jmjm, mmm
BIEDPROBLEMEN
VQORdONG
Le
EITOW
VI QUO
'n Geheimzinnige Kerstplant
O
nze
■se PUZZLE
M ill iH lif
in
HET GRABBELTONNETJE
Beperking van katoenareaal in de V.S.
3«i«iffil
wm wêi
ZATERDAG 19 DECEMBER 1953
PAGINA 6
Èt
Een draak behoeft niet altijd sentimenteel te zijn
Hans
van Berden
PRIJSSTEUN GEHAND
HAAFD OP 90 pCt VAN
PARITEIT
WM 4 WM 4 WW WM
1 „1m
m
BRIDGE-R UBRIEK
Oplossing van gisteren
SPAARCIJFERS OVER
NOVEMBER
Oplossing:
ontbrekende woord"
Oplossing Aardrijks-
kunde-puzzle
CORRESPONDENTIE-ADRES
POSTBUS 8, HILVERSUM
Als men over een draak spreekt, denkt
men meestal aan een sentimenteel, zwaar
dramatisch geval, maar dat behoeft niet
altijd waar te zijn. Ik heb hier voor mij
liggen „Een vrolijk verhaal van leugen
tjes, verwarring en liefde" door Wim
Dumont. Het stuk is getiteld „Telefoon
voor Meneer". Gezien de titel en nadere
omschrijving van dit stuk zoudt u in de
verste verte niet vermoeden met een
draak te doen te hebben. Toch is het zo!
Luister maar naar de inhoud:
George Brouwer, weduwnaar, trouwt
met de weduwe Charlotte. Zij passen
prima bij elkaar, ze houden veel van
elkaar, het belooft een pracht huwelijk
te worden. MaarGeorge heeft een
dochter uit zijn eerste huwelijk. Dit
behoeft natuurlijk voor geen enkel nor
maal denkend mens een bezwaar te vor
men, vooral waar het een dochter van
24 jaar betreft, die bovendien nog hele
maal in Indië woont. Maar in draken
heeft men nu eenmaal met abnormaal
denkende mensen te doen. Charlotte
heeft tenminste te kennen gegeven, dat
zij niets moet hebben van een weduw
naar met kinderen. Dus heeft George zijn
dochter maar „wijselijk" verzwegen.
Dit verzwijgen zou niet zo erg zijn
i geweest, als hij maar onmiddellijk met
die dochter voor de dag gekomen was,
toen hij vlak na zijn trouwen een tele-
i gram van haar ontving. Maar het meest
i voor de hand liggende gebeurt niet.
i George doet heel geheimzinnig met dit
telegram en zijn pasgetrouwd vrouwtje
i vat achterdocht op. Hiermee is dan het
stramien gegeven voor een vreselijk
goedkoop alledaags verhaaltje van een
vrouw, die haar man ten onrechte ver
denkt. De kenmerken van de draak lig
gen er al duimbreed bovenop: Onecht
heid.. Geen mens ter wereld handelt zo
(tenzij abnormale, maar het toneel wil
een spiegel zijn van het normale leven).
Maar het geval wordt nóg erger:
De dochter keert terug uit Indië en
Papa zit met de handen in het haar. Hjj
mag de gewone weg niet bewandelen
(dan zou het stuk uit zijn.... en het
begint immers pas!)
Dus moet dochterlief verdonkeremaand
worden. Toch wil Papa zijn dochter
graag bij zich hebben (Het eerste natuur
lijke en normale verlangen in dit stuk!)
Hij lost deze kwestie op door haar als
zijn privé-seoretaresse te benoemen. U
begrijpt de gevolgen!
Vrouwtje dodelijk jaloers, echtelijke
ruzies, langzame maar zekere verwijde
ring tussen de beide gelieven....'
Bleef het nu maar bij dit wankele ge
geven, maar er loopt vanaf het begin
nog een ander gegeven doorheen, één,
dat niet nog onwaarschijnlijker, maar
precies even onwaarschijnlijk is. Het sa
menlopen van deze twee gegevens maakt
het geheel tot een bizarre onzin!
Ook de moeder heeft een kind uit haar
eerste huwelijk. En voor 'dit kind, een
zoon, durft ook zij natuurlijk niet uit
te komen. (Stop! wacht even! Dit heeft
de schrijver nu eens goed gezien. Een
weduwe, die geen weduwnaar met kin
deren wil, moet ook haar eigen kind
trachten te verzwijgen. Uit de ene waan
zin volgt consequent de andere!)
Die zoon moet dus ook verdonkere
maand worden en wel als privé-chauf-
feur. Nu begint de rel pas gped.
Mama verdenkt Papa enPapa ver
denkt Mama. Dochter komt op voor va
der en zoon voor moeder. Hoe het afloopt
is gemakkelijk te raden. Het eindigt na
tuurlijk met een verzoening tussen Papa
en Mama en een huwelijk tussen de
privé-chauffeur en de privé-secretaresse.
Maarzover zijn we nog lang niet!
Eerst maken we nog heel wat moeilijk
heden door. De jonggetrouwden laten el
kaar bespiönneren. Moeder wordt aange
troffen met de jonge chauffeur in het
park! Vader met zijn lieftallige secreta
resse bij een gezellig etentje.
Zoon en dochter, tussen wie zich na
tuurlijk ook de nodige conflicten afspe
len, vatten dodelijke haat op tegen de
wederzijdse ouders.
Totdat de vader de knoop doorhakt
alsmede besluit zijn vrouw vrij spel te
geven met haar chauffeur en er zelf
voorgoed vandoor te gaan met zijn
dochter.
Dit vormt het hoogtepunt van het con
flict, want de moeder denkt natuurlijk,
dat Papa vrij spel wil hebben met zijn
secretaresse.
EN AL BIJ AL IS ER MAAR NIETS
AAN DE HAND.
Wist het publiek dit nu maar niet, dan
zou er misschien nog wat sensationele
spanning zijn. Nu is er alleen maar ver
veling. Men kan zijn schouders eens op
halen over zulke baarlijke nonsens.
Maar.nóg zijn we niet aan het eind
van ons (potjes)latijn! Voordat de jon
gelui elkaar bij hun wederzijdse ouders
ontmoetten, hadden zij al eens contact
met elkaar gehad.
Ook toevallig, zult u zeggen.
Ja, heel, heel toevallig. Maar het wordt
nog toevalliger als u hoort hoe dit con
tact is geweest. Op de boot namelijk,
waarmee de dochter uit Indië kwam.
Laat op die boot toevallig de zoon stuur
man zijn! En laat die stuurman nu uit
de 700 passagiers juist dat meisje pikken
om een praatje mee te maken! En laat
laat die twee nu meer praatjes met el
kaar hebben en verliefd op elkaar
worden!
U begrijpt de verbazing van die stuur
man, toen hij thuis het meisje aantrof
als de rivale van zijn moeder! En hoe
zijn vurige liefde toen in vlammende
haat omsloeg!
Wat een opluchting voor hem, toen na
drie bedrijven bleek dat alle verdenkin
gen maar loos alarm waren!
Ik geef toe dat de schrijver het nóg
erger had kunnen maken door het geheel
sterk te dramatiseren, waartoe het ge
geven zich ook uitstekend leent. Nu gaat
hij gelukkig maar luchtigjes heen over
de gefantaseerde opgeschroefde conflic
ten en probeert het geheel een vrolijke
toon te geven door malle bijfiguren.
Maar daarmee redt hij de zaak niet.
Immers hij neemt het gegeven au se-
rieux. En een dergelijk gegeven is niet
au serieux te nemen ook al speculeert
men meer op de lach dan op de traan.
Een dergelijk gegeven toont alle eigen
schappen van een draak, men mag gerust
zeggen van een draak in het quadraat,
een afschuwelijke draak!
Het is ook niet moeilijk om zulke
onzin-gegevens in mekaar te prutsen en
er dan een toneelstuk naar te schrijven.
Men behoeft zich aan geen enkele logica
te storen. Je schrijft maar wat!
De uitwerking is hier ook heus niet
brillant. Een typering komt er niet in
voor. Elke handige tante Betje met een
beetje schrijfroutine doet het zeker niet
minder.
Evengoed wordt het stuk nog gespeeld!
Het boekje, dat ik hier voor mij heb
is er een van de vijfde druk
Ziet u, dat het heus niet overbodig is
nóg eens op de draak terug te
om
Iron
O
Deze week is in de V. S. een referen
dum gehouden onder de planters van
katoen en die van aardnoten over de
voorstellen van de Amerikaanse minister
van landbouw betreffende de oogst- en
areaalbeperking.
Wat katoen betreft houdt het voorstel
van de minister in een oogstbeperking tot
10 millioen balen door een reducering van
het areaal tot 17.910.448 acres. Bij aanne
ming van het voorstel zou de steunprijs
van de regering gehandhaafd blijven op
90 pet. van de pariteit, terwijl, indien het
zou worden afgewezen de steunprijs zou
worden teruggebracht tot 50 pet. van de
pariteit. Door het voorstel aan te nemen
hebben de boeren dus tevens de steun
prijs van 99 pet. gekozen.
Het katoenareaal van 1953 beliep ruim
24 millioen acres en volgens de slotraming
kwam de oogst 1953 uit op 16.437.000 ba
len.
De verwachting bestaat echter, dat aan
het Congres zal worden voorgesteld het
katoenareaal toch nog te vergroten tot
ca. 21 millioen acres en deze verwachting
zal mede de overweldigende meerderheid
voor het regeringsvoorstel in de hand
hebben gewerkt.
Een dergelijke ared&lvergroting immers
zal uiteraard invloed hebben op de oogst
en wel meer dan proportioneel, aangezien
het de bedoeling schijnt te zijn de scherpe
areaalbeperking in de katoengebieden van
het z.g. „New Far Western" te verzach
ten. In deze gebieden is de opbrengst per
acre veel groter dan in de oude Ooste
lijke gebieden, zodat een naar verhouding
grotere stijging van de productie mag wor
den verwacht indien de areaalvergroting
wordt goedgekeurd.
Het gevaar, dat hierdoor weer nieuwe
hoeveelheden katoen aan de carry-over
zullen moeten worden toegevoegd, wordt
hierdoor weer groter. Aan het einde van
het lopende seizoen zal de carry-over
waarschijnlijk meer dan 10 millioen ba
len belopen.
js mi issüiir wm hit
No. 1963. 19 December 1953
Redactie: G. J. A. VAN DAM
Vossiusstraat 18 B, Amsterdam-Z.
Alle correspondentie aan dit adres. Bij
vragen om inlichtingen s.v.p. postzegel
voor antwoord insluiten.
OPLOSSINGEN
In verband met de beschikbare plaats
ruimte publiceren wij deze eindspel
oplossingen in de verkorte notatie, waar
van 't principe in een der vorige rubrieken
ls uiteengezet. Dus alleen het veld van
aankomst; in gevallen waarbij van meer
velden zou kunnen zijn vertrokken wordt
óók het veld van vertrek aangegeven.
Verplicht slaan wordt niet genoteerd. In
den vervolge zullen de oplossingen steeds
aldus worden gepubliceerd en wij raden
onze oplossers aan deze methode van
notatie ook toe te passen bij het inzenden
van oplossingen. Tijd en ruimte worden
daardoor bespaard.
No. 2742. Wit 29 (zw. 8). 24 (13). 20 (19),
15 enz. Indien zw. begint (7), 28 (11),
22 (16), 17.
No. 2743. 18 (HA), 12 (10B), 8 (14CD),
3 (19), 8 (23), 24 (16EF), 38 (28), 27 (33), 43.
A. (10), 12 (14), 8 (19a), 3 (24), 8 (29), 17
(34), 44.
a. (20), 2 (25), 19 (11), 28 (16), 32 (30),
43 (35), 49.
B. (16), 8 (21). 3 (27), 14.
C. (17), 3 (22), 21 (14bc), 3 (19), 8 (23),
12 (28), 21 (33), 16 enz. Of in plaats van 8
ook 9 (28), 20 (32), 15 (23), 20 enz. b. (15),
38 (28). 29 (32), ,2. c. (28), 38 (14), 15 (32),
42 (19), 15 (23), 20 enz.
D. (15 of 16) 3 enz. E. (17), 8, 13, 24 (32),
15 enz. F. (28), 38 (17). 16 (33). 43 (22). 16.
No. 2744. Wit 13 (32AB), 4 (23), 15 enz.
Op A (23, 29), 10, 15. Op B. (14), 33, 20, 29.
No. 2745. Hier komt het princjpe van de
winstgang neer op het winnen van één
tempo, hetgeen als volgt kan geschieden:
26—21 (8), 17 (13). A. 11 (18), 7 (23), 2 (29),
30! (33), 43 (9), 22 (10), 18 (14), 12 (20), 7.
B. (25), 2 (30) x3 (39). Of 30! (44), 39 (x33),
25 (38), 48 w. Als wit niet speelt 72 maar
7—1, dan volgt weer (30), x3 en nu 33,
zodat wit weer door opoffering van één
dam zwart kan tegenhouden. Bij B. moet
wit spelen 12—8! (24 of 25) en dan 8—3
(13 gedw.) en 3—12 wint, hetgeen een dual
is. A. Op zw. (9), volgt wit 11 (12), 21! (18),
7 (23 of 1 (28), 34! (niet 29 dat juist
tempoverlies geeft), zw. (32), 48! (10), 17
(14), 12 (20), 7 (nu niet naar 8 wegens
remise door zw. 13!, xl9, 24 of 25, gevolgd
door zw. 30 enz.), na 7, zw. 24 of 25, wit
nu 7—1 bijv., zw. 30 gedw., x3, (38), 29 (43),
38!, (x32), en 14 wint. De A-var. is wel de
moeilijkste in dit spelletje, het ligt nl. niet
voor de hand, dat wit schijnbaar juist een
tempo moet prijsgeven, dus niet direct
129, 2942 mag spelen, want dan zou zw
op tijd komen met het offeren van zijn
twee schijven via de diagonaal 4215—4.
Hiervan zijn verschillende oplossers het
slachtoffer geworden.
No. 2746. Interessant is het te zien hoe
hier het denkbeeld van dam is gerealiseerd
om met één schijf, komende van de oor
spronkelijke damlijn, de winst te forceren
In dit geval is dat schijf 49. De jeugdige
Leo Springer speelde dit als volgt klaar-
43 (14A), 40! (39 gedw.), x34 (30B). x25 (19)
20 (23), 14 (28), 10 (32), 5! (38), 28 (42 gedw.),
34 (48), 39! (37 of 28 (x40), x34 w. A,
zw. 30, 44 (14), x29 (20), 23! (25, op 24, wit
18 (29), 12 (34, op 33, 7 (40), x34 (39), 33
(x30), 1 w.). Na zw. 34, 7 (40), 1 wint). Dus
zw. is gedw. na 43 (30), 40 (14) x29 (20), 23!
tot 25, waarna wit op dezelfde manier
wint door 181271 enz.
Var. B. Zw. 19 of 20, wit 30 (niet 29,
wegens zw. 30 rem), zw. nu x34, wit x29
wint.
No. 2747. Wit moet zijn schijf in vier
zetten naar veld 7 brengen, waarna hij
altijd een schijf winst kan forceren, onver
schillig hoe de opstelling van de vier
zwarte schijven op dat moment is. Niet
naar 6!
No. 2748. (Stuurman). Wit 41—37, 14, x32,
4237, x29, x27 wint fraai in een halve
„watervaT'-constructie.
No. 2749. (L. Springer). W. 31, xlO, x3,
17 gedw., x21, x27, 104 wint! De bedoeling
was een nieuw motief te verwezenlijken
door 104! Na 104 is 3227 A. gedw.,
wit dan 33—28, waarna op 3237 volgt 4—3),
3741 gedw. en 437, terwijl op 32—38 zou
volgen 415, 3843 gedw. en 1538 wint.
Op A. zw. 26—31 wit 23—18, 31—36, 4—10
en wint, want op 2731 volgt, dan verder,
14, zw. (11), en nu 12! (16), 7 (21), 2 (27),
en 16! (32), 14x26 (41), 37 (x32), x 38 wint.
jammer is dat na 16x27 van zwart direct
105 ook wint, volgens de methode van
variant A., waardoor het nieuwe motief in
het geheel niet te voorschijn komt.
No. 2750. (v. d. Boogaard). Wit 5044,
38, 33, 9, 41, 32, 48—30, 3, 1. Fraai.
No. 2751. (v. d. Boogaard). Wit 43, 24,
23, 43—9, 40, 17, 38, 28, 13, 5, 2 en wint
volgens het Alix-motief.
No. 2733. (v. d. Boogaard). Hierin schuilt
een tweede winstmogelijkheid door 3429,
24, xll, xl7 met winst door overmacht.
No. 2731. (v. d. Boogaard). Tweede oplos
sing door 24, 40, 20, 41, 44, 14, 38, 8!
No. 2735. Op dit eindspel wordt nog nader
teruggekomen.
UITSLAG OCTOBER-SERIE
Ladder-wedstrqd
De vier prijzen van 2,50 voor de in de
maand October ter oplossing gegeven
vraagstukken vielen volgens de stand van
de puntenlijst ten deel aan de heren: S.
Korpershoek (63 M p.), Vlaardingen; M.
S-—skens (63'<i p.), 's-Hertogenbosch; C.
v. d. Weide (60 p.), Rotterdam en H. J. van
Alphen (48',2 p.), Rotterdam.
De deelnemerslijst ziet er verder als
volgt uit: dr R. J. F. Nivard (58), Nijmegen;
C. H. Blokzijl (54), Amsterdam; H. Garrelts
(50). Amsterdam; Th. A. Romeyn (50), Rot
terdam; P. H. Schokker (50), Amsterdam;
H. Keukens (48',2), Rotterdam; J. v. Ber-
kum (48), Noordwijkerhout; H. M. Kip
ping (46',i), Den Bosch; M. Uzeel (461i),
Den Bosch; K. H. Hoekstra (45), Amster
dam; C. A. v. d. Pol (44), Eerde (N.-Br.);
H. P. J. Goesens (43), Geleen (L.); dr K.
Venema (31), Den Haag; R. Goedings (29),
Haarlem; Leo Springer (28) Den Haag; O.
G. v. Veen (27), Breda; M. Rombouts (28),
Rotterdam; F. C. de la Roy (24), Rotter
dam; A. Wouters (22), Amsterdam; W. A.
Mol (19), Pijnacker; F. H. Tusveld (19), Den
Haag; J. A. M. Brouwer (17), Delft; G.
H. W. v. d. Most (17), Rotterdam; A. Buyen
v. Weelderen (I4V2) Delft; J. Smeets (14),
Noordwijkerhout; L. W. Scholtes (13), Den
Haag; L. P. de Caluwe (11), Wateringen; J
Janssens (11), Den Bosch; A. v. Beek (10),
Zaterdag 19 December 1953
(Schaakredacteur P. A. Koetsheid,
Huize St. Bernardus, Sassenheim).
DE PROBLEMEN VAN DEZE WEEK
Ook in het probleem kan men elkaar
wel eens in de weg zijn. Hiervan is no.
7083 een typisch voorbeeld. Wanneer zwart
R of P speelt, ontstaan er in zijn stelling
steeds punten, die wit aangrijpen kan,
waartegen zwart weerloos is- R en P ont
nemen beurtelings hiertoe de gelegenheid.
Uit Schipluiden brengt deze rubriek
twee problemen. Dat sleutelzet en varian
ten in no. 7084 meer voldoen dan in no.
7085 zullen de lezers wel met ons eens zijn,
de auteur in ieder geval.
No. 7085. W. H. Haring. Ie pl. Mat in
twee zetten.
Wit: K g6, D h2. T c5, R h3, P e4-g5;
c2, f3.
Zwart: K d4, P b2; b5, b7, d6, d7, e3, e7.
PROBLEEMOPLOSSINGEN'
No- 7077. J. Scheel. Opl. 1. D hl dreigt
2. P c5t, K a5 3. D elft 1. R fl 2. R c6!,
R b5 3. R b7ft. 1. d6, e5, 2. D c6tt D
h8: enz. Enige oplossers geven aan 1. D
g2. Hierop antwoordt zwart 1R e2!.
Nu kan wit geen stille zet doen. omdat
2R h5t dreigt. Na 1. D e3 volgt
afdoende K b7.
Schiebroek; J. Pennings (9), Den Bosch;
C. C. H. winkels Sr (8), Schiedam; M. W.
Diels (6), Dreumel (Gld.). Zij, die minder
dan 6 punten te boek hebben staan, wor
den bij verhoging van hun puntenaantal-
len, in de volgende lijst vermeld.
TER OPLOSSING
(voor- r)e ladder-wedstrijd)
No. 2760 No«- 2761
Leo Springer,
Den Haag.
(Ie publ.)
S. Korpershoek,
Vlaardingen.
(Ie pub'
'Q O
O O
No. 6846 werd door ons ter verduide
lijking geplaatst van het gevraagde thema.
In dezelfde rubriek stond reeds de oplos
sing, die schijnbaar aan verschillende
onzer oplossers niet is opgevallen.
No. 7077 werd goed opgelost door: ir A.
Bergstein, Geleen; J. Dickhaut, Nijmegen;
H. Th. v. Goor, Voorburg; mr P. C. Goos-
sen, Nijmegen; H. Maas, Swalmen; dr R-
J. Nivard, Nijmegen; J. G. M. Vos,
Rijswijk.
CORRESPONDENTIE:
P. te R. U was deze keer zeker niet goed
wakker, al uw oplossingen verschillen met
die van de auteurs.
No. 7083
N. PETROVIC
Prijs 114de Thematourfiooi van die
Schwalbe.
Mat in 3 zetten.
V//MV/A
No. 7084
W. H. HARING, Schipluiden
Eerste plaatsing- Mat in 2 zetten.
Stand: Zw. 7, 12, 26,
31. Wit 6, 16, 32, 48
Wit forceert de
winst. Eindspelvar.
aangeven.
No. 2762
Joh. v. tl. Boogaard,
Nuland.
(Ie publ.)
Stand: Zw. 3, 4, 6,
10, 13—15, 19, 21, 27,
35, 36. Wit 16. 24. 23,
30, 34, 37, 39, 44,
4750. W. sp. en w.
Stand: Zw. 6, 8, 9,
12, 14, 15, 17, 18, 20,
25. Wit 23, 24, 27,
28, 29, 33, 34, 42, 43,
49. Wit sp. en w.
No. 2763
Joh. v. d. Boogaard,
Nuland.
(Ie publ.)
Stand: Zw. 7—9, 11,
13, 16. 20, 21, 26, 30,
34, 35, 36. Wit 22,
23, 27, 28, 32, 37, 39.
41—43, 47, 49, 50.
W. sp. en w.
De oplossingen van deze vraagstukken
worden gaarne vóór 3 Jan. a.s. tegemoet
gezien aan het boven deze rubriek ver
melde adres.
In een biedwedstrijd, onlangs gehouden
onder de naam „Anglo-Americanbidding-
match" bleek de biedtechniek van ver
schillende Engelse en Amerikaanse top-
spelers nog niet zó te zijn, dat het meren
deel der moeilijkheden eenvoudig over
wonnen kon worden.
Een typisch voorbeeld van een spel uit
deze wedstrijd, waarin géén der Ameri
kaanse spelers tot het juiste eindbod
kwam, was het volgende:
A H 10 6
V H 10 7
•0" 7 2
A A 8 6 5
V B 8 2
V A 8 6 5
O B 3
.8. 7 4 3
Noord was de gever; N.-Z. waren
kwetsbaar.
De EngelsAmerikaanse jury had te-
voren uitgemaakt, dat het volgende zou
moeten gebeuren:
Oost—West zullen doorlopend passen.
Voor de behaalde resultaten zouden de
volgende waarderingen gegeven worden:
Een contract van 2 100 puntert; 3
30 punten.
De jury had zich voorgesteld, dat het
bieden tussen N.Z. ongeveer als volgt
zou moeten verlopen: Noord 1 Zuid
1 Noord 2 4», Zuid pas.
In New-York pakte men de zaak echter
heel anders uit. Het beroemde paar Schen
ken—Crawford bood: Noord 1 4», Zuid
1 O, Noord 1 Zuid 2 4». Noord 3 V,
Zuid 3 Noord 4 4». Een veel te hoog
contract, dat natuurlijk geen enkele kans
kon hebben.
Twee andere leidende Amerikaanse!
paren, Leventritt—Kahn en Stone—Roth, I
deden het evenmin fraai. In alle gevallen
werd met 1 4* door Noord geopend en
steeds antwoordde Zuid met 1 C?. De éne
Noord bood 2 V, waarmede het contract
geëindigd was. Dit eindbod gaat nog
enigszins, hoewel 't natuurlijk ver achter
staat bij het eindbod van 2 4.
Roth—Stone kwamen op 3 cp terecht,
na de volgende biedserie: Noord 1 4*,
Zuid 1 Noord 1 4k. Zuid 2 4», Noord
3 Cp, Zuid pas. Evenmin een juist contract
dat zeker niet gemaakt zou worden bij
redelijk tegenspel.
Het 1 O-antwoord na Noord's openings
bod van 1 is vrijwel algemene „expert
routine". Zuid hoopt, dat Noord 4> zal
kunnen bieden, óf dat Noord met een
vierkaart in O, tot 2 O zal kunnen ver
hogen; om die laatste reden is 1 O wat
beter dan 1 <4, immers hierna is het een
voudiger om met een zwak Noordspel het
2 O-contract te bereiken.
In dit geval echter, lijkt Zuid's O-bod
wat minder juist ge„timed"; gaat Noord
nl. de 48 Inderdaad bieden, dan kan Zuid
niet passen en moet nog wel tot 2
verhogen. Nu dreigt het gevaar, dat Noord
verder gaat en dat N.Z. te hoog, of in
een verkeerde kleur terecht komen. Zoals
men boven heeft kunnen zien, gebeurde
dat ook inderdaad. Zuid had in dit geval
dan wellicht beter gedaan, een antwoord
van 1 48 te geven; als Noord niet sterk
genoeg is om zelfstandig 2 O te bieden,
kan er zeker geen 4 O in zitten. Krijgt
Zuid op 1 4> een antwoord van 2 4». dan
kan hij er ook wel mee uitscheiden want
zijn spel is te zwak om nog iets verder
te ondernemen.
Het is wel merkwaardig te zien. hóe
de Amerikaanse spelers zich in allerlei
bochten wrongen om te trachten het
juiste eindcontract te bereiken en ze er geen
van allen in slaagden goed terecht te
komen. Misschien is hieraan ook niet de
gedachte vreemd geweest, dat. het hier
„gelegde" spellen waren, waarbij men
meende addertjes onder het gras te moe
ten zoeken. Een typisch voorbeeld daar
van is wel Schenken's 4 -bod na een
biedverloop, dat er in de verste verte niet
op wees, dat 4 4» een kans kon hebben
MIMIR.
vmm
Vroeger jaren ging de vreugde over Christus' geboorte wel eens een
eind over de schreef. De Kerkvergadering van Trentc 1550)
waarschuwde, de gewijde plaatsen niet te ontheiligen door smul
partijen en dronkenschap, alsof het feest slechts in onmatigheid kon
gevierd worden. De Bisschoppen werd op het hart gedrukt te waken
tegen onbetamelijke luidruchtigheid en onwelvoeglijke gebruiken
Toen Hendrik II over Saksen re
geerde aldus verhaalt een legende
namen vijftien mannen en drie
vrouwen een oneerbiedige houding
aan tijdens de nachtmis. Ook ontzagen
zij zich niet te gaan dansen op het
naburige kerkhof. Het duurde niet
lang, of het gebral van hun straat
liedjes overstemde de Kerstliturgie.
De geestelijkheid zond een waarschu
wing. Het rumoer verminderde niet.
Toen sprak de priester aan het al
taar: „Welnu, dan zullen ze een
heel jaar dansen". En deze straf ging
aanstonds in. De dansers, die de ge
wijde plaats verachtten, aten niet en
dronken niet, hen overviel geen slaap,
geen regen, geen vermoeidheid. Zij
dansten maar door, dansen, dansen
moesten ze. Iemand probeerde zijn
dansende zuster te redden; hij hield
slechts haar arm in zijn handen. Ein
delijk, toen dit alles een jaar geduurd
had, reisde de H. Heribertus, Aarts
bisschop van Keqlen, naar de ver
oordeelden toe en voerde hen de kerk
binnen. De vrouwen stierven een
vroege dood. Ook van de mannen wer
den spoedig enkele begraven. De over
levenden gaven door het sidderen van
hun ledematen te kennen wat zij eens
hadden doorleefd.
Nog eeuwen later werd de Kerst
nacht ontwijd door wereldlijk gedoe.
In Zweden, vóór de zogenaamde
„Hervorming" verkleedden jongens
zich als herders en namen allerlei
dieren mee naar de kerk. Wie het
ergste tekeer ging, kreeg de groot
ste bijval. Uit louter vreugde wer
den met erwten-gevulde-varkensbla
zen op de grafstenen stukgeslagen,
zodat er als schoten door de gewij
de ruimte klonken.
Ook in Protestantse kerken gingen
sommigen tijdens de „Vroegmetten"
bar tekeer: „De afschuwelijke stank
van jenever en tabak vervulde het
gebouw en verstikte haast de enige
man, die nog nuchter was: de do-
miné".
Gelukkig zijn deze schandelijke
misbruiken niet van onze tijd; vreug
de is, alleszins, gepast; maar: alleen
vreugde-in-waarheid leidt tot echte
blijdschap.
Anno 1855 bleken de „Vroegmet
ten" in het Lausitzergebergte (Bo-
hemen) op hoger plan te staan. Vier
koren voerden toepasselijke Kerstlie
deren uit. Het oude kerkorgel ver
toonde draaiende sterren en andere
hemellichamen; David bespeelde een
harp; en zelfs het vogellied werd na
gebootst. Uren ver kwamen mensen
gelopen om bij deze (Prot.) Kerst
dienst tegenwoordig te kunnen zijn.
„Alleen hun gedruis verstoorde
enigszins de plechtigheden".
Keizer Theodosius de Grote mocht,
voor straf, geen kerk bezoeken. „De
minste bedelaar" riep hij uit „is er be
ter aan toe dan ik, want hij mag
tenminste de H. Kerstliturgie bij
wonen".
Alphonsus V van Napels, de Edel
moedige, wilde tijdens de Kerstdagen
geen slag leveren tegen zijn vijan
den. „Ik geef meer" zeide hij
„om deze dag dan om de overwin
ning"!
Toen een Normandische Hertog
zich met groot gevolg naar de Nacht
mis begaf, ontmoette hij een armoe
dig geklede jongen. De Vorst knoopte
een gesprek met hem aan en vroeg
hem o.a. of hij iets nieuws wist te
vertellen? „Dat weet ik en niet alleen
nieuws, maar groot nieuws, het
grootste nieuws"! De Hertog vroeg
door. De knaap aantwoordde met het
Evangelie: Quia natus est hodie Sal-
vatordat U heden in David's stad
de Verlosser is geboren, Christus,
onze Heer". Dit antwoord maakte
grote indruk op de Vorst. Hij stelde
de jongen aan de Bisschop voor. La
ter nam deze hem onder de priester
schap op.
In de Vlaamse stad Gent bleek tij
dens de Kerstnacht een jongeman uit
een geheel ander hout gesneden. Met
zijn vrienden wachtte hij in een
kroeg het uur van middernacht af
dan begon de eerste H. Mis. Zoals
dat gaat, werd er een flink glas ge
dronken. Het gesprek kwam op de
geheimzinnige voorvallen, welke ge
beuren tijdens de „nacht schoner dan
de dagen". Zo zou 't water in wijn
veranderd worden juist om twaalf
uur, het tijdstip van 's Heren ge
boorte. „Dat wil ik dan wel eens
zien"! riep de jongeman uit. Met een
bierglas begaf hij zich naar de
trap langs een gracht. Hij ging zich
aan ongepaste uitdrukkingen te bui
ten. Op de tweede, derde trede,
stortte hij naar omlaag. Zijn' kame
raads snelden toe. Te laat! Hij had
zijn'nek gebreken.
„Geheimzinnige voorvallen tijdens
de Kerstnacht" schreven we. Vroeger
meende men, dat de dauw van de
Kerstmorgen genezende kracht be
zat. Een handvol haver, of gerst, des
nachts naar buiten gebracht, genas
het vee van ziekte, zelfs van dode
lijke, wanneer men maar een paar
korrels door het voer mengde. Brood,
op het vrije veld gebakken in het
nachtelijk duister, gold als genees
middel tegen koorts. Kerstkoeken ble
ven wel twee jaar achtereen goed.
Graten van Kerstvis, rond de vrucht
bomen gestrooid, werkten gunstig op
de volgende oogst. As van het Kerst
blok in de haard genas ontstekingen.
Het stro uit het kribbetje was een
geneesmiddel tegen welhaast alle
kwalen. Wierp men dat stro in de
hoogte, dan vermocht men, lag het
eenmaal weer op de grond, uit de
rangschikking de toekomst te door
gronden. Met name erwten-stro be
hoedde tegen de noodlottige werking
van „het boze oog".
Lange tijd durfde in Duitsland tij
dens. de Kerstnacht niemand iets te
eten wat met erwten te maken had,
want zoiets zou alle rampspoeden-
van-Job over hen brengen. Drie Don
derdagen in de Advent hadden ten
deze een bizondere betekenis. Men
wierp dan, tijdens de nacht, erwten
van buiten tegen de vensters. Zij
kondigden de komst van het Kerst
feest aan. De mensen-in-huis rie
pen terug: „Vergelt's Gott" „God
lone U". Overal waar zich 'n schaaps
kooi bevond, werd tijdens de nacht
een lammetje geboren.
Het i3 duidelijk, dat in al deze ge
bruiken, sagen, legenden enz. dik
wijls heidens bijgeloof speelt. Waar
schijnlijk valt zulks daaraan toe te
schrijven, dat ons Kerstfeest in de
buurt van het Romeinse Nieuwjaars
feest lag en, niet te vergeten, in die
der „Saturnalia", welke gedurende
December met grote uitgelatenheid
werden gevierd. Men stuurde ei
kaar geschenken. Slaven verkregen
bizondere voorrechten, ja, ooit wer
den zij door hun meesters als huns
gelijken behandeld en zelfs gediend!
Kerstblok, Kerstboom, herriemaken,
e.d. zouden van Germaanse oor
sprong zijn. De 25e December vier
den de Romeinen het feest der
„Sol invictus", der „Onoverwonnen
zon" immers, omstreeks die tijd be
ginnen de dagen weer te lengen. De
„Natalis Solis Invicti" was de ver
jaardag der onoverwonnen zon.
De katholieke Kerk verving dit
heidense feest door een Christelijk:
de opgang van de Zon-der-Gerech-
tigheid: Christus! „In Nativitate Do-
mini" noemt zij het Kerstfeest. Het
Kerstkindje heeft uiteindelijk over
de duistere nacht van zonde en
dood gezevierd. Omstreeks het jaar
400 werd Kerstmis ook in het Oos
ten gevierd.
De drie H. Missen bij gelegen
heid van het Hoogfeest zijn van zeer
oude datum. Reeds Paus Gregorius
de Grote, die tussen 590 en 604 de
H. Kerk bestuurde, vermeldt deze
drie H. Diensten voor de Eeuwige
Stad trouwens, Pasen en Pinkste
ren kenden ook een nachtmis en
een dagmis. De nachtmis op Kerst
mis of „Engelenmis", houdt de her
innering aan de verschijning der
Hemelse geesten levendig.
Bij de Kerstversiering behoren
takjes hulst en: marentakken. De
hulst kent iedereen wel: het is die
kale heester met het harde hout
en de jongere, groene takken. De
stijve, glanzende, eironde blaren, zit
ten dikwijls niet altijd vol ste
kels, een verdedigingsmiddel tegen
vraatzuchtige dieren. Temidden van
het blijvende, groene loof, vallen
de vruchten, de bessen, door haar
rode kleur sterk op. Vogels pikken
ze weg en verspreiden de onver
teerbare zaden, die in het tweede
jaar ontkiemen. Het glanzende blad,
van boven donkerder dan vaij on
deren „doet" het als Kerstversiering
bizonder aardig. Daar is niets ge
heimzinnigs bij.
Maar nu: de marentakken. Die zit
ten van boven tot onder vol „mys
terie!".
Eerst eens even nader bekijken.
We zien als Kerstversiering kleine
takjes aangebracht met stompe, dik
ke, leerachtige blaadjes. Maar het
meest trekken de vruchten onze
aandacht! Witte, glanzige, bolronde
besjes. Maken we die open, dan
treffen we slijmerig „vlees" aan en
één zaad. De bessen worden vooral
verspreid door een zeldzame lijster,
een trekvogel, de „turdus viscivo-
rus" (viscus lijm, die uit de bes
sen kan worden bereid) de „maren
takken-etende-lijster!" Het is, in-
Toen Onze Lieve Heer te Bethle
hem werd geboren, legde Zijn Aller
heiligste Moeder Hem in een kribbe,
dat weet iedereen.
Een grote Heilige, de H. Francis-
cus van Assisi, hield veel van het
Kerstfeest. Toen het eens op een
Vrijdag viel, zei iemand: „Kerstmis
valt op Vrijdag; we mogen dus geen
vlees eten"! „Als het Kerstmis is"
sprak de Heilige „is het geen Vrij
dag. Dan moeten zelfs de muren
vlees eten! Ik zal ze met vlees in
wrijven. Eigenlijk moest de keizer
voer laten uitstrooien voor alle vo
gels, bizonder voor onze lieve zus
jes, de zwaluwen. En het vee in
de stallen moest extra eten krij
gen. Ieder die geld heeft, moest een
arme mens uitnodigen om bij hem
het Kerstmaal te komen gebruiken"!
Iemand had aan Sint Franciscus
een rots geschonken, met bomen be
plant. In die rots was een soort kel
der, een grot. „Daar gaan we een
kribbetje neerzetten, gevuld met stro"
vond de Heilige. „Een os en een ezel
horen er ook bij, net als in Bethle
hem. Dan kunnen we pas goed zien,
hoe arm het Kindje Jesus voor ons
wilde worden".
Zo gezegd, zo gedaan. Tijden3 de
Kerstnacht kwamen alle mensen uit
de buurt naar het stalletje toe; zo
iets had nog niemand van z'n le
ven gezien. Er brandden heel veel
kaarsen en fakkels.
„Maar het Kindje Jezus lag niet
in de kribbe?" vraagt iemand. Nee,
maar boven de kribbe werd de H.
Mis aan God opgedragen en tijdens
de H. Mis was het Kindje er toch,
onder de gedaanten van brood en
wijn.
P® .H. Franciscus preekte over het
Kindje Jezus en telkens als hij de
heilige Naam uitsprak, blonk er licht
om hem heen.
De plechtigheid duurde lang, de
mensen konden haast niet wegko
men. Later werd op deze plaats
een kerk gebouwd.
Horizontaal: 1 rivier in België, 6 deel
van een huis, 11 liefkozing, 12 lidwoord
(Eng.), 13 groet, 14 hoofdsieraad, 17 kwa
jongen, 20 selenium (afk.), 22 projectlfi,
24 familielid, 25 riviermond, 28 meisjes
naam, 31 ijzerhoudende aarde- 32 familie
lid, 33 persbureau, 34 echtgenote, 37 reus,
39 verdriet, 40 weersgesteldheid, 41 schoon.
42 overblijfsel,44opspringend vochtdeeltje,
46 Eng. drank, 48 stroomsterkte, 49 in orde
51 tussen (Fr.), 54 deel van schip, 56 land
bouwwerktuig- 58 ketting met emmer.1
zonder einde, 61 voorzetsel, 63 persbureau,
65 zure, 68 aanzien, 70 bevel, 71 titel, 73
overlevering, 74 deel van een kasteel-
Verticaal: 1 uiteinde van het darmkanaal,
2 familielid, 3 steenafval, 4 ik (Lat.), 5
vulkaan, 6 familielid (Fr.), 7 kledingstuk,
8 vis- 9 de somma van, 10 meisjesnaam, 15
cylinder, 16 bid (Lat.), 18 enzovoorts, 19
verlangen, 21 plaats in Nederland,' 23
vrucht, 24 keukengerei, 26 aanstoot geven,
27 jongensnaam, 29 electrisch geladen
deeltje, 30 tfogel, 35 groet, 36 Europeaan,
37 plaats in Duitsland, 38 vogel, 43 treiter-
45 kledingstuk, 47 vogeleigenschap, 50 om
roepvereniging, .52 inhoudsmaat, 53 takje,
54 liefkozing, 55 bewaarplaats voor geld.
56 zoogdier, 59 vruchtbare plek, 60 land in
Azië, 62 langwerpig stuk hout. 63 boos,
64 telwoord, 66 kloosterzuster. 67 plaats in
Gelderland, 69 water in Friesland, 72
zangnoot.
Horizontaal: 1 koren, 5 spons, 9 om, 10
vaals, 12 nt, 13 ada, 14 es, 16 Ilano, 18 ko,
19 altijd, 21 knoop, 23 oom, 24 del- 25 hotel,
27 perron, 29 am, 30 neger, 32 ma, 33 nek,
34 sr, 36 adres, 38 of- 39 trede, 40 lente.
Verticaal: 1 Korea, 2 om, 3 ev, 4 naald,
5 slank- 6 ps, 7 nn, 8 strop, 11 ada, 15
sloom, 16 lijmen, 17 onder, 18 kolom, 20 tot,
22 oer, 25 haast, 26 lende, 27 pekel, 28
natie, 31 ger, 35 rr, 36 ad, 37 se, 38 ot.
In November hebben de spaarbanken
aangesloten bij de Nederlandse Spaarbank-
bond, 'n overschot behaald van 13.312.213
De niet aangesloten Algemene Spaarban
ken boekten een voordelig verschil van
153.820 en de Bankspaarbanken van
428 711. De totale inleg bij al deze spaar
banken samen bedroeg 55 028 992 en de
terugbetaling 41.134.248. (De Rijkspost
spaarbank heeft de vorige maand een
overschot behaald van 3 millioen).
derdaad, 'n hele mondvol!
Nu meende men vroeger, dat de
vogel het onverteerbare zaad naar
buiten werkte, wanneer hij een bes
had opgepeuzeld maar zo is het
niet. Neen, deze lijster pakt de bes
vóór In zijn snavel, drukt haar stuk
en perst het zaad er zijdelings uit.
Hij wrijft het aan een takje af dB
juist aan dat takje blijft het zaad
je kleven; „vogellijm" heet daarom
de plant ook wel. Gebeurt dit in de
herfst, dan ontkiemt het zaadje in
het voorjaar; de basis voor een
nieuwe plant begint din te ontluiken
Evenwel; de plant staat zelden
geheel op eigen benen. Zij haalt door
zuigworteltjes het voedsel, dat de
boom eik, appel, peer, populier
uit de bodem weet te verkrijgen,
naar zich toe. Zij „parasiteert" dus op
die boom? Nu, zo erg is het ook weer
niet. Want de geelgroene blaadjes
der takken betrekken voedsel uit de
lucht. Marentakken zijn dus niet uit
sluitend op klaplopen, parasiteren,
aangewezen. Men noemt ze dan ook:
half-parasieten. Veel schade richten
zij niet aan. In Zuid-Limburg komen
appelbomen voor, die „onder" dit
„duivelsnest" zitten, maar er floris
sant genoeg uitzien. Waarmee niet
is gezegd, dat „viscum" die gasthe
ren tot voordeel strekt.
MAREN-TAKKEN!
Het woord „mare" betekent zoveel
als „boze geest". De woekerplant zet
zich als de „mare" op bomen neer.
Aan balken opgehangen in de stal,
houdt ze allerlei ziekten van de
veestapel verwijderd; „de maar"
wordt erdoor afgeweerd. Dit woord
„maar" vinden we nog in „nacht
merrie"; de „boze geest" belemmert
immers de ademhaling gedurende de
slaap. Duidelijker kenbaar is het in
het Engelse woord voor nachtmerrie:
night-mare! En in het Franse: cauche-
mar (letterlijk: een „mar", een „du
vel" die „drukt,"), eveneens voor
nachtmerrie (Anderen geven een
andere uitlegging).
Maar het beste kennen we „vis
cum" in het Engels „mistletoe"
(uitspr.: Mizltoo, of: misltoo) wat, naar
het schijnt, zoveel zeggen wil als:
tak-van-de-mistel" De Druïden, oud-
Keltische priesters van Gallië en
Brittannië, kenden aan „mistletoe"
genezende krachten toe, vooral als
de plant op een eik woekerde. Wan
neer men een tak bij het hoofd
v,an. _?cn, zieke legde, verlieten alle
„kwade dampen" het lichaam en ook
het poeder werd in de geneeskunde
aangewend. Dit ging zelfs zo ver,
dat men het „hout", de stengel, ge
lijkstelde met het „lignum sanctae cru-
cis", „het hout van het H. Kruis".
Maar Shakespeare heeft het niette
min ergens over de „baleful", de
„noodlottige" mistletoe! (Latijn: vis
cum album). Het is in sommige En
gelse kringen gebruik, dat een jon
geman zijn verloofde een kus mag
schenken, wanneer ze zich „under
the mistletoe" bevindt. Ieder kusje
kost één bes!
Zijn alle besjes op, dan geldt ook
het voorrecht niet meer.
77
1 Roer"m novarum. 2 Naarden-Bus-
sum. .5 De Heren Zeventien (Bewind
voerders). 4 S. Thomas Morus. 5 Ivan
^"Verschrikkelijke. 6 Quadragesimo
Anno. 7 Codex Juris Canonici. 8 Jo-
han van Oldenbarnevelt. 9 Erasmus
van Rotterdam. 10 Camera Obscura.
11 Handelingen der Apostelen. 12
Caspar, Melchior, Balthasar. 13 Mona
Lisa. 14 Richard Wagner. 15 „Cosi
fan tutte" (spr.: toette) „zoals allen
doen".
NEHALENNIA. 'n Germaanse go
din, afgebeeld met een korf vol
vruchten.
1 N(oordenwind). 2 Nes op Ame
land. 3 Schar. 4 Schagen. 5 Schalk
wijk. 6 Mallejans. 7 Tunnels. 8 Ven-
lo. 9 „De hoge hil", een duintop bV
Domburg. 10 A, als naam van f
viertjes.
