Journaal vol boeiende gebeurtenissen
EEN
NIEUWJAARSDAG BERGT DUIZEND
DUISTERE GEHEIMEN
HM H
M
1
La—.- ''JSSÊÊH
I
DONDERDAG 31 DECEMBER 1953
PAGINA
wmm
■J w.
§mrnm
Sc *r
J
In het Kremlin stierf een dictator. In Korea eindigde een 001 log
slechts enkele honderden meters van de plek ivaar hij begonnen was
De Prins verkocht zijn
speelbank
door MARTIN W. DUYZINGS.
Staal en spionnen.
Jliet voor publicatie"..
„Teveel om te sterven'
Het volk aan de dijk
Er zijn in die dagen aan dat
artsencomplot links en rechts in
de wereld wel duizend verschil
lende theorieën vastgeknoopt
„het begin van het einde van
Beria, „the killer', zei men destijds
reeds in Washington en gij
zoudt daar destijds uitvoeriger
van vernomen hebben, als niet in
de vroege ochtend van Zondag 1
Februari het A.N.P. met een
alarmsein voor de Nederlandse
krantenredacties het volgende
alarmerende bericht gegeven had:
m
SSl
„In Zwijndrecht is in verband met
het hoge water de noodtoestand
afgekondigd. Het water slaat over
de Ringdijk. Ook het eiland van
Dordrecht loopt gevaar".
ÉuUl
Complot der artsen...
5BRBP-
mm
-4,,
mmsm
-•
/vy-
iSpwrT"'"
-
mmSSI
I
m
barsten, dan viel héér
onder de guillotine
hoofd
Op Fifth Avenue telden zestigduizend mensen
de seconden.
Het jaar ging dood; er sloop een vreemde,
klamme stilte door New-York. Terwijl op Fifth
Avenue de felle lichtbundels der schijnwerpers
nog eenmaal over de, daar verzamelde mensen
massa gleden langzaam, treiterend, honend
baast: langs eindeloze rijen vol strakke, bleek in
de nacht starende gezichten was het alsof het
geraas van de wereldstad tenslotte verstomde tot
een sinister, lang aangehouden gesis dat traag nu
iVegwoei in de kille bries. Er restte.New-York, er
restte de wereld nog één enkele, star en weerloos
in de donkere spelonken van het verleden
afglijdende minuut. Toen stierf, een winderige
Woensdagavond om klokke twaalf, het jaar 1952
en verstikte men die paar seconden vol beklem
mende, verontrustende stilte in een orgie van
feestgekrijs en dissonanten. Er werd nog ge
vochten in Korea. Er stierven, gehongerd en
gemarteld, nog mensen in concentratiekampen.
Er slopen nog sluipschutters door de jungles van
Indo-China en Malakka, en enkele weken tevoren
nog slechts had boven Ewinetok een afschuwe
lijke reuzen-paddenstoel de plek gemarkeerd
waar de mens, koortsig zoekend naar steeds
dodelijker formules, zijn eerste waterstofbom tot
ontploffing had gebracht in een rosse lichtflits
die honderd mijlen verderop nog mens en dier
verblindde. Doch zelfs de dreigende echo van de
H-bom vervaagde die Woensdagavond in het koor
der voetzoekers, scheepsfluiten en sirenes dat
1953, 't nieuwe jaar, begroette. Happy New Year!,
Happy New Year!! Voor de gulzig in de donkere
mensen-mierenhoop tastende televisie-camera's op
Fifth Avenue dansten, juichten zestigduizend
mensen nu in een bont carnaval van ratels en
feestmutsen en serpentines. In de exquise Stork
Club knalden zestig goed getrainde kellners een
oorverdovend salvo met zestig champagne-kurken.
In Wenen toastte men op de vrede tijdens een
gala-hal waarbij het Westen wodka dronk en het
Oosten walsen danste. Op Loudens Piccadilly
Circus zongen honderdduizend mensen „God save
the Queen". Langs 's werelds telegraafkabels
gonsden, van staatshoofd naar staatshoofd, de
traditionele telegrammen met goede wensen. In
millioenen huiskamers hieven milliarden mensen
in feeststemming hun glas. En dat die nacht de
oude Spaanse zondaar Pedro Escurdin, koortsig en
uitgeteerd in zijn wankele hut hoog in de Pyre
neeën boven de donkere baai van Port Bou, het
Heilig Oliesel ontving omdat de Padre er niet had
tegen op gezien dwars door de storm omhoog te
klimmen tegen het rauwe, verraderlijke bergpad
waarover Pedro in een welbesteed leven niet
alleen tabak en mensen, doch ook geweren en
munitie gesmokkeld had, kwam nergens in de
krant
Het land verdronk. Orkaan en
springvloed beukten in de
Rampnacht van 1 Februari
Holland's dijken. Verbijsterd
zag de wereld toe hoe ons volk
opnieuw tegen zijn oudste
vijand, t water, strijden moest.
Nog vóór het Rampjaar ver
streken ivas, dichtte men de
laatste der gebroken dijken.
Het water week. He mens had
de zee opnieuw bedwongen.
Er waren slechts enkele tientallen be
langstellenden voor de begrafenis van
Mrs. Vanderbilt, de millionnairsvrouw
die destijds alle groten der aarde onder
haar gasten telde. Haar dood liep ver
loren in de rubriek der „faits divers
Prins Rainier III van Monaco verkocht
zijn Casino voor een millioen Dollars
aan Aristotle Socrates Onases, die dertig
jaar geleden zonder één Drachme uit
Smyrna vertrók en die sedertdien eige
naar is van 91 tankschepen en enige
riante huizen in Antibes, Parijs, New
York en Montevideo; Charles Darwin
(een kleinzoon van Charles Robert Dar-
wm-himself) rekende uit, dat de werela
in het jaar 3853 een millioen maal méér
voedsel nodig zal hebben dan er nu ge
produceerd wordt; in Forth Worth stalen
dieven 1400 Dollars uit de cassa van de
Jacksborabioscoop waar men die avond
de première draaide van de film „Every
thing I have is Yours"; in Amerika be
gon men de productie van „titonium
het nieuwe wondermetaal; in Ecuador
verijdelde men een staatsgreep tegen
president José Ibarra, en in Nederland
sprak men (nog altijd) met méér stem
verheffing over de ontsnapte gevange-
nen-van-Breda dan over de benoeming
van „onze eerste vrouwelijke excellen
tie", mej. Dr A. de Waal, tot staatssecre
taris, over het zinken van de „Klipfon
tein" of over de voorspelling van Dr
Plesman, dat het nog tot 1967 zal duren
alvorens wij met atoom-vliegtuigen door
het luchtruim zullen razen.
bracht men Spanje's meest vermaarde
matador Luis Miguel pominguin met le
vensgevaarlijke verwondingen van de
arena naar het ziekenhuis; in Hollywood
opende de vergeten filmkomiek Harold
Lloyd ten einde raad een zelf bij el-
Er
kwam, van alles wat er links en
rechts op de aardbol die dag gebeurde,
wel méér niet in de krant. De wereld
schonk geen aandacht aan een zesjarig
jongetje, dat in Kansas City op Nieuw
jaarsmorgen met zachte stem en verlegen
gebaren zijn ouders een nieuwjaarswens
declameerde en halverwegen stamelend
steken bleef. Het jongetje heette Bobby
Greenlease, en nog vóór men, tien bob
den later, zijn lijkje opgroef, was Bobby
Greenlease al dagen achtereen het tragi-
sche middelpunt van een nieuwe kidnap-
affaire die millioenen met afschuw en
medelijden vervulde.
Happy New Year, Happy New Year!....
Tussen de wit-gelakte muren van de
dodencel in de Sing Sing vierden Ethel
en Julius Rosenberg, de atoomspionnen,
hun laatste nieuwjaarsdag, en wat er in
hun gemoed is omgegaan, hoe zij wellicht
nog eenmaal heen en weer geslingerd
werden tussen hoop en schuldbesef toen
zii op Oudejaarsavond buiten de grauwe
muren der gevangenis de sirenes juichen
hoorden, werd nimmer gemeld. Men be
richtte U niet hoe Willi Goetling, de
jonge Berlijner die een half jaar later
door de Russen nabij de Brandenburger
Tor werd gefusilleerd toen Oost-Berlijn
de rode vlag en de monster-portretten
van Grotewohl en Pieck aan flarden
scheurde, zijn nieuwjaarsdag vierde. Men
zei U niet eens de naam van de kleine,
stevige man, die zich schrap zettend te-
oen de wind, laat nog die Nieuwjaars
nacht over de dijk tussen Den Bommel
en Oude Tonge fietste en die, met de dijk,
een maand later in de stormvloed zou
vergaan.
Happy New Year!....
Tijdens de nieuwjaarsreceptie in het
Kreml fotografeerde men Stalin, Beria
en Malenkov vredig glimlachend op een
rfj, en slechts één hunner zou dit nieuwe
jaar overleven. In Auckland (Nieuw Zee
land) nam een onbekende, schrale, hu
morloze man afscheid van zijn familie,
en de wereld kón toen nog niet weten,
dat deze man enkele maanden later in de
adelstand verheven zou worden omdat
„the first on top of the world"
vlag der United Nations geplant had
op de Mount Everest. En in een groot
patriciërshuis aan de Rasocky Allee in
Budapest omringde Vilmos Oti, de rech
ter die vier jaar geleden in het proces
tegen kardinaal Mindzenty het vonnis
velde, zich met een uitgelezen schare
gasten, en niéts wees er nog op, dat Vil
mos Oti aan het slot van het nieuwe jaar
zijn nauwe, vochtige cel in een staatsge
vangenis met een zijner voormalige
slachtoffers zou moeten delen
Zo begon dit jaar. Achter het geloei
der sirenes verborg men duizend duistere
geheimen. In Londen drukte het „Fune
ral Workers Journal", het lijforgaan der
Engelse doodgravers, 'n nieuwjaarswens
af waarin de veelbelovende woorden,
„the new year will provide us opportu
nities for further advances". In Washing
ton prepareerde de scheidende president
der Verenigde Staten Harry Truman zijn
laatste boodschap tot het Congres („in de
oorlog der toekomst zal men met één
ontploffing millioenen levens kunnen
verdelgen"). In Frankrijk maakte René
Mayer een einde aan de zeventiende
Franse regeringscrisis sedert de bevrij
ding' in Amerika rekende men uit, dat
's lands budget voor het nieuwe jaar
(78.000.000.000 Dollar) iedere Amerikaan
op 448 Dollars kwam te staan; in Bonn
toonde bondskanselier Adenauer zich op-
nieuw een vurig pleitbezorger voor het
Europese leger („de Fransen willen ons
teveel geven om te sterven, te weinig om
te leven"); op Formosa richtte Hu Shih
een vermaan tot de Westelijke wereld:
„er zal een dag komen waarop het Wes
ten zal moeten beslissen of het 450 mil
lioen Chinezen zal blijven overleveren
aan de communisten" doch Winston
Churchill begaf zich opgewekt voor een
vacantie naar Jamaica
Het geloei der oudej aarssirenes was
verstorven. De wereld draaide voort, zo
als gisteren en eergisteren. In Rome in
stalleerde Z.H. de Paus zeventien van de
vier-en-twintig nieuw benoemde kardi
nalen officieel als lid van de Kerkelijke
Senaat. In de sneeuw van Anchor Hill
aan het bevroren front van Korea sneu
velden op één dag drie duizend commu
nisten in een strategisch onbelangrijk
waanzin-offensief. In Karachi schoot de
politie vier dagen achtereen op rebelle
rende studenten en bekommerde zich
niemand om elf doden; in New York
overhandigde Max Blouet, de manager
van het Parijse George V-hotel, presi
dent Eisenhower een fles cognac uit het
jaar 1800, stammend uit de privé-kelders
Napoleon; in Caracas (Venezuela)
TnTmHT I I nil
In Washington reed, intussen, Dwight
Eisenhower naar Capitol Hill. Vóór Har
ry Truman het Witte Huis verliet, had h(j
met echtgenote en dochter nog eenmaal
voor de televisie-camera's gestaan: „the
time has come for me to say goodbye
and God bless you". Toen was hij, na
jaren, teruggekeerd naar Independence,
een snel verouderde man met een pen
sioen van 112 Dollars per maand als
reserve-kolonel der veldartillerie. De
generaal die hem opvolgde (55.000 Dol
lars per jaar na aftrek van belastingen)
sprak de taal van een generaal: „als het
er op aan komt om onze veiligheid en
onze vrijheid te verdedigen, weegt de be.
pakking van de soldaat minder zwaar
dan de boeien van een gevangene"
doch in de wereld waar tegenover de
nieuwe president der Ver
enigde Staten zich zag
geplaatst, hoorde men
luider dan de stemmen die
de „Rechten van de Mens"
in een eindeloze stroom
van woorden en conferen
ties en nóg meer woorden
verdedigden, het gewee
klaag der gevangenen.
brood eten kon, gaf men achter de hoge
kille muren van het Kreml het sein tot
een bloedbad. De wereld hield haar adem
in toen, een morgen in Januari, Radio
Moskou een communiqué de wereld in
zond dat, naar stijl en inhoud, op angst
aanjagende wijze herinnerde aan de com
muniqués die, tussen 1935 en 1938, de gro
te Russische zuivering, waarin tiendui
zenden het leven en de vrijheid verloren,
vergezeld hadden. Radio Moskou onthul
de het „complot der Joodse doktoren".
Dr Lydia Timashuk die het complot
ontdekte, werd diezelfde dag nog onder
scheiden met de „Orde van Lenin" en
wat men in de onthulling van dit com
plot meende te zien, was een nieuwe,
krankzinnige uitbarsting van anti-semi-
tisme. Het communiqué bleek een sein
voor de satellieten. Julius Meyer, de
(communistische) leider van 2800 Joden
in Oost-Duitsland ontsnapte aan zjjn ar
restatie door naar West-BerRjn te vluch
ten, doch in Hongarije, in Tsjecho-Slo-
wakjje, in Polen sleurde men opnieuw
honderden Joden naar de concentratie
kampen, en terwjjl de wereld-rondom
zich angstig afvroeg wat men in het
Kreml in feite wel bedoelde met deze
verrassende zet op een schaakbord welks
pionnen zo dikwijls reeds dropen van het
mensenbloed, zag men de „groten van
het Kreml" Stalin, Molotov, Beria,
Malenkov, Voroshilov v diezelfde avond
glimlachend in de grote loge van Mos-
kou's Bolshoi-Theater. Die nacht zette in
een flat in Jeruzalem Jacob Kleines, de
74-jarige oud-Rabbi van Moskou, de gas
kraan open. Twee zijner zoons verbleven
nog in Moskou. Zij waren artsen van be
roep
SPRINGVLOED VAN MEDELE
VEN". Onze Koningin tijdens een
Harer vele bezoeken aan het
Rampgebied
deq
zijn
1
van
DE KANONNEN ZWEGEN. Krijgsgevangenen in
Korea keerden naar hun vaderland terug. De
oorlogj zei men bitter3 had geen overwinnaar
kaar geverfde schilderijententoonstelling
waarover de critici waarderend schre
ven: „Lloyd goes after color like a sal
mon after a fly"; in de Rode Zee had de
„Willem Ruys" een aanvaring met de
„Oranje", en in Manhattan stierf, blind
en eenzaam temidden van achttien be
dienden, Mrs. Cornelia Vanderbilt, Ame-
rika's society-koningin uit lang vervlo
gen jaren, van wie men destijds zei: als
er ooit in de States een revolutie zou los-
hÜ
de
DE SJAH KEERT TERUG NAAR
TEHERAN. De schuld bedroeg vijf
honderd millioen....
Dat was in Januari van
dit jaar de wereld:
In Belgrado confereerde
Tito met zeven Joego-Sla-
vische Bisschoppen; „de
eerste stap", zei men in
Vaticaanstad, „in een
poging om de Rooms-Ka-
tholieke kerk in Joego
slavië te nationaliseren".
In Teheran brak Mossa-
met Hussein Makki,
machtige politieke
vriend, verlengde hij in
't parlement met 59 tegen
stem zijn dictatorschap
met één jaar, en zei Makki
terwijl groepen opgewon
den studenten door Tehe-
rans straten trokken mot
spandoeken waarop op
schriften van het genre
„Mossadeq of de dood",
tegen een der Ameri
kaanse journalisten; „one
day Mossadeq will be
sorry!"
Ia Cairo sierde men. een
half jaar nadat ex-koning
Faroek zijn land ont
vluchtte, de stad met de
kleuren van de nieuwe
Egyptische vlag rood
voor het bloed, zwart voor
het verleden, wit voor de
toekomst ontmaskerde
men kapitein Sadek, één van het
„comité" van veertien dat Naguib een
half jaar tevoren aan de macht bracht,
als communist en deporteerde men hem
naar een dorpje aan de Nijl, en verbood
generaal Naguib alle politieke partijen.
In Berlijn registreerde men duizend
Oost-Berlijnse vluchtelingen per dag in
het hoge, kille doorgangsgebouw aan de
Kuno Fischerstrasse; aan de boorden
van de Giang streden ten dode opge
schreven Franse legionnairs tot de laat
ste kogel en de laatste man tegen Viet
minhs steeds verder oprukkende benden;
in Korea nam generaal Taylor het com
mando der United Nations-troepen over
van generaal Van Fleet en wachtte men
in de modder van de loopgraven op het
einde van een oorlog na afloop waarvan
men aan geen van beide zijden een Vic
tory-Day zou vieren. In Berlijn maakten
de Westelijke geallieerden niet_ zonder
zorg bekend, dat gedurende het jaar 1952
de staalproductie achter het ijzeren gor
dijn met niet minder dan veertien pro
cent gestegen bleek, in Warschau schatte
men terzelfdertijd het „ondergrondse le
ger" dat gereed staat om bij het eerste
sein in te hakken op de rode onderdruk
kers, op een sterkte van meer dan hon
derd duizend man. In Bolivia onderdruk
te de regering een opstandige beweging,
in Albanië fusilleerde men zonder vorm
van proces twaalf „Westelijke spionnen
in Tunis, Rabat en Casablanca hield men
nog altijd anti-Franse demonstraties, in
Rome maakte men zich ongerust over de
gezondheidstoestand van Z.H. de Paus, in
West-Duitsland ontwarde men een sa
menzwering van ex-nazis en arresteerde
men Dr Werner Naumann, de man die in
Hitiers testament als opvolger van Goeb-
bels fungeerde.
terwijl de rest der wereld met ont
zetting en met gulle bereidheid om te
helpen, toekeek hoe Nederland opnieuw
bedreigd werd door zijn oude vijand, de
nimmer aflatende zee, weken in eigen
land na enkele uren reeds de verwar
ring en de ontsteltenis voor de daad.
Diezelfde Zondagmiddag zond het Na
tionale Rampenfonds zijn eerste oproep
uit tot steun in de alom heersende nood.
Diezelfde dag ook stroomden reeds
van heinde en ver de redders naar de
bedreigde en overstroomde gebieden.
„Op het kritieke moment", zei later
H.M. de Koningin in een indrukwekken
de radio-rede, „toen materiële hulp niet
kon worden aangewend, werd de geest
kracht van de mens opgeroepen. De
doorbraak van de dijken riep, daartegen
in, een springvloed op van medeleven
met elkander".
Het volk bleek sterk en eensgezind in
de catastrophe. Het volk trok naar de
dijk en vocht tegen het water. Daar en
elders getuigde het van ongebroken
A
EEN GROOT-HERTOGDOM JU
BELDE. Prinses Josephine-Char
lotte en Kroonprins Jean: „huwe
lijk van het jaar"
Dat was de wereld. En terwijl dit alles
gebeurde, terwijl Graaf van Bijland, de
nieuwe Hoge Commissaris, in Djakarta
aan Soekamo zijn geloofsbrieven over
handigde, terwijl Prins Bernhard naar de
Canarische eilanden vertrok voor een
korte vacantie, terwijl Dr Einstein een
gratie-verzoek voor het echtpaar Rosen
berg
sleept
ondersteunde. Frankrijk meege-
werd in hete debatten rond het
Oradour-proces, Togliatti en Nenni ach
terbuurtscènes opvoerden in het Italiaan
se parlement en men in Engeland voor
het eerst sedert twaalf jaar weer wit-
Het bericht bleek slechts een zwakke
noodkreet in een verschrikkelijke or
kaan, waarin men windsnelheden van
144 K.m.u. en méér registreerde- en
en waarin storm en springtij de Lage
Landen teisterden met de grootste ramp
sedert de Elizabethsvloed toen 34 dorpen
voor goed verdwenen in het water. De
storm sloeg, alles verbrijzelend, toe in
ongekende hevigheid. Dijken braken,
huizen stortten ineen, boerderijen spoel
den weg, in de polders verdronken mens
en dier in het ijskoude, woedend kol
kende, donkere water. Terwijl geduren
de die eerste uren de radio het ene
alarmbericht na het andere in de aether
kraakte een verschrikkelijk, verward
en onheilspellend journaal van pijn en
leed en ontzetting en mateloze ellende
kracht en niet vermoede offerzin. Het
Nationale Rampenfonds verzamelde
meer dan honderd millioen, het Rode
Kruis had later nog 180.000 ton aan goe
deren over. Op 17 Februari toen de
gevreesde nieuwe springvloed van de
vorige dag geen schade veroorzaakt
bleek te hebben werd de Militaire
Bijstand voor de Noodgebieden officieel
beëindigd. Negentien dagen na het eerste
alarmsignaal publiceerde de regering
reeds het wetsontwerp voor de Noodwet
Dijkherstel. Het aantal slachtoffers be
droeg toen meer dan dertien honderd.
Het zou tot laat in het jaar duren voor
men bij Ouwerkerk de laatste gebroken
dijk provisorisch dichtte. De ramp kost
te de Staat 800 millioen. Vier dagen vóór
de rampnacht had de Nederlandse rege
ring de ambassadeur der Verenigde Sta
ten laten weten, dat zij, „na zorgvuldige
overweging der huidige economische
omstandigheden", er toe besloten had,
af te zien van een verzoek tot het ver
krijgen van economische hulp voor het
fiscale jaar 19521953...,
