Het Moerdijkkanaal en West-Brabant
Regionale problemen eisen met of zonder
Moerdijkkanaal een oplossing
Brielse Dijkring geïnstalleerd
Nationaal Wit-Gele Kruis heeft
nieuw centraal bureau
San Domingo tekent concordaat
met H. Stoel
Resultaten tot dusverre dit jaar
niet onbevredigend
Regionale vraagstukken
generaal doorman
overleden
m* f g
Mgr Alfrink uit dank en waardering
voor Kruiswerk
H. Vader verleent voor 't eerst audiëntie
Halfjaarlijkse publicatie van winstcijfers
Rijwielvervoer per trein
Ook in Tunis kabinets
crisis
Oostenrijkse kanselier
in Londen
Noorwegen in E.D.G.-
verband?
pONDERDAGl? JUNI 1954
PAGINA 9
oacdijk
ga f vk
feN OutJanVaïöh
StaauWyfan k Ouö-öastei
Regionale voordelen
De haven van Bergen
M,
Qm tear
Schft-l'4e
We«t«r
3
Osseadrêdvt
Ca Xstjsili out
MFSH
staan om de West-Brabantse pro
blemen onmiddellijk en in eigen
beheer op te lossen. Ware deze be-
slssing positief, zo verdient het de
aandacht, dart wij, luidens het ad
vies der onderhandelaars, België
weliswaar het recht zouden ver
lenen tot het graven van een
kanaal op Nederlands gebied," doch
dat dit niet zou impliceren een
Belgische plicht om, zo eenmaal
een beslissing in positieve zin val
len mocht, het verlangde kanaal
dan ook te graven. Mocht België
zich er toe bepalen, zich dit een
maal verkregen recht alleen te
reserveren, doch er voorshands
geen gebruik van te maken, zo zou
daarmee een oplossing voor de
West-Brabantse problemen niet al
leen opnieuw uitgesteld, doch prac-
tisch wellicht voor goed onmogelijk
gemaakt zijn.
In 1953:
REDDERS BRACHTEN 103
MENSEN IN VEILIGHEID
Cm
Verlies van cultuurgrond
Vr 1200 ha orond.
Wachtend op beslissing
Ware deze beslissing negatief,
dan zou er niets meer in de weg
O
Jaarvergadering Kon. Olie
o
Isolement niet ons id&mi
Geestelijke gezondheidszorg
De taak van het Wit-Gele Kruis op het
gebied van de geestelijke gezondheids
zorg werd hierna nader onder de lou
pe genomen door dr A. Bartels, directeur
van het Katholiek Nationaal Bureau voor
Geestelijke Gezondheidszorg. Door het
in het leven roepen van dit zelfstandige
en zich snel ontwikkelende bureau is
geen einde gekomen aan de taak van
de Nationale Federatie op dit terrein, zo
zeide hij. De geestelijke gezondheids
zorg is ontsproten aan het Wit-Gele
Kruis en blijft daartoe behoren. Door
een nauwe verbondenheid met de moe
derinstelling wordt dan ook de eenheid
van het werk gesymboliseerd.
Opleiding wijkverpleegster
Het werk van de wijkverpleegster werd
verder behandeld door zuster Tr. Vroom,
verpleegster in algemene dienst voor de
Federatie. In dit kader gaf zij ook een
korte uiteenzetting voor de opleiding.
Op dit punt bestaan nog vele wensen
T.a.v. de opleiding voor het A-diploma
en de aantekening kraamverpleegster had
zij het bezwaar, dat de verpleegster hier
grotendeels wordt opgeleid voor de di-
recte verpleging, waarbij practisch geen
aandacht wordt geschonken aan de so
ciaal-hygiënische facetten. De hieraan
aansluitende opleiding voor wijkver
pleegster staat dan bijna voor de on
mogelijke taak om deze ziekenhuisver
pleegster in tien maanden om te scholen
tot de sociaal-hygiënische verpleegster,
die naast het verplegingswerk meer en
meer oog moet hebben voor haar op
voedkundige taak bij de volksvoorlich
Dng.
leverde vijftig procent verlies
Internationaal aspect
MEMORANDUM AAN UNO
OVER JOEGOSLAVISCHE
KERKVERVOLGING
ROEMENIë WIL DIPLOMA
TIEKE RELATIES MET TITO
1 ";*j£jé#**'""**'•""■f»*»*—
Nadat wij in enige voorafgaande beschouwingen
een overzicht hebben gegeven van zowel de Belgische
als de Nederlandse inzièhten inzake de noodzakelijk
heid van de aanleg* van een Schelde-Rijnkanaal
een overzicht, waaruit blijken mocht, dat, globaal
genomen, de wederzijdse meningen nog steeds recht
tegenover elkander staan, zéker voorzover het de
juridisch-formele, economische, technische en nauti
sche facetten van het vraagstuk betreft dienen
wij nu, ter completering, nog aandacht te be3teden
aan de, stellig uiterst belangrijke regionale, Noord-
Brabantse belangen, welke met het bouwen van een
Moerdijkkanaal zouden zijn gemoeid Ook zonder
dat men zich zou verdiepen in de sociaal-economische
situtatie, de kansen, de noden en de gerechtvaardigde
verlangens van de streek, welke door een Moerdijk
kanaal, zoals nu geprojecteerd, zou worden door
sneden, springen deze belangen onmiddellijk reeds
in het oog. Reeds hebben wij er op gewezen, dat
het Moerdijkkanaal aan West-Brabant op een be
langrijk verlies aan .gedeeltelijk kostbare cultuur
grond zou koinen te staan Daarnaast is, op de eerste
plaats van Belgische zijde, gesteld, dat een Moerdijk
kanaal de doorkruiste streek grote, in geld niet of
nauwelijks te becijferen voordelen zou bieden. Tn
hare bevindingen inzake de waarschijnlijke econo
mische en financiële gevolgen van een verbeterde
scheepvaartverbinding van Antwerpen met het
Hollandse!) Diep zegt de Belgische delegatie in de
Belgisch-Nederlandse Bijzondere Commissie in dit
verband: „Voor de streek en inzonderheid voor de
steden Bergen-op-Zootn, Roosendaal en Steenbergen,
bestaat er een ontzaglijk voordeel: ten eerste blijft
een groot deel van de aan de bouw bestede uitgaven
in de streek en verrijkt haar, vervolgens maakt het
kanaal de streek geschikt tot de ontwikkeling der
industrie, tenslotte verlaagt het de transportkosten
voor liet regionale verkeer en schept het transport
gelegenheden".
Men zou de in West Brabant levende
vraagstukken, zoals zij in het gesprek rond
het Moerdijkkanaal in het geding zijn ge
bracht. als volgt kunnen samenvatten:
1. Er valt in het Westelijke deel van
Noord-Brabant waar te nemen een diver
gentie tussen bevolkingsaanwas en werk
gelegenheid. Jn het zeekleigebied van
Noord-West-Brabant heeft dat, zoals werd
i aangetoond in een, in 1951 verschenen
sapport van het Economisch-Technolo-
gisch Instituut voor Noord-Brabant, geleid
tot een wegtrekken van een deel der be
volking, onder meer naar andere delen
van het land. In Zuid-West-Brabant leidt
het tot een vermindering der persoonlijke
en maatschappelijke welvaart.
1 2. Teneinde het afvloeien van de bevol
king naar de grote centra in het Westen
des lands tegen te gaan enerzijds en ten
einde anderzijds de dreigende werkloos
heid te bestrijden, wenst men in Noord-
Örabant terecht te grijpen naar twee voor
de hand liggende redmiddelen: industriali
satie en verdere intensivering van de land
bouw.
5. Voldoende verbindingen te land en
te water zijn een belangrijke voorwaar-
<ie voor het welslagen van een indus-
trialisaticpolitiek. Dat zou in het bijzon
der gelden, wanneer in dit deel van
Noord-Brabant industrieën zouden ont
staan, welker succes in niet onbeteke
nende mate wordt beïnvloed door de
transportkosten. Daaronder te verstaan
b.rc. kalkzandsteen- en cementwarenfa-
brieken, steenbakkerijen, metallurgische
bedrijven,, houtbewerkingsbedryven, sui
kerfabrieken e.a.
4. Uit een, reeds in 1936 verschenen ver
slag inzake onderzoek naar verbetering af
watering Mark en Dintël en verbinding
Mark—Vliet, een onderzoek, dat werd ver-
licht door de Provinciale Waterstaat van
Noord-Brabant, is gebleken, dat de water
buishouding in dit gebied dringend ver
betering behoeft.
5. Dc voornaamste desiderata ten deze
Zi;n. a de vervanging van de gebrekkige
tijhaven te Bergen op Zoom door een mo
derne haven: b. het aanleggen van een
kanaal, geschikt voor schepen tot 600 ton,
van Bergen op Zoom naar het bovenpand
van de Vliet ter hoogte van Bergen op
'Zoom; c. de aanleg van een verbindings
kanaal tussen de Mark en de Vliet voor
khepen van 600 ton; d. eveneens aanslui-
knd op een kanaal Bergen op Zoom
Vliet de aanleg van een afwaterlngs- en
«theepvaartkanaal van Roville naar Roo-
de Vaart; e. verruiming van de Mark, van
het Markkanaal tot Roville; f. de inrich
ting van bergboezems in de Haagse Beem
den en in het HoUandsch Diep nabij de
koode Vaart; g. verbetering van de haven
van Moerdijk; h. verbetering van de uit-
hionding van de Roode Vaart.
X
oj»
De Belgische technici hebben, zo blijkt
hit het advies van de heren Van Cauwe-
'aert en Steenberghe, niet nagelaten, er
hp te wijzen, dat een aan te leggen Moer
dijkkanaal min of meer automatisch reeds
'tegemoet komt aan enkele dezer in West-
Brabant levende, gerechtvaardigde verlan
gens. Zij. sommen op: de verbetering van
be haven van Moerdijk, het hernieuwen
:van de uitwateringssluis van de Roode
kaart en de ligging van de geprojecteerde
kijtak naar de Westerschelde, „dit om de
It'aart op Bergen op Zoom met kustvaar
ders en kleine zeeschepen tot 1000 bruto-
tegisterton mogelijk te maken". De Neder
landse technici voegen daar aan toe, dat,
ka het tot stand komen van het kanaal,
de hierna volgende, uit Brabantse en re
gionale noodzaak voortspruitende werken
biet, meer uitgevoerd zouden behoeven te
borden: de verbetering van de toegang
|°t de haven van Bergen op. Zoom, het
kanaal van de Mark naar de Vliet, de ge
deeltelijke verruiming van de Vliet en het
kanaal RovilleMoerdijk. Voorts zijn de
jechnici van mening, dat het peil van het
Noordelijke kanaalpand het mogelijk
jbaakt, het kanaal dienstbaar te maken
ban de afwatering, de watertoevoer en de
"eilbeheersing in de boezemwateren van
Westelijk Noord-Brabant. De bestaande
wateringsmiddelen van deze streek,
j*ngs de Mark en Dintel en de Roosen-
daalse en Steenbergse Vliet naar het Vol-
erak zouden dan gehandhaafd blijven. De
efark zou door de nieuwe afwateringssluis
dij Moerdijk, in lïet Hollanasch Diep kun-
"6n afwateren.
i. Men kan dus niet ontkennen, dat h^t
rioerdijkkanaal aan zekere Westbrabantse
.Gangen, zo lang helaas reeds genegeerd,
[Jkgemoet komt; en het laat zich dan ook
begrijpen, dat het Moerdijkkanaalplan niet
jJUeen in België, doch ook in Noord-Bra-
^nt wel zijn aanhangers en verdedigers
!vindt. Het accent ligt daarbij op de eerste
l'aats op de industrlalisatie-mogelijkhe-
:?en welke ieder kanaal, dus ook het
i°om als kleine, goed geoutilleerde zee
leven zou kunnen hebben. Wat nu de toe-
ernstige positie van de haven van Ber
lin op Zoom in het kader van. een even
wel aan te leggen Moerdijkkanaal be-
>eft, valt allereerst op, dat Bergen op
:i?ora altijd min of meer geïsoleerd zou
\b.iven liggen, omdat geen aansluitend
t dterwegennet tussen Bergen en Breda
k' stand gebracht zou zijn doch dat daar-
qbast de haven van Bergen op Zoom 'via
Ik zijtak van het kanaal ter hoogte van
^th indirect opnieuw verbonden zou
Harden met de Westerschelde, een verbin-
ij dg welke in 1860 door het afdammen van
1 Kreekrak teloor is gegaan.
betekenis van deze zjjtak bij Bath
^°rdt vooral van Belgische zijde hoog
t hgeslagen. Men heeft hem niet alleen
O kostbare concessie aan de Nederlan-
Ij"1"!
WfitlV
V;>ejxi?dr«c,fvk
11
Iu de loop van het jaar 1953, werd, zo
blijkt uit het jaarverslag van dc Konin
klijke Zuid-Hollandse Maatschappij tot
Redding van Schipbreukelingen, zes-en-
dertig maal een beroep gedaan op deze
maatschappij, waarbij |n twintig gevallen
werkelijke hulp on worden geboden. Bij
deze hulpverlening konden in totaal 103
personen veilig aan land worden gezet.
Van de verschillende stations had het
station Hoek yan Holland met 51 geredde
personen opnieuw het grootste aandeel.
Gedurende de zomermaanden werd 10
maal hulp ingeroepen VOor in moeilijk
heden geraakte jachten en zeilsloepen,
waarbij in totaal 31 personen in veilig
heid konden worden gesteld.
•Uiteraard vormt de hulpverlening tij
dens de watersnood op de Zuid-Hollandse
en Zeeuwse eilanden een apart en roem
rijk hoofdstuk.
In de ouderdom van 94 jaar is te Am
sterdam overleden luitenant-generaal b.d.
van het Kon. Ned. Indisch Leger, R. G.
Doorman.
De overledene was ridder in de Militaire
Willemsorde vierde klasse en ridder
in de Orde van de Ned. Leeuw. Hij heeft
o.m. de stoot gegeven tot de oprichting
van gewapende burgerwachten in ons
land en was de commandant van de Haag
se burgerwacht. Als chef-staf van gene
raal Van Heutsz nam hij in 1901 deel aan
de bestorming van de bergstellingen
Batofeilie.
<-
- v
Sappeur John Bonny van de „Royal
Engineers" is in de wolken met zijn
„luchtschoenen", die hem grotere veilig
heid geven bij het zoeken naar land
mijnen. Deze „schoenen"die met de
mond kunnen worden opgeblazen, ver
spreiden het gewicht over een grotere
oppervlakte, waardoor de druk van de
grond bij iedere stap wordt verminderd,
zelfs in zo'n mate, dat deze niet meer
toereikend is om landmijnen te doen
ontploffen. Met de mijndetector wordt de
grond afgezocht, terwijl Bonny „luch
tigjes" verder stapt.
In tegenwoordigheid van dijkgraaf, dijk-
raden, leden van de Verenigde vergade
ring, hoofdambtenaren van de Griffie,
hoofdingenieurs van Prov. en Rijkswater
staat, vond Woensdagmorgen te Brielle,
in zaal Dedert, de installatie plaats van
de Brielse dijkring door mr A. L. Kesper,
commissaris der Koningin in de provincie
Zuid-Holland.
Een kort begroetingswoord werd ge
sproken door de dijkgraaf, de heer A. L.
Noordermeer uit Oudenhoorn.
In zijn installatierede zei de heer Kes
per, dat door de oprichting van de Brielse
dijkring werden opgeheven: Het Hoog
heemraadschap van Voorne, het Hoog
heemraadschap van Putten en het Hoog
heemraadschap van de Bernisse. De voor
naamste motieven die hiertoe hebben ge
leid zijn: Centralisatie en daardoor ver
sterking van het waterschapswezen; een
grote waterschap heeft n.l. een grotere
bestuurskracht dan vele kleine water
schappen. Grotere waterschappen zijn
financieel sterker en grotere staatkundige
eenheden kunnen zich beter voorzien van
een goed geoutilleerde technische dienst,
Dit nieuwe waterschap ls een geestes
product van mr G. J. C. Schilthuis, lid
der Ged. Staten van Zuid-Holland. Ten
gevolge van de watersnoodramp is de
totstandkoming bespoedigd. Hierdoor is
een zware taak gelegd op de schouders
van de dijkgraaf en de dijkraden, aldus
mr Kesper.
Burgemeester Van Sleen betreurde het
in zijn korte toespraak, dat de installatie
van deze dijkring niet plaats vond in de
raadzaal van het gemeentehuis en hoopte
dat de verbouw en verandering van het
Het nieuwe centraal bureau van de
Nationale Federatie „Het Wit-Gele Kruis"
aan de Heerenstraat 35 te Utrecht is gis
teren officieel geopend. In aanwezigheid
van bestuur en medewerkers zegende
Z. H. Exc. mgr B. Alfrink het gebouw in.
In een hierop volgende korte bijeen
komst in de bestuurskamer sprak mgr
Alfrink namens het Hoogw. Episcopaat
zijn dank en waardering uit voor het
werk, dat het Wit-Gele Kruis voor het
Katholieke volksdeel verricht. Moge het
onder Gods zegen steeds meer vaste
voet krfjgen in de Katholieke volksgroep,
aldus de wens van de aartsbisschop
coadjutor.
Bij gelegenheid van deze officiële ope
ning werd 's middags een bijeenkomst
gehouden voor medewerkers van het
Wit-Gele Kruis uit de tien bij de Fede
ratie aangesloten provinciale bonden.
Onder leiding van de Federatie
voorzitter dr L. v. d. Meerendonk werd
in een viertal korte inleidingen de
taak van het W. G. K. als particuliere
katholieke organisatie voor gezondheids
zorg belicht.
oerdijkkanaal, zou kunnen scheppen en
borts op de kansen, welke Bergen op
s genoemd (België wenste oorspronke-
op Belgisch gebied een verbinding tus-
y h zélfs een „erreur nautique", waarvan
''li verwacht, dat dc haven van Bergen
lïtpZoom in sterke mate zou kunnen pro-
t|| bi. Wjj geloven echter, dat men op
van Belgische zijde veronderstelde
Afdeel voor de haven van Bergen op
het Moerdijkkanaal en de Schelde),
niet al te sterk zou mogen specu-
Het accoord tussen de heren Van
^elaert en Steenberghe voorziet na
melijk in het uitschakelen dezer voorde
len: „de mogelijkheid zal worden openge
houden, ten behoeve van zekere Belgische
belangen een zijtak naar de Schelde te ma
ken, uitgaande van het Zuidelijke (op Bel
gisch grondgebied gelegen) kanaalpand".
Ir Nijhoff heeft in zijn studie aangaande
het Moerdijkkanaal het nu voorgestelde
tracé geen „economisch tracé" in de vak
kundige betekenis van het woord genoemd.
Daarmede werd bedoeld, te zeggen, dat
het tracé weliswaar aan zekere regionale
verlangens werd aangepast doch dathet er
stellig niet op uit is, een maximaal econo
misch resultaat te .bereiken ten aanzien
van de doorsneden streek. „Een kanaal,
ontworpen met dit uitsluitende doel", zo
zegt ir Nijhoff, „zou er op de kaart geheel
anders uitzien". In zijn studie aangaande
dit probleem is deze deskundige overigens
tot de volgende conclusie gekomen:
De voordelen voor de te doorsnijden
streek bestaan in hoofdzaak uit de moge
lijkheid om door middel van, op zichzelf
vrij kostbare, zij-kanalen de belangrijkste
industriële centra, Roosendaal en Bergen
op Zoom, aan het grote net van scheep
vaartwegen aan te sluiten en de kleinere
centra als Wouw,. Oud-Gastel, Standdaar-
buiten en Zevenbergen op minder kost
bare wijze in contact te brengen met het
scheepvaartverkeer. Deze mogelijkheden
kunnen aan de ontwikkeling van bestaan
de bedrijven der streek ten goede komen,
maar bovendien langs of in aansluiting
met het kanaal de kans op de stichting van
een aantal nieuwe bedrijven vergroten
Wij tekenen hierbij nog aan, dat het de
plaatsen Steenbergen, Oudenbosch, Zeven
bergen, Klundert en Etten zijn, die, gelijk
men aanneemt op de eerste plaats voor
de ontplooiing van het industriële appa
raat in aanmerking zouden komen. Hier
van zouden slechts Zevenbergen en
Oudenbosch direct profijt trekken van de
onmiddellijke nabijheid van het kanaal.
De nadelen voer de streek bestaan, al
dus ir Njjhoff, in het scheppen van een
(gedeeltelijk) isolement van het land ten
Westen van het kanaal, onvolledig te
vervangen door het aanleggen van een
beperkt aantal hoge bruggen over het
kanaal. Wjj voegen hier aan toe, dat er
op Nederlands 'gebied negen bruggen
Z, 'let kanaal werden geprojecteerd:
n„ti,oenu$recht> °ver het. zijkanaal naar
n I1 opteren, te Moerstraten,
2 s'?"' van Wouw, aan weers-
vïin n,?? Uld pastel, Noord-Westelijk
feruthn JP en nabij Zevenbergen,
een snoorhrwrts te w"onsdrecht tevens
nplrfui rZ J' „ou m°oten worden aan-
gelegd. Tenslotte noemt ir Niihnff nv
der de nadelen het aan andere bestem
In regionaal opzicht staan, volgens
deze studiedus tegen over elkaarde
enigermate hypothetische winst inzake
verkeersaansluiting en het reële verlies
van 1800 h. land, terwijl het nadeel van
afstandsvergroting, voortvloeiende uit
liet gedeeltelijke isolement van het ge
bied, dat ten Westen van het kanaal
zou komen te liggen, niet nauwkeurig
kan worden bepaald.
Wat uit deze beschouwingen vóór alles
blijkt, is, dat Noord-Brabant in ieder ge
val niet noodzakelijk op de bouw van een
Moerdijkkanaal is aangewezen teneinde te
voorzien in de behoeften, welke men er
koefctert. Hoewel het vast stoot, dat het
Moerdijkkanaal automatisch tegemoet zou
komen aan enige, met recht en klem van
argumenten door West-Brabant naar voren
gebrachte eisen (wij doelen daarbij op de
huidige situatie; zou Nederland besluiten
tot het afsluiten der zee-armen, dan komt
ook het probleem West-Brabant naar men
verwachten mag in een ander vlak te lig
gen), zou aan deze eisen ook kunnen wor-
Schets van het kanaal-tracé ten opzichte
van enige, bij een verbetering der ver
voer smo gelijkheid te water direct be
trokken West-Brabantse plaatsen.
den tegemoet gekomen door het uitvoeren
van een aantal werken in regionaal ver
band, waarbij dan het totaalbeeld van de
West-Brabantse waterwegen wellicht
méér gelijkenis zou kunnen vertonen met
dat wat men in vakkringen onder een
„economisch tracé" verstaat.
Intussen ontkomt men niet aan de in
druk, dat West-Brabant voorlopig juist als
gevolg van de existentie van een Moer
dijkkanaal plan jaren achtereen reeds
sterk benadeeld is, in die zin, dat het
uitvoeren van regionaal noodzakelijk ge
achte waterbouwkundige werken werd
uitgesteld, tot in den treure, In af
wachting van een uiteindelijke, definitieve
beslissing inzake het Moerdijkkanaal. Deze
veronderstelling ligt voor de hand. Het
zou' dwaas zijn, de verbetering van bij
voorbeeld de haven van Bergen op Zoom
in eigen beheer ter hand te nemen, zo lang
tering automatisch (en voor een belangrijk
de mogelijkheid bestaat, dat deze verbe-
deel ten laste van de Belgische schatkist)
tot stand zou kunnen komen bij het aan
leggen van een Moerdijkkanaal. Intussen
wacht West-Brabant nu al jaren lang ver-
gepfs om een oplossing en het is mede
daardoor evident, dat deze streek er al
leen maar belang bij heeft, dat een be
slissing inzake het Moerdijkkanaal posi
tief dan wel negatief nu zo spoedig mo
gelijk valle.
(Telefonisch van onze Romeinse
correspondent).
ROME, Woensdagavond.
Voor het eerst sedert vijf maanden
heeft de H. Vader hedenmorgen een
plechtige audiëntie verleend. Het was de
ex-president van de kleine Zuid-Ameri
kaanse republiek San Domingo, Raphael
Trujillo, die aldus het privilege had om
als eerste een bezoek aan de Paus te mo
gen brengen. Hij was gisteren in Rome
aangekomen in gezelschap van de minis
ter van buitenlandse zaken en enige an
dere heren,- en had hedenmorgen in het
z.g. „apartement van de Kardinaal Staats
secretaris" namens de regering van zijn
land een concordaat ondertekend met de
H. Stoel. Voor deze laatste tekende mgr
Dominico Tardini, Pro-staatssecretaris van
buitengewone kerkelijke aangelegenheden.
In een hoofdartikel legt de „Osservatore
Romano" er de nadruk op, dat dit concor
daat het eerste dat de kleine Zuid-Ame-
rikaanse staat sluit sedert zij de onafhan
kelijkheid verwierf, in 1844 slechts een
bevestiging is van de uitstekende verhou
dingen. die zonder onderbreking hebben
bestaan met de H. Stoel. En indien er al
stromingen zijn geweest in de vorige eeuw.
die de functie en de rechten van de Kerk
meenden te kunnen ontkennen, dan is
daaraan al spoedig een einde gekomen.
Door het heden ondertekende concordaat
worden tal van aangelegenheden van ge
meenschappelijk belang voor Kerk en
staat juridisch geregeld. En het orgaan
van de H. Stoel drukt er zijn vreugde over
uit, dat thans met name de zo belangrijke
kwestie van het Kerkelijk huwelijk defini
tief is geregeld. Zodoende beantwoordt het
thans tot stand gekomen verdrag volledig
aan wat in de préambule wordt ge
noemd „Het grotere welzijn van het re-
ligieuse en het civiele leven van de Do-
minigaanse Natie".
Deze natie is een der kleinste van het
Zuid-Amerikaanse continent. Zij beslaat
het Oostelijk deel van het eiland Haïti en
telt, op een oppervlakte van ongeveer
vijftigduizend vierkante kilometer, een be<
volking van 2,2 millioen Inwoners. De ge
schiedenis van de Kerk in deze staat be
gint met de aankomst van Columbus op
6 December 1492. Op 6 Januari 1494 werd
op dezelfde plek de eerste H. Mis op Ame
rikaanse bodem opgedragen, terwijl Paus
Leo III in 1538 op verzoek van de koning
van Spanje de eerste universiteit in Ame
rika stichtte, toegewijd aan St. Thomas
van Aquino, ook weer in San Domingo
En een laatste „primeur" van dit kleine
land is het feit, dat San Domingo tevens
het oudste Amerikaanse bisdom is, in 1504
opgericht, in 1548 tot aartsbisdom verhe
ven, terwijl Paus Pius VII in 1816 aan de
residerende aartsbisschop zelfs de titel
verleende van „Primaat van Indië".
Het land verwierf de onafhankelijkheid
in 1844, voornamelijk tengevolge van het
optreden van een jongeren-organisatie,
die de „Trinitari" werd genoemd, daar zij
zich speciaal aan de H. Drievuldigheid
had toegewijd. In de vlag van de Jonge
natie werd het kruis opgenomen, terwijl
het evangelieboek in het nationale wapen
voorkomt. In 1880 werd er zelfs een pries
ter tot president van de republiek uitge
roepen, Don Fernando Arthuro de Merin-
go. die in deze functie werd opgevolgd
door niemand minder dan de aartsbisschop
van San Domingo, mgr Adolpho Nouel!
De Paus, die ex-president Trujillo eerst
in privé-audiëntie ontving, liet later ook
de heren van het gevolg aan zich voor
stellen. Tegen de verwachting In, hield Hij
geen toespraak, doch formuleerde Zijn
voldoening over het tot stand gekomen
concordaat In de loop van het onderhoud
Na afloop van de audiëntie bracht de
Dominigaanse delegatie een bezoek aan
de beide pro-staatssecretarissen, die he
denmiddag officieel een tegenbezoek af
legden in het hotel van de ex-president.
De jaarvergadering van de Kon. Ned.
Petroleum Mij mag zich in een steeds toe-
nemende belangstelling verheugen. Dit
maal waren aanwezig of vertegenwoordigd
163 aandeelhouders, tezamen uitbrengend
ir Niihnff nn 713 stemmen. Het voorstel tot statutenwij-
ndere bestem I zigmg m verb,a"d met uitgifte van
mere bestem aan(jelen van 50 op naam werd zonder
discussie met algemene stemmen goed
gekeurd. De datum van betaalbaarstelling
van het slotdividend ad 12°/o is bepaald op
30 Juni a.s. Van die datum af zullen ook
de bonusaandelen verband houdend met
het belastingvrije agiobonus van 20"/o be
schikbaar worden gesteld.
Naar de voorzitter, ir. J. B. Aug. Kess-
ler verklaarde zullen de nieuwe aandelen
van nom. f 50 op naam eveneens van 30
Juni af verkrijgbaar zijn. De uitgifte ge
schiedt in de V.S. door de Chase National
?a,nJ? ?r\ in Nederland door de Ned. Han-
5e ,Mij De hier te lande uitgegeven aan-
elbewijzen van f zÜn tevens bestemd
imJir?™ 00" in het Verenigd Koninkrijk.
inn^Li' van dlt aandelentype in andere
landen is nog in studie.
Op vragen uit cle vergadering zeide de
direeteur-gonora,! jhr mfLoudoVdTover
Wrat ra „A" df ""«velden in Noord-
Sumatra nog steeds onderhandelingen
gaande zijn. De directie hoopt dat hiervoor
eventueel een oplossing zal kunnen wor
den gevonden In Tjepoe is met uitzonde
ring van enkele kleine velden de productie
winst tot het totaalresultaat is naar ,je
mening van de heer London in het jaar
verslag voldoende gezegd En daar men nu
eenmaal niet in de toekomst kan kijken
is niet te zeggen of in de komende jaren
een hoger percentage van de winst voor
uitkering zal kunnen worden bestemd.
De Mij heeft het plan dit jaar halfjaar
lijkse resultaten te gaan publiceren. Wat
de kwartaalcijfers betreft is de zaak nog in
studie.
Men is afhankelijk van de zeer sterke
concurrentie.
Op een verdere vraag van de heer C.
Willems over de verhouding tussen het
interimdividend en het slotdividend, zeide
de heer Loudon, dat het bestuur bereid is
een verhoging van het interimdividend in
overweging te nemen, mits aandeelhouders
deze verhoging niet zullen interpreteren
als een verhoging van het te verwachten
totaaldividend.
Met betrekking tot het afschrijvings
systeem verklaarde de heer Treep, dat de
Koninklijke weliswaar naar historische
kostprijs afschrijft, doc.h dat deze normen
bijzonder conservatief zijn gesteld, zodat
hieruit geen verschillen kunnen voort
vloeien welke de balans een geflatteerd
beeld zouden geven. Overschakeling op hel
systeem van afschrijving naar vervan
gingswaarde wordt na overwegingen van
nraetisehe aard niet overwogen. Boven-
minderd door de enorme uitbreidingen
welke na de oorlog hebben plaats gevon
den.
Op de vraag of het gezien de noterings
gewoonte in de V.S. en het feit, dat de
Mij zich ook in ander opzicht steeds meer
naar de aldaar bestaande bedragen richt,
geen aanbeveling zou verdienen de note
ring van de aandelen in Nederland In
eensgevendgeld te doen plaats vinden in
plaats van in procenten van een vrij
willekeurige nominale waarde, zeide de
heer Treep het ermede eens te zijn, dat
hierin vnl. van psychologische kant be
keken veel voordeel schuilt.
Op deze wijze kan veel misverstand
worden weggenomen omtrent de hoogte
van het dividend bij hen, die niet van de
noteringsgewoonten op de hoogte zijn
Voor de kleine coupures zou deze wijze
van noteren zeker van belang zijn vooral
als ook het dividend in eensgevend geld
zou luiden, aldus de heer Treep.
Een vraag over de atoomenergie werd
beantwoord door de heer Bloemgarten. die
zeide overtuigd te zijn, dat in de toekomst
de atoomenergie een belangrijke rol zal
gaan spelen bij de energievoorziening. De
heer Bloemgarten was echter ook van
overtuiging, dat olieproducten nog steeds
even belangrijk zouden blijven als tegen
woordig. In het verleden toen de olie
kwam heeft men wel eens verondersteld,
dat de kolen minder belangrijk zouden
worden, doch in feite is hieraan nog steeds
een tekort. De Koninklijke beschikt echter
hier in Nederland zowel ais elders Over
mensen, die van de ontwikkeling op het
gebied van de atoomenergie op de hoogte
blijven „Wij weten een hele hoop, zij het
niet van het classified material dat zeer
geheim is".
Onder hilariteit van de vergadering be
antwoordde tenslotte de heer Loudon de
vraag naar de resultaten van het thans
lopende boekjaar, met te verklaren dat
hoewel nog slechts voorlopige cijfers ter
De secretaris-generaal van de Federatie
mr J. de Vreeze gaf een algemeen over
zicht van de taak, positie en problemen
van het Wit-Gele Kruis.
Het eigen huis, dat de katholieken
voor hun gezondheidszorg bezitten, is
een huis, waarvan de ramen en deu
ren nooit op de grendel waren, aldus
spreker. Steeds heeft de vereniging ge
tracht zich te houden aan hetgeen het
Episcopaat onlangs in zijn mandement
vaststelde, n.l. dat isolement niet ons
ideaal is. maar wel kracht door een
heid, welke kracht wij dan te zamen
met anderen voor het heil van de
gemeenschap willen aanwenden. Dien
overeenkomstig neemt het Wit-Gele Kruis
een zeer groot aandeel in allerlei al
gemene bemoeiingen met de volksge
zondheid.
Vervolgens stelde spr. de betekenis in
het licht van een goed-geordende taak
verdeling tussen staat en maatschappij.
Daaraan ontbreekt nog steeds veel. Met
de wetgeving wil het niet vlotten. Met
compromissen op dit terrein is nooit
een bevredigende oplossing te bereiken.
De ruggesteun van een bewuste pu
blieke opinie, van politici en mannen
van de wetenschap is dringend nodig,
willen wè een wetgeving tot stand bren
gen, die aan de vrije maatschappelijke
krachten de volle kans geeft. Ook een
bevredigende regeling van de subsi-
sidiëring is voor het particulier ini
tiatief een levensvoorwaarde.
Wil het Wit-Gele Kruis zijn verant
woordelijkheid kunnen dragen, dan
moet het nauw verbonden blijven met
de medische wetenschap, die het in
de goede zin van het woord „sociali
seert". Daarom is de spoedige oprich
ting van een sociaal-medisch centrum
aan de R. K. Universiteit te Nijmegen
voor het Wit-Gele Kruis een levens
belang. Dit centrum zal ook de so
ciaal-hygiënisten moeten leveren, die
de gezondheidszorg dringend nodig
heeft. Het katholiek volksdeel heeft
op dit gebied een ernstig tekort, dat
zo snel mogelijk moet worden inge
haald.
Een van de grote problemen voor de
komende jaren is verder de bewuste
inschakeling van de huisarts in het
werk van de gezondheidszorg.
Zoals het Wit-Gele Kruis landelijk
een taak heeft en, met enige accent
verschuiving, volkomen behouden heeft,
zo hebben de provinciale Kruisvereni
gingen regionaal een taak, n.l. een
juiste ontwikkeling te bevorderen. In
verband hiermede uitte spr. zijn bezorgd
heid over het ontstaan van velerlei,
overigens verheugende plaatselijke
initiatieven, die vaak te veel naast
elkaar en in direct contact met het
landelijke apparaat tot ontwikkeling
moeten worden gebracht als gevolg
van het ontbreken van een afdoende
provinciale tussenschakel. Als voor
beeld van de wijze, waarop de gees
telijke gezondheidszorg provinciaal kan
worden georganiseerd, wees spr. op de
onlangs in Zuid-Holland opgerichte
Stichting Katholieke Geestelijke Ge
zondheidszorg.
stadhuis niet meer lang op zich zal moe
ten laten wachten.
De diverse sprekers, die hierna nog
aan het woord Ictaamen, legden het accent
op het vormen van een basis voor onder
linge samenwerking tussen belanghebben
den.
De dijkring, welke het best vergeleken
kan worden met het bestuur van een ge
meente (burgemeester, wethouders en
raadsleden), bestaat uit de volgende
leden: 1 dijkgraaf, 6 dijkraden en 28 a 30
leden van de verenigde vergadering. De
leden van de vergadering worden gekozen
uit de diverse polderbesturen al naar ge
lang de grootte en belsnggrijkheid van de
polder. k
Dijkgraaf is thans de heer A. L. Noor
dermeer uit Oudenhoorn en de 6 dijkraden
zijn de heren: A. L. Gorzeman, Oost-
voorne; D. Blaak, Zuidland; C. G. Trouw,
Nieuwenhoorn; A. Barendregt, Rozenburg;
J. van Bergeijk, Simonshaven en J. v. d.
Hoek, Rozenburg.
Het college van de dijkring is belast
met de dijkzorg Voorne en Putten, waar
bij nog komen de Zuidelijke dijken van
Rozenburg; voorts is het belast met het
onderhoud van de afsluijdam en heeft ook
tot taak de beheersing van het water in
de Brielse Maasboezem, terwijl ten slotte
ook voor zijn rekening is de zorg voor
de binnendijken, voorzover zij dienst moe
ten doen om overstromingswater tegen
te houden.
De verhoging van de tarieven voor het
rijwielvervoer door de Spoorwegen is voor
het Tweede-Kamerlid Gortzak aanleiding
geweest, de minister van Verkeer en
Waterstaat enkele vragen daaromtrent te
stellen. Minister Algera antwoordt hierop
nu, dat het vervoer van rijwielen als
bagage voor de Ned. Spoorwegen steeds
sterk verlieslatend is geweest. De op
brengsten uit dit vervoer dekten in de
laatste jaren nog niet de helft van de
kosten. Hoewel de directie van de N.S. aan
dit vervoer het karakter van dienstbetoon
niet wil ontnemen, acht zij het niet langer
verantwoord, de wel zeer ernstig ver
stoorde houding tussen kosten en op
brengsten ongewijzigd te laten.
Gezien het feit, dat ook na de invoering
van de tariefsverhoging dit vervoer nog
een belangrijk verlies laat, achtte de mi
nister het niet gemotiveerd, aan de voor
stellen van de N.S. goedkeuring te ont
houden.
In verband met deze omstandigheden
kon ook geen aanleiding worden gevonden
het tijdstip van invoering van de tariefs
verhoging te verschuiven tot na hel
vaeantieseizoen, aangezien dan het be
oogde effect in belangrijke mate rou zijn
aangetast. Hoewel het onderwerpelij.ee
vervoer in aanzienlijke mate plaats vindt
ten behoeve van reizigers met kleine in
komens, wordt gemeend, dat de hogere
uitgaven van 0.30 of 0.50 voor dit
vervoer niet als een storende factor voor
hun budget kan worden aangemerkt.
In verband met een en ander meent de
minister dan ook, dat er geen aanleiding
is de gegeven goedkeuring in te trekken.
De Tunesische premier Mohammed Sa-
lah Mzali heeft gisteren aan de Franse
autoriteiten het ontslag van zijn regering
aangeboden. Op verzoek van de Franse
resident-generaal, Pierre Voizard, heeft
hij zich evenwel bereid verklaard voorlo
pig in functie te blijven.
De premier heeft tot deze stap besloten,
nadat tevoren twee ministers waren afge
treden. Twee andere ministers dreigden
af te zullen treden omdat zij niet wilden
regeren tegen het belang van het Tunesi
sche volk.
De regering bestaat uit acht Tunesiërs,
de premier inbegrepen.
Dr Julius Raab, de Oostenrijkse kan
selier, is gisteren te Londen aangekomen
voor een officieel bezoek van drie dagen,
op uitnodiging van de Britse regering.
Bij zijn aankomst gaf de kanselier
uiting aan de erkentelijkheid van zijn
land jegens Groot-Brittannië, dat steeds,
zo zeide Raab, de pogingen van Oostenrijk
om zijn volledige onafhankelijkheid terug
te winnen, actief heeft gesteund. Ook her
innerde hij aan de van Groot-Brittannië
ontvangen economische hulp.
Minister Churchill heeft gisterenavond
een diner ter ere van de kanselier aan
geboden.
De voorzitter van de commissie voor
buitenlandse zaken van het Noorse Lager
huis, Finn Moe, heeft Dinsdag op een pers
conferentie verklaard, dat Noorwegen,
.onder bepaalde omstandigheden" bereid
zou z(jn zich bjj de E.D.G. aan te sluiten.
Moe, die een tweedaags bezoek aan
Bonn brengt, noemde als voorwaarde be
krachtiging door Frankrijk en een zekere
uitbreiding der E.D.G. tot Engeland en, zo
mogelijk, de Verenigde Staten..
De herbewapening van West-Duitsland
werd door de heer Finn Moe van vitaal
belang geacht voor de Scandinavische lan
den, die voor de verdediging van hun Zui
delijke grenzen afhankelijk zijn van W.
Duitsland. Voor het geval van een even
tueel mislukken der E.D.G- sprak de heer
Finn Moe zich uit voor een z.g. alterna
tieve oplossing. Deze zou op basis van de
NATO, met West-Duitsland als gelijkge
rechtigde deelnemer, moeten worden ge
vonden.
i^nln riff leur"' -if ®e'imiteerde wijze dien wordt het verschil tussen afschrijving
Dokter C. Mol, medisch adviseur van
de Federatie, hield tenslotte een inlei
ding over de internationale gezond
heidszorg.
Wanneer de overheid haar verhouding
tot het particuliere initiatief juist ziet en
de consequentie aanvaardt van het sa
menspel in de nationale gezondheids
zorg, dan zal zij er niet aan kunnen
ontkomen, dat ook te doen op het inter
nationale terrein. Dit houdt o.m. in, dat
een representatieve vertegenwoordiging
van de nationale gezondheidszorg niet
volledig kan zijn met een delegatie
van ambtelijke en niet-ambtelijke des
kundigen, waarin een vertegenwoordi
ging uit de particuliere gezondheids
zorg ontbreekt. Een gelijk samenspel
Naar het K.N.P. uit Washington meldt,
zal heden een delegatie van zes Kroatische
priesters namens de gehele Kroatische
geestelijkheid in de vrije wereld aan de
Uno een uitgebreid memorandum over
handigen betreffende de kerkvervolging
in Joego-Slavië. Reeds eerder is een soort
gelijk document aan de Amerikaanse rege
ring gezonden.
De delegatie vertegenwoordigt 143 Kro
atische priesters uit 14 landen.
Het eerste deel van het memorandum,
dat meer dan 30 pagina druks omvat, geeft
een algemeen overzicht van de situatie in
Kroatië van de tijd van Versailles tot he
den. In het tweede deel wordt een over
zicht gegeven van verschillende herder
lijke brieven, de toespraak van mgr Stepi-
nac voor het gerecht, en een brief van de
bisschoppen aan Maarschalk Tito.
Roemenië heeft aangeboden de diplo
matieke betrekkingen met Joego-Slavië
volledig te herstellen en een ambassa
deur te Belgrado te benoemen, aldus een
bericht van het semi-officiële persbureau
Yoegopress.
Roemenië wordt te Belgrado door een
