Postzegels en telefoongidsen in
de Tweede Kamer
Laag water en Rijnscheepvaart
Binnen enige dagen herziening
van hooglerarensalarissen
mtrnm
Nederlandse huisvrouw moet
one-stop-shopping'' leren
Nieuwe Mariakerk te Overschie
Aanwinst voor groot-Rotterdam
Redders aan de wal gevraagd
Nog geen portverhoging voor periodiek
verschijnende gestencilde stukken
Wijzig111!-) van Pensioenwet goedgekeurd
„Moderne woning te
klein voor 15 gidsen"
Soldij gelden verduisterd
Motor greep twee
Amsterdammers
Noordzeekanaal krijgt
beter „zicht
Tra usportprij zen meer dan verdubbeld
Minister Cals in de Tweede Kamer:
Volgend jaar 3900 nieuwe schoollokalen
Schoolgeldwet is
kabinet gepasseerd
Belg. onderscheiding
voor prof. Smyers
„Maasdam'' overvoer
schoener
Zelfbedieni?igssysteem stelt hoge financiële
eisen aan w'mleliers
niet de moker
Leisteen per
ongeluk
Aantal moet in zes jaar tot 100.000 stijgen
DONDERDAG 10 DECEMBER 1953
PAGINA 3
Aiet geheel tevreden
Verkorting wachttijden
Wel de troffel
Aller hulp
Kathedraal waardig
'S-GRAVENHAGE, 9 December 1953
Dc vergadering van de 1 weede Kamer van hedenmiddag werd geheel ge
vuld nief het antwoord van minister Algera op de algemene beschouwingen
over de begroting van de P.T.T. en met behandeling van een incidentele
wijziging van de Pensioenwet.
Wat betreft dP begroting van de P.T.T., kwam het zelfs nog tot oen motie van
de beer Posthumus (P.v.d.A.) over de, porti van periodiek verschijnende gesten
cilde stukken. Minister Algera ho<I gezegd, dat dit beter by de behandeling van de
nieuwe wetsontwerpen betreffende de P.T.T. onder bet oog kon worden gezien,
maar de beer I osthumu» vond dit antwoord onvoldoende en sprak dit in een motie
uit. Tenslotte bleek de minister bereid de maatregel om deze stukken reeds op
1 .januari a.s. onder het verhoogde tarief te doen vallen, op te schorten, waarop
dc beer Posthumus zijn motie introk.
Minister Algera was bereid de locale port te handhaven, daar waar deze thans
gold. maar die gebieden konden niet worden uitgebreid. Zij zouden dus alleen gel
den binnen de bestelkring van een kantoor. Geen postbestelling op de Tweecle
jserstddag zou een te grote stagnatie in bet postverkeer veroorzaken. Er zou
overigens slechts één bestelling worden uitgevoerd.
Er was door de Kamer gevraagd het binnenlands pnsttarief, zoals dat nu gom
voor de drie Benelnvlanden. uit te breiden tot de zes Schumanlanden, maar mi
nister Algera merkte op, dat dat alleen zou kunnen indien alle zes landen dat
zouden goedvinden.
waren cr, die dit een bevoorrechting von
den van de middel- en hogere ambtena
ren, anderen vonden de toepassing van de
degressie-schaal onjuist voor deze ambte
naren. De heer Blom, die lid is van de
commissie-Van Poelje, welke een algehele
Pensioenwet voorbereidt, meende echter,
dat handhaving van de huidige maxima
onrechtvaardig zou zijn, daar de salaris
sen èn de kosten van levensonderhoud na
de oorlog zeer zijn gestegen. Ooi met het
degressieve karakter kon hij instemmen,
dit in tegenstelling tot de heer Van der
Zanden.
Toegejuicht werd dus de opneming van
de. arbeidscontractanten onder de werking
der Pensioenwet. Hiermee werd aan een
rechteloosheid van dertig jaar een einde
gemaakt. De heer Beernink (K.V.P.) ging
ook, zoals de gehele Kamer met deze ver
beteringen accoord. maar maakte een
voorbehoud voor de verslejhteringen,
zoals die van het anti-cumulatie-artikel,
waartegen ook de heren Ritmeester
(V.V.D.j, Stapelkamp (A.R.) en Welter
(K.N.P.) zich verzetten. De laatste deed
dit in bewoordingen, die geen enkele twij
fel overlieten. Hi.i vond die cumulatie
bepaling een hatelijke bepaling, laag-bij-
gronds en kleinburgerlijk. Hij lichtte dit
aldus toe, dat deze bepaling niet gold als
men een erfenis kreeg of als men de hon
derdduizend trok uit de loterij, maar wel
als men neveninkomsten had uit eigen
noeste arbeid of bedrijf.
Géén principiële wijziging
Hierop antwoordde minister Beet, dat
deze cumulatiebcpaling nog niet was af
geschaft, omdat het hier een incidentele
wijziging betrof en geen principiële wijzi
ging. Zou men deze bepaling nu schrappen,
dan zou men eerst het principieel debat
moeten openen over de vraag of pensioen
moet worden gezien als uitgesteld loon of
als een oude-dagsvoorziening. Dit debat
zou men kunnen houden bij de algehele
herziening, maar daarop kon men nu niet
vooruitlopen. Wel zou hjj deze suggestie
aan de Staatscommissie-Van Poelje voor
leggen.
Minister Becl merkte hlcrbjj intussen
nog op, dat de Kamer nog in 1948 had
gevraagd ook inkomens buiten overheids
dienst in deze cumulatiebcpaling te be
trekken.
De zaak der vijftien telefoongidsen
noemde de minister al een oude zaak.
Reeds drie jaar geleden was deze in de
stukken behandeld en men kon uit de
behandeling van toen concluderen, dat de
Kamer daarmee haar instemming zou be
tuigen. Daarom is de P.T.T. er mee door
gegaan. De minister zette uiteen, dat de
uitbreiding van het net anders toch zeker
vier gidsen noodzakelijk zou maken, ue
abonné's kregen nu meer dan zij vroeger
gratis kregen, namelijk in plaats van een
locale gids een districtspds. waarin de
namen achter elkaar doorliepen zodat dus
de plaatselijke indeling was komen te
vervallen Hii zou onder de ogen zien of
het gewenst was in elke gids een lijst op te
nemen over de plaatselijke indeling der
verschillende districten.
De prijs bleef dezelfde als men anders
voor vier gidsen, die er zouden moeten
komen, zou moeten betalen.
De heer De Ruyter had nog de opmer
king gemaakt, dat onze moderne wonin
gen geen vijftien gidsen zouden kunnen
bevatten, waarop minister Algera op de
zelfde toon antwoordde, dat hij deze wenk
gaarne aan de minister van Volkshuis
vesting zou overbrengen.
Voor het overgenomen personeel van
de Radiodistributie, dat wegens beleids-
bezwaren niet in het Algemeen Burger
lijk Pensioenfonds kon worden opgeno
men. zon de minister een regeling willen
treffen tot uitkering van een bedrag, zo
groot als anders als pensioen zou zijn ge
noten, waarbij echter wel aan een inkoop
som zou moeten worden vastgehouden,
welke de Kamer echter verzocht niet te
zwaar te doen zijn.
Hierna werd de begroting van de P.T.T.
z.h.st. aangenomen.
Een zeer
moeilijk wets-
ontwerp de
heer Beernink
(CHU) noem-
het zelfs zeer
terecht onlees
baar was
de wijziging
van de Pen
sioenwet Dit
ontwerp be
oogt enige in
cidentele wij
zigingen van
de pensioen
wet, vooruit- BEERNINK (C.H.U.)
lopend op de onleesbaar
algehele her-
ziening van de Pensioenwet.
lijk in de Pensioenwet enige misstantfcm
welke mede het gevolg zijn van
na-oorlogse verhoudingen, zoals ae rege
ling der pensioenmaxima, maar er zijn
ook euvelen, die reeds jaren bestaan, zo
als het ontbreken van een regeling voor
de arbeidscontractanten en het tijdelijK
personeel, dat bij speciaal wetsontwerp
van 1924' van deze pensioenregeling is
uitgesloten. Dit heeft tot gevolg gehad,
dat de staat overging tot massale aan
stelling van personeel in tijdelijke dienst.
Die mogelijkheid werd in 1924 wel voor
zien, maar men meende toen dit op an
dere wijze in de hand te kunnen houden.
Daarvan is echter niets terecht gekomen,
betoogde nu de heer Blom (P.v.d.A.).
Geheel tevreden was men met deze in
cidentele wijziging nog niet. Gewel de
hoer Van der Zanden 'K.V.P. als de heer
Blom (en ook anderen) ac^ttc" ge
bepaling der anti-cumulatie,
nu ook inkomsten uit het vrijebe dj
werden betrokken. Deze cumulatiebepa
lingen dienden volgens de heer Van aer
Zanden geheel te verdwijnen en de neer
Blom drong erop aan, dat de regering
spoedig tot een beslissing dienaangaande
zou komen. Men wil dus liefst bij de al
gehele herziening de anti-cumulatiebe-
palingen volledig zien verdwijnen.
Dan waren er de invaliditeitspensioenen.
Hier was een ernstige misstand weggeno
men door de pensioenen van de invalide
ambtenaren zó te verhogen, dat deze hoger
zouden worden dan t weduwen-pensioen,
dat genoten zou worden na het overlijden
van de gepensionneerae. Tot nu toe was
dat niet het geval.
Ook de verkorting der waclitUij|^n ^0"^
recht op pensioen werd toegejuicht en ue
minister werd vast gevraagd op dez -
voort te gaan.
De wijziging van de maxima der pen
sioenen werd tweeërlei beoordeeld. Er
i 1
Sergcaiit-majoor veroordeeld
De krijgsraad te velde West te 's Gra-
venbage heeft dc 39-jarige, thans met
groot verlof zijnrle, sergeant-majoor N. J.
gwonende to Amsterdam, gisteren vcr-
oardecld tot één jaar gevangenisstraf met
aftrek van ondergaan voorarrest, waar
van zes maanden en één week voorwaar-
dêliik met een proeftijd van drie jaar ter
zake van verduistering van ettelijke dui-
*>.ldens. S. werd onmiddellijk in
vrijheid gesteld
lijke gevangenisstraf geluk was aan het
ondergane voorarrest.
Op verzoek van de verdediger geschied
de de behandeling van de zaak met ge
sloten deuren.
S. was ten laste gelegd dat hij, als ser-
geant-majoor-administratetir van ae «se
compagnie A.D.K.L. te Schoonhoven sol-
dijgelden, die hadden moeten worden uit
betaald aan deserteurs, die niet van net
hun, voordat zij naar Indonesië moesten
vertrekken, verleende inschepingsverlof
waren teruggekeerd, had verduisterd.
Het juiste bedrag van deze verduiste
ringen was moeilijk vast te stellen ge
bleken. De dagvaarding tegen S. noemde
„een gezamenlijk bedrag van verscheide-
m 4usawaden guldens".
inperking adviseren, dan zou hij deze
zeker niet bij voorbaat afwijzen.
De heer Van der Zanden had ook nog
gevraagd de opneming van de arbeidscon
tractanten in 't Pensioenfonds ook te doen
gelden voor die arbeidscontractanten, die
vóór 1 Januari 1954 zijn ontslagen Minister
Beel achtte dit onmogelijk, daar een rege
ling van terugwerkende kracht te ernstige
consequenties met z.ich zou brengen.
Vier vragen
De katholieke afgevaardigde had ten
slotte nog vier vragen gesteld, waarop
minister Beel antwoordde, dat hij de moge
lijkheden voor de oud-gepensionneerden
niet name wat het jaar '47 betreft zou
bezien. De 5°/n 'verhoging zou worden be
rekend naar het grondbedrag plus de toe
slag. Deze 5°/» zou door de Pensioenraad
worden uitgekeerd reeds voor het eerste
kwartaal '54 voor zover het de mechanisch
berekende pensioenen betrof. Voor de
overige zou de Pensioenraad alle spoed
betrachten.
De regeling voor de oud-gepen
sionneerden beschouwde minister
Beel als zeer urgent, hij zou dienaan
gaande zo spoedig mogelijk met een
voorstel komen.
Hierna werd deze wijziging van de Pen
sioenwet z.h.st. aanvaard.
De Kamer begon in de late namiddag
nog even met de begroting van Sociale
Zaken, alleen de heer Zegering Hadders
(V.V.D.) voerde hierbij het woord. Morgen
middag wordt deze begrotingsbehandeling
voortgezet Wij komen er dan op terug.
F. S.
Bejaarde man aan verwondingen
bezweken
De gcpcnsionneertle 75-jarige Amster
dammer J- van L. is gistermiddag even
over tweeën het slachtoffer geworden van
een verkeersongeluk in de hoofdsiad. Op
de Rozengracht bij de hoek van de Ako-
leicnstraat werd hjj op dc rijweg aange
reden door een passerende motorrijder,
die daarna tegen een vlak voor hem op
de fiets rijdende Fröbel-onderwijzeres uit
Amsterdam opbotste.
Alle drie werden per ambulance naar
het Wilhelminagasthuis vervoerd. Daar is
de oude man enige uren later aan zijn
verwondingen overleden. De motorrijder
en de Fröbel-onderwijzeres konden na
verbonden te zijn op eigen gelegenheid
naar huis gaan.
De verlichting van het Noordzeekanaal
zal begin 1954 geheel door natriumlampen
geschieden. Op de ducdalven in de „Vel-
serkom" en bij de Velser- en Hembrug
worden sterk gerichte lampen geplaatst,
die de scheepvaart bij slecht zicht ten
geleide zullen dienen. Voorts zijn op de
beide bruggen „loudhailers" aangebracht.
Deze verbeteringen vormen het sluitstuk
van de havenradarinstallatie in IJmuiden,
die door de toepassing van de „raplot"
een aanzienlijke verbetering onderging en
waardoor onder meer, dank zij een elec-
tronische peillijn, het binnenbrengen van
een schip vereenvoudigd werd.
De moeilijkheden, die de scheepvaart
naar de Ruhrhavens tengevolge van dc
lage waterstand ondervindt, nemen steeds
ernstiger vormen aan.
Een normaal Rijnschip van 1500 ton (de
De sleeplonen van Rotterdam Of Dor
drecht naar de Ruhrhavens zijn nog steeds
gelijk aan die van de zomermaanden. Maar
de sleepboten van Rhurort uit naar boven
en omgekeerd kennen op het ogenblik een
Wyhahd Fockink
leraren zal afkomen, waarbij het maxi
mumsalaris, inclusief de 5%, op 17.000
zal komen. Evenals aan de lerarensalaris
sen zal aan deze herziening terugwerken
de kracht worden verleend tot 1 Januari
1953.
Ad. Int.
ton van 1000 kilo en méér, dat een ge-I toeslag van 60 tot 80 pet. wegens het lage
middelde diepgang heeft van 3.70 tot 2.80 water.
meter, kan momenteel slechts met 800 Ion
varen en moet de overige 1000 ton onge
bruikt laten.
Wanneer men bedenkt, dat de gemid-
delde maandelijkse erlstoevocr één van
de hoofdproducten voor de Ruhrhavens
buiten hout, bauxiet en pyriet 700.000
tot 750.000 ton bedraagt, zal het duidelijk
zijn, hoeveel méér schepen er thans moe
ten worden ingezet. Bovendien kunnen
door dc kunstwerken, die boven Nijmegen
in dc rivier worden aangelegd, verschei
dene van de allergrootste Rijnschepen het
Ruhrgebicd niet meer bereiken.
Tot nog toe is het met kunst- en vlieg
werk gelukt om de in Rotterdam, Amster
dam en Dordrecht binnenkomende zee
schepen naar behoren te bedienen. Maan
dagmorgen bijvoorbeeld kwam 't Zweedse
motorschip „Tarfala" met een lading van
25.000 ton erts voor de Ruhrhavens uit
Narvik in Rotterdam aan. Hiervoor moes
ten 32 Rijnschepen beschikbaar worden
gesteld, tegen normaal 15 of 16.
Op de vrije markt wordt een vergoeding
bedongen voor abnormaal laag water, de
zgn. „Kleinwasserzuschlag". Die toeslag is
nu zeer hoog geworden. Lag dit jaar de ge
middelde vrije ertsprijs tussen de 1.80
en 1.90 per ton, Maandag j.l. werd er
op de vrije markt reeds van 4.00—4.50
per ton betaald. Daar profiteert de kleine
schipper natuurlijk ook van ën de inkom
sten voor de schippers en rederijen blij
ven ongeveer normaal, maar de prijs van
het product wordt er aanzienlijk door ver
hoogd.
De meeste particuliere schippers en veie
rederijen trachten voor hun vaartuigen,
als deze voor róndere firma's naar de bo-
venrijn wordertri'Hgezet, een daghuurprijs
Wat de bijzondere arbeidscontractanten i bedingen, Detttf' bedroeg in September
betreft - en hier had men'het oog op de jvoor middelgrote schepen 6 cent per ton
hulpbestellers bij de P.T.T. - deze konden P" óag. In deze Decembermaand is dit
zich inkopen. Minister Beel wilde nü nog echter opgelopen tot la een-
Volgens bevoegde Rijnvaartkringen te
Rotterdam toont deze tijd aan, dat cr
onder normale omstandigheden sprake is
van een teveel aan tonnage. Daarom ts
er dan ook sprake van om een gedeelte
van dc vloot op te leggen, mits men daar
over tot overeenstemming kan geraken.
In uitzonderingsgevallen zoals thans
komt dit teveel echter goed van pas en
daarom kan het geen kwaad, dat dit over
schot cr is.
De rederijen en zij, die bij de Rijnvaart
zijn betrokken, hebben, naar ons van ver
schillende zijden werd verzekerd, in deze
tijden echter ook een risico onder ogen te
zien, nl. dat het wellicht beter is onder
deze uitzonderlijke omstandigheden de
prijzen niet al te zeer op te drijven, ten
einde een afvloeiing van 't transport naar
het weg- en railvervoer te voorkomen.
niet zeggen, dat verdere inperking van de
wachttijd onmogelijk zou zijn, daartoe wil
de hij eerst de mening van de Staatscom
missie afwachten om eerst dan zijn stand
punt te bepalen. Zou deze tot een verdere
Wat het vervoer betreft, wordt de si
tuatie het meest pijnlijk geacht in geval
van contracten, die reeds lang tevoren zijn
afgesloten waarbij de laagwatertoeslag
uitgesloten is verklaard o£ althans niet
is bedongen.
De consul-generaal van België, de heer
L. Borremans, heeft gisteren in het Bel
gische consulaat te Amsterdam prof. Alb.
Smyers, hoogleraar in de muziekweten
schap aan de Utrechtse universiteit de ver
sierselen van het. Officierssehap in de
Kroonorde van Bmgië uitgereikt, als er
kenning van de grote verdiensten van
prof. Smyers voor de Belgische muziek
wetenschap.
Als diens belangrijkste Belgische werk
mag gelden de uitgave van de volledige
werken van de Henegouwse componist
Josquin des Piez.
•s-GRAVENHAGE, 9 December 1953
Vanavond om half elf is minister Cals
begonnen met de beantwoording van de
sprekers, die het woord hebben gevoerd
naar aanleiding van de behandeling van
de begroting van Onderwijs Kunsten en
Wetenschappen. Hij beperkte zich tot
enige hoofdzaken. Maandagavond zal hij
ijn rede vervolgen. De minister begon met
zijn dankbaarheid te betuigen voor het
vertrouwen, dat de Kamer, ondanks pun
ten van critiek, in hem gesteld heeft. Hij
deelde mede, dat de Schoolgeldwet en de
Omroepwet het kabinet zijn gepasseerd en
binnenkort de Kamer zullen bereiken- De
wijze waarop op het onlangs te Utrecht ge
houden Onderwijscongres critiek op de
regering was uitgeoefend, noemde de mi
nister onjuist en onverantwoordelijk. De
manier, waarop dit congres was aangekon
digd, had het hem onmogelijk gemaakt als
lid van de regering daar aanwezig te zijn.
Dat neemt niet weg dat minister Cals
zijn verantwoordelijkheid aanvaardt en
gaarne erkent, dat er fouten gemaakt zijn
Gezien het verschil in de geboorte-cijfers
van 1939 en 1946: 181.000 tegenover 284.000,
hetgeen teruggelopen is tot 230.000 in 1952,
meende hij dat de huidige en vorige na
oorlogse kabinetten in deze moeilijke jaren
voor een onoplosbaar probleem stonden
Het gaat niet aan te beweren, dat zij
schromelijk tekort geschoten zijn. Hij was
het er mee eens dat de leerlingenschaal
verlaagd moest worden, maar was niet zo
optimistisch te veronderstellen, dat reeds
in 1955 zoveel leerkrachten beschikbaar
zouden zijn, dat een aanzienlijke ver
laging mogelijk zou zijn.
Dankbaar voor suggesties
Intussen is de regering dankbaar voor
de suggesties die gedaan zijn om het te
kort aan leerkrachten te verkleinen. Het
overleg over verdere verruiming van de
mogelijkheid tot uitstel van militaire
dienst voor onderwijzers wordt voortgezet.
Over de resultaten van het overleg tct
toekenning van fictieve dienstjaren bij
terugkeer tot het lager onderwijs, hoopte
hij binnenkort nadere mededelingen te
kunnen do«n, evenals over de verhoging
van studietoelagen. Aan de classificatie
kon hij niets veranderen, omdat dit onlos
makelijk verbonden is met het vraagstuk
van de classificatie in het algemeen. Met
betrekking tot de veertig klassen te Rot
terdam, waarvoor geen leerkrachten
waren, zei de bewindsman, dat een voor
lopige oplossing bereikt had kunnen wox--
den door een verschuiving van de toe-
latingsleeïtijd welke mogelijkheid de we(
openlaat. Het tekort zou dan tot vier
verminderd zijn.
Wat de schoollokalen betreft kwam de
minister met de verheugende mededeling
dat de voor 1954 geschatte behoefte aan
nieuw te bouwen lokalen ad 3900 stuks,
gerealiseerd kan
worden, omdat
het bouwvolume
beschikbaar is.
De bewindsman
was het er over
eens, dat de wij
ze van overleg
over de leraren
salarissen te
wensen had over
gelaten. Wat het
tempo aangaat
verwees hij naar
de ingewikkeld
heid van de
kwestie- Ten
slotte deelde hij
Houten schepen gevaarlijk bij
radar-navigatie
De Raad voor de Scheepvaart heeft gis
teren een onderzoek ingesteld naar de
oorzaak van het overvai'en door de
„Maasdam" op 20 October jl. van een
kleine schoener in het St. Marc Channel
bij Port au Prince op Haiti.
De inspecteur voor de scheepvaart zei,
dat het niet de eerste maal is geweest,
dat een klein schip, dat zonder lichten
voer, in de buurt van Haiti door een Ne
derlands schip is overvaren. „Het is deze
zomer ook overkomen aan de „Uranixs",
maar de raad heeft toen geen aanleiding
gevonden een openbaar onderzoek in te
stellen.
Het is uitdrukkelijk op verzoek van de
scheepvaartinspectie, dat de zaak van de
„Maasdam" wel in openbaar onderzoek is
gekomen om duidelijk te beklemtonen,
dat houten schepen niet altijd een reflex
op de radar geven, zodat men voorzich
tig moet varen in de buurt van plaatsen,
waar dergelijke scheepjes verwacht kun
nen worden. Het is gebleken, dat ver
scheidene kapiteins tegenwoordig zo op
de radar vertrouwen, als zij in de mist
varen, dat zij geen snelheid verminderen.
Want, zo zeggen zij, als er een schip in
de nabijheid komt, wordt het vanzelf
zichtbaar op de radar.
De Raad voor de Scheepvaart zal zijn
oordeel later schriftelijk bekend maken.
MINISTER CALS
verlate surprise voor
hoogleraren
mede dat binnen enige dagen een her
ziening van de salarissen van de hoog-
Op S3 December a.s. zal het nieuwe
beursgebouw te Emmeloord officieel
worden geopend. Er wordt thans nog
druk aan de afwerking van het interieur
gewerkt.
M
per pak 25 cent
Zo klaar
mef de afwas,
en fluweelzachte
handen I
In de Verenigde Staten werd het vorig
ja^r 79 procent van- de totale omzet in
levensmiddelen in zelfbedieningszaken
verhandeld.
De oorzaak van de hoge efficiëntie in
de Amerikaanse levensmiddelendistributie
moet echter niet in de eerste plaats ge
zocht worden in de zelfbediening, maar
in het feit, dat men in één winkelbedrijf,
onder één dak, voordien gescheiden en
zelfstandig opererende winkelbedrijven.
Vandaag is liet een grote dag voor Katholiek
OverscliicZ.H. Exc. Mgr J. P- Huibers, Bisschop
van Haarlem, heeft de nieuwe kerk van Onze Lieve
Vrouw van Altijddurende Bijstand plechtig gecon
sacreerd. Het moet Monseigneur een blijde verrassing
zijn geweest, hier een kerkgebouw aan te treffen dat
waarlijk een middelpunt mag worden genoemd voor
de omgeving waarin het verrees. Een wonder van
steen, tot stand gebracht in de wel moeilijkste jaren
waarin een bouwpastoor zijn opdracht te vervullen
krijgt.
De geschiedenis van de totstandkoming is lieel
merkwaardig, omdat men in dc aanvang geheel andere
plannen had cn omdat men hier te maken kreeg met
een parochieherder, die hij het houwen van zijn
nieuwe kerk ook nog de zorgen had voor zijn oude
parochie. De plannen om iets in Overschie te onder
nemen dateren van 1939, toen pastoor Adr. Knots
«cid benoemd met de opdracht om een nieuwe kerk
voor geheel Overschie tot stand te brengen. De nieuwe
ketk zou in het uitbreidingsplan der toenmalige ge
meente 0\eischic centraal moeten liggen. De oude
kerk zou worden verlaten.
Monumentaal bronzen altaarkruis van de edel
smeden Brom boven het hoogaltaar van de
nieuwe kerk te Overschie
Het uitbreken van de oorlog in 1940 en
de daaropvolgende zware jaren haalden
een dikke streep door deze rekening. Niet
alleen kwamen er materiële moeilijkhedan
maar ook werd Overschie geannexeerd,
waardoor de plannen van de gemeente
Rotterdam in het geding kwamen. En deze
waren anders dan die van de opgeheven
zelfstandige gemeente. De Bisschop oor
deelde het na de bevrijding een dwaas
heid, de oude kerk af te breken; moker
slagen kregen in deze jaren een andere
betekenis dan die zij in' het vooroorlogse
Nederland hadden!
Toch moest er iets gebeuren; de plannen
van Rotterdam duidden op de groei van
een complete voorstad die men thans
reeds in machtige bouwblokken ziet ver
rijzen; Overschie moest er een kerk bij
krijgen.
De oude plannen hadden inmiddels reeds
deze uitwerking gehad dat bouwpastoor
Knots al een goed centrum had gevonden
en er al scholen had doen verrijzen. De
kerk is nu tweehonderd meter meer Zuid
waarts gekomen dan men zich eerst had
gedacht, dus niet temidden van, maar
naast de scholen Een zeer gelukkig punt
wanneex- men bedenkt dat ook hier de
unnel ligt, dje oost en West verbindt.
1952 werd de eerste paal ge-
i„tsen' 2 Fet>ruari de eerste steen ge-
0d en daarna togen de mannen van aan
nemer J. A. Dessing aan het werk om
het gebouw op te trekken- Hoe deskundig
cn zorgvuldig do plannen van architect
Jan Hendriks door hen zijn verwezenlijkt
kan ieder zien die kerk en pastorie be
treedt.
Licht en donker
Daar staat nu een kerk in basiliekstul
met een romaanse inslag. De fraaie gevel,
bekroond door een opbouw met de door
Eysbouts te Asten gegoten klokken, domi
neert de omgeving.
Bij het binnentreden komt men al dade
lijk onder de indruk van de enorme
ruimtewerking van het rechthoekige
binnenschip. De wanden zijn wit. Het oor
spronkelijke idee een „geschuurde" (wit
geschilderde) kerk werd door de architect
vei-laten voor een „snowcem"-uitvoex-ing,
verzoi-gd door de firma Th. Kreyns en Zn
naar het voorbeeld van het Heerlense
raadhuis. Snowcem duidt een procédé aan
dat in de naam reeds zijn verklaring vindt:
sneeuwwit cement. Men mene nu niet, dat
dit wit koel aandoet; het vangt paarse an
mosgroene tinten van het gekleurde, door
de firma Stroucken vervaardigde glas in
lood op, gevat in de stalen ramen die de
firina Alta uit Den Haag plaatste. Het
zonlicht wordt er niet door verzwakt en
daarom was het wel mogelijk, het houten
dak in wijnrode kleur te doen schragen
door donkerbruine balken zonder dat deze
gedekte kleuren een neerdrukkende wer
king hebben.
Integendeel, deze kleuren konden zelfs
worden ondersteund door de donkerbruine
kerkbanken met wijnrode kussens, plaats
biedend aan 900 gelovigen.
De vier met geoliede leisteen omklede
pilaren ter weerszijden van het schip hin
deren niet het uitzicht op het hoog ge
legen priesterkoor omdat zich buiten deze
pilaren geen plaatsen meer bevinden. Al
leen de zij-paden en het vlak der wanden
daarvan worden gebroken door de lichte-
Jöris van Wezel aan de Maas en dat het
kerkgebouw tegen bliksem-inslag beveiligd
is door de firma Jules Goossens.
Pastoor Knots mag tevreden zijn, niet
lijk naar buiten springende biechtstoelen.alleen over zijn kerk, maar ook over de
7-) jt geweldige steun die hij heeft ondervonden
Lie altaren van 2jjn kerkbestuur. Dankbaar voelt hij
De altaren zijn van verdi aipi een kost- zich gestemd ten opzichte van allen die
baar groen marmer- Alleen het „tafelblad" hem hielpen bij de financiële actie, heet
van het altaar weegt 300 kg; het is uit van de naald. Piet Cottaar tekende de
één stuk en 3 meter lang. Erboven hangtkerk in alle onderdelen en ieder kon een
een groot bronzen kruis, bijna 3 meter
hoog dat de achterzijde van het priester
koor geheel beheerst. Het is werk van de
edelsmeden Brom uit Utrecht-
Dezen vervaardigden ook 'n wonderlijk-
mooie rozelaar, bestaande uit twee samen
gebonden takken. Zij vormen een reus
achtige krans rond een prachtig in rode
steen gebakken Mariabeeld op het z.ij-
altaar aan de Evangeiiezijde. Naast d:t
altaar is in een intiem hoekje 'n Theresia-
altaartje, geschenk van de parochiële
Sursum-Corda-club. Aan de Epistelzijde
bevindt zich 'n ruime St Henrieus-kindei-
kapel van waaruit de kleinen dicht bij
het altaar een prachtig uitzicht hebben
op het priesterkoor.
Wendt men de blik van het priester
koor naar de achterzijde der kerk dan
valt allereerst het prachtige roosvenster
<van dc Maastrichtenaar Frans SHjen op.
Een juweel van glazenierskunst, een ka
thedraal waardig. Visueel wordt dit roos
venster ter beider zijden geflankeerd door
de wat zwierige opbouw der pijpen van
het orgel, even uitspringend uit de muur
vlakken. Het concert, gegeven in het ge
bouw vóór de consecratie heeft al be
wezen welke uitstekende kwaliteiten dit
orgel heeft. Een mooie houten balustrade
verbindt dc beide orgel-groepen en lijnt
de bovenbouw van de entree af.
Achter in de kerk bevindt zich nog het
intieme doopkapelletje met de forse stenen
doopvont. Straks komt daaromheen een
door de Amsterdammer Jan Mammen ont
worpen hek, dat door een parochiaan,
smid van zijn beroep, wordt vervaardigd.
Ook is er een prachtige in opaline uit
gevoerde beeltenis van O. L Vrouw van
Altijddurende Bijstand van Jan Mammen.
De parochfanen hebben zich ti^ouwens ook
op ander gebied niet onbetuigd gelaten;
meisjes knoopten tapijten en dames ver
vaardigden kussens in een gedekt-geie
kleur die het uitstekend doen bij het don
kergroene natuursteen in het priesterkoor.
Ook parochiezaal
Gaat men door de ruime sacristie met
de kasten vol priestergewaden groten
deels ook werk van een parochiaan
met een nis voor de biddende celebrant en
een prachtig-houten crucifix (een Otu-
dekking, die door de hand van Piet Cot
taar ontdaan werd van de verflaag) dan
komen wij via een trap in een onderbouw
van de kerk. Hier bevindt zich de warme-
luchtinstallatie, verzorgd door de firma
Scheepers in Heerlen- Maar ook vindt
men er een met TL-buizen verlichte zaal,
die straks het parochiële vei-enigingsleven
zal dienen
Rest ons nog te vermelden, dat de eerste
van de veertien staties reeds is geplaatst
door de ceramische kunst-ateliers St
keuze maken uit hetgeen hij uit de bouw
elementen voor zijn rekening nam.
Moge de dag van heden het begin zijn
van een actief en diep geloofsleven in de
parochie van Nieuw-Overschie.
De acht kolommen van de nieuwe
kerk in Overschie zijn bekleed met
Franse lel. Een voordelig maar zeer
veel voldoening schenkend product.
Nog niet zo lang geleden stond
men wat huiverig tegenover de
toepassing van deze lei. Elk krasje
zag men er op. Maar, vertelde ons
pastoor Knots, nu deze steen ge
olied is, blijft hij goed en zijn oor
spronkelijke kleur behouden. Dat
oliën is eigenlijk het gevolg van een
ongelukje Bij de bouw van „Caril
lon" te Rotterdam liet een werkman
een pot olie omvallen over de platen
leisteen. Hij heeft daar heel wat
over te horen gekregen, omdat men
meende, dat die steen bedorven was.
Kort daarop bleek echter, dat hier
mede een belangrijke vinding was
gedaan
Si non e vero
waarover het levensmiddelenpakket was
verdeeld, heeft samengevoegd. Deze
samenvoeging heeft een nieuwe bedrijfs-
grootte voor het gemiddelde levensmidde-
lcnbedrijf geschapen, die het mogelijk
maakt de principes van massaproductie
thans ook in het winkelbedrijf in toe
passing te brengen. Hiervan gaat een
kostenverlagende invloed uit-
Tot deze conclusie komt het rapport
.Efficiënte distributie van levensmiddelen"
dat een aantal deskundigen uit de levens
middelenbranche opgesteld heeft na een
twee maanden durende reis door de Ver
enigde Staten.
Het team realiseert zich dat de bevor
dering in Nederland van wat men in
Amerika noemt de „one-stop-shopping",
een revolutionaire ontwikkeling zou ba-
tekenen. Voor de consument betekent het
een aanzienlijke tijdsbesparing om alle
goederen, die dienen tot bevrediging van
dagelijks weerkerende behoeften, in één
winkel te kunnen kopen en in de tweede
plaats kan een aanmerkelijke verlaging
van de distributiekosten van het bijeen
brengen van een groot assortiment het
gevolg zijn. Deze verlaging kan betrokken
worden op dat deel van het huishoud
budget, dat thans in verschillende bran
ches tezamen wordt besteed.
In het rapport wordt gewaarschuwd
tegen een te smalle basis van een nieuw
te openen zelfbedieningsbedrijf met vele
afdelingen levensmiddelen. Dit systeem
stelt hoge financiële eisen aan de winke
liers. Als hier in Nederland geen oplossing
voor wordt gevonden, dan zal het een
ernstige rem vormen in de ontwikkeling.
Daarom is de medewerking nodig van de
overheid, het bankwezen en de institu
tionele beleggers.
Doeltreffende voorlichting
Of er gevaar bestaat dat de Neder
landse huisvrouw door het grote assorti
ment levensmiddelen in de verleiding zal
komen meer te kopen dan haar huis
houdbudget toelaat en hierdoor het
kopen op afbetaling zal worden bevor
derd? De vertegenwoordigsters van de
consumenten in het team erkennen dit
gevaar. Maar daarom moet er een doel
bewuster voorlichting komen van de
huisvrouw die haar tot een zelfstandige,
goede inkoopster maakt. Over het alge
meen vindt het team het wenselijk, het
zelfbedieningssysteem in Nederland in te
voeren. De mogelijkheid hiervan hangt
echter af van de consument Deze moet
leren er in de practijk gebruik van te
maken en het leren waarderen.
In het Kerstnummer
van „De Reddingboot",
het mededelingenblad van
de Koninklijke Noord- en
Zuid-Hollandsche Red
ding-Maatschappij, wordt
uitgebreid melding ge
maakt van de activiteiten
der zes Reddingboten in
de Rampnacht. In sobere
bewoordingen, waarin
vaak de ondraaglijke
moeilijkheden en de uit
gestane angst doorklin
ken, wordt verhaald van
de bemanningen, die en
kele dagen en nachten
achtereen in touw zijn ge
weest, en hun leven waag
den om schepen in nood
bij te staan en drenkelin
gen op te pikken.
Soms laat men de be
manningen zelf aan het
woord.
Zo schrijft de schipper
van de „Insulinde": „We
stonden met drie man in
de stuurbrug vastgesjord,
we gingen voor een paar
seconden onder water en
lagen zeker plat (90 gr.
slagzij), de masten, over
het water".
In het goed-verzorgde
blad is een grote plaats
ingeruimd voor de be
schrijving van de schip
breuk van de „Oder". Aan
de hand van een viertal
foto's, kan de lezer de ge
vaarvolle tocht van de
„Prins Hendrik" naar het
Duitse schip volgen. Zes
mensen werden van het
reeds zinkende schip ge
haald.
Twee reddingboten wer
den naar Zeeland ge
stuurd en wisten daar tot
de meest afgelegen boe
renhoeven door te drin
gen.
Helaas moet nog weer
eens gewezen worden op
de dikwijls kritieke toe
stand van de financiën
der Maatschappij. Onge
veer 22.000 donateurs zijn
er op het ogenblik. Bin
nen zes jaar zullen er een
kleine 80.000 moeten bij
komen, wil de Maatschap
pij in 6taat zijn haar ar
beid voort te zetten. Im
mers per jaar is voor dSS
werk niet minder dan
f 400.000 nodig. Het geld is
welbesteed, want sedert
de oprichting van de Kon.
N.Z.H.R.M. (in 1825) kon
den 7713 schipbreukelin
gen gered worden.
