Zullen telescopen ons binnenkort
zeer belangrijk nieuws brengen?
Planeet zonder zeeën of oceanen
Dulles streeft onverminderd
naar Z.O.-Azië-pact
ar.sjssferaH»"
John
Uit
houdt een rede voor de
Oostduitse radio
e ige n
naar de
Adenauer peinst over politieke
beweging
Russen
BELGISCHE POOL SMOKKELDE
GELEENDE DUIZENDEN
Duitsers niet in Aswoensdagstemming
Ka.lg? r.»d
PAGINA 3
De geleerden hebben de rode planeet in
*ct vizierMars, om zijn rode kleur naar
de oorlogsgod genoemd, staat thans dich
ter bij onze aarde dan gewoonlijk. En dit za)
tot 1956 duren. Daarna komt de rode pla
neet pas weer m 1970 op ongeveer dezelfde
afstand. Alles, wat astronoom is, conceit
tieert ei zijn aandacht daarom op en ver
tegenwoordigers van niet minder dan tien
landen hebben zich in een internationaal
f" R,"8™ 'tsaegd.
1 Bloemfontein, Z.-
servatorium Vun
tlagstaff in Arisüm
pt dusver 5000
s van Mars ge-
"°me'i en hij is reeds
tot de conclusie ge-
1 ooien, dat zich op
de oppervlakte van
de rode planeet en
ln de atmosfeer er
om heen belangrijke
veranderingen moe
ien hebben voltrok
ken.
Intussen, alhoewel hij meent, dat er op Mars plantaardig of dierlijk
h'ven kan voorkomen, geeft hij grif toe, hiervoor met zijn foto's nog
j'i'1! >eu; ij zen te hebben gevonden. Maar. Mars komt steeds
STs: Ma?,n,dir)g zijn de geleerden het
-®t bestaankent Seen zeeën of oceanen.
om
Prins BemharTj^;.
ingezonden stuk
comité verenigd, teneinde gedane waarne
mingen en verkregen gegevens onderling uit
te wisselen. Men verwacht van deze twee
jarige studie heel wat meer dan van het
gadeslaan der zonsverduistering, kort «re-
leden. Natuurlijk staat Mars in het middel
punt maar men hoopt, dat de gecombineerde
krachtsinspanning ten aanzien van de kennis
van liet heelal in het algemeen bijzondere
resultaten zal opleveren.
De machtigste telescopen zijn die
van het Mount Wilson en van het
Palomar Mountain observatorium.
In het ene staat een Hooker, in het
andere een Hale. Ze zijn allebei re
flecterend en de lenzen hebben een
doorsnede van respectievelijk 250
en 500 centimeter.
Thans is Mars weer het onder
werp van tal van geruchten en
min of meer speculatieve beschou
wingen. Zo belandde dezer dagen
op onze schrijftafel een artikel van
een Amerikaans persbureau over
de vraag, hoe we ons eventueel bij
de Marsbewoners verstaanbaar
kunnen maken. In dit artikel werd
de mening van de Britse geleerde
Lancelot Hogben aangehaald. Deze
veronderstelt, dat als er binnenkort
boodschappen van de aarde naar
Mars zullen worden gezonden,
zulks via radar of nog nieuwere
wetenschappelijke methoden zal
gebeuren en niet in letters, maar
in getallen. Z.i. zullen getallen het
duidelijkst zijn, omdat reeds de
primitieve volken graag met getal
len werken. Hij vermoedt nu, dat
de Marsbewoners ook met getallen
zullen kunnen werken en die iets
voor hen zullen betekenen. Maar
zo, waarschuwt hij, naar alle waar
schijnlijkheid hebben de Marsbe
woners geen tien vingers aan hun
handen, zoals wij en beschikken ze
dus niet over een decimaal sy
steem.
Ob,
servator
Wisselkantoorliouder leverde steeds
opnieuw geld
Ontploffing in lading
zinkstof
Lijst van ontplofbare stoffen
wenselijk
Mogelijk „beveiligingslijn" voor Indo-Cliina
Na botsing niet brom
fiets onder vrachtauto
Negentienjarig meisje
gedood
Prof. H. Fortinann
Geheim Kamerheer van
Z.H. de Paus
BONN, 23 Juli 1954
lntio-China en Z.O.-Azic-
pact
De houding van
Rusland
Werk bij Tieleman
en Dros hervat
Nieuwe credieten verleend
'/.al ooit ecu dergelijk mechanisme uit liet heelal tot ons komen? Hen Engelse tekenaar
beelding door Marsbeu oners afgezonden
v
- i y„b i
ff.r vr
RODE PLANEET in het vizier
Ert het gist en hel
gonst in de weten-
schappelijke wereld.
I miners, het aantal
geleerden, dat an
mogelijkheid van het
voorkomen van le
vende organismen
op Mars meent te
moeten erkennen,
ivordt allengs groter.
Juist in deze dagen
vol spanning hebben
enkele hunner dien-
overeenkomstige ver-
S7'7 heeft 3r
Sltpher van het ob-
'"er bij!
pi'of. 1'0
"ofPluto omt,Ugl1' de man, die de pla-
Van dn 'dekte, voornamelijk als ge
ind011 berekf.1'- 'lem gcdano waarnemin-
lir-nff stüdio ninS°n en die als een expert
zelfc; Van Mars wordt beschouwd,
7er'ttaard, te geloven in het
Zpfrs' hetep„ n een soort korstmossen op
Zn?' hetgL®11 dus OP vegetatie zou wij-
j urstof wecr het voorkomen van
,,?'1 Voorlrp t. Deze korstmossen zou-
1 Mars n?on 'n de beroerhde „kanalen"
Sevveeo't Waar°ver al heel wat te doen
D kent rnaar waarvan men het ware
andp;kanaISn" verbinden op de een
g«jSgr wijze enorme uitgestrekte,
!;egen j. f vlakten, die zich duidelijk
Mars af, *-eenk;Mur van de rest van
naUwkei encn- Ze zÖn tot dusver niet
°n de u gefotografeerd. Dc „kanalen"
'eerden-, eenrode kleur houden de ge-
oieden -3- s'nds lang bezig. De rode ge
strekte Z1',n' z° menen sommigen, uitge-
A'« de vliegende schotels worden thans, volgers
geruchten, als roggen gevormde, geheimzinnige
verschijningen in het luchtruim waargenomen.
Hier ziet men getekend, wat cle bemanning van
een vliegtuig boven Labrador signaleerde
nog een
dc
ander ver-
hetwelk de geleerden boeit.
J?et~0n®®ft ook z.g. witte zones, welke
Er Woestijnen.
|?hijnse)lnmiddeLs
lvlars
ï?e^ on?0"i "URl „-
eze Wit+ kaPPen te vergelijken zijn.
seizoenp?' G gebieden nemen al naar de
Men °P Mars in omvang af of toe.
°f snee?,;. ecrhter niet, of het hier om ïjs-
Over i?den ?.aat-
holossaip v?n woestijnen leiden ze af
°RP,ervlakte v=tofw°lken, welke langs de
mpnfPnotPen r,de rode pMneet zijn
To nfPTaal do«r hiiZe Mofwolken worden
eyelorjp,.. ponder hevige stormen,
jaagd.
Mars
tornado's voortge-
oen
ars is momPn+ -
mijlen van n veertig milli-
in kilometers ornrek" deze afstand
zal hem toch onm,An,eri' ™aar het
er lust in heeft,0^ vandaan. Wie
feke
Het zal wel niet dikwijls voork
dat Prinsen ingezonden stukken sch°men'
in dag- of weekbladen. Het Amerika^6"
weekblad „Time" bevat er echter in Tr
iongste nummer een van Z. K. H p??'1"
Bernhard. "S
Genoemd blad heeft in zijn editie van 31
de pg?schreven over het auto-ongeval, dat
t,ee£tri"s, onSeveer twee maanden geleden
aan da? e Daarir> werd hem de schuld
when he verweten „He zigged,
ziS. toen hit ?id ^ave ragged", „hij reed
In zijn reacfv, v?d moeten gaan"-
's i Bernhard «f "'erop, welke getekend
therlands, schrhf?S^yk Palace, The Ne-
vrienden in de v Prins' dat enige
van „Time" hadden een exemplaar
van een bijtend vergezeld
er zich enigszins een voorstelling
van te maken.
Het volgend jaar zullen de
40.000.000 mijlen tot 35.000.000
mijlen ingeslonken zijn. Reeds nu
zijn over heel de wereld achttien
grote telescopen op Mars gericht
Terwijl in Bloemfontein foto's worden
gemaakt, zullen in de genoemde observa
toria een soort films worden vervaardigd,
met talloze opnamen. Men hoopt, aldus
een „snapshot" van de kanalen te beko
men, waardoor die goed zichtbaar zullen
zijn.
Nu zou men zo zeggen, dat de grote
telescopen de beste mogelijkheden bie
den. Toch is dit niet helemaal waar.
Want 's nachts straalt de aarde warmte
uit en die veroorzaakt in de atmosfeer
hetzelfde effect als stoom boven een
ketel. De lucht lijkt te dansen. En aldus
danst het heelal min of meer, in een te
lescoop. Hoe groter deze is, des te ster
ker doet dit nadeel zich gelden. Er zijn
dan ook verschillende kleine telescopen
op de rode planeet gericht. Daarin zullen
de sterren en planeten en dus ook Mars
minder dansen.
Dit dansen was tot dusver ook de oor
zaak. dat de „kanalen" niet goed gefoto
grafeerd konden worden. Wel komen ze
op tekeningen van Mars vrij duidelijk
voor, maar dit is meer aan fantasie dan
aan feitelijke waarneming te danken.
De fantasie heeft trouwens ten aanzien
van Mars steeds een grote rol gespeeld.
Daarbij ging het voor het overige menig
maal om tamelijk aanvaardbare hypo
thesen. die in de grond van de zaak ech
ter toch.fantasie waren, al werden ze
op bepaalde veronderstellingen en moge
lijkheden gebaseerd. Zo ontwikkelde de
Amerikaanse professor Lowell, die thans
niet meer tot de levenden behoort een
theorie, volgens welke Mars een sterven
de aardbol zou zijn. stervend door gebrek
aan water. Hij zag in de witte Poolkappen
de enige bron voor watervoorziening op
Mars en schilderde een soort Marsbewo-
ners met een tamelijk ontwikkelde intel
ligentie, die al hun kunnen hadden aan
gewend, in een enorme krachtsontplooi
ing, om het water van de Poolkappen
naar de woestijnen te brengen. Ze zouden
hiertoe de fameuze „kanalen" gegraven
hebben.
Hiertegenover bouwde prof. McLaugh
lin van de universiteit van Michigan een
heel andere theorie op. Hij geloofde niet
aan het bestaan van enig intelligent
wezen op Mars. Volgens hem waren de
groene gebieden, die men voorheen met
plantengroei gezegend waande, niets an
ders dan enorme stromen vulkanische as,
welke in de aan zuurstof zo arme damp
kring van Mars een groene tint kregen
en niet, zoals op onze aarde, een rood
bruine bleven behouden.
Op deze redenering voortbouwende (ze
steunde op talrijke waarnemingen) kwam
prof. McLaughlin tot de conclusie, dat
Mars sterk vulkanisch moet zijn. De „ka
nalen" kon hij niet anders zien dan als
De door enige leden van de Westduitse
Bondsdag bepleite maatregelen tot het op
voeden van de Duitsers tot toeristen, die
in het buitenland geen aanstoot geven,
vindt in de Duitse pers geen onverdeelde
instemming. Enkele bladen hebben de op
vatting geuit, dat zij van zulk een opvoe
ding helemaal niets verwachten. Boven
dien geloven zij, dat ook de meest ge
reserveerde Duitse toeristen, waar zij in
massa optreden, bepaalde sentimenten te
voorschijn roepen.
Het Hamburgs weekblad „Die Zeit"
schrijft: „Zelfs wanneer wij ons op onze
vacantiereizen zo discreet en zachtaardig
gedroegen als Engelse bisschoppen, dan
nog zou de wereld geen Onverdeeld plezier
aan ons beleven. Het is namelijk in het
geheel niet waar, dat de Duitse reizigers
aanstoot geven, doordat zij zich slecht ge
dragen. Zij geven aanstoot omdat zij er
weer zijn, omdat zij negen jaren na hun
zogenaamde vernietiging hun vitaliteit en
hun welstand tonen door massaal op
treden' omdat zij de systematische vernie-
i „nnnnmieeli lowon -»«-» L»
een geest die niet vergeten kan" onvrien
delijk bejegent. „Wie zich in het buiten
land erover ergert, dat Duitsers in hei
buitenland niet voortdurend in aswoens
dagstemming en met gebogen hoofd rond
lopen alleen omdat zij Duitsers zijn die
zal men ook door tactvol optreden niet
beter stemmen", aldus dit blad.
lange stromen verse lava of als door vul
kanische uitbarstingen ontstane spleten.
In tegenstelling tot prof. Lowell was hij
van mening, dat Mars nog „jong" is, ge
ologisch gesproken en zich er nog zeeën
en oceanen op moeten vormen.
Men ziet, er bestaat nogal enig verschil
van mening over de situatie op Mars. Er
zijn geleerden, die een dierlijk of mense
lijk leven eenvoudig uitsluiten, omdat de
temperatuurverschillen zo groot zijn.
Maar hiertegenover wordt weer aange
voerd, dat ook het leven op aarde zich
aan allerlei omstandigheden heeft aange
past en tal van catastrofen heeft over
leefd. Waarom, zo vroeg zich onlangs een
deskundige af, zouden de Marsbewoners
niet hetzelfde van ons denken, als wij
van hen denken? En waarom zouden er
niet dezelfde mogelijkheden bestaan? Wij,
hier op aarde, hebben lange tijd gemeend,
dat er op duizenden meters diepte in de
oceanen geen dierlijk leven meer bestond.
Thans blijkt telkens weer, dank zij het
diepzeeonderzoek. dat op enorme diepte
vrij grote vissen leven. Geen levend or
ganisme zou die ontzettende druk van
duizenden meters water kunnen verdra
gen, werd voorheen met grote stelligheid
betoogd. Men geloofde, dat gezonken
schepen ergens in de oceaan bleven han
gen. boven dik en zwaar water, dat niets
meer doorliet of dat totaal in elkaar ge
drukt werden. Het tegendeel is bewezen!
Bewoners van Mars of van de maan
zouden kunnen zeggen: er bestaat geen
leven op aarde, er wonen geen wezens zo
als wij, want wie kan de afgrijselijke
druk van de duizenden meters hoge
dampkring daar verdragen?
Laten we onmiddellijk toegeven, het
zijn allemaal gissingen met veel fantasie.
Het is evenwel interessant, eens na te
gaan, wat er zich rond een probleem als
dat van Mars afspeelt, des te meer, om
dat er nu zulk een unieke kans is. om
de rode planeet nader te bekijken. Wan
neer men het met de nodige reserve doet,
bestaat er geen enkel bezwaar tegen en
het is soms een leerzame, soms een ver
makelijke bezigheid. Ons allen ligt nog
vers in het geheugen de sensatie, enkele
jaren geleden in Amerika veroorzaakt
door het radio-hoorspel van Orson Welles,
dat een ware paniek teweeg bracht. Er
is een aparte literatuur ontstaan over de
Marsbewoners. Om niet gemakkelijk na
speurbare redenen is juist Mars uitgeko
zen, om onze aarde te belagen. Van re
cente datum is de film, naar het bekende
boek van H. G. Welles gemaakt en waar
in we een invasie van Marsbewoners op
onze aarde zagen mislukken, omdat ze
niet tegen de aardse microben bestand
bleken, ondanks hun overmachtige tech
niek.
Aangezien de Britse luchtmaarschalk
Lord Hugh Dowding onlangs verklaard
heeft, dat de befaamde vliegende scho
tels niet anders dan uit het heelal kunnen
komen, kan men er van op aan, spoedig
nieuwe fantasieën te dien aanzien te zien
losbreken. Tien tegen een, dat Mars er
voor in aanmerking komt, als planeet van
herkomst.
De telescopen zullen het misschien uit
wijzen.
Een in België wonende Pool heeft
sedert het begin van dit jaar van de wis
selkantoorhouder in de stationshal te
Maastricht met korte tussenpozen steeds
grotere geldbedragen geleend, tot een to
taal van 35.000. Met deze gelden speelde
de Pool bij speelbanken in Duitsland, in
dc hoop op deze wijze rijker te worden.
De laatste lening, die de Pool aanging bij
de wisselkantoorliouder was 15.000
groot. Toen ook deze som, net als alle
voorgaande gelden, op de speeltafels was
verdwenen, wendde de wisselkantoorhou
der zich ten einde raad tot zijn directie
in Amsterdam en deelde mede, dat hij
een kastekort had van 35 mille. Hij ver
telde erbij, hoe dit was ontstaan.
Door deze bekentenis van de Maas
trichtse wisselkantoorhouder, de 27-jarige
P. F., kwam de hele zaak aan het rollen
en het gevolg was, dat de Pool, K. ge
heten, in Heerlen werd aangehouden als
verdacht van illegale uitvoer van geld
naar Duitsland.
Voor de rechtbank te Maastricht werd
gisteren aan K. alleen de illegale uitvoer
van het laatste bedrag van 15.000 ten
laste gelegd. Uit de verhoren bleek, dat
F., nadat hij met de Pool in contact was
gekomen, deze de geldsbedragen leende,
daar K. hem voorspiegelde, dat hij het
geleende spoedig weer kon terugbetalen.
Dat dit echter alleen kon gebeuren, in
dien K. bij de Duitse speelbanken geluk
zou hebben, ontkende F. geweten te heb
ben. En K. had geen geluk
Tenslotte heeft F. aan K. het laatste be
drag van 15.000 geleend in de hoop, dat
hij dan alle geleende gelden terug zou
krijgen. Hij was eind Mei met K. mee
gegaan naar Duitsland om te zien wat de
Pool met het geld deed. K. was echter
in Neuenahr alleen naar het
casino gegaan. Ter zitting gaf K. toe,
dat hij dc gelden naar dc grens
had gebracht met de bedoeling ze naar
Duitsland uit te voeren. Het laatste be
drag werd met een taxi via Holz-Kerk-
rade dc grens overgesmokkeld. K. had de
15 mille onder de zitting van een dei-
banken van de auto verborgen. Even voor
het grenskantoor was hij zelf uitgestapt,
omdat hij geen papieren had. Hij wist el
ders stilletjes over de grens te komen.
De raadsman van K. betoogde, dat de
Pool zou hebben gehandeld onder aan
drang van F. Hij was het eens met de
critiek op het onverantwoorde gokken
van zijn cliënt, maar er was volgens hem
geen bewijs, dat het initiatief was uit
gegaan van K. De raadsman van F. was
daarentegen van oordeel, dat de wissel
kantoorhouder door de valse voorspie
gelingen van K. was bedrogen en door
deze werd gefascineerd. Hij gaf toe, dat
zijn cliënt op wel heel domme wijze de
Pool had vertrouwd, door hem steeds
maar weer nieuwe bedragen ter hand te
stellen.
De Pool K., tegen wie zes maanden
was geëist, werd veroordeeld, mede om
zijn crimineel verleden, tot 5 maanden
met aftrek. Tegen F. had de officier van
Justitie 5 maanden geëist, doch de politie
rechter veroordeelde hem tot 5 maanden,
waarvan 2 voorwaardelijk. De chauffeur,
die de taxi naar Duitsland had bestuurd
en die volgens de dagvaarding wist of
kon vermoeden, dat er geld werd ge
smokkeld, werd veroordeeld tot een
maand voorwaardelijk met een boete van
7o,subs. 25 dagen hechtenis.
De Raad voor de Scheepvaart heeft
thans schriftelijk uitspraak gedaan in de
zaak van de ontploffing in de lading zink-
ashes aan boord van het motorschip
„Rini" op 15 October 1952 in de haven
van Delfzijl.
Volgens het oordeel van de raad was
de lading bij de verzending uit Engeland
aangeduid als „zinc-ashes", poedervormig.
Op de gestorte lading lag een deel in
zakken verpakt. Uit een scheikundig rap
port is gebleken, dat het grotendeels
zinkstof was, dat onder invloed van voch
tige lucht waterstof kan ontwikkelen en
dan explosief wordt. De Engelse autori
teiten hadden geen bijzondere eisen met
het oog op brand of ontploffing gesteld.
Waarschijnlijk waren de ruimen niet
droog genoeg; ze waren de dag vóór de
inlading uitgespoten.
Dc raad racent, dat deze ontploffing de
wenselijkheid heeft aangetoond van het
uitgeven van overheidswege, ingevolge
artikel 99 Schepenbesluit, van lijsten van
onplofbare stoffen en voorschriften voor
het vervoeren van gevaarlijke ladingen.
In zijn wekelijkse persconferentie heeft de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, John Foster Dulles, gisteren verklaard, dat de Ver.
hiaten de mogelijkheid overwegen om te komen tot een tussentijdse rege-
mg vooi de veiligheid van Zuid-Oost-Azië zolang de onderhandelingen
over een oflieicel verdedigingsverdrag nog lopende zijn.
De mogelijkheid om een conferentie tussen Westelijke en Aziatische
mogendheden te heieggen, om aldus te komen tot een officieel bondgenooi-
schap, wordt nog steeds onderzocht, zo zcide de minister.
In verband met de te Genève getroffen
regeling voor de Indo-Chinese kwestie
deed Dulles een beroep op de bond
genoten, om niet te treuren over het ver
leden, doch de gelegenheid te benutten
om te voorkomen, dat het verlies van
Noord-Vietnam zou leiden tot uitbreiding
van het communisme in geheel Zuid-Oost-
angsfigend "snel hebben overwonnen;
7ü reeds lang de levensstandaard
vSf de meeste overwinnaars hebben over
Vdli uc in hloron mpunxr hn*
vleugeld;
vu!rziriaCIn één'VÓord?'omdat zij er niet
hun economisch leven zo be-
nmdat hun kleren nieuw, hun
vieugeiu, ^un gg^ehten goed ge-
auto s prach g or(j. omdat zij er niet
vuld zijn. In een woo
onder te krijgen zijn.
Het liberale weekblad „Die
Zukunft" gelooft, da 0„ar,tie2angers
buurlanden de Duitse vacantiegangers
Deutsche
in enkele
uit
>.Ik zou die graaT???1'331''
het mijn schuld was ???Pter?n'
^lfcrbii echter Pon Seweest.
(van een Amerikaan)°?ogetUigenverslag
lol-.*- .1. i. d en met het. nn? Haar
wanneer
Ik sluit
in
P.P acht ik het niet i met het °°g daar-
u heeft air' dat u schreef ge-
baar"de «l?8?8311' °mdat dit mij blijk-
b' f- betekent hfr?eeft v"n een b (Dit
v°etnoot van de J een verk'arende
oftewel aartsst redactie bloody fool.
Het j,3 ommelinSh
Van een ASmI°?gde 00§SetuigeversIag is
de Prins hT? I 2S officier. die achter
Seluk zien d u!,ereden' Hy heeft het °n-
ren dat d» 17" en kunnen constate-
de 'prjns Uitri?s /eheel Iag bÜ de voor
toen z K n Pf0 vrachtauto, welke,
kens te b.,,q e passeren, zonder te-
^doende de ft1133' Hnks uitweek
herm druktl de Prins in de weg'
dien6.Waterhuizen langs hp'.nAA^meisje
D. H1\u02derdagavonupthesiachtoffer van
pen 1 SaPPemeer het siacm
slag dood.
De aartsbisschop-coadjutor van yt100'1?:
Z- H. Exc. mgr dr B. W. Alfnnk heeft
vandaag bij gelegenheid der toediening
van de tonsuur op het philosophicum
„Dijnselburg" te Huis ter Heide en de
afsluiting van de eerste cursus op het
nieuwe philosophicum van het aartsbis-
dom, de hoogeerw. heer president prof.
en H. J. H. M. Fortmann mededeling gedaan
van zijn benoeming tot geheim kamer
heer van Z. H. de Paus.
(telefonisch van onze correspondent
moillri v° J°hu, chef van de Westduitse con tra-spion nageilienst, j3 volgens
k imn lmS Va" i Oo®tt,uitse radio, uit eigen beweging, naar het Russische
„Deutschhmdsender" peÏsoonTiife Vrijd3?av°nd door de. comm'lni)sü.scl,e
i,„. m I ersoonlyk aangediend om te verklaren dat hij uit
zou moeten ICG"ëcgaan, in een demonstratieve geste, die de Duitseis
eenheid en om'^T lu.eer tC gaan bekommeren om hun nationale
eenhe.d en om hen te waarschuwen tegen nazi-invloeden.
Daarmee hebben twee da^en van cnon i k*.i i
Wc,,^ hoofdstad hun
z.\der'geZr°dT.? SC'°,e"' dü0r de 0°"«!Uik«
In alle beoordelingen mengt zich ech
ter nog een vleugje twijfel: is de stem
van John echt geweest, of is dit alles
door de Oostelijke propaganda-chefs in
scene gezet, om de complicaties nog ver
warrender te maken?
De verrassing is nl. te groot, nadat al
len, die geacht konden worden met
enkele dessous van de zaak op de hoogte
te zijn, vandaag de overtuiging uitspra
ken, dat John niet uit eigen overtuigino
gegaan kon zijn. De Westduitse regering
verklaarde zulks plechtig, na uren van
geheim beraad zonder dr Adenauer
nauwelijks een uur voordat in Cost-
Berlijn de sluiers werden opgelicht. De
Amerikaanse Hoge Commissie had di' al
-erder op de dag gedaan en tal van men
sen, die John van nabij heoben gekend
gaven vandaag het beslissende oordeel:
een vrijwillig heengaan, onmogelijk. Me
vrouw John, die vandaag met een ze
nuwschok in haar villa in Keulen werd
thuisgebracht, had ertoe bijgedragen de
twijfel aan de Westelijke trouw van haar
schtgenoot te verzwakken.
De mogelijkheid blijft in elk geval be-
staan, dat John onder bepaalde pressie
beeft gestaan, toen hij zijn besluit nam.
voor zulk een pressie waren bij zijn
»enoegden persoon aanknoPingspunten
Bjj alle vertrouwen, dat vandaag in de
persoon van de gevluchte ts uitgespro
ken, wordt de mogelijkheid onder het
oog gezien dat hij zjin stap gedaan heeft
in een gemoedstoestand die uit de echte
i Duitse tragiek voortvloeit. John was een
Een foto van dr Otto John, de clief van
de Westduitse -.ontraspionnage, die op
raadselachtige wijze naar dc Sovjet-
sector van Berlijn is verdwenen.
verzetsstrijder en had ook in zijn Weste
lijke vriendenkring al eens de afkeer gc-
'it, die hij ondervond van de noodzaak
te moeten samenwerken met personen,
die tien jaar geleden aan de andere kant
stonden en die hem zijn samenwerking
met dc Britse propaganda nooit hebben
vergeven. Hij heeft dat nog eens in zijn
radioverklaring gezegd. Uit zijn koker
stamde ook de opzienbarende publicatie,
die dc Britse journalist Sefton Delmer,
zijn vroegere chef, onlangs lanceerde over
de herrijzing van nazi-sterren in de bu
reaux van Bonn. Het is niet onmogelijk,
dat deze afkeer hem in een innerlijk
conflict heeft gebracht, dat zulke afme
tingen heeft aangenomen, dat hij een
uitweg heeft gezocht in een zo spectacu
laire geste op de twintigste Juli, de dag
van het verzet.
In elk geval is er reden genoeg om te
verwachten, dat de laatste twijfels in
Bonn spoedig zullen vervliegen en dat
men het harde feit zal moeten erkennen VU1
dat een man met een arsenaal van gege- tergrond gedrongen
vens uit eigen beweging in het andere
kamp is getreden. Zoals het gaat in een
spannende stuiversroman zo schijnen ook
hier alle complicaties in een spannende
bladzijde te worden ontward.
Nu de gloed van de criminele zijde van
iet geval schijnt te doven, ziet men in
Bonn met grote spanning uit naar de po
litieke gevolgen. Een spreker van het
ministerie van binnenlandse zaken st-k
vanavond niet onder stoelen of banken,
dat deze van zeer grote draagwijdte kun
nen zijn. Aangenomen moet worden dat
een groot deel van de medewerkers der
Westelijke geheime diensten in de Sov-
et-zone de gevolgen thans reeds aan den
lijve ondervinden. Dat de diensten ten-
ninste een grote reorganisatie moeten
ondergaan, staat bij voorbaat vast. Welk
effect de oproep van John tot eenheid op
een deel van de publieke opinie kan heb
ben moet nog worden bezien. Er is niet
veel reden om deze invloed te overschat
ten.
Bedenkelijker voor het gezag der
Bondsregering naar binnen en naar bui
ten is het feit. dat dit alles kon gebeuren
nadat zo lange tijd twijfel bestond over
de vraag of een man van de complicaties
en tekortkomingen van dr John nog op
zo'n belangrijke post geduld kon worden.
Hier bestaat de neiging om de verant
woordelijkheid daarvoor goeddeels op de
Britse bezetting af te schuiven, onder
wier protectie dr John voor vier jaar in
zijn functie gezet heet te zijn.
Zoveel blijkt uit de vandaag afgelegde
verklaringen wel. dat John tot het laatste
toe het vertrouwen heeft gehad, zowel
van de Britse als van de Amerikaanse
bezetting. Zonder dit zou het niet moge
lijk geweest zijn. dat hij zojuist een lange
studiereis naar de V.S. kon maken.
Dat men de ernstige politieke moeilijk
heden waarvoor het geval-John de
Bondsregering kan plaatsen wel voorziet,
blijkt uit de koortsachtige bedrijvigheid
die plotseling in het voor enkele dagen'
nog tot toeristenoord gedegradeerde
Bondshuis is ontstaan. De regering en de
minister-presidenten der landen kwamen
vandaag bijeen om de toestand onder het
oog te zien. Er zijn al initiatieven om de
Bondsdag uit zijn vacantie te halen. Ook
de Hoge Commissie heeft de zaak ern-
st,S genoeg geacht om een spoedzitting
te houden. Alleen dr Adenauer zit ver
van het toneel der beroering in het Zwar
te Woud. Daar piekert hij er wellicht
over, welke gevolgen dit alles kan heb
ben voor zijn naarstig gekloste kant van
buitenlands crediet, en of wellicht de
Johns merkwaardige geste geen nieuwe
aarzelingen tegen de beloofde Duitse
souvereiniteit en tegen de wapenbroe
derschap za) doen opgaan. Die vraag
stelt vermoedelijk Adenauer zich op het
ogenblik, dat in Bonn het thema buiten
landse politiek volkomen naar de ach-
Azië en in het Zuidwestelijke deel van
dc gebieden in de Stille Oceaan.
Hij zeide met zovele woorden, dat on
middellijk stappen zouden worden gedaan
om de collectieve veiligheid van de vrije
volken van Zuid-Oost-Azië te verzekeren
Op de vraag, of Laos en Cambodja <>n
Zuid-Vietnam in de gegeven omstandig
heden tot een eventuele verdedigings
gemeenschap voor Zuid-Oost-Azië zt .den
kunnen toetreden, antwooordde Dulles,
dat dit nog niet geheel er, al duidelijk
was. Hij achtte het onwaarschijnlijk, dat
Vietnam lid zou kjnnen zijn van een
dergelijk bondgenootschap, terwijl het
duidelijk was dat Cambodja deze moge
lijkheid zeker wel had. De positie van
Laos was „enigszins vaag".
De nog niet gepubliceerde bepalingen
van de wapenstilstands-overeenkomst be
vatten niets, zo zeide Dulles, dat zou
kunnen verhinderen, dat de leden van
het voorgestelde pact voor Zuid-Oost-
Azië een lijn zouden trekken waarbinnen
Laos, Cambodja en Zuid-Vietnam zouden
vallen en waarbij overschrijding van deze
lijn dan beschouwd zou worden als een
agressie, waartegen de verdragspartners
zouden kunnen optreden. In dit verband
wees de minister er op dat krachtens het
verdrag van Rio de Janeiro ook eai
veihgheidslijn is getrokken, die het ge
bied van Canada en Groenland omvat
hoewel deze landen met bij het verdrag
zijn aangesloten'.
Dulles antwoordde desgevraagd, dat een
nieuwe viermogendhedenconferentie geen
nut zou hebben, zolang Sovjet-Ruslam
niet van houding verandert. Met name
weet de minister het aan de houding
van de Sovjet-Unie, dat er geen vordering
gemaakt is op de onlangs te Londen be
sloten conferentie over ontwapening en
atoomenergie. Dit neemt niet weg, zo zeide
Dulles, dat de Verenigde Staten blijven
hopen op een wijziging in het Russische
standpunt ten aanzien van Korea, Duits
land en het toezicht op de atoomenergie
De Verenigde Staten en hun bondgenoten
waren zeer ver gegaan zo zeide Dulles
om in dezen de goede wil van de Sovjet-
Unie te ontdekken, doch tot dusver zonder
resultaat.
(Van onze correspondent)
Mr dr N. G. van Geelkerken, die bij
het verlenen van surséance van betaling
aan de C. V. Tieleman en Dros te Leiden
tot buitengewoon bewindvoerder werd
aangewezen, heeft gisteren op een
persconferentie meegedeeld, dat de Am
sterdamse Bank en de Herstelbank nieu
we credieten hebben beschikbaar gesteld
tot voortzetting van het bedrijf. Daar
door is het mogelijk geworden het werk
op de groenten-verwerkende afdeling
gistermiddag te hervatten. Een eerste
ploeg van £8 man ging weer aan de arbeid.
