MIDDENSTANDSNOTA
GEEN TOVERBOEK
IS
ZOAVO is strikt defensieve
organisatie
Spoorwegstaking de meest
massale daad van verzet
Leeftijdsgrens notarisambt
zeventig
jaar,
aanvaard
Raad
van Europa beraadt zich
over zijn status
Morgen tien jaar geleden gaf
Londen het bevel
OVERZICHT EERSTE KAMER
sSS^-ssAbw: - - r,ri?d
LESVLIEGTUIG NEERGESTORT
EN UITGEBRAND
Dr Veldkamp kondigt instelling hypothecair
en inrichtingscrediet voor nieuwe
bedrijfspanden aan
Dulles over Manilla
Waalkade te Nijmegen
ernstig bedreigd
Het conflict in Vietnam
geregeld
Isobel Goldsmith
ontvoerd
Handhaving premie op
vier pmeent
Europese verkiezingen zijn wenselijk
Onderhoud met dr ir W. Hupkes
Minister Donker: dit ontwerp enige kans
op pensioenvoorziening
Beide inzittenden
omgekomen
Groot-Brittanië eist
schadevergoeding
cn
^DONDERDAG 16 SEPTEMBER 1954
PAGINA 3
Geen beschermend karakter
Crèdietbeleid
Nieuwe beschoeiing over afstand
van 340 meter
Enkele ivetsontwerpen
Na 26 veroordelingen
RECIDIVIST thans
VRIJGESPROKEN
ALPHAND UIT NATO-RAAD
Advies Ziekenfondsraad
Iri Onverschrokken
Het incident bij Hainan
Voortreffelijke geest onder
het personeel
„Dr Huisman"
badkamer
in de
Personeelraad in actie
NAAR ALGEMENE DIENST
PLICHT IN CHINA
eur
op
de-
een
lijk
be-
on-
;lap
ipe-
bU
'ee-
20
iam
in-
het
tal-
Na-
3hi-
van
van
ttef)
len-
'OOf
ge-
jor-
het
-de'
r t«
rkt-
ziji>
da
koa
■est*
ga-
zee'
ten-
dia
eei'
sa-
1 ef
in-
der-
>be"
he{
■da"
I e"
ofl-
.tge-
hee'
's-GRAVENHAGE, 15 September 1954.
Het debat over de Middenstandsnota werd hedenmiddag door de Tweede
Kamer voortgezet met enkele redevoeringen, welke het besluit moesten
vormen van de algemene beschouwingen over deze nota. Zover kwam het
heden nog niet.
Zo vertelde de heer Lemaire (K.N.P.) nog, dat hij het niet juist vond,
dat het er bij deze nota alleen om te doen zou zijn een beleid op lange
termijn uit te stippelen. De dikwijls urgente nood onder verschillende
groepen van middenstanders vroeg om maatregelen op korte termijn.
Het was te verwachten' en het kon niet ander, of in deze redevoeringen
werd overigens weer veel herhaald was gisteren de gehele dag reeds vele
malen was gezegd. Het wachten was dus op het antwoord van de bewinds
lieden, dat mogelijk indien tenminste de redevoeringen niet zó lang
van adem zouden zijn als de dag tevoren nog deze middag gedeeltelijk
zou kunnen worden gegeven. Maar het werd toch nog vier uur, voor de
eerste der bewindslieden aan het woord kwam. Het was de staatssecretaris
dr Veldkamp, die het eerste deel der beantwoording op zich nam. Het
fiscale deel zal immers door de staatssecretaris van financiën worden
behandeld.
Het was bij deze beantwoording prettig
te bemerken, dat de staatssecretaris blijk
gaf meer begrip te hebben voor beperking
dan de Kamer in haar al te gerekte en
veel te langdradige redevoeringen had
getoond. Dr. Veldkamp zeide wat hij te
zeggen had, duidelijk en zonder omwegen,
niet te lang en met kennis van zaken. Al
kon hij uiteraard bij het vooralsnog ont
breken van feitelijke gegevens nog geen
algemene bereidslijn gegevens nog geen
de belangrijke onderdelen, welke met het
beleid te maken hadden, ging hij nu in en
toonde hij een helder Inzicht en een vaste
opvatting die hij dan met kiare argu
menten omgaf. Hij zette ook uiteen waar
om hij nog geen algemene beleidslijn in
de nota had kunnen uitstippelen en waar
op de nota vooral economisch was gericht.
Het schaarse cijfermateriaal, dat voor
deze nota ter beschikking had gestaan,
was in hoofdzaak gebaseerd op econo
mische gegevens Andere redenen tot be
perking in deze nota waren de noodzake
lijke zelfbeperking en de positie van de
middenstand, zoals deze moest worden ge-
z en als onderdeel van het bedrijfsleven.
Men had dus ook geen pasklare soluties
mogen verwachten. Deze nota was geen
toverboek. Het was een document over de
huidige situatie in de middenstand, over
het gevoerde beleid en een grondslag voor
het te voeren beleid. Het was een ernstige
bezinning over de grondslagen van de
middenstandspolitiek. Toch merkte hij op,
dat deze nota reeds vruchten had afge
worpen.
Hij toonde aan, dat een economische
expansie voor de middenstand noodzake
lijk was en dat de nota daarbij het
middenstandsbeleid wil bevorderen waar
voor hij opnoemde de borgstellingsfond
sen, de sociaal-economische hulpverlening,
de voorlichting van de Rijksnijverheids-
dienst. de kinderbijslag, de ouderdoms
voorziening. de verlaging van het tarief
der inkomstenbelasting, de middenstands
consulenten en de vooruitzichten op het
gebied der sociale verzekering.
Een beleid met een geheel beschermend
karakter wees hij echter van de hand.
Om deze afwijzing te accentueren, sprak
hij uitvoerig over het behoefte-element,
dat de heer Peschar (P.v.d.A.l even uit
voerig had verdedigd en aanbevolen. Hij
wees erop, dat bij de behandeling van de
Vestigingswet Bedrijven de Kamer de in
voering van het behoefte-element reeds
van de hand had gewezen. De invoering
van dit element zou theoretisch inderdaad
kunnen leiden tot het opvoeren van de
inkomsten in een bedrijfstak, maar een
der bezwaren daartegen was. dat de toe
passing van het behoefte-element ernstige
schade zou doen aan de dynamiek van de
bedrijfstak en daarmee aan de algemene
economische politiek.
Men moet toegankelijk zyn voor nieuw
komers, die hun vak kennen en hun be
drijf kunnen opvoeren en uitbouwen. Hy
wees daarbij op het voorbeeld van Huib
van Doorne van de D.A.F. fabrieken in
Eindhoven. Indien in de tijd, dat deze zijn
smederij begon, het behoefte-element hem
zou hebben uitgeschakeld, dan zouden
misschien in die dagen vier of vijf andere
smeden iets meer hebben verdiend maar
dan zouden we nu geen D.A.F. gehad
hebben.
Dat de rechtvaardigheid dan beter zou
zijn gediend, was gezichtsbedrog omdat
men dan de neveneffecten verwaarloosde
op andere punten van het economisch
leven. Bovendien moe*, dan de overheid
een diagnose gaan stellen, waarvoor de
verantwoordelijkheid groter is dan de
overheid kan dragen. Men krijgt dan op
laag niveau verstarring van het econo
misch leven. Een marktanalytisch onder
zoek achtte hij van grote betekenis, maar
het lag volgens hem niet op de weg van
de overheid om de conclusies van deze
analyses aan de gegadigden op *.e dringen.
Over de kwestie van het a gemeen of
functioneel beleid, dat voor de heer N.
van den Heuvel (K.V.P.) het belangrijkste
punt van de hele nota was geweest, zei de
staatssecretaris voor de middenstand niet
zo heel veel. Hij stelde zich een midden
standsbeleid voor. dat functioneel wordt
getoetst en vond daarmee, noga) optimis
tisch, dat er eigenlijk geen verschil van
mening bestond tussen hem en de heer
Van den Heuvel. Dat de nota te kort
schoot in functionele beschrijvingen was
inderdaad waar, maar hieraan lag weer
dezelfde oorzaak ten grondslag, nl de
beperktheid der bronnen. Dat de term
randbedrijf niet juist was, kon hij niet
onderschrijven, de literatuur had deze
term reeds ^geaccepteerd. Men zou kun
nen zeggen, dat deze term het psycho
logisch niet deed en daarom was hij wel
bereid een andere naam aan de in te
stellen commissie te geven. Dat de in
komensgrens in deze randbedrijven hoger
zou moeten liggen dan 3000. kon men
niet aldus stellen, betoogde hij verder. Of
een bepaald bedrijf een randbedrijf was,
kon men niet baseren op een bedrag, maar
op andere factoren als capaciteiten en
dergelijke.
Bjj de bespreking van het credietbelcid
deelde dr Veldkamp mede, dat het in de
bedoeling der regering ligt 'n hypotbecair
crediet en een inrichtingscrediet in het
leven te roepen voor de bouw van nieuwe
bedrijfspanden. Het lag daarbii in 't voor
nemen om het hypothecair crediet niet
te plaatsen bii de Ned Middenstandsbank,
maar bii de institutionele beleggers. Wat
het inrichtingscrediet aangaat achtte dr
Veldkamp het noodzakelijk, dat er waar
borgfondsen voor het bedrijfsleven, welke
voor het vestigingscrediet noodzakelijk
zijn in het leven worden geroepen, maar
dan ook voor selectie en nazorg bij de
inrichtingscredieten.
Dat was dan voor vanmiddag zo onge
veer alles. Veel nieuws bracht het dus
niet, maar men dient dan ook te bedenken,
dat na de zeer uitvoerige nota en alles
wat hierover is gepubliceerd én de uit
gebreide schriftelijke voorbereid'ng, de
zaak dan ook zo ongeveer is doodgepraat
en er niet veel nieuws meer kon uit-
komeh.
Dr Veldkamp had hiermee echter, naar
bleek nog niet alle problemen behandeld
Morgen zal hij o.a. nog terugkomen op de
kwestie van de consulenten en dan zal
ook de staatssecretaris van finanriën aan
bet woord komen voor de fiscale kwesties,
die hierin een zeer belangrijke rol spelen
De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, John Foster Dulles,
heeft gisteren in een voor radio- en televisiestations gehouden toespraak
tol het Amerikaanse volk over de conferentie te Manilla en de daar
ingestelde Zuid-Oost-Aziatisclie Verdragsorganisatie gesproken.
Hij verwierp op de eerste plaats de beschuldigingen van het Russische
ministerie van buitenlandse zaken, dat de ZOAVO een bedreiging zou
vormen voor vrede en veiligheid in Azië.
„De ZOAVO bedreigt niemand, geen regering, geen natie en geen volk".
(Van onze correspondent).
Uit een te Nijmegen ingesteld onderzoek
is gebleken, dat de kademuren langs de
Waal te Nijmegen dringend verbetering
behoeven. Vooral het gedeelte vanaf het
kantoor van het Gemeente Electriciteits-
bedrijf tot even ten Oosten van de Grote-
atraat verkeert in een zeer slechte toe-
^an<i. Teneinde instorting van de basalt-
tweet voorkomen, hebben B. en W. een
moeten Stukken van de Waalkade terstond
fundering°?" afzetten' Vooral nabij
basaltzuilen de £amenhan§ tussen de
i,-j Waaruit, het profiel van de avond zo goed als geregeld. Volgens de
is oPgebouW(1) el velforen omj vingvan de generaal heeft de staf-
cnei ingestemd met een kort verlof on
De minister lichtte vervolgens toe, waar
om de V.S. zich kanten tegen het denk
beeld, 'om de ZOAVO de beschikking te
geven over een gemeenschappelijke mili
taire macht, in de trant van de NATO.
„In verband met de rensachtig uitgebrei
de verplichtingen der Verenigde Staten
tneen ik dat de voorkeur moet worden
gegeven aan het ontwikkelen van snel
verplaatsbare, zeer krachtige strijdkrach
ten en aan het opbouwen van reserves in
strategische gebieden", zo verklaarde Dul
les.
Hij deelde tevens mede, dat het in wer
king treden der ZOAVO de Verenigde
Staten niet tot aanmerkelijke wijzigingen
in hun militaire plannen zou nopen, om
dat de V.S. tóch te allen tijde krachtige
vloot- en luchtmachteenheden in het Wes
telijke gedeelte van de Stille Oceaan on
derhouden. „Deze Amerikaanse strijd
macht kan net zo goed een groot aantal
landen als een enkele staat in dit gebied
beschermen", zo zeide Dulles.
Dulles zeide voorts, dat de overeenkomst
van Manilla in grote mate zou bijdragen
aan het voortbestaan van vrije regeringen
in Zuid-Oost-Azië.
„Wij kunnen zeggen dat een communis
tische, gewapenderhand uitgevoerde aan
val in Zuid-Oost-Azië in feite een be
dreiging zou vormen voor de veiligheid
der Verenigde Staten en dat dit zou lei
den tot een Amerikaanse tegenactie", ver
klaarde hij.
ttolies legde de plechtige verzekering af,
dat de ZOAVO, die rekening houdt met
Volgens A.F.P. is het geschil tussen de
premier en stafchef van Vietnam Dinsdag-
oirnnH -
gegaan
De verbetering rn„
van B. en W., moe°t"' naar de mening
met een kort verlof op
voorwaarde dat hij in functie blijft en in
staat wordt gesteld zelf zijn tijdelijke I
het gevaar van ondergrondse actie en in
directe agressie, zich nimmer met de bin
nenlandse aangelegenheden van een an
der land zou inlaten-
James Goldsmith, die in Januari jl. heel
wat publiciteit kreeg, doordat hij in bet
geheim en tegen de zin van de vader
trouwde met de dochter van de Foliviaanse
tinmagnaat Antenor Patino, heeft gisteren
bij de politie van Parijs aangifte gedaan
van de ontvoering van zijn vier maanden
oude dochtertje Isobel.
Isobel werd 15 Mei geboren en tege
lijkertijd stierf haar moeder, de mooie
Boliviaanse erfgename.
In het begin van de vergaciering wer
den nog enkele wetsontwerpen zonder
hoofdelijke stemming aanvaard zoals het
voorstel van de voorzitter om de nota's
tussen de Nederlandse en Amerikaanse
regering inzake de legering van Ameri
kaanse troepen in Nederland aan de uit
spraak der Staten-Generaal te onder
werpen
Voorts het wetsontwerp Overbrenging
in beheer en onderhoud Dij de gemeente
Vianen van een afgesneden kanaalgedeel
te, behorende tot de werken van het
Merwedekanaal in Zuid-Holland.
Het wetsontwerp wijziging van de
Pensioenwet voor het personeel der
Koninklijke Marinereserve 1923 en de
Pensioenwet voor het reservepersuneel der
landmacht 1923 lokte ampele besprekingen
uit, waaraan alleen de heren Ritmeester
(V.V.D.) en Vis (K.V.P.) deelnamen.
De heer Ritmeester was het er maar
niet mee eens, dat er voor een deel der
betrokkenen geen sprake kon zijn van
terugwerkende kracht, namelijk voor het
reserve-personeel van de K.N l.L., da*
toch maar alleen door Nederland was uit
geleend. Het argument, dat dit administra
tief te bezwaarlijk was, verwierp hij Drie
keer kwam de heer Ritmeester hierop
terug, maar minister Staf kon hem niet
overtuigen.
De heer Vis (K.V.P.) vroeg voor de
academisch gevormde officieren geen
pensioen bij 55-jarige, maar bij 60-jarige
leeftijd, wat de minister afwees met het
argument, dat ook deze bij een later In
dienst treden om studieredenen hun 28
iaar konden halen.
Het wetsontwerp werd tenslotte z.h.s.
aangenomen.
De heer Reuter (Comm.) vroeg verlof
voor een interpellatie over het loon-
beleid, wat de voorzitter noopte tot de
opmerking, dat het toch niet constitutio
neel kon worden genoemd de regering ter
verantwoording te roepen voor iets wat
zij nog niet had gedaan, daar de regering
aangaande het loonpeil nog geen beslissing
had genomen en eerst Vrijdag het advies
van de S.E.R. was te verwachten.
Morgen bij de aanvang der vergadering
zal over dit verzoek worden beslist Van
de voorzitter zal wel geen voorstel te ver
wachten z"n otn dit verzoek in te
willigen. F. S.
Het Amsterdamse gerechtshof heeft, met
vernietiging van een vonnis der Utrechtse
rechtbank, die de verdachte 2','2 jaar had
opgelegd, de 6--jarige recidivist A. J. 11.
uit Utrecht (26 veroordelingen op straf
blad) onmiddellijk in vrijheid laten stellen
en terstond uitspraak doende deze man
vrijgesproken van de hem ten laste ge
legde inbraak in een villa te Soest.
Aangezien deze verdachte samen met
twee jonge Utrechtenaren op de bewuste
avond (Zondag 13 December van het vorig
jaar) in een gehuurde auto naar de villa
toe was gereden en na de inbraak een uit
de villa afkomstig radiotoestel, weer sa
men met deze jongens, naar een zijner
eigen kennissen in Utrecht had gebracht,
was hij zeker niet onschuldig. Maar hem
was alleen de inbraak ten laste gelegd,
niet subs, medeplichtigheid aan die in
braak. En gisteren slaagde hij er voor het
hof in zoveel twijfel op te werpen, dat
tenslotte een onmiddelijke vrijspraak
volgde.
Premier Mendès-France heeft besloten
Hervé Alphand, een vooraanstaand aan
hanger van. de EDG, als permanente
Franse vertegenwoordiger in de NATO-
raad te vervangen, zo wordt te Parijs ver
nomen.
Aphand heeft een voorname rol gespeeld
bij het opstellen van het EDG-verdrag.
In de laatstgehou«épfctfergadering van
de ziekenfondsraad is>en belangrijk 'be
sluit genomen. Het heeft betrekking op de
hoogte van de ziekenfondspremie voor hel
jaar 1955 en op de uitbreiding van de ver
strekkingen ten behoeve van de verplicht
verzekerden.
Het besluit is in de vorm van een ad
vies ter goedkeuring aan de minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid voor
gelegd.
Voor wat de premie betreft: er is gead
viseerd deze voor 1955 op 4 procent te
houden, ondanks de uitbreiding der ver
strekkingen en ondanks het feit, dat de
huidige premie onvoldoende is om daaruit
de jaarlijkse uitgaven te bekostigen. Maar
het kan. dank zij de reserve in het ver
eveningsfonds.
Over de uitbreiding van de verstrekkin
gen is het volgende geadviseerd: a. tot
bijdrage in de kosten van de sanatorium-
verpleging te stellen op 75 procent van
de totale verpleegkosten; b. invoering van
een vergoeding voor brilleglazen en voor
de indirect-verzekerde kinderen van een
vergoeding voor brilmonturen; c. verstrek
king van een vergoeding voor gehoorap
paraten voor indirect-verzekepde kinde
ren beneden 16 jaar; d. verhoging van het
aantal ziekenhuis-verplegingsdagen van 42
tot 66 dagen per geval.
In het parlement van de Raad van Euro
pa is men het er gisteren over eens ge
worden, dat het critieke ogenblik, dat in
de geschiedenis der Europese eenwording
is aangebroken, zicb by uitstek er toe
leent om de betekenis, de prestaties en
de mogelijkheden van de Raad van Euro
pa opnieuw in ogenschouw te nemen.
De Duitse socialist Mommer zei, dat nu
de vraag moet worden beantwoord of de
Assemblée zich tevreden moet blijven stel
len met het formuleren van aanbevelingen
waarvan het verdere lot aan het comité
van ministers moet worden overgelaten
dan wel of zij moet aandringen op wijzi
ging van het statuut van de Raad tn die
zin, dat het bij een concrete actie de Euro
pese eenheid naderbij zou kunnen brengen
Ook sprak Mommer de wens uit, dat de
ministers voortaan zullen deelnemen aan
politieke debatten van de Raad (zoals
Spaak, en misschien ook Mendès-France
dat a.s. Vrijdag inderdaad zullen doen).
De Fransman Bichet (M.R.P.) drong er
op aan; dat er zo spoedig mogelijk een
begin wordt gemaakt met het houden
van rechtstreekse algemene verkiezin
gen voor de beide Europese parlementen
n.l. dat van de Kolen- en Staalgemeen
schap en dat van de Raad van Europa,
omdat dit de enige manier is om van de
openbare mening een duidelijke uit
spraak over de Europese aangelegenhe
den te krijgen. Hij diende in die geest
een motie in-
Onze landgenote dr Marga Klompé, die
tot de mede-ondertekenaars van deze mo
tie behoort, sprak in soortgelijke zin als
Mommer en Bichet, met name over „de
illusie" van vijf jaar geleden, dat de Raad
van Europa het middelpunt van de Euro
pese eenwording zou worden.
Door het gehele debat heen klonk voons
de klacht, dat de regeringen van de leden-
staten te weinig aandacht aan de Raad van
Europa wijden.
Buiten de grote vergaderzaal hebben
gisteren 34 parlementariërs van „klein
Europa", die voorstanders van de E.D.G.
zijn geweest, een bijeenkomst gehouden.
Zij besloten, geen pogingen te doen om
de E.D.G. nieuw leven in te blazen, maar
wel om de geest ervan levendig te houden.
Tot dit doel zullen zij een nieuw soort van
fractie vormen, die door een waarnemer,
boosaardig, „een fractie van voorstanders
van de Europese eenheid in de raad van
Europa" werd genoemd.
(Van onze Utrechtse redacteur)
„Naar aanleiding van een uit Nederland ontvangen vraag en na overleg
met het Opperbevel, mede in verband met opératies, die heden in
Nederland zijn aangevangen, acht de Regeering thans het ogenblik
aangebroken, de instructie te geven tot een algemeene staking van het
spoorwegpersoneel, teneinde het vijandelijk vervoer en troepen-concen
traties zooveel mogelijk te beletten. De Regeering geeft zich rekenschap
van de groote verantwoordelijkheid, die zij daardoor aanvaardt, doch
zij meent na berijp beraad, dat in de gegeven omstandigheden, deze daad
van ~ulk overwegend militair belang is, dat niet langer mag worden
gewacht met uitvoering te geven aan dezen maatregel
Vrijdag 17 September a.s. zal het tien
jaar geleden zijn, dat Radio-Oranje deze
mededeling doorgaf. Het was op een Zon
dagmiddag kwart voor zes en het was
wonderlijk, zo spoedig als bijna iedereen
ermee bekend was en vrienden en familie
leden, die clandestien naar de radio ge
luisterd hadden, zorgden er wel voor- dat
het spoorwegpersoneel spoedig te weten
kwam, dat het moest onderduiken.
Een spanning brak er vooral bij de
plaatsvervangend president-directeur der
N.S., ir W. Hupkes. die van 1941 af via de
illegaliteit geregeld met Londen in ver
binding stond, maar orders had om, tot
hy een ander bevel kreeg, het spoorweg
bedrijf in otand te bonden. Hoe vaak
waren vertegenwoordigers van het per
soneel hem niet komen smeken toch
alsjeblieft te mogen staken en het on
geduld werd zo groot, dat men hem op
het laatst niet meer vertrouwde.
Ja> in Mei 1943 had de heer Hupkes er
toch over gedacht het werk neer te leg
gen, toen hij hoorde, dat sommige dienst
verlenende bedrijven wilden staken. Hij
had de voorzitter van de Personeelsraal
de heer Joustra, uit Friesland laten komen
en hem gevraagd of staking door het
spoorwegpersoneel mogelijk was. De hee»
Joustra had ontkennend geantwoord en
de directie van de N.S. wenste daarom
1 XJ. wil VV moetpn u ^wll Zij IJ lljQGJljKC
340 meter lange betonn u1' PIaatsva va."ger aan te wijzen en het tijd-
LO«nen bpsehnplmo r-fm VOOT Zlin vertroG
's-GRAVENHAGE, 15 September 1954.
De Eerste Kamer heeft vanmiddag met 23 tegen 7 stemmen het wets-
ter vervanging van ^^zou"U stellen. Het ontwerp tot invoering van een leeftijdsgrens voor het nota
b-a crpWpn OGStaan-
uitgGstcld.
de hoge kade, gelegen tussen^ 2oSt,?a5~ De A00r 'andsverdedi-
centrale en de tramremise. De kosten van ging'i /hef werd aant'8 d°°r de Premier
deze verbeteringen inclusief de tot s' ...?e,J'®zen' had Dins-
komende kosten voor bestrating e"n rlob/" dag e.en ^Dteni Din//? k™artier met
-■J t eennoie- prermer Ngo uiem umn in de ambtswo
ning worden geraamd op 698.000.
ningen van de pemier.
Om ongeveer half drie is gistermiddag
'a de polder onder de gemeente Empel,
en Noorden van Den Bosch, bij het ge
acht Het Slot een Harvard lesvliegtuig
an de vliegbasis Gilze-Ryen neergestort
fln in brand gevlogen. De 35-jarige adju-
ant-vlieger J. N. V. werd daarby onmid-
eI«k gedood; de 25-jarige sergeant-vlie-
v®r 8. C. van W. werd, met zware brand
enden overdekt, in ernstige toestand
y "^gebracht naar het St. Joan de Deo-
loekenhuis te Den Bosch, waar hjj in de
°P van de avond is overleden.
j. Boven het uitgestrekte poldergebied rond
gé2?el worden -elvuldig oefenvluchten
maakt. Met nog een ander vliegtuig
hie? bet verongelukte lestoestel daar ook
b0 bezig, t n het juist buiten de be
en kom van Empel zeer laag vloog
k *>et een groep bomen in aanraking
'aak/' 116(1 teestel maakte een glijvlucht,
Schili daarop dt grond en scheerde v.-t-
d6 Iende meters over het weiland. Met
v6rd Us omlaag schokte het nog een eind
liet 61 door de Polder, waarna de motor
Het ?en §eweldige klap uit elkaar vloog.
b]e„. °estel sl eg daarna /er de kop en
brandend liggen.
landbo" onmiddelliike nabijheid was de
bwerszoon Jan van der Horst aan
het aardappelen rooien ei hij zag mm
ontzetting, hoe - drama zich voltrok
Toen het toestel was neergekomen aar
zelde hij geen ogenblik; hij snelde te hulp.
doch kon aanvankelijk niets uitrichten om
dat de vlammen, door de wind aangewak
kerd, langs de 11e lengte van het toestel
•sloegen. Met behulp van anderen slaagde
men er in de staart van het toestel om
te zetten. Daarna drong deze onverschrok
ken arbeider in het brandende vliegtuig,
bereikte de cockpit en sneed de riemen
los, waarmee de sergeant-vlieger Van W.
zat vastgebonden. Met assistentie van de
wijkverpleegster, zuster L. Carpaij, mej.
L. Schoot en anderen sleurde de landar
beider Van der Horst met bovenmenselijka
inspanning en onder gevaar voor eigen
leven de sergeant-vlieger, wiens kleding
reeds had vlamgevat, uit het toestel.
Men doofde daarna met vereende krach
ten de brandende kleding van de geredde
piloot. De twe izittende kon men we
gens de laaiende vlammen niet meer be
reiken; hij kwam jammerlijk in de vuur
zee om. De Bossche brandweer was onder
leiding van commandant Donders spoe
dig ter plaatse en bluste met twee nevel-
stralen het brandende toestel. De levens
gevaarlijk gewonde serg.-vlieger Van W.
werd door de G.G.D. uit Den Bosch over
gebracht naar het St. Joan de Deo-zieken-
huis, waar hij, zoals gezegd, later is be
zweken. De beide omgekome" piloten wa
ren gehuwd, beiden hadden twee kinde
ren. Zij woonden te Gilze-Rijen.
notarisambt
11a een
referendum onder de leden van de broederschap en de candidaat-
notarissen goedgekeurd. De tegenstemmers waren de V.V.D.-fractie,
de anti-revolutionnairen Reyers en Hellema en de K.V.P.-leden Kropman
en Ruijs de Beerenbrouck. In zijn antwoord gaf minister Donker toe.
dat de wet zwakke kanten heeft. Niemand heeft echter een regeling kunnen
voorstellen, welke in alle onderdelen zou kunnen bevredigen. Naar zijn
mening was het onderhavige ontwerp de enige kans, dat er een pensioen
voorziening voor het notariaat zou komen.
De minister kon niet meegaan in de I Zonder die koppelihg zou er van een
f6dacbt,en®ang van, de x heer Molenaar pensioenvoorziening niets terechtkomen.
(V.V.D.)die meende dat het Rijk
de
schadeloosstelling zou moeten dragen.
Immers er bestaat geen enkele financiële
band tussen het Rijk en de notarissen. Hij
achtte het geen bezwaar, dat de jonge
notarissen voor de oude moeten betalen
Evenmin, dat de sterken iets meer moeten
bijdragen dan de zwakken. Hier is een
stuk van de solidariteitsgedachte verwe-
zenlykt, meende hij.
dc heer Diepenhorst (A.R.) was de
S6wjlnds.man eens, dat de koppeling van
h„ 'f6it'Jdsgrens aan het pensioenfonds
waren heeft. Maar er is geen keus.
Groot-Brittannië heeft bij continentaal
China een eis tot schadevergoeding inge
diend ten bedrage van ongeveer vier mil-
lioen gulden, in verband met het neer
schieten van het Britse passagiersvliegtuig
bij Hainan op 23 Juli j.l.
De eis betreft alle inzittenden, ongeacht
hun nationaliteit, het vliegtuig en de
vracht. Bij het Incident zijn in totaal tien
personen om het leven gekomen. Zes Ame
rikaanse passagiers werden gedood of ge
wond. Er waren acht overlevenden.
Fel bestreedt hij
de heer Mole
naar, die gezegd
had dat de no
tarissen en de
candidaten bij
het referendum
voor een gewe
tensconflict
zouden worden
geplaatst, omdat
ze slechts vóór
of tegen een be
paald voorstel
zouden kunnen
stemmen zonder
dat ze zelf een
alternatief ter
tafel kunnen
brengen. Dat is
altijd zo, vond
de minister. Or
ganisatorisch is
er geen andere
mogelijkheid
Zwakke kanten, maar dan dat men
wie weet iets beters? stemt over een
voorstel zoals
het er ligt.
Bij de stemming ziet hij evenmin ge
wetensconflicten voor de notaris, die
meent geen pensioen te kunnen aanne
men, omdat hij nooit premie heeft be
taald. Die moeilijkheid kan zich pas voor
doen indien hij zich tot het fonds richt
om zijn aanspraken geldend te maken. En
hiertoe wordt hij door niemand gedwon
gen ook al stemt hij voor de oprichting
van een pensioenfonds voor het notariaat
in zyn geheel.
Minister
mr L. A. DONKER
Voorts bestreed de heer Donker de op
vatting, dat hier onteigening plaats vindt
zonder schadeloosstelling. Benoeming
voor het leven betekent alleen, dat de
uitvoerende macht iemand niet naar wil
lekeur kan ontslaan Het betekent echter
niet, dat men het ambt tot zijn dood mag
uitoefenen. De wetgever kan een leef
tijdsgrens stellen. Met nadruk wees hij er
op, dat indien de notarissen de oprichting
van een pensioenfonds zullen verwerpen
de regering er niet aan denkt de ontsla
gen notarissen zelf te gaan schadeloos
stellen. Tenslotte wilde hij met de heer
Hellema wedden, dat de rechtelijke
macht hem in het gelijk zou stellen als
zij moest uitmaken, of aan de notarissen
in strijd met de grondwet een belasting-
privilegie was gegeven. Deze afgevaar
digde liet zich echter niet overtuigen.
Bij de aanvang van de vergadering
sprak de heer Brandenburg (C.P.N.) de
mening uit, dat de overeenkomst, welke
de regering gesloten heeft met de Ameri
kaanse inzake de legering van Ameri
kaanse troepen in Nederland, de goed
keuring behoeft van de Staten-Generaal.
Hij stelde voor, dat de Senaat hierover
zou beslissen. Besloten werd het voorstel
volgende week in stemming te brengen.
Aan het eind van de vergadering deelde
de voorzitter mede, dat het voorstel als
vervallen beschouwd kon worden, daar
de Tweede Kamer reeds een soortgelijk
voorstel had aanvaard.
AD. INT.
geen leiding te geven aan een eventuee
spontaan opkomende staking, omdat zo
iets dan een volgende maal, wanneer het
stopzetten van het treinverkeer meer be
tekenis zou hebben, onmogelijk werd.
Het was volkomen overeenkomstig de
wil van generaal Winkelman, die in Me
1940 de regering vertegenwoordigde, da!
de Ned. Spoorwegen bleven functionnerer-
ook al moest met de Duitsers worden
samengewerkt, omdat alleen op deze wijze
ons Nederlandse volk zowel moreel a'.s
materieel door de moeilijkheden van de
oorlog kon worden heen geholpen Maar
bij de leiding stond van meet af aan vast,
dat zulks alleen mogelijk was, zolang ar
in ons land geen front was Een landing
van de geallieerden zou aan het vervoe.-
voor de Duitsers een geheel ander karak
ter geven en daarom tot staking van het
bedrijf kunnen nopen.
Na de invasie op Franse bodem werd
dan ook een plan voor staking voorbereid
De heer Hupkes kon toen uitgaan van le
gedachte, dat hij enkele dagen tevoren
bericht zou krijgen, indien de spoorwegen
moesten staken. Zoals men weet. heeft dp
staking zich echter voltrokken 24 uur na
het bericht uit Londen, waarvan de heer
Hupkes persoonlijk bevestiging kreeg door
een telegram via de illegaliteit, dat luidde
„Alle kinderen van Versteeg moeten onde
de wol" Deze huiselijke mededeling was
voor de heer Hupkes duidelijk genoeg
Het plan was geweest, zodra het bevel tot
staken afkwam, het personeel van enkele
bureaux in Utrecht, die de treinenloop
dirigeerden, te doen onderduiken. De*p
„onthoofding" zou het bedrijf in snej
tempo verlammen Plaatselijke organen
werden geschapen om leiding aan de sta
king te geven. Ook voor de uitbetaling
van het personeel moesten maatregelen
genomen worden. Reeds vóór de landing
in Normandië was aan het personeel een
maand loon uitbetaald.
Toen Radio Oranje 17 September de
spoorwegstaking onmiddellijk ingaande
afkondigde, was het voor de heer Hupkes
onmogelijk de door hem voorbereide
maatregelen uit te voeren.
Alles hing nu van de bereidheid van het
personeel af en dr ir Hupkes, met wie
wü dezer dagen een onderhoud hadden
over een van de meest bewogen episoden
in zyn leven, welke nu al weer tien jaar
achter hem ligt, verklaarde ons- dat hel
slagen van de staking te danken is op de
eerste plaats aan de goede geest van hei
personeel en op de tweede plaats aan d»
betrekkelijke lauwheid van de Duitsers
die meenden, dat de oorlog toch wel gaaw
afgelopen zou zijn.
Wel noemde de heer Hupkes de staking
een gevaarlijk experiment, dat goed af
gelopen is. Hij had de grootste bewonde
ring voor het personeel, dat meestal moest
onderduiken, terwijl hun huis werd leeg
geroofd. Hier en daar waren er enke'e
wankelmoedigen, maar die „stuurden wij
een pil", zoals de heer Hupkes het uit
drukte, een bericht, bezorgd door een
koerier, dat als het werk niet direct werd
neergelegd, de gevolgen zeer ernstig zou
den zijn.
Ir Hupkes- die in Bilthoven woonde ,nam
zijn intrek bij een vriend in Utrecht als
geëvacueerde uit Nijmegen onder de naam
dr F. Huisman, arts, gehuwd met J. Lief-
tinck, zoals het persoonsbewijs aangaf.
Daar zat de heer Hupkes in een badkamer,
het enige vertrek, dat daar over was. met
allerlei medische boeken om hem heen.
Hij liet ons dit persoonsbewijs zien, dat
hij zorgvuldig bewaart en wees ons
lachend op de handtekening, door hem
onnadenkend gezet met een ij.
Ook prof. dr A. J. C. Rüter, die kort
na de bevrijding de geschiedenis „De Ne
derlandse Spoorwegen in oorlogstijd"
schreef een uitvoeriger werk van zijn
hand staat op stapel noemt de staking
geslaagd door de grote bereidwilligheid
van het personeel en omdat overal uit ie
kring der spoorwegen en van het verzet
spontaan figuren naar voren traden, die
leiding gaven, de lonen uitbetaalden en
de stakers, zo nodig, hielpen onderduiken
Nadrukkelijk wees de heer Hupkes ons
er wel op, dat de leiding van de staking
berustte bij de directie van de N.S. eu
bij de Personeelraad Hij had er op ge
staan, dat ook de lonen en salarissen wer
den uitbetaald door de Personeelraad en
niet door de verzetsorganisaties, om de
band tussen <je stakers en het bedrijf ts
bewaren. Wel bestond er een samenwer
king tussen het Nationaal Steunfonds, dat
ongeveer 35 millioen heeft verstrekt ter
wijl de Spoorwegen zelf ongeveer 28 mil
lioen ter beschikking konden stellen.
Ir Hupkes had b!3 de Duitse Spoorwegen
geweigerd samen te werken met een Per
soneelraad, die uit N.S.B.-ers bestond en
de gevolmachtigde voor de Spoorwegen
had, toen hij de oude Personeelraad had
ontbonden, toegegeven en toen de heer
Hupkes halstarrig bleef tegen zijn mede
werkers eenvoudig gezegd: „nu dan moet
de oude Personeelraad maar terug komen"
Voor de verzorging der stakers heeft
wel de verzetsorganisatie TD belangrijk
werk verricht Zij stelde in de loop van
November de centrale stakingsleiding een
koeriersdienst ter beschikking, terwijl
haar locale exponenten veel werk ten
behoeve van de staking verzetten, vooral
in Groningen. Overijssel en Gelderland.
Geleidelijk zochten daarna ook leden van
de Personeelraad. op lange tochten per
fiets, contact.
De financiële verzorging van het spoor
wegpersoneel was zonder twijfel van het
grootste belang. Toen de honger echter
zeer begon te nijpen, begreep ue heer
Hupkes, dat meer gedaan moest worden.
In de laatste maanden van 1944 had men
io verschillende plaatsen reeds succes
sievelijk het initiatief genomen om het
personeel buiten de distributie om van
levensmiddelen te voorzien. In Januari
1945 greep de heer Hupkes zelf in Een
centrale commissie in Utrecht zette zich
aan de arbeid, >m de goede verdeling van
voedsel te bevorderen; locaal werd de
activiteit zo krachtig mogelijk gestimu
leerd.
Merkwaardig genoeg zijn de Duitsers
niet tot geweld of arrestaties op grote
schaal overgegaan. Als wapen tegen de
staking hanteerden zij wel het gebrek aan
voedsel. Aanvankelijk dacht de stakings
leiding er over hier en daar treinen te
laten rijden voor het transport van levens
middelen. Zulks zou echter de staking
verlamd hebben, omdat de Duitsers het
personeel dan gedwongen hadden te blij
ven rijden. Daarom besloot men geen
enkele trein te laten rijden.
„De spoorwegstaking", zo eindigt prof.
Rüter zijn geschrift, „staat in de geschie
denis der bezettingsjaren als de meest
massale daad van verzet. Zij was een
grandioze improvisatie, die slechts kon
slagen, omdat zo velen van goeden wille
waren". Wel heeft de staking de Ned.
Spoorwegen ongeveer 500 millioen gulden
gekost, maar zulks is een peulschilletje
tegenover de belangrijke geestelijke winst,
die ermee geboekt is Zonder haar zo a
het nog langer 0 -duurd hebben, eer voor
ons het bevrijdingsuur sloeg.
Volgens het persbureau „New China"
zal communistisch China in het tijdvak
van 1 November tot 28 Februari 1955
450.000 man onder de wapenen roepen.
Het persbureau noemt de maatregel
een stap naar de geleidelijke instelling
van algemene militaire dienstplicht".
Mannen tussen 18 en 22 jaar zouden
opgeroepen kunnen worden. De dienst
tijd voor het leger zou drie jaar, voor de
luchtmacht vier en voor de marine vijf
jaar zijn.
