Molotof kwam weer met een
onaanvaardbaar voorstel
Eityi ^Europees veiligheidspact
dat geen veiligheid
RICHMOND
Amsterdam wordt in Mei nieuwe
attractie rijker
Pater dr L. BENDER zestig jaar
Scelba presenteert het nieuwe
Italiaanse kabinet
nu en
Stuwer en hartelijk animator
Groot verlies voor Tilburg
Belgische middelbare school
jeugd heeft het veel te zwaar
MGR J. J. H. HENNEMAN t
Rotterdamse reus naar lichaam en geest
„De Amerikanen zijn er dol op
Op Rembrandtsplein verrijst „Witte Muizen
Wonderland"
Sanapirin N° 1
Saragat is vice-premier
Winterhanden
Honderd millioen
extra-garantie
Bij het overlijden van prof. M. Cohbenhagen
Minister Harmei doet een boekje open
Intellectuele mishandeling"
n-
Voortrekker
Peter Se/ie
Bevrijdingsspel van
Hella Haasse
PONDERDAG 11 FEBRUARI 1954
„Een slechte grap
Ollenhauer ontmoedigd
SCHEEPSBEVRACHTERS
IN MOEILIJKHEDEN
Door wet Goederenvervoer
Binnenscheepvaart
Stakingen
Twintig renbanen
BABY IN WIEG VERBRAND
Kijkspel, races en expositie
PTta
WMim
Voor nieuwe bijzondere
nijverheidsscholen
Levensloop
Studenten en
afgest udeerden
„VAN ALLES ER AAN
Hedennacht is na een ziekte van
verschillende maanden in het Sana
torium „Dekkerswalcl" te Groes-
beek, waar hij reeds geruime tijd
werd verpleegd, overleden mgr J.
J. II Heaneman, Geheim-Kamer
heer van Z. H. de Paus en sinds
1947 archivaris-conservator van het
Bisdom Haarlem.
(Telefonisch van onze speciale verslaggever)
BERLIJN, Woensdagavond.
Weer is in Berlijn een Russische vuurpijl uiteengespat zonder dc klap Ic
produceren, die beloofd was. Molotof pakte vanmiddag de voorstellen uit,
S e hij had aangekondigd om het reeds lang doodgelopen debat over de
Europese veiligheid een nieuwe kans te geven. De klap bleef uit en de
enkele kleurige sterretjes, die naar beneden dwarrelden konden he oog
van de Westelijke ministers niet verblinden. Zij waren even ongestoord
in de weldadige stroom van Westelijke eensgezindheid. Nu maakt Molotof
het zijn Westelijke tegenstanders ook met moeilijk om die eenheidI te
bewaren. Zijn wegen op deze conferentie zijn moeilijk na te
Zelden l.eeft men de Rus in een zo permanent goed humeur achteloos
de sympathieën, die hij wellicht luer en daar in w esi
zien spelen met
kunnen losslaan.
Europa nOp^e 0genj3jj]t^ waar0p de Duitse socialisten hun breekijzertjes
zetten onder de eensgezindheid en hun ministers aanraden het met een
eenheid te
u voortaan
ruiltie van de Europese Defensiegemeenschap tegen Duitse
„roberen, komt Molotof doodleuk vertellen, dat men zich
maar op een Duitse verdeling moet gaan instellen. Een verde ing on ei een
stevige knoet nog wel. En waar hij de Franse E.D.G.-vijanden een hart
onder de riem had kunnen steken, komt hij met felle aanvallen op de
N.A.T.O., die zijn bedoelingen maar al te duidelijk door zijn fraaie plan
voor „een algemeen Europees verdrag voor collectieve veiligheid laat
schijnen. De Amerikanen nopen het oude werelddeel te verlaten en lie
resultaat van al hun militaire hulp met één slag te met te doen, dat schijnt
wel de enige intentie van Molotofs plan te zijn. Dulles kon zich geen
hetere pleitbezorger wensen
Zo interpreteerden dan ook alle drie
de Westelijke ministers het Rusf®]® a
plan, vooral het gulle Russische aaiahod
om alle bezettingstroepen bl""™ etcn
half jaar terug te trekken moeten
ook wel vele toehoorders in dcn
ïa' d^zifn^Tevcn gulle voorstel hebben
hoord, U v.S. voor al hun hulp-
ar die hei(l te bedanken door hen teza
men met de door hen zo verachte rode
ChiïieTen de rol van waarnemer in een
verenigd Europa „a la Russe toe te ken-
Ofschoon het Russische plan door de
drie Westelijke ministers met geschikt
coacht voor ernstige discussie, be-
Xten zij op aandrang van Molotof het
debat over Duitsland en de Europese
veiligheid voort te zetten.
Wanneer zij ermee door zullen gaan,
zullen zij echter eerst Vrijdagavond be
slissen, nadat de eerste bespreking van
het Oostenrijkse vraagstuk achter de rug
zal zijn.
Verrassing heeft, het door Molotof in
gediende voorstel voor een Europees vei
ligheidspact, zoals gezegd, met gewekt.
Het hield slechts een enkel nieuw ele
ment in: Molotof wil zich baseren op een
voortgezette scheiding van Duitsland en
hij stelde voor de bezettingstroepen bin
nen een half jaar uit beide helften van
Duitsland terug te trekken. Voorts wilde
de Russische minister, zoals in zijn voor
gaande redevoeringen reeds was aange
kondigd, in de plaats van „de vorming
van groepen van Europese staten, die
tegen andere Europese staten gericht
zijn" een algemeen Europees veiligheids
pact stellen. Eén der verdragsbepalingen
zou de ondertekenaars verbinden „niet
rieel te nemen aan bondgenootschappen
of overeenkomsten, welke in tegenspraak
zijn met de bedoelingen van het ver
drag-De deelnemende landen zouden
regelmatig conferenties moeten beleggen,
een permanent raadgevend politiek or
gaan moeten vormen en daarnaast een
raadgevend militair orgaan.
Toen Molotof verklaarde, dat de enige
rol, die hij daarbij aan de V.S. had toe
gedacht, bestond uit het zenden van
waarnemers naar de bijeenkomsten van
deze organen, barstten de Westelijke mi
nisters in „een niet al te beleefd gelach-
uit, zoals een Amerikaanse woordvoerder
het noemde. Het kwam zover, dat Mo
lotof zelf tenslotte meelachte.
John Foster Dulles dankte dan ook bij
voorbaat voor deze uitnodiging, die hij
niet meer vond dan „een slechte grap".
de V.S. verantwoordelijk zijn voor de
verdeling van Europa.
„Deze verdeling is veroorzaakt door de
Sovjet-Unie, door het opslokken van de
Baltische landen, door het verhinderen
van deelneming aan het plan-Marshall en
door het algemene proces, dat de macht
van de Sovjet-Unie over haar grenzen
heeft doen uitvloeien tot zij een derde deel
de mensheid overheerste," aldus Dulles.
Europa is op deze manier verdeeld in
„opgezogen" staten, en landen, die niet
opgezogen wensten te worden. „Of deze
verdeling als gevolg van de Russische
voorstellen zal worden opgeheven is een
zaak die andere naties dan de V.S. moeten
beslissen. Wij hebben in elk geval niet
de bedoeling ons te laten opslokken",
aldus de Amerikaan.
Bidault liet er geen twijfel over bestaan,
dat het plan zijn solidariteit met de beide
andere Westelijke ministers niet verzwakt
heeft. De Franse opvatting van een veilig
heidsstelsel bleef volgens hem, dat het
niet kon worden beperkt tot Europa,
doch dat het Groot Brittannië en de Ver.
Staten zou moeten omvatten- „Wat de
aanwezigheid van Britse en Amerikaanse
troepen betreft heeft het Franse volk niet
de bedoeling om oude en vertrouwde
vriendschappen te verbreken", aldus
Bidault.
Ook Eden gaf te verstaan, dat de NATO
de basis der Britse politiek zal blijven. Hij
verzocht zijn Russische collega nog eens
in te zien, dat deze gemeenschap niemand
wilde bedreigen. Eden en Bidault merkten
beide op, dat Molotof zich plotseling op
het standpunt had gesteld, dat de ver
deling van Duitsland dient te worden
voortgezet. Eden meende, dat dat wel heel
erg vreemd klonk na al wat de Russische
minister in voorgaande dagen over de
Duitsers had gezegd. Hij had verlangd,
dat men de Duitsers een blijk van ver
trouwen zou moeten geven door henzelf
over hun eigen regering te laten beslissen.
Nu wenste Molotof de Duitsers niet alleen
neutralisatie, doch ook geallieerd toezicht
op hun politietroepen op te leggen. Over
vrije verkiezingen in Duitsland werd nu
helemaal niet meer gesproken.
(Van onze Amsterdamse redactie)
Molotof heeft door zijn voorstel, naar
•de mening van waarnemers, ook de
laatste troeven uit handen geslagen van de
Duitse sociaal-democraten, die de laatste
dagen een versterkte actie hebben ge
voerd om de Westelijke ministers er toe
te bewegen het E.D.G.-verdrag aan te
bieden als ruilobject voor de Duitse een
heid. De socialistische leider Ollenhauer
die moeilijk zou kunnen worden begre- Woensdag nog een dergelijke ruil
pen door het Amerikaanse volk na al de aanv,Pvoien <j0ch hij vond in Molotof-
cc.it ii.TH,r>V\ nïin t 4
offers, die het voor Europa gebracht had.
Hij zag in het voorstel de oude Russische
toeleg: niet alleen West-Duitsland, doch
geheel West-Europa van zijn verdediging
te beroven en bloot te stellen aan het ge
vaar van een aanval. Hij weerlegde Mo
lotofs voorstelling van zaken als zouden
bij de bestrijding van kou, koorts,
griep en pijn. Koker 90 en 50 ct.
plan geen enkele steun voor voortzetting
van zijn oppositie.
De vier ministers zullen Donderdag in
het geheim over Azië spreken en vervol
gens Donderdagavond gezamenlijk aanzit
ten aan een maaltijd in het gebouw van
de geallieerde controleraad. Vrijdag zul
len zij dan het Oostenrijkse staatsverdrag
onder de loupe nemen. Dr Figl, de Oosten
rijkse minister van buitenlandse zaken,
heeft Woensdag reeds geconfereerd met
zijn Westelijke collega's. Hij zal Donder
dag met Molotof besprekingen voeren.
Wanneer de wet Goederenvervoer Bin
nenscheepvaart samen met de desbetref
fende uitvoeringsbeschikkingen op 15 Fe
bruari in werking zal treden, wordt in de
binnenlandse scheepvaart een geheel
nieuwe situatie geschapen, waarbij met de
historisch gegroeide verhoudingen inzake
de betaling van de scheepsbevrachtings-
provisie door de schipper wordt gebroken,
zo schrijft ons de Vereniging van Ned. ma
kelaars in scheepsvrachten.
Was het tot nu toe de gewoonte en te
vens voorschrift, dat de schipper met zijn
vrachtpenningen de scheepsbevrachtings-
provisie betaalde, volgens de nieuwe be
palingen moet deze provisie thans voor
rekening van de opdrachtgevers komen.
De vrachtprijzen zullen voortaan exclusief
scheepsbevrachtingsprovisie worden vast
gesteld.
De vereniging is van oordeel, dat zowel
voor de schippers als scheepsbevrachters
i„ het algemeen voor het bedrijfsleven
mJAo lande zich tal van moeilijkheden
hier te lanae toest=„/i
het algemeen voor het bedrijfsleven
tl lande zich tal van moeilijkheden
indoen door de nieuwe toestand,
zullen voordoen ouui W wpivp enle
die een sjtuatie schept, welke enig m
Europa is.
O
De christen-democraat Mario Scelba
heeft Woensdag een nieuwe Italiaanse
regering gevormd, die steunt op de
christen-democraten, de socialisten en de
liberalen. Scelba heeft president Einaudi
Woensdagavond de ministerslijst over
handigd.
De nieuwe premier is een verbitterd
tegenstander van communisten en na
oorlogse fascisten, en heeft als minister
van binnenlandse zaken in vorige kabi
netten zich de naam van „Italië's sterke
man" verworven.
Mario Scelba is behalve premier ook
minister van binnenlandse zaken. Zijn
plaatsvervanger is de sociaal-democrati
sche leider, Giuseppe Saragat.' die tevens
minister zonder portefeuille is. Saragat
treedt thans voor het eerst als minister
op.
Andere leden van het kabinet zijn o.a.:
Attilio Piccioni (chr.-dem.): buitenlandse
zaken; Ezzio Vanoni (Chr.-dem.). begro
ting; Roberto Tremellom (soc.-dem.):
financiën; Paolo Emilio Taviani (chr.-
dem.): defensie; Gaetano Martino (lib.),
onderwijs; Bruno Villabruna (lib.): han
del en industrie; Ezio Vigorelli )soc-" -
dem.): arbeid; Giuseppe Medici (chr.-
dem.) landbouw; en Michele de Pietro
(chr.-dem.): justitie.
Het nieuwe kabinet telt in totaal veer
tien christen-democraten, vier socialisten
en drie liberalen.
De regering-Scelba kan in de 590
leden tellende Italiaanse Nationale Ver
gadering op een meerderheid van onge
veer zestien stemmen rekenen, mits de
leden van de rechtervleugel der christen
democraten en die van de linkervleugel
der rechtse socialisten zich aan de partij
lijn houden. In de senaat is de meerder
heid der regering geringer.
De kleine republikeinse partij was niet
bereid aan de regering deel te nemen,
ook niet na herhaald aandringen door de
drie regeringspartijen. Zij heeft echter
wel haar steun in de volksvertegenwoor
diging toegezegd.
De nieuwe regering komt aan de macht
op een ogenblik, dat de machtige commu
nistische partij overal in het land ageert.
Volgens de autoriteiten moeten de sta
kingsparolen, die in het gehele land zijn
uitgegeven, gezien worden als een onder
deel van een offensief tegen het nieuwe
kabinet.
Woensdag heeft het werk in de havens
van Genua, La Spezia en Savona drie
uur stil gelegen. Vandaag staat een 24-
uurstaking in Milaan en omgeving op het
programma, waarvoor arbeiders in de
industrie, de gas- en electriciteitsbedrij-
ven en de transportdiensten zijn opge
roepen.
Later in deze week en in het begin van
de volgende week zullen andere stakim
"en worden afgekondigd, welke door het
grote onder communistische leiding
staande algemene vakverbond en de
kleine sociaal-democratische vakbewe
ging worden georganiseerd. Het grote
christen-democratische vakverbond v(
zet zich echter tegen deze acties.
(Van onze Romeinse correspondent)
Heden, 1Februari, wordt pater
prof. dr L. Bender O.P 60 jaar. En ook
al is dit beslist niet iets bijzonders en
al interesseert het de jarige persoonlijk
maar matig), toch is er één reden,
waarom toij er aandacht aan willen en
moeten besteden. Om de eenvoudige
reden, dat „iedereen" hem kent. Zijn
naam, het korte en familiair-geworden
..Bender", is een klank zowel in
Rome, waar hij nu al ruim twintig jaar
woont, als in Nederland en vooral in
tyn eigen) Rotterdam.
Het merkwaardige is, dat iemand, die
hem regelmatig „gelezen" heeft, voordat
hij de professor persoonlijk leert kennen,
onvermijdelijk een lichte verbazing voelt.
De schérpe jurist, die in de ontelbare
artikelen aan het woord is op een nuch
tere glasheldere wijze, beantwoordt in
geen enkel opzicht aan de uiterlijke per
soonlijkheid, die men zich had voorgesteld.
In plaats van een kleine, pijlsnelle mon
nik met diepzwarte scherpzinnige oogjes
zoals wij ons persoonlijk de grote „Ben
der" hadden voorgesteld bevindt men
zich plotseling tegenover een reus van een
man met rustige bewegingen, allervrien
delijkste ogen en een langzame gemoede
lijke stem. Verscheidene malen werd ons
op recepties of bijeenkomsten van de
Nederlandse kolonie gevraagd: „Wijs mij
nou die „Bender" eens aan!" Het kostte
nooit enige moeite: hij teeks minstens een
half hoofd boven iedereen uit
Deze 60-jarige ras-Rotterdammer volgde
de lagere school in zijn vaderstad; ging
daarna naar hét Dominicus-College in
Nijmegen en vervolgens in Huissen bij de
Predikheren. In 1911 trad hij in en op
23 September 1913 deed hij zijn professie.
(Bij zijn veertigjarig professie-feest vijf
maanden geleden was zijn hoogbejaarde
moeder aanwezigHij deed zijn filo
sofie in Zwolle, zijn theologie in Huissen
en werd in 1919 priester gewijd in Utrecht.
In 1920 maakte hij zijn lectoraat, wederom
in Huissen.
Dat zijn oversten hem naar Rome zon
den, lag voor de hand. Hij studeerde Ker
kelijk recht en promoveerde in 1923 aan
het Angelicum. (Dit geschiedde: „Summa
cum laude" het het zal achteraf nie
mand meer verbazen).
Hij was prof in Huissen en van 1932 af
in het Albertinum in Nijmegen. Toen eiste
Rome hem op: van 1933 af doceert hij
Kerkelijk recht aan het Angelicum: filoso
fie van het Recht, Romeins Recht en (zijn
specialiteit): Huwelijksrecht. Hier deed
zich het merkwaardige feit voor, dat hij
niet minder dan tot vier keer toe gekozen
werd als deken van de faculteit.
Over zijn ontelbare artikelen schreven
we reeds. In ons land zijn het de laatste
jaren vooral De Bazuin, waarin hij een
eigen rubriek heeft en De Nieuwe Eeuw.
In het buitenland vooral in „Angelicum",
(waarin hij in het Latijn schrijft), de
„Ephemerides Juris Canonici" en de be
faamde „Monitor Ecclesia-ticus". (Vroeger
was hij met name bekend om zijn bij
dragen in Het Schild, terwijl hij ook in
ons blad vele artikelen publiceerde). En
tenslotte is daar de indrukwekkende reeks
brochures, waarin hij de moeilijkste onder
werpen behandelt op zijn eigen manier:
helder, nuchter en snel. (In Rome doet het
verhaal de ronde, dat hij zelf pleegt te
zeggen: „Ik moet even een brochure
schrijven
Hij was een der met zorg gekozen spre
kers -op he,t wetenschappelijk congres ter
gelegenheid van het 400-jarig bestaan van
de „Gregoriana" en wij vernemen, dat hi]
thans is uitgenodigd om een rede te hou
den op het Internationale Juristencongres
in Salamanca in April a.s. Wij weten niet,
waar hij zich meer op verheugt: op de
rede en het congres of.op de reis. Want
deze vrome reus is een geboren reiziger.
De zeer velen, die hem ooit om inlichtin
gen hebben gevraagd, zullen toegeven, dat
er tussen Groningen en de zuidpunt van
Sicilië niet veel te beleven valt op toeris
tisch gebied, waar „Bender" niet van af
weet. Daar komt dus thans Spanje bij.
Evenals Portugal. Want hij gaat (natuur
lijk) „even" naar Fatima. zal in het voor-
WANNEER het PLAN van de he-.'
W. F. van Eelen doorgaat en 4e
kans daarop is op het ogenblik al
meer dan negentig procent dan zal
Amsterdam nog in Mei een attractie ryker
zijn, welke niet alleen de vreemdeling m
maar zeke. ook de hoofdstedelingcn inteis
zal kunnen vermaken. De heer Van Eel :n
heeft zich namelijk bereid verklaard vos'
zes sociale instellingen in Amsterdam
welke hoofdzakelijk onder de jeugd wer
ken, op het open terrein aan het Rem
brandtsplein, waar eens h"* grote Rem-
brandt-bioscoopthcater stond, dat in de
oorlog door brand werd verwoest, een
wittc-muizenstad te bouwen De opbrengst
van deze vermakelijkheid kemt natuurlek
ten goede aan de zes ins'ellingen, naar
gelang elk van haar heeft deelgenomen
in het beginkapitaal Werkstudenten krij
gen er een nieuw object aan om hun studie
te kunnen bekostigen; zij zullen namelijk
alle functies, die in deze miniatuurstad
door mensen moeten worden vervuld, op
zich nemen.
Het geheel, dat de naam „Witte Muizen
Wonderland" zal dragen, is zeer zorgvul
dig voorbereid, zodat men met bezorgd
behoeft te zijn, dat er ook maar enigszins
sprake zou kunnen zijn van dierenmishan
deling De beestjes zullen wanneer ztf
voor liet pnbliek optreden, niet door men
senhanden kunnen worden aangeraakt De
attractie krijgt een semi-permanent
rakter; over acht jaar wil de
ka-
gemeente
bijgaan nog de H. Jaar-aflaat in Compos-I deze ruimtc namelijk gebruiken om een
teila verdienen, om tenslotte over Lourdes j doorbraak te verkrijgen naar de joacn-
terug te keren
Hij leve nog
veel.
een brandweerauto, waarvan de laddir
uitstaat, een rijdende tram, branden je
straatlantaarns, enz. De straat eindigt in
een miniatuurkermis, waar alle vermake
lijkheden zullen draaien en wentelen D t
stadje dat geheel achter glas is opgetrok
ken, zal natuurlijk vooral voor de kinde
ren een grote attaractie zijn.
Voor de volwassenen zal er aan de an
dere wand van het gebouw gelegenheid
zijn deel te nemen aan witle-muizenracei.
Daar zijn boven elkaar twee maal tien
renbanen van vijf meter lengte aange
bracht, waarlangs de mm zen zullen haru
lopen om een in een hok.ïe liggend stukis
kaas te bemachtigen. Het geheel wordt
omlijst met een gezellig muziekje, terwijl
e<en verslaggeefster, gezeten in een roton
de de deelnemers en het publiek op de
hoogte houdt van het verloop der races.
Gezien het sociale doel, dat met deze
wedstrijden wordt beoogd zal vergunning
worden gevraagd, om, evenals dat bij de
paardenrennen geschiedt, ook hier de tota-
lisator toe te laten, zodat het met-deel
nemende publiek weddenschappen kan af
sluiten.
Dat kan een goudmijntje voor het
sociale werk in de hoofdstad worden zo
zeide de heer Van Eelen ons, die er aan
toevoegde, dat zijn project voor het ko
mende seizoen zal zijn verwezenlijkt om
de Amerikanen, die dol zijn op dergelijke
races, iets bijzonders in Amsterdam te bie
den.
lang. (En hij reize nog
In Wierden is het drie maanden oude
dochtertje van de familie E„ wonende
aan de Nijverdalsestraat, in de wieg ver
brand, toen een stoomapparaat vlam vat
te op een moment, dat de moeder elders
in het huis werkzaam was. Bij het kmdje
moest op doktersadvies worden ge
stoomd. De baby liep ernstige brandwon
den op en werd in zorgwekkende
toestand naar het ziekenhuis te Almelo
vervoerd, waar zij enige uren later over
leed.
buurt.
Het muizenstadje bestaat uit drie gedeel
ten: een kijkspel en race-banen, terwijl
daarnaast zal worden gezorgd, dat steeas
wisselende attracties, als marionetten
theater of een dansgroep, het houden van
een kleine tentoonstelling b.v. van een
spoorwegmaquette, het bezoek aan „Witte
Muizen Wonderland" nog meer zullen sti
muleren.
Het kijkspel is ondergebracht in een
miniatuurstadje van plexiglas, dat 5 meter
lang en 2 meter breed zal worden en
waarin zich allerlei gebouwen zullen be
vinden, welke ook in een echte stad zju
zobls een ziekenhuis met kraamkamer, een
dancing met een electrisch geleid strijkje.
r
r
Zo zal de ingang van itte Muizen
Wonderland" op 't Rembrand-tplein
in Amstedam zijn.
Wynand Fockink
Een geneeskundig onderzoek van
gen der Belgische middelbare scholen
heeft aan het licht gebracht dat 30 Proc®"J
van hen ladende is aan steornissen. hci
merendeel is overspannen als gevolg van
te veel huiswerk. Het uiteindelijk resultaat
van deze toestand is. dat niet minder dan
10 pet der leerlingen de studie moet op
geven. Dit heeft de Belgische minister van
onderwijs Pierre Harmei. gezegd tijdens
een voordracht.
Een groot aantal leerlingen is boven
dien verstandelijk niet rijp voor, het on
derwijs in zijn huidige vorm zo verklaar
de de minister verder en het is dan ook
niet te verwonderen, dat aan het einde
van de zes studiejaren nog slechts 30 pet
j ,m~ rfnet De minister noemde het
e"ndve?heugend verschijnsel dat het aan
tal kinderen uit gezinnen van arbeiders
toeneer
echter
kunnen
diploma hCXoTert
taak der leraren wordt bierd°°l
zwaarder, omdat zij niet .„apht va_
rekenen op de erfelijke overdracht van
taal, woordenschat en opvoeding.
De minister was
voorts van oordeel, dat verbeteren
de overladen lesroosters en het vele huis
werk dat dc leerlingen wordt opgegeven
gelijk staan met „intellectuele mishande
ling" Hij betoogde, dat heel wat vakken
geschrapt dienen te worden en wat het
huiswerk betreft herinnerde hjj er zjjn
toehoorders aan, dat aan het parlement
eer wetsontwerp is voorgelegd op grond
waarvan hel verboden zal zjjn leerlingen
van 12 tot 15 jaar taken op te geven voor
thuis, die meer dan 'wee uur vergen. De
minister kondigde tevens een aantal her
vormingen aan. Zo zal het medisch school
onderzoek en de sludie-orientering worden
uitgebreid.
in verband met de verandering van het
maatschaDueliik milieu in het middelbaar
Onderwijs" zal een h>ge-e normaalschool
worden opgericht, waar de '"aren in e
middelbare onderwijs een cursus zullen
moeten volgen alvorens les te g
geven. Tenslotte zullen vertegenw -
digers der belangrijkste gezinsverenigin
gen worden opgenomen In de nationale
commissie voor het onderwijs om de be
trekkingen tussen ouders en leraren te
Met prof. Cobbcnhagcn verliest Tilburg meer dan een eminent hoog
leraar. Men mag zeggen dat prof. Cobbenliagen het hart was van dc
Katholieke Economische Hogeschool, die voornamelijk door zijn stuwend
werk tot stand kwam en waar hij vijf en twintig jaar lang een grote rol
gespeeld heeft, niet alleen als geleerde maar ook als hartelijk animator van
de academische gemeenschap.
Het is misschien vooral door de vestiging van de Tilburgse academische
gemeenschap dat prof. Cobbenliagen het stempel van zijn persoonlijkheid
op het academisch leven in Tilburg heeft gedrukt. Aanstonds zag hij m
dat er een innige band en een daadwerkelijke samenwerking moest bestaan
tussen de hoogleraren, de studenten en de afgestudeerden. Op deze drie
zuilen liet docenteucorps, het Tilburgs studentencorps St. Olof en dc
mede door hem opgerichte Tilburgse Academische Economische Kring
bouwde hij een academische gemeenschap die het ideaal van de klassieke
civitas academica nabij kwam.
Andere belangwekkende werken van de
overledene zijn Theoretische beschouwin
gen over het verband tussen inkomens
theorie en prijstheorie (1933) en „Grond
slagen en motieven van het economisch
handelen (1945).
Organisator toonde hij zich ook in het
beleid van de hogeschool, waarin hij steeds
een groot aandeel had. Begonnen met een
bescheiden programma, groeide het onder
wijs te Tilburg in korte tijd uit tot een
stelsel waarin de eigenheid van de katho
lieke -hogeschool wel bijzonder duidelijk
aan het licht trad. Het onderwijs breidde
zich niet alleen uit over de grenzen van
de aanvankelijke handelshogeschool heen
naar een economische hogeschool, maar
ontwikkelde zich ook vanaf 1946 "a^cle
economische en economisch-s fjpi!n„
als een geheel afzonderlijk sociale afdeling^
Dit voortrekkerswerk, tekenend voor de
invloed van de Tilburgse visie, dat het
economische niet buiten het raam van
sociale gezien kan worden, is wederom
voor een belangrijk deel het werk van
prof. Cobbenhagen geweest
Als bijzonder scherpzinnig man van
wetenschap deed hij zich reeds kennen
door zijn proefschrift „De verantwoorde
lijkheid in de onderneming", waarop hij
in 1921 te Rotterdam promoveerde. Als
eerste wees prof Cobbenhagen hierin op
de verschuiving van de verantwoordelijk
heid naa" de directie van de onderneming.
Op 10 September 1893 werd M. J. H.
Cobbenhagen geboren in Gulpen. Hij be
zocht het gymnasium te Rolduc, waar hij
in 1911 examen-A deed. Hierop studeerde
hij twee jaar filosofie in Rolduc en ver
volgde daarna in 1913 zijn studie aan het
groot-seminarie te Roermond. Terwijl hij
nog diaken was, werd hij in November 1916
benoemq tot leraar aan het college te Rol
duc, waar hij enige godsdienstlessen gaf
en het toezicht hield op de studenten. In
1917 op 24 Maart werd prof. Cobbenhagen
priester gewijd. Hij ging studeren aan de
Nederlandse Handelshogeschool in Rotter
dam. waar hij in 1919 het diploma handels-
economie behaalde en op 27 October 1921
slaagde voor het doctoraal examen in
de handelswetenschappen.
Naast economie en bedrijfsaardrijkskun-
de had de latere hoogleraar privaatrecht
en economische geschiedenis gestudeerd.
Na zijn doctoraal examen behaald te heb
ben, werd hij leraar aan het college te
Rolduc en later lid van velschillende on
derwijs- en examencommissies. Bij de op
richting van de handelshogeschool m Til
burg in 1927 werd prof. Cobbenhagen be
noemd tot buitengewoon hoogleraar Niet
lang na z.ijn benoeming promoveerde hij
in de handelswetenschappen.
Bij het zilveren feest van de Kath. Econ
Hogeschool werd de thans overledene be
noemd tot commandeur in de Orde van
Oranje Nassau, om de vele verdiensten
die hij verwierf door zijn streven om de
professoren, afgestudeerden en studenten
van de hogeschool werkelijk te maken tot
een gemeenschap. Dat hij in dit streven
geslaagd is daarvan is de laatste jaren bij
herhaling getuigenis afgelegd.
Op 12 October 1947 werd hij door Z.H
de Paus tot Geheim Kamerheer benoemd.
Naast vele wetenschappelijke en ju^at-
schappelijke functies en werkzaamheden,
had vooral ook 't Tilburgs Studentencorps
St Olof de warme belangstelling van de
overledene. Vanaf het eerste begin heelt
prof. Cobbenhagen het als zijn voornaam-
ste taak gezien de economische studenten
voor te bereiden op hun belangrijke taak
in de samenleving. Iedere Maandagavond
kwamen te zijnen huize studenten bijeen,
om van gedachten te wisselen over le
vensvragen
Het erelidmaatschap van het R.K. Stu
dentencorps St Olof, dat prof. Cobben
hagen werd aangeboden bewijst dat zijn
belangstelling voor het welzijn van de stu
denten op hoge prijs werd gesteld. Toen
de eerste afgestudeerden de hogeschool
verlieten, beschouwde de overledene het
als een belangrijke opgav» deze personen
verhonden te houden aan de hogeschool-
gemeenschap en daarom is hjj de srote
promotor geworden van de Tilburgse Aca
demische économische Kring, waarvan ny
onmiddellijk na de oprichting raadgevend
hoogleraar werd. Bij het twintig-jarig
bestaan van T.A E.K. heeft prof. dr Cob-
benhagen de afgelopen Zaterdag nog in
een prachtige redevoering als het ware zyn
testament neergelegd, er op wijzend hoe
zeer dc volledige mens het nodig heeft, dat
wetenschap en geloof zich voor hem voort
durend met elkaar confronteren. Het heen
Bij de Tweede Kamer is in8ed'e"d
wetsontwerp „Machtiging tot het van
rijkswege garanderen van geldleningen
ten behoeve van de stichting en inrich
ting van gebouwen van gesubsidieerde
bijzondere scholen voor mjverheidsonder-
W De' vele wijzigingen, die de wet van
22 December 1919 heeft ondergaan, maken
het aldus de toelichting, wenselijk de
daarin behandelde stof opnieuw te rege
len In het wetsontwerp wordt voorge
steld het maximumbedrag van gegaran
deerde leningen van 175.000.000 te ver
hogen tot 275.000.000.
Het nog steeds groeiende aantal leer
lingen van de nijverheidsscholen en de
toenemende belangstelling voor dit on
derwijs in al zijn geledingen blijven uit
breiding van het aantal van deze scholen
noodzakelijk maken. Het is te verwach
ten, dat het bouwen van nieuwe scholen
en de verbouwing en uitbreiding van be
staande schoolgebouwen in de naaste toe
komst in een sneller tempo dan tot nu toe
het geval was zullen kunnen geschieden.
Met het oog daarop is een verhoging
met 100.000.000 naar de mening van de
staatssecretaris alleszins aannemelijk.
Gij hebt vast ook wel eens, gelijk wij,
voor een dure horlogezaak gestaan en
verlangend, hebzuchtig bijna, gekeken
naar de glinsterende klokjes in goud ge
vat en „met van alles er aan", welke op
frivool groen fluweel uitgestald lagen.
Misschien bewonderde U, weer gelijk wij,
de prachtige overdadig-fleurige reclame
platen met afbeeldingen van horloges, die
zich zelf opwinden letterlijk wel ie
verstaan! stopwatch zijn, de datum
aangeven en tevens, alsof het nog niet erg
genoeg is, de romantische gebruiker haar
fijn over de maanstand inlichten. Wees
niet afgunstig, geliefde lezers en lezeres
sen. Gij behoeft werkelijk niet jaloers op
de bezitters te zijn.
Wij hebben namelijk de gelukkige eige
naar van een dergelijk miniatuur
Fries(ch)e klok gesproken. Eigenlijk was
het de ander slechts. »'ie praatte, want
toen wij hem over zijn uurwerk begon
nen, raakte wat ge noemt de beer los.
Hij was als jongeling naar de Verenigde
Staten getogen. In gezelschap van zijn
echtgenote, maar zonder middenstands
diploma of pokkenbriefje. Dat was twin
tig jaar geleden, in de vrolijke wespen
taille-tijd. In plaats van enige contanten,
had hij een Volendammercastuum in zijn
bagage zitten en dat was het begin van
zijn fortuin. Immers, in New York kreeg
hij onmiddellijk een betrekking bij één
der grootste slijterijen. Zijn werk bestond
er in, dagelijks één keer Broadway en
Wallstreet op en af te lopen in zijn^chil-
derachtige kledij met in de hand een
kruik onversneden Schiedamse glorie. De
volle fles mocht hij na de wandeling hou
den. Na een half jaar had hij zoveel fles
sen vergaard, dat hij een Hollands restau
rant begon. Zijn vrouw maakte er de
boerenkool en de snert cn hij diende de
spijzen op in costuum. Twintig jaar later
had hij veertig Hollandse eethuisjes over
geheel Amerika verspreid en de oude be
sloot zich terug te trekken om de levens
avond in het geboorteland door te bren
gen. Bij het afscheid bood het gezamenlijk
personeel een uurwerkje aan van het
uitgebreide, hierboven beschreven type.
Op de boot begonnen de moeilijkheden.
De tweede morgen op zee, verscheen hij
een half uur te laat aan het ontbijt. Dit
wekte verwondering bij de overige passa
giers, want de brave was nooit een toe
gewijd dienaar van Bacchus geworden.
Hij werd dan ook prompt des duivels,
toen verschillenden van zijn tafelgenoten
zeer nadrukkelijk vroegen of hij goed ge
slapen had. Helaas! De volgende dag be
trad hij een vol uur te laat de ontbijt
kamer en de daaropvolgende was er van
ontbijt geen sprake meer, daar men de
eetzaal reeds voor de lunch in gereedheid
bracht.
Laat ons kort zijn. Een dag voor aan
komst in Rotterdam kreeg hij door, dat
het al maar Oostwaarts varend steeds
weer een uur vroeger werd.
De man was klaar met zijn verhaal en
we keken hem ontzet aan. Dat deed hem
kennelijk goed. want terwijl hij een blik
on het tere glinsterende, niet-tikkenrie
klokje aan zijn pols wierp, murmelde hij
nog: ..Miin maanstanden, mijn kalender!
Alles in de war!" Dan ging hij weer met
nieuwe moed op zoek naar een horloge
maker. die het zou aandurven het onge
repte innerlijk van het mechanisme weer
in het reine te brengen.
Mgr Henneman werd geboren te Alk
maar op 11 November 1W en priester
gewijd in 1921. Hij was achtereenvolgens
kapelaan te Overschie en Scheveningen
en werd in 1924 leraar aan het seminarie
Hageveld. waarna hij in 1930 benoemd
werd tot piofessor in Warmond.
Nadat bij in 1942 rector van Huize
St Elisabeth" te Amsterdam was gewor
den, kreeg hij in 1947 de eervolle en be
langrijke taak van archivaris en conserva
tor van het Bisdom Haar'em.
Zijn vele verdiensten in velerlei functies
werden ook van pauselijke zijde hoog ge-
waardeert hetgeen bleek uit zijn be
noeming in 1951 tot Geheim-Kamerheer
van Z. H. de Paus.
Mgr H enne man. geboren Alkmaarder,
erfde van zijn vader de lust voor de
geschiedenis-vorsing eigtn aan de Alk-
maarders in hun vermaarde stad. Zijn op
leiding genoot hij in de seminaries van
hef Bisdom Haarlem die hij later als
docent zou dienen. Twaalf iaar lang
doceerde hij te Warmond de Kerkge
schiedenis en na een korl verblijf in het
Elisabeth-Gesticht te Amsterdam werd hij
benoemd tot Archivaris 'an het. Bisdom
gekweten
Geduld'g vorser, poogde hij klaarheid
te brengen in verschillende kwesties, en
met succes Jammer dat de buitenwereld
zo weinig beeft mogen prof'teren van zijn
verdienstehike arbeid Zijn grote accuraat
heid was oorzaak, dat h'j nooit voor de
dag is gekomen met zijn giote werk: de
Amsterdamse Kroniek over de gebeurte
nissen voor de reductie van Amsterdam,
eigendom van de Nijmeegse Universiteits-
Bibliotheek. Hij heeft aan het moeizame
werk geschaafd en verbeterd tot zijn
ziekte hem het verdere werk uit de hand
nam. Degene, die het zat voltooien, zal
telkens weer dankbaar teruggrijpen op de
door mgr Henneman verzamelde gegevens.
Ook andere onderwerpen sneed hij aan,
doch hij kon maar niet besluiten tot uit
eindelijke publicatie.
Een groot succes in zijn leven Is ge
weest de organisatie van de Tentoonstel
ling van Kerkelijke Kunst afd. Neder
land, in het jubeljaar te Rome. Terecht
werd hij daarvoor beioond met zijn
pauselijke onderscheiding
Moge de trouwe man en vriend, de
vrome priester, in de hemel de rust vin
den, die hem op aarde niet gegeven was.
gaan van deze figuur zal ongetwijfeld in Met grote ijver heeft hij zich
wjjde kring betreurd worden. van de hem opgelegde taak.
Naar wij vernemen heeft mevrouw Hcli.«
Haasse de opdracht van de minister van
O., K. cn W. tot het schreven van een
bevrydingsspel aanvaard.
Zy zal in het najaar van 1954 met haar
opdracht gereed zijn, zodat het spel om
streeks de bevrydingsdag in 1955 voor het
eerst zal kunnen worden opgevoerd.
