Ede s schaapskudde feestelijk
geschoren
m
PHILIPS TELEVISIE
ONRUST in Midden-Amerika
Guatemala
pijler
van
het communisme
Plannen voor nieuwe reis
Adenauer naar V.S.
van
Zweedse kogellagerfabriek
Veenendaal geopend
Neem eens
een kijkje in
Aan de rand der oude hei herstelden
Ede's notabelen een oude traditie
mmm
Washington ziet ongerust toe
M
Duitse handelsmissie tiaar Moskou op
laatste ogenblik afgezegd
in
DONDERDAG 10 JUNI 1954
PAGINA 9
De kruik en de sigaren
Beste beesten
De hei en de toeristen
TEXEL DOOR „VIJAND"
BEZET
Amphibische oefening bracht
„oorlog" op het eiland
MGR ALFRTNK OP
SCHIPHOL
Het oude handwerk
„MEDAL OF FREEDOM"
VOOR TWEE DAPPERE
NEDERLANDERS
ZUID-NEDERLANDSE OPERA
TOEVLOED VAN DUITSERS
NAAR SAOEDI-ARABIE
ONGEREGELDHEDEN BIJ
VERKIEZINGEN IN IRAK
WEER KERKDIEFSTAL IN
TILBURG
mmui
Dank zij de internationale televisie kunt U
thans een kijkje nemen in acht landen van
Europa terwijl U rustig thuis blijft.
Geniet van deze prachtige, interessante pro
gramma's met een perfect televisietoestel:
een FHILIPS! Voorjtom, dat U het moet
horen van anderen. Zorg dat U er tijdig
bij bent, maak dat U alles uitstekend
ziet, koop een PHILIPS televisietoestel
Want dan bent U 2eker van
een helder en contrastrijk beeld
rustige ontvangst van beeld en geluid
scherpe weergave van het gehele beeld
hoge betrouwbaarheid
Bovendien biedt Philips U de grootste keuze:
495.-
t 697.-
f 895.-
1025.-
1095.-
f 1350.-
1450.-
LAND- EN BOSBOUW IN
GUYANA
HET GEVAARLIJKE
VERKEER
Eén dode en één zwaar
gewonde
Mr A. W. Holsteyn
Benoemd tot substituut-officier
van justitie te Amsterdam
INSTELLING VAN
BEDRIJFSCHAPPEN
Statutenwijzigin g
KERSEN MET GOUDEN
STELEN
(Van een onzer verslaggevers)
EDE, "Woensdag
Oude Willem keek niet-feestelijk
Het heette een „schapenscheerdersfeest in oude trant", en als men laat in de
middag beoosten Ede, waar scherp de brede autoweg naar Arnhem de grote hei
in tweeën snijdt, de oude, typische schaapskooi bij het landgoed Zuid-Ginkel
naderde, kon men de feestelijke klanken uit een onvermoeibare trekharmo-
nica al horen nog voor men ontdekt had, dat ook Piet Jansen, de plaatselijke
accordeonmaestro, zich vandaag speciaal voor de gelegenheid voortbewoog in
een wijde boerenkiel en in een laat-negentiende-eeuwse pantalon, die, naar
de stijl dier lang vervlogen dagen zowel tien centimeters te kort als onver
slijtbaar heten mocht.
Het feest kwam nu op gang: rond de schaapskooi op Zmd-Ginkel verzamelden
zich mèt vele tientallen belangstellenden en reeds aantallen nijver knipperende
persfotografen, de notabelen der gemeente. jiet was alsof zij niet per auto
mobiel uit Ede doch gewoon maar op maagdelijk witgelakte klompen uit een
oude en kleurrijke schilderij waren weggelopen. Zij kwamen er in grootvaders
trouwpak. Zij dampten dapper grote hoeveelheden herenbaai uit korte, kromme
pijpen. Zij leunden op kunstig gesneden wandelstokken, en zelfs Ede's burger
vader ging schuil achter een zwart zijden pet en een, wat somber, doch ge
degen Zondags-boerenpak, dat twee wereldoorlogen en ruim een halve eeuw
mottenballen met succes had overleefd.
ve van Ede, de kudde van Jakob Mol, die
tussen twee haakjes aan zwarte schapen
geen gebrek heeft de schapenscheer
ders hadden er vandaag niet minder dan
22 onder de schaar! binnen de gemeen
tegrenzen.
Een feestelijk tafereel!, doch Oude
Willem, een van de veertien schapen
scheerders. om wie het vandaag in Ede
eigenlijk allemaal begonnen was. had er
nauwelijks belangstelling voor. Hij was
daar sedert vanmorgen half zeven. Nog
altijd hurkte hij voor de schaapskooi met
een weerspannig schaap geklemd tussen
twee klompen en twee even onvermurw
bare knieën. Hoeveel schapen hij sedert
vanmorgen half zeven al gedó&n had,
zeide hij niet. Schapenscheerders zijn niet
praterig het werk, dat zij doen vraagt
heel hun belangstelling en hun vaardig
heid. Zelfs als de kist met sigaren of de
kruik zeer oude genever weer eens rond
ging onder de veertien nannen, rustte de
grote schaar maar enkele seconden in
Willem's rode, eeltige hand en slechts
eenmaal gluurde hij met enige interesse
naar de, hem omringende, feestvierende
menigte. Dét was toen een van de l°t°"
grafen tijdens het vereeuwigen der n°7^~
beien ietwat onverhoeds over een scha
penpool struikelde «n Willem, Se schaar
hoog geheven, wel enige moeite)had
het weerspannige beest weer onder con-
trole te krijgen. ,Tr.,,
.Mirakelse kreng n zei Willem toen.
Men dacht wel dat dit op de schapen
sloeg
De schapen boften niet. Het was een
koude dag. Laat pas op de middag veeg
de de wind de lucht boven de prachtige
hei een beetje schoon en scheen koeste
rend nu de zon op het afgebakende
pleintje voor de schaapskooi, doch als
men het Jakob Mol, de beheerder van
de Edese kudde, vroeg, trok zijn hooia
vol rimpels ert zei hen: „Als het guur j_,
hebben ze dit scheren niet graag
beesten". Men kon er.
de
helaas, de schapen
Zij wachtten
zélf niet naar vragen- dg dQn
keretSwatawee gemende ruimte van de
warme beschuttende schaapskooi, en
als zij 'vervolgens onder de ogen der be
langstellenden buiten op het pleintje
door Oude Willem en zijn vaardige mak
kers onder handen genomen werden,
staarden zij tóch wat droef naar de gro
te vrachtwagen, die wat verderop op het
eindresultaat van deze schaapscheerde-
rii-in-het-groot te wachten stond. Meer
dan vier gulden per kilo ruwe. vette
wolen het zielige van een schaap is,
dat het nog nooit van een wereidwol-
koers heeft vernomen en dat het zélfs
niet lezen kan, wat er veelbelovend m
sierlijke gouden letters op zo n vracht
wagen geschilderd staat: „Wollen ga
rens, kousen en sokken"
't Benne beste beeste", zei Jakob Mol
tevreden. Hij telt er meer dan 290 nu in
zijn kudde, en van deze kudde verwacht
de stichting „Edese Schaapskudde", on
der wier auspiciën vandaag dit schapen
scheerdersfeest in oude trant gehouden
werd, niets dan goede dingen.
De kudde van Jakob Mol is pas sedert
November van verleden jaar op de Ede
se hei. De hei, zegt de voorzitter van de
Stichting, de heer Peereboom, had dat
hard nodig. In feite heeft een hei net
zoveel plezier van de schapen als de
schapen van de hei! De kudde voorkomt
het verhouten van de hei en dit redt haar
van een zekere ondergang. Daarom haal
de verleden jaar de Stichting ten gerie-
De minister van Oorlog en Marine ïr
C. Staf heeft gisteren een amphibische
oefening op het eiland Texel óijge -i
Per Helicoptère arriveerde de mmisiei
in gezelschap van de commandant van
het korps mariniers, generaal-majoor r.
J. van Gijn, op het vliegveld De Kooy
bij Den Helder, waar veld en gebouwen
werden geïnspecteerd. Daarna werd naar
het amphibische oefenkamp op het wad
deneiland gevlogen.
Bij de oefening werd verondersteld,
dat de vijand door een verrassende am
phibische operatie Texel bezet had en
met een zware kustbatterij en een radar
station de naderingsweg over zee naar
Den Helder beheerste. Verder beschikte
de vijand over een zware mitrailleurop
stelling en als hoofdmacht een bataljon
in Den Burg.
De inleidende operatie tot verdrijving
van de vijand bestond uit de landing
per helicoptère op het strand van een
vernielingsgroep van 7 mariniers die het
mitrailleursnest opruimden en de onder
zeeboot „O 21" zette rubberboten uit
met een tweede groep ter lie. -ddatie van
het radarstation. Ter dekking van de
landing van de met landm- vaartuigen
van de als troepentransportschip funge
rende Hr Ms Soemba afgehaalde afde
lingen. was een beve.hgmgsgroep met
rubberboten de kust genaderd en had
zich daar genesteld. In S landmgsschepen
naderden de mariniers het stra"d fjet
laatste deel moesten zij door d
den en vernietigden de bunkei t
kustbatterij met vlammenwerpers.
lucht uit bestookten Seafuries de te
overen doelen en beletten de hooldmacni
te hulp te komen. Hr Ms „Vulkaan
„Mercuur" ondersteunden de landing
van zee uit.
Gisteravond tegen half negen is mgr dr
B J Alfrink. aartsbisschop-coadjutor van
Utrecht per KLM-vliegtufg uit Borne op
Schiphol gearriveerd. Hij werd vergezeld
door zijn secretaris de zeereerw. heer P. R.
Geurts Ter verwelkoming waren op het
vliegveld aanwezig de vicaris-generaal
van het aartsbisdom mgr D. Huurdeman
en de tweede secretaris van het aartsbis
dom dr T. .7. Roorda. Mgr Alfrink die de
Nederlandse .bedevaart naar Rome heeft
geleid was e.en van 500 bisschoppen bij
de heiligverklaring van Pius X.
Zij werkt daarbij volgens een adoptie
systeem. De schapen worden door de bur
gers geadopteerd; zij blijven het eigendom
der Stichting, doch het tweede lam is voor
de adopteur, en men neemt aan. dat dit
systeem tot aller tevredenheid zal werken.
Voor het overige is nu al gebleken, dat
deze grote kudde schapen, die zelfs in de
Australische bush niet zou misstaan, een
bijzondere attractie vormt voor de vele
toeristen, die jaarlijks Ede en omgeving
bezoeken.
Die belangstelling is zo groot, dat Ja
kob Mol niet zo héél erg enthousiast er
meer over is, sedert hij ontdekte, dat er
toeristen zijn, die, uit dankbaarheid voor
de geboden attractie, de schapen zoute
drop, pinda's en caramels trachten te
voeren, ais zij er de kans toe krijgen
en het verdient wellicht dan ook aan
beveling, dat men op de Edese hei een
paar borden neerzet met enige simpele
mededelingen aangaande wel zéér sim
pele dingen, welke een schapenmaag
slechts verdragen kan.
Intussen door 't organiseren van dit scha
penscheerdersfeest in 'n even charmante
als ongedwongen stijl heeft de sticn-
ting „Edese Schaapskudde' op geslaagde
wijze de aandacht opnieuw gevestigd op
een initiatief, dat nu reeds zijn vruchten
afwerpt. Toen laat op de avond de veer
tien mannen eindelijk hun scharen op
borgen, laadde men de vrachtwagen vol
met enige honderden kilo's ruwe wol. Het
feest was niet uitbundig geweest: de trek-
harmonica van Piet Jansen slechts; de
typische oude klederdracht van enige
tientallen Edese burgers, en een enkele
spontane rondedans. Daar bleef het bij.
Doch het schonk niettemin de toeschou
wer de gelegenheid zijn belangstelling te
concentreren op het werk der veertien
mannen voor wie dit feest in feite geen
feest was, doch een eindeloos lange,
enorm zware werkdag.
„Nee", zei een der veertien mannen,
toen de schaapskooi tenslotte vol was
met, van hun wollen vacht beroofde scha-
De Amerikaanse „Medal of Freedom"
is toegekend aan mej H. C. Kohlbrugge
uit Driebergen en aan de heer G. C. Wun-
derink (posthuum).
Mej. Kohlbrugge heeft zich bezig ge
houden met de verspreiding van illegale
bladen en distributiebescheiden. Zij reisde
als koerierster naar Zwitserland en bracht
een verbindingslijn tot stand, via welke
de Nederlandse regering in Londen een
groot deel van haar militaire, politieke en
economische gegevens uit het bezette ge
bied verkreeg.
De heer G. C. Wunderink was comman
dant van het zevende district der binnen
landse strijdkrachten. Hij bouwde een or
ganisatie op, die van groot nut was voor
de geallieerde zaak. Hij werd op 12 Sep
tember 1944 gearresteerd en later terecht
gesteld.
Naar wij vernemen is aan de Zuid-
Nederlandse Opera voor het seizoen 1954—
1955 door de minister van O. K. en W
een rijkssubsidie to'egezegd van 17.000.
pen, „nee, electrisch scheren is t'er
ons niet bij".
Men proefde enige verachting in zijn
woorden. „Handwerk, man!, niets beter
dan handwerk!". Hij was twaalf jaar oud,
toen hij het vak leerde van zijn vader.
Die had het óók weer van zijn vader.
Allemaal schapenhouders en schapen
scheerders van vader op zoon. „Goed
handwerk, man, maar het moet in de
familie zitten
De geneverkruik ging nog eenmaal
rond en de kist met sigaren. De hei
kleurde paars eerst en rossig dan in de
eerste flauwe schaduwen van de lang
zaam aansluipende avond. De wind was
kouder nu en in de donkere schaaps
kooi drongen de beesten, naakt en klein
en mager, dicht opeen. Een uurtje nog,
dan zou herder Mol zijn kudde opnieuw
de hei opdrijven.
Veertien mannen, die een oud hand
werk, dat dreigt uit te sterven, nog al
tijd zwijgend en met ongemene vaar
digheid beoefenen, namen hun pet en
hun gereedschap en gingen heen met
stroeve stappen. Het enigejwat hen aan
het feest herinnerde, was de onvermoei
bare trekharmonica van Piet Jansen
Steeds meer Duitse technici arriveren
in Djeddah om voor de regering van
Saoedi-Arabië werken uit te voeren.
Vooral de laatste maanden is hun aantal
sterk gestegen. Na de Amerikaanse olie
kolonie zijn zij nu de sterkste buiten
landse kolonie in het land.
Twee Duitse firma's hebben kort ge
leden een grote concessie van de regering
gekregen voor de bouw van fabrieken en
enkele andere werken. Deze concessie was
tevoren in handen van een Amerikaanse
maatschappij.
Onder de Duitse technici zijn er, die tot
het Mohammedaanse geloof zijn overge
gaan en hun namen hebben laten veran
deren in populaire Mohammedaanse. Als
Mohammedanen kunnen zij n.l. ook wer
ken uitvoeren in de heilige steden Mekka
en Medina, waar niet-Mohammedanen
geen toegang hebben.
Het gerucht gaat, dat West-Duitsland
aan Saoedi-Arabië een lening van 26 mil-
üoen dollar heeft verstrekt, waartegen
over Duitsland concessies zou hebben ver
kregen voor het zoeken naar mineralen
Een maand geleden zijn twee groepen
Duitse geologen naar Saoedi-Arabië ge
komen.
Bij de verkiezingen ln Irak, welke gis
teren zijn gehouden, zijn twee personen
om het leven gekomen. Een aantal per
sonen is gewond. Dit gebeurde bij botsin
gen tussen aanhangers van elkaar bestrij
dende candidaten. De politie heeft een
aantal arrestaties verricht.
In Bagdad kwam het in de namiddag
tot gevechten in de straten. Twee van de
rechters, die toezicht hielden op de ver
kiezingen hebben zich „uit protest tegen
openlijke inmenging door de regering
teruggetrokken.
In Basrah heeft de politie alle candi
daten van het Nationale Front en van de
socialistische partij in vrijheid gesteld
Deze candidaten waren twee dagen te
voren gearresteerd.
Dezer dagen werd er ingebroken in de
kerk van het Allerheiligst Sacrament te
Tilburg aan de Ringbaan-Oost, waar kan
delaars werden weggehaald. Reeds eerder
heeft men in deze kerk een dergelijke
diefstal gepleegd, maar de kandelaars
werden later teruggevonden in de kerk
van de Trouwlaan te Tilburg, terwijl de
dieven toen uit dat bedehuis kandelaars
gestolen hadden.
Enige tijd geleden werd ook een dief
stal gepleegd in de kerk Fatima te Til
burg, waar een oude rozenkrans van een
Maria-beeld gehaald werd. Alleen het
kruisje daarvan werd later door de politie
opgespoord.
"N5S73V." Tl.'
INTERNATIONAAL PROGRAMMA
EUROPESE TELEVISIE
6 Juni t/m 4 Juli
Programma voor de komende dagen:
12 Juni ENGELAND
30-14.50 uur: Glasgow,
Athletiekkampioenschappen
14.50-15.50 uur: Londen, Parade
voor Koningin Elisabeth
15.50-16.30 uur:
Richmond, Concours Hippique
22.45-23.00 uur:
Londen bij avond.
14 Juni NEDERLAND
17.00-18.00 uur:
Maarden, Kinderfeest.
16 Juni ZWITSERLAND
17.55-19-45 uur:
Lausanne, Voetbalwedstrijd
frankrijk-Joegoslavië.
17 Juni ZWITSERLAND
18.05-19.55 uur: Basel, Voetbal
wedstrijd Engeland-België.
Prijs
Typenummer
TX 400
TX 500
TX 1422
14TX100
TX 1720
17TX100
TX 701
Diameter beeldbuis
22 cm
31 cm
36 cm
36 cm
43 cm
43 cm
34 x 46 cm (beeldgrootte)
Op 18
maanden
le betaling
49.80
69.75
f 89.70
102.25
109.20
134.80
t 144.95
per maand
f 7f> 10
1 51 10
f 59
f 62 75
f 77 ao
83 -
Door het Kon. Instituut voor de Tropen
zal in samenwerking met het Planbureau-
Suriname een symposium worden gehou
den over landbouwkundige en bosbouw
kundige vraagstukken in de drie Guyana's
(Brits Guyana, Frans Guyana en Suri
name) op 15, 16 en 17 Juni in Amsterdam
Aan dit symposium is medewerking toe
gezegd door een aantal vooraanstaande
Engelse, Franse en Nederlandse deskun
digen.
Arthur Greenwood, één der voornaamste
organisatoren van de huidige labourpartij
is op 74-jarige leeftijd te Londen over
leden. Hij was reeds enige tijd ziek.
Greenwood was gedurende meer dan der
tig jaar een invloedrijk parlementslid.
Velen achtten hem voorbestemd tot het
leiderschap van zijn partij en de post van
premier, maar hij bleef zich in de eerste
plaats concentreren op mede-bepaling van
de politieke lijn en partij-organisatie.
IDDEN-AMERIKA is afgezien van
Mexico, dat half in Noord-, half in
Centraal-Amèrika ligt en met een
kwart van de oppervlakte van de Verenig
de Staten ongeveer een zesde van derzel-
ver inwoners telt slechts een smalle
keten van kleine staten, waarvan er
enkele nog niet zo groot zijn als Neder
land en wier bevolking de millioen niet
of nauwelijks haalt. Van de Mexicaanse
grens af gezien liggen daar: Guatemala,
Salvador, Brits Honduras, Honduras.
Nicaragua, Costa Rica en Panama, dat du
grens met Zuid-Amerika vormt.
De namen van deze republiekjes ver
schijnen periodiek in de internationale
pers, meestal in verband met revoluties en
staatsgrepen, welke er als het wafe set-
zoensverschijnselen zijn. Maar de laatste
tijd is er één land, dat toch wel bijzonder
de aandacht trekt: Guatemala, omdat dit
een regering heeft, welker politieke kleur
tussen pro-communistisch en communis
tisch ligt; en omdat daar zeer onlangs een
schip met een tweeduizend ton „commu
nistische wapenen" zijn lading heeft ge
lost. Nu behoeft dit kwantum „oorlogs
materiaal" op zich zeker geen bijzondere
ongerustheid te wekken; in een moderne
oorlog is het binnen enkele uren verscho
ten en verbruikt. Maar ten eerste ts men
er niet heel zeker van, dat dit de eerste
zending was, welke daar aankwam; en
vervolgens: de buurstaten van Guatemala
zijn klein, uiterst slecht bewapend en, wat
het ergste is, ook niet helemaal vrij van
communistische smetten.
Dr Konrad Adenauer zal mogelijk in de herfst andermaal naar de
Ver. Staten gaan, zo heeft een woordvoerder van de regering in Bonn
Woensdag aangekondigd. De bondskanselier zal aan de Columbia Universi
teit in New-York tot eredoctor worden gepromoveerd, nadat vorig jaar reeds
de universiteit van Georgetown en de Canadese universiteit van Ottawa
hem deze eer hadden waardig gekeurd. In de Westduitse hoofdstad wordt
aan een mogelijke nieuwe Amerikaanse reis van de bondskanselier een
politieke betekenis toegekend, die verre uitgaat boven dit nieuwe eer
betoon. Men meet de betekenis van een eventueel bezoek af naar bet
tijdstip, dat men er voor in uitzicht heeft gesteld. Adenauer's nieuwe reis
plannen brengen namelijk een samenkomst met de Amerikaanse leiders in
het vooruitzicht juist op het ogenblik, waarop naar de onlangs door Foster
Dulles uitgesproken overtuiging in Europa het laatste woord over de
E. D. G. gesproken dient te zijn.
In politieke kringen in Bonn ziet men
dan ook in de aankondiging van de reis
een rechtstreekse ondersteuning van de
opvatting dat de beslissing over de E.D.G.
nu aan een bepaalde termijn dient te
worden gebonden. Men vat de bekendma
king op als een nieuw vermaan aan de
Franse politici om hun besluit niet langer
uit te stellen.
De afwijzende beslissing, die de buiten
landse commissie der Franse Nationale
Vergadering t.a.v. de E.D.G. heeft geno
men. wordt '.n Bonn ten zeerste betreurd
Zij heeft echter geen domper kunnen zet
ten op 't sedert enkele weken herleefde op
timisme dat de E.D.G. toch nog de eind
streep zal halen. De woordvoerders van
alle regeringspartijen in Bonn zijn het er
over eens dat de commissie geen juiste
afspiegeling meer geeft van de werkelijke
verhoudingen in de Nationale Vergade
ring, Zij rekenen er op, dat in het parle
ment de overgrote meerderheid der so
cialisten het door de partij gegeven ja
woord zal bevestigen. Dat de socialisten
in de buitenlandse commissie verdeeld
zijn gebleven acht men alleszins verklaar
baar, daar zii hier worden vertegenwoor
digd door de beste bestrijders van het ver
drag, van wie men geen „bekering" meer
kon verwachten.
De eerste stap op de weg naar ratificatie
in Frankrijk moet nu naar de mening van
Bonn een voor beide partijen aanneme
lijke oplossing van het Saarvraagstuk zijn
waarover de besprekingen nu in een be
slissend stadium zijn gekomen.
Als een nieuw bewijs van de toeleg van
de Duitse regering om in dit stadium alhe
mogelijke nieuwe bezwaren, die in bet
buitenland tegen de Bondsrepubliek zou
den kunnen rijzen, uit de weg te ruimen,
wordt hier het ingrijpen gezien in een
plan van industriëlen om een delegatie
naar Moskou te sturen voor het voeren
van handelsbesprekingen.
De delegatie die was samengesteld door
de commissie voor handel met het Oosten
van de Duitse industrieën die vertegen
woordigers van belangrijke firma's en
banken omvatte. z°u jn deze dagen naar
Moskou zijn afgereisd. Ter elfder ure
heeft het ministerie van buitenlandse za
ken echter gemeend te moeten adviseren
de reis op te schorten aangezien een aan
tal kwesties, waaronder omvang en sa
menstelling van de delegatie en onder
werpen der besprekingen, nog nader dien
den te worden bezien. Tot het zenden van
de delegatie naar Moskou was indertijd
door de Duits? industrie in overeenstem
ming met het ministerie van economische
zaken besloten, nadat in Genève de eerste
contacten met Russische vertegenwoordi
gers waren gelegd.
Daar dr Adenauer in de afgelopen dagen
het liberale pian voor het aanknopen van
officiële betrekkingen met Moskou en van
het pleidooi van de vroegere rijkskanse
lier Bruening 'voor een nieuwe politieke
oriëntering, de mening heeft uitgespro
ken. dat hij het tijdstip voor zulke gestes
hoogst ongeschikt acht wordt hier ook
in het uitstel van de reis naar Moskou een
politieke geste gezien.
Bondskanselier gaf enkele uren later in
een rede het parool uit „met koete rus
tige blik" de Sovjet-uitnodigingen tot uit
breiding van de handel te bezien.
Hij zeide, dat verhoging van de export
naar de Sovjet-landen de Sovjets in een
positie plaatste waarin zij, door een plot
seling verbreken der handelsrelaties, po
litieke pressies zouden kunnen uitoefenen
Vervolgens merkte hij op, dat West-Duits
land de goederen die 't vroeger uit Oost-
Europa importeerde, thans uit Turkije en
Zuid-AmeriR» betrekt. Een terugschake
ling op Oost-Europa zou tevens het verlies
van Turkije en Zuid-Amcrika als afzetge
bied betekenen.
ER IS NOG IETS meer. Het strategisch
voor de Verenigde Staten zo uiter
mate belangrijke Panama-kanaal ligt
in Midden-Amerika. Nu liggen er tussen
Guatemala en dit kanaal nog vier landen
en een scheepslading wapenen, of zelfs
een paar, kunnen op kort zicht nauwelijks
een bedreiging vormen. Maar toch ls
Washington bezorgd en onrustig; het heeft
reeds besloten de buurstaten van wapenen
te voorzien. Maar deze onmiddellijke
maatregel neemt de bezorgdheid niet weg.
Foster Dulles heeft op een persconferentie
reeds gezegd, dat Guatemala zo sterk is
onder de communistische invloed, dat het
geheel Midden-Amerika zou kunnen be
heersen. Dat is zeker geen kwestie van
vandaag of morgen, maar misschien wel
van overmorgen. Het staat er mee als
met Azië; daar zijn de landen zo anti
kolonialistisch, dat zij het communisme „'s
een welkome steun voor hun „bevrijding"
aanvaarden. Midden-Amerika is over het
algemeen fel anti-Noordamerikaans; en
dan wordt het communisne, waarvan de
zeer onontwikkelde bevolking geen enkel
begrip heeft, gezien als de bondgenoot om
de invloed van Washington weg te wer
ken. Dat is het gevaar op langere termijn,
dat ook menige Zuidamerikaanse staat
bedreigt; op Ietwat langer zicht is de angst
van Washington dan ook volkomen begrij
pelijk.
De regering van Guatemala verklaart,
dat de wapenen helemaal niet van Rus
sische herkomst zijn (vanwaar ze dan wel
komen, zegt ze niet); en dat zij ze alleen
heeft aangekocht, omdat ze geen ertln]
wapen in Amerika kan kopen. Bovendien
vóelt het land zich bedreigd door Nicara
gua, dat de diplomatieke betrekkingen
„om een futiele reden" heeft verbroken.
Misschien is er iets waars in deze bewe
ringen; maar dan moet men toch alles
zien tegen de achtergrond van het onloo
chenbare gegeven, dat Guatemala een
regering van het communistische type
heeft: en ook van het feit, dat het Noor
den ook geen vol vertrouwen heeft ln
Mexico (om van de kleine Midden-
amerikaanse lander maar niet te spreken),
dat nog onlangs op de Panamerikaanse
conferentie van Caracas weigerde voor de
door Foster Dulles voorgestelde anti
communistische resolutie te stemmen.
Waarbij wel in herinnering mag worden
geroepen, dat Mexico een kwart eeuw ge
leden eveneens een straf pro-communis
tisch bewind had, dat Intussen een flink
stuk „naar rechts" is opgeschoven, naar
een links socialisme.
Jn DE RESOLUTIE van Caracas, waarop
wij boven zinspeelden, worden de acti
viteiten veroordeeld van „de internatio
nale communistische beweging, aangezien
deze een Inmenging betekent in de bin
nenlandse aangelegenheden van de Ameri
kaanse republieken": en wordt voorts
verklaard, dat „de overheersing van en
de contröle over de politieke instellingen
van een of meer der Amerikaanse staten
door de internationale communistische
beweging een bedreiging zouden vormen
van de souvereinite't en de politieke onaf
hankelijkheid van de Amerikaanse sta
ten". Nu valt het niet te loochenen, dat
de communisten in Midden-, en Zuid-
Amerika de laatste maanden bijzonder
actief zijn, waarbij zij de Noordameri-
kaanse invloed als kolonialisme voorstel
len, terwijl zij gemakkelijk spel hebben
om op de ellende van het overgrote deel
van de bevolking dezer landen tegenover
de onmetelijke rijkdom van enkelen te
speculeren.
De situatie, zoals ln de resolutie van
Caracas geschetst is, bestaat dus Inder
daad. En daarmede kan men terugvallen
op het pact van Rio om een conferentie
van alle ministers van buitenlandse za
ken van het Amerikaanse continent bijeen
te roepen ten einde zich over de gevaren,
welke uit de toestand in Guatemala kun
nen voorkomen en de middelen om die te
keren, te beraden. Het schijnt, dat de
meeste staten een dergelijke bijeenroeping
zouden toejuichen; maar er zijn ook oppo
santen, zoals de Peroniaanse socialistische
partij van de nationale revolutie ln Argen
tinië, welke een verklaring van solidariteit
met Guatemala heeft gepubliceerd en eist,
dat de regering zal protesteren „tegen de
belediging, welke een kleine aatie in
Midden-Amerika wordt aangedaan".
Het State Department heeft iet niet
makkelijk; noch in Azië noch in Europa,
maar ook niet dichter bij huls, in het eigen
werelddeel.
(Van onze correspondent).
Woensdagavond is te Roosendaal
5-jarige dochtertje van de familie B.
dens het spelen bij huis door een ach
teruitrijdende vrachtauto overreden en op
slag gedood.
Tussen Roosendaal en Bergen op Zoom
slipte Woensdagavond nabij de Wouwse
tol een taxi uit Slikkerveer en reed tegen
een boom. De chauffeur J. V. werd in
zorgwekkende toestand naar het zieken
huis te Bergen op Zoom vervoerd.
het
tij-
Mr A. W. Holsteyn, substituut-officier
van justitie te Alkmaar, is bij K.B. be
noemd in gelijke functie te Amsterdam.
De nieuwbenoemde officier zal volgende
week zijn werkzaamheden in de hoofd
stad aanvangen.
De organisatie-commissie van de Soci
aal-Economische Raad heeft kennis gege
ven van het voornemen van de S.E.R. aan
de betrokken ministers advies uit te
brengen inzake de instelling van bedrijf
schappen voor; a) de groothandel en tus
senpersonen in groenten en fruit, b) de
bloembollenhandel, c) de groothandel in vis
en aanverwante bedrijven, d) de groothan
del in eieren en voorts op verzoek van be
doelde ministers in zake de instelling
van een productschap voor zuivel.
Van de ongeveer 8.000 postduiven, die
op eerste Pinksterdag te Milford Haven in
Wales waren losgelaten voor een vlucht
naar Noord-Ierland, zijn er slechts vijf
tien op haar plaats van bestemming aan
gekomen. Het verlies van de overige dui
ven. die tezamen een waarde van ruim
250.000 gulden vertegenwoordigen, wordt
geweten aan de slechte weersomstandig
heden.
(Van onze verslaggever)
Veenendaal beleefde gisteren een be
langrijke gebeurtenis met de opening van
een nieuwe kogellagerfabriek van de
S.K.F., de Svenska Kul lager Fabrikn uit
Gothenburg door minister prof. dr
Zijlstra. bij welke gelegenheid twee prin
sen, prins Bemhard en prins Bertil van
Zweden op bezoek waren.
Sedert 1914 bezit de SKF. die in 1907 in
Gothenburg een bescheiden fabriek be
gon in Nederland een eigen verkoop
organisatie, doch het na-oorlogse streven
van ons land naar industrie deed de
hoofddirectie besluiten ook in Nederland
een fabriek te vestigen. Van de productie
van deze fabriek - 5000 kogellagers per
dag is 20 procent bestemd voor de Be-
neluxlanden, terwijl de overige 80 procent
geëxporteerd worden, speciaal overzee,
omdat de SKF nog fabrieken heeft in
Engeland, Frankrijk, Amerika en Duits
land, terwijl in Canada een fabriek in
aanbouw is. De Nederlandse fabriek is
voor 100 pet met Zweeds kapitaal ge
financierd.
Zoals de directeur-generaal van het
SKF-Concern, ir Joel Larsson, ons mede
deelde, zijn voor het personeel hier, dat
uit 120 man bestaat, doch dat naar men
hoopt, spoedig tot 150 zal uitgroeien, de
zelfde goede sociale voorzieningen getrof
fen als in de Zweedse fabriek. Voor de
staf werden 42 huizen gebouwd.
Tot de vele autoriteiten, die bij de ope
ningsplechtigheid aanwezig waren be
hoorden behalve de beide prinsen minis
ter J. Luns de Zweedse gezant, de heer
Sven Dahlman met echtgenote, de
commissaris der Koningin in de
provincie Utrecht, de heer M. A.
R.einalda, dr Winsemius, oud-direc-
M. A. Reinalda, dr Winsemius, oud-direc
teur van de industrialisatie en de burge
meester van Veenendaal, de heer Bakker.
Na een kort begroetingswoord door de
president-commissaris van de Nederlandse
fabriek, de heer D. Bolsius, gaf de direc
teur, de heer Hugo Ahlstand een uiteen
zetting over deze industrie. Daarna hield
minister Zijlstra een rede. Ons land, zo
zeide hij o.m., wordt door dit bedrijf ver
rijkt met een geheel nieuwe industrie op
een terrein, waarop uitbreiding zeer wordt
toegejuicht, n.l. dat der precisie-metaal-
bewerking. De commissie voor de indu
strialisatie van ons land is enkele jaren
geleden wel duidelijk gebleken, dat de aan
wezige industrie niet voldoende was voor
een behoorlijke exnort en dat het werk
loosheidsniveau hoger was dan normaal.
Sederdien is het investeringspeil hoog
opgelopen en het werkloosheidsniveau ge
korte maar op lange termijn opgelost
moet worden. Ieder jaar melden zich tien
duizenden nieuwe jonge arbeidskrachten
en wij zullen er op bedacht moeten zijn
door het vervaardigen van nieuwe ar
tikelen en het exploreren van nieuwe
markten de voorwaarden te scheppen
voor werkgelegenheid, ook indien on
verhoopt de economische situatie niet
zo gunstig meer mocht zijn,
Spr. verklaarde tenslotte de fabriek
voor geopend.
De commissaris der Koningin sprak er
zijn vreugde over uit, dat dit bedrijf in
de centrale provincie Utrecht gevestigd
is, hetgeen burgemeester A. Bakker deed
met betrekking tot zijn gemeente. In Vee
nendaal vinden nu zesduizend mensen in
de industrie hun bestaan en werkloos
heid kent men hier niet. De heer Joel
Larsson sprak een dankwoord en bood
de directeur in Nederland een plaquette
met de beeltenis van de oprichter van
de SKF-industrie aan.
Prins Bertil stelde hierna de fabriek
in bedrijf na eerst met een kort woord
herinnerd te hebben aan de medewerking,
die in het verleden Nederlanders verleen
den bij de ontwikkeling van de Zweedse
industrie.
In verband met de oprichting van de
fabriek te Veenendaal is het kapitaal van
S.K.F. Amsterdam verhoogd van 200.000
tot 2.000.000, Van deze verhoging four
neerde S.K.F. Gothenburg 1.3 millioen,
terwijl S.K.F. Brussel een half millioen
bijdroeg. Dit geschiedde met het oog op
het feit, dat de fabriek niet alleen Ne
derland. doch de gehele Beneluxmarkt
moet voorzien, terwijl de overige pro
ductie voor de export is bestemd.
In de algemene vergadering van aan
deelhouders der Apeldoornsche Netten-
fabriek Von Zeppelin Co, zal behalve
de jaarstukken een statutenwijziging in
behandeling komen. O.m. wordt voorge-
steld het boekjaar, dat thans van 1 Juli
t.m. 30 Juni loopt gelijk te laten vallen
met het kalenderjaar. In afwijking hier
van wordt bepaald, dat het lopende
boekjaar aanvangt op 1 Juli 1953 en
eindigt op 31 Dec. 1954.
Het maatschappelijk kapitaal van de
n.v. zal 7.500.000 (onv.) bedragen, ver
deeld in 25 (10) prior, aandelen van
f 1.000 (onv.) en 7.475 (7.490) gewone
aandelen van 1.000 (onv.). Geplaatst en
volgestort zijn 25 (10) prior, aandelen en
7.475 (7.490) gewone aandelen.
In Tiel zijn gisteren aan de Vruchten-
daald. zo zelfs, dat er op sommige plaat-1 Tiel zijr
sen te weinig arbeidskrachten zgn. Toch veiling „Tiel en Omstreken" de eerste
waarschuwde Z. Exc. tegen een ongemo- j kersen aangevoerd door dc heer W v.
tiveerd optimisme, dat het industrialisa- i Mourik uit Kerk-Avezaath. Een Amster-
tievraagstuk niet meer urgent zou zijn, j damse firma drukte het eerst op de knop
want het is een vraagstuk, dat niet op j en betaalde 3.30 per kilogram.
