dat niet meer is weg te denken
FAMILIE-PORTRET VAN EEN ORGANISATIE
mm
Een componerende solist uit
Frankrijk
Kruideniers in porcelein
Vijf jaar NATO
Voor en 11a
Lissabon
m
Effectieve samen
werking
Productie-schema's
en infra-structuur
Katholieke jongeren
en de politiek
Recital Maurice Gendron en Jean Francais
Huishoud-Praat
MAANDAG 5 APRIL 1954
PAGINA 7
-
NIEUWE PRODUCTIEBEPER
KINGEN IN ROERGEBIED
ROMAANS KERKJE VAN
HOENSBROEK WORDT
GERESTAUREERD
RUBBERFABRIEKEN
HEVEADORP
Dividendverhoging tot 12
(v.j. 9) pet
Nadelen van liet
cadeau-stelsel
Vervaging van de keus
door
BETTY KORTEKAAS-
DEN HAAN
UTRECHT KOMT
10V2 MILLIOEN TE KORT
UNESCO REISCOUPONS
AMERIKAANSE
PRENTKUNST TE HEERLEN
CANADESE OOGSTRAPPORT
SPRINGLEVEND ORGANISME
(Van onze redacteur
Op 4 April 1949 werd lc
Washington plechtig het Noord-
atlantisclie verdrag ondertekend,
waarbij de N.A.T.O., de Noord-
atlantische verdragsorganisatie in
't leven werd geroepen. Dat was dus
gisteren precies vijf jaar geleden.
De N.A.T.O. is sindsdien zo niet.
een begrip, dan toch een woord
geworden waarmee iedereen ver
trouwd is geraakt. Men is het
honderden keren in de krant tegen
gekomen: in de uitvoerige ver
slagen en comnmniqué's van de
N.A.T.O.-ministerconferenties, in
het taaie militaire jargon, waarin
de ophouw en de versterking van
het Westelijk defensieapparaat
pleegt te worden weergegeven. Het
woord heeft daarbij wellicht een
slijtage-proces ondergaan, alleen al
omdat het zo vaak gebruikt is in
verband met weinig spectaculairo
zaken en misschien nog meer om
dat het altijd toch te maken heeft
met de gedachten aan een moge
lijke oorlog al is het dan om
die te vermijden een gedachte
lie meu nu eenmaal het liefst
Sta:. J.jjjk
no
of
Maar laten we aan de lome zwaarte
kracht van een al te menselijke gemak
zucht geen vrij spel laten. De N.A.T.O..
ondanks haar prozaïsche letter-naam, is
een indrukwekkend en tegelijkertijd
springlevend organisme, dat de niet-af-
latende belangstelling móét hebben van
<je vierhonderd millioen mensen die in de
veertien leden-staten leven. Waarom?
Omdat, zoals generaal Gruenther het uit
drukt, „haar geschiktheid om de vrede
te bewaren in deze verwarde wereld
heel wel de toekomst van onze bescha
ving gal kunnen bepalen". Dat is een
groot woord, maar, helaas, niet over
dreven.
Niets kan duidelijker het resultaat van
vijf jaar N.A.T.O. aangeven dan een
vergelijking tussen de huidige stand van
zaken en de maar al te graag vergeten
situatie in de jaren 19471950, toen de
Westelijke wereld met angst en beven
toezag bij wat zich voor haar ogen vol
trok. De overweldiging van Oost-Euro-
Pa> ..bekroond" door de schaamteloze
staatsgreep van Praag in Februari 1948;
de blokkade van Berlijn, welke president
Truman blijkens zijn privé-dagboek een
nieuwe oorlog nabij deed achten; de aan
val in Korea, tenslotte, in Juni 1950. Her
innert men zich nog én de militaire
machteloosheid uit die dagen én de eco
nomische ontreddering? Die periode van
allesoverheersend verlangen naar samen
werking gaf in een werkelijk overdon
derend tempo gestalte aan zulke revolu-
tionnaire ideeën als het Marshall-plan,
de O.E.E.S., het Schuman-plan en op
politiek-militair terrein aan de voorlo
per van de N.A.T.O., het verdrag van
Brussel (tussen Groot-Brittannië, Frank
rijk en de Benelux-landen), aan de
N.A.T.O. zelf en aan de Raad van Euro
pa. Al deze instituten zijn tot stand ge
komen onder de loodzware druk van het
Sovjetrussische gevaar en het bankroet
van' de Verenigde Naties als effectief
voermiddel naar een werkelijke interna
tionale gemeenschap. Thans echter, na
vijf jaren, is men vertrouwd, althans ge
wend geraakt aan deze revolutionnaire
ontwikkelingsgang en het valt reeds niet
meer moeilijk een uitvoerige bloemlezing
samen te stellen van allerlei recente uit
latingen, die een reactie willen inluiden
tegen de te groot geachte mate van in
ternationale samenwerking, welke nu
eenmaal ten koste gaat van de nationale
zelfheerlijkheid.
Deze laatste tendens kan slechts be
staan bij de gratie van een inmiddels
verkregen verhoogde veiligheid. Deze is
niet het gevolg van een op enigerlei
wijze gebleken verandering in Sovjet-ge
zindheid, maar uitsluitend van de toege
nomen Westelijke afweerkracht. Dat wil
zeggen; van dat toonbeeld van internatio
nale samenwerking, belichaamd in de
Atlantische alliantie van de N.A.T.O.
Dat kan men zich niet scherp genoeg
realiseren.
Om de publieke opinie op dit punt wak
ker te houden doet de Informatie-dienst
van de N.A.T.O. voortdurend een schare
journalisten uit alle delen Yj.n
N A T.O.-gewesten naar het hoofdkwar
tier te Parijs onderweg zijn en geeft zij
zich alle moeite om parlementsleden voor
een bezoek warm te maken. Het laatste
valt moeilijker dan het eerste, maar het
is, zouden wij willen opmerken, haast
even nuttig. Niet zozeer, omdat men in
het civiele hoofdkwartier, het Palais de
Chaillot, of op het hoofdkwartier van
generaal Gruenther, SHAPE te Rocquen-
court bij Parijs, veel nieuws te horen
krijgt. Wat bekend mag worden krijgt
men ook wel thuis in verschillende vor
men gepubliceerd. Maar het is juist het
proeven van de geest van internationale
solidariteit, van de „goede wil" tot sa
menwerken welke daar heerst en het
spreken met de „mensen, die het doen",
dat bijzonder simulerend werkt bij het
verkrijgen van enig inzicht in het gran
dioze werk, dat de N.A.T.O. verzet. Men
leert, als het ware, de derde dimensie
zien.
Het civiele hoofdkwartier is een nood
gebouw. Het werd „tijdelijk" neergezet
voor een V.N.-assemblée op de trappen
en bordessen van het eigenlijke Palais de
Chaillot aan de oevers van de Seine te
genover de Eiffeltoren, en later door de
N.A.T.O. betrokken. Laat men er hoog
stens een symbool in zien voor het feit
dat de „N.A.T.O. uit nood werd gebo
ren. In dit gebouw vergaderen sinds de
fameuze „stroom van de Atlan
tische organisatie, op de „negende zit
ting" van de Noordatlantisch Raad te
Lissabon in Februari 1952, de permanente
vertegenwoordigers van de Raad en hun
speciale commissies, in samenwerking
met het daar gevestigde Internationale
Secretariaat.
Men zal zich herinneren, dat de
N.A.T.O. in Lissabon haar huidige vorm
ontving, die het resultaat was van drie
jaar door de ervaring geleide ontwikke
ling. Vóór Lissabon bestond de Raad
het hoogste lichaam van de organisatie
uit de ministers van buitenlandse za
ken, later ook van defensie en financiën.
Lord Ismay, tijdens de oorlog toen
nog generaal Ismay de strategische
adviseur van Sir Winston Churchill
Na de oorlog was hij minister van
Commonwealth-zaken in Churchill's
kabinet, voordat hij de benoeming tot
secretaris-generaal van de N.A.T.O.
aanvaardde. Zijn grondige kennis zowel
van militaire als politieke problemen
maakt hem tot gezaghebbende „first
international servant" van de N.A.T.O.
die enkele malen per jaar bijeen kwa
men om het werk van de permanente
commissies te bespreken en nieuwe be
sluiten te nemen. In Mei 1950 was reeds
het besluit genomen, dat een „raad van
plaatsvervangers" zich permanent met
de coördinatie van de N.A.T.O.-planning
moest belasten, maar de groeiende om
vang der problemen, de door de hoge mi
litaire lasten geschapen noodzaak om het
gezamenlijk economisch potentieel in een
voortdurend proces te inventariseren en
op de meest doeltrefende wijze uit te brei
den, en de gemeenschappelijke zorg voor
de vermijding van economische en sociale
misgroeiingen bij dat proces, vereisten
méér dan aan het college van plaatsver
vangers ter regeling was toegestaan. Het
Een familie-portretvan de N.A.T.O. Deze foto werd
genomen in de hall van het Palais de Chaillot tijdens
de laatste zitting van de Noordatlantische Raad op
ministerieel niveau, gehouden te Parijs in Decembre
van het vorige jaar. In een opstelling, die een wel
overwogen ongedwongenheid verraadt, ziet men de
delegaties van de veertien landen samengegroept in
de onmiddellijke nabijheid van hun naambordje. De
ministers van buitenlandse zaken hebben in de
zetels plaats genomen. Aangezien de Franse minister
van buitenlandse zaken, Bidault, als voor
zitter van de Raad optrad en dus met de permanente
1jjcgvo°rzitter Lord Ismay en de secretaris, de Brit
Coleridge op het bankje van „President du Conseil"
heeft plaatsgenomen, kwam voor de Franse minister
van defensie, Pleven („France") een stoel vrij. Naast
hem de permanente vertegenwoordiger in de Raad,
Alphand. De andere personen zijn: voor D e n e-
ma r k e n: min. v. b. z. Hansen (zittend); daar
achter v. I. n. r.: de perm. vert. Steensen Leth, de min.
v. econ. z. Krag, de min. v. def. Hansen. Voor
Poiu, 'reecis verouderd)zittend: de min. v. b. z.
r nvnhi lT er V' l' n' r-: de perm. vert. Rossi-
Longhi, onderminister Ferrari-Aqradi min v def Ta-
viant en onderminister Tupini. Voor 'ne d er I a n d:
zittend mm. u. b z Beyen i. de perm. vert jhr
Tjarda van Starlcenborgh Stachouwer, en r.a.: min.
v. def. Staf; Noorwegen: zittend min. v. b. z.
Lange, achter v. 1. n. r. de perm. vert. Skaug, min. v.
def. Langhelle, min. v. handel Brofoss; T u r k ij e
(„rquie" op de kaart): zittend: min. v. b. z. Koprulu,
op de leuning: perm. vert. Zorlu; Groot B r i t-
t a n n i („Royaume XJni"): zittend: min. v. b. z.
Eden, staande v. 1. n. r.: perm. vert. Sir Christopher
Steel, min. v. def. Lord Alexander; Portugal:
zittend: premier De Costa Leite, achter v. I. n. r. min.
v. b. z. Cunha, perm. vert. Tovar, min. v. def. Dos
Santos Costa; V. S. („Etats Unis zittend: min. v.
b. z. Dulles, staande v. I. n. r. min. v. fin. Humphrey,
min. v. def. Wilson, F. O.-dir. Stassen, perm. vert.
Hughes; Luxemburg: zittend min. v. b. z.
(thans premier) Bech, staande v. I. n. r.: min. v. econ.
Rasquin, wijlen premier Dupong, perm. vert. Hommel;
IJ s I a n d: zittend: min. v. b. z. Qudmunsson, staande
perm. vert. Petursson; Griekenland („Grèce")
zittend: min. v. b. z. Stefanopoulos, op de leuning min.
v. def. Kanellopoulos; daarnaast min. v. fin. Papayan-
nis, perm. vert. Exintaris; Canada: zittend: min.
v. b. z. Pearson, op de leuning min. v. fin. Taylor,
staande: perm. vert. Wilgress; België: zittend:
min. v. b. z. Van Zeeland, op de leuning min. v. fin.
Janssen, staande v. I. n. r.: perm. vert. De Staerke,
min. v. def. De Greef.
vereiste een werkelijk permanente lei
ding. Deze is, zoals gezegd, geschapen te
Lissabon. De Noordatlantische Raad is
thans dus permanent te Parijs in zitting,
bij uitzondering op ministerieel niveau,
als regel op het niveau der Vertegen
woordigers (voor Nederland: jhr Tjarda
van Starkenborgh Stachouwer). Om het
werk des te doeltreffender te doen zijn
schiep menu een internationaal secreta
riaat, dat de Raad en zijn commissies
ten dienste staat, en de leider daarvan,
eecretaris-generaal Lord Ismay, presi
deert als permanent vice-voorzitter van
de Raad, de bijeenkomsten van de ver
tegenwoordiger.
(Ter definitieve uitroeiing van nog al
tijd voorkomende primitieve denkbeel
den over de N.A.T.O., is het misschien
nuttig om op de leidersrol van de civiele
N.A.T.O.-Raad te wijzen. Er bestaat hier
en daar nog de voorstelling als zou het
N.A.T.O.-hoofdkwartier uitsluitend moe
ten worden gezocht bij de militaire op
perbevelhebber voor Europa, generaal
Gruenther op SHAPE. Een ubbele ver
gissing, want de militaire commandanten
zijn via hun leiding (de mil. commissie
van de twaalf stafchefs en meer direct't
permanente uitvoerende orgaan, de Stan
ding Group te Washington (V.S., Groot-
Brittannië en Frankrijk), onderworpen
aan het burgerlijk gezag, zoals het in de
democratie betaamt. En bovendien staat
SHAPE niet aan de top der N.A.T.O.-
commandovorming, maar hiërarchisch op
één lijn met het oppercommando voor de
Atlantische Oceaan (gevestigd in Nor
folk, Virginia) en het Kanaalcommando
(gevestigd in Portsmouth). Maar dit ter
zijde!)
De eerste vraag, die bij de sceptische
lezer rijst, zal ongetwijfeld zijn; „En?
Slaagt men er inderdaad in met deze
uit veertien delegaties samengestelde
Raad en zijn commissies effectief samen
te werken en ademt het met personeel
uit veertien landen bemande „geïnte
greerde secretariaat werkelijk een inter
nationale geest?".
Let wel! De N.A.T.O. beeft het zich
niet gemakkelijk gemaakt: het is geen
supra-nationale o rganisatie, maar telt
souvereine leden die alle het vetorecht
hebben, zodat in theorie Luxemburg de
eventuele eensgezindheid der veertien
anderen de pas kan markeren. De orga
nisatie is, ook met de formele intact-
lating van het souvereiniteitsbegrip, toch
al een unieke historische verschijning,
maar het zeer bijzondere is, dat in feite
het idee van een gemeenschap te vor
men zo krachtig leeft, dat tot dusver
nooit het veto van één land is voorge
komen. De gemeenschapsgeest wordl
door iedereen met nadruk aan alle be
zoekers voorgehouden, en wat ons meer
zei, ook in vertrouwelijke gesprekken
met een enkele bij de N.A.T.O. verzeild
geraakte oude kennis zonder terughou
ding bevestigd. Algemeen prijst men de
persoonlijkheid van bon' homme Lord
Ismay, die met hardnekkige vindingrijk
heid de wegen vond om buiten de for
mele, genotuleerde vergaderingen van da
Raad, informele contacten te leggen, ja
vriendschap te kweken tussen de hoof
den der verschillende delegaties, hetzij
door officieuze vergaderingen, hetzij
door genoeglijke maandelijkse bijeen
komsten in zijn smaakvolle „Villa Sayd"
niet ver achter de Etoile.
Niet minder vleiend is het oordeel
over de heer „Venvriedenburk", waar
mee de plaatsvervanger van Lord Ismay,
onze landgenoot jhr Van Vredenburgh
bedoeld wordt en aan wie een uitzonder
lijk organisatietalent en vooral een even
delicate als besliste tact wordt toege
schreven om met iedere landsman, zii
het Turk of Amerikaan om te gaan.
De resultaten welke <je samenwerking
op het Palais de Chaillot heeft afge
worpen spreken trouwens voor zich zelf.
Daar is op de eerste plaats de krachtige
militaire afweermacht van Noord Noor
wegen tot aan de Kaukasus. Volgens de
militairen weliswaar nog lang niet vol-
-=;\ doende, vooral wat de mobilisabele re-
v servemacht en de luchtmacht betreft,
maar toch eenvoudig niet meer te ver
gelijken met de armzalige strijdmacht,
waarmee generaal Eisenhower in Ja
nuari de opbouw van de geïntegreerde
N A T O-troepen moest beginnen. Deze
JJ strijdmachten worden thans uitgerust
en dat is het tweede, niet minder be
langrijke resultaat door een groots op
gezet bewapeningsprogramma aan beide
zijden van de Atlantische Oceaan.
Men kan de eensgezindheid bondig il
lustreren door er op te wijzen, dat men 't
eens geworden is om 't duizelingwekken
de bedrag van 200 milliard dollar te ste
ken in de gemeenschappelijke defensie.
Een materialistische omschrijving zal
men wellicht opmerken maar een bedrag
aangeld kan nu eenmaal vaak de otter
bereidheid evenals het in een ander
gestelde vertrouwen in het licht stellen.
En over dit „vertrouwen in de ander
moet dan nog gezegd worden, dat de
veertien souvereine N.A.T.O.-staten niet
de weg kiezen van 't blinde vertrouwen,
maar die van de zwaardere en superieure
vorm van vertrouwen, waarbij men de
ander de controle op zichzelf toever
trouwt. Men legt n.l. jaarlijks in aen
„inventarisatie-proces", als wij gemaks
halve het gecompliceerde „Annual Re"
view"-proces zo mogen noemen, de boe
ken voor elkaar open en men onderwerpt
de nationaal berekende bijdrage-bereid-
heid aan de actieve critiek van de mede
leden en van het secretariaat. Een han
delwijze, inderdaad, welke een gelukki
ger reden geeft tot nationale trots, dan
al het geborneerde chauvinisme uit een
onzalig verleden.
Rekening houdend met de waarschijn
lijkheid, dat de defensie-inspanning nog
jaren lang onverminderd zal moeten
worden volgehouden, is men in overleg
met de plannenmakers in de zuiver mi
litaire N.A.T.O.-sector, er toe overgegaan
productieschema's voor enkele jaren te
ontwerpen. Zo heeft men een .aanvul
lend program" voor de productie in
Europa voor jachtvliegtuigen ten bedrage
van 550 millioen dollar ontworpen, lo
pend van April 1953 tot in 1956, het eerste
voorbeeld van een door de N.A.T.O. ont
worpen gecoördineerd productieplan,
waarbij de betrokken Europese landen
hun technische mogelijkheden en geld
bij elkaar staken. Het werd, in Septem
ber 1952, gevolgd door een „ammunitie-
plan" ten bedrage van een milliard dol
lar en een program ten bedrage van
620 millioen dollar voor de aanmaak van
artillerie, kleine wapens, electronische
uitrusting en schepen. Daarnaast heefl
men dan het omvangrijke prpject, aange
duid met de veelgesmade term infra
structuur-programma", dat aanleg van
de onroerende goederen te pas komend
bij de defensie omvat, in hoofdzaak
vliegvelden (thans ongeveer 120 in aan
tal). een speciaal communicatiesysteem
tussen de militaire hoofdkwartieren, (zo
Onder auspiciën van de Katholieke
Jeugdraad in Limburg werd Zondagmid
dag in de Europahal te Roermond een
bijeenkomst belegd van een duizendtal
jonge Limburgers, vertegenwoordigers
voornamelijk van de katholieke jeugdbe
weging De bedoeling van deze bijeen
komst was de aandacht der jongeren te
vestigen op de belangrijkheid van het po
litieke leven en het aandeel dat de katho
lieken hierin moeten hebben.
De jongeren werden toegesproken door
mgr dr F. Feron, die nog eens uitdrukke
lijk gewezen heeft op de belangrijke rol
die de jongeren in het politieke leven
kunnen en moeten spelen. Door een krach
tige persoonlijkheidsvorming moeten de
katholieke jongeren zich veilig stellen
tegen de heersende nivellering. De sociale
actie moeten zij steunen.
Mgr Feron wees er op, dat de zo be
langrijke jongerenorganisaties veel meer
vrucht kunnen dragen als ook zij zich in
een grotere belangstelling van de staat
mochten verheugen.
Mej dr Marga Klompé, lid van de
Tweede Kamer, sprak over de jonge ka
tholiek in het groeiende Europa.
In zijn slotwoord heeft mr H. W. van
Doorn, nationaal voorzitter van de KVP.
er zijn voldoening over uitgesproken, dat
zovele Limburgse katholieke jongeren
daadwerkelijk getuigd hebben van hun
belangstelling voor de politiek en voor het
éne Europa, ondanks hun vrije Zondag
middag en de radio-uitzending van Ne-
derland-België.
De heer Frans Schols, voorzitter van de
Katholieke Jeugdraad, dankte tenslotte
allen, die aan deze dag hadden meege
werkt.
Wegens de stagnerende afzet van
steenkolen hebben opnieuw enige mijnen
in het Roergebied zich genoodzaakt ge
zien de productie te beperken. Het be
treft hier mijnen van de Monopol Berg
werk A.G., de Rheinpreussen A.G., de
Bergbau A.G. Lotharingen en de Conso
lidation A.G. Ongeveer 30.000 arbeiders
van deze mijnen zullen op 3 April niet
werken Dit betekent een productiebe
perking van in totaal 38.500 ton. Op het
ogenblik bedraagt de steenkoolproductie
in het Roergebied ongeveer 400.000 per
werkdag tegen ruim 423.000 ton in Maart.
Volgens deskundigen is de ontwikke- -
ling niet ernstig Men gelooft dat nu de
nieuwe kolenprijzen eenmaal zijn vast-
gesteld, de afzet regelmatiger zal gaan
lopen, zodat de voorraden in de komende
maanden geleidelijk aan weer zullen ver
minderen. Deze voorraden worden op het
ogenblik geschat op een millioen ton. een
hoeveelheid welke niet tot ernstige zor
gen aanleiding behoeft te geven.
Veel moeilijker wordt daarentegen de
situatie op de cokesmarkt geacht. De niet
afgezette productie van cokes is thans
reeds 3.7 millioen ton gestegen. Ook wan
neer de afzet thans weer zou gaan toe
nemen kan men niet verwachten, dat deze
voorraden zullen worden weggewerkt.
(Van onze correspondent)
Bijna vijftien jaar later dan eigenlijk de
bedoeling was, heeft men thans in Hoens-
broek, onder leiding van architect Schrö-
ders uit Sittard, een begin gemaakt met
de restauratie van het oude Romaanse
kerkje aan de Markt, aldaar. Dit kerkje
werd in 1906 vervangen door de grote Sint
Janskerk der Hoensbroekse hoofdparochie.
Daarna werd het o.a. als tekenschool.
vergaderlokaal en opslagplaats gebruikt:
tenslotte kwam het leeg te staan. In de
jaren 1909-1910 onderging het een gron
dige restauratie onder leiding van archi
tect W Sprenger uit Maastricht. Mijn-
schade en verwaarlozing deden later de
resultaten van die restauratie echter te
niet. Met de thans aan de gang zijnde
herstelwerkzaamheden had men aanvan
kelijk reeds omstreeks 1940 willen begin
nen, de oorlog stak echter een spaak in
het wiel. Het kerkje staat onder de hoede
van Monumentenzorg; de toren en de
middenbeuk er van dateren uit het begin
van de vijftiende eeuw.
In de commissarisvergadering der N.V.
Vereenigde Nederlandsche Rubberfabrie
ken te Heveadorp is besloten aan de alge
mene vergadering van aandeelhouders, die
op 10 Mei a.s. wordt gehouden, voor te
stellen, over het boekjaar 1953 een divi
dend van 12 pet uit te keren (v.j. 9 pet).
Twee Franse artisten waren Zaterdag
avond in een weinig bezette Diligentia-
zaal aan het woord de cellist Maurice
Gendron en de pianist-componist Jean
Frangais
Al aanstonds bemerkte men, dat de cel-
nist van een vierdelig werk, dat iets van
een Sonate weg heeft, maar toch Fantaisie
is genaamd.
Als zodanig bleek het werk, voor cello
i en piano, dan ook opgevat. Frangais pre-
tendeert hier geen gesloten sterk-klassie-
-- lisV over"eën""wondêrbaarlijk instrument I ke structuur te geven. Gelijk de hele
fnoSdellUk confart staat me?al zijn' beschikt dat hij tot een grote klankbeko- j allure van het stuk staat een soms bijna
in onmiöaemjK comaci siaai m u „t ;n de Sonates van gamin-achtige snaaksheid of guitigheid op
onderbevelhebbers in geheel West- ring maakte, zowel
Noord-, Oost- en Zuid-Oost-Europa), Beethoven. Brahms en Debussy
een net van pijpleidingen voor de aan- Fantaisie van Frangais. en in de Elegie
voer vanuit havens aan de Kanaalkust van Fauré.
en aan de Middellandse Zee naar de Met eerstgenoemde vertolkingen wera
vliegvelden van brandstof voor straalja- een respectabel werkstuk gegeven van sa-
gers (geraamd totaal; 6000 k.m.). Ook menspel. Sommige luisteraars werden ge-
voor deze infrastructuur zijn plannen tot stoord door een te groot overwicht van t
en met 1956 opgesteld voor een bedrag j begeleidingsinstrument, een Steinway-
van 250 millioen pond sterling. vleugel onder handen van Frangais. Even-
Het is duidelijk, dat de N.A.T.O. in wej moe4 men opmerken dat dit bijna
deze eerste jaren van haar bestaan haar doorlopend het geval is wanneer de piano,
aandacht uitsluitend heeft moeten w\j- en voorai steinway-vleugels, als begelei
den aan de defensie. De wijze echter. dingsinstrument dient van een viool, cello,
waarop de defensieproblcmen zijn aan- f]uit zangstem
de de voorgrond, waarbij men duidelijk in
vloeden van Jazz en operette herkent.
„Musique pour faire plaisir a i'oreille"
was vooral in het eerste deel met zijn
signaalachtige flageoletmotieven als een
belofte die echter niet in latere delen tot
een vervulling werd Het geheel raakte te
veel de oppervlakte, ook al had men er
plezier in zich in dit joyeuze spel te laten
meeslepen. De boog kan niet altijd ge
spannen zijn, zegt men. maar toch moet
ze veerkracht genoeg bezitten om niet
de pijlen buiten het doel te doen verdwa
lenM. M.
gepakt, zonder precedent in vredes
tijd! geeft aan het tot stand gebrachte
De piano is namelijk een instrument dat
zich in de loop der jaren heeft geëman-
een veel ruimere betekenis, dan men egn concertinstrument hetwelk
noot* nurlorurplep m99.tEf.9VPn 7.011 VPT* i1 nnn
naar ouderwetse maatstaven zou ver'
wachten. De gecombineerde strategie, de
geïntegreerde strijdmacht, de gecoördi
neerde productie, de internationale in
frastructuur etc., dat alles heeft zich in
de ordening van de Westelijke samen
leving ingevoegd, Er is een samenwer
king gegroeid, die eenvoudig niet meer
weggedacht kan worden en waaraan men
niet meer kan tornen zonder schade te
doen aan elk land afzonderlijk Deze on
omkeerbaarheid kan slechts prikkelen tot
vooruitgang en tot het trekken van de
politieke, economische en culturele con
sequenties uit wat tot dusver bereikt is.
Na het eerste N.A.T.O.-lustrum ligt op
deze terreinen nog veel te doen, maar de
tweede vijf jaar beginnen onder de hoop
volle omstandigheden van een gelukkig
begin.
het met massaal-bezette orkesten in enor
me zalen in geluidsexpansie kan opnemen.
Hiertegenover is de ontwikkeling van de
andere genoemde instrumenten vrijwel
blijven stilstaan, zodat een discordantie
tussen beide ontstaan is. met het gevolg,
dat de accompagnateur iets in de schoenen
wordt geschoven, waarvoor hij ternauwer
nood verantwoordelijk is.
Men merkte op. hoe Frangais zn toon
tot het uiterste intoomde in Faure s Elé
gie, die overigens wel wat samenspel
betreft tot een Ideale gestalte kwam.
De aandacht was deze avond bijzonder
gespannen vanwege het feit, dat een der
vertegenwoordigers van
France" in de persoon van Frangais hier
aanwezig was, allereerst als pianist van
ongewone kwaliteiten en dan als compo-
Kort geleden vertelde ik in een gezel- I handen geeft. Andere voordelen dan dit
schap van middenstanders over de Ame- eigenlijk maar min of meer denkbeeldige
rikaanse supermarkets waar duizend-en-1 kan ik er helaas niet in vinden. En hoe
één artikelen op levensmiddelengebied veel groter zijn de nadelen,
in een broederlijk samenraapsel bijeen Met en(ge goede wi, en een pogiRg tot
zelfs
Een
staan met Kranten uoexen huimiuuu- ern redeneren (Wat deze kwestie
benodigdheden. nylons en ondergoed. zeker waar(1 ,g) kunnen we er zelfs
Die heren schuddenUoen hun hoofd, zei- meerdere kan4en aan ontdekk
den „ja, dat is nou echt Amerikaans En bezwaar en een verschei-
begonnen een gesprek over wat in hun £enhefd%an huishoud-economischc be-
v. «TtT'j®1 nrzittn ktanchegie zwaren om bij de paedagogische kant te
heet. Met de V0°I "er van het gezel- beginnen daar is dan de jonge vrouw
schap ben ik na afloop van die vergade- een plepjong huishouden heeft, of
die met ernstige plannen in die richting
rondloopt. Het eerste dat zij leren moet
ring mee naar huis gegaan. Hij had een
flinke kruidenierszaak en toen ik er
binnenstapte kon ik niet nalaten, hem
aan zijn jasje te trekken en heel, héél
voorzichtig te vragen: brancheverva
ging?"
Want naast de suiker en de stroop, de
tongenworst en de kaas stonden daar de
koppen en schotels, de zakdoeken en de
mooi beschilderde koektrommeltjes, de
glazen sierpotten en de plastic boter
vlootjes, de presenteerschalen en de
nylon kousen. De buurman die een tex
tielzaak had, gaf daarentegen als Paas-
reclame eieren cadeau. Brancheverva
ging? Het zijn alleen maar enkele uit
wassen van wat men het cadeaustelsel
pleegt, te noemen.
Dat stelsel is eigenlijk geen stelsel. Het
is een chaos, althans zo doet het zich
voor in de ogen van de winkelende huis
vrouw. In de politieke wereld maakt
men zich echter op, daarvoor een wette
lijke regeling te vinden die al systemati
serend het verschijnsel van de chaotische
handels-Sinterklaas een „stelsel" maakt.
Over wat er in die regeling moet komen
te staan is al heel wat papier volgeschre
ven en in de Kamer zullen er ook wel
heel wat minuten over worden volge
praat. De meeste van de daarin naar
voren komende opvattingen worden ech
ter door zakenbelangen en politieke
werwegingen bepaald. Zou het daarom
n dit stadium niet goed zijn. ook eens
':e trachten de cadeau-geverij met de
)gen van de hierbij het naast betrokkene
:e zien? Die naast betrokkene, dat is dan
ie winkelende vrouw.
Voor de vrouw is er aan dit middel
is „verantwoord" kopen. Besteding van
het in het begin dikwijls maar matige
gezinsinkomen op een wijze die past in
de legkaart die niet groter is dan de
grens van dit inkomen. Omwille van het
cadeau zal er in heel wat gevallen van
die strenge lijn worden afgeweken. Zij
koopt iets anders ,iets dat duurder, iets
dat minder noodzakelijk is, maar waar
voor de keus door de bijkomstige om
standigheid van een drang naar bez.t
wordt bepaald.
Paedagogisch bezwaar nummer twee,
dat zijn de kinderen. De kinderen die de
filmsterren en de voetballers verzamelen
in albums die beslist geen culturele of
vormende waarde hebben (en hoeveel
moeders moeten uiteindelijk nog helpen
met het inplakken van de plaatjes.), ot
om de chocoladerepen en de knikkers
die ineens een bepaald artikel veel aan
trekkelijker kunnen maken dan de
andere die misschien voordeliger, mis
schien ook beter zijn.
De huishoud-economie ziet het weer
anders Die interesseert zich niet voor
vervaging van de branchegrenzen, maar
wel voor de door het geschenk veroor
zaakte vervaging van de keus. De keus
deeld (en welke vrouw is op zijn tijd
niet gevoelig voor een stoffelijke atten
tie. ook al heeft ze daarvoor dan maan
denlang zelf de punten en de bonnen
vergaard), maar ook dat verzamelen en
opplakken en natellen van die punten
vraagt kostbare tijd voor de begeerde
klok of fietspomp of koffiepot ons eigen
dom is. Het vraagt nog meer tijd overi
gens van de huisvrouw in het winke
liersgezin die achteraf die hele bonnen
lawine nog moet ordenen ook.
Nee, die kruidenier in porselein en in
textiel, en die textielhandelaar die in
horloges en Paaseieren en rollades doet,
en al die anderen die ons voortdurend
met hun geschenken verrijken (niet om
wille van het geschenk, maar omdat zij
er een systeem van hebben gemaakt),
zouden er eigenlijk voor ons gewone
vrouwenverstand maar het best aan doen
door ons hun zegeningen te besparen.
Wanneer zij ons met alle geweld dan
toch een voordeeltje willen bezorgen
zouden zij dat immers ook kunnen doen
door hun prijzen desnoods wat scherper
te stellen.
„Wij kunnen dan keuren en vergelijken.
Wij zullen door die lagere prijzen mis
schien meer kopen en daardoor de indus
trie weer werk geven, wat toch ook zijn
voordeel heeft. Maar in elk geval is ons
oordeel objectief en wanneer een be
slissing boven onze macht gaat is er dan
uiteindelijk weer het vakkundig advies
(Van onze Utrechtse redacteur).
De begroting 1954 van de gemeente
"Utrecht is slechts sluitend te maken door
het ramen van een subjectieve correctie
van de algemene uitkering van het Ge
meentefonds op ƒ10.500.000. Komt dit be
drag er niet. dan zal de gemeente Utrecht
haar taak als belangrijk centrum van
Nederland, mede in verband met de be
langrijke uitbreiding van de stad, beslist
niet kunnen vervullen, al haar goede
voornemens ten spijt.
Dit geluid laten B. en W. horen in hun
nota, waarmee zij de gemeenteraad de
begroting aanbieden en waarin gewezen
wordt op de kansen door het wegvallen
van kunstmatige belemmeringen om het
gehele potentieel van de gemeente in te
zetten in de strijd voor het bereiken van
een hoger welvaartsniveau.
Zonder aspiraties te koesteren voor de
bouw van een groot congresgebouw vhn
18 millioen gulden, gelijk Den Haag wil
doen, heeft Utrecht als natuurlijk cen
trum toch een verzorgingsfunctie ten
opzichte van talloze congressen en con
ferenties.
Een handicap voor Utrecht is, dat deze
gemeente voor wat de uitkering uit het
Gemeentefonds betreft, altijd nog gebon
den zit aan normen, gebaseerd op de om
standigheden, waarin Utrecht van 1930 tot
1940 verkeerde.
De burgerij van Utrecht kan voor de
onprettige verrassing komen te staan,
dat met ingang van 1 Januari 1954 de
straatbelasting moet worden verhoogd tot
resp. 6 en 3% der belastbare opbrengst
voor de gebouwde en ongebouwde eigen
dommen.
wordt en die de koopster in het bezit
brengt van allerlei artikelen die zij zich
beslist niet zou hebben aangeschaft wan
neer zij er speciaal voor naar de winkel
was gegaan. De kopjes en de andere
serviesstukken van mijn theeleverancier
mogen op zich zelf mooi en degelijk zijn,
maar ze passen nu eenmaal niet in het
beeld waarmee ik van mijn huishouding
een geheel tracht te maken. Naast de
vaarmee het bedrijfsleven zijn omzetten vervaging van de keus komt dus 00k nog
P P®** trac^t te houden op het de schade aan de inventaris die niet al-
.ezicht ongetwijfeld een voorde: leen een rommelig karakter krijgt, maar
jonden. Terwijl zij zich doorga - dikwijls ook nog aangevuld wordt met
ehrUten <£e zij lest zonder de daarin 1 jukken van een minderwaardige kwa-
;eplaatste reclame maar half zo groot en i
-o mooi zouden zijn als nu, ziet zij het Nu kunnen we wel uitgaan van de ge-
'Oschenk van de fabrikant of winkelier dachte, dat al die geschenken ons toch
ils een reclame die haar iets tastbaars in maar gratis en voor niets worden toebe-
die door bijkomstigheden vertroebeld van onze leverancier. En niet zijn ge
schenkenvoorraad die de doorslag geeft.
De Unesco en elf ledenstaten van de
Unesco, waaronder Nederland, hebben
„Unesco reiscoupons" ter waarde van
vierhonderdduizend doller uitgegeven
Deze coupons zijn een soort internationale
reizigerscheques en zullen studenten, le
raren en wetenschappelijke onderzoekers
in staat stellen wetenschappelijke instel
lingen en conferenties te bezoeken. Tot nu
toe was het voor personen in landen met
z.g. „zachte" valuta moeilijk, zo niet on
mogelijk, om aan de „harde" valuta te
komen van landen, waar zij hun studies
wilden voortzetten of een onderzoek wil
den instellen.
Onder de titel „Printmakers' America"
zal van Woensdag 7 tot en met Zondag 25
April onder auspiciën van het gemeente
bestuur van Heerlen en de afdeling Lim
burg van het Nederland-Amerika insti
tuut in het stadhuis van Heerlen een ten
toonstelling van Amerikaanse prenten
worden gehouden. De 135 gravures, litho's
en aquatinten, waaruit de expositie be
staat, zijn tot stand gekomen in een peri
ode van ongeveer honderd jaar, volgend
op de Amerikaanse onafhankelijkheids
verklaring in 1776.
Robert Donhauser, hoofd van de U.S.
Information Service in Nederland, zal de
'entoonstelling „Printmakers' America"
op Woensdag 7 April openen. Professor J.
D. Hankins van de universiteit van Kan
sas zal na de openingsplechtigheid een
lezing houden over de werken van de
negentiende eeuwse Amerikaanse auteur
Washington Irving. Prof. Hankins bevindt
zich voor de duur van het lopende aca
demische jaar in Nederland als deelnemer
aan het zogenaamde Fulbricht-program-
ma, het uitwisselingsprogramma op on
derwijsgebied, tot de uitvoering waarvan
de Amerikaanse senator Fuibricht destijds
het initiatief nam Hij is momenteel gast
hoogleraar in de Amerikaanse literatuur
aan de Leidse universiteit.
De tentoonstelling, die is samengeste.d
door de „American Federation of Arts
maakt een Europese reis met medewer
king van de U.S.I.S. Na Nederland zal men
er België mee bezoeken.
Het Canadese Dominion Bureau of
Statistics publiceert het volgende gewijzig
de rapport van de voornaamste graan
oogsten voor 1953 in Canada (in duizenden
bushels):
1953 1953 1952 1951
Gewijzigd Nov. Slot Slot
Alle tarwe 613.900 614.000 687.922 552.657
Haver 406.900 405 600 466.805 488.191
Gerst 262.000 262.000 291.379 245.218
Rogge 28.700 28.100 24.557 17 647
Lijnzaad 9.900 10.400 12.961 9.897
