Wonderland van delfstoffen Leger heeft geen eigen wil Chefs van staven weerleggen ver klaring generaal Dürst Britt De laatste uren vóór de heilig verklaring van Paus Pius X Nachtelijke uittocht der hengelaars De laatste moeilijke dagen voor liet 1 Juni is CHINA'S GROEI TOT EEN WERELDMOGENDHEID In Genève lopen de Chinese vertegenwoor digers onder leiding van Tsoe En-lai zelf verzekerd rond. Ze voelen zich. En daarin hebben ze niet geheel en al ongelijk. Want al is Mao Tse-toengs avontuur in Korea vrij wel op een mislukking uitgelopen, het Rode China heeft er toch het een en ander uit overgehouden. Het heeft Korea zelfs niet het communistische Noorden niet aan zijn reeds enorme gebied kunnen toevoegen. Wat in Tibet vrijwel zonder slag of stoot gelukte, werd met Korea (nog) niet be reikt. Maar de duizenden en duizenden, die Peiping daar meedogenloos tegen het ver nietigende vuur der Amerikanen en hun verbondenen heeft doen stormlopen, zijn van Chinees standpunt gezien, niet voor niets opgeofferd. Want ze zorgden er voor, dat Mao Tse-toengs zeggenschap in Mands joerije, waar de Sovjet-Russen zo lang onbe perkt geheerst hebben, ten zeerste vergroot is. De Chinese onderhandelaars rijden in en om Genève in auto's, tweemaal zo groot als de grootste Amerikaanse en tienmaal zo zwaar als een gewone auto. Op die auto's wapperen de langste standaards: rood, met vijf geelgouden sterren er in, waarvan er een groot is, de andere vier klein zijn. De Chinezen wonen in de duurste hotels, of zoals Tsoe En-lai, in fraaie buitenverblijven en werken in ruime, speciaal gehuurde kan toren. Ze bieden cocktails aan voor duizend gasten tegelijk. Na de Sovjet-Russische is de delegatie van het Rode China het groot ste en ze is, naar het oordeel der journalis ten, de agressiefste, de ongenaakbaarste en deverwaandste. De Chinezen voelen zich wereldbeheersers Observator Verkeerde uitleg van krijgstüchtartikel Ruim een half millioen mensen zullen erbij tegenwoordig zijn (Van een bijzondere medewerker) „Daar is hij!" roept er een. „Loopt weg, hij gaat u vangen!" Dit waarschuwend woord van de goede Guido Gezelle zal weldra weer van kracht worden. Nóg dartelt de vis ongestoord door het vrije water, maar op de kant stapt de jager reeds geladen op en neer. „Geloof me, meneer, ik ben er klaar voor. 1 Juni neem ik een vrije dag en dan is die hele Dinsdag voor mij. Maandagnacht ga ik er vandoor, want ik zal geen uurtje van de eerste dag in het nieuwe vis-seizoen ongebruikt laten. En laat ze dan maar komen! De hele maand Mei ben ik elke week al gaan loeren, hoe de zaken ervoor staan. En als ik de vis dan zo dartel boven 't water uit zie springen, nou dan vind ik dat het hoog tijd wordt!" Aldus de conducteur op mijn ochtendlijntje; en zo zijn er dui zenden, voor wie de heropening van het hengel-seizoen een herademing zal betekenen. Win gratis Uw kist Drie Hoefijzers Bier ZATERDAG 29 MEI 1954 TAG IN A 3 midsters in een textiel fabriek te Shanghai. Deze reusachtige handelsstad bezit nok een enorme industrie 3 Kot f urm \MD/ OLST. Mandsjoerije als wapenarsenaal Daarover zou men kunnen glimlachen. Want maar al te zeer is de zwakheid der Chinezen be kend. Te veel is het Hemelse Rijk in onze lijd in zichzelve verdeeld geweest. Overbekend zijn de ver halen van de „warlords", de z.g oorlogsheren, generaals, die prac- tisch de ware heersers ivaren in 't hun als militair toevertrouwde gebied. In de lange jaren der bur geroorlogen en revoluties, na de ineenstorting van de Mandsjoe- dynastie, werd er door die re gerende generaals meer gehan deld dan gevochten. Ze verkwan selden onder elkaar hele provin cies en zelfs hele legers. Toen de Japanners China via Mandsjoerije binnenvielen, stortten de regerin gen der „warlords" als kaarten huizen ineen en zelfs de legers, waarvan gezegd iverd, dat er een zekere male van discipline in heerste en ze ook ivel bepaalde gevechtskwaliteilen bezaten, ver dwenen als sneeuw voor de zon Met de grootste inspanning slechts wist Tsjiang Kai-sjek zich te Tsjoenking, diep in het binnen land te handhaven en ook daar was tweedracht aan de orde van de dag. De geschiedenis van het voormalige Hemelse Rijk leert inmiddels, dat on der leiding van een krachtige figuur ditzelfde onmachtige China tot een goed geconsolideerde macht kan uit groeien. Eens hebben de Chinezen Ja pan met een inval en een bezetting be dreigd. Ze hebben in de Middeleeuwen hun macht tot in het huidige Indo nesië uitgestrekt en Tibet en Korea hebben, eeuwenlang onder hun gezag gestaan, alsmede Mongolië. Kan China en in dit geval het Rode China inderdaad een wereldniogend- heid worden? Deze vraag valt uiteraard niet gemakkelijk te beantwoorden. Veel zal van de omstandigheden en van de leidende persoonlijkheden af hangen. Maar juist in dit verband trof ons 'n merkwaardig artikel, dat we in onze documentatie aantroffen. Het is van de hand van het Engelse parle mentslid M. Follick en werd enkele jaren geleden geschreven. Naar diens mening bezit China in ieder geval het potentieel er toe. De stelling, waarvan hij uitgaat, is alleszins indrukwekkend. Waarom zou China niet kunnen presteren, wat Japan heeft gepres teerd? In vijftig jaren groeide dit met een nog in Middeleeuwse verhoudingen levende bevolking van vijftig millioen tot de wereldmogendheid met negen tig millioen, die het tussen de Eerste en de Tweede Wereldoorlog was. Het Japanse imperium omvatte toen Korea en Formosa en bovendien Mandsjoerije. China heeft thans een bevolking van vijf honderd millioen en het beschikt over veel grotere hulpbronnen. Bo vendien, de gemiddelde Chinese ar beider staat op een aanzienlijk hoger plan dan de Japanse. De laatste is in de eerste plaats een imitator, de eerste bezit een opmerkelijke inventie en vooral een bijzonder vakmanschap. Japan heeft heel zijn beschaving aan China te danken. Het inspireerde zich op de Westerse techniek, heeft hieraan echter weinig nieuws van eigen inven tie toegevoegd. Dat bij de Chinezen reeds veel eer der dan ten onzent het buskruit be kend was, is blijkbaar geen toevallig heid. Maar laten we het artikel van het Engelse parlementslid nog even op de voet volgen. Het wordt des tie interessanter, omdat hij met nadruk wijst op een nieuwe factor in liet huidige China: 't meergenoemde Mandsjoerije. Men heeft in de berichten over de oor log in Indo China kunnen lezen, dat de troepen van Vietminh niet meer urct Sovjet-Russische wapens zijn uitgerust, maar met allerlei mate riaal ook zwaar van Chinees maaksel. Hel sloiid daar zo terloops. Doch dit is van de allergrootste be tekenis. Want er blijkt uit hetgeen reeds in Korea werd opgemerkt dat Mandsjoerije thans het grote arsenaal voor Rood China is, van waaruit liet zijn saltellieten voorziet. Mao Tse-toeng is naar het schijnt, ook wat kanonnen betreft, niet meer van liet Kremlin afhankelijk!' Eigenlijk geen wonder, dat de Chi nezen daar in Genève zo zelfverzekerd rondwandelen en tegenover Molotoff een eb?en inzicht verkondigen.... Want ze bezitten in Mandsjoerije iets, dat al aardig op het Roergebied begint te lijken. De Japanners hebben de grondslag er van gelegd. Na hun neder laag haalden de Sovjet-Russen weg, wat ze konden, al was China dan hun bondgenoot. Uit de door de Japanners modern ingerichte fabrieken stalen ze letterlijk alles, wat los en vast was, z.g. als oorlogsbuit. In werkelijkheid ech ter, omdat ze wel voorzagen, dat ze zich op den duur niet in Mandsjoerije zouden kunnen handhaven. Ze hadden het materiaal trouwens voor de op bouw van hun eigen, door de Hitier- legers verwoeste land zelf hard nodig. Ze voorzagen het. Ongetwijfeld. Want Mandsjoerije is heden ten dage een volkomen Chinees land. In 1900 woonden in Mandsjoerije ongeveer veertien millioen mensen. Dit aantal bedraagt thans 45 millioen en hiervan zijn tachtig procent Chinezen. Jaren achtereen hebben stromen Chinese im migranten zich Noordwaarts begeven, naar het land, vanwaar in de zeven tiende eeuw de nomadische Mandsjoes, arm en onbeschaafd, het Hemelse Rijk binnenvielen, om er de Mandsjoe-dy- nastie te grondvesten en een heersende kaste te stichten, die pas in het begin van deze eeuw ten val gebracht en uit geschakeld werd. Zowel de Russen als de Japanners konden de werkkrachten voor de aan vankelijk op bescheiden schaal aange vangen industrialisatie niet leveren. Ook voor de landbouw op de moeilijk te bewerken grond konden ze geen werkkrachten aanvoeren. De Japanse immigranten waren geen boeren en geen koelies en diep in hun hart leefde altijd het verlangen, weer zo snel mo gelijk naar het vaderland terug te ke ren. De Chinezen daarentegen vonden er een nieuw vaderland en ze maakten Mandsjoerije Chinees Dit Mansjoerije leverde een vijftal jaren geleden al tachtig procent van al het staal, dat in China geprodu ceerd wordt. Driekwart van alle olie, die in de bodem van China aanwezig moet zijn, bevindt zich in Mandsjoe rije. Drievijfde van alle steenkool in China wordt in Mandsjoerije ge dolven. Mandsjoerije bezit enorme bossen en is een agrarisch gebied, dat zich in menig opzicht met Amerika s Westen of met Canada kan meten, wat de productie van graan betreft. Van de 300 Chinese meelfabrieken telt Mandsjoerije er 160. Die werden oorspronkelijk dooi de Russen gebouwd, maar het zijn nu Chinezen, die ze exploiteren. Door Mandsjoerije lopen twee be langrijke Aziatische spoorwegen: de Chinese Ooster-spoorweg en de Zuid- Mandsjoerijse spoorweg. De ene is een aftakking van de Transsiberische spoorweg en loopt over Charbin naar de grote haven Wladiwostok. De twee de loopt van Moekden naar Port Ar thur, de oorlogshaven. Moekden is Mandsjoerije's hoofdstad. Hier hebben de Engelsen jarenlang op alles hun stempel gedrukt, doch heden ten dage is het typisch Chinees, alhoewel het een tamelijk internationale bevolking telt. Mandsjoerije produceert jaarlijks 6 millioen ton soyabonen, waarvan drie millioen geëxporteerd wordt, naar alle landen ter wereld, als veevoeder. De Chinese zijdeindustrie hangt voorna melijk af van de productie van eiken bladeren op het schiereiland Liao Toeng in Mandsjoerije. De reserves aan steenkool van het land bedragen vièr milliard ton, die aan ijzererts veertig milliarcj ton. De uitgestrekte Poesjoen-mijnen leveren jaarlijks 10 milloen ton steenkool van de hoogste Kwaliteit op. De lagen zijn er van der tien tot zeventien meter dik. Zo wor den ze in de wereld slechts nog in Rho desia gevonden. Op de grens van Mansjoerije ligt een electrische centrale, die in grootte de tweede ter wereld is. Alleen de Ver enigde Staten bezitten een grotere. Over de industriële potentie van Mandsjoerije is nog slechts weinig be kend. Te dien aanzien sijpelt er nau welijks iets door het Bamboe Gordijn. Maar dat het Rode China thans eigen oorlogsmateriaal aan de Vietminh kan leveren en het ook in belangrijke mate dat de oorlogsindustrie, welke zulke in Korea gebruikte, duidt er wel op, hoge technische eisen stelt, er een be langrijke plaats in inneemt. Het Engelse parlementslid meende, enkele jaren geleden te mogen voor spellen, dat China alles heeft, om 'n grote mogendheid en zelfs een wereldmacht te worden. Hij waar schuwde zijn landgenoten voor een Chinese industrie, die een gevaar lijker concurrent zou kunnen worden dan de Japanse ooit geweest is. Tegelijkertijd evenwel waarschuwde hij en dit is wel heel interessant zowaar liet Kremlin. Dit was vol gens liem bezig, in Azië een concur rerende macht op te kweken, waar aan het spoedig de handen vol zou hebben. Hij geloofde niet, dat bet Rode China, sterk nationalistisch als het is, ondanks de communistische inslag, zich met een ondergeschikte rol in Azië zou tevreden stellen. De inmenging in Indo China bewijst dit wel. Het Rode China wil een non agressie-pact met Indonesië sluiten. Het zijn tekenen, die wijzen op een Rood China met een eigen nieuwe politiek. Deze zal zich ongetwijfeld inspireren op de oude leuze: Azië voor de Aziaten. Die zou op den duur ook voor de Russen wel eens minder prettig kunnen klinken! Chinese arbeiders in een staalfabriek te Ansjan, bij Moekden in Mandsjoerije. Mandsjoerije is het Roergebied van liet Rode (diina. De drie chefs van staven van Land- Zee- en Luchtmacht hebben, blijkens een door de drie voorlichtingsdiensten ge dane mededeling, ieder afzonderlijk aan de onder hun bevel staande militairen hun standpunt kenbaar gemaakt aan gaande de door de generaal b.d. H. J. J. W. Dürst Britt geuite woorden over de eerste politiële actie in Indonesië. Zoals reeds bekend heeft generaal Dürst Britt op een vergadering van het veteranenlegioen Nederland, die op 21 Mei jongstleden te Amsterdam werd ge houden. o.m. gezegd, dat de eerste poli tiële actie in Indonesië helaas werd stopgezet op een tijdstip, waarop alles nog bereikt kon worden. Als er ooit een moment zou zijn geweest, waarop het leger met had moeten gehoorzamen aan de gegeven bevelen, was dit op de dag dat de eerste actie moest worden gestaakt Volgens generaal Dürst Britt klonken zijn woorden misschien wat oproerig doch, zo zeide hij verder, er stond nog al tijd in de voorschriften, dat militairen eigen initiatief moeten nemen, wanneer zij menen dat men in de hoogste kringen niet goed is ingelicht. Leger heeft geen eigen wil Betreffende deze laatste zinsnede laten alle drie de chefs van staven duidelijk uitkomen, dat de generaal een verkeerde interpretatie geeft van art. 12 van het reglement aangaande de krijgstucht. De chef van de Generale Staf, ge neraal B. R.P. F. Hasselman, haalt het gewraakte artikel in zijn schrijven in zijn geheel aan en zegt voorts, dat de gewapende macht, het fundament van de staat, altijd en overal niet meer en niet minder is dan instrument van de regering. Zij-heeft, zo vervolgt generaal Hasselman, mitsdien geen eigen wil, doch de enige plicht de bevelen der overheid stipt en loyaal uit te voeren. De aangehaalde bepaling uit het regle ment aangaande de krijgstucht betreft de verhouding van de militair tot zijn militaire meerdere. Er is volgens de chef van de generale staf slechts één geval waarin de militair en ook de niet-militair het recht en de plicht heeft gehoorzaamheid te weigeren, na melijk omwille van de consciëntie. De Chef Marinestaf en de bevelhebber der Zeestrijdkrachten, vice-admiraal De Booy, legt er de nadruk op, dat het zelf standig handelen van de militair afhan kelijk wordt gesteld van de vraag, of nieuwe bevelen door hem niet of niet tijdig kunnen worden gevraagd en ver kregen. Iedere militair dient zich. volgens de bevelhebber, te realiseren, dat hij als dienaar van de Staat steeds moet hande len in de geest van de door de regering gegeven orders. De Chef Luchtmachtstaf, luitenant- generaal A. Baretta, merkt tenslotte op, dat het bedoelde artikel van het regle ment betreffende de krijgtucht beoogt, de militaire commandant onder zeer bij zondere omstandigheden eigen initiatief en verantwoordelijkheid te laten en dat het niet geschreven is, om een duidelijk bevel van de wettige overheid te door kruisen. Duizenden pelgrims van overal ter wereld zijn thans te Rome aan wezig om de plechtigheid der heiligverklaring van Paus Pius X beden- avond om half 6 bij te wonen. Meer dan een half millioen mensen zulb-n vanavond, naar verwacht wordt, bij de plechtigheid in de open lucht tegenwoordig zijn, waarbij de huidige Paus, Pius XII, de naam van Zijn Voorganger Pius X zal toevoegen aan de lijst van reeds 4560 heilig- verklaarden. Wo«xvPwwooo&8fiP In de basiliek van Sint Pieter, waar Zondag een Pontificale Hoogmis zal wor den opgedragen, zijn vele extra kroon luchters opgehangen en damasten wand- bekledingen in purper en goud aange bracht. Naast het hoogaltaar hangen af beeldingen van de twee als wonderen er kende genezingen, waarbij de voorspraak van de nieuwe heilige was ingeroepen en die als zodanig bij de heiligverklarings procedure zijn aangevoerd. Vele pelgrims hebben de afgelopen nacht in hun toerwagens doorgebracht. Heden worden nog meer dan dertig spe ciale treinen en een kleine duizen toer wagens verwacht. Een vijf- en veertigtal kardinalen en 350 aartsbisschoppen en bisschoppen zul len bij de plechtigheid aanwezig zijn en Maandag a.s. door de Paus in audiëntie worden ontvangen. Paus Pius XII zal waarschijnlijk na de plechtigheden van het aanstaande week einde naar zijn zomerverblijf te Castel Gandolfo vertrekken. De plechtigheid op heden, op het Sint- Pietersplein. zal plaats vinden volgens een kortere ritus dan bij vorige gelegen heden is gevolgd. Zo zullen b.v. de ver klaringen van de consistoria-advocaten tot een enkele beperkt blijven. De plech tigheid wordt geopend met een proces sie van de ordes- en wereldlijke geeste lijkheid van de bronzen deur naar het plein, onder het bidden van de litanie van alle heiligen. De Pauselijke stoet, welke in de Sixtijnse kapel wordt opge steld, zal vervolgens op het plein ver schijnen. De Paus zal gedragen worden op de sedia gestatoria. geflankeerd door de met witte struisveren getooide „Fla- belli". Na de eerbetuiging van de kardinalen aan. de Paus zal kardinaal Gaetan Ci- cognani, prefect van de Heilige Congre gatie der Riten, bijgestaan door een con sistorie-advocaat, de Paus verzoeken de heiligverklaring af te kondigen. Dan wordt het „Veni Creator" gezongen, waarna de Paus, gezeten op zijn troon en de mijter dragende, de Latijnse for mule der heiligverklaring opleest. Op dat moment wordt het doek, dat de standaard van Pius X aan de voorgevel van de basiliek bedekt hield, weggetrok ken en beginnen de klokken te luiden. Het „Te Deum", de feestelijke lofzang tot God, wordt gezongen. Dan reciteert een kardi naal het „confiteor" waarbij de naam van de nieuwe heilige na die van de Apostelen Petrus en Paulus wordt ingevoegd. Ten besluite wordt de Pauselijke zegen gegeven. De Pontificale Hoogmis op Zondag, de eerste Mis ter ere van de nieuwe heilige, zal niet door de Paus worden opgedragen, maar door kardinaal Eugéne Tisserant. De Paus zal er bij assisteren. Op Zondagmiddag wordt het stoffelijk overschot van de nieuwe heilige door de stad in processie naar de basiliek van Ma ria de Meerdere gebracht. Eenheden van het Italiaanse leger zullen de route mar keren. Het lichaam van Pius X zal tijdens deze overbrenging in vol pauselijk ornaat in een glazen kist rusten, zodat het voor de mensen langs de weg zichbaar zal zijn. lelijk uur al op uit. Welke vis ons slacht offer zal zijn? Het is een kwestie van persoonlijke smaak. Dat komt ook pas op het tweede plan. Allereerst gaat het om de sport en de ontspanning, heel dat heer lijke bedrijf in de vrije natuur aan de waterkant dat.vissen heet. Aan de start. En wij wensen U van harte een mooi seizoen. Bekroonde inzending: „Zit jij hier ook als reclame voor de Drie Hoe/ijzers?" „NatuurlijkHeb jij ooit anders een paard op een barkruk zien zittenT" De heer D. v. d. Veen, Deliplein 36a te Gro ningen ontving voor het. onderschrift,dat wij hier bij afdrukken, een kist heerlijk Drie Hoefijzers Bier. Negen andere prijs winnaars ontvingen een zelfde beloning. Het aantal inzendingen op onze wekelijks terug kerende prijsvraag blijkt zó overweldigend te zijn, dat de Bierbrouwerij „De Drie Hoefijzers" te Breda besloten heeft, voortaan 50 kisten Drie Hoef ijzers Bier voor de 50 geestigste inzendingen beschikbaar te stellen. Scherp Uw vernuft, neem pen of potlood ter hand en zend vóór 5 Juni a.s. een geestig onderschrift bij onze Sprekende Paar den in (niet meer dan 25 woorden gebruiken!) Inzendingen per brief kaart (7 ct postzegel) aan. „Drie Hoefijzers Bier", Postbus 1702, Amsterdam Twee veteranen die er een halve eetiu langs de al meer dan waterkant aardappel-preparaat, al of niet vermengd met trucs of dopings, moet U minder hoog mikken, op bliek en rietvoorn, bra sem en karper. Het beste aas is altijd nog de maai of de worm maar daar van moet U dan al een aardige voorraad hebben aangelegd en daarmee kunt U wel op elke vissoort in onze wateren jagen. We halen de hengels uit het vet, poet sen ze blinkend op, zien natuurlijk dat er inderdaad geen mankementen aan zijn (die hadden we dan immers al veel eer der moeten ontdekken), proberen de bus sen en halen het laatste tikje stroefheid eruit, controleren of alles wat lopen moet inderdaad soepel gaat, vegen de uitge- vette rails schoon, brengen de doos met snoeren en haken op orde, trekken eens flink de snoeren op om te zien of ze nog sterk genoeg zijn en er geen verlegen spul bij zit, vullen desnoods nog een kleinig heid aan, ontroosten de haakjes, vijlen de puntjes bij, maken met een kleine aan koop onze collectie weer volledig en vlekkeloos, duiken vervolgens in onze garderobe-kast, waar de jas en de broek al klaar hangen, de windhoed ook niet muf is, de schoenen piekfijn in orde zijn, we maken ook de aasblikjes nóg schoner dan ze natuurlijk toch al zijn en dan. zijn we er klaar voor! Dan gaan we de eerste visdag in: Dins dag 1 Juni, trekken we er in het nach- niet zo licel ver van Mandsjoerije en Chinu genoemd. Een vissersnatuur valt nu eenmaal niet te temmen en in banen te dwingen. Weel was het Gezelle die dit reeds schreef. En het is typerend, dat de echte hengelaars nu reeds bij honderden hun watertjes hebben lopen verkennen, op zoek naar de plekjes waar het straks zal móéten luk ken. Ja. waarde visser-vriend, wij kun nen U weer toeroepen: wees paraat.' Wie een viswatertje dicht bij huis heeft, kan hu reeds de gelegenheid benutten om een „bodempje" te leggen, een paar stenen en een laagje wit zand en dan maar vast wat aas uitstrooien. Des te groter de kans dat het de eerste dag meteen al hard raak is! De tijd om nog even bij de winkel aan te lopen, een simmetje uit te zoeken, rustig een cigen-fabrikaats deegje te draaien en dan rustig naar de kalender te kijken, is nu voorbij. Daar zijn de afge lopen weken voor geweest, maar dan voor ernstiger voorbereidingen. Deze laatste dagen zijn voor de na-inspectie. En voor de fijne kantjes aan het plan-de-cam pagne, dat U stellig met veel studie en overleg zult 'nebben opgesteld. Want stu die is er wel bij nodig. Hebt U het gemunt op roofvis, weet dan dat die zich niet met pepermunt laat beetnemen.Echte rooftocht moet er zijn, levend aas! Want brood, deeg en aard appels laten deze roofdieren zo koud als een steen. Met Uw brood-, deeg- of

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1954 | | pagina 3