Afsluiting der zeearmen
millioenen besparen
zal
V oorpostengeveclit
tegen de televisie
in de strijd
SCHEPEN VOOR
INDONESIË
Olievondsten in
Zuid-Holland
VORMINGSCENTRUM VOOR HET
AMATEURTONEEL
Noodweerpistolen
in beslag
genomen
Eerste
Zaterdagen
V.
I
Op de drempel
Agrarisch herstel in Zuid- West-Nederland
Pokkenaclitige ziekte in
Den Haag
Voor emigratie vijf
millioen deviezenverlies
Opgericht te Rotterdam
Raad voor de Scheep
vaart oneens met
kantonrechter
Niet te scheiden harten
Atnator
Koreavrijwilligers
keerden terug
Première „Don
Camillo" uitgesteld
de donaiTals interna
Priesterjubilea in 1954
BIOSCOOPBALANS OVER 1953
PAGINA
I
I
I
I
I
I
I
B
Voor Nederlandse werven
70 millioen aan orders
EMIGRANTENVLUCHT NAAR
TASMANIE GAAT NIET DOOR
N.A.M. vraagt concessie voor
streek Den HaagRotterdam
AFSCHEIDSTOURNEE
RIKA HOPPER
Over aanvaring in Waalhaven
Trompetters kwamen te laat
STAATSMIJNEN WERVEN
ONDERGRONDERS
Actie niet onbevredigend
„JAGA" LIEP VAST
Bij hoog water vlot getrokken
REU ZEN PREST AT IE
TEXTIELDIEFST ALLEN
ONTDEKT
Arrestaties in Roosendaal
VERBREDING KANAAL
GENT—TERNEUZEN
België trekt 100 millioen fr. uit
TIONALE WATERWEG
EIGENDOMSRECHT VAN
FLATS
Registratierecht bij omzetting
eigendom
Advertentie
Tn vele gebieden van Zuid-West-Nederland, behalve Schouwen en Duive-
land, is het cultuur-technische landbouwherstel goed gevorderd, terwijl de
outzilting over het algemeen gunstig is geweest. Volgens zout-deskundigen
za! het zoutcijfer omstreeks midden MaartApril voor die gronden, welke
in het afgelopen voorjaar reeds zijn drooggevallen, vrij zeker tot twee a vier
zijn gedaald. Ook de gipstoediening is vlot verlopen. In totaal werden over
het gehele rampgebied in de afgelopen maanden 250.000 ton gips gratis
beschikbaar gesteld. Aldus Ir S. Herweyer, directeur van de Rijksdienst
voor Landbouwherstel in een rede over de agrarische aspecten van het her-
slel van Zuid-West-Nederland, welke hij gistermiddag hield voor de
Zeeuwse Christelijke Boeren- en Tuindersbond te Middelburg.
Voorts deelde ir Herweyer o.m. mede,
dat voor enkele onderdelen de normen
voor de schadevergoeding reeds zjjn vast
gesteld. Voor verloren gegane gerst zal
27 cent per kilo worden betaald; voor
tarwe 25 cent; voor gesorteerde aardap
pelen 9,5 tot 12 cent. De gemiddelde prjjs
van terugbetaling is voor bedrijfsvee
900; voor geregistreerde productiedicren
1000; en voor stamboekdieren 1100. Het
verloren gegane mestvee wordt afgerekend
met 1.50 a 1,60 per kilogram levend
gewicht.
Hierna besprak ir Herweyer uitvoerig
de komende herverkavelingen en de hier
mee samenhangende problemen. Ernstig
drong hij er op aan, dat de betrokken boe
ren zich nu reeds bezinnen op wat zij
gaan doen.
Voor de cmigratiemogelijkheden wees
spreker op een regeling, waarbij men bij
overdracht van gronden aan de stichting
„Beheer Landbouwgronden" de waarde
daarvan plus alle uitkeringen van land
bouwherstel uitgekeerd krijgt in de valuta
van het land waarheen men emigreert.
De regering wil hiervoor een buitenlands
deviezenverlies van ongeveer 5.009.000,—
aanvaarden. Deze deviezenfaciliteit wordt
over twee a drie jaar ingetrokken, zodat
men niet te lang moet aarzelen met zijn
beslissing.
In het vervolg van zijn rede deed ir
Herweyer nog enkele mededelingen over
fc gevolgen voor de landbouw van een
eventuele afsluiting der zeearmen.
Uit nader verrichte Onderzoekingen is
komen vast te staan, dat opheffing van de
verzilting binnen de Zuid-Hollandse- en
Zeeuwse eilanden een bruto opbrengstver
hoging van ruim 5.000.000.- per jaar in
de agrarische sector kan bewerkstelligen.
Bovendien vloeit hier voor de tuinbouw
en veeteelt nog een directe kostenbespa
ring uit voort van ongeveer anderhalf
De directeur van een te Zaandam geves
tigde scheepswerf is als vertegenwoordi
ger van een stichting van Nederlandse
scheepswerven, die tot taak heeft orders
uit het buitenland aan te trekken, uit In
donesië gekomen met 70 millioen aan
orders voor de Nederlandse werven. Het
contract werd te Djakarta getekend met
enerzijds de vertegenwoordigers van de
Indonesische regering, anderzijds de Ne
derlandse directeur, die als enige verte
genwoordiger van ons land aanwezig was.
Het totaal aan uit te geven orders was
100 milloen. waarvoor inschrqvingen van
22 maatschappijen uit tien landen waren
In^Nederiand zullen voor fmlonesic wor
den gebouwd: een vrachtschip van 10.000
ton met pelgrimsaccommodatie, twee pas
sagiersschepen van 130 meter lengte, zes
vrachtschepen van 2000 ton per stuk en
tien kustvaarders.
Door omstandigheden zal de aangekon
digde vlucht naar Tasmanië welke begin
Februari door de K.L.M. zou worden uit
gevoerd, niet doorgaan.
In plaats hiervan zal, op 8 Februari a.s.
een emigrantenvlucht naar Australië wor
den uitgevoerd met Melbourne als eind
punt-
millioen gulden per jaar, omdat men dan
zoet water bij de hand heeft. Elk jaar, dat
men langer wacht met afsluiting, neemt
de schade nog steeds toe, aldus ir Her
weyer.
Berekend is ook, dat in Zuid-West-
Nederland inclusief West-Brabant onge
veer 160.000 hectaren verdrogende en
droogtegevoelige gronden liggen met ten
minste 15 pet oogstdepressie. Een goede
zoetwatervoorziening zou voor de lichtere
gronden betekenen dat het rogge-areaal
mogelijk kan worden teruggedrongen en
op meer kapitaal- en arbeidsintensieve
gewassen zou kunnen worden overgescha
keld. Als andere voordelen van afsluiting
noemde spreker nog, dat niet alle dijken
in het deltagebied behoeven te worden
verhoogd, dat de eilanden uit hun isole
ment zouden worden verlost, terwijl er
ook grote mogelijkheden voor recreatie
zouden zijn.
Gebaseerd op de recente aardolievondst
te Rijswijk en op geologische en geophy-
sische waarnemingen over een langdurige
periode in Zuid-Holland heeft de Neder
landse Aardolie Maatschappij een conces
sie-aanvrage ingediend bjj Ged. Staten
van Zuid-Holland voor een gebied van on
geveer 16.650 h.a., liggend in de gemeenten
's-Gravenhagc, Leidschendam, Rijswijk,
Wateringen, Schipluiden, Delft, Nootdorp,
Pijnacker, Berkel-Rodenrijs en Rotterdam
zomede omvattend een deel der aangren
zende territoriale wateren.
De toneelgroep „Theater" te Arnhem, is
de eer te beueert gevallen het afscheids-
tournée van de actrice mevr. Rika Hop
per te verzorgen. Dit tournée zal, naar
men ons bericht, geschieden met 't Franse
toneelstuk „Anastasia" van Marcel Mau-
rette. In dit stuk zal Rika Hopper de rol
vervullen van Maria Feodorvna, keizerin
moeder van Rusland.
Het tweede vormingscentrum voor liet amateurtoneel in den lande is
gisteravond te Rotterdam opgericht. Voor alle minnaars en minnaressen
van deze schone kunst een reden tot juichen! Een daad van culturele im
portantie ook voor het beroepstoneel, omdat het een niet onaanzienlijk deel
van de vruchten van de toneelvorming van amateurs in de schoot krijgt
geworpen, aldus ongeveer mr G. E van Walsum, de Rotterdamse burger
vader, die met zijn echtgenote evenals vele andere autoriteiten de officiële
bijeenkomst luister bijzette door zijn aanwezigheid.
Mr P. Cleveringa, uit Leiden gekomen
om als president van het hoofdbestuur van
de N.A.T.U. een inleidend woord te spre
ken, schetste Rotterdam als een ware „vil-
le-dramatique": het telt het grootste aan
tal aangesloten verenigingen en heeft van
de oprichting van de N.A.T.U. af een
hoofdrol gespeeld in het stuk „Amateurto
neelleven in de Lage Landen", mede dank
zij de genereuze medewerking van het ge
meentebestuur, voor welke woorden de
burgemeester, de laatste tijd als het ware
gebukt gaande onder zorgen van drama
tisch karakter, hem hartelijk dank zegde.
Voorts schetste mr Cleveringa de toe
komstplannen van de N.A.T.U.
Volgens een mededeling van de genees
kundige hoofdinspecteur van de Volksge
zondheid is in 's Gravenhage een enkel ge
val vastgesteld van een ziekte, die een
pokkenachtig karakter draagt. Het milde
verloop en het feit, dat tot nog toe het
eerste geval slechts aanleiding heeft gege
ven tot het ziek worden van twee directe
contacten van de eerste lijder, geeft een
aanwijzing, dat men hier niet te doen heeft
met echte pokken. De geneeskundige in
spectie en de gemeentelijke geneeskundige
en gezondheidsdienst hebben de nodige
maatregelen getroffen. Er bestaat redelijke
kans, dat uitbreiding kan worden voor
komen.
„Ook al acht ik de schuld van deze
kapitein niet groot genoeg om een beris
ping te verlangen, ik kan toch de ziens
wijze van de Rotterdamse kantonrechter,
die hem van overtreding van het Bin-
nenaanvaringsreglement heeft vrijgespro
ken, niet overnemen en ik verzoek de
Raad om een duidelijke uitspraak die ter
kennis van de kantonrechter zal worden
gebracht. Zijn opvatting immers zou re-
volutionnaire gevolgen kunnen hebben.
De mijne is: als een schip niet in de rich
ting van het vaarwater ligt moet het
worden geacht „over te steken". En dan
moet het een schip, dat zich wèl in de
richting van het vaarwater bevindt voor
rang verlenen."
Deze verklaring, gisteren door de heer
J. Metz, Inspecteur-Generaal voor de
Scheepvaart, afgelegd, betrof een lichte
aanvaring van het m.s. Moby-Dick, een
61 m. lang, omgebouwd landingsvaartuig,
met het gesleepte schip „Zembla" op 4
Juli 1953 bij de ingang van de Waal
haven te Rotterdam.
Over de twijfel, die de kantonrechter
in zijn vonnis had opengelaten aan het
goede zeemanschap door de Moby Dick
in acht genomen, zeide de president;
„over dat goede zeemanschap moet nu
juist de Raad voor de Scheepvaart oor
delen".
De inspecteur was dan van oordeel dat
het op halve kracht blijven doorvaren
na het attentiesein, daarna het volle
kracht achteruit zetten van slechts een
van de twee motoren en pas op het laat
ste ogenblik (op 30 m. afstand) ook van
de tweede, wel degelijk een schuld in
hield als was de intentie om voorrang te
geven dan misschien wel juist geweest.
De Raad zal later schriftelijk uitspraak
doen.
ZOALS IN dit blad reeds werd gemeld,
zal de viering van de eerste vijf Zater
dagen van 't komende jaar 't Maria-
jaar als een nationale oefening worden
beschouwd. Vlak voor deze Zaterdagen
zullen we U pogen te herinneren aan die
extra-dag, gelijk we enkele jaren achter
een reeds de aandacht op de eerste Vrij
dagen mochten vestigen.
Is de H. Hart-devotie belangrijk, de
verering van het Onbevlekte Moederhart
Van Maria moet op eenzelfde plan staan.
Dit is maar niet een verklaring van een
theoloog of een devote ziel, maar officieel
door God Zelf gegeven.
Op een feest van het H. Hart van Maria
immers zag Margaretha Maria eens de
heilige Harten van Jesus en Maria en
daartussen heel klein haar eigen hart.
Zulks deed haar begrijpen, aldus Pater
Dehon in zijn groot meditatieboek „L'An-
hée avee le Sacré Coeur", 'dat zij de devo
ties tot beide Harten niet moest scheiden.
Derhalve geen volledige H- Hart-devotie
zonder die tot Maria.
Vivat Cor Jesu per Cor Mariae: Leve
Jesus' Hart door het Hart van Maria. Da,
is de betekerfis van het visioen.
Om de komst van het Rijk van Jesus
Hart in onze harten en de samenleving te
verkrijgen, moeten wij ons wenden to.
het Onbevlekt Hart van Maria. In haar
brieven prijst Margareta Maria teikens
deze methode aan. Niets is God aange
namer dan dat wij Zijn Moeder eren
schreef zij o-a. En verder: Jesus Verlangt
dat wij Maria vragen om van haar invloed
gebruik te maken. Aan haar novices ver-
blaarde de zuster: Wilt ge ware leerlingen
van Jesus' Hart worden, dan raad ik u
®an in alles ware kinderen van Maria te
*'in.
Dat wordt leven in een geest van liefde
eerherstel onder Maria's leiding en
bescherming.
Overweeg, of ge ook niet in 1954 tot dit
^aria-legioen kunt toetreden. Het jaar
1954 moet een periode worden van vrede
•n geestelijke rijkdom.
In September 1954 zal een „toneelschool"
in Den Haag worden opgericht, het jaar
daarop een in Utrecht, terwijl gcljjktjjdig
in de verschillende provincies toneelad
viseurs zullen worden aangesteld. In 1956
hoopt men het amateurtoneel dan een
vaste basis te hebben gegeven.
Rotterdam's burgervader zag, naar een
uitspraak van Guillaume van der
over poëzy, de taak van het toneel in het
steunen en verrijken van de mens in zijn
leven. Wanneer het toneel op hoger niveau
wordt gebracht, zoals thans gaat geschie
den, kan deze werking zich ook tot de toe-
(Van onze correspondent)
„Hallo pater, hallo pater!" hoorden we
verschillende malen roepen, toen gisteren
middag te Roosendaal de trein uit Parijs
binnenkwam met enkele wagons vol vrij
willigers uit Korea. Het gold hier aalmoe
zenier pater L. v. d. Wande, die verschei
dene jongens nog kende van voor het ver
trek naar het front, nu ongeveer een jaar
geleden. De stemming was over het alge
meen opperbest en het hinderde weinig,
althans op het station, dat de muziek in
dit geval het trompetterskorps van de Hu
zaren van Boreel uit Amersfoort juist te
laat per diesel arriveerde om de nodige
vreugdeklanken uit te bazuinen onder de
stationskap van het eerste perron.
Eenmaal in de Engelbrecht van Nassau
kazerne aangekomen werd de schade ech
ter royaal ingehaald. Kolonel J. Lagaune
sprak de troep op de appèlplaats toe na
mens de minister van Oorlog en de chef
staf Hij reikte tevens de kruisen „Voor
Recht en Vrijheid" uit en wenste allen een
prettig Oud- en Nieuwjaar, alsmede veel
voorspoed in het werk, dat wacht
De commandant van de troep, kapitein
W. Jansen uit Rotterdam, had het druk
met het beantwoorden van alle mogelijke
en onmogelijke vragen. Maar alles_ was
best gegaan in Korea vertrouwde hy ons
toe, er aan toevoegend: geen bijzonder
heden.
Met de troep waren tevens meegekomen
de veldprediker J. van Willigen v. d, Veen
uit Oosterbeek, alsmede de res. kapitein H
Bajet-to uit Den Haag, de le luitenant D
Limburg uit Sassenheim en W. de Ridder
van Rappard uit Breda.
Zoals reeds eerder bericht, is half
November door de Staatsmijnen can
nieuwe werfcampagne voor het aantrek
ken van ondergrondse mijnarbeiders be
gonnen. Ofschoon de verwachtingen met
betrekking tot het effect van deze wer
vingsactie niet hoog konden zijn wegens
de huidige situatie op de arbeidsmarkt
in vrijwel alle streken van ons land, zijn
de tot op heden bereikte resultaten niet
onbevredigend.
De wervingsvergaderingen, welke tij
dens de eerste zes weken van deze actie
zijn gehouden, werden door meer dan
5.000 belangstellenden bezocht, waarvan
zich meer dan 10 procent voor onder
grondse mijnarbeid heeft aangemeld. In
de afgelopen weken is reeds een hon
derdtal nieuwaangeworven ondergron-
ders op de Staatsmijnen „Emma", „Hen
drik" en „Maurits" aan het werk gegaan.
De half November begonnen actie
komt eerst thans goed op toeren, zodat
mag worden verwacht, dat in de eerst
volgende maanden nog een flink aantal
nieuwe ondergronders zal worden ge
worven. De behoefte aan bovengrondse
arbeiders bij de Staatsmijnen is inmid
dels grotendeels gedekt.
schouwers gaan uitstrekken. Voor beroeps
toneel geldt dit uiteraard, doch dat het in
bredere kring werkelijkheid wordt, is
uitermate verheugend.
Dr W. Th. L. van Geldrop leidde ver
volgens bij het talrijke auditorium enige
„openbare lessen" in van de toekomstige
docenten aan het vormingscentrum, na
dat hij lof had toegezwaaid aan de heer
D. A. van Krevelen als voedstervader van
de door de burgemeester zojuist voor ge
boren verklaarde toneelschool.
Mevrouw Vera Bondam, Liesbeth van
Buul, Norbert Loeser en Cor v. d. Velde
vertelden dan op soms waarlijk enthou
siasmerende wijze een en ander ovér hun
werk. Voor dr Van Geldorp had dit, naar
hij zelf verklaarde, het minder aangename
gevolg, dat hij na zoveel theorie over hou
ding hoe wèl en hoe niet met zijn
houding niet goed raad meer wist, een
onwaarheid overigens.
De ontwikkeling van dit vormingscen
trum mag met belangstelling worden af
gewacht. Reeds meldden zich veel meer
leerlingen aan dan voorlopig kunnen wor
den geplaatst.
Het 11.310 brt. metende Zweedse tank
schip „Jaga" van de rederij Otto Kihlström
te Gotenburg, dat gistermorgen uit Rotter
dam ledig was vertrokken naar Mena Ai
Ahmadi, liep bij Maassluis aan de grond.
Bij hoog water hebben de sleepboten
„Tybe" „Ebro" en „Blankenburg" van L.
Smit en Co's Internationale Sleepdienst de
„Jaga" gisteravond om ongeveer half tien
weer vlot weten te krijgen. De Zweed is
daarna op eigen kracht naar Pernis terug
gekeerd.
Dat een kip tot bijzondere presta
ties in staat is, ondervond de heer
F. O. uit Bornc. Toen hjj de eieren
uit het hok wilde halen, zag hjj daar
een ei liggen, dat meer op een gan
zenei dan een kippenei leek. Bjj
meting bleek dit reuzenei een om
trek te hebben in de breedte van
niet minder dan 21 cm en een
hoogte van 8'/2 cm. Het ei was ge
legd door een eenjarige leghorn.
Enige weken geleden heeft de recherche
na overleg met de Justitie bij een in Den
Haag gevestigde handelsonderneming ruim
tweehonderd chemische noodweerpistolen,
een mandfles gevuld met een chemische
substantie, en een aantal kleine flesjes in
beslag genomen, om uit te maken of het
voorhanden hebben van deze pistolen, die
gevuld worden met een voor d,c ogen irri
terende en traan verwekkende vloeistof, en
het in de handel brengen van deze pisto
len, in Strijd is met de Vuurwapenwct.
Deze noodweerpistolen worden door de
Haagse handelsonderneming in de Bene-
luxlanden en in Indonesië verkocht. Zij
zijn bedoeld als noodweerwapen bij in
braken, diefstallen en roofovervallen, spe
ciaal ten behoeve van personeel van
nachtveiligheidsdiensten, taxicentrales,
bankinstellingen, planters, e.d. De aanval
ler wordt wanneer men de trekker van het
pistool overhaalt, door een vloeistof ge
troffen en onmiddellijk door sterke traan-
vorming en ademnood voor ongeveer 30
minuten buiten gevecht gesteld. Dit af-
weerpistool zou volgens de handelsonder-
(Van onze correspondent)
Spoorrecherche en politie te Roosendaal
hebben een reeks diefstallen van textiel
uit goederenloodsen aldaar ontdekt en di
verse arrestaties verricht. Gisteren werden
vier verdachten naar Breda overgebracht.
Een groep van twaalf personen, werkw
zaam in de loods, waar transitogoederen
liggen opgeslagen, zou zich gedurende een
aantal jaren hebben vergrepen aan tex
tiel. Naar schatting werd voor een kleine
tweeduizend gulden aan goederen buit
gemaakt.
Op de Belgische rijksbegroting voor
1954 is een crediet van fr. 100 millioen uit
getrokken voor de verbreding van het
kanaal van Terneuzen naar Gent en voor
de uitvoering van werken aan de Gentse
haven. Het sifferdok zal worden uitge
baggerd tot een diepte van 8,75 meter.
neming 40 maal tot een afstand van onge
veer vijf meter kunnen schieten zonder
noodzaak tot „bijladen". De vloeistof zou
geen lichamelijk letsel veroorzaken.
Op het gerechtelijk laboratorium van het
ministerie van Justitie, wordt thans een
onderzoek ingesteld naar de samenstelling
en uitwerking van de chemische substan
tie.
De toneelgroep „Theater" zal de voor
1 Jan. bedoelde première van „Don Ca
millo en de kleine wereld" van Giovanne
Guareschi, bewerkt door Johan Walheim,
op 9 Januari in de Arnhemse schouw
burg als première en tevens als wereld
première uitbrengen. De regie heeft Kees
van Ierse] Het uitstel is een gevolg van
drukke bezigheden van Albert v. Dalsum.
Op 1 Jan. zal Theater nu een voorstelling
geven van „Paard eet hoed".
De nieuwe (Joegoslavische) secretaris
der Donau-commissie heeft Woensdag te
Belgrado medegedeeld, dat de Donau
thans open staat als Internationale water
weg voor de scheepvaart van alle lan
den ter wereld.
In het begin van deze maand is een
Joegoslaaf met algemene stemmen tot
secretaris der commissie benoemd toen
het Sovjetblok, dat de meerderheid in de
commissie had. na 5 jaren van vijandige
houding tegenover Joego-Slavië instemde
met de Joegoslavische voorstellen tot
reorganisatie van de commissie.
In het bisdom Haarlem hoopt em. pas
toor Ant. F. Suidgeest, die verblijft in
huize St Agnes te Voorhout, op 15 Augus
tus 1954 zijn 65-jarige priesterfeest te
vieren. Deze jubilaris werd in 1865 te
's-Gravenhage geboren en na zijn pries
terwijding als kapelaan geplaatst te Be
verwijk en Amsterdam. Op 22 Septem
ber 1908 benoemde de bisschop hem tot
pastoor te Beverwijk en in 1917 tot pas
toor te Hem-Venhuizen. Op 17 Septem
ber 1938 werd hem op zijn verzoek eer
vol ontslag verleend.
(Van onze filmredacteur)
velt, O.F.M., terwijl de tekst wordt ge
sproken door Henk Schaer.
Veel meer commercieel van opzet, maar
niettemin met prijzenswaardige soberheid
door de Amerikaanse regisseur John
Brahm in scène gezet, was de film „Het
Wonder van Fatima", welke de geschiede
nis verhaalt van de drie eenvoudige Portu
gese kinderen, die in 1917 begenadigd wer
den met de verschijning van de H. Maagd.
HET TRADITIONELE OVERZICHT van de films, die gedurende hel
jaar, dat thans aan zijn laatste meters toe is, voor het eerst hier te
lande werden vertoond, openen we ditmaal met een negatieve opmerking:
Het Nederlandse publiek heeft in 1953 nog geen kennis kunnen maken
met het Cinema-Scope-systeem, de zogenaamde panorama-film met een
beeld, dat ruim tweemaal zo lireed als bet hoog is. Wèl is reeds voor
genodigden een demonstratie met dit systeem gegeven, maar het duurt
nog een maand, eer deze soort films, het nieuwste wapen van Hollywood,
in de strijd tegen de televisie, in enkele Nederlandse theaters zal worden
vertoond.
Daarentegen heeft de Nederlandse bio-j hoven in de voornaamste rollen. In deze
scoopbezoeker het tot nog toe zeer twij- film werd zelfs een poging gedaan om, (Hu, zq en de auto)
ENGELAND verraste ook dit jaar weer
met een hele serie kostelijke komedies
uit de Britse humoristische school, die
voornamelijk in de door Sir Michael Bal-
con geleide Ealing-studio's is geconcen
treerd.
Deze serie werd ingezet met „The Gal
loping Major" en vond via „Made in Hea
ven", „Top Secret" (De Loodgieter en het
Atoomgeheim) en „The Titfield Thunder
bolt" een waardig besluit in „Geneviève"
felachtige genoegen gehad te mogen door
dringen in de illusoire diepten van de
driedimensionale film. De primeur van
deze „nouveauté" wist Metro Goldwyn
Mayer zich te verwerven met een zeven
tien jaar oud filmpje, dat was vervaardigd
volgens het „Metroscopix"-systeem. Een
ware marteling voor ogen en zenuwen,
want voor de eerste moest men een kar
tonnetje met rood en groen venster balan
ceren om de laatste te doen pijnigen met
allerlei levend en levenloos materiaal, dat
schijnbaar de zaal werd ingesmeten.
Weinig beter was „Bwana Devil", een
rolprent, die de toeschouwer een stel leeu
wen in de schoot wierp en die niet met
een gekleurde, maar met een gepolariseer
de bril moest worden bekeken, terwijl „De
man met de wassen beelden", hoewel in
technisch opzicht meer geperfectionneerd,
eveneens uitsluitend op goedkope sensatie
was gericht.
Geheel afgezien van de inferieure ar
tistieke kwaliteiten, mag worden aangeno
men, dat het gemanoeuvreer met brillen
deze soort films weinig kans biedt op po
pulariteit. Een oplossing van het vraag
stuk, hoe het publiek, met name in Ame
rika en Engeland, van zijn televisietoe
stellen in de huiskamer terug te lokken
naar de bioscoop, heeft 1953 dus niet ge
bracht.
VOOR de Nederlandse speelfilmproduc
tie is 1953 daarentegen een ongewoon
vruchtbaar jaar geweest. Na „De Dijk
is dicht" had men drie jaar lang vergeefs
uitgezien naar een nieuwe speelfilm. Die
kwam pas in Januari van dit jaar onder
de titel „Sterren stralen overal", een pro
ductie van Rudolf Meyer onder regie van
Gerard Rutten. Deze onderhoudende film,
waarin Johan Kaart de rol speelt van een
gesjochte Amsterdamse taxichauffeur en
waarin de verschijning van Hans Kaart en
Hetty Blok een verrassing bleek, werd in
ons blad „een hoopvol product" genoemd
voor de Nederlandse filmindustrie. Nog in
October van dit jaar werd deze hoopvolle
verwachtingen verwezenlijkt door de ver-
schiining van „Rechter Thomas", een pro
duct van de N.V. Nationale Filmproductie
Maatschappij onder regie van Walther
Smith met Piet Bron en Ton van Duin-
naast. het ontspanningselement een sociaal
probleem, dat der reclassering, aan de
orde te stellen. Hoewel zij zeker niet in
alle opzichten zijn geslaagd, verdienen de
makers (de montage was in handen van
Anton Kortekaas en de fotografie in die
van Piet Buis) zonder twijfel 'n kans om de
bij deze productie opgedane ervaringen in
een nieuwe film toe te passen.
Overigens bleef de Nederlandse produc
tie beperkt tot enige korte „documentaire"
filmpjes, die in opdracht werden vervaar
digd. Een bijzonder grote rol in deze pro
ductie speelde Polygoon-Profilti, die naast
het wekelijkse, steeds voortreffelijk ver
zorgde journaal, o.a. ter gelegenheid van
het Internationale Zuiveicongres in Den
Haag, een kleurenfilmpje maakte onder de
titel „Land van Melk" en de K.L.M.-film
„Air Freight", waarin een indruk wordt
gegeven van het K.L.M.-vrachtbedrijf. En
zeker mag hier niet onvermeld blijven de
reportage, die dit Nederlandse filmbedrijf
onder de titel „Honderd Jaar Kromstaf" in
opdracht van de Stichting 1853-1953 maak
te van het prachtige en onvergetelijke
herdenkingsfeest in Utrecht.
Voorts verscheen „Buurman's Buur
man", een propagandafilm voor de Be
scherming Bevolking onder regie van Ted
de Wit voor het eerst op het witte doek,
evenals „In Holland staat een huis", een
film in opdracht van het Christelijk Blin
deninstituut „Bartiméus" te Zeist vervaar
digd door de onlangs plotseling overleden
Rotterdamse filmer Herman Bollongino.
directeur van Arti-Film.
VAN de in 1953 hier te lande verschenen
religieuze films althans films,
waarin religieuze onderwerpen wer
den behandeld noemen we „Proces au
Vatican", een verfilmde hagiografie over
het leven van de H. Theresia van Lisieux
van de Franse regisseur André Haguet en
„La Vie de Jésus", eveneens een Frans
product, samengesteld door Marcel Gibaud
naar schilderijen van bekende en onbe
kende meesters. De vertaling van deze
film. die door de Paters Augustijnen van
het Vormingscentrum „Vinea Domini" te
Witmarsum in Friesland in omloop is ge
bracht, is van de hand van Pater C. Voort-
De grootse prestaties van het Engelse
volk te land, ter zee en in de lucht, zowel
in verleden als heden, vonden een waar
dige uitbeelding in „The Sound Barrier",
van David Lean waarin hulde wordt ge
bracht aan de luchtvaartpioniers, die het
eerst de geluidsbarrière doorbraken; „The
Cruel Sea", een zeldzaam boeiende film
van Charles Frend. waarin het verhaal
wordt verteld van de strijd, die de Brit
ten tijdens de laatste wereldoorlog voer
den om de Atlantische Oceaan en „Malta
Story" (Konvooi naar Malta), die de held
haftige historie' schildert van een eiland,
dat zich door propaganda, hongersnood
noch bombardementen tot overgave liet
bewegen.
Een wereldsucces behaalden de beide
kroningsfilms .,A Queen is crowned" en
„Elizabeth is Queen", door middel waar
van millioenen over de gehele wereld
ooggetuigen konden zijn van de kronings-
dienst en de triomftocht van de pas ge
kroonde jonge koningin met haar gemaal
door de Londense straten.
Opvallend groot was het aantal in ons
land geïmporteerde Franse films,
dat door de katholieke nakeuring
ontoelaatbaar werd geacht. Met waar
dering kan daarom slechts melding wor
den gemaakt van René Clement's „Jeux
interdits'' (Verboden Spel), waarin het
spel van twee kinderen wordt gebruikt
als spiegel van het oorlogsleed, dat de
zielen der volwassenen verscheurt, van
„Les Belles de Nuit", René Clair's ver
rukkelijke muzikale filmfantasie, van
„Les Vacances de Monsieur Hulot", waar
in Jacques Tati zich uitleeft in onnavolg
bare filmhumor en van „Le Retour de
Don Camillo" waarmee Julien Duvivier
zijn eerste succes heeft geëvenaard, zo
niet overtroffen.
Minder waardering hebben wij voor „Le
Salaire de la Peur", de beklemmende
film van Henri-Georges Clouzot, ondanks
de meesterlijke wijze, waarop hij een
cynisch verhaal in beeld heeft gebracht.
bleem van de gepensionneerden op het
doek. terwijl hij met „Stazione Termini"
(Eindstation) een pendant van de
prachtige Britse film „Brief Encounter"
van de tot nog toe door hem gevolgde
tactiek afweek door Jennifer Jones, de
echtgenote van de Amerikaanse filmmag
naat David O'Selznick, als hoofdrolspeel
ster te engageren. Aan deze Amerikaanse
invloed is het waarschijnlijk te wijten,
dat zijn film, wat inhoud betreft, slechts
een banale navolging is geworden van
het werk van David Lean, terwijl de
vormgeving zeker niet beter is dan die
van Lean.
Alberto Lattuada maakte onder de titel
„II Cappotto" (De Jas) een fijngevoelig
en met sfeer verteld verhaal over een
arme ambtenaar, die zich tijdelijk boven
zijn povere bestaan uitgeheven voelt
door de nieuwe overjas, die hij zich heeft
weten aan te schaffen. Een film, die op
nieuw het meesterschap van de Italianen
op cinegrafisch terrein demonstreerde.
Niet minder knap zijn „Europa '51",
een film van Roberto Rossellini, waarin
deze de tragiek verhaalt van een grote
naastenliefde en „Twee stuivers hoop"
van Renato Castellani, een film vol blij
levensoptimisme.
talië is ook dit jaar wederom ver
tegenwoordigd met een aantal uit
muntende films. Vittorio de Sica
bracht in zijn film „Umberto D" het pro-
AN de landen, die slechts een be
scheiden aandeel hadden in onze
bioscoopprogramma's noemen we
Denemarken met „Bureau Zedenpolitie"
en „Verdacht van Zedenmisdrijf", twee
films, die een precair gegeven op be
heerste en discrete wijze aan de orde
stelden, Polen met „De laatste dagen van
Warschau", India met de film „Aan",
een wonderlijke mengeling van avontuur
en poëzie, Duitsland met „Das Haus des
Lebens", een film van Karl Hartl, die
bewondering wekt door de zuivere sfeer,
waarin de maker zijn gegeven heeft be
naderd en uitgewerkt en tenslotte Japan
met de buitengewoon belangwekkende
film „Rashomon".
AMERIKA heeft, zoals steeds, verre
weg de meeste films geleverd. Toch
is het aantal films, dat een vermel
ding verdient in dit jaaroverzicht, naar
verhouding gering. We noemen slechts
„Viva Zapata", een door Elia Kazan bui
tengewoon knap gemaakte film, voor
treffelijk van sfeer, sober van dialoog
en prachtig van milieuschildering,
„Dageraad der Vrijheid", een film van
Metro Goldwyn Mayer, die haar conti
nentale première te Amsterdam beleefde
in tegenwoordigheid van H.M. de
Koningin, ..Moulin Rouge", waarin
regisseur John Huston de Franse schil
der Toulouse-Lautrec in de persoon van
José Ferrer en de fameuze Moulin Rouge
deed herleven en „Come back, little
Sheba", waarin Shirley Booth, na een
lange en onopvallende loopbaan op het
toneel en bij de radio, plotseling be
roemd werd door haar creatie van Lola.
Natuurlijk zorgde Amerika ook voor
films in de overtreffende trap. Cecil B.
DeMille overtrof zichzelf en zette met
„The Greatest Show on Earth" het reus-
achtigste, kleurigste en luidruchtigste
spektakelstuk over het circusleven in
scène, dat ooit op het witte doek is ver
toond. George Pal, de man van de pop-
penfilms, produceerde voor Paramount
met „War of the Worlds" (Strijd om het
heelal) de beste wereldruimte-fantasie,
die we tot nog toe op het witte doek
hebben gezien. En William Dieterle
zorgde met „Salome" voor de vulgairste
film van het jaar 1953,
In een van zijn werken vertelt Chester
ton op zijn onnavolgbare manier hoe een
Engelse jongeling van de ouderlijke
boerderij wegtrok om iets groots in de
wereld te ontmoeten. Toen hij enkele
mijlen gelopen had en naar het heuvelland
achter zich omkeek, zag hij voor het eerst
dat de landerijen, waarop hij al die jaren
gewoond had, deel uitmaakten van een
groot tafereel, als een wit paard afgebeeld
tegen de glooiing van de heuvels. Een
wandeling van nog geen uur had hem
oldoende afstand bezorgd ten opzichte
van zijn alledaagse bestaan, om dat in een
ruimer geheel te kunnen zien.
Ongetwijfeld zullen wij vanavond bij het
afscheid van het oude jaar en de be
groeting van het nieuwe een dergelijke
uitstap niet kunnen maken Het jaar 1953
heeft ons nog niet losgelaten en is alleen
op de kalender een afgeronde periode, die
door een nieuw en zelfstandig tijdvak
wordt opgevolgd. De gebeurtenissen uit het
stervende jaar beïnvloeden die welke ons
in het komende te wachten staan. En wij
zitten midden in een reeks verwikkelingen
die minstens tot beide behoren. Korea
hangt samen met Indo-China en een ver
loving in 1953 met huwelijksplannen voor
1954. En in hoeverre Indo-China misschiee
dat huwelijk weer wat gaat beïnvloeden
is iets wat geen ;ocioloog, econoom of
politicus ook maar bij benadering kan
voorspellen.
In het licht van dit eenvoudige voor
beeld worden de pionnen, die wij op het
schaakbord van ons leven naar voren
schuiven, niet meer dan een reeks nuchtere
verspieders, een groepje verkenners, die
zorgvuldig de kansen van een koenere zet
in ons program moeten gaan begroten.
Ongetwijfeld zou dit spel met zijn voort
durend wisselende perspectieven aan
spraak mogen maken op onze volledige
concentratie, als wij in staat zouden zijn
het ook volkomen als een spel te blijven
zien met een Tegenpartij, waarvan wij ons
de superioriteit onophoudelijk bewust ble
ven. Maar dat gaat ons niet al te best af.
Ons eigen lot vormt de inzet en wat wij
daarvan verwachten, brengt ons soms tot
een verhouding met onze Almachtige
Tegenspeler, waarin Zijn voortdurende
vriendschap wordt miskend, omdat wij in
ons verlies bij het spel onze eigen be
doelingen voor die van Hem moeten prijs
geven. En toch iedere keer ondervinden
wij het, zijn Korea, watersnood, de
NATO-plannen en onze gezondheid ster
kere stukken dan wij in het veld kunnen
brengen. Wanneer wij niet tijdig onze
partij opgeven, lopen wij gevaar onze vol
harding te laten overgaan in obstinaatheid,
in een onredelijke voortzetting 'van een
reeks kansloze partijen. En het lijkt er
dikwijls veel op, of wij een verstreken jaar
beschouwen als een juist verloren spel, dat
om revanche vraagt in een komende ont
moeting, zonder dat wij ons realiseren, dat
ons opnieuw het spel opgedrongen zal
worden, waaraan Hij de voorkeur geeft.
Zal het volgende jaar geopend worden
met een Indo-Chinese variant op het
Korea-spel? Zullen wij al in Januari mat
staan of zal het ons tot Mei mogelijk
blijken ons zorgvuldig voorbereide krijgs
plan uit te voeren. Het doet er weinig toe.
Wij zien toch niet meer dan het eigen erf
en hebben geen zicht op de heuvelhelling
waarvan dat deel uitmaakt. Onze plannen
zijn dan ook gevaarlijker,,naarmate ze
gedétailleerder zijn uitgewerkt, omdat wij
dan meer kans lopen ons vast te bijten
in de doelstellingen die wij voor ogen
hebben. De mens wikt nogal uitvoerig,
maar kan zich bijzonder moeilijk over
geven aan plannen die niet van hemzelf
zijn uitgegaan en met de zijne niet hele
maal stroken. Daarom groeien wij ln een
geest van onderwerping dikwijls alleen
door de herhaalde noodzaak onze mat-
positie te erkennen.
Misschien berust de menselijke humor
wel voornamelijk op de onbewuste erken
ning van de onmogelijkheid om in groter
verband te bewerken wat wij nastreven,
om het verrassende element in alles wat
ons listig gebouwde kaartenhuis omver
blaast en wellicht is die humor zo be
vrijdend, omdat hij bij voorbaat op losse
schroeven zet wat wij toch nimmer zo
stevig kunnen funderen, dat het bestand
blijft tegen de kracht van Gods Geest.
Die Geest, die over de wateren blies,
was ook over het afgelopen jaar en zal
het lot van wereld en enkelingen in het
komende bepalen. En dat besef is uiter
mate geschikt om onze zin voor humor te
stimuleren, onze intuïtie voor een geheel
groter dan het eigen veld, bezaaid met
stille verwachtingen en wensen, te verster
ken en ons oog voor het lot van anderen
te scherpen.
Als vanavond de sirenes loeien, wensen
wij elkaar een Zalig Nieuwjaar en het is
niet zonder betekenis, dat wij het woord
„gelukkig" tot „zalig" hebben gekerstend.
Want een „gelukkig jaar" laat nog de
ruimte om allereerst te denken aan wat
wijzelf willen en aldus ons innerlijk geluk
afhankelijk te maken van een reeks uiter
lijke omstandigheden, die wij toch niet
onder de knie kunnen krijgen. Wanneer
wij van een „Zalig Nieuwjaar" spreken
herhalen wij twee beden, die bepalend zijn
voor een waarachtig christelijke levens
houding: de bede van Christus, dat niet
Zijn wil maar die van Zijn Vader zou
voorgaan en die van Zijn Moeder, Die het
voorbeeld gaf in volmaakte menselijke
overgave, toen Zij zonder te begrijpen het
„Mij geschiede naar Uw Woord" uitsprak
en daarmee het grote tafereel van onze
heilsgeschiedenis de voorrang gaf boven
elke bezorgdheid om het eigen aardse lot.
Nu wij onze lezers dan ook een Zalig
Nieuwjaar toewensen, houdt dat allereerst
een bede in om een gesteltenis, welke die
van beide verheven voorbeelden het meest
nabij komt. Al het overige zal hun dan,
volgens een ander bijbelwoord, wel als
toegift geworden.
Zoals destijds is medegedeeld, heeft1 de
minister van Financiën een vermindering
in uitzicht gesteld van het registratierecht,
dat verschuldigd is ter zake van de om
zetting van de uit het lidmaatschap van
zgn. coöperatieve flatverenigingen voort
vloeiende rechten in appartementseigen
dom op de voet van de wet van 20 Dec.
1951. Deze vermindering bestaat hierin,
dat de volgens de wet verschuldigde re
gistratierechten worden beperkt tot hef
fing over de waarde van de grond zonder
het flatgebouw, onder voorwaarde, dat
de omzetting zou geschieden voor 1 Ja
nuari 1954.
Naar het zich laat aanzien, zullen, als
gevolg van verschillende omstandigheden
vele coöperaties vóór het verstrijken van
de genoemde termijn niet gereed zijn met
de voor meerbedoelde omzetting nodige
voorbereidingen, zodat zij geen gevolg zou
den kunnen geven aan haar voornemen
orn gebruik te maken van de mogelijkheid
tot vorenbedoelde omzetting tegen vermin
derd registratierecht. Ir, verband daar
mede is de termijn verlengd tot 1 Juli 1954.
