ROLDUC, OUDSTE
NEDERLAND,
SCHOOL
850 JAAR
VAN
ZESHOEK-PUZZLE
Si
Blanke Meubeltjes
Pieter Cann
s AVONTUREN
Handbreimachine „MATADOR"
nette meisjes R.K.
Het begon met een visioen
wm
mm
v
Stichting van een
heilige
IfpSsM
r~
PLATE, Gr. Markt 21, f/o. Stadhuis
J
DEMONSTREREN
BELASTINGCONSULENT
ZATERDAG 2 OCTOBER 1954
PAGINA 12
Achthonderdvijftig jaar is het dezer dagen
geleden, dat een der meest roemruchte
stichtingen van Katholiek Nederland, het
aloude Rolduc, is ontstaan.
Het begon met een visioen. Ailbertus van
Antoing, een priester uit Vlaanderen, die
als kluizenaar leefde in Saint Médard,
kreeg tijdens zijn geestelijke oefeningen
enkele keren een verschijning, waarin hem
de plaats werd getoond, waar hij een
een klooster moest stichten.
Het lijkt ons geen gemakkelijke taak,
welke de heilige man zich zag opgelegd,
maar, hoe dan ook, hij ging op speurtocht
en na een lange en moeilijke reis vond hij
nabij de burcht van 's-Hertogenrode de
plek terug op een door dichte bossen omge
ven hoogvlakte. En, zo verhalen de „Anna-
les Rodenses", terwijl hij in tranen en ge
beden God dankte, hoorde hij onder de
grond een geklingel als van altaarbellen,
ten teken, dat deze plaats aan God moest
worden gewijd.
De bewoners van de streek waren in het
geheel niet verbaasd toen Ailbertus hier
in 1104 samen met zijn metgezellen Thye-
mo en Walgerus een houten noodkapel
bouwde; reeds lang immers hielden zij
deze plek voor heilig, want herders, aldus
de „Annales", hadden er vaak „liefelijke
melodieën als van hemelse geesten" ge
hoord.
Het bevel, dat Ailbertus had ontvangen,
luidde echter een kerk te bouwen. Niet
lang daarna ving hij dan ook voorlopig
aan met de bouw van een crypte, zó schoon,
dat dr P. J. H. Cuypers, de vermaarde
architect, die haar op het einde van de 19e
eeuw restaureerde, verklaarde, dat hem
„geen schoner Romaanse crypte ter wereld
bekend was". Zij werd in 1108 reeds gewijd
door Otbertus, bisschop van Luik.
Cultuurcentrum
Oudste school van ons land
Vroom bedrog
Luiks seminarie
Het „derde" Rolduc
F. G.
GRONDWETSHERZIENING
IN ONDERZOEK
XBÉ
I
i - t}.
I
MAEIUS JOHANNES WIJTENBURG S.J.
BegraTenis-
Onderneming
Fa. J. J.VIELV0YE
Dienstaanbiedingen
Huizen en kamers
Handel en bedrijf
Diversen
St Imelda Internaat
Hoogstraat 44
VRAAGT
voor huishoudelijk werk
(extern).
REPARATIES
KUNSTGEBITTEN
Over de bouw ervan bestaat een aar
dige legende volgens welke de duivel
zich voornam Ailbertus' plannen in de
war te sturen door diens krocht te
doen verdwijnen onder een enorme
hoop zand. Dit zand haalde satan hele
maal uit de Sahara. Hij wist echter
niet precies, waar Ailbertus aan het
bouwen was. Daarom vroeg hij na
zijn terugkeer uit Afrika vanuit de
lucht bescheid aan Thyemo, die hij
ergens bij de burcht van 's Hertogen
rode ontwaarde. Thyemo was niet
van gisteren. „Nog maar één mijl is
het" riep hij naar boven, terwijl
het in werkelijkheid nog twee mijlen
was. Dies liet de duivel op een ver
keerde plaats zijn zand naar beneden
vallen. De plek, waar het neerkwam,
wordt nu door de inwoners van Her-
zogenrath nog steeds „Duivelsberg"
genoemd.
Ailbertus legde ook nog de fundamen
ten van de kerk, die later boven de cryp
te verrees. Met de bouw hiervan werd
echter eerst in 1130 begonnen door zijn
opvolgers. Zij werd voltooid in 1209.
Rond haar ontstond in de loop der
eeuwen het machtige gebouwencomplex
van het huidige Rolduc. De kern van
dit complex werd gebouwd rond twee
met veel groen beplante carré's, welke
links en rechts van de kerk gelegen
zijn. Gedurende de laatste eeuw werd
deze kern uitgebreid met een hele serie
nieuwe vleugels en bijgebouwen.
Wie op Rolduc niet bekend is, kan
licht verdwalen in de doolhof van gan
gen, welke zich nu rond Ailbertus'
crypte bevindt. In de oudste ervan, die
rond de carré's, bleef prachtig de
sfeer der vroegere abdij bewaard; men
kan er zich nog in de middeleeuwen
wanen. Zeer modern is daarentegen
de aula, welke in 1935 in de Zuid-
Westhoek van het Rolducse territoir pal
tegen de Duitse grens werd gebouwd.
Maar al dateren de verschillende gebou
wen uit nóg zoveel verschillende eeuwen,
toch vormen zij een zeer harmonisch
geheel. Aan alle kanten is het complex
omringd door bosschages, waaronder het
fraaie „bosquet" met zijn visvijvers, die
de middeleeuwse bewoners van Rolduc
met het oog op de strenge onthouding,
die hun regel voorschreef, aanlegden
door een beek in te dammen.
In het leven van Ailbertus kwam in
1111 een tragische wending. Hij verschil
de met een rijk edelman, zekere Em-
brico, die zijn bezittingen aan de jonge
kloosterstichting geschonken had, van
mening over de besteding daarvan. Om
onenigheid te voorkomen verliet hij toen
zijn geliefde land van Rode. Hij reisde
naar Claire-Fontaine bij Laon, waar hij
nog een ander klooster stichtte. Rol-*
due was hem echter zo dierbaar ge
worden, dat hij er voor zijn dood nog een-
om in 1122 uit Claire-Fontaine doch tij
dens de reis o.verleed hij te Sechtem bij
Bonn, waar men hem begroef in een
kapel.
In 1771 werd in verband met een ver
nieuwing dezer kapel zijn stoffelijk over-
schbt opgegraven en opnieuw bijgezet. In
een dienaangaande opgemaakte acte
staat vermeld: „daar het lichaam van de
eerbiedwaardige Ailbertus reeds meer
dan zes en een halve eeuw in de kerk
rustte en de beenderen wegens de voch
tige bodem geheel en al tot stof moesten
vergaan zijn, kan men met recht beslui
ten, dat zij op bovennatuurlijke wijze
behouden zijn".
De bewoners van Rolduc wendden in
de loop der tijden meermalen pogingen
aan om het gebeente van Ailbertus in
hun midden te krijgen. Dank zij be
middeling van Kardinaal Ph. Krementz,
aartsbisschop van Keulen, lukte het in
1895 de toenmalige directeur R. Corten
eindelijk dit plan te verwezenlijken. Men
zette de stoffelijke resten van de stich
ter toen met veel luister bij in een hou
ten sarcophaag, welke men in het hart
van Rolduc in de crypte plaatste. Zij
werd in 1897 vervangen door een fraaie
van kleine vensters voorziene stenen
sarcophaag, ontworpen door Dr P. J. H.
Cuypers.
Aan Ailbertus heeft het land van Rode
veel meer te danken dan alleen een fraai
complex gebouwen. Zijn op het snijpunt
van drie culturen de Dietse, de La
tijnse en de Germaanse gelegen stich
ting ontwikkelde zich tot een cultuur
centrum van de eerste rang. Hetgeen zij
aan de haar omringende beschavingen
ontleende, combineerde en puurde zij
en gaf zij in nieuwe vormen door aan
het uitgestrekte gebied, dat zij beïn
vloedde. Rolduc is daarbij de eeuwen
door een belangrijk centrum van weten
schap geweest. Onder de vroegere ab
ten waren er, die hele lijsten geschrif
ten op hun naam hadden staan; (alleen
al abt Nikolaas Heyendal schreef er
meer dan zestig), vele leraren van het
jongere Rolduc volgden in dit opzicht
hun voorbeeld.
Maar vooral was Rolduc acht-en-een-
halve eeuw lang een burcht van geloof
en godsvrucht. De volgelingen van Ail
bertus (Reguliere Kanunniken van de
H. Augustinus) bedienden tal van pa
rochies en stichtten kloosters tot in
Friesland toe. Nadien leidde het ten be
hoeve van de bisdommen Luik en Roer
mond honderden toekomstige priesters
op, terwijl er tevens duizenden leken
van wie een hele schare later zeer
belangrijke posities in ging nemen, tot
principiële katholieken werden gevormd.
Dank zij de activiteit van een aantal ab
ten op mijnbouwkundig gebied, heeft de
abdij zelfs in economisch opzicht
belangrijke rol gespeeld.
Tussen 1111, het jaar, waarin Ailbertus
vertrok en het einde van de 18de eeuw,
toen tijdens de Franse revolutie de
abdij werd opgeheven, heeft Rolduc 39
abten gehad. Reeds onder de eerste van
maal wilde vertoeven. Hij vertrok daar- hen werd in de abdij onderwijs gegeven.
Rolduc kan er zich zodoende op be
roemen de oudste school (daterend uit
het begin van de 12de eeuw) van ons
land te zijn. Al in haar eerste jaren
telde die school naast voorbeeldige
ook lastige pupillen. Dit blijkt we^
een aantekening in de „Annales Roden
ses", volgens welke in 1122 het houten
kloostergebouw in vlammen opging door
de baldadigheid van twee leerlingen.
Op geestelijk gebied strekten de in
vloed en het gezag van de abdij zich tot
ver buiten het land van Rode uit. In
1243 reeds telde zij, zo vermeldt dr P. C.
Boeren in zijn boek „De abdij Rolduc
negen vertakkingen, namelijk; het vrou
wenklooster van Rolduc, de priorijen
Hoydonk, Marienthal, Scharn en Ach-
lum, de abdij Ludingakerke en de
proosdijen Bergum en Haskerdijken. La
ter kwamen daar nog bij de proosdij
Anjum (12561, de priorij Sinnich (1243)
en de proosdij Limbourg (1460).
Een groot aandeel hebben de kanun
niken van Rolduc ook steeds in de
zielzorg gehad. Tussen 1140 en 1803
bedienden zij zeventien parochies; van
een reeks andere bezaten zij het ver-
gevingsrecht. Men kan deze parochies
groeperen in een Friese groep (rond
Ludingakerke), een Noord-Brabantse
(rond Hoydonk), een Limburgse rond de
proosdij Limbourg aan de Vesdre en een
groep rond Rolduc. Evenals de moeder-
abdij omringden ook de dochterkloosters
zich met een krans van door haar be
diende kerken.
„Waarlijk", aldus Dr P. C. Boeren, „de
a\>t van Rolduc was kerkvoogd en
vorst tegelijk. Yoor zijn kromstaf bo
gen zich de bewoners van een uitge
strekte wereldlijke immuniteit, de con-
ventualen van 12 kloosters, de gelovigen
van 27 kerken".
De abdij heeft intussen ook met de no
dige moeilijkheden te kampen gehad Pe
rioden van verval wisselden die van bloei
af. In de zestiende eeuw was Rolduc een
tijdlang bijna geheel ontvolkt- Een andere
kloosterorde trachtte toen de gebouwen in
handen te krijgen. Zij knoopte daartoe on
derhandelingen aan met Rome. Gelastig-
den zouden de toestand gaan opnemen. Abt
Worms echter trommelde kort voor hun
komst alle priesters uit de omgeving bij
een, gaf hun een habijt en liet hen plaats
nemen op het xoor van de kerk. Op die
manier bracht hij de gelas'igden in de
waan, dat het met de ontvolking toch nog
wel meeviel.
Op listige wijze redde in het midden
van de 17de eeuw ook abt Winand Lam-
berti de abdij. Na de Vrede van Munster
stelde de Staet der Vereenighde Nederlan
den pogingen in het werk om Rolduc in
handen te krijgen.' Men liet Je abt inslui
ten in het kasteel 's Hertogenrade, confis
queerde de abdij en probeerde daarna van
de kanunniken gedaan te krijgen, dat zij de
documenten, waarover men in verband met
de confiscatie moest beschikken, uit zou
den leveren. De staat beloofde de kanun
niken in ruil hiervoor een jaargeld. De
kloosterlingen dreigden, nadat men de abt
elke mogelijkheid had ontnomen om con
tact met hen te houden, voor dat aanbod
te bezwijken. Winand Lamberti wist hen
toen echter tot bezinning te brenger, door
in het deksel van de kruik, door middel
waarvan de abdij hem dagelijks van voed
sel voorzag, de woorden „Maledicta pensio"
Het pensioen zij vervloekt te griffen.
Later stelde abt Lamberti een plan tot
hervorming van de tucht op- Hij kon dat
echter zelf niet meer uitvoeren. Het werd
verwezenlijkt door zijn opvolgers Van der
Steegh en Bock.
Gedurende de laatste helft van de 18e
eeuw had het gebied van 's Hertogenrade
veel te lijden van de Bokkenrijders. Deze
drongen herhaaldelijk de buitengebouwen
van Rolduc binnen. In 1763 lukte het hun
met hulp van een inwonende kuiper zelfs
om in het hoofdgebouw te komen. Zij
slaagden er echter niet in de schatkamer
open te breken, zodat zij zich tevreden
moesten stellen met levensmiddelen en
linnengoed.
Nog vele andere wederwaardigheden
kreeg Rolduc in de loop der eeuwen te
verduren. Maar het klooster kwam ze alle
te boven. „Gottes Segen ruhet über diesem
Hause" kon naderhand dan ook met recht
de laatste kanunnik, pastoor Kruyder, zeg
gen.
Onder de laatste abt, Petrus Jozef Chain-
neux, bereikte de kolendelving door de
abdij haar hoogste vlucht. Toen de Franse
revolutie uitbrak, hadden de kanunniken
vijf mijnen in exploitatie. In 1797 werden
deze door de Fransen tot staatseigendom
verklaard. De andere bezittingen van Rol
duc werden toen publiek geveild, maar de
kanunniken (32 in totaal), die zich over de
pastorieën der abdij verspreid hadden,
kochten alles op. Toestemming om in hun
klooster terug te keren, kregen zij echter
niet. Zodoende bleef hun niets anders over
dan de orde te ontbinden-
Bij die gelegenheid besloten zij Rolduc
met de bijbehorende pachthoeve af te staan
voor een heilig doel, liefst voor een semi
narie. In 1817 offreerden zij daarom de
inrichting aan het bisdom Luik, waartoe
Rolduc toen nog steeds behoorde. Aanvan
kelijk kon dit de schenking niet aanvaar
den, daar de Nederlandse regering er tegen
gekant was. In 1819 vond de overdracht
echter doorgang. Maar het duurde nog tot
1831, voordat het inmiddels zeer onderko
men gebouw door Luikse seminaristen
werd bevolkt. De bisschop van Luik, mgr
C. van Bommel, liet in dat iaar van de
kansels een schrijven voorlezen, waarin
hij zeide: „Gij weet, dat wij besloten heb
ben ons seminarie te openen in de schone
abdij van Rolduc, op tien uren afstand van
Luik, op de uiterste grens van ons bisdom
gelegen. De grootse gebouwen ,zo doel
matig ingericht, zo gezond er luchtig, wed
ijveren met de schoonheid der ligging, der
tuinen en wandelplaatsen. En iedereen, die
Rolduc gezien heeft, zal in de vereniging
van zovele voordelen een schadeloosstel
ling vinden voor de verre afstand".
Om geld te krijgen voor het herstel van
de verlaten abdij verkocht Luik in 1843
de pachthoeve van Rolduc. Dit war echter
niet in overeenstemming met de bedoelin
gen van de schenkers, die deze hoeve als
bron van inkomsten voor het seminarie
hadden bestemd. Reeds tijdens het Luikse
bewind leidde men op Rolduc behalve se
minaristen ook leken-leerlingen op.
Wéér een nieuwe periode brak voor Rol
duc aan, nadat in 1839 België van Neder
land was gescheiden. Het bisdom Luik
richtte toen een nieuw seminarie op te
St Truyen en bood de oude abdij, hoewel
het deze zelf ten geschenke had gekregen,
aan het in 1840 opgerichte Apostolisch
Vicariaat Roermond te koop aan voor
66.000 francs. Mgr J- A. Paredis, de Apost.
Vicaris, die de tweede stichter van Rolduc
wordt genoemd, aarzelde daarop in
te gaan, want het jonge vicariaat zat prac-
tisch zonder middelen. Bovendien vreesde
hij. dat Rolduc voor zijn diocees te groot
en te kostbaar zou zijn in het onderhoud
Aanvankelijk dacht hij in verband hiermee
erover om het kleinere college van Sittard
of het kasteel te Geulle te kopen voor het
inrichten van een klein-seminarie.
Tenslotte besliste hij echter ten gunste
van Rolduc. Boven de ingang van de vroe
gere abdij liet hij een groot schild ophan
gen met de spreuk „Auspice Deo Onder
Gods Zegen". Zegen van boven had Rolduc
destijds ook wel in grote mate nodig, want
het was treurig gesteld met het huis. De
Belgen hadden alles wat los en vast was.
tot het orgel en de brouwketel toe, naar
St Truyen overgebracht. Maar „het derde
Rolduc", dat in 1843 startte met zestig
leerlingen, kwam de kinderziekten glans
rijk te boven. Weldra steeg het aantal leer
lingen tot driehonderd, onder wie er velen
waren, die uit alle streken van Duitsland
kwamen.
In 1845 bezocht Koning Willem II het
klein-seminarie. Tot de bewoners richtte
hij de bemoedigende woorden „Je vous
maintiendrai". In 1853 bracht Willem,
Prins van Oranje een bezoek. Een halve
eeuw later in 1919 mochten de Rol-
duciens Koningin Wilhelmina in hun mid
den hebben. In 1950 tenslotte vertoefde
ook Koningin Juliana binnen de muren
van Rolduc. Deze hoge gasten verwijlden
uiteraard allen even in de kerk, waar in
het middenschip onder een fraaie ge
beeldhouwde grafplaat, Walram III, her
tog van Limburg, ligt begraven, door wie
onze Vorstin van Karei de Irote af
stamt.
De eerste directeur van het huidige Rol
duc was mgr H. Peters, die reeds tijdens
het Luikse intermezzo ais leraar in de
vroegere abdij verbleef. Hij dichtte bij het
vertrek der Belgen het bekende lied
„Adieu, séjour de mon enfance; Adieu Rol
duc, aimable lieu dat nu nog steeds elk
jaar de abituriënten zingen bij hun ver
trek.
Het ideaal van mgr Peters was, van
Rolduc „een katholiek instituut te maken
voor geheel Nederland". Dat ideaal werd
onder hem en zijn opvolgers op schitteren
de wijze verwezenlijkt. Leerlingen uit
werkelijk alle delen van ^ns land hebben
op Rolduc hun opvoeding genoten. En wat
voor een In totaal studeerden er sinds
1843 bijna 13.000 jongens. Meer dan 2000
oud-RoIduciens (niet meegerekend die,
welke aan het Luikse klein-seminarie
studeerden) ontvingen de H. Priester
wijding. Elf hunner werden later tot bis
schop gewijd. De nagedachtenis van een
der meest prominenten onder vele ver
maard geworden oud-Rolduciens, mgr dr
Alph. Ariëns, eerde men in 1938 op Rolduc
met het onthullen van een beeld, vervaar
digd door Charles Vos. eveneens een oud-
Rolducien.
Onderwijs werd sinds 1843 op Rolduc,
behalve aan het thans nog bestaande gym
nasium en aan de philosophische afdeling,
gegeven aan een reeds in 1836 opje-ichte
Normaalschool, welke in 1892 als kweek
school over werd geplaatst naar Echt en
in 1921 naar Roermond; aan een „Institut
allemand". dat in 1894 werd omgezet in een
„Deutsche Realschule" die echter na een
jaar reeds werd opgeheven; aan een voor
bereidende school (opgericht in 1890); aan
een Handelsschool en een Hogere Handels
school, die later in d H.B.S. A overgingen
en aan een H.B.S. Deze laa'ste werd op
gericht in 1872. Z'j was de eerste en 0 jaar
lang ook de enige katholieke Hogere Bur
gerschool in ons land. Terwille van haar
stuurde directeur W Everts, de grote
reorganisator van hetfftolducse onderwijs,
een van zijn priesterleraren naar de uni
versiteit te Leiden om daar wiskunde te
studeren. De verschijning van deze pries
ter in Leiden baarde destijds groot opzien.
In 1946 voltrok zich onder de huidige
president, mgr drs H. J. van der Mühlen.
die in 1940 mgr A. van de Venne opvolgde,
een ingrijpende verandering op Rolduc. De
bisschop besloot in dat jaar le schmnste
instelling van zijn bisdom tot officieel en
uitsluitend opleidingsinstituu' or ce toe
komstige Limburgse clerus te maken. De
H.B.S. werd toen overgeplaatst naar het
Bisschoppelijk College te Weert.
Belangrijke jaren waren in de laatste
decennia voor Rolduc onder meer: 1925,
toen er de eerste Sociale Studieweek werd
gehouden; 1931 toen de eerste -eünie van
oud-Rolduciens plaats vond en 1921, het
jaar, waarin de „Annales Rodenses" een
moderne voortzetting kregen in de Jaar
boeken, waarin sindsdien een schat aan
artikelen over de historie van Rolduc ts
gepubliceerd.
De „Annales Rodenses" keerden in 1949
wel niet naar Rolduc, maar in ieder geval
toch naar Limburg terug. Dit kostbare ge
schrift verdween tijdens de Franse revo
lutie uit de abdij; kwam daarna in handen
van de Akense stadsbibliothecaris Quix en
werd tenslotte door diens erfgenamen
verkocht aan de Kon. Pruisische Biblio-
1—10 aanwerven, 1—13 hard lopen, 2—8
schrijfgerei, 3—9 kommer, 4—8 cijfer, 6—12
kieren, 7—1 houten vloer. 7—15 tekenge
reedschap, 7—29 vergezicht, 9—5 oogmerk,
1031 zwaar onweer. 116 duivel, 1124
reeks, 12—26 vlijtig, 13—16 lichaamsdeel,
14—18 Europeaan, 15—13 snelle leap, 15—
20 paard, 16—10 weten, 16—21 baar geld,
19—17 dus, 19—23 meer in Amerika, 2025
zoon van Noë, 2131 soort hond, 2218
liefdegod. 2430 lichaamsdeel. 2521 klein
plantje, 2536 ootje, 27—34 kil, 2833
dooreengewarde bos, 28—35 nauwelijks,
29—20 reptielen. 29—36 behoeftig, 30—26
vakje, 32—27 kreupel, 36—31 klein gedoe.
Oplossingen kunnen ingezonden worden
tot Donderdagmiddag. Over de pu^-zle-ru-
briek kan niet gecorrespondeerd worden.
De oplossing van de Kruiswoord-Puzzle
van verleden week is
Horizontaal 1. rei, 4. Tosca, 8. does, 11.
vonder, 13. linden, 15. eb, 16. oremus, 18.
toe, 20. Nebo, 22. nor. 23. fataal, 25. Eist,
27. pal 29. er, 30. Ede, 32. pel, 34. boerin,
36. tetra, 38. Amor, 40. roem, 42 te, 43. ark.
45. Ada, 47. ga, 48. Asta, 50. apis, 53. aster,
55. Toledo, 56. sim, 58 art, 60. O.T., 61. Epe,
63. nerf, 65. meneer, 68. tik, 70. Etna, 72.
m.i.v., 73. strook, 75. e.a., 76. alsmee, 79.
onedel, 81. solo, 82. strop. 83. lef.
Verticaal: 1. robe, 2 en, 3. idool, 4.
Trente, 5. slurp, 6. cis, 7. An, 8. de, 9.
Ontario, 10. speld, 11. vendetta, 12. er, 14.
dra, 17. M.O., 19. o.a., 21. beet, 23. flora,
24. terras. 26. spar, 28. Abo, 31. Deest, 33.
la, 35. neger, 37. Raalte, ?9. mui, 41. mar
tiaal, 44. kader, 46. dame, 49. toonval, 51.
neef, 73. set. 74. on, 77. L,0.. 78. m.s., 80. de.
pop, 52. s.s., 54. taft, 57 inkoop, 59. emmes,
62. etter, 64. rekel, 66 ei, 67. els, 69. ir, 71.
De prijs kwam ditmaal terecht bij: P. L.
van Noort, Willemshof 16, Schiedam. Een
postwissel komt.
theek te Berlijn. Na de oorlog kreeg
Nederland het document toegekend als
vergoeding voor Nederlandse archieven,
welke verloren waren gegaan. In de „An
nales" staan de lotgevallen der abdij van
1104 tot in het begin van de 18de eeuw
opgetekend. Alleen van 1104 tot 1157 echter
werden zij bijgehouden door een middel
eeuwse schrijver. Over de volgende perio
den schreef abt Heyendal een „Conti-
nuatio".
Een belangrijke interne verandering was
voor de Rolduciens in 1912 de afschaffing
van het Frans als officiële taal van het
huis en als verplichte omgangstaal in de
recreaties. In het Rolducse „jargon" ble
ven echter tot op de dag van vandaag tal
van Franse uitdrukkingen en woorden be
waard. Tijdens het diner werden na 1912
nog tientallen jaren de „strafn^ten" in het
Frans voorgelezen. „S'a absente des
autres" en „A fumé des cigarettes" waren
de meest voorkomende misdrijven. Slechts
zelden werd de overtreding: „A volé les
betteraves pendant la promenade" gere
gistreerd.
Aan die noter. en vooral aan de daaraan
verbonden grote en kleine „strafzalen
bewaart menige oud-Rolducien minder
prettige herinneringen. Des te wc 10e-
diger wordt hij echter gestemd als andere
episoden uit de jaren van zijn verblijf in
het „séjour de son enfance" hem te binnen
schieten. De genoeglijke uren in de rook
zaal bijvoorbeeld, de gezellige wandelin
gen over „de ijzeren weg", de pelgrimages
naar Schaesberg, de voorstellingen in de
aula, de directeursfeesten; de sfeervolle
inzet ook van elke dag in de prachtige
kerk. Als een oud-Rolducien daaraan
terugdenkt, schieten hem vaak weer de
woord-n te binnen van dat se" lied, dat
in de loop van de laatste eeuw 13.000
Nederlanders talloze malen zongen kort
vóór en na hun stem brak. Het lied, waar
van de eerste strofe luidt:
„Léve Rolduc, ton front radieux,
Dieu te bénit, du haut des cieux.
Rapelle toi tes fils nombreux,
Sainte cité, regois nos voeux".
De minister van Binnenlandse Zaken, dr
Beel, heeft gisteren geïnstalleerde de com
missie van advies inzake grondwetsherzie
ning. Zij heeft tot taak de regering van
advies te dienen ter zake van een even
tuele herziening der nieuwe grondwette
lijke bepalingen met betrekking tot de bui
tenlandse betrekkingen. Minister Beel
deed dit in de plaats van de minister van
Buitenlandse Zaken, die in het buitenland
vertoeft
Ondanks de degelijke voorbereiding der
grondwetsherziening 1953 kan toch niet
gezegd worden, dat de nieuwe gronwets-
bepalingen in alle opzichten bevredigen,
zo zei de minister. Na hierop nader te zijn
ingegaan, deelde hij nog mede. dat de re
gering niet voornemens is wijzigingen voor
te stellen met betrekking tot de hoofd
beginselen welke aan de nieuwe grond
wetsbepalingen ten grondslag liggen. Zo
wenst zij geen verandering gebracht te
zien in het „toetsingsrecht van de rechter",
het punt. dat ook wel wordt aangeduid met
„het primaat van het volkenrecht". Een
eventuele herziening dient derhalve be
perkt te blijven tot een technische ver
betering.
Op de eerste October van het Mariajaar 1954 werd in
de nacht plotseling tot God teruggeroepen, onze dier
bare jongste Priesterbroer, de Weleerwaarde Pater
Hij werd priester gewijd op 22 Augustus 1952 en was
op 15 Augustus j.l. 33 jaar geworden.
Delft: P. J. M. WIJTENBURG
J. M. J. WIJTENBURG—
Berkhoudt en kind
Butula Kenya (Brits Oost-Afrika):
R. E. V. FATHER
A. M. WIJTENBURG
Missionaris van Mill-Hill
Pastoor van Butula
A. M. M. DE GROOT—
Wijtehburg
J. DE GROOT en kinderen
L. J. WIJTENBURG
J. M. WIJTENBURG
M. C. L. WIJTENBURG—
Friesen en kinderen
Ottawa (Canada):
A. J. M. WIJTENBURG
A. WIJTENBURG—van Vugt
en kinderen
Delft: J. A. D. M. WIJTENBURG
Delft, 1 October 1954
Voorstraat 17.
De plechtige Uitvaart vindt plaats op Maandag 4 Oc
tober om 9 uur in de H. Hartkerk, Tongersestraat te
Maastricht, waarna begrafenis aldaar.
Breda:
Delft:
Terborg:
In de nacht van 1 October
heeft God plotseling tot
Zich geroepen, de Weleer
waarde Pater
MARIIJS WIJTENBURG
van de Sociëteit van Jesus
in de leeftijd van 33 jaar,
in het 3de jaar van zijn
Priesterschap.
Wil bevelen de dierbare
overledene in Uw God
vruchtige gebeden aan.
Dr J. HOUBEN S.J
Rector
Maastricht, 1 October 1954
De Metten der overledenen
zullen gezongen worden
Zondag 3 October te 7.30,
de Lauden Maandag 4 Oc
tober te 8.45 uur, waarna
de plechtige uitvaart te 9
uur in de H. Hartkerk,
Tongersestraat, waarna de
begrafenis zal plaatsvin
den.
(Joh C leriaaU
ROUf R0AM
Opgericht 1896
Tel 30P80 eoa 32435
O MA, GAAT EENS MEE NAAR PLATE
GEZELLIGE CLUBJES en niet duur30.75
TAFELS, vanaf 39,00
ROTAN CLUBJES 34,50
Daar slagen wij zeker
Wij
de wereldbefaamde
bij VROOM DREESMANN N.V.
Hoogstraat te Rotterdam t.m, 9 October a.s.
Aarzel niet langer en kom eens kijken.
U zult ef geen spijt van hebben.
Importeurs H. J. RATH ZN., Wil lielminalaan 20
te Rotterdam - Telefoon 47931.
mm
jm noorden 50 ets,
woord meer 8 ets extra,
to. een maximum van 50|
woorden b0 vooruitbetaling
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIMMIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinillll
Student aan gymnasium zoekt
enig administratief werk voor de
Zaterdagmiddag of avonduren.
Ook genegen win kei werk te doen
Brieven no S 2072 Nieuwe Schie-
damsche Courant, Dam 18, Schie
dam.
Goederen aangeboden
Te koop wegens vertrek: ra
dio met pick-up met pracht
salonkast z.g.a.n. f 450.
Fahrenheitstraat 13b.
Te koop: z.g.a.n. zwarte da
mesmantel met echt Persianer
60.-, maat 44, meisjesmantel,
12 jaar 15.-, rood ribfluwelen
jasje 7.50, groen jasje 7.50,
geel jasje 2.-. v. 's-Gravesan-
destraat 29a, na 7 uur.
In prima pension is plaaté voor
een echtpaar of 2 gezusters. Wij
hebben voor U een grote kamer
met ap. slaapkamer en serre, met
volledig pension 5 301).- per
maand; of iets kleinere kamer
met slaapkamer a 275 p. maand,
alles beneden. Te Driebergen,
Hoofdstraat 149, telefoon 8235.
Kinderwagenkappen overtrek
ken f 9.-, regenzeiltjes met
mica f 4.75 prima leerdoek, te
vens nieuwe wandelwagens te
koop, geheel opbouwbaar, veel
chroom f 42.50, div. kleuren.
Bouterse, Boezemstr. 64, Tel.
21144, R'dam.
Baby-commode 29.50, kinderle
dikant je 17.50. Ton- en andere
modellen, alles gelakt. Tussen
broek, Edisonstraat 31a, Schiedam
Rijwielen direct af fabriek 50.-
besparing bij aankoop van een
Simba-rijwiei. Vanaf f 87.50. Ook
gemakkelijke betalingscondities,
Geïll. prijscourant TT gratis.
Simba Rijwielfabriek Naaldwijk-
seweg 24-26, 's-Gravenzande,. Tel.
K 1748—673.
Verse waar van Bosselaar. 75 ct
kilo, 40 ct pond. Het beste vlees
product voor hond en kat. Dage
lijks thuisbezorgd. Gevestigd
Abattoir, tel. 113901, Rotterdam.
Inlijsten van platen, foto's, aqua
rellen en schilderijen. Lage prij
zen en toch 2 jaar garantie. C.
van Loenen, Dam 41-43, Telef.
66192. Showroom: Vlaardinger-
straat 6.
Glasplaten voor ronde tafels en
theemeubelen, glas in lood ver
zilveren van verweerde spiegels
en moderniseren. Advies gratis.
Van Loopik's Glasindustrie, Bo-
terstraat 39, Schiedam, Tel. 68945.
Onzichtbaar stoppen. Alle voor-
komende brand- en motgaten,
winkelhaken en scheuren, wor
den door ons onzichtbaar gestopt.
Billijke prijzen. Spoedige afleve
ring. Hoogstraat 8, Schiedam, Tel.
67709 (filiaal Roeloff).
Dames, let opl Bij ons n le kl.
Olieperm., compleet 4.50. Ook
shortwave, nwst. Am. methode.
Noordm.dw.str. 9, N., Tel. 80984.
Kwart-eeuw gevestigd.
Het sfeervolle voorplein van Rolduc
met de fraaie kerktoren en de typi-
sche „watertoren". De eerste dateert
in, zijn huidige vorm uit 1624; de
tweede icerd, evenals het tussen beide
torens gelegen front, gebouwd in 1616.
Het monument, dat zich op het plant
soen verheft, is gewijd aan Ailbertus
van Antoing, die Rolduc stichtte in 1104.
(Foto Pre voo-Kerkrade)
binnen 1 dag gereed
B. P. H. JANSE
Hoogstraat 107 Telef. 67811
Inlichtingen omtrent erkende
opl„ examens en lidm.sch. bij
net Secr. Nederl. College van
Belastingconsulenten, Belgi
scheplein 6 te 's-Gravenhage
(post Schev.), Tel. 551763.
518 Pieter en Karolus stonden bedremmeld voor de tafel. Het scheen
dat K. Lodder zo langzamerhand een beetje tot rust kwam. De jongen
schraapte een paar maal zijn keel om de aandacht van de man te
trekken. Plotseling keek de artist op. W..w..we zijn al terug.
probeerde Pieter. „Ja" vulde Karolus aan. „We zijn al terug
„Grrrrr" antwoordde de man. „Wat zonde, dat U die prachtige vaas
kapot heb gegooid", vervolgde Pieter. „Het was zo'n mooi oud exem
plaar!" Moet ik toch weten"snauwde de artist„Bemoei je
met je eigen zaken".,, Oh schrok Pieter, we hebben ook al Uw geld
opgeraapt...., wat een boel be! Nou U heeft voor dat schilderij „Drie
vissen in de Rode Zee" een mooie prijs gekregen! „Leg maar neer dat
geld!" bromde de artist. „Jullie kunnen mij beter een tijdje alleen
laten.ga maar een stukje wandelen.Ik heb zorgen;,En
we zijn net terug.riep Pieter. ,,We zijn vanmorgen al naar het
Gemeente Museum geweest!!!! Nu sprong Karolus op de rand van de
tafel. „Ja" kraste hij, „wij hebben dat pas ontdekte schilderij van Palêt
gezien, maar weet dat daar precies dezelfde vaas op staat als.... U
zojuist hier kapot hebt gegooid?" Met een ruk vloog de schilder van zijn
stoel op. „Wat schreeuwde hij, terwijl zijn baardje zenuwachtig trild*.
hoe weten jullie dat?Bemoei je er niet mee!"
