw
hoogtepunt is. Het vorige record (18.2 min
lbs) werd drie maanden eerder ge-
registreero.
De afleveringen van stapel vezel aan de
spinnerijen staan thans op een hoogte van
200 min lbs Per ?uU^°€r °P een
jaar-omvang van 25 minH-bs.
In Italië, nabij Napels, is onlangs een
nieuwe nylonfabriek van de Seeieta Rho
„Is het wel juist en eerlijk, dat de mogelijkheden geschapen zijn5 dat
Amsterdam aan Rotterdam op de Rijnvaart concurrentie kan aandoen, ter
wijl de vrienden en voorstanders van de Rotterdamse haven tot heden heb
ben weten te bereiken dat Antwerpen een moderne verkeersiveg naar de
Rijn onthouden werd
leven
a
Scha
a °P het gebied der kunsten, weten-
Steéi,natuur en techniek.
betru„, p.roeven hebben ons bewezen hoe
kegevo dit handige en smaakvol Uit-
170 tpj? werk is. Het boek is verlucht met
beeldi ningen' merendeels geestige uit-
rneer a en van bepaalde woorden, onder
de interpretatie van de tekenaar van
er !:orden ca<3et> contrast en cordon, om
maar enkele te noemen.
schenk- 'aag van pri-is> is boek aen ge-
enk „waar men wat aan heeft"
Het citaat, hierboven afgedrukt, is ont
leend aan een artikel dat ir J. publiceerde
in het te Breda verschijnende dagblad De
Stem. Het valt niet moeilijk te raden, wie
zich achter deze initialen verschuilt, wan
neer men Bergen op Zoom ziet genoemd
als woonplaats van de schrijver. Immers
't goede en genoeglijke Bergen kent slechts
één inwoner die met zijn titel als „d'n
Ingenieur" wordt aangeduid. En „d'n
Ingenieur" is een zeer strijdbaar man die
de actualiteiten van de dag nauwgezet
volgt en vlot de pen voert.
Het feit, dat Indië als kolonie en
deel van het Rijk verloren ging, bracht
een verminderde handel mede, een handel
waarbij vooral Amsterdam geïnteresseerd
was. Amsterdam moest zijn blikken wel
richten naar het Duitse Rijngebied. Het
nieuwe grote kanaal AmsterdamTiel
heeft Amsterdam geholpen, een deel van
de Rijnvaart-handel naar zich toe te
trekken.
.'.kVrezen waardoor het aantal"*»- „Het zuigt daarmee", aldus ir J„ „een
K ^L deze maatschappij tot drie is deel van de Rijnvaart, (die anders, langs de
brieken van deze ma de ^e» natuurlijk waterweg de Waal, op Rotter-
gestegen. De "Pa maand. Italië zal in was aangewezen van Rotterdam af),
fabriek is 165 ton per de binnen_ Wij, in de provincie, hebben dat zo zien
de toekomst in staat zijn dekken en gebeuren en vóór 1940 en na 1945 hebben
land se behoefte aan j te expor- we ons wé] afgevraagd waarom onze be-
nog een belangrijke l-ioeyeelheici t - lastinggeiden gebruikt moeten worden, om
teren. In 1952 beliep de Prod 9000 ton I ™et <bt zeer dure kanaal, de Amsterdamse
ton en dit jaar wordt op ongeveer zvw w"haven aan een verbinding te helpen, die
kunstmatig was en is, terwijl de natuur-
op Rotterdam er al is
gerekend. Daar de capaciteit van
nieuwe fabriek bij Napels tot 2000 ton op
gevoerd kan worden, stelt men de totale
productie voor 1954 op 3500 ton.
In de maand October werd bij de Bonds
spaarbanken 56,1 min ingelegd en 45 6
terugbetaald. Voor de algemene spaar
banken zijn deze cijfers resp. 0.35 min-—
0.36 min en 5,3 min—5 min. In totaal
werd dus 61,7 min ingelegd en 50,9 min
terugbetaald.
Gedurende de maanden Januari t/m Oc
tober bedroegen de inlagen 608 min en
de terugbetalingen 474,8 millioen.
lijke verbinding
en goedkoper is.
„Diep ingevreten in het besef van de Ne
derlander in het niet. Ten eerste omdat het
grootste deel van de bevolking volkomen
onverschillig is ten aanzien van algemeen
Nederlandse belangen, ten tweede omdat
een ander deel in goed vertrouwen op het
landsbestuur zijn leven leeft en bij zich
zelve denkt, dat dit wel goed overwogen
en goed gedaan is, terwij] het kleinste
het meest belangstellende deel, van de be-
volking toch ook wel sympathie heeft voor
Amsterdam en deze havenstad gaarne haar
kansen geeft. Als men dan zoals een
dezer dagen door de radio, hoort, dat
er nog nooit zoveel zeeschepen in Amster
dam zijn binnengevaren als in de laatste
maand October, vindt men dit een beetje
meer reclame dan de wekelijkse en maan
delijkse cijfers, die de havenbeweging in
Rotterdam aangeven en die zo maar bijna
onopgemerkt in een hoekje der Rotter
damse dagbladen staan.
„Zoals de omstandigheden nu zijn, blijft
de positie van Rotterdam als Rijnhaven
van een door de ligging aan de Rijnmon
ding bepaalde natuurlijke kracht. En die
van Amsterdam door het graven van het
moderne AmsterdamRijnkanaal van een
kunstmatige kracht, die daarenboven ver
kregen is met de belastinggeiden van ge
heel Nederland! He' scheppen van deze
kunstmatige positie van Amsterdam ver
zwakt daarenboven de natuurlijke kracht
van Rotterdam. We mogen aannemen, dat
ded riecties van beide havens zullen samen
gaan, als het er om gaat ten aanzien van
de internationale zeevaart en de vaart op
de Rijn gelijkwaardige haventarieven vast
te stellen en niet tegen elkaar te gaan op
bieden. Maar de kans blijft toch, dat de
Duitse vogelaar om z'n ten onrechte aan
zich gehouden suprematie op de Rijn kans
zou zien de concurrentie tegen elkaar uit
te spelen".
In zijn verdere betoog haalt ir. J. er de
Benelux-gedachte bij, om voor Antwerpen
een evenwaardige behandeling te beplei
ten als voor Amsterdam. Hij schrijft dan
de woorden, die wij aan het hoofd van dit
artikel citeerden:
„En gezien in groter verband, in de Be
nelux? is het wei juist en eerlijk, dat de
mogelijkheden geschapen zijn, dat Amster
dam aan Rotterdam op de Rijnvaart con
currentie kan aandoen, terwijl de vrien
den en voorstanders van de Rotterdamse
haven tot heden hebben weten te bereiken,
dat Antwerpen een moderne verkeersweg
naar de Rijn onthouden werd? Waarbij dan
nog aan West-Brabant de kans onthouden
werd en wordt met een modern kanaal
tot verdere ontplooiing te komen. Kansen
dus, die aan Amsterdam wel gegund
werden.
Menigeen in West-Brabant, die de grote
betekenis van Rotterdam in de Zee- en
Rijnvaart kent of aanvoelt, legt er zich
telkens bij neer, als onze Nederlandse be
stuursmachten het „AntwerpenHoi-
landsch Diep"-kanaal in een of andere
uitvoering weten tegen te houden.
„Maar met rustige standvastigheid,
waarmee de Benelux-gedachte blijft leven
(al is de groei ervan ook uiterst langzaam
en niet door Nederlandse schuld!) begint
de achterstelling van het West-Brabantse
gebied en dan nog in 't bijzonder tegen
over Amsterdam al langer hoe meer de
mensen te prikkelen.
„Het komt ons goed voor, hierop eens
de aandacht te vestigen".
Tot zover ir J. Voor zover zijn betoog
de belangen van West Brabant bepleit met
een verwijzing naar Amsterdam kunnen
wij hem terstond volgen waar hij immers
zeif aangeeft dat het hier gaat om „alge
meen Nederlandse belangen". Inderdaad
is de ontwikkeling van Rotterdam even
zeer een algemeen Nederlands belang als
die van Amsterdam en West-Brabant.
Maar wanneer het fameuze kanaal door
West Brabant zou worden gegraven, dan
houdt dat automatisch in een bevordering
van de belangen van Antwerpen, hetgeen
niet kan worden gezien als een algemeen
Nederlands belang.
Vormden de beide gebieden, waarin Am
sterdam, Rotterdam en Antwerpen liggen
één economisch geheel dan zouden de
nieuwe aspecten die dit biedt, bekeken
dienen te worden. Zolang echter de groei
van de Benelux-gedachte zo uiterst traag
verloopt („en niet door Nederlandse
schuld" erkent ir J.) en de toekomstige
verhouding der West-Europese havenste
den nog in het ongewisse is, voelt nie
mand ervoor, Antwerpen ten koste van
Nederlandse havens voordelen te bieden
Te minder wanneer men in Antwerpen
chicaneert, wanneer Nederland aanstuurt
op inpolderingen in de Schelde-monding
als b.v. het gebied van Saeftinge. Het
Antwerpse argument daartegen verster
king van het getij-verschil wordt teniet
gedaan door de inpolderingen die van Bel
gische zijde reeds in de Scheldemonding
geschiedden.
De vraag blijft dus: hoe zwaar wegen
de voordelen voor West-Brabant (erkend
een Nederlands belang!) tegenover de na
delen voor de Rotterdamse haven (even
zeer een erkend Nederlands belang)?
(Van onze correspondent)
LONDEN, November
IE niet beter weet, zou zich
geen slechtere huisvrouw kun
nen voorstellen dan de Engel
se. Tenminste, afgaande op wat on
langs besloten is door een winke
liersvereniging. Ruim 25.000 kruide
niers hebben namelijk besloten een
campagne voor verstandiger winke
len te beginnen. Zij willen de En
gelse vrouwen, die sinds 1939 ge
trouwd zijn, meer kennis bijbrengen
omtrent de juiste wijze van winke
len, omdat zij overtuigd zijn, dat
vele vrouwen haar huishoudgeld niet
zo wijs besteden als
wel wenselijk zou
zijn.
Als b.v. een jonge
vrouw met een vaag
gebaar zegt: „Geeft
u me maar een ons
ham", dan zal de
kruidenier haar er
op wijzen, dat er tal
soorten ham zijn en
dat het voor haar,
om teleurstelling te
voorkomen, beter zou
precies wist waarvoor
wilde gebruiken,
jam bestelt,
zijn als zij
ze die ham
En als ze een pot
dan zal de geduldige
kruidenier haar vragen voor wie ze
die jam gebruiken wil: voor kinde
ren? Dan heeft pruimenjam de
meeste voedingswaarde. Voor vol
wassenen? Dan kan ik u aardbeien-
of bessenjam aanbevelen.
En dan kaas. Bestelt toch niet
meer gewoon kaas, smeken de krui
deniers de huisvrouwen. Noemt de
soort, die u wilt hebben. En terwijl
de boodschappen worden afgere
kend, zal de winkelier spelenderwijs
een stukje colleg- weggeven over de
kwaliteiten van de verschillende
theesoorten. Dit alles in de hoop, dat
op den duur de huisvrouwen een be
tere warenkennis zullen krijgen.
Maar de bond heeft de kruideniers
tevens gewaarschuwd: laat de oude
re huisvrouwen en de grootmoeders
met rust, want die kun je toch niets
meer wijsmaken.
Een al evenmin vleiend oordeel
over de Engelse huisvrouw wordt
geveld door Rev. Gillion, vicarius
van Docking (Norfolk), die in zijn
parochieblad tot de sombere conclu
sie komt, dat de thuiszittende vrouw
tot het verleden behoort. „De man
nen zijn het nu, die 's avonds thuis
blijven. Zij duwen de kinderwagen,
zij wassen af en doen baby in het
bad, zij doen de boodschappen. En
de vrouwen gaan haar tijd steeds
meer wij Jen aan allerlei verenigin
gen".
't Kan verkeren, zei eens Bredero.
En die goede vicarius zegt het hem
zuchtend na.
Goed, goed, zult u zeggen, maar
dat zijn mannen, die over vrouwen
oordelen. Mag ik daarom voor de
verandering eens een vrouw aan het
woord laten? Het is Inge Morath, 29
jaar oud, beroepsfotografe, die van
een Amerikaans weekblad de op
dracht kreeg een fotoreportage sa
men te stellen over de Engelse vrou
wen in het dagelijkse leven.
Inge dan vindt, dat de Engelse
vrouwen „een beetje
vreemd, maar toch
wel lief zijn. De jon
ge vrouwen zien er
allemaal hetzelfde
uit, zodat ik ze niet
bijster interessant
vindt. Maar de oude
re vrouwen zijn wel
degelijk interessant,
want het zijn stuk
voor stuk typen, die
zich van het oordeel
van de wereld niets aantrekken.
Ze dragen hoeden met hele dieren
tuinen erop, ze hebben schoenen
aan, die wel erg gemakkelijk, maar
niet bepaald elegant zijn, en ze zijn
allemaal verzot op vossen en ander
bontwerk.
In Frankrijk vindt de vrouw het
prettig, als zij een jurk draagt van 'n
nieuwe snit, die nog niet door an
dere vrouwen gedrager. wordt. In
Engeland durft geen vrouw met een
nieuwe mode te beginnen, bang dat
ze op zal vallen. En op het continent
vindt een vrouw het leuk als een
man naar haar kijkt, maar in En
geland wil ze dan wel wegkruipen.
De reden? Misschien wel, omdat de
Engelse man geen tijd heeft om naar
een aardig gezichtje te kijken. Hij
heeft veel te veel haast om zieh bij
zijn vrienden in de club te voegen".
Dit alles klinkt natuurlijk erg on
aardig en weinig elegant. En het is
even natuurlijk niet overeenkomstig
de absolute werkelijkheid. Er zijn in
Engeland millioenen aardige, bekwa
me, goedgeklede, zorgzame vrouwen
en huisvrouwen, die in geen enkel
opzicht behoeven onder te doen voor
haar continentale sexegenoten. Als
u het niet gelooft, komt u dan zelf
eens hier rondneuzen. Misschien, dat
u dan ook zult ontdekken, dat de En
gelsman 't houdt bij zijn onverstoor
bare stelregel: „It 's British, so it 's
good!" Ook als het vrouwen betreft.
de
lks
Ije,
rdt
ich
- te
ten
;la-
en-
eft
ers
nt-
eel
ren
ite-
op
ilie
=en
no-
een
no-
:en.
eek
•en,
oot
oot
led,
ier-
zan
er-
ko-
na-
lne-
26.4,
3.70
ïers.
Ne-
ppel
Ie
1.50;
cop-
aar>
is K
pels
van
de
iluk
aan
van
een
zie-
een
en
een
laai
am
en
de
l en
teur
3led
zo-
ipe)
:ven
hun
ver
niet
ilin-
de
i en
de
r J.
jud-
be-
een
me-
zoor
zal
een
:gle-
na-
jnc-
ient
ym-
n te
naai
Wil-
iiste
am-
uit-
van
i de
elke
te
ken,
oor-
der-
r de
ge
ring
tre-
toe-
be-
ver-
IJs-
eer,
Dat
zal
van
ma
den
Ko-
ders
?ge-
?Urt
rai-
mr
dat
;en"
het
ieve
ike-
atie
ge-
ilve
dde
i in
'0*P-
trïV"
ond
tter
nog
be-
me-
