a:
3
Er klonk een wijze stem uit het Vaticaan
Berlijn verloor „Herr Berlin
KLORIS EN ROOS JE"
0p 0udejaaróavond^Dienót
Amsterdamse traditie werd gemeen
goed voor Nederlandse volk
DONDERDAG 31 DECEMBER 1953
PAGINA II
31 December 1953.
OE LAAT IS HET NU
Een vraag, die vanavond
meer wordt gesteld dan op
welke dag van het jaar ook.
Een vraag, voortspruitend
uit de spanning, waarin de twee
wijzers van de klok heel Nederland
gevangen houden. In de huiskamers,
waar met warme wijn met kaneel en
oliebollen de sfeer wordt verhoogd
en waar de wijzerplaat het middel
punt van ieders belangstelling is. Op
straat, waar de haastige voorbij
ganger vlug een blik werpt op de
klok.
Overal.
Ook op die plaatsen, waar vanavond
wordt gewerkt. Want er rijden van
avond trams, bussen en treinen. De
K.L.M. en de radio zijn niet uit de
lucht. Er staan vanavond soldaten
op wacht en op de stations zijn de
loketten bezet. Op straat patrouille
ren agenten en als U opbelt krijgt U
een telefoniste aan de lijn. En in de
ziekenhuizen waken verpleegsters...
En ook bij hèn vormt de klok van
avond het middelpunt.
Wie zijn het, die vanavond werkend
afscheid nemen van het oude jaar.?
Laat ons enkelen van hen opzoeken.
Maar vlug, want er resten ons nog
slechts enkele uren.
Hoe laat is het nu
Was het een goed jaar? Legde
men ondanks alles in 1953 de basis
voor dat, wat eens een duurzame
vrede worden moet? Werden tien
duizenden offers in de strijd om
recht en vrijheid niet vergeefs
gebracht? Men twijfelde wellicht
nog met het antwoord op deze
vraag totdat men ook ditmaal,
met eerste Kerstdag, een oude,
vertrouwde stem hoorde uit het
Vaticaan. Een stem met wyze,
vermanende, sterke, moed- schen
kende woorden, waarin men een
bekend motief beluisteren kon:
„Vrede op aarde aan allen van
goeden wil".
Er staan ook vanavond 60.000
mensen op Fifth Avenue in New
York. Er wachten ook vanavond
in millioenen huiskamers milliar-
den mensen gespannen op het
moment waarop, traag en onbe
wogen, de klok opnieuw een jaar
vergruizelt in de maalstroom der
eeuwigheid. En zo weinigen onder
hen zijn werkelijk van kwade wil.
V
Dit jaar 250-jarige bruiloft f
Onzekere oorsprong
„Met ontroerde borst
MIJMERINGEN VAN ZEVEN WERKERS BIJ
EEN BLIK OP DE KLOK
H
er rijden vanavond
trams, bussen en treinen. De
K. L. M. en de radio zijn
niet uit de lucht. Er staan
vanavond soldaten op wacht
en op de stations zijn de
loketten bezet. Op straat
patrouilleren politie-agenten
en als U opbelt krijgt V een
telefoniste aan de lijn. En in
de ziekenhuizen waken ver
pleegsters
ACHT UUR zegt de
stem van het tijdsein
op telefoonnummer 98.
In het gebouw van
de P. T. D. aan
de Botersloot in
Rotterdam, waar
dit tijdmechanis-
me staat, is het
rustig nu. Maar Ineke van Hulst, die
de wacht heeft bij nummer 93, heeft
het druk. Inlichtingen heeft men im
mers altijd nodig Het is de eerste
keer in de bijna drie jaar dat ze nu
bij de telefoondienst werkt, dat ze
op Oudejaarsavond dienst, heeft. Hoe
zou het lopen vanavond? Anders had
ze dit feest thuis gevierd, bij haar
ouders in de Vierambachtsstraat in
Rotterdam, of bij haar verloofde Cor.
Nu viert ze het
hier
toor,
op kan
na tienen
helemaal alleen.
Als ze er de tijd
voor heeft moet
ze vanavond om
twaalf uur toch
even naar huis
bellen. Vinden
ze vast leuk. En
de juffrouw van
hiernaast, op de
radio-centrale,
die de program
ma's uitzoekt, even Zalig Nieuwjaar
wensen. Die zit tot twee uur van
nacht, zij gelukkig maar tot één.
Mooi genoeg, toch al een uur langer
dan anders. Enfin, om één uur komt
de taxi om haar naar huis te bren
gen. „Zo laat over straat gaan is
niets voor een meisje alleen", heeft
haar baas gezegd. Beste baas. Ove
rigens, ze heeft genoeg lekkers mee
gebracht vanavond. Zal zo best uit
te houden zijn. Als de mensen nu
maar niet al te lastig worden. Het
publiek kan zo eigenaardig doen.
„Slaapt U, juffrouw?" zeggen ze
als je ze even laat wachten. En dat
is soms wel eens noodzakelijk, want
die vragen, die ze je zo nu en dan
stellen
„Juffrouw, het nummer van café
„De Grote Slok"?"
Waar?
„Weet ik niet"
„Hoe heet de eigenaar?"
„Weet ik niét"
En zoek het dan maar uit, want in
negen van de tien gevallen staat
zo'n zaakje ingeschreven onder de
naam van de eigenaar
Of „Juffrouw, het nummer van
de Piet Paaltjes-inrichting", en dan
moet je maar sfiappen dat ze daar
mee de psychiatrische inrichting be
doelen. Of als ze de Eben-Haëzer-
school moeten hebben, krijg je zoiets
als de Havekenezerschool. Pas was er
nog iemajnd die het nummer van de
Calvijnschool wilde weten en haar
al maar doorzaagde over de Calvé-
school. En dan al die mensen, die
een nummer in de Van der Duyn-
straat moeten hebben en het maar
glashard over de fauteuilstraat heb
ben. Maar goed, je went er wel aan
als je per dag zo'n vijf- zeshonderd
inlichtingen weg moet geven. Ja, als
je dat optelt over het hele jaar
Het is anders een belangrijk jaar
voor haar geweest. Vanwege de ver
loving met Cor. Werkt ook hier. En
dan niet te vergeten de vacantie naar
Noordwljk. Volgend jaar moet ze
toch beslist naar Luxemburg gaan;
daar moet het erg mooi zijn. Ze is
nog nooit in 't buitenland geweest..
„Juffrouw, het tijdsein geeft geen
gehoor
Zal wel te druk zijn. Tegen twaal
ven wordt het nog drukker. Zouden
er dit jaar abonné's zijn, die een
verrassing sturen? Voor de oorlog
vertellen de ouderen, waren er altijd
vaste klanten", die met Oud en
Nieuw de telefonistes, die doorwerk
ten, appelbollen of iets dergelijks
lekkers stuurden. Hopelijk gaan
die goede gewoonte nu weer invoeren.
Enfin, ze hebben nog de tijd er voor.
HALF NEGEN. In 't
St Franciscusgasthuis
aan de Schiekade te
Rotterdam zet zuster
Bouwina Muller
haar gouden pols
horloge gelijk
met een van de
electrische klok-
nu al de derde
elkaar, dat ze nacht-
maar vooi* de eer
ste keer in haar leven als „hoofd".
Oudejaarsavond In het ziekenhuis
De oliebollen geuren. Als ze in de
gelegenheid was geweest, dan had ze
nu thuis gezeten, bij haar ouders in
Kloosterburen, helemaal in de top
van Groningen. Erg druk zal het
thuis vanavond wel niet zijn. De
meesten van de tien kinderen zijn ge
trouwd en zul
len dit feest wel
in eigen gezins
verband vieren,
■joch zou het
prettig zijn ge
weest, nu thuis
te zitten
Wat zo'n jaar
toch omvliegt 1
Zuster Muller
zit nu alweer
acht jaar in de
verpleging. Een
van haar nicht
jes heeft dit jaar haar voetsporen
gevolgd.
„Krijgen we om twaalf uur een
borrel, zuster?"
Ja, dit grapje van de patiënten had
ze verwacht Ze kent het nog uit
1951 en 1949, toen ze ook op Oude
jaarsavond dienst had. Toen óók aan
het begin van de avond warme wijn
met oliebollen en om twaalf uur han
den drukken. Van mede-zusters, die
even kwamen aanwippen, en van pa
tiënten. Er waren toen zieken bij ge
weest, die dit feest heel stilletjes wil
den vieren, diep weggedoken onder
de dekens. Maar er waren anderen,
die om klokke twaalf heel uitgelaten
waren geworden en alle ramen open
wilden hebben om de beierende
klokken in de stad en de gillende
stoomfluiten op de stations en in de
havens goed te kunnen horen. Ja,
wat bestaat er toch een variatie on
der de zieken. De een vindt het niet
erg hier te moeten liggen, de ander
verschrikkelijk en er zijn er zelfs
die 't fijn vinden. Deze laatsten zul
len het thuis wel niet zo prettig heb
ben.
Als er nu maar niet teveel onver
wachte dingen gebeuren. Laat het
deze avond nu maar eens kalm blij
ven. Hoe lang duurt het nog voordat
het nieuwe jaar begint? Zuster Bou
wina Muller kijkt op haar polshor
loge
NEGEN UUR. Het
boordklokje in de zil
veren K.L.M.-Constel
lation, die boven de
Perzische Golf
als een grote,
rustige vogel in
de lucht hangt,
wijst acht uur.
Greenwich Meantime 1 Dat betekent,
rekent piloot Wim Koppens uit Am
stelveen vliegensvlug uit, dat het
in het land waarboven hij nu vliegt,
elf, en in Holland precies negen uur
is. Wat zou Heieen, zijn vrouw, op t
ogenblik doen? Deze avondzou ze
met de twee kinderen, Ottolientje en
Arjo, bij haar ouders in Papendrecht
doorbrengen. Vorig jaar hebben ze
het daar ook gevierd, maar toen was
hij erbij
Toch wel prettig, dit streven bij de
K.L.M. óm het andere jaar met de
feestdagen thuis. Volgend jaar kan
hij zo dus weer van de partij zijn.
Hoe hoog zitten
ze nu? 16.500
voet In de ver
te, aan bak
boord. begint
de hemel een
rose schijn te
krijgen. Daar
liggen de olie
velden van Ku
weit, waar de
vuurhaarden
van de verbran
de gassen zo'n
fantastisch licht
uitstralen, dat
je het op honderd kilometer afstand
kunt waarnemen. Hij komt er altijd
weer van onder de indruk. Ook voor
de passagiers op deze lijn Karachi-
Bagdad zijn deze tientallen vuren al
tijd een onvergetelijk schouwspel.
Nog één uur, dan zit het jaar er
voor hem alweer op, tenminste, ge
rekend naar de tijd in het land on
der hem. Eigenaardig toch, dat je
in dit deel van de wereld zo weinig
merkt van de jaarwisseling. In Hol
land is dat heel anders. Als je hier
niet wist dat 't Oudejaarsavond was,
dan zou je het aan niets zien. Je
gaat er de sfeer thuis wel des te
meer om waarderen
Hoe zou het met Kerstmis thuis ge
weest zijn? Oma zal wel weer voor
een grote boom gezorgd hebben.
Monotoon dreunen de motoren van
de Constellation boven het vreemde
land. Om precies twaalf uur plaatse
lijke tijd zullen ze ln Bagdad landen.
Dan is het nog pas tien uur in Hol
land. En piloot Wim Koppens vraagt
zich af, hoe laat het daar nü Is
,.i de dertien
j jaar dat ze nu al
bij de Spoorwe
gen werkt, ge
beurde dit al 'n
keer of acht.
Eigenlijk niks
erg dit feest op
plaatskaarten te
moeten vieren.
Ze heeft cro-
quetjes meege
bracht en bitter
ballen en er
wordt koffie ge
zet. Als er maar géén oliebollen ko
men, want daar houdt ze helemaal
niet van. Om twaalf uur zal er op
de perrons wel weer kabaal ge
maakt worden. Vooral met de elec
trische treinen, die zo doordringend
kunnen loeien. Maar dat hoort bij
deze gelegenheid. Hoewel, ge liever
Mozart hoort! Dit jaar heeft ze een
keer zijn liederen vertolkt voor de
radio, gedurende een half uur. Vol
gend jaar misschien weer? Ze moet
toch beter gaan pianospelen in 1954.
Je kunt er alle zorgen bij vergeten!
Hoewel zórgen, ze heeft het best
bij de Spoorwegen. Haar grootva
der en vader werken ook al bij de
ze baas. Zou het volgend jaar pro
motie brengen? Enfin, zeker vijf
procent loonsverhoging! Ze moet
in de komende vacantie beslist naar
Joegoslavië, met dat plan loopt ze
al jaren rond.
Thuis vieren ze vanavond het
feest bij haar broer, die ook in Rot
terdam woont. Zou ze in Februari
een nieuw nichtje of een nieuw
neefje krijgen...
„Juffrouw".
Een reiziger met een abonne
ment. Het is immers de laatste van
de maand vandaag: er komen er
véél om verlenging. De reiziger
wijst op de klok. „Nog maar een
paar uur juffrouw".
ken. Het is
week achter
dienst heeft,
HALF TIEN. Corry
Houtman, bureelamb-
tenaresse op 't plaats-
"*~-t -1 kaartenkantoor van
I Rotterdam C.S.
kt k«kt °P de Sro-
te electrische
klok. Een heel
wat minder romantisch geval dan
dat grote uurwerk, dat ze de
ze zomer in Zwitserland zag,
toen ze daar op vacantie was.
Daar, bij het Kurhaus van In-
terlaken, had ze kennls. A
maakt met die indrukwekkende
klok, waarvan iedere minuut door
vetplantjes wordt voorgesteld, ter
wijl elk kwartier een kabouter uit
een huisje naar voren komt om op
een paddestoel te slaan
Ja, een mooi land, dat Zwitserland,
trouwens, Engeland en Frankrijk
ook Ze heeft wel mooie vacanties
gehad dit afgelopen jaar. Een paar
dagen Londen, een paar dagen Ki-
vièra en dan Interlaken, met oe
prachtige concerten in de open
lucht. Dat dat nu allemaal alweer
maanden geleden is. Oudejaars
avond! Het is de eerste maal met
i dat ze dit feest op kantoor viert.
TIEN UUR. Agent Ja
cob Karsbergen van de
Rivierpolitie staat ach
ter het verlichte in
strumentenbord
van zijn pa
trouilleboot. Nog
twee uur 1953
voor de boeg. Het bootje zet nu
koers naar de Rotterdamse havens.
Als er daar niks bijzonders gebeurt
kan de vijfkoppige bemanning van
het bootje, waarvan hij kapitein is,
de jaarwisseling nog net in het
wachtlokaal vieren. Het zal daar
wel weer best gezellig worden,
vooral als de hoofdcommissaris
weer voor oliebollen heeft laten
zorgen
Toch een comfort die tegenwoor
dige politieboten. Zelfs in de stuur
hut centrale verwarming. Ja, zo is
het best uit te houden. Net als twee
jaar geleden op deze avond toen
had hij een „makkie" gehad. Als
het ditmaal weer zo loopt...
Het vorig jaar
vierde hij Oude
jaarsavond in de
familiekring. Nu
blijft zijn vrouw
met Willy van
vier en Jantje
van één alleen
in hun huis in de
Blankenburg
straat. Enfin,
eigenlijk valt er
niets te klagen,
want met Kerst
mis had hij vol
gens het programma ook dienst
moeten doen, maar het lot was hem
letterlijk gunstig geweest. En per
slot van rekening is het ook wel
gezellig met de collega's dit feest
te vieren. Je vormt immers één
groot gezin. Overigens maar goed
dat zijn gezin niet zo groot is,
hij zou er geen raad mee weten in
het kleine huisje waarin hij nu
woont. Als er bezoek komt moet hij
het eerst dubbel vouwen. Ja, wat
huisvesting betreft is 1953 voor hem
een pechjaar geweest.
Een hoop gesol en geen resulta
ten. Hij woont nu al vijf jaar in.
Wil nu eindelijk wel eens een eigen
huis. Enfin, misschien brengt het
volgend jaar wel uitkomst.
Buiten het bootje weerspiegelen
de fonkelende kadelichten in het
donkere water en rijzen de sche
pen op als donkere wanden. Agent
Jacob Karsbergen maakt het re
kensommetje van de avond. Hoe
lang nog
hoorn in betrekking is.. Zelf woont
hij ook in Uithoorn, maar goed ook,
anders had hij Clasina nooit leren
kennen. Zo meteen begint het jaar
dat voor hem de grote stap zal
brengen. In Februari gaan ze trou
wen. Mocht ook wel, ze hebben nu
al drie jaar verkering! Dit jaar sa
men een mooie vacantie gehad; met
enkele vrienden een veertiendaagse
reis naar Lourdes gemaakt. Toch
een geluk dat hij in Nieuwkoop bij
het eindpunt van de buslijn, in con
tact is gekomen met die vriende
lijke mensen, die daar wonen, en
die hem de
adressen van 3
zoons en 'n doch
ter in Frankrijk
hadden gegeven.
Het waren voor
hen welkome
steunpunten ge
weest, daar in
het Zuiden.
„Zalig uiteinde
chauffeur".
Je treft steeds
vriendelijke
mensen op deze
diensten door de kleine gemoede
lijke dorpen. Collega's, die op an
dere Oudejaarsavonden hier had
den gereden, vertelden dat er
wel ens goede ingezetenen langs de
weg stonden met zakjes oliebollen.
Het is nu kalm wat passagiers be
treft. Hadden ze hem al voorspeld,
na tienen wordt het rustig
De bus dreunt rustig over de ver
laten weg. In vele huiskamers
brandt licht. Daar zullen ze nu on
derhand wel om de oliebollen zit
ten. Tegen elven moet Van de
Broek in Uithoorn zijn. Misschien
ziet hij Clasina wel even. Zo te
zeggen zit hij vlak in de buurt.
ELF UUR wijst de
grote klok boven het
wachtlokaal van de
Nieuwe Alexander-
kazerne in Den
Haag. Dienstplich
tig soldaat Jan
Grijseels uit Rot
terdam betrekt zijn laatste wacht van
1953 en de eerste van 1954, want hij
staat van elf tot één. Het is de eerste
keer, dat hij Oudejaarsavond niet
thuis viert. Wel een hele verandering,
van de huiskamer met de oliebollen
naar het schilderhuisje van de Nieuwe
Alexander. Thuis, in de Raephorsi-
straat vieren zijn ouders, zijn dne
broers en zijn zusje, het feest nu zon
der hem. Eigenlijk is hij heel onver
wachts moeten opkomen. Wist wel, dat
het in de lucht hing, want ze heb
ben hem een jaar te laat opgeroepen.
En toen moest het ineens binnen drie
weken. Dat betekende achttien maan
den geen meubelmakerij meer, ma3r
luchtdoelgeschut, want hij zit bij de
Zware Luchtdoelartillerie. Als kan-
nonnier. Wat een verandering Maar
ja, verandering van spijs doet eten
en per slot vindt hij het niet eens zo
héél erg in dienst. Je doet er een
hoop mensenkennis op. Ja, dat was
wél het belangrijkste in het afge
lopen jaar, toen hij op 10 Juni zijn
burgerkloffie aan de kapstok hing.
Het volgend jaar
zal wel weinig
sensationeel ver
lopen. Dienst
doen
Kerstmis geluk
kig thuis kunnen
vieren, dat was 'n
geluk. Voor het
wachtpersoneel is
vanavond goed
gezorgd. Maar het
is dan ook geen
lolletje om van
avond met een
spuit op je schouder te staan, nu
iedereen met oliebollen rond de
kachel zit. Eén troost: er staan op dit
ogenblik meer wapenbroeders onder
hun helm te mijmeren.
Zal wel een lawaai worden om
klokke twaalf. Kan hij nu rustig naar
luisteren. Op de straat wordt het stil.
HALF ELF. De auto
bus van Maarse en
Kroon, die de dienst
tussen Nieuwkoop en
Amsterdam' rijdt,
is precies een
kwartier onder
weg.
Tegen twaalven zal hij in Am
sterdam arriveren. Chauffeur Cor
van den Broek peinst over het
stuurrad. Een Oudejaarsavond op
de weg. Iets nieuws voor hem. In
de zes jaar dat hij nu „op de bus
zit", heeft hij bij deze gelegenheid
nog steeds vrij gehad. Zou wel
aardig geweest zijn, alshij deze
avond bij Clasina had kunnen vie
ren, zijn verloofde, die nu in Uit-
Het jaar nadert het eindpunt.
«8^
IN HET WITTE HUIS WOONT EEN GENERAAL. Truman en Eisenhoiver. Vijftig duizend dollars voor memoires..
HALF TWAALF. Nog
dertig minuten. Telefo
niste Ineke van Hulst
nu alleen. Ze
heeft voor zichzelf
koffie gezet. Ge
lukkig even rus
tig. Ze moet nog
lachen over die mijnheer die ze dit
jaar het is al bijna het vorig jaar
aan de lijn kreeg en die met over
weg kon met de zes cijfers.
,Het nummer van de telefoon
dienst", had hij gevraagd.
„Elf acht-en-veertig twintig had
ze'toen geantwoord.
Even later had hij haar teruggebeld
en met een wanhopige stem gezegd,
dat hij op zijn schijf de elf niet kon
vinden. Je hebt er toch dwazen bq...
Jè zult zien, denkt zuster Muller,
dat er nu net nog iets onverwachts
zal gaan gebeuren. Er zal er wel
weer een bij zijn die nèt tegen klok
slag op de pot moet
Piloot Wim Koppens is nu met zijn
Constellation op de „top van de
klim", onderweg van Bagdad naar
Cairo. Een half uur geleden hebben
ze Bagdad verlaten. Gerekend naar
plaatselijke tijd is het nieuwe jaar al
een half uur oud. 1954 I
Juffrouw Corry Houtman werpt een
blik over de lege stationshal. Gezellig
hier op kantoor. De koffie staat klaar.
Zo meteen is ze precies dertien jaar
bij de Spoorwegen. „Thirteen is a
lucky number". Zou ze de laatste
klant van dit jaar gehad hebben...?
Agent Jacob Karsbergen laat de
golven van het Maaswater tegen de
boeg van zijn bootje spatten. Als ze
zich nu maar kalm houden, hier in de
haven. Géén vechtpartijen, géén on
gevallen, géén diefstallen en Kars
bergen viert de Jaarwisseling op zijn
gemak
Hopelijk zit de oneerlijke garde nu
ook bij moeder en de oliebollen
Chauffeur Cor van den Broek staart
(Vervolg van pag. 9).
Zo regen, het jaar door, de berichten
zich aaneen. In Berlijn stierf Ernst Reu
ter, „Herr Berlin" en niemand minder
dan Eisenhower noemde het heengaan
van deze Duitse burgemeester „een ver
lies, niet alleen voor de burgers van zijn
stad maar ook voor de volkeren van de
vrije wereld"- In Herbeshausen arriveer-
jen na acht jaar de laatste Duitse
krijgsgevangenen uit Rusland met in hun
midden niet minder dan elf generaals. In
Londen keerde Anthony Eden na een
afwezigheid van zes maanden terug naar
Whitehall. In Parijs ontving president
Auriol Koningin Juliana en Prins Bern-
hard. In Nieuw Zeeland won een KLM-
Liftmaster de LondenChristchurch-
handicaprace, in Syrië zond men troe-
penversterkingen naar de Syrisch-
Israelitische grens, in Djakarta weigerde
president Sukarno Sultan Hamid II
gratie en onder de Nobelprijswinnaars
(George Marshall en Albert Schweitzer
voor de vrede, Churchill, de oud-journa
list, voor de literatuur) vond men de
Groningse hoogleraar dr F. Zernicke. In
Zwitserland ontmaskerde men een
Tsjechisch spionnagecomplot, in Taif
stierf Ibn Saoed, de vreemde despoot die
jaarlijks 500 millioen gulden aan olie-
royalties toucheerde, in Rusland ontdekte
men eveneens het geheim van de water
stofbom, in Bermuda confereerden de
„Grote Drie". De Tweede Kamer stu
deerde op een motie-Romme inzake de
loonpolitiek, in Ankara werd het stoffe
lijk overschot van Kemal Ataturk bijge
zet in een mausoleum, in Israël trad Ben
Goerion af als premier, in New York
over de donkere weg. Dan geeft hij
zijn bus een bemoedigend klopje op
het dashbord. Kom, ouwe kilometer
vreter, nog een klein endje en dan
zit het jaar er al weer op.
Dienstplichtig soldaat Jan Grijseels
wacht
VIJF MINUTEN VOOR
TWAALF. Nog even
flakkert 1953 op.
Dit jaar bracht voor
telefoniste Ineke
van Hulst 'n ver
loving. Op veer
tien Maart. Vol
gend jaar gaat ze naar het buitenland,
naar Luxemburg. Over een dik uur
komt de taxi. Dit jaar een hoop
domme mensen aan de lijn gehad.
Dit jaar bracht promotie voor zus
ter Bouwina Muller. Dit jaar werd
ze zaalhoofd.
Dit jaar vierde piloot Wim f^P-
pens weer Oudejaarsavond in de
lucht. Dit jaar is hij vier jaar bij de
K.L.M. Nederland maakt zich nu ge
reed voor het grote moment. Piloot
Koppens zal, op het ogenblik dat thuis
de klokken slaan, het POMAR-be-
richt uitzenden over positie, hoogte,
benzine-voorraad e.d. Plaatselijke
tijd is het nu vijf voor twee. Volgend
jaar op deze tijd is hij thuis.
Dit jaar zong Corry Houtman van
Plaatskaartenkantoor liederen van
Mozart voor de radio. In de vacantie
gaat ze naar Joego-Slavië. Wordt het
een neefje of een nichtje in Februari.
Zou het weer zo'n kabaal worden op
het perron om twaalf uur?
Dit jaar was een pechjaar voor
agent Jacob Karsbergen. Dit jaar
bracht hem geen nieuwe woning.
Volgend jaar beter....
Dit jaar trok chauffeur Cor van
den Broek veertien dagen naar Lour
des. Dit jaar kregen zijn trouwplan
nen vaste vorm. Volgend jaar op
deze tijd is hij al bijna tien maanden
een gehuwd man. Op Dinsdag 2
Februari zal hij met Clasina op het
•altaar ctfinn
Dit jaar staat'Jan Grijseels aan de
poort van de Nieuwe Alexander in
Den Haag. Nog geen sirenes en klok
ken te horen? Het moet nu onderhand
toch tijd wordenHet is nu dood
stil
En dan, dan beginnen alle klokken
van Nederland te slaan, gaan de
boten loeien, de treinen fluiten, ont
ploffen de eerste zevenklappers
De wereld wacht niet langer.
De mensen mijmeren niet langer.
De klokkc-wjjzers worden vergeten.
arriveerde maestro Toscanini voor zijn
laatste seizoen, op Wembley versloegen
de Hongaarse voetballers de Engelsen,
nabij Oran ontdekte men een der rijkste
goudvelden ter wereld, in Versailles
zocht men in een politieke tragi-comedie
dagen achtereen naar een opvolger van
president Vincent Auriol, op Ceylon be
sloot men, de Engelse vlag in het vervolg
niet meer te hijsen bij officiële gelegen
heden en Queen Elizabeth begon een,
maanden durende reis rond de wereld.
Dat was ons jaar. In Korea stopte men
een vreemde oorlog slechts enkele hon
derden Yards van de plek waar men be-
bonnen was. In Moskou stonden Rus-
lands knapste artsen machteloos aan het
sterfbed van een tyran. In vijf wereld
delen speurde men koortsig naar ura
nium, het nieuwe levenselixer. Overstro
mingen, tornado's, aardbevingen teister
den links en rechts de aarde. Honderd
duizenden mensen verloren hun leven bij
verkeersongevallen, in opstanden, voor
de vuurpeletons of gewoon maar
ran de honger.
Dat de boog niet altijd gespannen kan blijven, wisten de Oude Grieken
reeds. Nadat zij in de amphitheaters van Hellas een dag lang hadden ge
luisterd naar de Olympische taal der tragediedichters, ontlaadden zij zich
in een exuberante levensvreugde ter ere van Dionysos, de lachende God
die op zijn zegewagen, door panters getrokken en omgeven door faunen,
saters en nymphen, Griekenland en Klein Azië in een grote roes dompelde
wanneer zijn lokkende schalmei de serene stilte bruusk wegvaagde.
HET IS
TWAALF
UUR
In ons land liggen de uitersten
dichter bij elkaar. Het temperament
van ons volk is niet gaarne onder
hevig aan al te grote schommelingen.
De inspaning in de theaters is minder
diep, de reactie erop dus ook minder
lievig. Maar nog steeds wordt op
Nieuwjaarsdag een traditie in ere
gehouden die de opvoering van Von-
del's „Gysbrecht van Aemstel" be
sluit met een boerenoperette die ge
heel is afgestemd op de leut en de
vreugde.
Laten is deze Amsterdamse traditie ook
door andere steden overgenomen en men
kan zeggen dat „De Bruiloft van Kloris
en Roosje"" gemeengoed is geworden van
het Nederlandse volk, vooral ook omdat
hierin de Nieuwjaarswens van Thomas-
vaer en Pieternel ingelast is.
Wanneer „De Bruiloft van Kloris en
Roosje" precies is ontstaan, valt niet
met zekerheid te zeggen. Een vaststaand
feit is echter dat deze operette sedert
het einde van de 17e of het begin van
de 18e eeuw op de planken van het va
derlandse schouwtoneel werd opgevoerd
als boertige uitsmijter na de serieuze
Gijsbrechtopvoering op Nieuwjaarsavond.
Volgens Arend Fokke zou het klucht
spel „Kloris en Roosje" in 1704 door de
komische acteur en dichter Thomas van
Malsem zijn vervaardigd, die zelf bij de
première de rol van Thomasvaer zou
hebben vervuld.
Maar volgens dr H. Diferee, conser
vator van het Vondel-museum te Am
sterdam aan wie wij een en ander ont
lenen, schijnt het bij latere onder
zoekingen vast zijn komen te staan, dat
Dirck Buyzero de ware auteur van het
zangspelletje is, dat onder de titel
„Kloris en Roosje" voor het eerst in
1707 in twee verschillende drukken
verscheen.
Het stuk is echter steeds populair
geweest. Niemand minder dan Cornells
Troost heeft een schilderij van deze
boerenbruiloft gemaakt. Dit schilderij
maakt deel uit van de collectie van het
Mauritshuls in Den Haag. Verder heeft
Simon Fokke een gravure gemaakt
van dit onderwerp, terwijl ook enkele
kinderprenten bewaard zijn met scènes
uit deze klucht met toepasselijke on
derschriften.
Ook de muziek heeft zich in de
eeuwen dat deze boerenoperette is op
gevoerd, gehandhaafd. De oorspronke
lijke compositie is bij de grote Am
sterdamse schouwburgbrand op de Kei
zersgracht in 1772 weliswaar verlo
ren gegaan, maar men mag aannemen
dat de tegenwoordige muziek weinig
van de originele verschilt.
De juiste geboortedatum van „De
Bruiloft van Kloris en Roosje" staat
dus niet vast, maar het is niet onmo
gelijk dat deze boerenklucht al 250 jaar
oud is.
Toen de souvereine vorst, later Ko
ning Willem I, in December 1813 Am
sterdam bezocht, werd natuurlijk in de
nieuwjaarsdagen van 1814 in de schouw
burg de „Gysbrecht van Aemstel" ge
speeld, met „Kloris en Roosje" als na-
stukje. De vorst woonde een voorstelling
bij. Bij het opbrengen van het brood voor
het bruiloftsmaal sprak de acteur en dich
te Westerman de volgende regels uit:
Toen vreemde dwinglandij het recht
der volken schond,
Werd elke bete broods verbitterd in
den mond;
Is al 't geleden leed nog niet geheel
vergeten,
Wij winnen 't weer met vreugd, en
mogen 't vrolijk eten;
En met een dankbaar hart bidt elk,
zoo klein als groot.
Voor *t Vaderland, Oranje, en voor het
daaglijksch brood.
Het publiek barstte los in een donde
rend applaus na deze woorden. Een tijd
genoot schreef, dat het „Met ontroerde
borst" reze regels aanhoorde. Allen
keerden zich naar de loge van de vorst
om hem toe te juichen.
Nog steeda staat de bruiloft op het
repertoire. Nog steeds worden de na
tionale deugden en ondeugden in de
nieuwjaarswens bezongen en gehekeld.
De gebeurtenissen van het afgelopen
jaar passeren de revue; soms gekleurd
met de politieke inzichten van de
wensdichter. Maar steeds wordt alles
weer goedgemaakt door de naïeve
vreugde die op het toneel wordt ver
toond, een vreugde waarbq de schone
herinnering aan het afgelopen jaar huwt
met de beloftevolle verwachting voor
het komende jaar.
Bu.
