BOEKEN, TONEEL ENFILM
Een heilige, sterke vrouw in
veelbewogen tijd
witte doek
VOLWASSEN AMUSEMENT
IN DE BIOSCOOP
Roman rond de figuur van de
Heilige Helena
Vader Thuis
ZATERDAG 28 AUGUSTUS 1954
Het H. Kruishout
Interessant document
Kracht van het geloof
Katholiek en K.F .C.-advies Niet generaliseren Keuring
voor iedereen Bevordering van de christelijke en menselijke
waarden in de film Geen rechten, maar plichten Poly
goon filmt hoogovens Betty Box-Office Enige vrouwe
lijke filmproducent in Engeland Nieuwe Hitchcock-film
het jongetje en het lijk Humphrey Bogartleider van drie
ontsnapte gevangenen Affaire-Tignes wordt door Marcel
Carné verfilmd Ernest Hemingway ontevreden over de ver
filming van zijn werk.
Levensecht van inhoud
Hier hebben wij een stuk, dat wij le
vensecht van inhoud kunnen noemen.
Het bruist van oprechte levenslust. Ner
gens staat het stil. Het een volgt het an
dere op. En toch zijn het allemaal slechts
kleine gebeurtenissen. Gebeurtenissen,
die dagelijks kunnen voorkomen in ieder
gezin. Een jorfgen, die een pak nodig
heeft. Een vader, die de baas wil blijven.
Een moeder, die niet met rekeningen
overweg kan. De jongste, die een ver
schrikkelijk kind is. Een logerende nicht
die niet welkom is. Een dominee, die net
op vaders portemonnaie gemunt heeft,
enzovoorts enzovoorts.
Rond de huiselijke tafel
Hans van Bergen
Doctor in the liouse", nieuwe Britse komedie
i van Ralph Thomas
I
WmÈk.
4
De bekende schrijver Louis de Wolil lieeft ons eens gezegd, dat hij
heiligen de interessantste mensen vond, die er zijn geweest. Het valt
dan ook niet te verwonderen, dat hij zich op het leven van enige heiligen
lieeft geïnspireerd. Als vrucht daarvan verscheen enige tijd geleden
iceds een roman over het leven van Sint Thomas van Aquino, „Het
stille-licht'', terwijl hij thans in de lijvige roman „Levend hout" vertelt
over de H. Helena, de moeder van keizer Constantijn de Grote. (Uitgave
Zuid-Hollandse Uitg. Mij., Ad M. C. Stok, Den Haag)De Wohl is
een verteller, die houdt van een kleurige, veelbewogen achtergrond voor
zijn verhalen. In „Het stille licht" is het de strijd tussen de Paus van
Rome en Frederik van Hohenstaufen, die de stof daartoe levert, in
„Levend hout" de worsteling tussen het jonge christendom en het heiden
dom en tussen de Romeinen en de volkeren van de door hen bezette
gebieden. Er zijn in de boeken van De Wohl naast de grote hoofdlijnen
altijd boeiende nevenintriges, die de stof zeer levendig maken en vol
afwisseling. Het verhaal is altijd door en door romantisch, hier en daar
even aangezet, maar naar het ons voorkomt historisch geheel
betrouwbaar.
Louis de Wohl heeft een lange succes
volle leerschool als de auteur van goede
ontspanningsromans gehad. Dank zij deze
ervaring beschikt hij over een benijdens
waardige techniek in het opbouwen van
een verhaal, dat 't „doen" zal. De boeiend
ste intriges worden sterk naar voren ge
haald en breed en kleurig verteld, zodat ze
goed tot haar recht komen. Maar dit leidt
wel eens de aandacht af van de hoofdper
sonen. Men kan niet zeggen, dat zijn ro
mans biografieën zijn, zelfs geen gero
mantiseerde het zijn veeleer boeiende
romans rond de figuur, die zijn liefde en
aandacht heeft. Uit de veelheid van beel
den komt de hoofdpersoon wel naar voren
maar meestal minder sterk dan men
wenst.
Voor een lange inleiding tot een bepaald
gebeuren schrikt de schrijver niet terug,
erwijl hij de ontknoping of het meest be
slissende moment in het leven van de be
schreven persoon wel eens onvoldoende
uitbeeldt. Hij werkt graag (en bijzonder
knap) met kleuren, maar graaft niet altijd
voldoende in de diepte.
Men kent het schone verhaal dat de
H. Helena het Heilig Kruishout heeft
gevonden. Vast staat, dat zij van grote
invloed is geweest op haar zoon Con
stantijn, die in 274 in Dacië (het Romein
se wingewest in Oost-Europa) werd ge
boren en keizer was van 306 tot 337 n.
C. Het is voorzeker voor een groot deel
aan zijn heilige moeder te danken ge
weest, dat Constantijn in 313 de Chris
tenen gelijke rechten gaf als de aanhan
gers van de oude goden, en later zelfs
méér rechten. Dat de H. Helena een bij
zondere aandacht en verering voor het
H. Kruishout heeft gehad, is een feit.
Zij liet de basiliek op de Olijfberg bou
wen, terwijl zij het ook was, die in Rome
de Kerk van het H. Kruis stichtte.
Louis de Wohl voert ons in de Angel
saksische en Romeinse wereld rond het
jaar 300 binnen. Het is een vreemde,
boeiende wereld, waarin beschaving en
barbaarsheid elkaar raken. Als het ver
haal begint, is. het eiland Brittannië inge
lijfd door de Romeinen, trotse mannen,
zeker van hun macht. De legaat Constan-
leert het christendom kennen en dit be
paalt haar leven. Wat er verder ook ge
beurt: zij put kracht uit het geloof, dat zijn
zegetocht over de wereld is begonnen, „IV
boom des levens" had in haar leven altijd
al, als symbool, een grote rol gespeeld. Nu
krijgt hij voor haar zijn ware, diepere be
tekenis omdat zjj begrijpt dat hij geen
symbool doch de levende werkelijkheid
van het H. Kruis is. Maar niemand weet.
waar het zich bevindt.
De vrome vrouw trekt er zelf op uit om
het te zoeken en in een ontroerend laatste
hoofdstuk beschrijft De Wohl hoe zij, niet
als de vorstelijke moeder van de machtige
keizer, maar als een eenvoudige, gelovige
vrouw, het onderzoek leidt en tenslotte
vindt„Uit de diepte van de aarde
werden langzaam drie kruisen omhoog ge
brachten voortdurend werden ze
meer zichtbaar. Zij trilden enigszins, ter-
moest 't ware zijn maar welk"? Helena
laat 'n kind met zijn lamme armpje 't mid
delste der kruisen aanraken het kind
geneest onmiddellijk en bewees dal, door
heel plechtig een kruisteken te maken
„Levend hout" is een even boeiend als
imponerend verhaal rond het leven van
een der weinige bewonderenswaardig
sterke vrouwen, die de mensheid heeft
gekend.
Men herinnert zich wellicht, dat Louis-
de Wohl in de jongste wereldoorlog een
uiterst merkwaardige rol heeft gespeeld
al gebeurde dat toen uit de aard der
zaak onder strikte geheimhouding. Hij is
namelijk een soort officiële sterren
wichelaar van de Britse regering ge
weest. De kwestie was, dat Adolf Hitler
vast geloofde in „wat in de sterren ge
schreven stond". Hij nam dikwijls, zo
niet meestal, zijn besluiten op grond van
een horoscoop. Welnu, aldus redeneerde
De Wohl, als wij nu dezelfde horoscopen
trekken, dan kunnen we dus ongeveer
bepalen wat hij van plan is en waar en
wanneer hij denkt toe te slaan. Of wij
er al dan niet in geloven doét er niet toe
—als hij er maar zijn vertrouwen in
stelt.
Natuurlijk was er heel wat voor nodig
om de Britse autoriteiten van deze origi
nele zienswijze te overtuigen, maar na
enige proefnemingen, die zeer verrassen-
ij 1 de werklieden deze naar de opper-I de resultaten opleverden, begon men wel
vlakte droegen. Een van de drie kruisjes iets voor het denkbeeld te voelen. De Wohl
werd benoemd tot. kapitein en kreeg een
eigen bureau.
Toen hij ons een jaar geleden van zijn
taak vertelde, kon hij ons nog geen bij
zonderheden mededelen. Op onze vraag,
of hij aan de hand van feiten het succes
van zijn werk kon bewijzen, kregen wij
geen ander antwoord dan: „Alleen al het
feit, dat de Britse autoriteiten dit zeer
kostbare bureau lieten voortbestaan tot
aan het einde van de oorlog, bewijst wel
dat ze er het belang van Inzagen".
Intussen zijn echter verschillende feiten
vrjjgegeven en in zijn bock Sterne, Ivrieg
und Friedcn" (Verlag Otto Walter, Oltcn)
heeft De Wohl er nu enige onthuld. Hij
geeft een vermakelijk en boeiend verslag
van de wijze, waarop hij in contact met
de Britse autoriteiten is gekomen en hoe
hjj hen tot zijn nogal fantastische denk
beelden heeft kunnen overhalen. Daarna
maakt hjj aan de hand van voorbeelden
duidelijk, hoe hij de crisis in dc oorlog
voering lang tevoren heeft kunnen bepa
len, omdat hij kon aannemen, dat Hitier
een bepaalde beslissing van de stand der
sterren zou laten afhangen. Vooral met be
trekking tot de brandende vraag of Hitier
in het eerste jaar van de oorlog een ir.val
in Engeland zou ondernemen, schijnt Dc
Wohls werk vruchten te hebben afgewor
pen.
Ook andere gebeurtenissen bijvoor
beeld de bevrijding van Mussolini, toen
iedereen al gejuicht had om zijn gevangen
neming tonen aan, dat Captain De Wohl
de (volgens hem zeer kundige) sterren
wichelaar van de Führer direct op de voet
volgde. In de tweede helft van zijn boek
geeft de schrijver aan de hand van nogal
ingewikkelde berekeningen zijn ervarin
gen en conclusies weer. Maar hij zou niet
de beroemde romanschrijver zijn, als hij
van het eerste deel niet een boeiend en
uitermate interessant, stukje geschiedenis
achter-de-schermen had gemaakt.
H. R.
WERELDNIEUWS
tius verdwaalt in een wilde streek en
wordt door Elen, de schone en hooghartige
dochter van de inheemse koning Coel, naar
de koninklijke residentie gebracht.
Constantius en Elen, die hij Helena
noemt, verlieven zich en trouwen. Zij krij
gen een zoon, die zij Constantijn noemer-
Maar de Romeinse overmacht blijkt niet
bestendig te zijn. In Rome zelf heerst een
verbitterde onderlinge strijd. Overbescha
ving en zedenverwildering gaan hand in
hand en daarmee doet het verval zijn in
trede. De legaat wordt hiermede gecon
fronteerd en dit geeft de schrijver de ge
legenheid om een indrukwekkend beeld
van het leven in de kringen der Romeinse
heersers te geven.
Helena blijkt het erfdeel van haar vade
ren trouw, moed en onafhankelijkheids
zin ongeschonden te hebben bewaard.
Zij voedt haar zoon op in deze deugden en
in een oprechte, diepe genegenheid. Zij
(Van onze filmredacteur)
In hoeverre de oorlog en de daarmee
gepaard gaande afbrokkeling van de Ka
tholieke Film Actie in Nederland hierin
een rol hebben gespeeld, valt niet met
zekerheid te zeggen, maar het is een
niet te loochenen feit, dat vele katholie
ken zich bij hun bioscoopbezoek niet
(langer) laten leiden door de adviezen
van de Katholieke Film Centrale (KFC),
het orgaan, dat door het Nederlandse
episcopaat is belast met de morele en
godsdienstige beoordeling van films.
Vooral in de kringen van de meer ont
wikkelde katholieken is een toenemend
verzet merkbaar tegen de uitspraken van
dit katholieke nakeuringsorgaan. In be
doelde kringen stelt men zich meer en
meer op het standpunt, dat de uitspraken
van de K.F.C. misschien wel nuttig zijn
voor de „domme massa", maar dat zij
zelf voldoende ontwikkeling hebben om
uit te maken, wat geschikt of niet ge
schikt en wat moreel aanvaardbaar of
verwerpelijk is.
Een verwijt, dat men in intellectuele
kringen (zogenaamd intellectuele, zou
den we haast schrijven) vaak tot de KFC
richt is, dat door haar juist de „goede"
(wat men daaronder dan ook moge ver
staan) films ontoelaatbaar worden ver
klaard.
We zouden op deze wijze van generali
seren hier niet verder ingaan. Generali-
VADER THUIS is een allerkostelijkst
familiespel, dat reeds enige jaren geleden
gespeeld is door het beroepstoneel en nu
in druk is verschenen en aangepast aan
het amateurtoneel.
De geestelijke vader van dit stuk is
Clarence Day. Hij was geen schrijver,
maar verleende slechts in zijn vrije uren
medewerking aan een tijdschrift. Hij ver
zorgde hierin een familierubriekje en
schreef over de alledaagse dingen, die
er zo kunnen voorvallen in een gezin.
Zijn figuren namen echter al spoedig
vaste vormen aan en werden geliefde
personen bij heel het Amerikaanse pu
bliek. De losse artikelen werden gebun
deld tot boeken en al zijn boeken werden
best-sellers. Wij kennen ze onder de
titels: „Life with Father", „God and my
Father" en „Life with Mother".
In 1935 stierf Clarence Day. Het toneel
en de film betreurden het ten zeerste, dat
Day nooit toestemming had willen geven
om zijn boeken te verfilmen of om te
werken tot een toneelstuk. Day was be
vreesd, dat men van zijn figuren dolko
mische clowns zou maken. Totdat Lind
say en Crouse van zijn vrouw de toe
stemming kregen, om van zijn boeken
een toneelstuk te maken. Beide schrijvers
toonden een zeer goede smaak, en wisten
de figuren van Day op de planken te
zetten, zoals Day het zelf gedaan zou
hebben. Hun toneelstuk werd een enorm
succes. De figuren bleven fijn en be
schaafd ondanks het dynamische karak
ter en de humoristische toon.
Het stuk speelt zich wel af zo rond
1899, toen de kinderen nog plechtig op
stonden, als de vader binnenkwam en
niet eerder aan tafel plaats durfden ne
men, voordat vader zat, maar het is nog
gloednieuw. We kunnen er ons nog volop
om amuseren.
En de meeste scènes spelen zich af
rondom de huiselijke tafel. Als het doek
opengaat, zien we mevrouw Day het
nieuwe dienstmeisje instrueren, als deze
de ontbijttafel aan het ordenen is.
Mevr. Day: „Kijk, deze servetring is
yan Withney, onze jongste, zijn voorlet
ter staat er op, „W"; deze „J" is van
John en de „C" van Clarence. Deze smal
le ring is van mij en deze van mijnheer.
Die is precies als de mijne, alleen is hij
gedeukt".
En hiermee kennen we meteen de fa
milie Day: Vader en moeder en drie
jongens.
„En als je over mijn man spreekt, An
nie, denk erom: dan altijd: mijnheer Day.
En als mijnheer Day tegen je spreekt,
alleen maar zeggen: Ja mijnheer. Niet
zenuwachtig worden, je raakt wel aan
hem gewend". En hiermee hebben we
tegelijk enig denkbeeld omtrent de vader
als een zeer ongemakkelijk type, dat
geen tegenspraak duldt.
En dan komen de jongens een voor een
de kamer binnen gestormd.
„Goeden morgen, moeder" en zij kus
sen haar en vallen ergens neer in een
stoel, wachtend op de komst van vader.
Na enkele vermaningen aangaande
scheuren in de kleren en het niet kennen
van de Katechismusles, geeft moeder
het sein om aan tafel te gaan. Dit wil
zeggen, dat ieder zijn plaats inneemt
achter zijn stoel. Alleen de moeder mag
reeds gaan zitten. Dan hoort men de
donderende stem van vader boven. Hij
kan zijn das niet vinden. „O hel en ver
doemenis" En het huis is te klein. Maar
zijn vrouw zegt' hem dan maar een an
dere das om te doen, want zij heeft ver
geten de bewuste das te strijken.
Na enige tijd komt de vader beneden.
(Hartelijk) „Morgen jongens. (Allen ant
woorden hem). Morgen Vinnie. (Hij kust
haar). Aangename nachtrust gehad
Mooi Ga zitten jongens. (Allen nemen
plaats). En dan beginnen de gewone hui
selijke praatjas over een nieuw pak, dat
Clarence nodig heeft. En over het nieu
we pak, dat vader zelf aan heeft, maar
dat hij maar „verdomd nauw vindt etc.
Vader vindt dat Clarence helemaal nog
geen nieuw pak nodig heeft, maar Vinnie
buit al haar vrouwelijke arglistigheid uit
om toch een nieuw pak voor haar oudste
zoon te verkrijgen. Het eindigt ermee,
dat, Clarence een pak van vader voor
zich mag laten vermaken.
Zeer alledaagse gebeurtenissen dus,
maar alle even komisch en levenslustig
verwerkt. En het doet allemaal zo echt
en zuiver aan. Zodat een Amerikaans
schrijver ervan zegt: „Bijna elkeen zou
wensen in een gezin te leven, dat even
gezond en normaal is en levendig, als
hetgeen de beide auteurs hier op het to
neel brachten. In dit-gezin is Vader de
steun en de spil, een held, die uitrijst
ver boven de huiselijke gebeurtenissen.
Vader's stem klinkt krachtiger dan de
meeste mannelijke stemmen, thuis en zijn
wijze van handelen is meer direct. Maar
afgescheiden daarvan demonstreert hij.
hoe dwaas 't is de baas in huis te willen
spelen. Vader is logisch van een onrede
lijk standpunt gezien. Hij wil de levens
van zijn vrouw en zoons uitstippelen vol
gens precies dezelfde normen, waaraan
hij zijn eigen leven onderwierp. Wat hij
verlangt, is heel simpel. Hij verlangt dat
de dag van vandaag even prettig is als
hij zich herinnert dat die van gisteren
was. Hij wenst geen enkele storing van
buiten af".
En deze storing wordt hem elke dag
weer opnieuw bezorgd. En niet eenmaal
per dag, wel tienmaal. Dan door het be
zoek van de dominee, dan weer door een
kleine ziekte van zijn vrouw of door
moeilijkheden, die zijn zoons hem ver
oorzaken. Tweemaal in dit stuk wordt
hem deze storing ook bezorgd door twee
logé's. En hier zien we, hoe geraffineerd
een vrouw te werk kan gaan, die het niet
kan nalaten neven en nichten uit te no
digen, hoewel ze weet. dat haar man een
verschrikkelijke hekel heeft aan welke
logé ook.
Zij licht haar man van tevoren niet in
over de komende logé's, zij stelt hem
voor een feit. En als de logé's al binnen
zijn, probeert zij dit feit nog zolang mo
gelijk te verdonkeremanen.
Als vader 's avonds van kantoor thuis
komt, zijn Cora en Mary reeds een hele
dag de gast van zijn vrouw en hebben
zich voor een volle week geïnstalleerd op
de kamer van een van de jongens.
Vader kijkt op van het onverwachte
bezoek, maar denkt dat het slechts voor
een ogenblik is.
„Hé, kijk eens an 1 Cora Je bent wel
kom als de bloemen in de Mei. Jullie
blijven toch zeker wel bij ons dineren"
Vinnie (snel invallend): „Dat is alle
maal al geregeld, Clare. Cora en Mary
dineren met ons".
De vader: „Dat is prachtig, dat is
prachtig 1 Maar ik ben wel bang, dat
jullie zult moeten elen, wat de pot ver
schaft. Hoe lang blijven jullie hier in
New York"
Cora: „De hele weck".
De vader: „Prachtig 1 Dan hopen, we
jullie zo nu en dan eens te zien"
Cora is stomverbaasd en wil spreken
maar Vinnie grijpt snel in en probeert
het gesprek een andere wending te ge
ven. Totdat Cora zich verraadt. En.dan
zakt de temperatuur van vader snel on
der nul. Vader is razend. De logees wor
den gauw naar boven gewerkt. De deu
ren gaan dicht, zodat er van vaders
woorden niets naar boven kan doordrin
gen en de vader gaat te keer over zijn
gestoorde rust. Een allervermakelijksle
scène, waarvoor wij hier echter geen
plaats meer hebben. Daar het stuk toch
m.i. recht heeft op een meer uitgebreide
bespreking, zullen wij een volgend keer
hier nog op terug komen.
seren is een denkfout, waaraan zelfs in
tellectuelen zich wel eens schuldig ma
ken. Slechts zij opgemerkt, dat volgens
degenen, die aldus redeneren, in het eer
ste halfjaar van 1954 slechts 8 „goede"
films (3,9 pet) hier te lande zijn ge
ïmporteerd. Dit is namelijk het aantal
films, dat volgens het verleden week
reeds door ons aangehaalde K.F.C.-boek
je door de katholieke nakeuring ontoe
laatbaar is verklaard.
In bedoeld boekje is als inleiding op
genomen een schrijven van mgr B. J.
Montini, pro-staatssecretaris van Z. H.
de Paus. aan de voorzitter van de door
het Internationaal Film-Instituut te Keu
len gehouden studiedagen. Met betrek
king tot een zekere coördinering van de
verschillende classificatie-systemen, die
wenselijk wordt geacht, staat in het pau
selijke schrijven te lezen: „Om tot een
goed ingedeeld classificatie-systeem te
komen is het zeker dienstig, dat met de
verschillende soorten van publiek reke
ning wordt gehouden. Maar ook hierbij
moet steeds helder voor de geest staan,
dat het niet gaat om de voorlichting van
een beperkte kring van ontwikkelde ge
lovigen; de bioscopen staan voor een
ieder open en wat nuttig kan zijn voor
een door levenservaring gerijpt christen
of in het algemeen gesproken voor
iemand, die gewoon is alles kritisch te
beoordelen, kan schadelijk zijn voor de
massa, die elke avond de bioscopen vult.
Het algemeen welzijn moet hier boven
liet belang van bijzondere groepen wor
den gesteld; dit zal bovendien duidelijk
zijn, wanneer gedacht wordt aan de on
onderbroken invloed, die noodzakelijker
wijs op de mening van het publiek en op
de filmindustrie zelf moet worden uit
geoefend".
In deze weinige, maar diep doordachte
zinnen vindt men het motief, waarom
iedere katholiek, welke opleiding hij ook
moge hebben genoten en welke mate van
ontwikkeling hij ook moge hebben be
reikt, zich vrijwillig aan de adviezen van
dc K.F.C. met betrekking tot de vertoon
de films dient te houden, of zich zonder
morren behoort neer te leggen bij de
bindende uitspraken van dit katholieke
keuringslichaam.
In Nederland doet zich namelijk de
merkwaardige situatie voor die enig
is in de wereld dat de uitspraken van
de K.F.C. voor een deel der katholieke
bevolking niet meer zijn dan adviezen,
terwijl in ruim 100, overwegend katholie
ke gemeenten, die zich hebben aaneenge
sloten in de „Vereniging van Nederland
se gemeenten voor gemeenschappelijke
filmkeuring op katholieke grondslag"
slechts die films mogen worden vertoond,
welke door de K.F.C. voor openbare ver
toning worden toegelaten. Voor de in
woners van deze gemeenten zijn dus de
uitspraken van de K.F.C. bindend: ontoe
laatbaar verklaarde films krijgen ze een
voudig niet te zien. terwijl tot de andere
films, indien dit door de K.F.C. noodza
kelijk wordt geacht, alleen personen toe
gang hebben, die de in de Bioscoopwet
bepaalde grensleeftijden van 14 respec
tievelijk 18 jaar hebben bereikt.
Nu willen we de wenselijkheid van
censuur in het midden laten. Maar ieder
zal het er over eens zijn, dat voorlich
ting omtrent de in vertoning komende
films niet alleen wenselijk en nuttig,
maar'ook noodzakelijk is, even noodza
kelijk als de door ieder erkende en aan
vaarde voorlichting op het gebied van
lectuur en literatuur.
Rekening houden met deze voorlich-
gcen zeldzaamheid. Een tweede moei
lijkheid was het stof, het zogenaamde
hamerslag, in de staalfabrieken. Ook de
belichting stelde de filmgroep voor bijna
onoplosbare problemen.
In totaal namen zes cineasten, vier
belichters en een legertje hulpkrachten
aan het maken van de opnamen deel. Het
resultaat zal echter naar zij hopen, een
ruime beloning vormen voor hun vele
zwoegen.
Hel produceren van de films is nu niet
bepaald het soort loopbaan, dat iedere
vrouw als haar ideaal ziet. Om precies te
zijn is Betty Box de enige vrouw in
Engeland, die zich daarmee onledig houdt.
En ze doet dat met zoveel succes, dat men
haar „Betty Box-Office" begint te noemen.
Het „box-office'', oftewel in hoog-Neder-
lands „de cassa", is namelijk in de ogen
van een kleine, maar uiterst belangrijke
groep mensen de geldschieters de
voornaamste graadmeter, waarmee de
waarde van een film kan worden bepaald.
De laatste productie van Betty Box, de
film „Doctor in the house", die van de
week hier te lande in vertoning is ge-
komen, gedraagt zich momenteel in
Engeland, wat het „box-office" betreft,
als een olifant in een record-winkel. Maar
Betty zit heus niet genoeglijk te luisteren
naar het lawaai van de in stukken vlie
gende records. In de Pinewood-studio's is
ze druk bezig met het produceren van een
nieuwe filmkomedie in tfchnicolor „Mad
about men", waarin Glynis Johns, Donald
Sinden en Margaret Rutherford de hoofd
rollen spelen. En in haar vrije tijd zit ze
al te peinzen over haar volgende film.
Betty Box, 33 jaar oud en blond, be
weert, dat het zijn voordelen heeft, de
enige vrouw te zijn in een wereld van
mannen. „Je hoeft maar een klein beetje
charmant te zijn en de mannen sloven zich
uit je te helpen, alleen omdat je een
vrouw bent", zegt ze.
De nadelen?
„Ik kan niet meer lang en gezellig „tea-
en", zoals ik graag deed'', verklaart ze.
„Ik kan niet meer op m'n gemak gaan
winkelen. M'n kleren moeten haastje-repje
worden gekocht in de weinige vrije ogen
blikken, die ik heb. Vacantieplannen kan
ik nooit behoorlijk maken, omdat je nooit
weet, wanneer een film klaar zal zijn. M'n
man, Peter Rogers, is ook filmproducent
en dat maakt het vaststellen van onze
vacantie nögmoeilijker."
De nadelen zijn dus wel groot, maar
Betty neemt ze op de koop toe. Zoals
zezeif zegt: „Mijn werk is mijn leven. Ik
zou niet weten, wat ik zonder dat zou
moeten doen."
Tot slot nog wat filmnieuws in het kort:
Het boek van J. Trevor Story „The
trouble with Harry" zal door Paramount
worden verfilmd onder regie van Alfred
Hitchcock, die er tevens de producent
van is. Het gaat over een klein jongetje,
dat een lijk vindt en daardoor grote op
schudding verwerkt in een klein stadje in
Nieuw Engeland.
Humphrey Bogart gaat de hoofdrol
spelen in de verfilming van de „bestseller"
„The Desperate Hours" onder regie van
William („Roman Holiday") Wyler. Bo
gart zal in deze film de leider zijn van drie
ontsnapte gevangenen.
Joan Greenwood („Kind Hearts and
Coronets") zal haar Hollywoods debuut
maken in de film „Mponfleet" van regis
seur Fritz Lang. Ze krijgt Stewart Gran
ger en George Sanders tot tegenspelers.
Jean Gabin gaat met Andrée Debaar
en Henri Vidal de hoofdrollen spelen in
de film „Le port du Désir" van regisseur
Edmond T. Gréville. Jacques Viot („Le
Jour se léve") zal voor deze film de dialo
gen schrijven.
lui -in van ucic 6„„i, - De Oostenrijkse actrice Marianne Hold
'mtfei'iükheden^gepa'ard. Een k.rijgt <je vrouwelijke hoofdrol in Ma-
J rianno Ho mn innnocco' ccsrt filrv» Nin Tn_
Dc Engelse actrice. Joan Greenwood
maakt haar IloUyivoods debuut in
de. film Moonfleetonder regie van
Fritz Lang.
ting, zich houden aan de adviezen van de
K.F.C., zich zonder morren neerleggen
bij de maatregelen, die door de (katho
lieke) overheid in bepaalde gemeenten
zijn getroffen, is een positieve christelij
ke deugd. De deugd van nederigheid, die
de eigen mening ondergeschikt maakt
aan die van anderen, de deugd van het
offer dat door de eenling wordt gebracht
aan de katholieke gemeenschap. En bo
vendien is het de plicht van iedere ka
tholiek, die de bevoorrechte taak heeft
om sprekend met het reeds eerder
aangehaalde pauselijke schrijven „de
ware christelijke en menselijke waarden
in de filmkunst te behoeden en te bevor
deren".
Het is dwaas en zeer beslist niet „in
tellectueel" om van persoonlijke rechten
te spreken, waar het gaat om algemene
morele beginselen en geestelijke belan
gen. De Nederlandse Verkeerswet kent
voor de weggebruikers geen rechten,
doch slechts plichten. Geen weldenkend
mens zal zich daaraan ergeren, of er zich
tegen verzetten. Toch gaat het hier
slechts om het lichamelijke welzijn van
het Nederlandse volk. Bij de nakeuring
van films door de K.F.C. gaat het om
het geestelijke welzijn van' het volk.
Geen weldenkend katholiek zal zich in
dit geval op zijn persoonlijke rechten
kunnen beroepen, doch slechts denken
aan zijn verplichtingen. Elk bezoek aan
een moreel of godsdienstig verwerpelijke
film immers is, we schreven het al
eens eerder het uitbrengen van een
stem ten gunste van de productie van
nóg zulk een film.
De staf van Polygoon-Profilti is op het
ogenblik bezig om onder de titel „Uit
vuur en vlam" een kleurenfilm volgens
het Polycolor-systeem te vervaardigen
voor de Koninklijke Nederlandse Hoog
ovens en Staalfabrieken N.V. te Velzen.
Door middel van deze documentaire
hoopt men de toeschouwers een zo goed
mogelijk inzicht te geven in het leven
en werken van de arbeiders in dit bedrijf
en van de arbeid, die door enorme ma
chines moet worden verricht, voordat het
metaal in bruikbare vorm zijn weg naai
de afnemer vindt.
De vervaardiging van deze film gaat
met tal van
der grootste belemmeringen bij het ma
ken van de opnamen was wel de enorme
hitte. Brandblaren waren bij het werk
.VA i
-;c,/:hh.
rken de mannen van Polygoon-Profilti bij
Pij zeer hoge temperaturen wc.
de. hoogovens aan de kleurenfilm ,.Vit vuur en vlam", die ze. voor tie
Kon. Ned. Iloogovèns en Staalfabrieken N.V. te Velzen maken.
rianne de ma jeunesse", een film, die Ju-
lien Duvivier naar Peter Mendesohn's ro
man „Douloureuse Arcadie" gaat maken-
Regisseur Henri-Georges Clouzot
(„Quai des Orfèvres", „Le Salaire de la
peur") is begonnen met de opnamen voor
zijn nieuwe film „Les Veuves" (De Wedu
wen). De hoofdrollen worden gespeeld door
Simone Signoret, zijn vrouw Vera Clouzot,
Paul Meurisse en Charles Vanel.
Marcel Carné bereidt in aamenwer
king met Jacques Sigurd een nieuwe
Frans-Italiaanse coproductie voor (in Ci
nema Scope, maar niet in kleuren), geti
teld „Les Batisseurs" (De Bouwers). Het
verhaal is geïnspireerd op. de affaire-Tig-
nes, het Franse dorp, dat moest verdwij
nen wegens de aanleg van een stuwdam.
Carné zal, in tegenstelling tot zijn ge
woonte, geen gebruik maken van d® me
dewerking van filmsterren.
Mare Allégret is van plan Abel Her-
mant's roman „Noces Vénitiennes" te ver
filmen met Genevieve Page en Robert La-
moureux in de hoofdrollen.
De bekende Amerikaanse schrijver
Ernest Hemingway, die een scenario over
de stierengevechten heeft geschreven, heeft
verklaard, dat hij niet voldaan is over de
wijze waarop zijn werken tot nog toe zijn
verfilmd. Hij zou daarom hebben besloten
toezicht tc houden op de vervaardiging van
de film, die naar zijn laatste werk „De
oude man en de zee" wordt gemaakt. Deze
film zal in Cuba worden opgenomen en
Spencer Tracy zal er de hoofdrol in spe
len.
V>-
Het groeiende succes, dat de Britse film, niet name dc komedie, jn
Nederland heeft, mag niet alleen wórden toegeschreven aan dc kwaliteit
ran de producten, die uit de Engelse studio's komen, maar ongetwijfeld
ook aan de ontwikkeling van de smaak van he^ bioscooppubliek, dat meer
en meer prijs begint te stellen op volwassen amusement. Volwassen
amusement in de zin van volgroeide, gerijpte, evenwichtige en vaak
subtiele humor.
De laatste jaren hebben de Britse studio's zulk een groot aantal goede
én zelfs uitstekende filmkomedies afgeleverd, dat men baast van een traditie
zou kunnen gaan spreken. Nog onlangs konden we de aandacht vestigen
on „Tbc Magrie", een Sir Michael Balcon-productie van de Ealing-studio's
Thans kunnen wc met genoegen wijzen op „Doctor in tlie house" (Dokter
worden is niet moeilijk), een productie van Betty Box de enige-vrouwe
lijke producent in Engeland voor dc J. Aithur Rank-organisatic.
Het draaiboek voor deze film,
aan de gelijknamige roman van Richard
Gordon, is samengesteld door Nicholas
Phipps, die daarmee heeft bewezen een
meester te zijn in de kunst om literaire
beelden in visuele om te zetten.
In zijn boek heeft Gordon op weinig
eerbiedige wijze de draak gestoken met
het eerbiedwaardige beroep van de medi
cus. Hij vertelt daarin de ervaring van
vier studenten (in de film Dirk Bogarde,
Kenneth More. Donald Sinden en Donald
Houston) gedurende hun vijfjarige medi
sche opleiding in een groot Londens hos
pitaal. De hinderpalen op hun weg naar
een succesvol examen zijn legio: de café
houder in de buurt, die ze met het oog op
de gemoedsrust van de patiënten als
„Padre" betitelen; het testament vftn een
excentrieke tante; knappe verpleegsters;
een sludentenverafschuwende directrice;
een (bijna) nimmer uit de plooi komende
geneesheer-directeur; hevig blaffende,
maar nimmer bijtende specialisten; lief
desperikelen; patiënten, die teveel weten;
de narigheden van een platte portemon
naie en last but not least de studie. Broe
derlijk delen ze alles: de skeletten, de
stethoscopen èn Kenneth More's verloofde
Stella (Suzanne Cloutier), die altijd bereid
is een handje te helpen, als er een pols
gevoeld moet worden.
HET SPREEKT VANZELF, dat een
dergelijk gegeven mogelijkheden te
over biedt tot het maken van ondeu
gende grapjes. Die mogelijkheden zijn be
slist niet onbenut gelaten, maar nergens
overschrijdt de humor in deze film de
grenzen van het betamelijke of zelfs maar
van de goede smaak en nergeps ontaardt
de soms dolle komedie in een dwaze
klucht.
Zeker, de eeuwige student, die niet wil
slagen, omdat hij anders het jaargeld van
een rijke tante zal moeten missen, is een
figuur uit een studentenalmanak. Maar ais
geheel zijn de personen en de achtergrond,
waartegen ze zijn geplaatst, levensecht. De
beroemde chirurg, die bij het betreden
van het hospitaal jas, hoed en stok van
zich werpt met een kort: „Vooruit, volg
me" en die zijn operatie begint met de
waarschuwing tot de eerstejaars student:
„Denk er om, als je flauw moet vallen, doe
het dan achterover en niet op de patiënt"
wordt zo raak getypeerd door James Ro
bertson Justice, dat het jammer zou zijn
te moeten aannemen, dat zulke typen niet
bestaan.
De regie van Ralph Thomas, die met
„Clouded Yellow" (Minderjarig Meisje
vermist) en met „A day tot remember"
(Een dag om nooit te vergeten) naam heeft
gemaakt, èn een meesterlijke montage, die
alle goede hoedanigheden van deze film
in haar juiste proporties plaatst, geven
„Doctor in the house" een suggestieve
humor, die de toeschouwer uit een reeks
korte beeldflitsen telkens weer zijn eigen
conclusies laat trekken en gen tempo dat
tot het einde van de film blijft gehand
haafd.
Doctor in the house" is een
buitengewóón vermakelijke, gees-
tige en toch diep-menselijke kome
die, waarin vrolijk wordt doorgeborduurd
op de grappen rond boemelende studenten
beroemde chirurgen, mannetjesputters van
directrices en dwepende verpleegsters,
maar die toch de toeschouwer weet te
overtuigen van de mogelijkheid, dat uit die
flirtende, vechtende, drinkende en rugby-
spelende jongelui eens de bekwame en
soms geniale mannen zullen groeien, aan
wie wij later lijf en leden moeten toever
trouwen. Zij is ook echt Engels. De scène,
waarin de pas gepromoveerde arts zijn
eerste kraamvrouw bijstaat, is bijzonder
knap en gevoelig verfilmd zonder de zware
sentimentaliteit van de Duitser of de sen
satie van de Amerikaan. Alleen de luch
tige toets, waarmee sommige wat ondeu
gende grapjes zijn uitgewerkt, doet aan de
Fransman denken.
De film is (totaal overbodig) in techni
color opgenomen, maar de kleuren zijn op
bescheiden wijze en met beheersing toege
past, waarvan de voornaamste verdienste
wel is, dat men zich al direct na de ver
toning nauwelijks meer kan herinneren,
dat van technicolor gebruik is gemaakt.
Wat zullen we verder nog ten gunste van
„Doctor in the house" zeggen Men kan
veel beter zelf gaan zien en oordelen. Maar
zich bovenal kostelijk amuseren.
F.
Kenneth More, Donald Sinden en t)irk Bogarde in Doctor in th e hou s1.
een nieuwe Engelse filmkomedie in technicolor van Ralph Thomas.
