N.E.S.B.-leiders opnieuw voor
het gerecht
Katholieke televisie is
van naastenliefde
plicht
Van Tienen noemt zich liever
..neo-democraat"
Anti Franse proclamatie in
Spaans Marokko
o nu en
Nog geen beslissing over IJ- en
Hemtunnel
DE OMROEPER KREEG
een NAAIMACHINE
Geschil om Landbouwbeurs in
Utrecht
Daniël Gelin debuteert als
regisseur
„T V-bestel zonder algemeen program
verdient de voorrang"
Bevestiging van vonnis geëist
„Prikkeldraad-
organisaties"
Tilburgse raad:
„een circus
Ontvreemding van drie
en veertig mille
Parochie Breezand en
haar herder jubileerden
Inheemse leiders weigeren gehoorzaamheid
aan sultan van Rabat
Prof. Kors betoogt
Naar herscholing
Combinatie wordt niet overwogen
Opvatting verankerd in
de statuten
Peter Se/ie
Begrafenisondernemer
reed jongetje aan
„Het Landbouwwerktuig" zal niet deelnemen
Carrière", Franse film «ver krantenwereld
„Geniale oplichter"
VRIJDAG 22 JANUARI 1954
T AG IN A 3
„Neo-democraat
Voorbeeld uit de practijk
Aan de voelen van Hitler
Pleidooien
Voor 't eerst in 100 jaar:
VAN PLATTEBUIS NAAR
ZIEKENHUIS
AMERIK. MARINIERS IN
KOREA VERONGELUKT
Wel degelijk principiële eis
Voor iedereen aanvaardbaar?
RAGE
J)E RAGE om liet
leven rond het ma
ken van een krant te ver
filmen, is van Amerika
overgeslagen naar Frank
rijk. Dit is op zich niets
bijzonders in een tijd, dat
de originaliteit in de
kunst nauwelijks langer
kan bestaan dan de le
vensduur van een pri
meur om dan te worden
geuniversaliaeerd. Iets dat
één keer in de filmwereld
is ingeslagen, ziet zijn
eigen noodlot voltrokken
door een herhaling, die
meestal slechter is dan
de eersteling. Na Scan
dal Sheet" van Phil Karl-
son en „The Ace in the
Hole" van Billy Wilder, Daniël Gélin als Louis Commandeur in de
wordt thans de Franse filru «Carrière", waarmee hij debuteert al$
Exploiteren en creëren
Geoorloofde overdrijving
„WAHRHEIT ODER
SCHWINDEL"
Documentaire van Viktor Staub
over occulteverschijnselen
Friese veehouder raakte een
ton
Gistermiddag hebben de twee leider, van de Nationaal-Europese Sociale Bewe
ring, die beiden hoger beroep hadden aangetekend, voor het Amsterdamse ..e-
reclilsliof terecht gestaan rechtbank achtte ook de procureur-
Juist ais m eerste instantie de Amsterdamse recniuw
generaal, mr W. P. Bakhoven, wettig en overtuigend bewezen, dat de beide ver
dachten met de oprichting van en de deelneming aan de N.E.S.B. gepoogd hebben
het streven van de voormalige N.S.B. van Mussert soort te metten en derhalve
was hij van mening dat de twee verdachten, de 32- ar ge Amsterdamse boeken-
importeur Paul van Tienen, algemeen leider van de beweging vi
lig hebben gemaakt aan w«t hun ten laste is gelegd: deelnemen aan een
den verenigfng de N-E.S.B. Hij vroeg da„ ook bevestiging van bet rccht-
minis' twee maanden gevangenisstraf met aftrek van liet voorarrest. Een
De president, mr J. Sprey, begon de zit
ting met het verhoren der verdachten.
Hij nam zeer uitvoerig de eerste oproep
door, die Van Tienen in April van het
vorige jaar had opgesteld en verzonden
aan talloze personen en organisaties, van
wie hij verwachtte, dat zij sympathie voor
ziin initiatief zou tonen. In die oproep
stond o-m., dat het nationaal-sociallsme
en het fascisme in hoge mate mede be
palend zijn bij de bouw van een nieuw
Europa. Met. nadruk bracht Van Tienen de
president onder het oog, dat, de oproep
r.iets met. de oprichting van de NESB te
maken had. In de oproep werd men uitge
nodigd deel te nemen aan een komende
vergadering, die echter gezien de geringe
belangstelling, geen doorgang had ge
vonden.
Niettemin gaf hij het Hof een uiteenzet
Van zijn plannen in die tijd. Hu wüff
een' beweging oprichten, die als overkoe
ogende organisatie de vele organisaties,
fvinns talloze ex-Dolitieke delin-
voor Nederland en
Vlaanderen, en de 50-jarige mr J A. Wolthuis uit Groningen, landelijk leider, zich
schuldig
verboden
Kiiikxoiinis. twep gewenst, omdat daardoor het publiek misschien ge-
nei^Prou'ziin het belang van deze beweging, die naar de mening van de procu
reur reeds té veel publiciteit gehad heeft, te overschatten.
oprichting van de beweging in Nederland,
was opgesteld-
„iDt gaat bedenkelijk in de richting van
het neo-fasc-isme", zeide hij. ,,U noemt die
term er zelfs in
Verdachte Wolthuis beaamde dit, doch
Van Tienen zeide, dat hij niet van de term
„neo-fascisme" hield en het prefereerde
zich een „neo-democraat" te noemen.
„Ik zoek een vorm van staatsbestel, die
als de gulden middenweg tussen de hui
dige z.g. democratische structuur van ons
land en de autoritaire vorm van bestuur
in staat".
Pres' „Dat ts theorie. Het is de vraag
of er een practlsche mogelijkheid is
Wolthuis: „Ik zie die weg, het is het
neo-fascisme".
Pres.: zich richtend tot Van Tienen
„Vindt tl het leidersbeginsel geen idee, dat
geïncorperend is in de autoritaire slaats-
gedachte?"
Van Tienen: „Neen".
Pres: „Juicht u een land met een presi
dent met grote autoritaire macht toe?"
Van Tienen: (ija, inderdaad".
min gai i"j „,iidp
ting van zijn planneren «wtlJA Hi^wilde
eging
waarin thfns'Aalïoze ex-politieke
auenten deel uit maken, zou samenbun
delen. Tevens wilde hij contact leggen
met partijen, die het nationaal bewustzijn
ten grondslag hebben. De organisaties van
ex-politieke delinquenten noemde hij kort
weg „prikkeldraadorganisaties'
Desgevraagd gaf hij het Hof een uiteen
zetting van de structuur der Europese
Sociale Beweging, die volgens zijn zeggen
de overkoepelende organisatie is van de
in diverse landen gevestigde nationale
sociale bewegingen. Dit „hoofdbestuur
bestaat uit afgevaardigden van de lande
lijke bewegingen. Deze in Zweden zetelen
de raad stelt de richtlijnen voor de be
wegingen vast. Zij hebben hieraan te
gehoorzamen.
Van Tienen illustreerde dit met wat hij
een voorbeeld uit de practijk noemde. Uit
Amerika waren aan de Europese Sociale
Bewegingen in diverse landen twee bladen
toegestuurd, „die druipen van de Joden-
baat".
„In Amerika is dat blijkbaar nog altijd
mogelijk", vervolgde hij. „Ze zonden deze
lectuur aan mij toe met het verzoek om
tot samenwerking te komen." Hij legde
de twee bladen aan het Hof over.
„Na kennisneming van deze literatuur
heeft de Europese studiecommissie dit
verzoek niet alleen afgewezen, maar de
„atinoale organisaties verboden samen te
«erken of straffe van uitsluiting. Een
Zwitserse groepering, die desondanks con
tact had opgenomen, is dan ook inderdaad
geD°ey president nam vervolgens een prae-
advfes door, dat door de tweede verdachte
mr J. A. Wolthuis, eveneens nog voor de
Na een discussie over de verhouding
van de leden der beweging t.o.v. hun
superieuren stelde de president aan Van
Tienen, die indertijd in dienst van de
vijand trad en tot 8 jaar werd veroordeeld
omdat hij S.S.-er was geweest aan het
Oostfront, de vraag wat hij zou doen
indien zich nog eens zo'n situatie zou
voordoen- Dit was n.l. volgens de presi
dent, een van de grootste grieven tegen
de NSB van Mussert, die zijn hele be
weging aan de voeten van Hitier heeft
gelegd op grond van ideologische overeen
stemming tussen de doelstellingen.
Van Tienen: „U stelt me een zeer pro
blematische vraag. Ik kan er slechté op
antwoorden, dat ik onder alle omstandig
heden het landsbelang zou laten prevale
ren."
Pres.: ..Wat ziet u dan als landsbelang in
zo'n geval?"
Van Tienen: „In Mei 1940 heb ik me
vrijwillig bij het Nederlandse leger ge
meld, om dat ik de inval van de Duitsers
niet juist vond."
Pres.: „Het is toch een feit, dat u zich
in het verleden aan de zijde van de vijand
hebt geschaard. Zoudt u zoiets in de toe
komst weer juist achten?"
Van Ticnen: „Neen, mijnheer de presi
dent."
Pres.: „Dus u bent van houding veran
derd?"
Van Tienen: „Dat is een onjuiste conclu
sie." Hij legde uit, dat hij in die dagen
door de gevluchte Nederlandse regering
ter dood was veroordeeld. Dit had bij hem
kwaad bloed gezet. Het had er toe mede
gewerkt, dat hij zich bij de Duitsers had
gemeld.
Wolthuis, desgevraagd, hield vol, dat
zijn houding destijds juist was geweest.
Dat meende hij ook nu nog.
De raadsman van Paul van Tienen be
toogde o.a., dat het tenlastegelegde niet i$
bewezen. „Hier staat bovendien de vrij
heid van meningsuiting in ons land op het
spel," zei hij waarschuwend. Hij vroeg
vrijspraak, sub- ontslag van rechtsvervol
ging op grond van het niet verbindend zijn
van het Londense besluit. (Bedoeld wordt
het K.B. E 102: Ontbinding landsverrade-
lijke organisaties. Dit zod volgens de ver
dediger geen wetskracht meer hebben,
daar de noodtoestand is beëindigd).
Ook de raadsman van mr Wolthuis be
trok dit besluit in zijn pleidooi. „Het Lon
dense nood-besluit moet eng worden op
gevat," zei hij. „Ik geloof niet, dat het de
bedoeling destijds is geweest, dat men er
iedereen voor zou grijpen, wiens partij
een enkel punt van overeenkomst met de
vroegere NSB vertoont. Men zou op grond
van die Londense besluiten ook uiterst
links georiënteerde organisaties kunnen li
quideren
De tegenwoordige sociale beweging was
volgens hem „hoogstens enigszins in de
zelfde richting als Musserts NSB neigt."
Ook hij vroeg vrijspraak, subs, ontslag van
rechtsvervolging. Mocht het Hof de ver
dachte toch schuldig achten en de NESB
een verboden vereniging, dan hoopte hij,
dat het een schuldigverklaring zou willen
uitspreken zonder enige toepassing van
straf.
Beide verdachten zullen, indien ook het
Hof het vonnis van de rechtbank mocht
bevestigen, hun straf niet meer behoeven
te ondergaan, aangezien zij na hun arres
tatie op 22 Augustus van het vorig jaar
reeds meer dan twee maanden in preven
tieve hechtenis hebben doorgebracht, vóór-
zij op 29 October j.l. als gevolg van een
beslissing in raadkamer van het gerechts
hof in vrijheid werden gesteld.
Het Hof zal uitspraak doen op 4 Fe
bruari a.s. om 10 uur.
(Van onze correspondent)
„De Tilburgse raad is als '11
circus, waarvan U, mijnheer de
voorzitter, de directeur bent en de
wethouder» Uw secondanten. Ik zie
de raadsleden ais de artiste.il en
daaronder zijn slang-onmensen die
zich in alle mogelijke bochten
wringen". Zo zag de heer J. Bie-
rings (K.V.P.) de gemeenteraad
van Tilburg Donderdagavond. De
P.v.d.A., die nogal te keer was ge
gaan, noemde hij „de leeuw".
Tevoren had de heer A. Pillot
(K.V.P.) de raadszaal al vergele
ken met eon jachtveld, waar ge
tracht werd een ander onder schot
te krijgen.
Toen de wethouderskwestie weer
eens ter sprake kwam, werd er
laconiek voorgesteld het salaris
maar te verdelen over alle 39
raadsleden en de wethouderszetels
nf te schaffen.
Een jaar voor
De Haarlemse rechtbank heeft gisteren
de 43-jaj-ige vertegenwoordiger D. R. uit
Aalsmeer, die in zijn functie van ver
koper van een coöperatie in de Haarlem
mermeer 43.000 had ontvreemd, veroor
deeld tot een jaar gevangenisstraf, waar
van twee maanden voorwaardelijk. De eis
was een jaar.
Op luisterrijke wijze is te Breezand het
25-jarig bestaan van de parochie van 5U
Jan en het zilveren pastoraat van de zeer-
eerw. heer J. G. Verhoeff gevierd.
Het hoogtepunt van de kerkelijke vie
ring werd gevormd door de solemnele
Hoogmis, gecelebreerd door de jubilerende
herder met assistentie van de weleer w.
heer Jac. Langelaan als diaken en pater
v. d. Meer als subdiaken Het kerkgebouw
was geheel met belangstellenden gevuld
o-w. het voltallig college van B. en W.
De feestpredikatie werd gehouden door
pater W. v. d. Drift C.ss.R. uit Amster
dam.
Des middags had de officiële receptie
plaats, waarbij het woord werd gevoerd
door de heer P. Timmer, oudste kerkmees
ter, die de jubilaris een drietal envelop
pen aanbood; de eerste, inhoudende de
feestgave van de parochianen om te ko
men tot een nieuwe kruisweg; de tweede,
vormend een privé cadeau voor pastoor
Verhoeff namens de parochie en de der
de, bevattende een geschenk van het kerk
bestuur.
Pastoor A. H. Harst, deken van Schagen.
roemde in zijn toespraak de jubilerende
parochie, terwijl de burgemeester van
Anna Pauwlona, mr Mijnlieff.vooral aan
dacht vroeg voor pastoor Verhoeff als
stichter"
Een groot aantal sprekers vertolkte
vervolgens hun dankbaarheid en lieten
die woorden vergezeld gaan van passende
geschenken.
Tijdens het plechtig danklof heeft pas
toor Verhoeff, ontroerd door de vele blij
ken van belangstelling, een kort woord
Van erkentelijkheid gesproken. „Ik hoop
nog lang bij mijn Breezanders te mogen
leven en eens hier te zullen sterven", al
dus de jubilaris.
(Van onze correspondent)
Drieske van Roomen Roosendaals oud
ste inwoner die op 10 Mei a.s. honderd
jaar hoopt te worden, is uit voorzorg het
H. Oliesel toegediend.
Voor het eerst van zijn (lang) leven
ruilde de oude baas zijn vertrouwde
plaats aan de plattebuis, zoals in Bra
bant een kache' heet waarop men tevens
kan koken, voor een ziekbed in het R.K.
ziekenhuis „Charitas", waar de zusterkes
met dokter De Jong wedijveren om Dries
weer zo spoedig mogelijk ter been te hel
pen.
Donderdagavond wq^ de toestand van
Dries echter nog zorgwekkend, ofschoon
niet hopeloos. De curve van zijn gezond
heid gaat met de dag op en neer. Geen
sinecure voor iemand die er zich op be
roemen kan nooit een dokter aan zijn bed
gehad te hebben.
t
Op de plechtige bijeenkomst van kadi's. I trekkingen met de Spaanse regering
oclema's en andere leidende figuren uit onderhouden, was men Donderdagavond
Spaans Marokko, welke in aanwezigheid van oordeel, dat de gevolgen van de
van tienduizenden volgelingen in Te-
toean (Spaans Marokko) is gehouden
is een proclamatie voorgelezen, waarin
de politiek van Frankrijk in Frans Ma
rokko en met name het afzetten van d*
vorige sultan, Sidi Mohammed ben Yoes-
scf, krachtig wordt veroordeeld.
In deze proclamatie wordt het gezag
van de nieuwe sultan Mohammed Moulay
Arafa, afgewezen. De kalief van Tetoean,
formeel de vertegenwoordiger van de sul
tan van Rabat maar sinds de troonwisse-
ling in Rabat in openlijk verzet tegen de
Franse politiek, wordt in zjjn plaats als
soeverein erkend.
De Moorse leiders hebben de Spaan
se hoge commissaris, generaal Gar
cia Yalino, een schriftelijk protest
tegen de Franse politiek in Marok
ko overhandigd. Zij betuigen daarin
hun trouw aan de door Frankrijk afgezette
sultan en eisen dat hun kalief volledige
souvereiniteit over de Spaanse zone krjjgt,
zonder langer afhankelijk te zijn van de
nieuwe sultan.
In kringen te Madrid, die nauwe bé-
demonstratie te Tetoean meer van poli
tieke aard zullen zijn dan dat zij een ver
andering in de feitelijke toestand teweeg
zullen brengen.
President Coty en de Franse regering
hebben de sultan van Marokko Donderdag
doen weten, dat hij kan rekenen op hun
volledige steun „bij de verdediging van
zijn rechten en de handhaving van de
vrede op het grondgebied van de Marok
kaanse staat".
„De Franse regering heeft reeds alle
maatregelen genomen, die zij noodzakelijk
acht om haar verplichtingen na te komen,
en zij zal doorgaan met het nemen van
dergelijke maatregelen", aldus de bood
schap, die de eerste Franse reactie vormde
op de massale demonstratie te Tetoean.
Groot-Brittannië zal zich verzetten
tegen een eventuele Spaanse poging om
de kalief van Tetoean volledige souve
reiniteit in Spaans Marokko te geven,
zoals Donderdag door Moorse leiders te
Tetoean is geëist. Dit werd Donderdag
avond in diplomatieke kringen te Londen
vernomen.
Wij hebben een collega ontmoet, die
sinds jaar en dag de misdaad-rubriek in
één der bazuin-het-rond-bladen verzorgt,
Hij zag er slecht uit, met diepe kringen
onder de ogen en ongewassen oren; zijn
blik benaderde tot op een fractie het ab
solute nulpunt. Zulks vonden wij vreemd,
want dat zijn wij van journalisten niet
gewend en van een schandaaltjes-redac
teur helemaal niet.
Hij merkte blijkbaar onze verwondering,
want hij troonde ons met een gebaar van
„eten we vandaag alweer kroten?" mee
naar een nabij koffiehuis.
Daar haalde hij een exemplaar van uw
en ons dagblad van gisteren voor de dag
en las met een vreemd-hoge stem: „De
Rotterdamse zware jongens laten zich
minder horen. De misdaad gaat achteruit"
Hij zweeg, snoof en slikte, alsof hij wor
stelde mei een prop. ,,N6U -en?. vroegen
wij in onze argeloosheid. „Niks t
beet hij af. „Moeten wij misdaadrêdacteu-
ren, onze echtgenoten en kinderen
niet leven?", zei hij met een stem., die gee
tegenspraak duldde. Wij zwegen be
schaamd. „Als de misdaad er uit gaat,
dan gaan wij mee, begrijp je. Dan komen
wij ook op straat te staan", klonk het zuur
en nadrukkelijk.
Hij lachte bitter en sprak: „Ik ga les-
nemen in modeknippen. Je kunt niet we
ten, waar het goed voor is. Als de mis
daadrubriek geen levensvatbaarheid meer
bezit, dan kan ik misschien de dames-ko
lom gaan behandelen.
Hij vertrok, een knip-centimeter bun
gelde achteloos uit zijn zak.
(Van onze Amsterdamse redactie)
Naar wij vernemen is het sensationele
bericht in „Het Parool" dat berichtte dal
de commissie Oeververbindingen Noord-
zeekanaal en IJ een geheel nieuw plan
uitwerkt waarbij" in de plaats van een tun
nel onder het IJ en een tunnel ter ver
vanging van de Hembrug, er een is ge
projecteerd onder het Noordzeekanaal
ongeveer halverwege beide trace's, van
bevoegde zijde gedementeerd.
In het IJ-tunnelrapport van de dienst
van Publieke Werken van Amsterdam dat
in 1940 verschenen is, is van een plan a'.s
hierboven genoemd, reeds sprake. Dit
Westelijke tracé was ontworpen tussen de
Houtmankade en Distelweg in Amsterdam-
Noord. Na de oorlog is het hele IJ-tunnei-
probleem nog eens terdege onder de loupe
genomen. De gemeenteraad sprak zich ten
slotte uit voor het plan-Prins-Hendrikkade
een plan dat iets meer nog naar 't Oosten
was verschoven, om zo tegemoet te komen
aan verkeersproblemen.
Als groot bezwaar tegen een tunnel in
het Westelijke havengebied gold, dat te
véél verkeer zou worden geconcentreerd
op de toch al overbelaste toe- en afvoer-
men dus thans druk doende is om in de
ministeriële commissie de klok jaren te
rug te zetten en dat er uitvoerig aan het
plan wordt gewerkt, dat practisch in 1949
reeds is ontworpen en later is losgelaten
wegens de ondeugdelijkheid, is op zijn
zwakst uitgedrukt, overdreven.
Bij een aanvaring tussen een landings
vaartuig en een landingsschip voor tanks
in de haven van Intsjon in Korea zijn
28 Amerikaanse mariniers om het leven
gekomen. Het landingsvaartuig kapseis
de toen het door een snelle stroming te
gen het landingsschip werd gestuwd.
Een woordvoerder van de Amerikaanse
vloot zeide, dat de mariniers in bun dik
ke winteruitrusting en zware bepakking
„als. stenen" gez'onken moeten zijn.
De voorzitter van de K.R.O., prof. J. B. Kors O.P., heeft in een uitvoerig
artikel in de K.R.O.-Gids, het standpunt van de K.R.O. ten opzichte van de
televisie belicht. Dit artikel is niet alleen interessant door de motieven,
die de K.R.O.-voorzitter aanhaalt ter onderstreping van zijn standpunt dat
het de plicht van de Katholieke Radio Omroep is de moderne communicatie
middelen aan te wenden tot verdieping en versterking van het geloofsleven
van ons katholieke volk en dat de K.R.O. daarom voorstander is van een
eigen, dus niet nationaal, t.v.-programma, maar ook als reactie op de arti
kelen, welke de laatste tijd in verschillende dagbladen over de televisie zijn
verschenen en waarin een nationale televisie werd gepropageerd.
De opvatting van de K.R.O., zo stelt
professor Kors in de aanvang van zijn
artikel uitdrukkelijk vast, ligt veranke:d
in de K.RO.-statuten: de rooms-katholieke
levensstroming in al haar breedte uit te
dragen door middel van radio-telefonische
uitzendingen, waaronder ook de televisie
begrepen wordt. Krachtens deze doel
stelling heeft de K.R.O. zich beijverd mee
te doen aan het televisie-experiment ih
de hoop ook op t.v.-gebied dezelfde taak
Van bevoegde zjjde deelde men ons
bovendien mede dat de ministeriële com
missie nog helemaal geen keuze heeft ge
daan met betrekking tot de IJ- en Hem
tunnel.
(Later heeft het Parool bericht, dat
in de commissie Oeververbindingen geen
eenstemmigheid bestaat over de combi
natie van" IJ- en Hemtunnel. Met name
de Amsterdamse leden van de commissie
zouden het nieuwe tracé verwerpen,
aldus het blad, dat er aan toevoegt, dat
het dan ook zeer wel mogelijk is, dat
dit Westelijk tracé niet gekozen wordt).
Krijgsraad ni witte pokken. Wegens
de in Den Haag voorkomende gevallen
van witte pokken, zal de krijgsraad te
Teven waaroD dnnr a J ik U velde West Maandag a.s. in plaats van In
wegen, waarop door de stadsuitbreiding h2£hl._ hHpt „alp1.
het verkeer de laatste jaren steeds druk
ker geworden is.
De ministeriële commissie bestudeert de
gehele oeververbinding van het Noordzee
kanaal, zodat het mogelijk is dat een der
leden wel eens de suggestie heeft geoppe.-d
dat één tunnel wellicht voldoende is. Na
uitvoerige studie is men echter algemeen
van oordeel dat twee tunnels noodzake
lijk zijn' één voor de Zaanstreek en één
voor Amsterdam-Noord. De suggestie dat
fi
Vrijspraak gevraagd
De Boskoopse begrafenisondernemer
v die in November 1953 een
jongetje dodelijk aanreed, stond gisteren,
beschuldigd van hoogst onoplettend en
onvoorzichtig rijden, terecht voor de
rechtbank. De verklaringen van de ver
dachte, dat het jongetje plotseling de
weg was overgestoken en dat hij gepro
beerd had door krachtig remmen een
aanrijding te voorkomen werden beves-
lied door getuigen. Wel had een wacht
meester der Rijkspolitie uit de remsporen
SiIndruk gekregen, dat verdachte in liet
begin rdet krachtig genoeg had geremd.
De officier van Justitie meende dat de
ue oiiiciei enter moest worden
gen, omdat hij vrij traag reageerde. D
uitspraak is over 14 dagen.
Den Haag zitting hebben in het paleis van
Justitie te Rotterdam.
Naar aanleiding van het bericht van de derhalve de leden van genoemde vereni-
Kon. Ned. Jaarbeurs, dat door haar in Mei j gingen op deze beurs niet zullen expose-
a.s. een beurs voor land- en tuinbouw zai i ren.
worden georganiseerd deelt de stichting I Ter toelichting deeit de stichting „Het
,Het Landbouwwerktuig" bij welke fe- i Landbouwwerktuig" mede. dat zij die
dératie zijn aangesloten de verenigingen u~
van importeurs van landbouwwerktuigen
(Vimpol), van tuinbouwwerktuigen (Vim-
tu), van fabrikanten van landbouwwerk
tuigen (NVFL), van automobiel, en garage
bedrijven (BOVAG), van voorraadhouders
-handelaren in landbouwwerktuigen en
tractoren (VOHIL), van handelaren in
landbouwwerktuigen (VHL), de Neder
landse samenwerkende smedenpatroonsor
ganisaties en het Centraal Bureau Rotter
dam mede. dat, zij haar medewerking
aan deze beurs niet zal verlenen en dat
te kunnen vervullen als op radio-gebied.
„Het probleem onder ons katholieken", zo
schrijft prof. Kors, „is dus alleen dit:
achten wij een katholieke televisie zulk
een begeerbaar en eminent goed, dat wij
daarvoor met alle geoorloofde middelen
die in een democratisch land bestaan
moeten ijveren, zoals anderen alle zeilen
bijzetten wat hun go.gd recht is voor
een nationale televisie?"
Omtrent deze alies'-bepalende vraag
komt de K.R.O.-voorzitter in zijn artikel
tot de conclusie: „W|J zouden in onze
plicht van naastenliefde schromelijk tekort
schieten als wij ons katholieke volk aan
beïnvloedingen zoals de televisie overlaten
zonder zelf deze moderne middelen aan te
wenden tot verdieping en versterking van
hun geloofsleven".
Wij zouden óók te kort schieten in onze
apostolaatsplicht als wij anderen deze
communicatiemiddelen overlieten voor de
propaganda van hun ideeën en ze zelf
ongebruikt lieten Naastenliefde en apos
tolaat maken de katholieke televisie en
radio wel degelijk tot een principiële eis.
Hieruit volgt tevens, zo vervolgt de
K.R.O.-voorzitter, dat wij deze moderne
eigen katholieke radio en een eigen ka
tholieke. t.v. principieel moeten worden
nagestreefd.
Over de suggesties dat de Nederlandse
televisie een voor iedere burger aanvaard
baar programma moet bieden, schrijft de
K.R.O.-voorzitter: „Ik zou wel eens willen
weten hoe het mogelijk is iedere burger
een voor hem aanvaardbaar programma
aan te bieden. Geeft (bijvoorbeeld de na
tionale F.ngelse B.B.C.-televisie een voor
hem aanvaardbaar program? Dat is wel
anders gebleken door het protest in Enge
land over de uitzending van een H- Mis".
Eveneens wijdt prof Kors aandacht aan
het algemeen programma, dat als het t.v.-
ontwerp van Minister Cals wordt goed
gekeurd, naast de afzonderlijke program
ma's van de omroepen in de Nederlandse
televisie een plaats zal krijgen. Hij af
strijdt de mening dat de omroepen dit pro
gramma „vlak en kleurloos" zullen houden
omdat zij hun beste programma's voor de
eigen uitzêndingen zouden bewaren. Prof.
Kors herinnert wat dit betreft aan de
reeds gegeven gezamenlijke t.v.-program-
ma's, ais hij schrijft: „Alle grote nationale
gebeurtenissen hebben hun weerklank ge
vonden in gezamenlijke programma's van
de grote voetbalwedstrijden en sport
gebeurtenissen, nationaal en internationaal
tot gebeurtenissen als de Februari-ramp
van het vorig jaar toe. En ook op muzikaal
gebied zijn de gezamenlijke programma's
niet de „slapste delen" van de televisie".
„In de tweede plaats, zo vervolgt prof.
Kors zijn uiteenzetting, komt» de vraag
over de verantwoordelijkheid, als dit el-
gemeen programma zonder verdere correc
tie door de regering is aanvaard en m
feite wordt voorgeschreven. In dat geval
zal, zodra in het algemeen programma
dingen zijn opgenomen waardoor het bij
voorbeeld voor de K.R.O. onmogelijk aan
vaardbaar wordt en het dus feitelijk geen
algemeen programma meer is, de K R O.
verplicht zijn het publiek daarover in te
lichten, tenzij het programma niet als
algemeen programma wordt aangekondigd
zich o.m. tot' taak stelt het saneren van
het tentoonstellingswezen op het gebieu
van landbouwwerktuigen tevoren als
haar mening ter kenms van de Kon. Ned.
Jaarbeurs heeft, gebracht, dat een jaarlijks
terugkerende landbouwbeurs een te zware
belasting voor het Nederlandse bedrijfs
leven vormt en dat zij mitsdien heeft ge-
adviseer^ het bedoelde evenement in 1954
niet te organiseren.
De Ned. Jaarbeurs heeft medegedeeld,
dat de Landbouwbeurs ook zonder mede
werking van de stichting zal doorgaan.
i\.R.O.-voorzitter, dat wij deze modei ne maar ajs programma, verzorgd door be
vinding zo efficiënt en zo intens mogelijk paa]de organisaties in de Nederlands»
moeten gebruiken- Van de katholieke radio Televisie cstiehtim»"
gebru
en de katholieke televisie te zeggen dat
zij in onze moderne tijd niet onontbeer
lijk zijn omdat zij niet zó noodzakelijk
zijn als bijvoorbeeld de katholieke school
of krant is even onlogisch als het een mis
kenning van de realiteit is".
W|j moeten ernaar streven, zo betoogf
prof Kors, zoveel mogelijk in handen te
krjjgen. Wij verheugen ons toch ook
over onze katholieke pers: zo kan het
ook zjjn op t.v. gebied. Ik houd dus
staande dat in deze moderne tijd een
Een Amerikaanse omroeper van
de Columbia Broadcasting System
uerd vandaag verblijd niet. èefl
taart in de vorm van een natuur-
getrouw nagemaakte naaimachine.
Hij heeft deze taart gekregen als
troostprijs voor een verloren wed
denschap. die hij aanging met de
echtgenote van de directeur van een
naaimachine fabriek, in Den Haag.
Tijdens ven reis door Amerika
was dr vrouw van de directeur,
■mevr F aanwezig by een reclame-
uitzending. Zij werd op het podium
geroepen om haar mening te geven
'over een bepaald, merk puddingpoe
der Tot grote hilantmt van aan
wezigen en luisteraars verklaarde
zij nimmer van het inert, gehooid
hebben. De vraag van de om-
te
roeper, wat zij in Amerika deed,
was voor mevr. F. aanleiding haar
naaimachines aan te prijzen, zodat
de uitzending tenslotte meer over
dit voor de huisvrouw zo nuttige
attribuut dan over puddingpoeder
ging. De omroeper meende, dat de
markt voor Nederlandse naaima
chines niet zo gunstig was. en
prompt volgde een weddenschap.
Enkele maanden geleden gelukte
het een contract af te sluiten voor
50 000 naaimachines, waarvan er
inmiddels 1000 zijn afgeleverd. Als
1001-ste ging nu de taart-naai
machine de Oceaan over.
Na de uitzending kreeg mevr. t.
ter kennismaking een kist vol Pa,f~
jes puddingpoeder. Ds taart werd
voornamelijk vervaardigd. ,van sui
ker en. puddingpoeder.
perswereld op het witte
doek geprojecteerd door Daniël Gélin, die met deze film zijn debuut
maakt als regisseur.
Daniël Gélin speelt de rol van een
jongeman, Louis Commandeur, die bij 'n i
provinciaal dagblad als verslaggever be
gint. Hij presteert een goed artikel, maar
de eigenaar plaatst het onder een andere
naam. De jongeman voelt zichzelf be
drogen, maar deelt zijn chef mee, dat hij
hem óók heeft bedrogen, met het gevolg,
dat beiden met elkaar breken. Bij een
ander dagblad ontmoet hij een meisje, dat
op de foto-afdeling werkt. Zij worden
op elkaar verliefd en als Louis Comman
deur tenslotte bii een groot Parijs dag
blad zijn kans krijgt, laai hij haar naar
Parijs overkomen om met haar in het
huwelijk te treden. Louis Commandeur
maakt snel carrière. Hij wordt chef van
de redactie, omdat de hoofdredacteur
Walter veel in hem ziet en zijn vast
houdendheid apprecieert. Deze Walter is
een impulsief man. Hij heeft als stelregel
het nieuws te exploiteren, niet te maken.
Louis Commandeur lanceert dan de idee
om nieuws, sensationeel nieuws, dat de
roddelzucht kan bevredigen van de lezers,
te creëren. Dit wordt een succes.
Televisie Stichting".
Aan het slot van zijn artikel komt prof.
Kors ten opzichte van de televisie-nota,
waarin een algemeen programma naast d it
van de omroepen wordt geponeerd, tot de
volgende conclusie: „én feitelijk én prin
cipieel verdient een t.v.-bestel zonder ai-
gemeen programma doch met een ruim
percentage algemeen aanvaardbare stof
verre de voorrang boven hetgeen in de
t.v.-nota wordt voorgesteld".
Gélin heeft jaren lang gepoogd, een film
te maken. Hij kent de studiosfeer door en
door als filmacteur, maar nu is het dan
zover gekomen, dat hij als regisseur zich
zelf heeft verfilmd. Vóór en achter de
camera staan en dan nog een goed product
afleveren, is slechts weinigen gegeven.
Gélin heeft zich dan ook niet direct kun
nen scharen in de rijen van de prominen
ten. Maar hij is er wél in geslaagd, een
film te maken, die op vele punten getuigt
van gaaf werk en at en toe zelfs van
begrip voor het filmmedium.
Hijzelf neemt een centrale plaats in,
hetgeen vrij fantasieloos gebeurt. De
sfeertypering echter is enerzijds geslaagd,
anderzijds niet realistisch genoeg om er
in te kunnen geloven. De toeschouwer
krijgt een indruk van de gejaagdheid, het
werken op topsnelheid en de zenuw
slopende sfeer, die in een redactie- en
krantengebouw kunnen heersen. Maar
anderzijds krijgt men de indruk, dat de
publiciteit iets is, dat slechts zijn waarde
ontleent aan het onsmakelijk sensationele
en opzienbarende. In zoverre is de film
van Gélin, die getrokken is uit de roman
„Les dents jongues" van Jacques Robert,
wat de inhoud betreft, niet veel anders
dan de beide Amerikaanse voorgangers.
Inmiddels is het enige kind van het
echtpaar Commandeur gestorven. Louis
Commandeur kan de eerste tijd niet op
tegen de depressie. Zijn vrouw gaat al
lang gedrukt onder de zorg van deel te
moeten nemen aan de intriges en mani
pulaties, die worden gesponnen rondom
het redactle-beleid. Walter komt ten val
en Louis Commandeur krijgt, op dertig
jarige leeftijd, de post van hoofdredacteur
van een van de grootste Parijse ochtend
bladen aangeboden. Hij accepteert, tegen
de wens van zijn vrouw in. Deze wil hem
aanvankelijk verlaten, maar als zij merkt,
hoezeer haar man haar nodig heeft en
hoezeer het leven tussen de rotatiepersen,
en het steeds op de seconde werken
voor het afleveren van een editie hem té
pakken heeft, besluit zij bij hem te blijven.
Uit het bovenstaande blijkt duidelijk,
dat de door Gélin gepropageerde moraal
er een is van het doel heiligt de midde
len. Gélin heeft dit in zijn film uitgebeeld
met de middelen van de camera. Hij heeft
ook in de vormgeving het principe van
het doel heiligt de middelen toegepast,
zodat men kaa zeggen, dat de vórm en de
inhoud elkaar hier niet bestrijden. Het
uitgangspunt, zoals dat in de filmfabel en
de inhoud van de roman ligt, is als
ervaringsfeit niet geheel bezijden de waar
heid. Maar men kan zich nog steeds af
vragen, waai toe men juist iets kiest tot
onderwerp van een roman of film, dat
niet bepaald de beste zijde van een maat
schappelijke groep belicht Datgene, wat
te maken heeft met gebrek aan scrupules,
leidt spoedig tot een ver-beelding, die
stotend is. Gélin is niet aan dit euvel
ontkomen. Door te overdrijven heeft hij
zich intussen aan de inhoud van zijn ver
haal gehouden en dit kan men iemand,
die geen oorspronkelijk filmscenario tot
zijn beschikking had vergeven. Een betere
keuze van de stof zou de eerste film van
Gélin echter méér hebben gesierd.
Bu.
Alles wat met occulte verschijnselen,
bijgeloof en parapsychologie samenhangt,
geniet een levendige en wijdvertakte be
langstelling. In zijn vrij eenzijdige docu
mentaire film „Wahrheit oder Schwindel"
(Zwarte Kunst) voert Viktor Staub zijn
toeschouwers binnen in het domein der
bovenzinnelijke wetenschappen, of wat
zich als zodanig aandient. Daarbij ontmas
kert hij allerlei misleidende practijken als
bijv het kaartleggen, zinloze bijgelovig
heden, waarzeggerij enz.
Voor wie met deze materie ook maar
even bekend is, rijzen er talloze vraag
tekens. Het toekomst-voorspellen uit de
lijnen van de hand wordt terecht als on
zin gebrandmerkt, doch het bepalen van
iemands karakter uit de bouw van zijn
hand is op zichzelf even onwetenschappe
lijk. Hier smijt men het bedrog de voor
deur uit, om aan de achterdeur de char-
latannerie binnen te halen. De spiritis
tische séance aan het slot onthult het
bedrog van een handig opgezet stukje
griezelbravour. De onthulling van de
goocheltrucs zou overtuigend zijn, wan
neer de filmer hier niet een weten
schappelijke fout maakte. De „verschij
ning" van de geest laat hij ons niet zien,
zoals die werkelijk door het medium werd
getrucqueerd, doch door middel van een
nieuwe, een filmtruc, nl. de dubbeldruk.
Hier „schwindelt" de film dus zelf
Niettemin blijft het geheel van waarde
als een, zij het eenzijdige en opper
vlakkige, instructie, die volop aanleiding
geeft tot overpeinzing en levendige
discussies. Ph.
In het begin van het vorige jaar heeft
dc recherche van vele West-Europese
landen lange t|jd naarstig gezocht naar de
man, die een welgestelde Friese veehou
der voor 100.000 had opgelicht, over een
rjjkc fantasie en een goed verstand be
schikte en, zoals een Amsterdamse psy
choloog het in zijn rapport zeide, de be
hoefte had om dc „grand seigneur" te
spelen. Deze man, de 30-jarige beleggings
adviseur H. J. de K. uit Amsterdam, kon
tenslotte op 28 Februari j.l. in Lausanne
worden gegrepen.
Goed gesoigneerd stond de „geniale op
lichter" zo karakteriseerde hem de of
ficier van Justitie gisteren voor de
tweede maal voor zijn rechters te Am
sterdam. De officier, mr B. Kist, eiste bij
deze voortgezette behandeling van het
proces twee en een half jaar met aftrek
van zeven maanden voorarrest tegen deze
Amsterdammer, die tot 1950 als employé
van de Amsterdamsche Bank een eerzaam
leven leidde, toen in moeilijkheden raakte
en van zijn ontslag af, een jaar later, geen
cent meer met eerlijk werk verdiende.
Op 15 October j.l. werd zijn zaak uit
voerig door de Amsterdamse rechtbank
behandeld. De 59-jarige welgestelde Friese
veehouder J. de B. uit Leeuwarderadee!
vertelde toen, hoe verdachte hem had we
ten te bewegen tot afgifte van 102.009.
De man had hem voorgespiegeld, dat hij
op zeer voordelige condities bepaalde ef
fecten kon kopen en daarna weer ver
kopen. De getuige had vroeger dikwijls
contact met verdachte gehad, toen hij
nog op de bank werkte en vertrouwde hem
daarom geheel. Hij kreeg het geld nim
mer terug. Evenmin ontving hij effecten.
Een ander slachtoffer was een Amster
damse makelaar, die verdachte 10.000
ter hand stelde.
Verdachte gaf zich in die tijd uit als
vertegenwoordiger van dc Engelse film
maatschappij Arthur Rank. Toen de grond
hem te heet onder de voeten werd, nam
hij de wijk naar het buitenland, waar hij
in vele hotels op grote voet leefde, maar
steeds vertrok zonder zijn rekeningen t»
hebben voldaan.
Op die eerste zitting kwam een psy
chiatrisch rapport ter tafel, volgens het
welk verdachte voikomen toerekenbaar
is. De officier tvi Justitie vroeg echter
aanhouding van -Ie zaak voor een tweede
rapport. Dit laa-'Ste onderzoek is inmiddels
uitgevoerd es jok hierbij kwam men tol
dezelfde con-.ösie.
De rechtbank zal op 4 Februari a.s. uit
spraak doen.
