VROUWEN EN OPENBARE AMBTEN
Communisten bereiden hun
defensie voor
Het republiekje San Marino als
wijkplaats
OTTO VAN REES 70 JAAR
Schilder van Zuidelijke klaarheid
Verkiesbaarheid leverde in Amerika resultaten op
mmam
Regering-Scelba contra Communistische Partij (IV)
Ec iïiXU;ZA°
Allemaal open vragen.
OVERIGE
RftRT'JEI
mmjmw
I
I 'Simuhv
Ill
Veldslag'
tegen E.D.G.
Open vragen
de schildeer HTise dren-UWeNrSaVa"
ZATERDAG 17 APRIL 1954
PAGINA 7
WMROtlDfBim
MTH.I.U3TEH
Het is al weer enkele jaren geleden,
dat het Amerikaanse weekblad Fortune
aan een groep jonge vrouwen de vraag
stelde, aan welk beroep zij voor haar
toekomst de voorkeur gaven. Tien pro
cent van het gezelschap bleek toen am
bitie te hebben voor de politiek. Dat
antwoord hoeft ons niet te bevreemden.
Ofschoon het Congres van de Verenig
de Staten naar verhouding veel minder
vrouwelijke leden telt dan onze Tweede
Kamer, is bij de overige colleges juist
het tegendeel het geval. Zo werden
bijvoorbeeld alleen al in de staat Maine
in 1942 meer dan 2.600 vrouwen in
openbare functies benoemd of gekozen,
30 procent meer dan in 1935. Wij moe
ten daaruit afleiden, dat zij haar taak
over het algemeen met toewijding heb
ben verricht.
Die voorkeur van de Amerikaanse
kiezers is evenals het benoemen van
vrouwen in topfuncties voor de diplo
matieke dienst te verklaren. In het
laatste geval zijn zij naast de overige
verplichtingen die zij te vervullen heb
ben, de goede gastvrouwen van nature,
wier charme goodwill kweekt voor het
land dat zij vertegenwoordigen. In het
eerste geval (de meer „gewestelijk"
gerichte politiek der afzonderlijke sta
ten) zijn zij voor alles de huisvrouw die
belang stelt in scholen, ziekenhuizen,
reclassering en soortgelijke kwesties.
De Amerikaanse vrouwen doen dat
al sinds het in de historie van de strijd
om vrouwenrechten fameuze jaar 1869,
toen de staat Wyoming als eerste aan
zijn vrouwelijke burgers kiesrecht toe
kende. In 1925 kreeg deze staat gelijk
met Texas zijn eerste vrouwelijke gou
verneur. En terwijl wij onze ene vrou
welijke dorpsburgemeester, mevrouw
Smulders uit Middelbcers. nog altijd als
een dankbaar curiosum voor persfoto
grafen beschouwen, is een vrouwelijke
burgemeester voor steden als Portland,
Oregon (375.000 inwoners) en Beaumont,
lexas (95.000 inwoners) een heel ge
woon verschijnsel.
Inmiddels hebben behalve de Ver
enigde Staten ook de Verenigde Naties
de politieke rechten van de vrouw zo
sterk op de voorgrond geplaatst, dat er
sinds het einde van de tweede wereld
oorlog geen jaar voorbij ging, waarin
niet een of meer landen aan de trits
van 34 werden toegevoegd die in 1945
reeds het actief en passief vrouwen
kiesrecht kenden.
Of ook in al die politiek nieuwbakken
landen tien van elke honderd jonge-
dochters èen politieke carrière zou kie
zen? Het zal wellicht ooit die richting
heengaan, wanneer behalve de vrouwen
zelf de leiding der politieke partijen
zich eveneens bewust wordt van het nu
eenmaal niet te ontkennen feit dat
vrouwen de helft van het kiezerscorps
uitmaken. Of zou het eerst daarheen
moeten gaan, dat ook elders <je toekom
stige politieke vrouwen zich een wer
vingsmethode leren eigen maken, zoals
die in de Angelsaksische landen als de
meest normale zaak ter wereld wordt
aanvaard?
Wanneer onze lezeressen Woensdag
eendrachtig met de mannen ter stem
bus trekken om de plaatsen van het po
vere handjevol vrouwen in de Staten te
helpen bevestigen, mogen zij aan de
hand van de hierbij gereproduceerde
fotoserie zelf de vergelijking trekken
tussen het afwegen van gewestelijke
en groepsbelangen en deskundigheid,
waarop onze candidatenlijsten zijn ge
baseerd, en de manier waarop een jonge
Amerikaanse studente haar besluit om
in de politiek te gaan kracht bijzet.
Ks.
Zó waren de uit
slagen, in percenten
uitgedrukt, van de
verkiezingen in '50
(Prov. Stagen), '52
(Ticeede Kamer) en
1953 Gemeentera
den
„Van de christelijke politici wordt
vasthoudendheid verwacht in het
doorvoeren van de christelijke leer.
Meer vasthoudendheid en vertrou
wen dan de tegenstanders jegens
hun valse leerstellingen aan de dag
leggen".
Uit de Kerstboodschap 1953
van Paus Pius XII.
„Dierbare katholieken van Ne
derland laat de terugblik in bet
verleden een krachtige prikkel voor
U zijn, niet alleen om de erfenis
van Uw vaderen ongeschonden aan
Uw kinderen door te geven, maar
vooral om op het voorbeeld van Uw
vaderen alle krachten in te spannen
om die erfenis grootser, rijker en
meer innerlijk te maken Daarvoor
is nodig dat gij. in dankbare be
scheidenheid, maar ook met grote
standvastigheid, volhardt in de
strijd, want de Kerk op aarde is en
blijft feeds 'n strijdende Kerk. Be
waart de eenheid als een onderpand
van Gods kracht in U. Werkt altijd
verder, onbaatzuchtig, in onderlinge
liefde, vol eerbied voor elkander,
onder leiding van Uw Bisschoppen
en Priesters, opdat de liefde van
Christus steeds meer moge heersen
in Uw hasten in Uw gezinnen, in
heel Uw vaderland en overal ter
wereld waar zovele kinderen van
Uw volk als missionarissen arbei
den".
Uit de boodschap van Paus
Pius XII tot de Nederlandse
katholieken bij de Krom
stafviering.
Bij de foto's van boven naar
beneden:
1. Virginia Lee Culbreth was
nauwelijks meerderjarig toen zij
aan de Stetson universiteit haar
studie in de rechten beëindigde. Zij
had zich in haar blonde hoofdje
gezet, dat zij voortaan een rol zóu
spelen in de politiek.
2. Maar zeker voor een loopbaan
waarvoor zoveel liefhebbers zijn,
is elfc begin een moeilijk begin.
Miss Culbreth mikte meteen op
een plaats als afgevaardigde voor
het partijbestuur in een der
duidelijke staten. Tijdens kleine
huisbijeenkow.sten begon zij fami-
t leden en vrienden deelgenoot
te maken van haar politieke
inzichten.
dï?r"a kwam het „buiten
werk Looit worden er meer
babies gekust en geknuffeld dan
in de dagen voor een verkiezinq
wanneer dc candid aten om dé
stemmen der moeders werven,
h- Op de dag van de verkiezinq
is Virginia Culbreth een van <ie
eersten om haar partijvrienden
een voorbeeld te geven van ijver.
Net als de anderen heeft zij in een
afschoten hokje haar stembiljet
ingevuld, dat zij nu in de eenvou
dige houten stembus deponeert.
(Van onze Romeinse correspondent)
ROME, April
Midden in Italië's grondgebied bevinden zich twee onafhankelijke,
souvereine staten, die de kleinste ter wereld zijn. De ene is de „Staat van
aticaan-Stad"; de andere is de dertien eeuwen-oude Republiek San
Marino, de befaamde „postzegel-republiek".
Men zou over deze beide staten een humoristische beschouwing kunnen
cteien. Een vergelijking, die komisch zou aandoen, als het. niet om zulke
hoogst ernstige kwesties ging. De eue staat heeft het Zichtbare Hoofd van
cc at ïolieke Kerk tot Souverein de andere vormt de enige zuiver
communistische staat aan deze zijde van het IJzeren Gordijn. De eerste
slaat vormt de expressie van het hoogste morele gezag ter wereld, dat
bovendien het laatste bolwerk is tegen het godloze marxisme de tweede
staat vormt de veilige „schuilplaats" van de Italiaanse Communistische
Party
Deze partij is momenteel koortsachtig bezig haar defensie te organiseren.
.3 staat aan 'le! ^ront en n°S steeds beschikt zij over ongehoorde
middelen, wapens en invloed. Zij zal deze tot het laatste toe benutten
heigeen betekent, dat Italië een uiterst moeilijke en heftig-bewogen tip)
tegemoet gaat. J
Maar hel tegenoffensief, dat de regering-Scelba eindelijk is begonnen
en at inceidaad „er op of er onder" zal zijn) dwingt de communisten
tot voorzorgs-maatregelen.
gegevens, waarop de Italiaanse politie en
de geheime dienst jaloers mogen zijn.
Maar naast deze voorbereidingen en
maatregelen, die „binnenshuis" worden
getroffen, staan de volkomen openlijke
strijdplannen, die binnen enkele weken
voor een ieder duidelijk zullen worden.
Wjj bedoelen de „parlementaire strate
gie", die de extreem-linkse sector voor
bereid heeft ter gelegenheid van de aan
staande debatten in Kamer en Senaat
over Italië's toetreding tot de Europese
Defensie Gemeenschap. De veldslagen,
die verleden jaar in het parlement zjjn
geleverd tijdens de besprekingen over
de nieuwe kieswet, zullen aldus de
plechtige beloften van Togliatti en de
zijnen kinderspel zijn, vergeleken bij
wat straks gaat gebeuren. En buiten het
parlement zal een actie worden ontke
tend. zoals Italië nog niet heeft gezien.
Reeds thans zijn de stakingen niet van
de lucht. En dit dient uitsluitend om de
stakingen-van-straks elk „politiek" ka
rakter te ontnemen.... En reeds thans
is de obstructie in het parlement begon
nen, ten einde de begrotingsdebatten zo
lang mogelijk te rekken en dus: ten
einde het terrein voor te bereiden voor
de „E.D.G.-strijd". die onmiddellijk na de
begrotingen moet beginnen.
Zo nadert de „laatste fase". En nie
mand kan voorspellen, hoe het einde zal
zijn. De vragen, die zich voordoen, zijn
voorlopig niet te beantwoorden: zal de
regering er in slagen de communistische
activiteit onder controle te krijgen? Zal
het haar lukken de invloed van Moskou
'n Jr Perken? Zal zij in staat zijn de
publieke opinie, zozeer teleurgesteld en
ontmoedigd door het ernstige falen van
■jj i's'e zes iaar- °P 'e wekken door
middel van een effectieve tegen-propa-
ganda?
Voorts de komende debatten: zal de
regeling aan de E.D.G.-kwestie zo'n
overtuigde instemming weten te ver
enen. dat zij ook de zuiver-constitutio-
neie oppositie meekrijgt? (Wij bedoelen
iS Tl8 Monarchisten, die met hun 40
zetels de doorslag kunnen geven). Of zal
regering genoodzaakt worden om aan
net wetsontwerp inzake de E.D.G. de
vertrouwensvraag te verbinden?
'H„En slotte: hóe zullen de andere,
L!,ni'CcmTNInistische (en dus: anti-
Part'ien zich gedragen?
dpplrlhew eindehjk haar inwendige ver-
ODZif^ettenl onderlinge geschillen
en het pf, gunste van het nationale
ferliï- He P!iSe belan§- waarvan een
ieder de mond vol heeft? Zullen zij
d^t Mnskre'WO°rden eindelijk inzien,
dat Moskou s meest effectieve wapen en
Hnne^ïe" steubPu"t van de na-
den venCTmU?-1Stische Parliien in han
den van de anti-communisten berust?
iltT i ue vei"deeldheid van hun
tegenstanders het onmisbare uitgarigs-
In J*"**®* de klok thans op vijf
voor twaalf. Het .s laat. Maar wij durven
teiaau 16 h°Uden: het is nog niet
Sinds de ministerraad besloot om ernst
te maken met de strijd tegen de subver
sieve activiteit van de communistische
partij in Italië, is er een zekere alarm
stemming ontslaan in de leidende krin
gen van de partij.
Op de eerste plaats moeten we her
inneren aan het onderzoek, dat van re
geringswege wordt ingesteld naar de
herkomst van de fantastische financiële
middelen, waarover de partij beschikt
We schreven reeds, dat deze door de
autoriteiten op ongeveer f 150 millioen
per jaar worden geschat.
En nu is het interessant om te verne
men, dat er slechts enkele weken na
de besluiten van de ministerraad in
de republiek San Marino een geheel
nieuwe bank is opgericht met „Italiaans"
kapitaal. (We tekenen hier slechts
aan, dat deze republiek sedert 1947 door
communisten wordt geregeerd en door
Sovjet-Rusland financieel op de been
wordt gehouden. Deze kleine Staat
vormt een ideale observatiepost en een
veilige schuilplaats voor tal van onder
grondse elementen. De republiek levert
bovendien de mogelijkheid voor mannen
als „maarschalk" Luigi Longo, derde
man van de Italiaanse Communistische
Party, „om van zijn echtgenote te schei
den hetgeen zoals bekend in Italië
onmogelijk is. Deze „liuweiyks-affaire"
van Longo heeft in Italië aanleiding ge
geven tot onbedaarlijke hilariteit).
Maar afgezien van deze financiële vei
ligheidsmaatregelen. schijnt de partij
zich ook voor te bereiden op een zuiver
ondergrondse activiteit. Want hoewel er
tot op dit moment geen sprake is of zelfs
maar kan zijn van een officieel verbod,
(dat zonder meer tot een burgeroorlog
zou leiden, gezien de ruim 6 miiüoen
stemmen, die de partij op 7 Juni j.i. ver
wierfhoudt de partij er wel dege
lijk rekening mee. dat het ooit zo ver
zou kunnen komen.
In dit licht zijn de berichten van groot
belang, die door het reeds eerder ge
noemde officieuze pers-bureau, dat in
nauwe relatie staat met de regering,
dezer dagen werden verspreid. Volgens
deze berichten zou het partijbestuur vèr-
reikende maatregelen treffen tot het „op
richten" van een „Arbeiders-partij"
(Partito dei Lavoratori) die onder lei
ding zou komen te staan van geheel
nieuwe „ex-communistische" persoonlijk
heden, die reeds thans met zorg worden
uitgekozen uit die kringen, die als vol
maakt ongecompromitteerd kunnen wor
den beschouwd. Geheel nieuwe namen
dus.
De huidige.partijleiders, te beginnen
bij Togliatti. Secchia, Longo, etc., zouden
tijdig de wijk nemen naar „het buiten
land" en volkomen van het politieke
toneel in Italië verdwijnend).
Voorts meldt het bovengenoemde pers
bureau. dat reeds thans begonnen is met
het overbrengen van de archieven naar
Budapest. En dit is in zoverre van be
lang, daar deze „archieven" de resultaten
bevatten van het meest perfecte infor
matie-apparaat, dat men zich denken
kan: van de laatste bóeren-arbeider tot
en met de eerste winkelier, van de pro
minente politici tot en met de eenvou
dige huisvrouw beschikt de partij over
OTTO VA» REES, zelfportret
O, myn papa Een gelukkig man is vader Gilbert Culbreth, wanneer hij
op de eerste avond van de verkiezingsdag als eerste zijn dochter feliciteert.
b8o stemmen tegen 301. Een overwinning waarover ook de supporters uit haar
woonplaats zich kunnen verheugen.
Dinsdag aanstaande, derde Paas
dag, wordt de schilder Otto van
Rees zeventig jaar. Wie zijn donke
re, welige lokken ziet krullen rond
zijn goed gelaat kan het nauwelijks
geloven. Die zijn wel het symbool
van de jeugd en de blijmoedige pril
heid die althans zijn hart en zijn
werk nooit hebben verlaten. Maar
het gelaat zelve dat zij omspelen en
ook zijn fijne werkhanden looclie
nen de ouderdom nieft. Daar heb
ben zeventig jaren aan getekend
met een schrift dat in het eind hard
en scherp moet geworden zijn dal
Z1j zo kervig etsten. Of looide hem
zo de zon van Ascona toen hij daar
jaren woonde, de zon van Frankrijk,
Italië, Noord-Afrika en Joegoslavië
waar hij al schilderend zo menig
maal reisde of lange tijd verbleef
Hoe het zü. deze geboren patriciër is
even nederig en stil als zyn werk; hij
heeft zichzelf of dat werk nergens opge
drongen en er ook nooit over gewrokt
dat hij tenslotte daarginds waar ziin
hart zich thuisvoelt in de blijde klaarte
van Zuiders licht en Zuidelijk land
zijn brood niet meer kon verdienen en
moest terugkeren naar de nevelmoeren
van het. Noorden, waar sedertdien een
groot heimwee deze Latijn-naar-geest-en-
hart moet bewonen en waar men nog
zo zelden zijn naam hoort noemen
f 'tiefee bekoorlijkheid
Te zelden. In de Nederlandse schilder
kunst van zijn generatie is zijn beste
werk van een volstrekt unieke bekoor-1
iijkheid, van een gave eenvoud en eer,
klaarheid die bij ons zelden werden hp
reikt, en van een naar vorm en geelï
verruimende en zuiverende oorsnrnniJf
Iijkheid Het is dat alles ln eln maté
waardoor het recht heeft op een
plaatsje in de aandacht en de liefde afê
wij aan de moderne kunst van™ i S
te vergeven hebben. land
In het bewogen levende Peru
halve eeuw geleden was nttT van een
een der meest aenpp„-,a Dtto van Rees
lander die van 'meet af html® i?der~
worden, wat wii nu h t,,v P geboren
Hij is onder do j Kubisme noemen,
degene die dit J^e^er'anders gebleven
beleefd. Terwi l pa"16 het zuivel"st heeft
eenzaam in h Sézanne nog leefde -
bevocht hii i bmnenland gedoken
(met uL i" Parijs samen met Picasso
de- een a »bateau lavoir" bewoon-
Plaef So Pd' romantisch huis aan de
mie P, VIgSaP Montmartre - Bra-
o„ V Han Gris, Herbin, Metzinger, de
eerste doortocht naar de synthese van
cie vorm die door de impressionisten ver
smaad en door de neo-impressionisten on
voldoende hersteld was. Stellig was hij
daarbij niet de felste revolutionnair. Het
ging hem alleen om degelijkheid van de
vorm. om een klm-e compositie, om waar
achtigheid die altijd sober is en. het bij
komstige laat vallen om de heldere evo
catie van het wezen over te houden. Zo
leerde hij zijn aanvankelijk luminisme,
waarin hij overigens dingen had gemaakt
die nu nog bekoren, afzweren zonder iets
te verliezen van het beste dat zijn eerste
leermeester hem had meegegeven: dat
was n.l. de Larense schilder Heyenbrock,
wiens hobby de degelijkheid van materia
len en werkstukken was en die later het
Museum van de Arbeid in Amsterdam
gesticht heeft.
In Parijs had Van Rees die eerste jaren
ook omgang met Kees van Dongen, André
Chote, Chagall en de schrijver Max Ja
cob. Later, toen hij ook Italië had leren
kennen, ontmoette hij terug in Parijs
nieuwe vrienden: Mondriaan, Severini,
Zadkine, Auric, Cingria, Maritain. De
laatste leerde hij kennen via Pieter van
der Meer de Walcheren bij wien hij woon
de op Montmartre, en met wien hij een
vriendschap onderhield die zijn diepste
glans ontving bij zijn overgang tot de
Katholieke Kerk, een geestelijke omme
keer die sedert dien ook in zijn kunst
werkzaam bleef.
Albert Plasschaert heeft zijn werk dan
ook „Franciseaans" genoemd. Het is inder
daad vervuld van die blijde, bloeiende Ar
moede-van-geest die zo zeer Evangelisch
is en waaraan onze moderne religieuze
kunst zulk een diepe nood heeft. Heel onze
moderne kunst trouwens. Want nog altijd
is die naar psyche gespleten en pessimis
tisch, kunst van ontwortelde existentiëlen.
Onze tijd wil nog altijd oppervlakkig noe
men wat blij is, omdat het niet tragisch of
getoumenteerd is.
Wellicht is dat de verklaring van de
stilte rond Otto van Rees? De opdrachten
waarop hij eigenlijk toch recht had. zeker
in onze kerken, zijn hem altijd te schaars
toebedeeld gebleven, a] kan men er wel
enige aanwijzen die hij gekregen, en ver-
va'd heeft in ons land en eiders: in
Zurich bijv. maar de beide fresco's die
hij daar maakte werden niet begrepen en
als te modern onder een laag kalk ver
stopt wandschilderingen in de Obrecht
ie Amsterdam, in een doopkapel te Bilt-
hoven, te Utrecht in het gebouw van O.,
K. en W. en een bioscoop, in kasteel CorJ
tenbach in Zuid-Limburg, en te Maarsen
in een verzinkerij. Daarbij dan nog enige
ramen te Velp in een kloosterkapel.
En daarmee zouden deze zeventig jaren
het hebben moeten doen, ware het niet
dat hij nu de kapelwagens beschildert
voor de Oost-Priesterhulp.
K. S.
