P.v.d.A. heeft
Romme verklaart:
Mandement volkomen vertekend
Schouten kwam met bewijzen:
Er is niets veranderd
Vage toespeling op mogelijke vrije
in geheel Duitsland
SU,-gfsisj asraxs
ZIEDENDE ZEE
SCHEPEN IN
BRACHT
NOOD
Nog steeds geen einde aan
Londense havenstaking
de
r Mandementjes
Wees wijs en volg
het Kamerverslag
over t Mandement
Van alle zijden aanvallen op des
betreffende regeringsplannen
Molotof opent actie tegen Londense besluiten
Maar tevens: vertrouwen in triomf
van Oostduits bewind
Donderdag 7 October 1954
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
WAAROM GEEN
ANTWOORD?
Zware ontploffingen in
Gardameer
Anker hield toch
WEERBERICHT
Indien wij,
ciftmen^rantwoTrd niet,'dan is die hele vraag" niets anders dan wat loze
woorden.
De eenheio'
De christenen vereend
O
Karakter der-K.V.P
rnmmrn^
MHm
Lokaas
Belastingverlaging niet
uitstellen
Middengroepen en kinder-
Bezitsvorming
Eén leven slechts
tfëg&SKX
De weerverwachting van het K.N.M.I., geldig
van heden- tot Vrijdagavond, luidt:
Aanvankelijk nog hier en daar enige regen.
Morgen licht tot half bewolkt en droog. Iets
kouder.-Matige tot zwakke wind, aanvankelijk
uit Oostelijke richtingen, later veranderlijke
wind.
Vrijdag 8 October: Zon op 6.51 uur, onder
18.04 uur; Maan op 16.11 uur, onder 1.46 uur.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
ook in staatkunde
Christendom
's-GRAVENHAGE, 6 October 19f.4
Prof. Romme lieeft in zijn voortreffelijke re.lc
bij de algemene politieke beschouwingen heden
middag in de Tweede Kamer de koe meteen bij de
horens gevat door allereerst in te gaan op de icec
voeringen van de heren Burger en Oud, vooizov r
dezen hadden gesproken over het bisschoppelijk.
Mandement. Ik ben het met de
rede van de heer Oud op dit punt
wel niet eens, zei prof- Romme.
maar na de rede van de heer Uur-
ger was zij in ieder geval een ver
frissend bad.
De heer Burger, zo zeide prof.
Romme in het verloop van zijn rede,
is opnieuw onduidelijk geweest. 1 tj
heeft gesproken over: indien dit en
indien dat zou gebeuren.... en de
vraag gesteld of zijn partij zich wel
zou kunnen permitteren samen te
werken met een groepering, wier
democratische karakter in twijfel kan
worden getrokken. Oók op deze
vraag, zichzelf gesteld, heeft hij geen
antwoord ong zlllk een vraag zouden moeten stellen, dan zouden
PROF. ROMME
Dit is een kerkelijk stuk.
antwoorden: neen, met zulk een partij werken wij niet samen.
als na het mandement onveranderd.
Het is een gedachtenfout, indien men
meent, dat de K.V.P. een kerkelijke partij
is, immers in dat geval zou de Kerk
verantwoordelijk zijn voor het politieke
beleid der partij. Maar de Kerk kan zich
wél uiten over de gedragsregels in een
andere gemeenschap zonder die andere
gemeenschap tot zich te trekken, zónder
zelf partij te zijn.
Het karakter der K.V.P. als program
partij uiteenzettend zeide prof. Romme,
dat het de primaire plicht van de K.V.P.
is, met of zonder Mandement, te zor
gen, dat aan alle verschil van inzicht
uiting kan worden gegeven, met een
Drie opmerkmgen maakte prof Romme
,,nnraf Hij zeide vooreerst over het Man-
geen interpretatieve uitspraken
?e zullen doen. Dit is een kerkelijk stuk,
dat «ericht is tot de gelovigen en een m-
trnfetatie komt mij als politicus dus
niet toe Wie een interpretatie wenst kan
Sch tot' een geestelijke leidsman of tot
de Kerk wenden. jp nnmer-
Ten tweede ging hij in de op Kath
king van de voorzitter van de Kam.
Werkgemeenschap, dat de bisschopp
met de katholieke leden daarvan tevo
geen beraad hadden gehad. Hij kon Q
begrijpen, want dit gold ook voor hem
zelf. Ook hijzelf had tevoren geen beraaci
met de bisschoppen gehad. Ten derae
zeide hij, dat het eigenlijk beschamend
was voor het politieke volk en ook voor
de politieke leiders, dat de bisschoppen
dit Mandement noodzakelijk hadden ge
acht.
Wat de politieke reacties op het Man
dement aangaat, sprak prof. Romme van
een vérgaande vertekening door de
PvdA van dit Mandement. Als de
PvdA* hier spreekt van isolerende, par
tijpolitieke gedragsregels dan gaat zij
voorbij aan de wezenlijke kern van het
geschrift, die is: een drang naar opbouw
van een christelijke maatschappij met
als een der voornaamste middeldh daar
toe de katholieke politieke eenheid Op
rie kaderdag van de P.v.d.A. is deze kern
f Anderkend Voor de K.V.P. gaat he
niet onderKena.vu^ vnllp ,icM tj
erom, deze kern
plaatsen.
Spr. onderschreef
program en zonder verbreking van de
eenheid tot opbouw van een christelijke
samenleving.
Prof. Oud bestreed hij op het punt,
waar deze, wat het recht der bisschop
pen betreft, geen scheiding had ge
maakt tussen het formele en het ma
teriële recht. Dit bewijst, zo zeide hij,
hoever wij geestelijk van elkaar af
staan.
Hij haalde hier minister Suurhoff
aan, die het recht der bisschoppen had
erkend om hun stem te doen horen, ook
inzake de politiek. Deze had gezegd,
dat dit géén gewetensdwang was, om
dat men zich vrijwillig schaart onder
het gezag van de bisschoppen.
Hier is meteen de kern geraakt van dit
verschil van mening. De heer Burger ont
kent het recht der bisschoppen op dit
punt geheel. De heer Oud erkent dit
recht wel, maar niet het materiële recht,
wel het formele.
Dit standpunt bestreed prof. Romme.
De bisschoppen, zo verklaarde hij na
drukkelijk, nebben ook het materiële
recht zich op dit punt te laten horen en
de katholieken hebben het materiële
recht hen te volgen. Blijft dan alleen
de vraag of op een bepaald ogenblik het
beleid der bisschoppen op dit punt ge
wenst is of niet, maar over het beleid
der bisschoppen zal ik met de heer Oud
niet discussiëren. Hij zal dit begrijpen.
Ik wil, zo zeide prof. Romme, wel met
hem discussiëren over dat materiële
recht en dan maakt de heer Oud hier een
fout, door een distinctie te maken tussen
Kerk en godsdienst. Hij ziet de Kerk als
een macht en heeft dan critiek op dat
machtsbeleid, maar dat uitgangspunt is
fout. Als de Kerk spreekt, is dat geen
woord van macht, maar van godsdienst.
Door haar woord beïnvloedt zij de gewe
tensvorming. „Ik zal ook niet spreken
over het verkeer tussen het kerkelijke
gezag en mijzelf aangaande mijn ge
wetensvorming, dat is onmogelijk", ook
dat zal de heer Oud verstaan. Wel kan ik
zeggen, dat de Staat niet mag treden in
leze gewetensvorming. Dat vloeit voort
uit het wezen van de Kerk en van de
godsdienst. Doet de Staat dat toch, dan
legt hij remmen aan op deze gewetens
vorming en is dit een. beperking van de
gewetensvrijheid.
Aan het slot van zijn rede sprak prof.
Romme dan nog over de partij-opbouw
in de concrete omstandigheden. Men
heeft wel tegen ons aangevoerd, dat wij
niet op partij-politieke grondslag zouden
staan. In het verleden zou dat volgens
onze opponenten wel eens zo nu en dan
het geval zijn geweest, maar hoe zou men
een partij-politieke grondslag zo maar
kunnen omtoveren in een niet-partij-po-
litieke? Wij staan overigens, zo ging
prof. Romme voort, op de juiste poli
tieke grondslag.
Wij stellen onze partij-politieke een
heid boven die van de P.v.d.A., waar
de grondslag wankel is door de vaag-
heid van haar grondstellingen en door
de ontoereikendheid van haar doel
stelling.
Juist in deze tijd is nodig de doel
bewuste binding van het tijdelijke
en het eeuwige. Juist nu is nodig het
inzicht, dat de politiek ook een die
nende taak heeft voor onze uiteinde
lijke levensbestemming. In deze ver
wereldlijkte samenleving is het ge
vaar groot, dat deze samenleving ver
keerd wordt gericht. Het verbreken
van de band tussën het tijdelijke en
het eeuwige is een onmiskenbaar ge
vaar.
Niet alleen prof. Romme bracht in
tussen het bisschoppelijke Mandement
tot deze wel zeer principiële uitspra
ken. Hier verenigden zich de christe
nen op dit punt, al kon Ds Zandt deze
hoogte niet bereiken. Hij vond het Man
dement alleen maar tweeslachtig en
van een politiek karakter, namelijk mets
anders dan een propaganda voor de
K.V.P.
Anders zag het gelukkig de heer Schou
ten (A.R.), die ook tot een zeer principiële
uitspraak kwam op dit punt.
Deze spreker vroeg zich af, of dit raai1"
dement een wijziging van essentiële aard
bad gebracht in de verhoudingen? De heer
Schouten had een kleine bibliotheek van
bisschoppelijke brieven meegenomen,
waaruit hij citeerde om tot de conclusie te
komen, dat de principiële houding der
bisschoppen in niets was gewijzigd door
het laatste mandement.
Er bestond reeds vroeger een verbod
voor katholieken inzake het lidmaatschap
van het N.V.V. Het N-V.V. had na de oor
log verwacht, dat dit zou worden inge
trokken, maar in de Vastenbrief van 1946
werd dit verbod herhaald. Het N.V.V.
trok daaruit toen geen consequenties.
De heer Schouten herinnerde aan het
Vastenmandement van 1949, waarin dei ka
tholieken gewezen werd op hun plicht
lid te zijn van
-ds 's een katholieke
vakvereniging.
Heeft het N.V.V
daaraan geen
aandacht ge
schonken? En zo
ja, waarom is
het dan nu zo
verrast?
Met de P.v.d.
A. staat het met
anders en weer
verwees de heer
Schouten ter ad
structie daarvan
Dr J. SCHOUTEN bisschop
tk kan veel onderschrijven..oeiijke verkla-
-ingenvan 1946
1948 en 1953. Daarin werd in zeer sterke
mate aangedrongen op handhaving voor
c.e katholieken "Sr- de eenheid in Staat en
Maatschappij.
Het Mandement van 1954 brengt dus
niets nieuws, er is geen essentieel ver
schil met vroegere uitspraken. Waar
om nu dan zulke felle discussies. Waar
om nu pas critiek en niet reeds in 1945
en in 1948?
Al heb ik bezwaren als gereformeer
de tegen de katholieke opvatting be
treffende 't leergezag, dan heb ik tóch
de plicht, aldus de heer Schouten, te
zoeken naar punten van eenheid en
dan is er in dit Mandement veel, dat
ik kan onderschrijven.
De P-v.d.A. en de V.V.D. erkennen wel
het verband tussen personen en hun ge
loof, maar niet tussen partij en geloot.
Dan zou men een neutraal standpunt moe
ten innemen en dat standpunt is verwer
pelijk. Het betekent, dat een politieke
partij geen positie kiest, dat zij een schei
ding zou maken tussen christendom en
staatkunde, dat zij de secularisatie bevor
dert. Hieraan mag een christen niet mee
werken.
Ook de heer Welter had het zijne te zeg
gen. Hij merkte daarbij op, dat ook zijn
partij hierbij was betrokken en zette als
zijn mening uiteen, dat de eenheid, waar
over het Mande-
TijaglfirTrr~-Tmrnrinwifc ment spreekt
een organische
eenheid moet
zijn een orga
nisch geheel, dai
niet verkregen
wordt door or
ganisatie alleen
De K.N.P. heeft
een andëre
moeilijkheid
ook niet-katho-
lieken achter
zich, zo zeide de
heer Weiter en
als er dan van
offerbereidheid
wordt gespro
ken, dan geldt I
De problemen zijn
CH. WELTER
reële affiniteit
dat niet alleen voor ons.
in het volle licht te
nog steeds de v
spr, K v P. na de kaderdag
vIndneVved A. had uitgegeven, maar met
één uitzondering. verklaring was
In punt vier van ,jike uitspraak
de P.v.d.A. om een duidelijke^ de
gevraagd inzake het b s' „esproken.
samenwerking, waarover t e
duidelijke uitspraak was tot
Die
uitgebleven
en "nog
elegante wijze. Maar mJ
aldus prof. Romme,
niet meer, omdat het uitblijven
óók het kabinet niet stoort in zj
beid, zelfs zó weinig, dat het meent
belastingverlichtingen tot 1956 te ku
nen uitstellen.
Daarna bestreed prof. Romme de po
litieke misvatting ten aanzien van het
karakter der K.V.P. Haar karakter als
beginsel- en programpartij was zo vóór
Een opgewonden menigte lachende en
schreeuwende studenten trekt m optocht
door de straten van Triest, om de
voltooiing te vieren VM\^yeJefr%°^e
tussen Joegoslavië en Italië betrejjenae
Triëst.
Be Sovjet-minister van buitenlandse zaken, Molotof, heeft gisteren tijdens
een plechtige herdenkingsbijeenkomst ter gelegenheid van het vijfjarig
bestaan dei-' Oostduitse satellietstaat, een grote rede gehouden over het
Duitse probleem. Hierin poogde hij, zonder andere concrete voorstellen te
doen dan een viermovendheden-conferentie over het terugtrekken van alle
bezettingstroepen ait°Duitsland, de bestaande 'eegenstand tegen een West-
i luit se herbewapening in West-Duitsland zelf en in Frankrijk aan te wak
keren door beurtelings dreigementen te uiten en de hoop op communistische
concessies aan te wakkeren". De aanmoedigingen, die hij intussen gaf aan
bet Oostduitse communistische bewind, schijnen weinig kans te geven aan
een opgeven van Oost-Duitsland door de communisten, ook niet op de basis
van een geneutraliseerd Duitsland.
Molotof begon zijn door een groot aan
tal leidende communisten uit alle satel
lietstaten aanhoorde reue met te verwij
zen naar het woord van stalin, dat de
stichting van de Oostduitse republiek „een
keerpunt in de geschiedenis van Europa"
betekende. Deze republiek is „werkelijk
democratisch cn vredelievend' en bewees
het verlangen van het Duitse volk om
eens en voor altijd n einde te maken aan
het Duitse militairisme en aan iedere
ddmiïï'r in ds
communistische trant.
Hij erkende intussen, dat men niet al
leen van buiten het land, maar ook van
binnenuit trachtte het regime omver te
werpen en te saboteren, maar niets, zo
concludeerde Molotof, geeft reden m
eraan te twijfelen, dat „de republiek
triomfantelijk op zal marcheren"-
Hef is goed deze uitspraak in gedach
ten te houden bij wat Molotof liet volgen
Dat was ten eerste de vermelding van
een nieuw Sovjet-voorstel aan de Weste
lijke Grote Drie om de bezettingstrcepen
terug te trekken en de Duitse kwestie
onmiddellijk te regelen.
Daardoor, zo meende hij, zouden betere
voorwaarden geschapen worden voor een
toenadering tussen Oost en West Duits
land en een vermindering der internatio
nale spanning.
De besluiten van de Londense conferen
tie, aldus Molotof die thans tot de aanval
overging, droegen echter niets bij tot de
souvereiniteit van Duitsland noch tot de
veiligheid van Europa. Hij dreigde, dat
het herstel van de Duitse eenheid erdoo'
onmogelijk werd gemaakt en dat er „ge
vaarlijke concequenties voor de vrede in
Europa" uit zouden voortvloeien. Een her
bewapend Duitsland achtte Molotof ..een
direct gevaar voor de vrede".
Hij speelde vervolgens een troef uit,
waarbij hjj overigens alle slagen om de
arm hield, door te zeggen dat het falen
van het E.D.G.-plan het mogelijk had ge
maakt „de gezichtspunten van de vier be
zettende mogendheden over vrjje verkie
zingen in geheel Duitsland nader tot
elkaar te brengen." En hij voegde daar
de niet minder vage belofte aan toe, dal
de Sovjet Unie „bereid is om zowe) de
door de deelnemers aan de conferentie van
Berlijn gedane voorstellen als mogelijke
nieuwe voorstellen inzake vrije verkiezin
gen in geheel Duitsland te bespreken."
Hij herhaalde ook het andere recente
Sovjet-gebaar, dat de schijn van Russische
toenadering inhoudt, n.l. het door Visjinski
in de V.N.-Assembiée gedane voorste)
inzake beperking der bewapening volgens
de jongste Brits-Franse voorstellen.
Het eiland Trimelloni in het Gardameer
(Italië) is bijna geheel door ontploffingen
vernietigd. Gedurende ongeveer 24 uur
schoten zuilen van vuur en rook van h
eiland op. De bewoners van het dorpje
Assenza, ongeveer een halve kilomet:
van het eiland gelegen, vluchtten weg en
tot nu toe hebben zich geen persoonlijk'
ongelukken voorgedaan.
Trimelloni was in de eerste wereldoorlog
een fort. dat tegen Oostenrijk werd ge
bruikt. De laatste jaren werd het als mu
nitie-npslagplaats gebruikt.
echter veel ingewikkelder dan het groot
ste deei der volgens hem gelijkgeschakeld1
katholieke pers doet voorkomen. Hij wu-
de er eens op wijzen, dat de stelling: alle
katholieken in één katholieke partij, i.e.
de K.V.P. een al te kinderlijke redenering
moest worden genoemd. Een partij, die
retendeert alle katholieken te kunnen
verenigen, moet een programma en een
directorium hebben, die een vaste leiding
waarborgen. Dat is een zeer zware on
gave- Ik heb wel eens gedacht, zo ging de
heer Weiter voort, wat de grootste ge
mene deler zou zijn. Niet het socialisme,
ook niet een reactionaire politiek, dus
alleen een conservatieve politiek. Dat moet
de politiek van zulk een partij zijn o£...
zij zal niet zijn.
Als resultaat van het Mandement
meende de heer Weiter het feit te moe
ten constateren, dat er meer reële affini
teit bestaat tussen de christelijke partijen
onderling dan tussen deze en de P.v.d.A.
Een verbond van christelijke partijen is
dus niet uitgesloten te achten. Dat is het
voordeel van het Mandement. Daarom
raadde hij prof. Romme aan enkele blad
zijden uit zijn verleden jaar verschenen
boekje „Katholieke politiek" te verwijde
ren, namelijk die passages waarin hij
had beweerd, nader te staan tot de P.v.
d.A. dan tot de christelijke partijen.
Dat de communist De Groot het Mande
ment betitelde als Vaticaans fascisme en
het begin van de Vaticanisering van Eurfi
pa kan men verder beter ter zijde laten
Het was zoals de heer Schouten in het
begin van zijn rede had gezegd, het bis
schoppelijke mandement dat, in deze alge
mene beschouwingen een overheersende
plaats innam. Op déze beschouwingen zal
dr Drees morgen niet behoeven te ant
woorden.
Voorzover het de politieke zaken betrof,
zoals die uit de Troonrede tot ons zijn ge
komen, werden er nu door verschillende
sprekers (Romme. Schouten) nadere in
lichtingen gevraagd over het Londense ac-
coord. Prof. Romme vond dienaangaande,
dat het wel wat de schijn had. alsof Enge
land de put had gedempt, nadat het kalf
verdronken was. Men kon alleen maar
hopen, dat het niet 't laatste kalf. zou zijn
Van alle zjjden werd het plan van de re
gering aangevallen om de belastingverla
gingen uit te stellen tot 1 Januari 1956
(Romme, Zandt, Schouten). Prof. Romme
zei dienaangaande, dat de regering zich
geen illusie moest maken, dat dit voorne
men in goede aarde zou vallen bij de Ka
mer. Hjj verklaarde zich definitief tegenft
plan van de regering om de verhoging der
vennootschapsbelasting, welke voor vier
iaar was aanvaard met het oog op de de
fensie-uitgaven, nu voor 50'/« te laten
voortbestaan. Dit was een inbreuk op een
definitieve afspraak Afgezien van het feit
dat dit eventuele latere dergelijke afspra
ken zal bemoeilijken, zijn er hier geen bij
zondere budgetaire omstandigheden, die
dit noodzakelijk maken.
Over zijn motie van verleden jaar be-
7,.H. Paus Pius XII bidt in zijn particuliere kapel te Castel Gandolfn
tezamen met een aantal ivezen uit Rome het Rozenkransgebed
treffende de vrijere loonvorming wilde
prof. Romme nu niet spreken, daar deze
zaak er nu anders voor staat dan een jaar
geleden. Hij wenste echtftr ook niet deze
motie in te trekken, omdat de houding van
de regering ten aanzien van dit vraagstuk
nog bedenkingen oproept De regering zegt
immers, dat dit op de eerste plaats een
zaak is van het. bedrijfsleven Dat is het al
leen als het over het .,hoe" gaat, maar niet
als er beslist moet worden over het „of
Prof Romme wilde daarom liever wachten
op het advies van de Stichting van de Ar
beid te dier zake. nu het de regering in
deze zaak tóch nog schijnt te schorten aan
stimulerende kracht.
dij bepleitte voorts aandacht voor de
midengroepen, voor de vergeten groepen
en verhoging ook van de kinderbijslag
Hij vroeg zich af of er geen reden was
om de middengroepen méér toe te staan
dan een verhoging van 6°/o.
Tenslotte beval hij de regering nog een
matiger gebruik van de onaanvaardbaar-
verklaring aan, welke zij nooit mag aan
wenden om haar zin door te zetten maar
alleen om een verantwoordelijkheid te
ontgaan, die zij meent niet te kunnen dra
gen. Daar sloot de heer Weiter zich later
bij aan.
Ook de heren Schouten en Weiter ver
klaarden zich tegen de gedeeltelijke hand
having van de verhoogde vennootschaps
belasting terwijl de eerst ook aandrong
op een spoedige behandeling van 't wets
ontwerp betreffende het kleuteronderwijs.
Voorts informeerde de heer Schouten nog
naar de beperking van niet-noodzakelijke
bouwwerken en de partiële herziening van
de Grondwet.
Als een der laatste sprekers van de mid
dag diende zich tenslotte de heer De Kort
(KVP) aan, die een uitvoerig pleidooi hield
over de bezitsvorming, waarover dit jaar
in de Troonrede niet werd gerept.
Hij herinnerde er aan, dat reeds 60 jaar
geleden in een Pauselijke encycliek het
streven naar bezitsvorming voor bezits-
lozen werd aanbevolen en de voldaanheid
dienaangaande in katholieke kring moet
dan ook wel ontbreken.
Toch is er in de maatschappij wel iets in
die geest op gang gebracht, maar bij de
overheid is van een beleidslijn dienaan-
gaande nog geen sprake. Er zijn geen plan
nen voor bezitsvorming op het sociaal-
economisch vlak. Vreest het kabinet deze
bezitsvorming, omdat zij de zaak in haar
geheel nog niet overziet? Ook met-katho
lieken begint deze gedachte aan te tres.-
ken. Dit is een zaak van maatschappelijke
orde, waarvoor de primaire taak bij de
overheid ligt. Het maatschappelijke leven
eist dan ook een positief gericht overheids
beleid
Hij gaf de regering tenslotte drie con
crete gedragslijnen in overweging:
1. De overheid moet het sparen bevor
deren. dat geschiedt uit overleg en zutnig-
hË2.d Zij moet dergelijke besparingen be
gunstigen, indien deze worden gericht op
bezitsvorming.
3. Alle gevormd bezit van kleine om-
vang moet door de overheid bijzonder wor
den geëerbiedigd.
Zoals gebruikelijk sloot een communist
de heer Gortzak de rij en wel met
aanvallen op het sociaal-economisch beleid
van de regering.
De minister-president zal het morgen
dus niet zo heel moeilijk hebben, omdat
de meeste spreektijd gewijd is geweest
aan het bisschoppelijk Mandement waar
de regering zich buiten kan en zal hou
den.
Des te interessanter zullen ech'e^
daarom de replieken kunnen zijn op het
punt van het mandement, waarhij oe
P v d.A. ter ene zijde en de KVP en de
christelijke partijen ter andere zijde nog
wel wat feller tegenover elkaar zullen
St Het staatsstuk, dat Troonrede heet, is
in dit debat wel een beetje verdronken.
F S.
De najaarsstormen zijn er
weer en reeds gisterenavond en vannacht eisten
y O XX 44 I 44 44 4 WW 4V J cj
7.»1 verscheidene slachtoffers; schepen raakten in nood en vroegen om hulp
Onmiddellijk voeren redding- en sleepboten te hulp, ondanks de.hoge
zee, opgezwiept door een harde wind, zo hard zelfs, dat diverse loods-
diensten in de loop van de avond en nacht het werk moesten staken: r;
Vlissingen, IJmuiden en ook op de Nieuwe Waterweg werd tijdelijk voor
de loodsdienst om kwart over acht gisterenavond gestaakt
„Op maatschappelijk gebied moet alle
scheiding tussen godsdienst en leven ver
worpen worden. Bij alle werkelijk onder
scheid lussen Kerk en burgerlijke maat
schappij blijft het leven één en mag dat
leven - ook het openbare niet losgerukt
worden van God en godsdienst. Daarom
moeten KerJj en Staai ook samenwerken
en er moet geestelijke harmonie bestaan
tussen ons persoonlijke en ons maatschap
pelijke leven".
alle schepen
Om kwart over elf gisteravond werd
door het 7215 brt metende Engelse stoom
schip „Cargill". toen het ter hoogte van
IJmuiden voer. het eerste noodsein uit
gezonden. Het schip, waarvan de machine
was uitgevallen, had onmiddellijk hulp
nodig. De Engelsman was op ongeveer
20 kilometer ten West-Noord-Westen van
IJmuiden.
Om 11.45 voer de reddingboot „Neel-
tje Jacoba" uit, terwijl het bergmgs-
vaartuig „Cycloop" eveneens de Noordzee
op ging. Er stond toen een zeeT hoge zee
met windkracht van acht tot tien. Om
half 1 flitsten vuurpijlen door de zwarte
lucht: de ankers van de „Cargill hadden
losgelaten.
Een kwartier later meldde de kapitein
van de Engelsman, dat het scheen, dat de
ankers toch weer hielden. De toe
stand waarin de „Cargill" zich bevond
werd blijkbaar steeds minder ongunstig,
want om half 2 vannacht deelde de kapi
tein mede, dat het schip op zijn ankers
lag te rijden. Twintig minuten later
seinde men van de Engelsman, dat
men geen hulp meer nodig had, als de
„Cycloop" in de nabijheid bleef.
De reddingboot „Neeltje Jacoba" kon
echter voorlopig nog niet in IJmuiden
binnenlopen, want de Urker kotter Uk
59, die in de omgeving van deze haven
voer. raakte eveneens in moeilijkheden.
De reddingboot ging ogenblikkelijk op
zoek naar de Nederlandse kotter.
Later in de nacht bereikte de „Neeltje
Jacoba" de Uk 59, doch hoefde niet te as
sisteren. Het schijnt dat de kotter
Woensdagavond laat ter hoogte van Eg-
mond aan Zee. al met moeilijkheden te
kampen had. Om kwart'over drie was
het scheepje vlak ten N. van IJmuiden;
de „Neeltje Jacoba" was toen in de na
bijheid doch de motor van de Uk 59 liep
nog. Vanochtend om zes uur is de Uk 59
behouden tussen de pieren van IJmui
den aangekomen.
A'og meer schepen
Op 80 mijl ten Noorden van Terschel
ling raakte een Deens schip in moei
lijkheden waarop de sleepboot „Hol
land" van de rederij Doek'sen ter assis
tentie uitvoer.
Korte tijd later seinde de vermoede
lijk Duitse kotter „Vineta", dat hij on
geveer 90 mijl en Noorden van Ame
land-Terschilling in nood zat. De Duitse
kotters „Zufriedenheit" en „Capella" wa
ren in de nabijheid. Later kwam het be
richt. dat de drie schepen samen op-
stoomden.
Kreet van de Doggersbank
Van circa 120 mijl ten Noorden van Den
Helder kwam nog een kreet om hulp: het
1439 ton metende Deense stoomschip
„Rikke Skou" uit Kopenmagen seinde, dat
het op ongeveer 50 tot 60 mijl ten Zuio
Oosten van de Doggersbank in nood ver
keerde. De Deen. die in 1907 werd ge
bouwd, had in de storm een gebroken
stuurgerei opgelopen. De Duitse sleepboot
„Wotan" voer na de dringende oproep om
hulp van het Waddeneiland Borkum te)
assistentie uit naar de Deen die de vo
rige week Zaterdag uit IJmuiden was ver
trokken.
Later werd gemeld, dat het Noorse schip
Congo", dat ook te hulp was gesneld,
enige uren later de positie, opgegeven in
het noodsein, bereikt had, doch daar de
„Rikke Skou" niet had aangetroffen
Deklading verloren
Nog een ander Duits schip kreeg het te
kwaad in de woeste zee. Het was het 993
brt metende en in 1909 gebouwde stoom
schip „Helene Russ". De ontvanger was
defect geraakt en het schip had reeds de
deklading verloren. Maar de toestand liet
zich toch ernstiger aanzien, dan hu m
werkelijkheid was, want omstreeks hau
drie vannacht seinde de „Helene Russ
dat er op dat ogenblik geen assistentie
meer nodig was.
De staking waardoor reeds dagenlang
het werk in een deel van de havens van
Londen wordt verlamd, is Woensdag uit
gebreid, doordat 30» controleur»' die de
ladingen der schepen moeten opnemen
besloten geen haventerreinen te betreden
waarvan de arbeiders bij een geschil be
trokken zijn.
Op een bijeenkomst van stakers deelde
een stakingsleider mee, dat' Nederlandse
havenarbeiders telegrafisch om inlichtin
gen hebben verzocht over schepen, welke
mogelijk van Londen naar elders worden
gedirigeerd, om daar te worden gelost.
Het bewuste telegram is, naar A.N P
mededeelde, afkomstig van het „Onafhan.
kelijk Verbond van Bedrijfsorganisatie-
(O.V.B.) de destijds van de E V C. afge
scheiden groep, die haai hoofdkwartier u
Rotterdam heeft.
In New York is intussen vandaag de
staking van 25.000 havenarbeiders geëin
digd.
De commissie van de betrokken arbe
dersvakbond- „International Longsho-e.
man's Association", voor de lonen b*
krachtigde Woensdag een overeenkom-
ter regeling van het arbeidsconflict, d
de avond tevoren met hulp van bemidde
laars van de regering tussen de vakorga
nisties en de werkgevers was gesloten.
