Italië heeft een meerderheids
regering
Maar ook Scelba staat
zwak
E.D.G. als achtergrond van de
Berlijnse conferentie
Neutraal Duitsland vacuum in
het hart van Europa
VEEMARKT naar terrein ten
Oosten van de Boezem
Dividend R.S. Stokvis 9 (12,5) pt.
Groeiende belangstelling voor
Vlaamse boek
DUBBEL SCHOOLGELD VOOR AMERIK. KATHOLIEKEN
Bus Den Haag-Amsterdam lijkt
doodgeboren kindje
Reclame
TIEN JAAR NA DE RAMP DIE
NIJMEGEN TROF
D
O
Rotterdamse Gemeenteraad
D
Tegen de verdrukking in groeit het aanta
katholieke scholen in de V.S.
G
Hogere uitkeringen aan
cle gemeenten
districtshoofden
College van B. en W. in liet ongelijk gesteld
In Maart televisie uit
België
Yervrpegde aflossing f 3 millioen
converteerbare obligaties
Belgische ambassadeur opende
tentoonstelling
Wassenaar wil halte in
zijn gemeente
Uitvaart en begrafenis
Jan Eloy Brom
Drievoudige moord te
Varsseveld
Maakt
VRIJDAG 19 FEBRUARI 1954
PAGINA 7
CACAO IN LONDEN HOGER
SCHOKBETON VRAAGT
HYPOTHEEKMACHTIGING
RIJKSVERKEERS
INSPECTIE
rl MoïfktèrSstandpiraats ^euwardmi;
keer1 mr J 6j'undeboom!1 ter standplaats
Europees net later gereed
GEEN GEMEENTE
SUBSIDIE VOOR
HUMANITAS
Geen lerarenorganisatie
Sociale activiteit dei
parochies
Schoolstrijd onbekend
Leraren-tekort
Dader krijgt opnieuw levenslang
AQUAREL VOOR
MARIA ASTRID
(Van onze Romeinse correspondent) i
ROME, Woensdag
Donderdag zal Italië's nieuwe minister
president, Mario Scelba, zijn regerings
programma aan het Parlement presente
ren, waarna Vrijdag de debatten begin
nen: eerst in de Senaat, vervolgens (na
verkregen vertrouwens-votum) in de Ka
mer. Zij zullen vermoedelijk een week of
twee duren.
Aan de uitslag van de stemming wordt
niet getwijfeld. Dit nieuwe kabinet kwam
zoals bekend, tót stand uit de samenwer
king van de vier zg. Centrum_partijcn:
Democrazia Cristiana, Sociaal-democraten
Liberalen en Republikeinen. Laatstge
noemden beschikken slechts over vijf ze
tels in de Kamer en niet één in de Se
naat; zij besloten niet actief" aan de rege
ring deel te nemen, doch zegden hun
steun toe.
En zo heeft het land dus voor het eerst
sedert Mei '53 een regering, die steunt
op een vaststaande meerderheid. Maar
betekent dit nu ook, dat er een einde aan
de parlementaire crisis is gekomen.
Geenszins.'
Wii herhalen in het kort de voorge
schiedenis, die tot de tegenwoordige, on
verkwikkelijke situatie heeft geleid.
De eind.uitslag van de jongste verkie
zingen in Juni '53 leverde - zoals men
zich herinnert - een bittere teleurstelling
op- geen enkele partij of groep had de
vereiste helft-plus-een-stem behaald, die
volgens de nieuwe, fel omstreden Kieswet
-Scelba, met drie-vierde van het aantal
zetels gehonoreerd moest worden. En dus
werd een oude formule van proportionele
verdeling der zetels toegepast. En de z.g.
„Franse" situatie, die men juist had wil.
jen voorkomen was een onontkoombare
werkelijkheid geworden.
Tegenover een versterkte extreem
linkse sector (communisten en Nenni-so-
cialisten) die over 218 zetels beschikt,
stond het Centrum met 303 zetels, terwijl
de rechtervleugle (ook al aanzienlijk ver
strekt) 40 Monarchisten en 29 Fascisten
omvatte.
De Democrazia Cristiana met haar 265
zetels was weliswaar de grootste partij
gebleven, doch kon voortaan niet meer
alleen regeren. Bovendien brak ér een
felle onenigheid uit tussen de voormalige
vier bondgenoten, die elkaar wederzijds
de schuld gaven van de mislukking van
de „operatie-Scelba". Een periode
verwarring en onzekerheid begon:
kabinets-formateurs, vier regeringen
een ernstige ontwrichting van de
politieke constellatie hebben
maanden het land vele jaren achteruit
gebracht en de jonge democratie de ern
stigste crisis berokkend sedert.1946!
Na de „experimenten" van De Gas-
peri, Piccioni, t-ella en Fanfani die alle
mislukten tengevolge van de wanhopig-
makende veraet'dheid onder de christen
democraten ,Lek het alsof het gezonde
van
zes
en
oude
in zeven
verstand eindelijk ging zegevieren. Men
stak de koppen bij elkaar en kwarn tot
een vier-parUien-uvereenkomst. Deze
overeenkomst Lpzit alle feilen en gebre
ken (en gevaren) van een huwelijk, dat
tegen de zin van het jonge jaar door de
ouders wordt doorgezet. De geschiedenis
van deze jongsie kabinets-formatie be
wijst dit welspiekend: het werd een ge
marchandeer met portefeuilles, dat wel
zeer ontmoedigend werkte op de publie
ke opinie, die toch al volkomen de tpl
kwijt is geraakt.
Het kabinet-Scelba begint zijn bestaan
met een meerderheid van twaalf stem
men, waarvan er evenwel twee hoogst
dubieus zijn. Bii de stemming over bet
vertrouwens-ve*um die openlijk moet
zijn, zal niemand van de verbondenen de
moed hebben tegen te stemmen. Doch bij
de eerste de beste geheime stemming kan
men het ergste vrezen Daar komt bij, dat
zowel de sociaal-communisten als de
rechter-vleugel (zij het om volstrekt
verschillende motieven), hebben aange
kondigd, dat zij geen poging zullen na
laten om deze regering-Scelba ten val te
brengen.
Eerstgenoemrlen zullen dit doen door
middel van stakingen, die reeds in volle
gang zijn Bovendien speculeren zij op
het wisselvallige karakter van de leider
der sociaal-democraten, Saragat, die
vice-premier is
De fascisten kunnen buiten beschou
wing blijven. Maar de monarchisten, die
met hun 40 Kamerzetels een factor van
groot belang vormen wijzen er op, dat
de verkiezingen van 7 Juni niet alleen
„verloren" werden door de vier-partijen-
combinatie, die thans desondanks de
regering vormer maar meer nog door
Scelba-persoon'i.'k. die de „meerder
heids-wet" presenteerde. Dat juist Scelba
thans minister president is geworden,
achten zij (en waarlijk met alleen zij!>
een ontoelaatbare miskenning van de
uitslagen der verkiezingen en dus van de
wil van het kiezersvolk.
Een conclusi» van een beschouwing
inzake de polit eke situatie in Italië kan
derhalve (nog steeds) niet anders luiden
dan: de onzekerheid duurt voort. De
„levenskansen' van de regering-Scelba
zijn zeer gerina En zijn programma zal
hieraan niets kunnen veranderen; het zal
van geen invloed zijn op de houding der
oppositie. Omdat deze zich richt tegen de
persoon van de premier en tegen de
richting, die hij vertegenwoordigt als
mede tegen de wijze waarop deze rege
ring tot stand werd gebracht....
De Londense cacaotermijnmarkt be
leefde Woensdagmiddag een vlaag van
activiteit, voornamelijke als gevolg van
zware aankopen van een bepaalde in
vloedrijke zijde. De verkopen van de dag
beliepen 437 partijen van 5 ton ieder,
waarvan 150 partijen in de laatste tien
minuten werden verhandeld.
De prijzen waren vast, gevende een
stijging van ca 8s per hundredweight
voor de dag, daarmee voornamelijk de
stijging weerspiegelende van de verkoop
prijs van de marketing company tot 425s
voor goed gefermenteerde Goudkust
cacao.
Donderdag werd op de Londense cacao
termijnmarkt een nieuw record behaald,
toen 474 partijen verkocht werden (2370
ton). De prijzen waren wederom vast en
stegen ongeveer 8 sh. per cwt.
In een buitengewone vergadering van
preferente aandeelhouders der N.V.
Schokbeton zal goedkeuring worden ge
vraagd voor het eventueel verlenen van
hypotheek op de onroerende goederen der
vennootschap.
Ter toelichting op dit agendapunt deelt
de directie mede, dat de sterk toegenomen
omvang van de orderportefeuille en der
halve van de eisen, die aan de financie
ring soms tijdelijk worden gesteld en
waaraan ten dele door de Herstelbank
wordt voldaan, tot een verzoek om hypo
theekverlening ten gunste van de Herstel-
bank hebben geleid.
Achthonderd vier cn tachtig Njjmcge-
naren verloren het leven bij het verschrik
kelijke bombardement, dat op 22 Februari
1944 in het middaguur de Keizer Karei-
stad trof. Meer dan drie duizend mensen
werden, de een zwaarder, de ander lichter,
gewond. Zeer talrijk zijn de levenslang
invaliden, die tot aan het einde van hun
dagen de herinnering aan die zwarte,
trieste dag in de geschiedenis van Nij
megen, nu tien jaar geleden, bewaren. Di»
doden, gewonden en verminkten zijn het
zwaarste offer geweest dat Nijmegen lieeft
gebracht als aandeel in de herkregen vrij
heid van ons volk.
Te zwaarder werd het, omdat toen de
kruitdampen optrokken, een stad te voor
schijn kwam, die nauwelijks meer stad ge
noemd kon worden. Heel de binnenctao
was een rokende puinhoop geworden; hon
derden winkelpanden en bovenwoningen
drukke winkelstraten, kapitale gebouwen
en kerken, het was alles binnen enkele
minuten vergaan in een aaneenschakeling
van trieste ruïnes. Het hart was uit de
stad weggerukt, totaal en grondig. Maai
dat'die oude stad stad zonder hart
(Van onze correspondent)
Bij de gemeentebesturen is de mede
deling ingekomen, dat de ministers van
Binnenlandse Zaken en van Financiën
hebben besloten het percentage der alge
mene uitkering uit het gemeentefonds voor
1953 te verhogen van 116 tot 120. Deze
verhoging heeft betrekking op de meer
dere lasten welke de gemeentebegrotingen
als gevolg van de salarisherziening 1933
hebben te dragen.
Aanvankelijk had de minister van Bin
nenlandse Zaken beslist dat de salaris
herziening diende te worden gedekt u't
de 5% na-uitkering uit het gemeentefonds
„ver 1951- Deze maatregel stuitte op ern-
"tvige critiek van de zijde der gemeente
besturen, welke door leden van de
Tweede Kamer werd ondersteund bij de
behandeling van de begroting van Binnen
landse Zaken voor 1954. De genomen be
slissing rnag dus als een succes voor de
gemeenten worden aangemerkt.
Er dient nog een beslissing te worden
genomen met betrekking tot de hogere
lasten voor de gemeenten voortvloeiende
uit de met ingang van 1 Januari 1954 toe
gepaste salarisherziening, verbandhouden
de met de op die datum tot stand gekomen
huurverhoging
De minister van Binnenlandse Zalcen
heeft een spoedige beslissing in het voor
uitzicht gesteld.
De minister van Verkeer en Water
staat heeft besloten aan het hoofd te
ctpflen van het district van de mksver-
Upersinspectie; Groningen de rpkshoofd-
Assen; Overijssel de r£ks^®§pmans ter
het verkeer ir J A. C. Oudemans...^
standplaats Zwolle; Gelderland de
inspecteur van het verkeer hL t
hina, ter standplaats Arnhem,
de rijkshoofdinspecteur van het ve™
ir H. Rook, ter stand plaats Utreom-
Noord-Holland de rpkshoofdmspecteur
van het verkeer ir J. J- Helping, t
standplaats Amsterdam; Zuid-Holland
de rijkshoofdinspecteur van het verkeer
J J Oster, ter standplaats Rotterdam:
Zeeland de rijksinspecteur van het ver
keer mr J- Nieuwenhuis ter standplaats
Middelburg; Noord-Brabant de rijks
hoofdinspecteur van het verkeer mr R.
Holla ter standplaats s-Hertogenbosch;
Limburg de rijksinspecteur van het ver-
keer mr C. Coolen, ter standplaats Maas
tricht.
Na een zeer bewogen zitting, die met een korte onderbreking voor het
diner van gistermiddag twee uur af tot het middernachtelijke uur duurde,
beeft de Rotterdamse gemeenteraad met betrekking tot liet Veemarkt-
vraagstuk zowel de grootst mogelijke meerderheid als de minderheid van
hel college in het ongelijk gesteld.
Met 26 tegen 17 stemmen nam de raad namelijk een door de lieren
J. Wilschut (A.R.) en mr H. Willemse (P. v. d. A.) ingediende motie aan,
waarbij in principe werd besloten, de bestaande Veemarkt tc verplaatsen
naar een terrein ten Oosten van de Boezem en liet college werd uitgenodigd,
op korte termijn een daartoe strekkend voorstel in tie dienen.
desondanks de levensmoed heeft gehad en
de kracht ontwikkeld om door te gaan
te herbouwen, te herrijzen, dat moge de
aanleiding zün voor deze enkele regels
van pieuze herinnering. Is het offer van
doden en verminkten niet vergeefs ge
weest; uit de fatale vernieling heeft de
Nijmegenaar, niet versagend, de wil geput
zijn stad schoner en rijker te herbouwen
dan zij ooit is geweest.
Wie vandaag Nijmegen bezoekt, herkent
de stad nauwelijks, zo hij het beeld van
de verwoestingen anno 1944 nog in zich
draagt. Geheel nieuwe straten en pleinen
zijn tot stand gekomen en daarlangs staan
de nieuwe panden bij honderdtallen. Ker
ken werden op andere, meer doelmatige
plaatsen herbouwd in volle luister; grote
bedrijven zetten hun zaken voort in kapi
tale nieuwe gebouwen en de middenstand,
die zich van stonde af aan in noodwinkels
wist te behelpen, heeft tientallen panden
gebouwd, strak en schoon van architec
tuur.
De oude Sint Stevenstoren herrees heer
lijk uit zijn as en het carillon speelt weer
zoals het die noodlottige middag van 22
Februari '44 gespeeld heeft. Het oude, mid
deleeuwse stadhuis herkreeg zijn oude
luister, het werd zelfs schoner dan het
was geweest.
Ruim vierduizend nieuwe woningen
werden gebouwd- De industrie verdubbel
de sinds '40 haar capaciteit; prachtige
industrie-terreinen met unieke outillage
werden aangelegd; er kwam een industrie
haven tot stand, voorzien van de meest
moderne werktuigen. En nog zijn de plan
nen niet alle verwezenlijkt. Aan de his
torische Markt staan kapitale grootwinkel
bedrijven in de steigers; er zijn plannen
voor de bouw van een tunnel, die onder
de spoorlijn ArnhemNijmegen door, de
oude stad gaat verbinden met het groeien
de stadsdeel aan de zijde van Hees en
Neerbosch. Een monumentaal station is
voor een deel reeds afgebouwd en de plan
nen voor de uitbouw" van de Katholieke
Universiteit verkeren voor een deel reeds
in een vergevorderd stadium van uit
voering
In 1955 gaat Nijmegen de herbouw
vieren. Nog meer van wat thans in een
stadium van voorbereiding verkeert, zal
dan gerealiseerd zijn. Dan pas zullen de
wonden, die op 22 Februari '44 in de
Keizer Karelstad ?ijn geslagen, geheeld
zijn.
delijk. Waarscr.ijnlijk kan men in dit
verband zeggen dat volgens de Russen
een aanvaardbare Nato zo klein en zwak
moet zijn, dat zij in geen geval weerstand
aan een communistische agressie kan
bieden. Kan zij dit wel, dan is zij in Rus
sische ogen niets anders dan offensief,
alleen al omdat zij in staat zou zijn de
gewelddadige verovering van de "gehele
wereld tegen te houden. Wij merken hier
bij op, dat deze opvatting volkomen
overeenkomstig de communistische leer
is en dus door Molotof niet kan worden
opgegeven.
Dit geldt natuurlijk evenzeer voor de
Europese Defensiegemeenschap. Ook
deze is volgens haar opzet zuiver defen
sief; het is zelf? de vraag, of zij, als zij
op volle sterkt? is gekomen, tot een aan
val op de Soviet-Unie zou kunnen over
gaan, afgezien nog van de andere zijde
van dit vraagsri.k. dat democratieën nooit
oorlogszuchtig zijn; de ervaring heeft
juist geleerd, dat de democratieën zich
steeds weer laten overvallen op het
moment, dat zij zelfs niet tot een effec
tief verweer in staat zijn.
Maar bij de Europese Defensiegemeen
schap speelt voor de Russen niet alleen
de leer een rol Er komt nog een andere,
zeer sterke factor in het spel: de angst
voor Duitsland en dat is een zuiver na
tionale angst. Of het Westen in het ver
leden en ook thans weer te Berlijn met
dit laatste gefeven steeds voldoende
rekening heeft gehouden, laten we in het
midden Het is ook een vraag, of dit
mogelijk was. i'ooi een hopeloos verwar
de vermenging van ideologie en natio
nale gevoelens door de Russen zelf wordt
hebben gisteren tijdens een bezoek aan mogeU^k^spn^wkV nr^u0'»'^'1'^20 n,!eY0I?~
JA„t ♦„wuip. i m°geujK gemaakt om het onderscheid te
P DE THANS GEëINDIGDE BER
LIJNSE vermogendhedenconferentie
is de Europese Defensiegemeen
schap niet alleen voor de Russen het ob
ject van voortdurende scherpe aanvallen
geweest, maar heeft zij steeds als de
duidelijke achtergrond van alle bespre
kingen gediend. Natuurlijk moet het
Kremlin van de Noordatlantische Ver
dragsgemeenschap evenmin iets hebben,
maar Molotof heeft deze slechts langs in
directe weg bestreden. Alle bezettings
troepen moeten uit de Europese landen
worden teruggetrokken, alle vreemde ba
sissen, d.w.z. die van de Verenigde Sta
ten in Europa Afrika en Azië moeten
verdwijnen; wat. indien deze Russische
eisen zouden worden ingewilligd, zou
betekenen, dat de drie zojuist genoemde
werelddelen in de communistische in
vloedsfeer zouden komen te liggen.
Maar op de duidelijke en rechtstreekse
vraag van minister Bidault, of de Nato
moet worden cpgetieven, heeft Molotof
niet met een iromwonden ja of neen
geantwoord Hij heeft alleen gezegd dat
het offensief karakter er aan moet wor
den ontnomen. Wat in de communis
tische termino-ogie „offensief" precies
betekent, is nog steeds niet geheel dui-
De leiders van de Belgische televisie
gelegd,
in Oost-
Het college van B. en W. had zich in
meerderheid verklaard vóór handhaving
van de Veemarkt op haar huidige plaats,
terwijl een minderheid de heer J. Meer-
tens (PvdA), wethouder van openbare
werken verplaatsing naar de Bergpol-
der in de omgeving van het Xerxes-terrein
wenste.
De belangstelling voor deze kwestie van
de zijde der bevolking was buitengewoon
groot. Reeds weken tevoren was de ge
meenteraad gebombardeerd met adressen,
waarin voor- en tegenstanders van ver
plaatsing der Veemarkt hun argumenten
uiteenzetten. Architecten verlangden op
stedebouwkundige gronden handhaving
van het in 1946 vastgestelde Basisplan
voor de wederopbouw van de stadskern,
welk plan voorzag in een verplaatsing
van de Veemarkt. Tegenstanders van deze
verplaatsing wezen op de economische ge
varen, die de bedrijven in de omgeving
van de huidige markt bij verplaatsing be
dreigden. Organisaties van veehouders en
zelfs de Kamer van Koophandel te Rotter
dam drongen aan op handhaving van de
markt op haar tegenwoordige plaats.
Deze belangstelling weerspiegelde zich
in de drukte, die gisteren in de Rotter
damse raadszaal heerste. De officiële tri
bune was door twee dichte rijen ambte
naren bezet, onder wie vrijwel de hele
leidende staf van stadsontwikkeling en
openbare werken. De perstribune was let
terlijk overbevolkt en ook de publieke tri
bune bleek vrijwel tot de laatste plaats
bezet.
Tijdens de debatten, waarbij de voor-
en tegenstanders van het voorstel van B.
en w. achtereenvolgens aan het woord
kwamen alle fracties brachten één of
meer sprekers in het geweer kwam de
v-vu' .Wilschut (AR) met een derde mo
gelijkheid, waarop door het college slechts
terloops was gewezen, nl. verplaatsing
van de Veemarkt naar een terrein ten
Oosten van de Boezem. Het Basisplan zou
in dit geval gehandhaafd blijven, de markt
bleef in de nabijheid van het slachthuis,
het verschil in afstand zou niet zo groot
worden, de rijksvergoeding werd niet ge
riskeerd, de Bergpolder bleef open voor
woningbouw, er zou voldoende parkeer-
tprrein te vinden zijn en de uitvoering
van het plan zou goedkoper zijn. Boven
den zou wellicht de gemeentelijke boom-
i ia»,kwekerij welke zich in de om-
r.S E5?S nog gedeeltelijk
den gespaard.
Hoewel burgemeester Van ^alsJpydA)
nadat de wethouders J. Meertens (PvdA)
en H. E. v. d. Brule (KVP) respectievelijk
het standpunt van de minderheid en de
meerderheid in het college hadden verde
digd in de avondzitting er op wees, dat
men deze zaak met de nodige nuchterheid
moest bekijken en dat de meeste sprekers
in hun ijver zoveel hadden willen bewij
zen, dat zij vaak over het doel hadden
heengeschoten. dienden de heren I G v.
d. Ploeg (PvdA) en ir P. Boersma (CHU:
een motie in waarin de raad zich vóór
verplaatsing naar het Bergpolderterre n
uitsprak. Deze motie werd met 19 tegen
24 stemmen verworpen.
Hierop nam de raad zoals gemeld, met
26 tegen 17 stemmen de door de heren
Wilschut en Willemse ingediende motie
aan. De stemmen in alle fracties waren
sterk verdeeld. Alleen de leden van de
KVP- en de CPN-fractie stemden geza
menlijk respectievelijk tegen en vóór
beide moties.
Thans zal het college een oplossing moe
ten zien te vinden voor de vraag, hoe de
Veemarkt naar het terrein ten Oosten van
de Boezem te verplaatsen en daarbij de
gemeentelijke kwekerij zoveel mogelijk in
tact te laten.
Nederland medegedeeld, dat de televisie
verbinding tussen België en Nederland
(Brussel-—Lopik) in Maart zal gaan func
tioneren. Dit betekent, dat van deze
maand af Nederlandse televisiekijkers
Belgische programma's zullen kunnen
ontvangen.
Nederlandse programma's worden reeds
geruime tijd naar België uitgezonden.
(Van onze correspondent)
Door de gemeenteraden van Tilburg en
Breda werd onlangs besloten aan Humani
tas, vereniging voor maatschappelijk werk
op humanistische grondslag, voor het jaar
1954 geen subsidie meer toe te kennen.
Tegen deze besluiten is Donderdagavond
in Tilburg een grote protestvergadering
van Humanitas voor geheel Brabant ge
houden. De voorzitter van Humanitas. mr
dr J. In 't Veld, de heer mr A. Stempels,
hoofdbestuurslid van het Humanistisch
Verbond en de heer 1 Scheps lieten een
fel protest horen. Men noemde het een
onrecht, omdat de Humanisten hierdoor
worden uitgesloten op maatschappelijk
terrein iets te doen voor degenen, die zich
niet willen wenddn tot confessionele or
ganisaties.
trekken.
Do directie van R. S. Stokvis en Zonen
maakt bekend, dat onder gebruikmaking
van het recht bij de trusacte verleend zal
orden overgegaan tot vervroegde aflos-
baarstclling van 3.000.000 der 3V? pet
converteerbare obligaties tot de koers
van 101 pet.
Het oorspronkelijke bedrag der uitgifte
van converteerbare obligaties beliep
6.000.000
De uitloting zal op 2 Maart a.s. plaats
vinden, waarna publicatie der uitgelote
nummers zo spoedig mogelijk zal geschie
den.
In aansluiting op bovengenoemd be
sluit betreffende vervroegde aflosbaar-
stelling per 15 Aprii a.s. van een gedeelte
ad 3.000.000 der 3V4 pet. converteerbare
obligaties R. S, Stokvis en Zonen, verne
men wij. dat commissarissen en directie
dezer vennootschap aan de jaarlijkse
vergadering van aandeelhouders zu'len
voorstellen, het dividend over het boek
jaar 1953 op 9 pet te bepalen.
Vorig jaar werd. gebruikmakend van
de faciliteiten van de Wet op Herkapi
talisatie. 12% pet uitgekeerd, waarvan
10 pet in aandelen en 2% pet in contan
ten.
Het ligt in de bedoeling, de jaarstuk
ken vóór 15 April aanstaande verkrijg
baar te stellen. Tot die datum behouden
de houders der ter aflossing aangewezen
obligaties het recht, hun stukken, onder
bijbetaling van ƒ412,50 in contanten, te
converteren in aandelen, ten volle
delende in de resultaten van het lopende
boekjaar.
gevaar op bet ogenblik niet bestaat;
het zal nop jaren en jaren duren,
vóór Duitsland een gevaar kan worden,
maar het communistische-Russische ge
vaar is simplii.'.ter bij voortduring acuut.
Men beweert wei eens, dat Hitier tussen
1933 en 1939 een bijna onoverwinnelijk
leger uit de grond heeft gestampt; deze
opvatting is o.. onjuist dat hij in zo
korte tijd een gevechtwaardig leger kon
maken, was he* gevolg van het feit dat.
laten we zeggen tussen 1921 en 1933, de
grondslag voor zo'n leger was
gelijk de Russen dat nu weer
Duitsland doen En van dat andere feit,
dat de Duitse generale staf door Versail
les niet was opgeheven; deze heeft steeds
doorgewerkt; en grondig.
Echter, ook een tuekomstig gevaar moet
men in zijn overwegingen durven be
trekken. En da* heeft het Westen, dat
heeft mede de Duitse bondskanselier
Adenauer gedaan. Ei waren daarbij drie
mogelijkheden, een geneutraliseerd en on
bewapend DuiiManu een Duitsland met
een zelfstandig nationaal leger. En een
(moderne tij de'gen oplossing) een Duits
leger in een vee? grotere Europese troe
penmacht.
Terecht heeft men ingezien, dat de
eerste twee mogelijkheden onpractisch en
gevaarlijk zijn. Een neutraal Duitsland
betekent een vacuum in het hart van
Europa, dat ofvtel door Rusland zou wor
den overweldigo. ofwel heel spoedig zich
zelf zou gaan bewapenen en dan onge
twijfeld met de gedachte om de verloren
gebieden in hei Oosten te heroveren. Om
dezelfde reden werd een nationaal Duits
leger afgewezen. De derde oplossing
heeft het voov eel dat daardoor de on
vermijdelijke nerbewapening van Duits
land geplaatst wordt in eer Europees ka
der; wat het Duitsland onmogelijk zou
maken om een oorlog tegen de Sovjet-
Unie te ontketenen, indien het daartoe
ooit, ook weer na de ervaringen van het
verleden, lust zou voelen Er waren en
zijn natuurlijk r og andere, even belang
rijke motieven im de Europese Defensie
gemeenschap te verwezenlijken, maar de
ze kunnen Rush nd minder of in het ge
heel niet aanspreken.
Nu is het probleem, of de E.D.G. tot
stand zal komen; d.w.z., of het Franse
parlement haa za, aanvaarden of niet.
Na de Berlijnse conterentie kan men niet
meer aankomen met het argument dat
eerst met de Russen moet worden ge
praat; men kan eenvoudig niet met hen
praten, omdat zii voor het Westen onver
staanbare taal spreken. Te Berlijn is ge
bleken, dat overeenstemming over Duits
land niet mog=!rk is Zal Parijs over zijn
andere bezwaren heenstappen? Eerlijk
gezegd, we welen het niet. Sommigen
zeggen ja, anderen neen Maar er zal nu
eindelijk toch, in het belang van het ge
hele Westen, een beslising moeten vallen.
Bidault heeft sterke argumenten in han
den gekregen; maai argumenten moeten
het vaak tegen sentimenten afleggen En
dat de Franse oppositie tegen de E.D.G.
bovenal een kwestie van sentiment is,
wordt nergens betwijfeld
De ambassadeui van België bij ons hof,
de heer E. Graeffe, heeft gistermiddag in
de bovenzaal van de boekhandel van Stoc-
kum een tentoonstelling geopend van
Vlaamse boeken. De tentoonstelling heeft
betrekking op het Vlaamse boek. dat in
België is verschenen, zowel als op de boe
ken van Vlaamse schrijvers, die in Ne
derland werden uitgegeven.
De tentoonstelling is mogelijk door het
initiatief van een viertal Vlaamse uitge
vers. Het is een rijke verzameling boeken
op allerlei gebied. Men kan zeggen, dat de
periode van de laatste vijftig jaren op deze
tentoonstelling is vertegenwoordigd.
De Belgische ambassadeur, de heer E.
Graeffe, zei, dat het Vlaamse boek zich, na
de tweede wereldoorlog, in een groeiende
belangstelling van het Nederlandse publiek
kan verheugen Schrijvers als Marnix Gij-
sen en Gerard Walschap hebben er onge
twijfeld toe bijgedragen om onze Vlaamse
auteurs ingang in een ruimere lezerskring
te doen vinden.
De heer Eug. de Bock, die vervolgens
het woord voerde merkte op, dat Belg'ë
jaarlijks voor ongeveer 5 millioen gulden
aan in Nederland uitgegeven boeken koop!
en voor ongeveer lVs millioen gulden aan
in België uitgegeven Nederlandse boeken
aan ons land verkoop'. België is voor Ne
derland veruit het voornaamste exportge-
bied in Europa en Nederland is voor
Vlaams-België eveneens het voornaamste
exportgebied.
De korte plechtigheid werd bijgewoond
door de ministers Beyen en Luns, door de
vice-president van de raad van state, jhr.
mr. F. Beelaerts van Blokland, de voor
zitter van de Tweede Kamer, mr L. G.
Kortenhorst, de burgemeester van 's-Gra-
venhage, mr F. M. A. Schokking en vele
anderen.
De Raad van State, afdeling geschillen
van bestuur, hoorde gisteren enige des
kundigen over het standpunt van de ge
meente Wassenaar, dat in deze gemeente
een halteplaats zou moeten komen in de
autobusverbinding Den Haag—Amsterdam.
Op dit punt verzet Wassenaar zich tegen
de aan de Ned. Spoorwegen verleende
concessie, welke inhoudt, dat alleen in Den
Haag op drie en te Amsterdam op twee
punten passagiers mogen worden opgeno
men of uitgelaten.
Een vertegenwoordiger van dese„aarsë
wegen verzette zich tegen het Wassenaarse
standpunt, omdat dan de concessie haar
eigen aard zou verliezen. De buslijn is De-
<Joeld als een aanvulling op het reizigers-
vervoer per trein tussen de beide grote
steden. Het vervoer van tussengelegen
plaatsen dient door streekvervoerders te
worden verricht. Ditzelfde standpunt hul
digde een vertegenwoordiger van de
streekvervoersmaatschappij Maarsse en
Kroon.
De zegsman van de Spoorwegen zeide
desgevraagd, dat het vervoer met de bus
lijn verre van bevredigend Is. Met het
Amsterdamse gemeentebestuur wordt
thans overleg gepleegd om het eindpunt
van de lijn meer naar het centrum (Mu
seumplein?) te verleggen, omdat men het
eindpunt Surinameplein als voornaamste
handicap voor het lonend maken van de
exploitatie beschouwt.
Staatsraad Van Schaik zeide zich van
de situatie op de lijn op de hoogte te heb
ben gesteld. Hij heeft de indruk gekregen,
dat de buslijn op het ogenblik veel op een
doodgeboren kindje lijkt.
De commissie zal na beraad advies in
deze kwestie van de Kroon uitbrengen.
IV
NEW-YORK, Februari.
VEN MIN als de Amerikaanse Katholieken een eigen vakverenigings
leven kennen, evenmin als zij Katholieke dagbladen uitgeven, zo
hebben ze ook evenmin organisaties, die de Katholieke tegenhanger
zouden kunnen vormen van de Nationale Vereniging van Ouders en
Leraren, oj van de soortgelijke New-Yorkse organisatie. De Amerikaanse
Katholieke onderwijzers en opvoeders zijn allemaal in de grote Nationale
organisatie opgenomen. Zij menen, dat zij als Katholieken in neutrale
organisaties liun invloed effectiever kunnen doen gelden dan wanneer zij
geen lid van die Vereniging!en) werden en eigen organisaties vormden
Maar nu js de hele positie van Amerikaanse Katholieken zo anders
dan de Nederlandse Katholieken in Nederland kennen. Want op een
jevotking van 160 millioen Amerikanen zijn slechts 30 millioen
Kat lolieken. In sommige staten van Amerika zijn ze zo dun gezaaid
(of oo wordt hun hel leven zo moeilijk gemaakt) dat het hele Katholiek'1
organisatie leven, dus ook dat van liet onderwijs, zich hier anders heeft
moeten ontwikkelen. Speciaal in de Zuidelijke staten van Amerika hebben
de Katholieken het 't zwharst te verantwoorden. De toestand daar word*
het beste geïllustreerd door liet volgende voorval: een priester meent
een neger jongetje op straat te herkennen, en vraagt hem: „Zeg, ben jij
niet Katholiek. Het verschrikt antwoord luidt: „O nee, Fatlier, het is
al erg genoeg dat ik een neger ben!"
ALLEEN in de gebieden en de steden
waar een sterke concentratie van
Katholieken is - als in New-York
- zijn Katholieke leraren en onderwij
zers georganiseerd. In het diocees New-
York bedraagt het aantal leden van die
organisatie 7000. Deze vereniging heeft
echter vooral tot doel, dat de Katholie
ke opvoeders het contact met e'*aar
niet verliezen; dat ze op de hoogte blij
ven van voor het onderwijs belangrijke
publicaties; en dat zij op enkele verga
deringen In de loop van het jaar de
moeilijkheden betreffende godsdienstig
onderwijs kunnen bespreken. Voor het
overige ontplooit deze Katholieke Le
raren-organisatie geen grote activiteit
Een totaal van bijna 10.000 Katholiekr
lagere scholen zijn er In de V. S. mei
2.791.288 Katholieke leerlingen. Er zijn
ongeveer 2111 Katholieke hogere burger
scholen met 551.073 Katholieke leerlin-
tiviteil ontplooit dan w(j dat in Neder
land kennen. Dit is een directe weer-
slag van die afwezige geregelde wissel
werking tussen Katholieke ouders, lera
ren en leerlingen. Wanneer de Katho
lieke leerlingen zich gedwongen zien
openbare scholen te bezoeken, kunnen
zij zich, dank zij hun paroehic. toch in
allerlei recreatie-mogelijkheden ver
heugen welke hur. andur.* door Katho
lieke scholen zouden geboden zijn Dus
ook de Katholieke leerling op de open
bare school voelt zich door (iet buiten
gewoon 'ntensipve paroeh'ëie leven op
genomen in 'n Katholle*, gemeenschaps
leven Europese Katholieken staan soms
aanvankelijk wat vreemd te kijken hij
ai die parochie-avonden waarop ge
danst en van alles gedaan wordt. Maar
alleen door de organisatie van dergelijke
activiteiten en amusementen kunnen
geestelijke leiders over de jonge men
sen, die in de neutrale atmosfeer van
de openbare school leven, blijven wa
ken en hun ontwikkeling gadeslaan via
de parochiële recreaties.
gen. Op meer dan de helft van de laat
ste scholen is co-educatie ingevoerd Aan
deze cijfers kan men .wel direct zien
waarom de Amerikaanse Katholieken 't
verstandiger achten geen eigen natio
nale ouders- en lerarenvereniging op te
richten. Trouwens, minstens 3 millioen
Katholieke leerlingen gaan op Ameri
kaanse openbare lagere scholen en 1,5
millioen naar openbare hogere burger
scholen. Daar bovendien een groot per
centage van Katholieke onderwijzers
aan Amerikaanse openbare scholen zijn
verbonden, kan in dit land onmogelijk
op grote schaal een nauwe samenwer
king tussen Katholieke leraren en Ka
tholieke ouders ontstaan.
Maar vandaar dat nu wel dc Ameri
kaanse parochie veel grotere sociale ac-
OOR Europeanen wordt hier vaak
de vraag gesteld maar bestaat er
niet iets als een schoolstrijd in dit
land. en wat doen de Amerikaanse Ka
tholieken daarin? De Amerikaanse Ka
tholieken kunnen weinig ondernemen
Zelfs wanneer ze zich bepalen tot pure
reacties, en zich verzetten zoals inder
tijd tegen de Barden-wet (die intussen
ter ziele is), dan is het nóg of in heel
Amerika de brandklokken worden ge
luid. En het verzet van de Katholieker
tegenover de Barden-wet was volkomer
gerechtvaardigd want deze wet kantte
zich tegen elke federale hul aan Ka
tholieke scholen - óf precieser „bijzon
dere" scholen, maar de Katholieke
scholen waren daarmee bedoeld Var
de 300 millioen dollar die dus jaarlijkF
beschikbaar was voor hulp aan open
bare scholen, mochten de Katholieker
geen cent meedelen, zelfs als het bus
vervoer, niet-reltgieuze leerboeken ol
medische verzorging der Katholieke
schoolkinderen betrof.
En, zoals men weet, ontvangen de Ka
tholieken federale noch staatshulp vooi
hun scholen Terwijl zij tóch als alle
Amerikaanse burgers de verplichting
hebben om belasting te betalen voor de
openbare scholen. (In Amerika kan n.l.
ieder burger zijn kinderen „gratis
naar de lagere school zenden omdat hij
het schoolgeld reeds in zijn belasting be
taalt Doch ook kinderloze belastingbe
talers betaien dit schoolgeld natuurlijk)
En de Amerikaanse Katholieken die
hun kinderen naar Katholieke scholen
sturen, betalen dus feitelijk dubbel
schoolgeld
In de weinig tolerante houding welke
zich in deze situatie uitdrukt, zien de
Amerikaanse Katholieken een positieve
factor tot bevorderinr van de ongods
dienstigheid Want zij menen dat de
staat met willekeur handelt door alleen
de openbare scholen te willen laten pro
fiteren van staatsgelden en laarmee
a.h.w zich tegen godsdienstige opvoe
ding verklaart. Niettemin vermijden de
Katholieken, als het nigszins kan een
luid protest, daar het psychologisch een
averechtse werking zou uitoefenen Zij
gaan rust g voort met (lx* o werken aan
eigen scholenbouw Want tegen de ver
drukking in groeit het aantal Ka'holie
ke leerlingen en. scholen Doch ook
in de Katholieke scholen heerst een ver
schrikkelijk lerarentekort. In sommige
klassen zitten 100 kinderen, zodat maar
een ha|ve dag aan de ene en een halve
dag aan de andere helft van de kinderen
les kan worden gegeven.
ERINGE overwinningen hebben de
Katholieken in de laatste jaren
toch nog gemaakt De Katholieke
kinderen kunnen bijv van de subsidie
voor school-lunches mee profiteren Ook
kunnen de Katholieken nu van de rege
ring tegen heel lage rente leningen krij
gen voor de bouw van bepaalde delen
van een Katholieke universiteit Maar
de Katholieke scholen kunnen zulke le
ningen niet krijgen Het is wèl te be
treuren. vooral als men de interne ver
houdingen en toestanden op lagere open
bare scholen eens vergelijkt met die op
le kath l.eke scholen In it laatste Is de
discipline veel sterker en ook de proble
men - welke men als gevolg van het
■assenoonglomeraat ln klissen van zelfs
10 of 50 k-nderen v:odt en waar leraren
in Eurooa zelden of noo'i mee te doen
krijgen - zijn percentsgewijs op de ka-
hoüpke scholen in Amer'ka veel lager
Maar cle situatie is oelaas. zoals een
Amerikaanse oriestei ni'i vandaag nog
erzekerde: „Wij £rneriksanse katholie
ken" ze- hij. „boeven ei niet op te reke
nen da: we het ooit ng eens zover
brengen ais de kath',lieten van Neder
land het hebben gebracht Dat", besloot
nij zuchtend, „is uitgesloten".
(Van onze Utrechtse redacteur).
In Utrecht werd gisteren onder
grote belangstelling begraven de bekende
Utrechtse edelsmid Jan Eloy Brom. In de
St. Willibrorduskerk werd een plechtige
H. Mis van Requiem opgedragen door
pastoor H. Mets, die ook de beaardings-
plechtigheid verrichtte met assistentie van
pastoor Van Dijk uit Doorn als diaken en
kapelaan P. Krijnen als subdiaken.
Op het kerkhof zong de Schola Cantorum
van de Katholieke Kerkmuziekschool on
der leiding van directeur II. Voncken de
liturgische gezangen. Op de baar lagen
bloemstukken van het gemeentebestuur
van Utrecht en van het personeel van
Brom's Edelsmidse, dat het stoffelijk over
schot uit de kerk droeg. Het aartsbisdom
was vertegenwoordigd door mgr prof. dr
R. Post, het gemeentebestuur door mr A.
van den Berkhof, de Alg. Kath. Kunste
naarsvereniging door de schilder Lambert
Simon en architect N. de Jong, het Aarts
bisschoppelijk Museum door plebaan J. v.
d. Burg en dr A. Bouvy, het Ned. Goud
en Zilvermuseum door de heer B. J. J. van
Baarn en het Genootschap „Kunstliefde"
door J. Engelman en Fedde Weidema.
Verder gaven blijk van belangstelling
mr H. W. de Vink, lid van Ged Staten
mgr Lagerwey, van de Oud-Katholieke
Kerk, prof J. Fortmann, president van het
Philosopljicum Dijnselburg van het aarts
bisdom, mej. dr E. Houtzager, directrice
van het Centraal Museum, mr J. van
Campen, stadsarchivaris, prof. dr H. Weve
en prof. mr W. Pompe en verscheidene
kunstenaars onder wie Joan Collette uit
Nijmegen, Herman Walstra en Jan Noyons.
Een broer van de overlede, de heer Leo
Brom dankte voor de belangstelling.
In de zaak tegen de 54-jarige land
bouwer D L. uit Heelweg bij Varsseveld,
heeft het Arnhemse gerechtshof gisteren
het vonnis van de rechtbank aldaar dat
levenslang luidde, conform de eis van de
procureur-generaal, bevestigd.
Zoals bekend heeft L. terecht geslaan
wegens het veroorzaken van de dood van
drie huurlieden, twee broers te Lindert
en hun zuster, door tijdens hun afwezig
heid vergif in hun eten te mengen. Hij
zou dit hebben gedaan om geld te kunnen
wegnemen teneinde daarmee een hypo
theek af te lossen.
Het hof achtte het niet aannemelijk,
dat er tijdens het plegen van het feit een
ziekelijke storing van zijn geestesvermo-
gens heeft bestaan.
Tot de geschenken, welke erfgroother-
togin Josephine-Charlotte van Luxemburg
en haar gemaal zullen ontvangen voor hun
Woensdag geboren dochter Maria Astrid
zal ook een aouarel behoren, dat vervaar
digd is door de kunstschilder Pie Sehmi'z
te Geleen Dit aquarel zal naar Luxem
burg worden gezonden door mej. Kent-
gens, de Geleense onderwijzeres, bij wie
erfgroot.hertog Jean na de bevrijding
enige tijd in de kost was en die d-»irom
verleden laar de bruiloft van het Luxem
burgse erfgroothertogelijke paar bij mocht
wonen.
