Richtlijnen voor loonvorming voortaan
door de S.E.R. vast te stellen
Bedrijfstaksgewijze
lijnen element
afwijking van SER-richt-
van loonpolitiek
CENTRAAL PENSIOEN
BUREAU
Ned. Textiel jaarbeurs gaf geen
volledig beeld
Om de oogst in Brabantse polders
De jongens van „Ave Maria"
rooiden liet wel
isS
NIEUWE COKESFABRIEK YAN
DE STAATSMIJNEN
Levensverzekering-
Maatschappijen:
werken samen in
RYNBENDE'S
NIEUW ROOD
m
Capaciteit voorlopig
3000 ton per dag
Waakzaamheid met het oog op buitenlandse
concurrentie geboden
Vliegende bakfiets...
Van „aardappelinoelieid" geen sprake
VRIJDAG 15 OCTOBER 1954
PAGINA S
Onder handhaving van de voordelen en met ver
mijding van de nadelen van het huidige systeem
dienen naar de mening van het bestuur van de
Stichting van den Arbeid, als uitgangspunten
voor het toekomstige systeem van loonvorming
de navolgende wenselijkheden zoveel "mogelijk
gerealiseerd te worden:
1. De primaire verantwoordelijkheid voor de
loonvorming dient zoveel mogelijk te
berusten hij het bedrijfsleven, waarbij de
2.
3.
overheid als hoedster van het algemeen
belang een aanvullende taak heeft.
Het algemeen loonniveau dient steeds in
overeenstemming te zijn niet de fundamen
tele economische en sociale factoren (werk
gelegenheid, betalingsbalans, ruilvoet, een
sociaal verantwoord loonniveau).
Een zo grote mogelijkheid van diffe
rentiatie in de lonen en andere arbeids
voorwaarden als met de coördinatie
gedachte in overeenstemming is te brengen.
Instelling Loonraad
Vaststelling van richtlijnen
Schorsing of vernietiging
door overheid
Meerderheid van 5/9
in S. ER-
De cokes is „gaar
Algemene loonronden
NOOIT ZO NIEUW ALS NU!
Uitvoering van de
controle
ERNSTIG AUTO-ONGELUK
BIJ UITHOORN
LAGERE GEWICHTSGRENS
VAN BACONVARKENS
In verband met Londense
havenstaking
„Schoften'
„Ik plak ze in m'n herbarium
KINDERPOSTZEGELACTIE
GAAT BEGINNEN
CONCERTGEBOUW
ORKEST
uit moeilijkheden
VIJFTIG TON STRO
VERBRAND
BUMPERSPEL IS HAZARD
Nasleep Enschedese kermis
T
GEVONDEN: EEN SKELE
BEVRIJDINGSPOSTZEGEU
zal
Hiervan uitgaande komt men tot een
systeem van loonvorming, dat enerzijds
een nationaal karakter dient te dragen
in zoverrehet gemiddelde loonniveau
r.ioet zijn afgestemd op de fundamentele
economische en sociale factoren van de
Nederlandse volkshuishouding met be
hulp van door het toporgaan van het
bedrijfsleven, de S.E.R., vast^ te stellen
richtlijnen.
Anderzijds dient het systeem van loon
vorming een coördinerend karakter te
dragen, opdat met inachtneming van
economische en sociaal verantwoorde dif
ferentiaties een harmonische loonopbouw
in de onderscheiden bedrijfstakken en
ondernemingen gewaarborgd blijft.
Het spreekt vanzelf, dat een dergelijk
systeem van loonvorming gezien moet
worden als een resultante var. ter zake
levende wensen voor de naaste toekomst,
zodat op langere termijn gezien dit voor
gestelde systeem nog aan veranderingen
onderhevig kan zijn.
Gezien bovengenoemde uitgangspunten,
het duidelijk zijn, dat ook in het
n:euwe systeem van de loonpolitiek be
paalde richtlijnen noodzakelijk zijn.
Verondersteld wordt, dat de S.E.R.
een analyse cn prognose zal opstellen
met betrekking tot de economische
situatie, welke zal worden toegespitst
op de loonpolitiek, waarmee een uit
spraak zal worden verkregen over het
algemene loonniveau. Het maken van
deze analyse en het opstellen van de
prognose geschiedt als regel één keer
per jaar, tenzij bijzondere omstandig
heden aanleiding geven van deze regel
af te wijken.
Indien deze prognose en analyse daartoe
aanleiding geven, zal vervolgens de Stich
ting van den Arbeid (of een ander orgaan
van overleg van de centrale werkgevers-
en werknemersorganisaties) geraadpleegd
dienen te worden met betrekking tot een
eventuele wijziging in en aanvulling van
de richtlijnen voor de loonpolitiek en de
details daarvan. Het bij dit overleg ge
vormde oordeel wordt vervolgens ter ken
nis gebracht van de S.E.R., waarna de
SE.R. al oi! niet een wijziging van de
richtlijnen vaststelt Overeenkomstig de
bestaande verlangens komt door middel
van deze procedure het vaststellen en het
wijzigen van de richtlijnen aan de zijde
van het bedrijfsleven te liggen.
Maar ook t.a.v. bet toekomstige systeem
van de loonpolitiek heeft de overheid als
hoedster van het algemeen belang een
taak, aldus het rapport van de Stichting,
ïn dit verband zij er volledigheidshalve
cp gewezen, dat de overheid bij de nieuwe
procedure, ter vaststelling van richtlijnen,
reeds betrokken is, want bij het behande
len van de richtlijnen in de S.E.R. heeft,
naar het oordeel van het Stichtings
bestuur, de overheid de gelegenheid door
middel van waarnemers van haar inzich
ten blijk te geven.
Wanneer de S.E.R. met betrekking tot
het wijzigen en vaststellen van de richt
lijnen een besluit neemt, dient een der
gelijk besluit door de overheid te kunnen
worden geschorst of vernietigd.
Met het oog hierop verdient het, volgens
het Bestuur van de Stichting van den
Arbeid, dus aanbeveling, dat er een rede
lijke termijn aanwezig is tussen het ne
men van een besluit en het inwerking
treden daarvan.
Het Stichtingsbestuur is van oordeel,
dat het aanbeveling verdient voor de hier
in het geding zijnde besluitvorming een
meerderheid te verlangen van tenminste
5/9 van het aantal door de S.E.R. uit te
brengen stemmen.
Dit getal van 5/9 is ontstaan op grond
van de overweging dat, mocht zich het
biizondere geval voordoen dat de leden,
benoemd door de werkgevers- en werk
nemersorganisaties en bloc een tegenover
gestelde opvatting over het te nemen be
sluit zouden hebben, 2/3 van het aantal
kroonleden de doorslaggevende beslissing
zou moeten geven.
Afwijkingen van richtlijnen
Het rapport acht het wenselijk, be
drijfstaksgewijze afwijkingen te er
kennen als een element van de loon
politiek. Deze bedrijfstaksgewijze af
wijkingen dienen gegrond te zijn op de
verschillen, welke in bedrijfstakken
kunnen bestaan ten opzichte van de
gemiddelde cijfers inzake de werk
gelegenheid, productiviteit en renta
biliteit.
Bepaalde „formules" kunnen naar de
mening van het Stichtingsbestuur, hier
voor moeilijk gebezigd worden, doch in
een verstandig beleid en in een juisu-
aansluiting bij de bestaande practijk zal
ongetwijfeld de beste waarborg gelegen
zijn voor een loonpolitiek, weike ge
baseerd is op de bovengenoemde uit
gangspunten.
Het bestuur van de Stichting van
den Arbeid is van mening, dat in col
lectieve regelingen van arbeidsvoor
waarden, indien partijen dit overeen
komen, een zekere mate van onder
nemingsgewijze differentiaties moge
lijk moet zijn.
Op dit punt is het bestuur van de
Stichting echter niet unaniem in zijn oor
deel. Een deel van het bestuur meent,
dat dit beginsel nader door de S.E.R.
dient te worden uitgewerkt, terwijl en-
kele leden de mening zijn toegedaan, dal
hierdoor inbreuk zou worden gemaakt op
de coördinatie in de loonpolitiek^ Een
ander deel van het bestuur wil de be
slissing over dit punt echter aan contrac
terende partijen overlaten, zij het onder
goedkeuring van de uitvoerende instantie,
welke de eventuele differentiatie per
onderneming in overeenstemming zal
moeten brengen met de coördinatie in de
loonpolitiek.
„E.R.K." Levensverz. Mij. N.V.,
Nijmegen
N.V. Ned. Verz. Mij. „Si. Willibrordus"
Utrecht
N.V. Verenigde Verz. Mijen (V.V.M.),
Utrecht
Qir J, A. Duynstee
Bezuidenhoutseweg 54 - Tel. 773459
',-Gravenhage
De Staatsmijnen nemen vandaag een
nieuwe cokesfabriek in gebruik, welke
onder de gemeente Beek gelegen is op
een ongeveer 100 hectaren groot terrein
langs de spoorlijn Maastricht-Sittard.
Dank zij deze nieuwe fabriek, welke de
te Treebeek gelegen oude cokesfabriek
„Emma" der Staatsmijnen zal vervangen,
kan men thans, evenals voor de oorlog,
per dag weer circa 10.000 ton kolen tot
cokes verwerken. De Beekse fabriek zal
eveneens de naam „Emma" dragen. De
officiële inbedrijfsteiling werd vanmor
gen verricht door de minister van Econo
mische Zaken, prof dr J. Zijlstra.
De kolenproductie der Staatsmijnen
bestaat voor het grootste deel uit vet-
kolen, d.w.z. uit kolen met een hoog ge
halte aan gasrijke bestanddelen. Deze
vetkolen kunnen niet als huisbrand wor
den gebruikt; zij lenen zich echter uit
stekend voor de fabricage van cokes.
Het lag dus voor de hand, dat de Staats
mijnen zich op cokesfabricage gingen
toeleggen, temeer daar op basis van het
gas. dat bij deze fabricage vrijkomt, de
productie van. tientallen soorten chemi
caliën kon worden gebouwd. Met de
bouw van de cokesfabriek te Treebeek
begon men in 1916. Haar product ver
kreeg al spoedig een uitstekende inter
nationale reputatie en de vraag werd op
de internationale markt zo groot, dat de
Staatsmijnen in 1929 overgingen tot de
bouw van een tweede cokesfabriek bij de
staatsmijn Maurits te Geleen.
Cokesovens hebben slechts een beperk
te levensduur, 25 a 30 jaar namelijk. Na
de oorlog bevonden zich zodoende vele
cokesbatterijen van de in 1916 gebouwde
cokesfabriek Emma in een slechte toe
stand.
Daarom werden plannen ontworpen
voor de bouw van een nieuwe cokesfa
briek. Om verschillende redenen besloot
men deze fabriek te Beek m de nabij-
heid van de staatsmijn Maurits te vesti
gen. Met de bouw werd een begin ge
maakt in 1950. Op de oude cokesfabriek
Emma te Treebeek werd eind Juni j.l.
de laatste oven gedrukt. Haar vervan
ging werd een feit, toen dezer dagen of
ficieus twee batterijen van de nieuwe
cokesfabriek Emma in bedrijf werden
gesteld.
Deze twee batterijen hebben een ge
zamenlijke kolenverwerkingscapaciteit
van circa 3.000 ton per dag. De capaci
teit van de cokesfabriek Maurits be
draagt 7.000 ton per dag. In de loop van
de komende twee jaren zal de nieuwe
cokesfabriek Emma nog met een derde
batterij worden uitgerust. Haar capaci
teit zal daardoor te zijner tijd stijgen tot
4500 ton per dag..
De twee batterijen van de cokesfa
briek Emma zijn ongeveer honderd
meter lang en bestaan beide uit 75 ovens.
In deze ovens worden de vetkolen onder
afsluiting van de buitenlucht verhit tot
circa 1100 graden.
Het grootste gebouw op het terrein
van de nieuwe cokesfabriek te Beek is
een bunker, welke 11.500 vetkolen k n
bevatten. De uit de staatsmijnen Mau
ris, Emma en Hendrik afkomstig
kolen, die worden aangevoerd vla
mijnspoor der Staatsmijnen, worden nier
in de gewenste verhoudingen gedoseerd.
Boven de bunker bevindt zich een meng-
gebouw. waarin de kolen worden fijn
gemalen en gemengd in zeer moderne
installaties.
Een juiste menging is van groot be
lang. Over lange transportbanden gaat
de cokeskool vervolgens naar de „kolen-
toren", welke tussen de twee cokesbatte
rijen is gebouwd. Onder deze toren wor
den de yulwagens geladen, welke over
het overdek van de batterijen rijden. De
ze wagens zorgen tenslotte voor het vul
len van de ovens.
Als de cokes „gaar" is, d.w.z. als do
vetkool geheel in cokes is omgezet, wor
den de ovens met behulp van een spe
ciale drukmachine geledigd. De gloeien
de massa wordt daarna met water ge
blust en gaat dan naar de zeverijen, waar
de cokes naar stukgrootte wordt gesor
teerd.
In 1953 verwerkten de Staasmüncn in
totaal 3.233.000 ton vetkolen tot cokes,
hetgeen neerkwam op 8.859 ton per dag.
Deze hoeveelheid kolen leverde 2.445.000
ton cokes op. Het aandeel van de Staats
mijnen in de totale cokesproductie van
Nederland (cokes- en gasfabrieken teza
men) bedroeg in 1953 acht- en-zestig pro
cent. Circa 55 procent van het binnen
landse cokesverbruik werd in 1953 ge
dekt, terwijl 1 millioen ton werd ge
ëxporteerd.
Na het voorafgaande stelt 't Stichtings
bestuur thans de vraag, op welke wijze de
practische toepassing van de loonpolitiek
dient te geschieden.
Ook in de toekomst verdient het aan
beveling, dat partijen in gezamenlijk over
leg tot een voorstel inzake de regeling
van lonen en andere arbeidsvoorwaarden
komen.
Het nieuwe orgaan, dat belast zal wor
den met de uitvoering van de toekomstige
loonpolitiek, zal mede tot taak hebben,
voor zover nodig, een voortgezet overleg
van partijen te bevorderen. Hoewel dit
orgaan ook de bevoegdheid zal hebben
een loonregeling vast te stellen, zal van
deze bevoegdheid een voorzichtig gebruik
moeten worden gemaakt.
Uitgaande van de vermelde publiek
rechtelijke bevoegdheden, welke ook bij
de uitvoering van de toekomstige loon
politiek aanwezig zullen zijn, is aandacht
geschonken aan de vraag, welk orgaan
met. deze uitvoering belast zal moeten
worden. Hierbij is enerzijds in aanmer
king genomen de reeds eerder wenselijk
geachte coördinatie in de loonpolitiek en
anderzijds de behoefte het georganiseerde
bedrijfsleven bij de uitvoering van de
loonpolitiek meer verantwoordelijkheid te
laten dragen dan tot dusverre het ge-
va! was.
Op grond van deze overwegingen
zou het aanbeveling verdienen over te
gaan tot de instelling van een Loon
raad, als een vaste commissie van de
S.E.R., zij het ook met een bijzonder
karakter. Voor zover uit de inhoud van
dit rapport voortvloeit, dat bevoegd
heden van het huidige College van
Rijksbemiddelaars met betrekking tot
de loonpolitiek dienen over te gaan
naar de S.E.R., zal daarvoor een wette
lijke regeling getroffen moeten wor
den. Bij het inwerkingtreden van deze
wettelijke regeling wordt veronder
steld, dat het College van Rijksbemid
delaars zal ophouden te fungeren.
Om practische redenen zou het verder
aanbeveling verdienen, dat de S.E.R. de
uitvoering,van de loonpolitiek, al of niet
onder 't stellen van nadere regelen, aan de
I-oonraad delegeert met inbegrip van het
toetsingsrecht ten aanzien van loonver-
ordeningen. Een dergelijke delegatie is
temeer gewenst, omdat de Loonraad tn
feite voortdurend op korte termijn be
paalde beslissingen zal moeten nemen.
De Loonraad dient te worden samen
gesteld uit vertegenwoordigers van werk
nemers en werkgevers benevens kroon-
leden.
De hierboven genoemde instelling van
de Loonraad zal dienen plaats te vinden
door de S.E.R. in overleg met de betrok
ken ministerfs).
Ook is nog aandacht geschonken aan de
vraag, in hoeverre en op welke wijze de
Loonraad Ingeschakeld moet worden met
betrekking tot eventuele algemene loon
ronden, zoals deze na 1945 verschillende
keren hebben plaats gevonden.
Een wijziging van de richtlijnen zal,
zoals eerder in dit rapport werd uiteen
gezet, door de S.E.R. dienen plaats te vin
den, waarbij dus ook de economische
aspecten van een dergelijke wijziging
onder ogen kunnen worden gezien.
Voorzover daartoe aanleiding be
staat doch alleen in zeer bij
zondere omstandigheden, welke lei
den tot schoksgewijze veranderingen
in de kosten van levensonderhoud,
b.v. tengevolge van overheidsmaat
regelen en voorzover deze niet kun
nen worden opgevangen volgens de
normale procedure mag de moge
lijkheid niet worden uitgeschakeld,
dat de Loonraad naar aanleiding
van een voorgenomen wijziging in de
richtlijnen en op uitdrukkelijk ad
vies van de S. E. R. een voor het
gehele bedrijfsleven algemeen bin
dende maatregel vaststelt.
'Ii liternes f. 5.90
'fi literfles f. 3.05
(exclusief statiegeld)
Bovendien heeft de Loonraad, op grond
van door de S.E.R. vastgestelde richt
lijnen, de bevoegdheid een algemene aan
wijzing of vergunning te geven met be
trekking tot b.v. het verlenen van een
extra-uitkering, het vrijaf geven op de
nationale feestdag, enz.
Voor wat betreft het toezicht op de
vastgestelde lonen en andere arbeidsvoor
waarden en de uitvoering van de controle
hiervan, wordt het in principe wenselijk
geacht, dat ook deze onder de Loonraad
zullen ressorteren. Daartoe zal in de toe
komst de Loonraad de beschikking moe
ten hebben over een looncontröle. Om
practische redenen z.al in teder geval in
den beginne deze looncontröle dienen te
worden gedelegeerd aan de bestaande
lconcontröledienst van de Arbeids
inspectie.
Het rapport legt er de nadruk op, dat
ook bij de uitvoering van de toekomstige
loonpolitiek de Stichting van den Arbeid
een bepaalde functie heeft te vervullen.
Het contact dient behouden te blijven en
de Stichting dient regelmatig op de hoog
te te worden gehouden van de stand van
zaken.
Tenslotte wordt er de aandacht op ge
vestigd. dat wijziging van de organisatie
van de toekomstige loonpolitiek uiteraard
gepaard zal moeten gaan met de nodige
wetswijzigingen en het totstandbrengen
van een afzonderlijke loonwet.
(Van onze Utrechtse redacteur)
Uit alle delen van de wereld ko
men berichten over vliegende
schotels, maar uit Laren (N.H.)
komt de primeur van een vlie
gende bakfiets. Een automobiliste
'had door het spiegeltje in haar
wagen nl. waargenomendat op
de rijksweg achter haar een auto
een 'bakfiets zodanig ramde, dat
de bakfiets de lucht inging en uit
het gezicht verdween. De politie
heeft een onderzoek ingesteld,
maar noch van de auto, die de
botsing zou hebben veroorzaakt,
noch van de vliegende bakfiets is
enig spoor gevonden. Zij ver
moedt, dat de automobiliste een
luchtspiegeling heeft waargeno-
nomen. De rijksweg helt nl. op het
bewuste punt, waar bovendien een
locale weg schuin de rijksweg
kruist. De bakfiets zal de rijksweg
zijn overgestoken juist toen de
automobiliste haar waarneming
door de spiegel deed.
De Nederlandse Textieljaarbeurs, zoals I
zij na de bevrijding in Utrecht elk voor
jaar wordt gehouden, is te klein en geeft
geen volledig beeld van wat de Neder
landse textielindustrie vermag. Het di
recte economische belang en het ogen
blikkelijk boeken van orders is in pri
maire instantie niet doorslaggevend, ook
al is het juist, dat de laatste beurzen te
Utrecht deze resultaten op behoorlijke
wjjze opleverden. Het buitenland moet
voor alles weten, dat Nederland een veel
zijdige, uitgebreide en concurrerende tex
tiel-industrie bezit. Tot op heden ontbre
ken nog steeds bepaalde sectoren van de
textiel-industrie.
Dit is voor het bestuur van de Ned. Tex
tieljaarbeurs reden geweest de alarm
klok te luiden en aan te spore- tot een
intensieve deelneming aan de komende
voorjaarsbeurs, opdat deze weer een spre
kende manifestatie moge zijn. Het zou an
ders wel eens nodig kunnen worden, dat
de Stichting over moet gaan tot het toe
laten van buitenlandse industrieën. Een
afbrokkelen van de textieljaarbeurs of
het veranderen van haar karakter zou on
getwijfeld de ex; rtpositie van Nederland
niet ten goede komen.
De Nederlandse textiel-industrie, die 'n
omzet heeft van drie milliard gulden,
moet altiji nog een kwart van haar pro
ducten in het buitenland aan de man
brengen. Met 185.000 man arbeidskrach
ten geldt de textiel-industrie na de me
taalindustrie als de belangrijkste bedrijfs
tak van ons land.
Zij slaagde erin een productie te berei
ken, die in 1953 41 pet hoger lag dan in
1938. Voor de toekomst staat haar echter
nog een zware taak te wachten. Met het
oog op de export zal zij zich nog meer
op het maken van kwaliteitsproducten
moeten toeleggen.
Wat nu de komende Textieljaarbeurs
betreft, kan reeds nu .angrnomen wor
den, dat de gevoerde actie geslaagd is,
gezien het grote aantal geboekte inschrij
vingen. De groep katoen, rayon en linnen
zal aanmerkelijk groter zijn, evenals die
van tricotage-industrie en de woningtex
tiel. Van de confectie zullen meer leiden
de industrieën deelnemen dan voorheen.
Onderhandelingen worden gevoerd over
een collectieve deelneming van de wol
lens toffen-fabrikanten.
Gisteren omstreeks twaalf uur is een
ernstige aanrijding gebeurd op de pro
vinciale weg HaarlemHilversum, onder
de gemeente Uithoorn. Een personenauto,
bestuurd door de 39-jarige heer A. L. R„
een employé van de B.P.M. op Curagao,
die te Óverveen verblijft, reed volgens de
politie waarschijnlijk tengevolge van
onachtzaamheid van de bestuurder met
een snelheid van ongeveer 80 km op een
langs de weg geparkeerde grintauto. De
rechtervoorzijde van de wagen werd ver
nield en de bestuurder moest met een
ernstige hersenbloeding worden overge
bracht naar het Diaconessenhuis te Haar
lem. De echtgenote van de heer R„ die
naast haar man zat, liep slechts lichte
verwondingen op en een shock. Ook zij
moest ter verpleging worden opgenomen
in het Diaconessenhuis. De auto werd
door de politie in beslaggenomen.
Tengevolge van de havenstaking al
daar kan thans geen bacon naar Londen
worden verscheept en beperkt de leve
rantie van bacon zich tot betrekkelijk
kleine verschepingen naar andere Engel
se havens.
Aan deze omstandigheden moet de pro
ductie van bacon tijdelijk worden aan
gepast. In verband daarmede heeft het
Bedrijfschap voor Vee en Vlees besloten
de gewichtsgrens voor baconvarkens,
welke met ingang van deze week reeds
2 kg was verlaagd, van Maandag 18 Oc
tober af wederom met 3 kg te verlagen.
Tot nader order kunnen derhalve
slechts varkens in de gewichtsgrens van
63 tot en met 70 kg voor de baconberei-
ding worden geslacht. Het hierdoor te
verwachten ruimere aanbod van slacht-
varkens op de binnenlandse markt zal
worden opgevangen door een uitbreiding
van de export van vers varkensvlees.
e
e
e
Geïmporteerd door: N.V. CIGARETTES IMPORT CY A.J. BLOK SCHEVENINGEN
Van onze correspondent)
Op de wegen rond Stampersgat en
Dinteloord, waar Westeuropa's
grootste suikerfabriek pas met de
campagne begonnen is, rijden de
wagens met „peeëjt" af en aan; een
gewoon verschijnsel tijdens de cam
pagne.
Ongewoon bij de suikercampagne
is echter bet beeld, dat nu schier
overal nog in Westbrabantse polders
te zien is: het rooien van aardappe
len. Overal groepen ijverig gebukte
mensen naar de vette kleverige klei,
waaruit nog, vOOr dc vorst invalt, de
laatste aardappel zou moeten wor
den gerooid.
Het gaat allemaal zo rap, dat men
op enige afstand nauwelijks de roti-
tineur van de amateur kan onder
scheiden. Pas als men zich in zeven
mijlslaarzen op liet veld waagt, hoorl
men aan de laai met studenten te
doen te hebben.
T wintig boterhammen
Bij landbouwer A. C. Coppens, Stoot
dijk C 26 „Dintelhoeve", tc Dinteloon
werken namelijk sinds Dinsdag enige
tientallen eerstejaars-studenten van het
juvenaat dei pateis Oblaten, Franciscus
van Sales, huize „Ave Maria" te Tilburg..
Collega's uit hogere klassen helpen elders
in Westbrabant,, met name in Kruisland'!
Noordhoek en Zundert.
Coppens is best te spreken over de ex-
tra hulp, waarvoor hij alleen maar koffie I
of thee hoeft te zetten. Boterhammen j
brengen de jongens zelf mee. Pater Joh.
Jaspers zijn collega-leraar aan het ju-
venaat, pater P. Gerwen is al even hard j
behulpzaam als de jongens zegt, dat
men anders goed kan merken, dat de
jongens nu extra werk verzetten. Velen
'slaan twintig boterhammen in achter el
kaar naar binnen. Maar de studenten
zijn dan ook al 's morgens om vijf uur
uit de veren en pas op hetzelfde uur een
half etmaal later hebben ze „avond", zo- I
als dat bij de boeren heet. Dan contro
leert landbouwer Coppens met tevreden
heid zijn velden: een week geleden
moesten er nog drie hectare worden ge
rooid en nu nog nauwelijks één. Woens
dag gaven de jongens een laatste „mep"
en toen hadden ze het ver gerooid.
We hoorden slechts één jongen zeggen,
dat hij zich Woensdag ziek wilde melden;
de rest toonde geen enkel teken van
„aardappelmoeheid". Integendeel, er ging
een gejuich op, toen pater Jaspers ver
telde. dat er nog één dag hulp zou wor
den verleend. De aankomende priester
studenten vatten hun taak namelijk zeer
sportief op en tussen de bedrijven door
verenigen ze het nuttige met het aange
name. 's Middags zijn ze „schoften" zeg
gen ze en dan trekken ze in groepjes
naar het Volkerak.
Je moet ze met die „zevenmijlslaar
zen", verstrekt door bemiddeling van de
Heide Mij, door de Westbrabantse polders
zien stappen. Knapen van rondom de
twaalf jaar met maat 50 en nog wat. Drie
paar kousen blijken niet voldoende om
de vacuums op te vullen. „Maat dat mag
de patat niet rooien", zeggen de jongens
lachend en als weer een wagen vol
„eigen gerooide piepers" voorbij komt,
worden de jongens, die er triomfantelijk
bovenop tronen, bekogeld met klokhui
zen van appels, gekregen van een dank
bare boer Coppens
De eerste Idas van het juvenaat „Ave
Maria" te Tilburg rooit het wel daar in
Westbrabant, waar ze op het aardappel
veld van boer Coppens graag poseerden
voor onze fotograaf. Boven op de wagen,
links bovenaan, zit in witte overall
„voorwerker' pater Joh. Jaspers.
Het zijn allemaal „Meerlanders" die
hier rooien; een aardappel, die lang goed
blijft en practisch niets heeft geleden
van de aanhoudende regen. Alleen treft
men af en toe meer klei dan aardappel!
De grilligste vormen worden door de
studenten zorgvuldig bewaard: „Ik plak
ze in m'n herbarium", zei er een. Opzich
ter C. Nelemans lacht eens goedmoedig.
Drie weken had hij toezicht bij het ont
ginnen van de Ettense beemden en nu
dit werk stilgelegd is vanwege de nood
hulp. staat hij daar ineens tegenover
piepjonge priesterstudenten. Zelf uit
Hoeven afkomstig weet hij echter wel
van wanten en de jongens kunnen best
met hem opschieten. Vele handen maken
licht werk en daarom komen alle zak
ken aardappels op de transportwagen,
ook al weegt een zak piepers thans door
de vele klei zowat dertig kilo meer dan
anders.
Het is allemaal zo anders als anders,
ook voor de studenten, die daarom juist
volop ambitie in hun werk hebben en in
drie dagen ook werken voor drie
„Aardappelmoeheid?" De priesterstuden
ten hebben het voorgoed uit hun woor
denboek geschrapt!
Vandaag is het weer zover. Dan
staan de kinderen, die gewoonlijk op
uw stoep spelen, om een geheel andere
reden op deze toegang tot uw huis. bonzen
de jongens van de bovenburen, die soms
de kalk van het plafond stampen, nu be
scheiden op uw deur en lopen de meisjes,
die op de straat zo dikwijls uw leven met
een autoped of springtouw bedreigen, rus
tig maar kordaat langs uw ramen. Ze
schijnen hun speelgoed en baldadigheid
vergeten te zijn en een verantwoordelijke
taak op de schouders te hebben genomen.
Dat hebben ze ook, want ze bellen bij u
aan om u te vragen kinderpostzegels te
kopen ten bate van hun misdeelde leef
tijdgenootjes. voor die kinderen, die om
één of andere reden niet zo volop van het
leven kunnen genie ten* als zij.
Gedurende vijf dagen (15—20 October)
zullen ruim 350.000 jongens en meisjes er
op uit trekken om huis aan huis de be
stellingen op te nemen. Men behoeft geen
geld gereed te leggen, want pas bij de af
levering, die omstreeks half November zal
plaats vinden, mag u betalen. Speciale
prentbriefkaarten zullen ook dit jaar weer
worden verkocht.
Voor de zesde maal sinds het einde van
de oorlog zal er door hetgezonde kind
voor het misdeelde kind worden gewerkt.
Laten we trachten het bedrag, dat ver
leden jaar werd ingezameld 1.000 000
(de scholieren brachten hiervan f 700 000
bijeen) te overtreffen. Stel de kinderen,
die dezer dagen aan uw deur zullen klop
pen, niet teleur. Zij en hun misdeelde ka
meraadjes rekenen op u!
Naar wij van de zijde van het ministerie
van O., K. en W. vernemen, is aldaar be
richt ontvangen, dat voor de moeilijkhe
den, gerezen tussen de Amerikaanse im
presario N.C.A.G. en de N.V. het Con
certgebouw een oplossing is gevonden, in
die zin, dat in elk geval de tournee van
het Concertgebouworkest in Amerika on
gehinderd voortgang kan vinden.
papaal
(Van onze correspondent)
Gistermiddag ontstand brand op een der
stroozoiders van de Halmplankfabriek der
Fa. Van EngelenVugts te Someren
(N.B.) In het zeer brandbare materiaal,
waarvan ongeveer vijftig ton op deze zol
der was opgeslagen, breidde het vuur zich
onder grote rookontwikkeling snel uit. De
brandweer uit Asten en later die uit
Eindhoven wisten, geassisteerd door per
soneel van de fabriek, de brand tot de
zolder te beperken. De 50 ton stroo gin
gen echter verloren. De schade bedraagt
ongeveer 35.000. Van de fabriek werd
alleen het dak beschadigd.
Het Arnhems Gerechtshof heeft giste
ren drie kermis-exploitanten, die 14 dagen
geleden terecht stonden wegens overtre-
i ding van de loterijwet, ieder veroordeeld
i tot 1 boete subs. 1 dag hechtenis Hier
mede heeft het Hof als zijn mening uit
gesproken, dat het bumperspel. dat zij op
de Enschedese kermis in het publiek had
den laten beoefenen, principieel als
hazard moet worden beschouwd en der
halve niet toegelaten kan worden. De
Almelose rechtbank was een andere op
vatting toegedaan. Zij sprak de betrokke
nen vrij.
Het aantal gevonden voorwerpen op het
Leidse politiebureau is uitgebreid met een
zeer merkwaardige vondst. Bij de restau
ratie van het Waaggebouw heeft men in
de ruimte boven een van de gewelven een
menselijk skelet gevonden, dat met draad
jes aan elkaar was gebonden. Men leidt
hieruit af, dat het skelet gebruikt werd
bij het geven van colleges aan medische
studenten. Vermoedelijk werd het als de
monstratie-materiaal gebruikt door Boer-
haave. De politie heeft zich over het ge
beente ontfermd, evenals over het ge
raamte van een kat, dat even later uit de
zelfde ruimte werd opgediept.
Het ligt in de bedoeling in Mei 1955,
wanneer ons land 10 jaar zal zijn bevrijd,
een bijzondere postzegel zonder toeslag
uit te geven. Deze postzegel zal „10 jaar
bevrijding" moeten accentueren. Nadere
gegevens omtrent kleur, voorstelling en
ontwerper zullen volgen.
