Teulings: Geef ondernemers groter
deel van de winst
Economische kracht der vrije
wereld is sterk vergroot
Nationaal Rampenfonds ontving
in totaal ruim f 133 millioen
MULDER
Cinema-scopedemonstratie in
Amsterdam
M-
1
Prinses Wilhelmina leidde de
samenkomst met evacues
Graham Greene's „Heart of the
matter" verfilmd
Suurhoff geeft
niet toe
-f
f/ef-vo/maatfe &erstyesc(i&
De vofntaaife bairc/resstnj
Belasting- en huurontwerpen in de Eerste Kamer
Opnieuw pleidooi voor „vergeten groepen"
Loonsverhoging voor alle werkers is
daarom gerechtvaardigd
DE R
Ruim 300.000
bromfietsen
DANK
Kosten liuisraadschade tachtig millioen
V erantwoording
in brochure
Luxemburgs premier
overleden
Geef echte wijn
Geef import wijn
Geef ALCIERA
Imposant en spectaculair
Kerstfeesten op Paleis Hel Loo
/ij las het Kerstevangelie voor aan kinderen
van verzetsstrijders
De katholiek en zijn geweten
Aanrijding maakte
kwart millioen schade
WOENSDAG 23 DECEMBER 1953
PAGINA 3
Uitholling van eigendom
1679
V
Al te optimistisch
Honorarium huisartsen
Minder gunstige tegen
voorstellen
Naar wij vernemen heeft de minister
van sociale zaken, Suurhoff, in een
brief aan de voorzitter van de Lande
lijke Huisartsenvereniging te kennen
gegeven, dat hij aan de Kroon zal
voorstellen het besluit van de Zieken
fondsraad betreffende het honorarium
van de huisartsen voor een periode
van drie maanden te schorsen.
Verwikkelingen na ongeluk
bij Wiedbachbrug
DICHTE MIST OP ZEE
Italiaan liet liet anker vallen
MARIE v. EIJSDEN-VINK
ERNSTIG ZIEK
Pleidooi voor
inzake
yi/iwv jLiv» uvv/
duidelijke
huurbeleid
koers
'S GRAVENHAGE, 22 December 1953.
Heel rustig en gezapig alsof er niet de minste haast bij was, dat de
belastingontwerpen en de wet op de huurverhoging nog vóór 1 Ja
nuari in het Staatsblad zullen komen, behandelde de Eerste Kamer
hedenmiddag deze wetsontwerpen, welke behandeling reeds door
afwezigheid van de minister van Financiën een week was uitge-
steld.
Begonnen werd nu met het wetsontwerp tot wijziging van de Huur
wet, waarbij als eerste spreker de heer Kraayvanger (K.V.P.) op
merkte, dat hij hevig verlangde naar een vrije huurvorming. Ook
de heer Woudenberg (P.v.d.A.)die de Memorie van Antwoord een
rammelend stuk vond, zeide te voelen voor een vrije huurvorming
of anders gezegd: een huur, die economisch verantwoord is. In voor
oorlogse tijden was er ook een vrije huurvorming, maar dan was
dikwijls de economisch zwakke aan de economisch sterke overge
leverd, meende hij. Toch voelde hij in principe wel voor vrije huur
vorming, maar dan alleen onder normale omstandigheden, wat zeg
gen wilde, dat hij daar nu nog niet aan zou willen.
De heer Kraayvanger had ook critiek op het nog
steeds ontbreken van een duidelijk huurbeleid, een kwes
tie, die ook de Tweede Kamer nogal hoog had gezeten.
De minister had vagelijk 1956 aangeduid ajs het jaar der
eerstvolgende huurverhoging, maar dat was dan ook al
les. Hü vond het huurbeleid de zwakke stée in de k°ers
der naoorlogse regeringen dienaangaande. Deze critick
was dus niet zozeer gericht aan het adres van deze mi
nister als wel aan dat der opeenvolgende regeringen na
de oorlog Toch huldo. naar hij zeide, ook deze M.v.A.
alles dienaangaande in een dikke mist, hij had zo het ge
voel dat het gezamenlijk kabinet voorzichtig 0111 de hete
brij 'had gedanst. Er was behoefte aan een duidelijke
koers, omdat daarmee de volkshuisvesting zeer zou zijn
gebaat. Het beleid was primair gericht geweest op het
beschermen der woningen, maar in de Tweede Kamer
was dit beleid door de wijziging, welke was aangebracht
ten opzichte van de bedrijfspanden, radicaal veranderd.
Nu gingen de woninghuren verplicht omhoog en de be
drijfspanden niet.
Ir E. Kraayvanger, K.V.P.
het kabinet danste
Hij vroeg de minister ook betere huizen
te bouwen. De huidige woningen hadden
te weinig woon-, slaap en bergruimte.
Surrogaat-Uleding gaat nog, zei de heer
Kraayvanger, maar men moest er wel
om denken, dat men bouwde voor de toe
komst, voor een toekomst van 60 a 70
jaar-
De heer Woudenberg pleitte daarbij nog
voor de vergeten groepen, die geen belas
ting betalen en geen loon hebben en voor
de kleine lieden, die wel belasting be
talen, maar zo goed als geen compen
satie krijgen. Deze zouden kunnen wor
den geholpen met een extra-behwting-
verlichting. Met vier millioen gulden zou
den 100.000 van deze mensen geholpen
kunnen zijn.
De heer de Vos van Steenwijk (VVD)
wees er daartegenover op, dat er bij deze
kleine lieden ook zijn, die verschillende
verdiennende gezinsleden hebben, die allen
vallen in de 5loonsverhoging, wat naar
hij meende ln strijd was met het beginsel
van de draagkracht. Ook prof. Hellema
(A.R.) wilde de kleine man wel helpen,
maar niet op de ruggen van de huis
eigenaren. Dit zou uit de algemene mid
delen moeten geschieden. Er moest vol
gens deze senator in ieder geval een einde
komen aan de situatie, waarbij de huis
eigenaren steeds het kind van de rekening
waren.
De heer Witteman (KVP) had tenslotte
enkele juridische vragen. Zo vroeg hij
voor wiens rekening de verhuiskosten
moesten worden gebracht bij ontruiming
en wat de positie was van een huurder,
die in staat van failissement verkeert.
Morgen zal de minister van Wederop
bouw en volkshuisvesting hierop ant
woorden.
„Welkome" plicht
Intussen begon men in de avondvergade
ring aan de algemene beschouwingen over
de belastingontwerpen.
Een van de sprekers hierover was de
heer Terilings (KVP), die begon met een
verdediging van het na-oorlogse regerings
beleid, dat gezien moest worden in het
licht van een grote oorlogsschade, een ont
wricht bedrijfsleven, een veel te hoge
geldcirculatie, een volslagen gebrek aan
goederen, geen export, maar wel een drin
gende behoefte aan grondstoffen uit het
buitenland.
Deze factoren bepaalden het overheids
beleid in de financiële en economische
sector. Het financiële beleid was toen geen
proeve van principiële belastingwetgeving,
maar ook niet méér dan een samenstel van
door de tijdsomstandigheden dringend ge
boden correcties. De heer Teulings zette
dan uiteen, dat deze beleidslijn door hem
en zijn politieke vrienden werd aanvaard
ais een plicht, maar dat deze voor anderen
een „welkome" plicht was, die lang in de
lijn "van hun opvattingen omtrent het
maatschappelijk bestel.
Als twee mensen hetzelfde doen bedoe
len zij nog niet hetzelfde. Intussen is zowel
de economische als de monetaire situatie
gewijzigd en wel zo, dat de heer Teulings
en zijn politieke vrienden met verlangen
uitzagen naar verlaging van de belasting-
druk,
Spr, zeide, dat hij reeds vroeger had ge
constateerd, dat handhaving van de hui
dige belastingdruk de productieve kracht
van de Nederlandse volkshuishouding op
lange termijn zou benadelen. Hij stelde nu
vast wat de regering wil. Dat is: de ver
lenging der vervroegde afschrijving (91
millioen), verlenging van de termijn voor
de verliescompensatie en afschaffing der
extra-inkomstenbelasting (22 millioen),
verlaging der vennootschapsbelasting (56
millioen) en de investeringsaftrek (voor
1954: 37 millioen, in volgende jaren
oplopend tot 200 millioen).
Niet ontevreden
De heer Teu
lings loonde
zich hierover
niet ontevreden.
H« sprak zelfs
van een kente
ring in het re
geringsbeleid.
Maar het cen
trale punt van
deze politiek
noemde spr. de
werkgelegen
heid. Deze maat
regelen achtte
hij de eerste
stap om het fi
nancieel en in-
mr F. TEULINGS
„eerste stap"
dustrieel klimaat te verbeteren. Met deze
verbtering toonde de heer Teulings zich
tevreden, omdat hij zeide te begrijpen,
begrip te hebben voor de budgetaire
grenzen, die aan een belastingverlaging
nu eenmaal te stellen zijn en die met het
bedrag van 540 millioen wel bereikt
zyn, ook omdat er andere factoren zijn
als de compensatie in verband met de
huurverhoging.
Overigens was de heer Teulings in te
genstelling tot de regering er niet zo
vast van overtuigd, dat de verlaging der
vennootschapsbelasting, de investerings
aftrek en de afschaffing van de extra
winstbelasting, vermeerderd met de ver
lichtende bepaling omtrent l\et commis-
sarissenloon inderdaad de bereidheid zou
aanwakkeren van de ondernemers om de
risico's der investeringen te aanvaarden.
Daartoe waren deze maatregelen onder
de maat gebleven, al erkende hij dat bud
getaire en andere mogelijkheden hierbij
in het oog moesten worden gehouden. Als
de belastingheffing het grootste deel van
de eventuele winst opzuigt, doch het ri
sico voor 100 voor de ondernemer is.
dan wakkert deze situatie het risico-
nemen niet aan.
Als men, aldus stelde het de heer
Teulings, de ondernemers een gro
ter deel van de winst ter beschik
king laat, dan zal dit zeker een be
langrijke bijdrage leveren tot de
oplossing én van het financierings-
én van het investeringsprobleem.
Voor de ondernemer gaat het om de
hechte financiële ondergrond van zijn
bedrijf, méér dan om het streven zoveel
mogelijk winst te maken. De hoge pro
gressie, die in de eerste jaren nodig was,
laat, nu de situatie gewijzigd is, het na
delig gevolg zien. Daarom is de eerste
stap, die terecht is gezet, deze: om aller
eerst de middeninkomens te verlichten.
Tenslotte sprak de heer Teulings
over de ethische overwegingen van
de particuliere eigendom. Een uithol
ling van de eigendom achtte hij in
strijd met het algemeen welzijn. Over
de progressie in de inkomstenbelasting
was spr. maar matig tevreden. Dit was
het centrale probleem, daarop moes
ten de tarieven van de andere belas
tingen worden aangesloten. De afwij
zing door de regering van de vrijstel
ling van de eerste 10.000 loon voor de
vereveningsheffing kon hij gedeeltelijk
wel begrijpen. Hij had de indruk, dat
uiteindelijk in de regeringsvoorstellen
de verlichting voor de middenstanders
Harold Stasscn, het hoofd van de admi
nistratie van buitenlandse operatics 111 de
Ver. Staten, heeft verklaard, dat de tijd
is gekomen voor een loonsverhoging voor
alle werkers in de niet-communistische
wereld.
Op een persconferentie zei hij, dat een
loonsverhoging gerechtvaardigd is, nu de
economische kracht van de vrije wereld
sterk is vergroot en de industriële pro
duetie een recordhoogte heeft bereikt.
Uit de rapporten, die zijn administratie
uit alle delen van de wereld had ontvan
gen, bleek duidelijk dat 1953 voor de vrije
landen het succesrijkste jaar sinds het
einde van de oorlog was geweest. De pro
ductie van industrie en landbouw was na
de oorlog nog niet eerder zo hoog ge
weest. De inflationaire druk was in bijna
alle landen afgezwakt en de reserves aan
dollars en goud achter de valuta van de
vrije landeh. wareD hoger dan ooit sinds
de oorlog.
„De algemene loonsverhoging zal wor
den ingeleid door verhoging van de lonen
der geschoolde en half-geschoolde arbei
ders. de mijnwerkers en metaalbewerkers
de vaklieden en technici in de gehele we-
reld".
M. b. t. de handelsvooruitzichten, zei
Stassen, dat hij verwacht dat het Congres
zijn goedkeuring zal geven aan een vrijere
handelspolitici: en dat er een groter goe
derenverkeer tussen de niet-communisti
sche landen zal komen.
Hij zei, dat geen economische hulp voor
Europa in het nieuwe hulpprogram wordt
beoogd, behalve dan voor Berlijn, Spanje
Griekenland, Turkije en voor Frankrijk
ten behoeve van de oorlog in Indo-China.
Wel bestond het voornemen tussen 900
en 1000 millioen te besteden aan „off-
shore"-orders opdrachten voor verdedi
gingsmateriaal, geplaatst bij fabrieken in
met Amerika verbonden landen over
het volgende belastingjaar, dat met Juni
a.s. begint. Het voorafgaande jaar werd
hieraan bijna anderhalf milliard dollar
besteed. Zulke opdrachten worden meer
als defensiesteun dan als economische
hulp beschouwd.
in het algemeen kwantitatief niet sterk
van de gedane suggesties afweek en
dat deze structureel van meer intense
betekenis waren, omdat zij een betere
spreiding gaven.
De heer Pollema (CH) sloot zich na
een lange beschouwing over het finan
ciële en monetaire beleid, ondanks veel
critiek bij de voorstellen aan. Hij toonde
zich daarbij bezorgd over de financiering
der tekorten en de inflationistische geva
ren daaraan verbonden. Hij ging er al
leen mee accoord in de verwachting, dat
de regering nauwgezet zou toezien of het
beoogde doel, wat onze economische ont
wikkeling in de naaste toekomst betreft,
zou worden bereikt.
Zowel hij als prof. Molenaar (WD) ci
teerden prof. Groeneveld, die op het RK
Middenstandscongres gewezen had op de
gevaarlijke tendens voor te hoge rege
ringsuitgaven.
De heer Van Tilburg (P.v.d.A.) was van
mening dat de beoordeling van de posi
tie van onze betalingsbalans sommige le
den al te optimistisch had gestemd, ge
zien de aandrang tot verdere belasting
verlaging. De hoge belastingen in de na
oorlogse jaren hebben fouten, die vóór de
oorlog gemaakt zijn, in belangrijke mate
verhinderd zich te herhalen, zo hield hij
de betrokkenen voor.
De heer Hellema (A.R.) zeide, dat men
zich vastgebeten had in fiscaal gerichte
maatregelen, die echter niet anders dan
een globaal karakter kunnen dragen. Men
maakt verder een te scherp onderscheid
tussen materiële en immateriële goederen
bij de belastingheffing. Spreker vroeg ln
dit verband of een bescheiden vrijstelling
van een primair dividend niet doeltreffend
zou zijn geweest. Tenslotte pleitte ook hij
voor de „vergeten groepen".
Aan het begin der vergadering werd na
enige bespreking, waarbij de heren Wen-
delaar (V.V.D.) en Brandenburg (Comm.)
het woord voerden, het wetsvoorstel tot
verhoging der vergoeding voor de leden
der Tweede Kamer aangenomen. Van
V.V.D.-zijde stemden tegen de heren Lou-
wes en de Vos van Steenwijk mét de
C.P.N. Hun bezwaar was hoofdzakelijk,
dat deze verhoging van terugwerkende
kracht was.
Het wetsontwerp werd aangenomen met
37 tegen 4 stemmen.
F. S.
Volgens berekeningen van de K.N.A.C.
bedraagt het aantal motorrijtuigen per
1 Januari 1954: 194.000 (172.712) perso
nenauto's (inclusief 6.600 taxi's); 6.300
(6183) bussen; 82.400 (82196) vrachtauto's
en bestelauto's; 3760 (3645) trekkers; 4400
(3460) speciale voertuigen; 12800 (123370)
motorrij wielen (inclusief driewielers en
scooters) en ruim 300.000 (283.025) brom
fietsen.
Het totaal aantal per 1 Januari 1954 zal
dus 724.000 stuks bedragen. Dit is verge
leken met het vorige jaar een toeneming
over het totaal van 14 De tussenhaak-
jes geplaatste cijfers zijn de laatst beken
de door het C.B.S. gepubliceerde gege
vens per 1 Augustus 1952, behalve het
cijfer van de bromfietsen, welk op de
toestand per 1 Augustus 1953 betrekking
heeft.
Het Nationaal Rampenfonds direct
na de Watersnood van 1 Februari aange
wezen als het centrale punt voor de ont
vangst van alle giften en inzamelingen
heeft in totaal een bedrag van 133.518.775
gulden binnengekregen. Daarvan was
93.308.827 gulden afkomstig uit het binnen
land en 39-158.025 gulden uit het buiten
land.
Aldus wordt uiteengezet in een over
zichtelijke door Z. K. H. Prins Bernhard
ingeleide brochure, waarin het Nationaal
Rampenfonds onder de naam „Dank U"
reeds nu voorlopig rekening en verant
woording geeft. Het boekje is van van
daag af, bjj alle postkantoren, boekhandels
Therese-kliniek'te Luxemburg. 'Hij was I en kiosken te verkrijgen. Omdat het be-
hier opgenomen, nadat hij afgelopen Vrij-1 stuur van het fonds van mening is dat
dag een been gebroken- had. I voor deze uitgave de middelen van het
Pierre Dupong, minister-president van
Luxemburg, is in de afgelopen nacht aan
een embolie overleden.
Pierre Dupong bevond zich in de Sainte-
De sonore klokkeklanken van het Amsterdamse Flora.theater hebben gis
termorgen in Nederland een nieuw tijdperk voor de film ingeluid.
Dat hopen althans de organisatoren van deze eerste demonstratie, die
door Twentieth Century Fox met het Cinemascope-procédé voor een groot
aantal genodigden: critici en leden van het filmbedrijf, werd gegeven.
Het lijdt geen twijfel, dat de leden van
de Tweede Kamer gistermiddag de leden
der Eerste Kamer dankbaar waren. Deze
laatste keurden nl. het wetsontwerp tot
verhoging van de schadeloosstelling van
Tweede-Kamerleden goed en daar de ver
hoging terugwerkende kracht had tot Ja
nuari 1953 hadden de parlementariërs nog
iwat te goed.
Met het gevolg, dat een aantal zich gis
termiddag kort na het besluit reeds op de
griffie van de Tweede Kamer vervoegde
om dit tegoed te incasseren. Zij kregen het
prompt uitbetaald, want het griffieperso-
neel had kennelijk (zo tegen de Kerst
dagen) op deze toeloop gerekend.
Reeds veel is over dit nieuwe procédé,
dat door „De Publiciteit" als „revolution-
nair" wordt aangekondigd, geschreven
en gewreven. Geen wonder, dat de ver
wachtingen van degenen, die voor het
EEM
County Perfumery Co. Ltd. Stinmore, Englend. Imp. Jicq. Mot Jr. Amsterdam
eerst de mogelijkheden van dit procédé
zouden aanschouwen, hoog gespannen
waren.
Dat het vertoonde ons heeft teleur
gesteld, kunnen we niet zeggen, doch dat
dit nieuwe procédé een omwenteling op
het gebied van de film zal teweeg
brengen, zoals indertjjd de toevoeging van
het geluid deed, is beslist overdreven. Het
voegt immers geen nieuw element aan het
modium toe, maar wel vermeerdert het de
bestaande mogelijkheden door aan het ge
luid „beweeglijkheid" te geven en door de
oppervlakte van het beeld in de breedte
uit te breiden.
Over de techniek, waarmee deze effecten
worden bereikt, is in ons blad reeds meer
malen uitvoerig geschreven, o.a. nog on
langs door onze Amsterdamse redactie en
door onze Parijse correspondent, die in
de Franse hoofdstad de première van de
eerste Cinema-Scope-film „The Robe"
heeft bijgewoond. Wij volstaan daarom, nu
we een sterk gevarieerde selectie van
filmfragmenten, vervaardigd volgens dit
procédé, hebben aanschouwd, met de op
merking, dat het nieuwe systeem inder
daad voor het filmbedrijf mogelijkheden
biedt om zijn producten meer spectaculair
en aantrekkelijk te maken. Als bewijs
hiervoor vermelden wij, dat de vertoning
van een kleurenreportage van de kronings
stoet in Londen aan de critische toe
schouwers, die zich niet gemakkelijk laten
meeslepen, een spontaan applaus ontlokte.
Deze beelden waren dan ook bijzonder
imposant, evenals trouwens alle opnamen,
die een panoramisch effect mogelijk maak
ten Daarentegen doen close-ups en
binnen-opnamen ernstig afbreuk aan de
illusie van persoonlijk meebeleefde werke
lijkheid, die dit projectie-systeem bij de
toeschouwer wekt. Hoezeer men b.v. de
uiterlijke verschijning van sterren als
Betty Grable, Marilyn Monroe en Lauren
Bacall in een fragment uit de film
„How to marry a millionaire" ook op
prijs moge stellen, Cinema-Scope geeft in
de binnen-opnamen van dit goede teveel.
Het ligt in onze bedoeling om in de
wekelijkse Filmcamera, dat met het oog
op de Kerstdagen reeds morgenavond zal
verschijnen, een nadere beschouwing te
wijden aan de voor- en nadelen, welke
aan dit nieuwe systeem zijn verbonden en
aan zijn betekenis yoor het autonome me
dium van de film.
Thans vermelden we nog slechts, dat de
Cinema-Scope-film „The Robe", eind Ja
nuari, begin Februari hier te lande in
vertoning komt en wel in Royal en Flora
te Amsterdam, Asta in Den Haag, Luxor
en Prinses in Rotterdam en verder in
Heerlen, Tilburg en Utrecht.
(Van onze correspondent)
Zowel Maandagavond als Dinsdagmiddag
is er op het Palcis Het Loo in tegenwoor
digheid van H.K.H. Prinses Wilhelmina
voor twee verschillende besloten kringen
het Kerstfeest gevierd. De samenkomst
van Maandagavond, waarbjj dc Landsmoe-
der vertoefde temidden van de Zeeuwse
evae.ué's. die nog steeds gastvrijheid ge
nieten op het witte palcis, stond on
der de persoonlijke leiding van H.K.H.
Prinses Wilhelmina. Dinsdagmiddag heett
zii het Kerstfeest gevierd met de weduwen
en kinderen van gevallen verzètsslachtof-
fors, welke zijn toevertrouwd aan de goe
de zorgen van dc Stichting 1940-1945
Tijdens de viering van het Kerstfeest
mei dc Zeeuwen werden het Kerstevangelie
cn een Kerstverhaal voorgelezen en wer
pen ei Kerstliederen gezongen.
Na afloop van dit feest ontvingen de
evacué's allen uit handen van de Prinses
een Kerstgeschenk.
Het Kerstfeest met de weduwen en kin
deren van de verzetsstrijders werd ge
vierd in de stemmig versierde ontspan
ningszaal van het paleis.
In zijn openingswoord heeft y00"'1'
ter van de afd. Apeldoorn der Stichting
1940-1945, de heer S- Toom, H.I.l. de Ko
ningin dank gezegd voor haar gastvrijheid.
„Het is ons", aldus de heer Toom, „alsof
U wil zeggen tot de hier aanwezige vrou
wen en'kinderen: ik weet dat in de oorlog
in Uw huis steeds plaats was voor mijn
moeder en mij. Komt nu in mijn huis, nu
gij met. uw kinderen wilt gedenken, dat
heden de Heiland is geboren".
Prinses Wilhelmina was niet slechts ge
tuige van dit feest Want zij las zelf het
Kerstevangelie voor, nadat een quartet het
„Gloria in excelsis Deo" had laten horen.
Hierna zong men gezamenlijk het beken
de „Stille Nacht" en las de heer Thijs
Booy enige Kerstverbalen.
Aan het slot werden de aanwezigen ont
haald op chocolademelk en ontvingen de
kinderen geschenken en de ouderen een
boterletter.
Graham GREENE is naast een succesvol auteur ook ecu scenario-
afschrijver, die zeer gewild is bij de regisseurs. Maar vooral de koppeling
van beiden beeft hem in de filmstudio's geen onbekende gemaakt. Het is
belaas nog altijd zo, dat een autonoom scenario dus een werkstuk, dat
gemaakt is voor de film meestal bet veld moet ruimen voor de verfilming
van een succesvol toneelstuk, een succesvolle roman of een succesvolle no-
vollc. Het oeuvre van Graham Greene is daar een voorbeeld van.
Carol Reed beeft de filmloopbaan van Grahame Greene tot een succes
volle gemaakt, maar bij beeft liet niet aangedurfd om zijn bock „Hie heatt
of the matter" te verfilmen. Hij vond, dat dit door een katholiek moest wor
den gedaan. Een onbekende man uit de omgeving van Reed beeft nu de
vuurproef doorstaan: George More O'Ferrall regisseerde bet boek en de
film wordt uitgebracht onder de Nederlandse titel „Gewetenswroeging".
Het boek heeft destijds veel stof doen niet kan zien lijden. Maar men kan met
onwaaien vooral onder Katholieken, om- evenveel recht zich afvragen, of deze
dat de auteur hier een gewaagde stelling zwakheid een aanvaardbaar excuus is, U
poneerde Een man, Scobie, genaamd, leeft handelen volgens impulsen om het leed
hi Afrika als een uiterst rechtschapen van anderen te verzachten Men kan n t.
mens Ziin vrouw is echter ontevreden met caritas beoefenen, maar Scobie sust zich-
hlJ w cinH* het overlijden van haar zelf door het leed uit de weg te gaan. Deze
Snrhtl tie heeft 7ii zichzelf niet meer kun- omweg wordt echter aanleiding voor
nen terugvinden Haar ^nan wil^i^ar niet Greene om een interessante casuïstiek op
gaarne zien lijden, zoals hij steeds het ver- te bouw en.
driet van anderen uit de weg gaat. Daar- De vrouw van Scobie vermoedt na haar
om doet hij alles om. haar een vacantie in terugkeer iets van hetgeen zich heeft af
gespeeld. Zij wil zekerheid, maar Scobie
wil haar niet kwetsen en dus zoekt de
vrouw naar een ander middel om haar
man tot een uitspraak te dwingen. Zij eist
van hem, dat hij met haar zal communi
ceren. Het gewetensconflict, dat zich nu
in de man afspeelt, doet hem tenslotte
volgens het boek besluiten om zelf
moord te plegen.
In de film neemt hij ook dat voornemen,
maar voordat het zover komt, wordt hij in
een gevecht gedood.
Dit gewijzigde einde, door Graham
Greene in overleg met de regisseur gecon
strueerd, verandert in wezen niets aan het
geheel. Een daad wordt beoordeeld naar
de intentie, waarmede zij wordt gesteld.
Een intentie is in wezen voldoende om een
oordeel te verwachten. Dat er iets tussen
beide komt, dat de verwezenlijking van de
intentie uitsluit, neemt niets weg- van het
geen het individu zich heeft voorgenomen.
Men zou het einde van de film kunnen be
titelen met de overmacht, die de zelfmoord
uitschakelt.
In de film wordt deze introverte strijd
moeizaam weergegeven. Het medium van
de film is uiterst moeilijk om een der
gelijk gewetensconflict uit te drukken en
wij kunnen dan ook onomwonden ver
klaren, dat de regisseur hier in genen
dele in is geslaagd.
Wij kunnen bewondering hebben voor
de fotografie en voor de sfeer van het
hete Afrika. Wij zien, hoe Trevor Howard
worstelt om zijn rol de vorm te geven
zoals die enigszins is vastgelegd door al
degenen, die het boek hebben gelezen.
Maar dan alleen maar een vormgeving
van de uiterlijkheden. Van de geobjecti
veerde daden van een man. die worstelt
met zichzelf: öf ondergaan, öf God be
ledigen in Zijn Sacrament. Zelfmoord ech
ter is ook een belediging van God, dus als
zodanig is de daad van wanhoop, die
ofwel wordt gesteld, ofwel alleen maar
wordt voorgenomen, geen bevrijding voor
Scobie.
Het probleem ligt echter nog dieper.
Want een missionaris zegt van de dode
Scobie: „Wie zal beweren, dat deze man
een zondaar is. Misschien is hij wel een
heilige". Waarmee dan uitgedrukt wil
worden, dat er tussen het moment van de
zelfmoord en het moment, waarop de
ziel berecht wordt, nog een mogelijkheid
is om zich met God te verzoenen. Een
moment, dat naar de tijdsduur gemeten
zeer veel langer is geworden door het
gewijzigde slot in de film.
Bu.
fonds niet mogen worden aangesproken,
heeft men de prjjs van dit boekje gestel-I
op zeventien cent per stuk.
Uit een nadere omschrijving van de
.binnenlandse giften blijkt, dat 12.965.125
afkomstig was van particulieren,
28.159.494 uit bedrijven en bedrijfsperso-
neel, 9.640.9.16 van overheid en over
heidspersoneel, 533.860 van scholen»
27.646-357 uit collecten, 2.021.917 van de
pers, 35.410 uit veilingen, 5.504.776 van
„Beurzen Open Dijken Dicht", 11.515
van Doeve kaarten, 979.923 uit Over
zeese Rijksdelen.
Wat betreft de buitenlandse giften, af
komstig uit 30 landen, blijken de Verenig
de Staten met 11.078.613 aan de kop te
staan. België en Luxemburg schonken
1.351.677, Noorwegen, Zweden, Dene
marken en Finland 2.504.297, Engeland
gaf 2.424.981, Frankrijk 5.181 390- Zwit
serland f 1.897.226, Italië 2.259.185, Zu.d
Afrika 2.163.752, Rusland 1.008.960, In
donesië 3.769.989 en Zuid Amerika
1.236.179.
H uisraadschade
Wat de besteding van het geld aangaat,
4.300-000 werd uitgetrokken voor de
evacuatiekosten, die gedurende de eerste
drie weken na de ramp voor rekening
van het fonds kwamen. De vergoeding
van de huisraadschade vormt de voor
naamste post. Zjj betreft ongeveer 50.000
gezinnen. Naar schatting zullen de totale
uitgaven hierop betrekking hebbend 80
millioen bedragen. Tot 1 November is 50
millioen besteed. Te verwachten is, dat
voor zover de bevolking naar haar woon
plaatsen kan terugkeren of zich elders
kan vestigen, de gehele uitbetaling gere
geld zal zijn binnen één jaar na de ramp.
Aan directe hulpverlening werd 19.7
millioen uitgegeven. Sociaal en cultureel
herstel vroeg 7.23 millioen. Rekening
moet er echter mee worden gehouden dat
er nog belangrijke uitgaven voor deze
laatste post in het verschiet liggen, waar
van op dit moment onmogelijk ramingen
zijn te geven.
De kosten van uitkeringen op lange ter
mijn worden geraamd op 13 millioen
Een regeling voor deze uitkeringen aan
weduwen en wezen en aan hen die ten
gevolge van de ramp invalide zijn ge
worden is gereed. Spoedig zal een perio
dieke uitkering worden toegekend, welke
het de betrokkenen mogelijk zal maken om
hun vroeger levenspeil binnen redelijke
grenzen te handhaven.
Tegelijkertijd stelt de minister ech
ter voor, onmiddellijk een voor de
artsen minder gunstige voorlopige
honorariumregeling te doen ingaan,
gebaseerd op een vergoeding (abonne
mentstarief) ofwel van 7 voor de
eerste 2400 ingeschreven patiënten,
ófwel 6.50 voor de eerste 3000 patiën
ten. Dit vergeleken met de door de
Ziekenfondsraad aangenomen regeling
van 7 voor de eerste 3000.
Zouden de huisartsen dit voorstel
niet aanvaarden, dan zal de minister
vernietiging van het besluit van de
Ziekenfondsraad aan de Kroon voor
dragen.
Als wij het wel hebben gaat boven
genoemd voorstel van de minister
vergezeld van een berekening van zijn
deskundigen, welke het aannemelijk
zou moeten maken.
In kringen van huisartsen schijnt
men in eerste instantie niet geneigd op
het voorstel van dg minister in te gaan.
Men wil niet weer eens opnieuw gaan
onderhandelen en zeker niet met de
minister, die daarvoor niet de aange
wezen instantie is. Vervolgens wekt
deze marchanderingstactiek de nodige
wrevel, men acht deze hier niet op zijn
plaats.
Een beslissing van de zijde der
huisartsen over al of niet aannemen
van de ministeriële voorstellen, zal
Zuid-Afrika te gunnen. Hij leent daartoe
zelfs geld van een gewetenloze schurk.
Maar tijdens de afwezigheid van zijn
vrouw komt een groepje overlevenden van
een getorpedeerd schip aan land. Scobie
wordt verliefd op een jonge vrouw en, om
dat hij ook haar ongeluk niet aankan, ont
staat 'tussen beiden een verhouding.
Tot zover is het verhaal banaal, om niet
te zeggen ordinair. Men kan n.l. mede
lijden voelen met een man, die anderen
niet eerder dan in de loop van heden
avond verwacht mogen worden.
Siobie (Trevor Howard) in gesprek niet zijn vrome, die niet meer tegen de
situatie opgewassen is. Beeld uit de film „The Heart of tlie Matter naar de
gelijknamige roman van Graham Greene.
Het auto-ongeluk, dat enige tijd gele
den bij de Wiedbachbrug in Duitsland is
gebeurd heeft nog een staart gekregen.
Zoals men zich herinnert, is een Ne
derlandse vraqhtauto met aanhangwa
gen, daar op de helling in botsing geko
men met enkele andere auto's met als
gevolg verscheidene doden en veel
schade.
Naar wij in „De Verzekeringspers"
lezen, wordt de schade, zonder het
smartegeld. geschat op 200.000 a
250.000. De auto was verzekerd bij de
Nationale Unie van 1845, doch naar ge
noemd blad meldt, heeft deze maatschap
pij in overleg met de reassuradeuren de
ze schade afgewezen op grond van het
feit, dat in het aanvrageformuiier voor
de verzekering vroegere schadegevallen
en opzeggingen door andere assuradeuren
zouden zijn verzwegen.
De verzekering is inmiddels aan de
betrokken expediteur opgezegd.
Het Italiaanse stoomschip „Versilia".
heeft gisteravond geseind, dat het tenge
volge van de mist genoodzaakt is voor
anker te gaan. Het schip ligt op de Noord
zee anderhalve mijl ten Noord-Oosten van
de Maas-boei. De scheepvaart is van de
ligplaats van de „Versilia" op de hoogte
gesteld.
Naar wjj vernemen is de oud-actrice
Marie van Eysden-Vink ernstig ziek. Marle
van Eysdcn-Vi..k is bijna 89 jaar.
