Afscheid
Ik drukte een
van
gastvrij
gat in de deur
Turkije
H
Rotterdamse Raad voor een
.brandend" vraagstuk
m
ONS LAND TELT EVENVEEL
INWONERS ALS RATTEN
Toon Wijnen ontving op het
gemeentehuis
De
Maasdam" bracht 300 Sinterklaas-
uit Canada naar
Op Ameland kloppen de meisjes
harten sneller
emigranten
Vol verwachting klopt hun hart
en die van hun kinderen
*c.
0
E
•n
E
Per scooter de wereld rond
Roken of niet roken
Ongedierte richt per dag voor bijna
een ton schade aan
Honderdjarige inwoner van Heeze werd
groots gehuldigd
Emigratie-commissaris dröeg een versje voor
Niemand had hem zien
komen
wm
Ontslag van rechts
vervolging voor
ex-politiemannen
VRIJDAG 4 DECEMBER 1953
PAGINA 5
J3edelen in ^0 Geen verstand van menus
°P de f hadden6ronfing stond de hal
ook al vol bed onbeslapen. Ik kreeg
öe kraan sijpelde
Geen koffie meer
Burgem. Van Walsum
vergiste zich
TITO ONDERHANDELT
MET HONGARIJE
Sun deklagen zwaaien weef de scepter op eiland
Om hollidayte houden
Met Canadese nuchtere
zwier
Schorre kelen
Onderdeel van Veiser-affaire
EELDE ONTVANGT
STEEDS GROTER
TOESTELLEN
Wim Dussel logeerde in
Paljas"-hotel
R STOND EEN MAN in de deur van het ,,Nidge Palas Hotel", die er
uit zag als een boer van het Turkse platteland, doch die blijkbaar portier
was en in werkelijkheid de eigenaar van het etablissement was. „Parlez
vous Francais- vroeg ik. Waarop de boer-eigenaar „Oui, monsieur" knikte
en niets méér zei, hetgeen het bewijs is, dat men géén Frans speekt.
Het kon me trouwens weinig schelen, want ik had het koud als een ijskast
in het Noordpoolgebied. Tenslotte ligt driekwart van Turkije op de Anato-
lische hoogvlakte hetgeen wil zeggen, dat je er gemiddeld op een hoogte
van rond duizend meter vertoeft. Bovendien was het donker, had ik hon
ger en was ik moe van het rijden in het heerlijke stof der Turkse binnen
wegen.
„U heeft ze ei we] een kamer?" zei ik toen maar in het Nederlands, en
maakte de beweging erbij die aangeeft dat men iets zoekt met vier wanden
en een bed om op te gjap
en.
TROUWENS, bedden
waren er, dat
kon je z0hn(Pi e stonden in de hal
van het J}° hl?.?,er sliepen zelfs al
mensen in *ed l«klb»ar nóg meer rust
nodig hadden dan ik. 0ver 2Q jets moet
verigehf.nifj, verwonderen
ieieov^Yn'dehal
C a„Passapdrtd'h de eigenaar en pakte
bij inn sleepte.me naar
Hij6 keek in p|spoort en zag dat ik
Nederlander ge'zichetn verheugde blik
gleed over qf "t met een baard
van minstens v8f dagen trouwens - Hij
sloeg de kraag an zijn Wjnterjas neer,
trok zijn Peakte ge^at dieper over het
hoofd en Volgen de t bewegin? d,at'
hem moest vo^gn. de trap op, die breed
en van b^t01
een kamer v° n persoon: een grote
eer. want het'fp„ lurkije de gewoonte
om met dne' ^fven of tien man te
gelijk op een te huizen. Welis
waar was er glas in de glazen
deur van m«n ek, ZOdat je desnoods
ook zó naar tn en k0n stappen, maar
iemand haalde th'ngs wat kranten en
begon die er r te spijkeren Groot
was het succe|-J;°fn een der kranten
een foto met scooter en al yan Uw kou
lijdende verslaggever bevatte.
Die krant werd natuurlijk óók voor de
deur geplakt
IER is zei Turkmans, „het toilet
en de wasgelegenheid" En hij zeul
de me naar een soort vertrek,
wa»rvan je kon ruiken dat het daar
was. Iemand stond juist bij de enige
wasbak, waarin een halve emmer wa-
ler stond het ding was verstopt. Het
water had ongeveer de kleur die óók
het water heeft als ik zo nu en dan eens
mijn was zelf moet doen en de kraan
sijpelde uiterst langzaam. Er was geen
handdoek maar die werd prompt ge
bracht: schóón en droog!
"Als. U nog wil eten moet U vlug
wezen zei de hotelkoning weer;; „hier
beneden is eeh restaurant". Ik deed de
deur °P. sl?t en drukte daarbij meteen
een 8at Ani.™, paPieren deur. Enfin,
niet aan denken eten moet je, dacht ik.
Beneden was het restaurant, van een
buurman, wam urkse hotels hebben
geen restaura ^nzjj ze érg chique
zun, maar dan ,lkerweer niet.
Het was druk. als het om een uur
of zes, zeven alOT/l is in alle restau
rants en eethuisjes k°f/ietentjes in
Turkije Er was n0.g een tafeit]e leeg, dat
vlak bij de deur stond, zodat het lek
ker tochtte, want de r stond open
voor het gemak.
Je kon met veel moeite achter bet ta
feltje kruipen en zat dan met eén voet
levensgevaarlijk dicht bij een soort koel-
motor, die een ijskast frissigheid moest
toewuiven Er kronkelden anenei snoe
ren en dunne, gebogen koperen bui
zen uit omhoog en ik kreeg vaag
schoolvisioenen van salmiak of amoniak
of zoiets ik had altijd een dn®, voor
scheikunde, dus vergeef me als ik
fout heb.
EEN soort man die wij ober zouden
noemen, veegde met iets dat op een
dweil leek de tafel schoon en poot
te me een kaart voor waarop een Turks
verhaal stond. Nu heb ik van wélke
menu's ter wereld ook niet dat ver
stand, omdat ik altijd moet zien wat ze
je willen verkopen. En dus ijlde ik, zoals
mijn gewoonte zo langzamerhand is ge
worden, naar de keuken om „uit te zoe
ken". Nu kun je én een Griekse én een
Turkse, en misschien ook wel alle andere
koks ter wereld geen groter genoegen
doen dan in hun keuken te komen kij
ken omdat ze er trots op zijn, dat ieder
een mag zien wét ze koken.
„Anglesie" zei iedereen. (Wat mij op
een Engelsman doet lijken is me een
raadsel). „Nee" zei ik, weer in het Ne
derlands, „Holanda". „En ik geloof, Jan
dat ik dit maar neem".
En fin, zo eet je dan iets onbegrijpe
lijks. Een soort bladeren met rijst erin,
een soepje vooraf, brood dat ze hier bij
elke maaltijd eten en sla van tomaten
en iets groens. En mijn geliefde „yog-
hurti" na. Ondertussen bleef ik niet van
verrassingen verschoond- Nog maar nau
welijks gezeten kwamen er vier grote,
zware en niet zo schone Turken binnen,
die ijverig naar een tafel zochten om
hun dagelijks opgekropte politieke me
ningen dit keer onder het genoegen
van een maaltijd te luchten De ruim
te hing héérlijk vol rook van si
garetten, de „ober" brulde een rijtje
bestellingen door het miniatuur loket
^n de radio bralde allerafgrijselijkst
luid eri met vervormde klanken Turk
se muziek Door de open deur kwamen
flarden van voorbijrijdende auto-gelui
den benevens enkele wolken stof.
DE vier Turken zochten en zochten
maar vonden niets. Zodat ze, na nog
eerst geaarzeld te hebben, bij mij kwa
men zitten. De man links van me kéék
gemeen, maar lachte dra toen hij mij op
zijn Hollands Turks zag eten. Hij kauw
de op iets dat een pruim kon zijn en
ik vreesde dat hij elk ogenblik deze pruim
naast zich neer zou leggen zo onge
veer op mijn sla. De overigen keken ge
ïnteresseerd naar elke hap die ik dee'l.
Toen begon de helse machine aan mijn
voeten opeens te draaien, te sissen en
te stampen en de Turken lachten zo
luid dat het hele café er stïl van
werd en de ober de radio wat. zachter
draaide. „Neen" zei ik, na dit alles. „Nee
geen koffie meer".
Ik ben maar in bed gegaan. Er was een
lekker dikke deken op het bed. maar de
lakens waren al eens eerder gebruikt
heel gewoon in Turkije. Ik wist het,
want een Nederlandse dame in Ankara
had het me verteld. Zjj was ook eens
in eèn hotel geweest en had opmerkin
gen gemaakt over deze niet-schone-
lakens-kwèstie. Waarop de hotel-eige
naar had gezegd: „Maar mevrouw, de
dame die er gisteren in sliep was nét
zo als U!"
Nee, ik bezweer U: er waren geen
beestjes. Daarvoor was de boel hoe
eenvoudig ook toch nog te netjes.
Trouwens, wie op dat gebied klachten
het
EEN tevreden roker is geen onrust
stoker", zegt een Nederlands gezeg
de en misschien heeft dit het Rot
terdamse gemeenteraads lid J. Schalker
(communisten en partijlozen) door het
hoofd gespeeld, toen hij de raad het
voorstel deed het roken in de raadszaal
's middags na vier uur en 's avonds na
half tien toe te staan.
De burgemeester van Rotterdam toon
de zich echter geen voorstander van het
voorstel, omdat dit volgens hem het de
corum van de raad schaadde. Bovendien
is er immers een „uitwijkmogelijkheid"
voor de raadsleden, een standpunt, dat
enige aanhang vond. De burgemeester,
die voorheen de eerste burger van
Delft was, wees op de toestand in de
raad van zijn vorige gemeente. Daar
schrijft volgens hem het reglement van
orde voor „roken verboden", doch toen
hij zijn intrede deed vond hij een dam
pende raad, zodat hij de zaak maar
blauw-blauw liet. Boze tongen beweren
echter, dat de Delftse raadsleden, die
voordien streng de hand aan het regle
ment hielden, hun kans schoon z'agen,
toen de nieuwe burgemeester kwam en
deze zou toen in de waan zijn gebracht,
dat er sedert mensenheugenis in de ge
meenteraad van Delft werd gerookt,
HOE het ook zij: de Rotterdamse raad
stond voor de beslissing: roken of niet
roken. De stemming eindigde met een
Selijk spel: 17—17, waarop de burgemeester
concludeerde, dat het voorstel verworpen
was- Hij had echter buiten de waard, in dit
geval de gemeentewet gerekend, want in
art. 58 staat te ltzen, dat bij het staken
van de stepimen 't nemen van een besluit
wordt uitgesteld „tot een volgende ver
gadering", waarin de beraadslagingen
kunnen worden voortgezet.
Een kwartiertje later maakte hij dan
ook de onjuistheid van zijn conclusie
bekend. Verder bleek toen, dat deze
brandende kwestie op 17 December a.s.
andermaal 'aan de orde zal komen.
Of. er reeds actiecomité's door de
raadsleden z'ijn gevormd is nog niet be
kend.
heeft: de politie maakt er spoedig een
einde aan.
Natuurlijk was het wel even een
gedrang de volgende morgen aan die
ene wastafel, nou, tafel? Bak zullen we
maar zeggen.
En er waren allerlei moeilijkheden
met een heleboel formulieren die er,
naar aanleiding van mjjn paspoort,
moesten worden ingevuld. Ze lieten me
iets in hei Turks zien en vroegen van
alles en geen mens zal ooit weten
wat, want ik was de enige Nederlan
der en niemand anders sprak een
beetje van het een of ander van wat ik
óók spreek Tenslotte zuchtte de plichts
getrouwe paperassenman eens diep en
schreef allerlei dingen uit mijn paspoort
aver, bijvoorbeeld de datum waarop mijn
eerste visum voor Griekenland verlopen
was plus de datum waarop dat voor
Australië vervalt. Maar hij schreef in
elk geval IETS op en dat was al be
langrijk.
En buiten, op de straat voor het
Palas hotel dat ik Paljas hotel heb
genoemd stond een mensenmassa te
wachten die wel eens wilden zien hoe
ik op dat rare ding ooit weg zou ko
men. Ik betaalde het logies twee
Turkse ponden wat zoiets als 2.70 is
en schudde een kwartier lang han
den met de eigenaar, de portier, iemand
anders, ik weet niet meer wie, de kok,
de restaurant-man en nog vele vele
vrienden méér.
Je bent ivelkom
WANT als ik U één ding tot slot van
dit Turkse verhaal mag vertellen
als U het al niet begrepen heeft
het is me in dat niet al te zindelijke,
niet helemaal zoals-wij-het-willen-hotel,
bést bevallen. Ik weet het, het hóórt an
ders te zijn. Er mag geen verstopte
wasbak zijn, er moeten betere toilet
ten komen en wie slaapt er nu in
de „hall"? Wie durft in een bed te
stappen waarvan de lakens al ge
bruikt zijn? Wie eet spullen waarvan
hij niet weet wat het is?
Ach, ik weet het, als je het zo leest
zou je zeggen „nou, IK zou Maar
ik geloof dat zo gauw nog niet. Turkije
ik heb het al vele keren geschreven
is zo nieuw zo „in wording", zo on
volkomen nog. Maar vergeet U DIT
niet: tien jaar geleden was er nog geen
hotel, nog geen gelegenheid om te over
nachten. Tien jaar geleden was er nog
weinig verkeer en was het op zijn zachtst
uitgedrukt een onderneming om het
land te doorkruisen.
Nu ben je er welkom, de mensen ren
nen voor een kop koffie voor je. Ze zijn
éérlijk, ze zijn blij en ze zijn enthousiast.
Ze houden van hun land en vereren hun
Ataturk, hun „vader der Turken", op
een bijna overdreven wijze zouden wij
zeggen.
Er zijn vele, vele mooie spreekwoor
den in Turkije, waarvan ik er een paar
wil noemen, die MIJ bijzonder getrof
fen hebben, omdat ik persoonlijk erva
ren heb, dat het niet alleen spreek
woorden zijn, maar ook daadwerkelijke
eigenschappen:
„Gasten brengen geluk met zich mee".
„Wat U weggeéft, behoudt U",
„Duizend vrienden, is te weinig, één
vijand te veel"
Een groet aan een eenzaam hart, is
duizend gouden ponden waard".
Mag dat het laatste zijn, wat „liet
eenzame hart" U over Turkije ver
telt? Met het gevoel, dat datzelfde
hart nog graag zo veel méér zou wil
len zeggen? Maar de tijd gaat voort,
de weg gaat voort, steeds verder; nu
Een plaatje van onze reizende reporter met scooter bij een der iconderen van Turkije, zo niet van de wereld,
de wonderlijk gevormde rotsen bij Urgiip, die je aan een maan-landschap doen denken. „Je voelt je er op de
Maan", schreef Wim Dussel ons.
naar Syrië..
(Van onze Utrechtse redacteur)
Wist u, dat er in ons land meer dan 9
millioen ratten hun schadelijk spel uit
oefenen. Dus op iedere Nederlander één
rat. Elk beest berokkent een schade van
1 cent per dag, wat neerkomt op de lieve
som van 33 millioen gulden per jaar. Zij
zijn de overbrengers van besmettelijke
ziekten voor de mens, o.a. de ziekte van
Weil en paratyphus, terwijl ook besmet
telijke veeziekten door ratten kunnen wor
den overgebracht.
Op boerderijen zijn ze bijzonder ge
duchte vijanden, waar ze er niet voor te
rugdeinzen biggen aan te vallen, eieren te
stelen en zich aan de voorraden flink te
goed te doen.
Een rat vreet 25 gram per dag en het
voorkomen vane en honderd ratten op een
boerderij is geen zeldzaamheid. Op een
boerderij in Groningen werden eens 300
ratten gevangen, die daar dus te zamen
in één jaar drie ton opvraten. We hebben
dan nóg niet eens gesproken over de ma
teriële schade, die zij berokkenen met het
knagen aan houten balken en het ver
nielen van waterleidingbuizen of loden
pijpen, welke bezigheid die „lieve diertjes"
verrichten om hun scherpe tanden op peil
te houden.
Ook muizen weten met etensvoorraden
weg. Zij bezorgen ons jaarlijks een ver
lies van een millioen gulden.
Het is daarom wel zaak, dat de be
strijding van ratten en muizen intensief
wordt aangepakt en vooral ook systema
tisch. Jaarlijks wordt onder leiding van
de Plantenziektenkundige Dienst uit Wa
peningen een rattencampagne gehouden,
die dit jaar plaats heeft van 12 tot en met
19 December. Deze campagne wordt lan
delijk door de gemeenten georganiseerd,
waarbij de Plantenziektenkundige Dienst
adviserend optreedt. De gemeenten ver
strekken lokaas-porties met vergif, Scilla-
producten, die voor andere dieren ko
nijnen uitgezonderd en de mens niet ge
vaarlijk zijn. Om bruine ratten, waarvan
men in ons land de meeste last heeft, te
verdelgen, zijn dit uitstekende middelen.
Voor de zwarte rat, die tijdens de kruis
tochten uit Klein-Azië naar ons land is
overgebracht, doch tegenwoordig minder
voorkomt, dient een ander gif.
Wil de bestrijdingsactie slagen, dan moet
het publiek meewerken, waarbij het vooral
nodig is, dat de zaak streeksgewijze wordt
aangepakt.
Het zou anders heel goed mogelijk zijn,
dat als men zijn eigen terrein heeft gezui
verd, men het ongewenste bezoek spoedig
terugkrijgt, omdat bij zijn buurman nog
een rattenfamilie huist en men weet: in
rattenkringen geschiedt de gezinsuitbrei
ding erg snel. Op een bepaalde manier
schijnen deze dieren heel gauw in de gaten
te krijgen, wanneer en waar nog terrein
is vrijgekomen en daar voor hun zich
steeds uitbreidende familie nog mogelijk
heid voor huisvesting is ontstaan.
Tussen Hongarije en Joego-Slavië zijn
Kfeln-AziéVaAAons"Vnd~'ïs Donderdag besprekingen begonnen over
een wijziging van de grens tussen beide
landen. De onderhandelingen zullen beur
telings te Soebotiga (Joego-Slavië) en Se-
gédin (Hongarije) gevoerd worden.
(Van onze correspondent)
Toon Wijnen van de Leenderweg in
Heeze vierde Donderdag in goede gezond
heid zijn honderdste verjaardag: een
krasse oude heer die, ofschoon een beetje
doof, nog alle belangstelling had voor de
feestelijkheden, die men te zijner eer in
de gemeente Heeze had voorbereid.
De honderdjarige, die 's morgens door
de gilden St Agatha en St Joris in vol
ornaat van zijn huis werd afgehaald om
naar de kerk begeleid te worden, begon
deze bijzonder gedenkwaardige dag, zo
als goede katholieke mensen plegen te
doen, met een plechtige H. Mis van dank-
.<r
nti-s
m
'•>fc
(Van onze
correspondent).
Het zomerseizoen moge
voor de Wadden
eilanden economisch
bezien de belangrijkste
tiid van het jaar zijn: een
feit is, dat enkele van die
eilanden, speeiaal Ame
land in bet beg."t d n
December de mooiste da
gen beleven, namelijk die
van de grote en de
ne Sinterklazen. Dit tee~
dat tevens een soort
reünie betekent voor vele
oud-Amelanders, die dan
besluiten de tocht naar
het hoge Noorden, té
ondernemen, werpt z'n
schaduwen immer ver
vooruit. De Amelanders
van eeuwen her hebben
dit feest ook al gevierd,
want het „feest van de
Sundek lazen" stamt uit
zeer oude'tijden Er zijn
ettelijke overblijfselen in
te vinden van oude
vruehtbaarheidsritten,
doch ai denkt geen van
de Amelander Sundekla-
zen daaraan, het zou on
juist zijn om, zoals men-
nigmaal gebeurt, dit oude
feest ais een „Amelander
carnaval'' te betitelen.
De kleine Sinterklazen
zijn de jongeren tot
achttien jaar en die
kwamen gisteren het
ernst aan bod. Toen de
schemering inviel, heers
te er in Hollum en in Nes
en ook in Buren een
zekere geladenheid. De
dorpen verkeerden in
afwachting van de dingen
die komen zouden. En
dan. plotseling kwamen
ze te voorschijn, de baan
vegers. die niets met ech
te "baanvegers te maken
hebben, alleen dat ze de
rtraat „schoonvegen", zij
het dan zonder bezems.
Gehuld in witte lakens
snelden ze door de inval
lende duisternis. Ze stie
ten angstaanjagende ge
luiden uit en loeiden op
buffelhoorns. Ze joegen
iedereen van de 'straat,
vooral de vrouwen en
meisjes behoefden zich
niet. meer te vertonen
Ze sloegen met stokken
Oud gebruik, dat
niets te maken heeft
met Sinterklaas
Kapoentje
on de hekken, die soms
nog bestaan Mt stukken
verweerde walviskaak en
overblijfselen ZP
Amelands roemrUK vJr"
leden, toen de Amelander
commandeurs nog naar
de Noordelijke IJszee
voeren ter walvisvangst.
Je klopten op de ramen,
die baanvegers en ze ver-
dwenen tegen etenstijd
ln. ,de duisternis.
Edoch, dat was niet alles,
want s avonds begon het
feest pas Toen kwamen
de bundeklazen, te voor
schijn die niets met Sin
terklaas Kapoentje te
maken hebben.
Soms hand in hand,
soms alleen schuifelden
de kleine „Sundeklaas-
jes' langs de huizen De
open huizen gingen ze
binnen en ze sloegen met
stokken op de vioer. Ze
lieten de meisjes dansen
en dronken limonade
door een stukje ventiel
slang, zulks om hun mas
kers niet smerig te ma-
ken. Ze lieten de meisjes
Z)ngen, maar ze zeiden
weinig, want ze wilden
met herkend worden, al
lukte dat maar zelden,
n toch, toch hebben
ze het echte Sunde-
klazenbloed in zich
die Jojjge .Sundeklazen
tot achttien jaar. want op
de avond van de grote
Sundeklaas, die vanavond
gehouden wordt, herhaalt
hetzelfde spel zich in het
groot De vrouwen wor
den door de baanvegers
weer van de straat ge
jaagd. de huizen waar de
gordijnen of de deuren
open zijn worden be
stormd en de meisjes
springen over de stokken
van de Sundeklazen. of
ze moeten zingen, het
geen soms slechts tegen
een omhelzing kan wor-
den afgekocht. Is het
wonder, dat op de avond
van de Sundeklazen
wnm '"eisjeshart snel
ler klopt? immers wie is
de Sundeklaas die om-
liGisd moet worden?
Weken voor dit' feest
worden er al voorberei
dingen getroffen. Moe_
ders van kindei en sloven
zich uit om hun kleintjes
zo goed mogelijk voor dé
dag te laten komen, en
ouderen werken in het
geheim, in schuur of op
zolders aan de meest ex
centrieke costuums en
maskers, Er worden ga
ten in lakens geknipt. Er
worden witte broeken of
hemden „georganiseerd"
uit de linnenkast van
moeder de vrouw En dat
kan allemaal zo rond het
feest van de Sundeklazen
die dit jaar op drie en
vier December baas zijn
op het eiland.
(Van een bijzondere verslaggever)
ROTTERDAM, Donderdag.
r IE GINDS KOMT DE STOOMBOOT uit..,.. Canada weer aan" is het
lijflied van driehonderd Nederlanders die op de „Maasdam" van
'-1 Le Havre op weg zijn naar Nederland. Op 5 December is het j
Sinterklaasfeest in Nederland en al is men nu ook vele jaren in Canada
geweest, al heeft men er een goede toekomst gevonden, deze dag blijft voor
(d diegenen die in Nederland geboren en getogen zijn een dag om in i
huiselijke kring te vieren. 5 December voert Nederlanders van heinde en
verre naar hun vaderland waar de Goed Heiligman zijn knecht door
schoorstenen laat zakken om weelderig versierde klompen te ledigen ten
behoeve van zijn dak-beklimmende schimmel (waar is de tijd dat wij de
groenteboer in de maand December met enig welgemeend ontzag benader
den vanwege het onmiskenbaar oorspronkelijk witte paard voor de wagen'}
om in ruil daarvoor de meest gedurfde wensdromen van de kinderen te
vervullen. Van heinde en verre, ook van Canada. Driehonderd emigranten
die zich volledig in hun nieuwe land hebben ingepast, ondernamen de
verre reis naar het oude vaderland om hun familieleden en vrienden het
beste geschenk te brengen: hun aanwezigheid bij dit typisch Nederlandse
feest.
OM 10 uur vanmorgen stond Sint Nico-
laas op het dek van de „Maasdam",
die toen in Rotterdam aangekomen
was. Hoe hij daar precies gekomen is, weet
niemand, dat is het mysterie van deze reis
geweest. Op 29 November, in volle zee dus,
werd St Nicolaas verwacht. Om de won
derbare krachten van de Goed Heiligman
een beetje te hulp te komen werd een
touwladder uitgehangen. Allerlei gerucn-
ten deden de ronde: de Sint zou per heli
copter komen, per boot, per vliegtuig etc
Niets van dat alles gebeurde. Veel won
derbaarlijker was zijn komst: op een ge
geven moment was hij er. Niemand had
hem zien komen.
De ongeveer 70 emigrantenkinderen aan
boord zongen liedjes die ze van hun va
ders en moeders in Canada geleerd had
den. zonder ooit de Sint gezien te hebben
Alleen de oudste van hen kon zich nog
vaag het „heerlijk dagje" van vroeger her
inneren. De hele dag bleef de Sint aan
boord om zich met jong en oud bezig te
houden. Waarbij vooral de kinderen en
Bill Eek, die toevallig jarig was de bij
zondere aandacht van Sinterklaas ver
wierven.
De Maasdam vertrok op 23 November uit
New York en nam in Halifax de Neder
landse Canadezen aan boord. Er waren m
totaal 605 passagiers, waarvan ongeveer
300 Nederlanders die in Canada min of
meer geslaagd kunnen worden genoemd
Het overgrote deel van hen kom.| voor
„holliday" naar Nederland met de bedoe
ling nog eens echt ouderwets Sinterklaas,
Kerstmis en Oud en Nieuw te vieren. Er
zijn er ook enkelen bij die niet meer terug
gaan, aan wie Canad- niet gebracht heeft
wat zij ervan verwachtten.
Deze reis kost de emigrant gemiddeld
170 dollar en als men dan bedenkt, dal
een geschoold arbeider in Canada na enige
tijd tegen de 200 dollar per maand kan ver
dienen, dan zal het duidelijk zijn dat dit
bedrag voor velen op den duur geên on
overkomelijk bezwaar behoeft te zijn. Na
tuurlijk komen daar de verblijfkosten in
Nederland, waar zij door iedereen als „de
rijke oom uit Amerika" beschouwd wor
den. nog bij. Men kan dan ook wel zeggen,
dat zij, die deze reis voor hun plezier mee
maakten in materieel opzicht geslaagd
zijn.
„Ex-president Truman
Er zijn er onder die bet goed maken, die
het erg goed maken en die „fantastisch"
geboerd hebben Van al deze categorieën
zijn de vertegenwoordigers aanwezig. Zo
b.v. farmer Van Damme. Als mén hem
ziet, ziet men ex-pre9 Truman voor zich,
dezelfde gestalte, dezelfde houding, bril
en hoed Hetzelfde ambt bekleedt hij nog
niet. al heeft hij op zijn tabaksfarm de
touwtjes strak in handen Met de eerste
emigrantenboot welke naar Canada ver
trok de „Waterman" op 17 Juni 1947
- arriveerde hij met zijn vrouw en 5 jon
gens. waarvan, de oudste 15 jaar was, met
een paar dollar op zak ip Canada Nu, na
een verblijf van ruim 6 jaar in Canada,
heeft hij een eigen tabaksfarm, waarop
o.a. zes droogschuren van ieder 1350 dollar
staan; hij heef twee luxe wagens, een voor
da jongens, di« intussen als reuzen van
Sint Nicolaas deelt cadeautjes uit aan de emigrantenkinderen op de
„Maasdam", die zich toen in volle zee bevond.
bijna 2 meter door Canada wandelen en
één voor hemzelf. Twee jaar geleden
kwam1,zijn vrouw voor een bezoek aan
haar ouders, die nog leven, naar Neder
land. Dit keer ging ze niet mee. „Och,
wat moet je er eigenlijk nog gaan doen?"
vindt ze De vijf zoons vragen haar zorg,
haar leven ligt in Canada. De oudste zit
op de landbouwschool en de vierde op
het seminarie van de Paters van het H.
Hart. De anderen werken thuis mee.
Bill Eek is een klasse apart: een Ne-
landse Canadees zoals Nederland die nog
niet goed genoeg kent. Op 29 November
j.l. vierde hij temidden van Sinterklaas
en Zwarte Pieten zijn 56ste verjaardag. Hij
deed het met Canadese nuchtere zwier en
blies zijn 56 kaarsen zonder haperen in
één ademstoot uit. Bill heette 24 jaar ge
leden nog gewoon Willem. In Canada
werd dat al vlug Billy en nu is het Bill
In 1929 vertrok hij, in Nederland was hij
tuinknecht geweest. Hij wist niet wat hem
boven het hoofd hing. Hij knapte jaren
lang de meest uiteenlopende baantjes op
en toch bleef het lange tijd min of meer
armoe. In 1938 had bü net geld genoeg om
een stuk grond voor 1000 dollar te kopen
Datzelfde stuk grond is nu precies 10 x
zoveel waard: het was een stuk van de be
roemde Canadese polder met de Neder
landse naam: „Holland marsh", het tover
woord voor de Canadese boer. In 1938
was het nog niet te zien dat deze polder
de mensen die er werkten welvarend zou
maken. Nu, in 1953, heeft Bill op zijn'
stukje grond van 13 acre, twee tractoren
een Dodge 1953 en een bedrijf van 10 acre.
ook in de „Holland Marsh" voor zijn zoon
verdiend.
„O j'a, het is nogal aardig gegaan, de
laatste jaren", zegt Bill lachend. Na 24
jaar komt Bill nog eens naar Nederland.
Zijn ouders zijn intussen gestorven. Sinds
zijn 22ste jaar heeft hij ze niet meer ge
zien.
Deze reis van de „Maasdam" was een
plezierreis: de stemming was opperbest,
het weer was prachtig en de entourrage
van de „Maasdam'' is af. Iedereen be
loofde iedereen volgend jaar deze aparte
Sint Nicolaasreis weer mee te maken
Vanmorgen waren de kelen schor; nadat
ze tien minuten aan boord waren in
Halifax galmden de Nederlandse Sinter
klaasliedjes al over het water en bij aan
komst vanmorgen in Rotterdam was dat
nog zó, alleen wat minder helder. En
dat kwam niet alleen van het vele zin
gen gedurende de reis, maar ook van de
aanwezigheid op de kade van hen, waar
naar hun gedachten zo vaak gedurende
die jaren jn Canada zijn uitgegaan, de
familie de vrienden en kennissen en niet
te vergeten: de meisjes die vol ongeduld
op de komst van hun „cowboy" stonden
te wachten.
Aan de kade werden de emigranten
verwelkomd door de regeringscommis
saris voor de emigratie, mr ir B. W.
Haveman. Hij riep alie emigranten
een hartelijk welkom in Nederland toe
en sprak de hoop uit, dat in de toe
komst overal ter wereld waar Neder
landers wonen 5 December als Neder
landse dag gevierd zal worden V001
Sint Nicolaas, die van de „Maasdam"
af in de gereedstaande calèche naar
zijn verblijfplaats in Nederland zou
reizen, droeg de regeringscommis
saris een versje voor, wat door de Sint
zeer op prijs werd gesteld.
baarheid, die door deken Berkelmans
werd opgedragen.
Na de kerkelijke plechtigheden die,
ondanks de werkdag waarop het feest ge
vierd werd, druk bezocht waren, vond op
het gemeentehuis de officiële receptig van
deze honderdjarige plaats.
Toon Wijnen werd begeleid door zijn
67-jarige dochter Hanneke, die geheel
haar leven aan haar vader heeft gewijd.
De jarige heeft in zijn lange jaren zijn
beide zoons overleefd. Op het feest waren
alleen kleinkinderen aanwezig.
De honderdjarige, die in zijn jonge ja
ren wever was geweest, om later op een
tabaksfabriek baas te worden, liet de
receptie ten gemeentehuize rustig over
zich heenkomen. Honderd jaar geleden
was hij in de registers als geboren inge
schreven; 27 jaar later was hij op het
gemeentehuis in de echt verbonden.
Burgemeester Cox hield een toespraak
tot de honderdjarige en las voorts de feli
citatie van H. M. de Koningin voor, waar
na de honderdjarige op aandrang van zijn
dochter plotseling duidelijk een dank
woord sprak tot de burgervader voor de
vele moeiten die hij zich, om deze dag te
doen slagen, had getroost.
In optocht werd de honderdjarige na
de receptie, waarop hij zelfs nog een
liedje, uit zijn jeugdjaren stammend, had
voorgezongen, naar huis gereden, waar hij
enige rust nam.
Om drie uur 's middags had er onder
begeleiding van een ere-escorte van de
motor- en automobielclub Heeze een rij
toer door het dorp plaats.
's Avonds bestond er voor de Hezenaren
gelegenheid om de honderdjarige te zijnen
huize persoonlijk te feliciteren.
De bijzondere strafkamer van de Haar
lemse rechtbank heeft gisteren uit
spraak doende de 40-jarige J. W. des
tijds hoofdagent van politie te Velsen, en
de 45-jarige O. B„ destijds rechercheur van
politie aldaar, ontslagen van rechtsvervol
ging. Deze zaak was een onderdeel van de
beruchte Velser-affaire.
De ex-politiemannen waren ten nauwste
betrokken bij de gevangenneming van een
groep illegalen, die op 16 Januari 1945 een
overval hadden gepleegd op de boerderij
van de landbouwer W. van der Zon in de
Broekpolder bij Velsen. De leden van de
groep J. J. H. van der Haas, P. C. van der
Haas, J. F. van der Heijren, D. van der
Heijden en P. van Sloten werden op 16
Februari 1945 door de Duitsers gearres
teerd en naar de voormalige Euterpestraat
te Amsterdam vervoerd. In Maart daarop
volgend werden de vijf mannen door de
Duitsers gefusilleerd.
De beide voormalige politiemannen was
ten laste gelegd, dat zij als Nederlanders
tijdens de oorlog tegen Duitsland illega
len hebben blootgesteld aan vervolging en
vrijheidsberoving door de vijand.
De rechtbank achtte het ten laste ge
legde wel bewezen doch nam aan, dat de
verdachten gehandeld hebben om het al
gemeen belang te dienen. Daarom werden
zjj van rechtsvervolging ontslagen. Veer
tien dagen geleden had de officier van
Justitie tegen beide verdachten negen
maanden voorwaardelijk met een proeftijd
van drie jaar geëist. Mr Schenkeveld uit
Alkmaar had vrijspraak subsidiair ontslag
van rechtsvervolging gevraagd.
Vanmorgen heeft de Super-Constel-
lation „Proton" van de KLM op het vlieg
veld Eelde een tiental landingen gemaakt.
Dit is voor het eerst in de geschiedenis
van het vliegveld, dat een toestel van
deze omvang er neerstreek. Gezagvoerder
Vlemming, die als instructeur enige vlie
gers met dit nieuwste type vliegtuig ver
trouwd moest maken, was zeer ingeno
men met de capaciteiten van Eelde. De
nieuwe startbanen hebben het zware ge
wicht van de „Proton" het toestel
weegt ruim 59 ton glansrijk doorstaan.
Ook de Liftmaster „Ir Damme", bekend
door de Christchurchrace. heeft inmiddels
Ealda aangedaaa,
