GEVAREN bij Qverheidszor
Richting: meer vertrouwen in
particulier initiatief
Koning van Boeganda mag naar-
zijn land terugkeren
Totale uitvoer eerste halfjaar
op peil gebleven
Groningen streeft naar groter
welvaart
Sedert tachtig jaar bevolkings
groei geremd door groot vertrek
Nieuwe competitie-indeling
is in de maak
Intellectuele autocraat en
warm voelend mens
een
C.V.P. hield zich
opvallend kalm
H
525ste STAATSLOTERIJ ->* k'°> - 3e
Export Nederlandse confectie
Rijk zal moeten bijspringen
Een vrouw over Churchill
Jlet leven van een mens moet aan
een kruis genageld zijn"
Maatschappelijke zorg wordt heel anders dan
vroegere armenzorg
Vergadering van Loekiko eindigde in
groot tumult
SS.
friese boerderij
Afzet in België en West-Duitsland gedaald
Welvaartsrapport voor de provincie
aangeboden
Trygve Lie als schrijver
Flinke stijging Engelse
vrachttarieven
PAGM
WOENSDAG 17 NOVEMBER 1954
Kamerdebat over Belgische
regeringsverklaring
BRUSSEL, Dinsdagavond.
(Telef van onze Brusselse correspondent)
In de Kamer werd Dinsdag het debat
voortgezet °ver regeringsverklaring
UITGEBRAND
ZUID-DUITSE KATHOLIEKE
ARBEIDERS WILLEN LOS
VAN D.G.B.
Op Woensdagen
HeLiSrk",rykf„b0ek> ,\vant het tekent
in enkele forse lijnen de Oude
Leeuw m al zpn veelzijdigheid Doch
geen van de schrijvers heeft wellicht
Churchill zó raak getekend als die ene
vrouw. Lady Carter. Laat ons daarom
haar aan het woord laten, want ztf doet
ons een Churchill zien. die slechts weini
gen kennen. Lady Carter dan schrilft
(als wij, hier en daar een greep doende,
verschillende uitlatingen bij elkaar le-
Churchill en de klassieken
Intellectuele autocraat'
Industriële werkgelegenheid
Verbetering verkeersverbin
dingen
Waarom geen Nederlandse
uitgave van „The Intercourse
of Peace"
Index belandde in October
op 99.5 (v.m. 90.6)
te
van
De Armenwet van 1912 is al sinds jaar
en dag sterk verouderd. In verband hier
mede is in 1947 een staatscommissie-
Vervanging Armenwet ingesteld, die to*
taak had te onderzoeken, welke wette
lijke voorzieningen op het stuk van de
sociaal-charitatieve zorg behoren
worden getroffen. De uitvoering
deze taak heeft de commissie heel wa
tijd gekost, hetgeen wel voofal za
samenhangen met de delicate kan ea>
welke aan de haar gegeven opdrac
vastzaten, maar onlangs is dan em e"
lijk, na ruim zeven jaar, het lang-ver
beide eindrapport verschenen waarin
resultaten van haar onderzoek zijn neer
gelegd. in de afgelopen jaren wa.ren
intussen al, gelijk bekend, enige partiele
voorstellen inzake openbare Inzamelin
gen geneeskundige armenzorg, alimen
tatie en verhaal, en woonwagens aan
de regering gedaan.
Sinds 1912 is de armenzorg uitgegroeid
tot het veelomvattende maatschappelijke
werk onzer dagen. De commissie heeft
er echter van afgezien het maatschap
pelijke werk in ruime zin in één wet
samen te vatten, hetgeen heel begrijpe
lijk is, daar tot dusverre niemand erin
geslaagd is een bevredigende definitie
van maatschappelijk werk op te stel
len. In plaats hiervan heeft de commis
sie het meer beperkte en makkelijker
te omlijnen begrip: „maatschappelijke
zorg" tot uitgangspunt gekozen, waar
onder zij verstaat die zorg, welke is af
gestemd op de bijzondere maatschappe
lijke nood van het gezin of het individu
In de pas verschenen Gids voor Maa
schappelijk Werk wordt de maatschap
pelijke zorg op dezelfde wijze omschre
ven. Dit meer beperkte begrip biedt o.i
stellig een goede grondslag voor een
nieuwe wet welke is aangepast aan de
huidige situatie! Een markant verschil
tussen de vroegere „armenzorg" en de
„maatschappelijke zorg", zoals door de
commissie beoogd, is, dat laatstgenoem
de niet zoals de armenzotg beperkt is
tot een bepaalde laag van de bevolking
Uit elke bevolkingslaag komen thans de
gevallen voor, waarbij de omstandig
heden noodzaken tot het inroepen van
maatschappelijke zorg.
Het Is k'er n'e' de P'aats om in detail?
in te gaan op het omvangrijke rappor',
van de staatscommissie. Wij bepalen oris
hier tot enkele opmerkingen. In de eer
ste plaats de verhouding tussen overheid
en particulier initiatief. In de Armenwet
van 1912 heeft de wetgever het particu
liere initiatief primair gesteld. In feite
is dit echter geheel overvleugeld door
rechtstreekse overheidszorg. Dit is te
wijten aan het tekort schieten van het
particulier Initiatief zelf en van de over
heid, die de particuliere zorg onvoldoen
de steunde en stimuleerde. Na de bevrij
ding heeft het particuliere initiatief zich
echter in toenemende mate hersteld en
vernieuwd. Tevens heeft men meer oog
gekregen voor de grote gevaren, welke
schuilen in rechtstreekse overheidszorg
op dit terrein, dat juist door de ontwikke
ling der laatste decennia n sterk levens
beschouwelijke inslag heeft gekregen
In het licht van deze situatie wordt te
recht van de wetgever gevraagd, dat hij
een ontwikkeling in de richting van een
meer toevertrouwen aan hét particuliere
initiatief zal bevorderen.. Al. is dp' com
missie in het huidige stadium tegen een
volledige en nauwkeurige regeling te
dezer zake, in ,de nieuwe wettelijke rege
ling, welke zij voorstelt, opent zij voor
een zodanige ontwikkeling stellig reële
mogelijkheden. In het bijzonder denken
we hier' aan het subsidie-artikel. De.
commissie heeft zich ten déze op het
standpunt geplaatst,' dat het verlenen
van subsidie regel moet zijn en Bist
beperkt tot bijzondere gevallen, zoals
in de Armenwet van 1912 het geval is.
Ter voorkoming van willekeur is de
subsidieverlening met tal van rechts
waarborgen omgeven. Er is ook een be-
roepsrecht in deze zin, dat de Kroon
bij weigering van subsidie op gronden
in strijd met goede regelen van maat
schappelijke zorg de verplichting tot het
geven van subsidie kan opleggen. Het is
duidelijk, dat de positie van het parti
culiere initiatief hierdoor niet onaan
zienlijk is versterkt, hetgeen ook alles
zins geboden is.
Ter bevordering van de samenwerking
op dit gebied stelt de commissie een stel
sel voor van sociale raden, die, op lan
delijk, provinciaal, regionaal en plaatse
lijk niveau, het gehele land bestrijken.
Deze samenwerking is in het huidige
ontwikkelingsstadium onontbeerlijk ge
worden. De wijze, waarop de commissie
aan deze eis des tij ds vorm geeft, lijkt
ons wel verantwoord. Bij de samenstel
ling is dezelfde procedure gevolgd als
in de wet op de bedrijfsorganisatie t.a.v.
de P.B.O.-organen.
Het rapport bevat nog vele andere
interessante punten. Het is te hopen,
dat de regering na de belangrijke voor-
arbeid van dë staatscommissie binnen
kort tot indiening van een ontwerp van
wet op de maatschappelijke zorg zal
overgaan, dat de hoognoodzakelijke aan
passing van de wetgeving op dit gebied
aan de sterk gewijzigde situatie be
lichaamt.
De Britse minister van koloniën, Len-
nox-Boyd, heeft Dinsdag in het Lager
huis bekend gemaakt, dat de verbannen
Kabaka (koning) van Boeganda op be
paalde voorwaarden als constitutioneel
monarch naar zijn Oost-Afrikaans rijk
terug zal mogen keren indien het in
heemse parlement.de Loekiko de
voorkeur geeft aan zijn terugkeer hoven
de verkiezing van een nieuwe vorst.
De Britse regering publiceerde de
voorgestelde constitütiofiele hervormin
gen, waarover de deskundige professor
Hancock, vertegenwoordigers van de
Loekiko en de gouverneur van Oeganda,
waarvan Boeganda de belangrijkste
provincie vormt, sir Andrew Cohen,
het eens waren geworden.
In de bekendmaking werd gezegd,
dat de regering had besloten dat de
Loekiko na een passende tijd de gele
genheid zou krijgen zijn keuze te doen.
Deze had de terugkeer geeist van de
dertigjarige kcujing, die het vorig jaar
plotseling werd afgezet, omdat _nij fttet
samenwerkte iti de zaken van Oeganda
als geheel;
van de vorig* week. Deze zitting had in
strüil met wat aanvankelijk werd ver
wacht "en kalm verloop. c.V.P.-
iprekers werden wel systematisch door
sprekers derheid luidruchtig onder
„ken mTar tot werkelijke incidenten
s?nnSmgsv^klar 1 beloften in. dat een
stonden zelfs zovele be de
hberaai blad. dus een blaa v mi
meerderheid, er over schreet, er mm
stens vi.mig jaar zouden nodig «I
ze in te lossen! In feite, aid
JarTJ;Vs de verklaring leeg t„ssen
getuigt bovendien van een ma ,ners E
liberalen en de socialistische Par,tneLrf- de
is onder hen maar één accoord. m.
strijd tegen de katholieke scholen.
De heer Busset, voorzitter van de socia
listische partij die vervolgens aan n
woord kwar"' trachtte de leegte van
regeringsverklaring te verdoezelen door
het te doen voorkomen, dat de regering
vast in het zatte! zit en van België zo tets
als een land van belofte zal maken. Nu
was het de beurt van de C.v.P.-ers af en
tnp teeen bepaalde beweringen en ver
keerde voorstellingen van de heer Busset
teDM°kwamnoP het iPrek«sgestoelte de
liberale oud-minister Deveze, die de steun
van ziin partij aan de„ reSer>ng bracht,
„il verdedigde verder de liberale minis
ter van financiën, de heer Liebaert die
rinorde CVP OP het rooster was gelegd,
door de C. g beweerde, dat de
CVP-regering grote tekorten heeft na
gelaten !n in een prospectus aan het Ne-
nnhllek waarin een Belgische
lening op de Nederlandse marktgelan-
ceerd wordt, daarin deed voorkomen, da.
de financiële toestand van Belgife mag-
nifiek was. Van dit onderwerp afwijkende
viel Deveze de C V P aan. omdat zij durft
beweren, dat de huidige regering een oor
log tegen de katholieke scholen voert. Hij
ontlokte gelach aan de C.V.P.-ers, toen
hij beweerde, dat zij met hun protest tegen
de nnkse schoolpolitiek een toestand van
wanorde in België schept Hij sleepte er
zelfs de veiligheid bij van het land, die
volgens hem door de' katholieken in ge
vaar woi dt gebracht. Op deze dwaze be
wering werd door de C.V.P. niet gerea
geerd De heer Devez wjeng parlemen.
faire lo°P^a; s£Utterend genoemd
kan worden. t hier trouwens n'et
meer au sérieux genomen. Het debat word
morgen voortgezet.
i-vmis in de Friese gemeen-
n? j bisteren door tot nog
te Dantumadeel is c, hoerder-ii van
toe onbekende oorzaak de boerderij tan
de heer C. van der H. totaal^tffbrend.
Een deel van het huisraad e"J®" g5°
hoeveemeid hooi gingen ®y®ne®£Sligl^d
loren. De veestapel kon m vemgneia
v/orden gebracht. De schade wordt dooi
verzekering gedekt.
Als een laatste waarschuwing aan het
adres van de D.G.B.de Algemene Duitse
Vakbeweging, moet, naar het K.N.P.
meent, de resolutie worden beschouwd,
die de katholieke arbeiders in Zuid-Duits-
land tijdens hun Zondag beëindigde con
gres te München hebben aangenomen. In
deze resolutie eisen zij van het bestuur
van de Westduitse standsorganisatie der
Katholieke arbeiders, dat het onverwijld
alle voorbereidingen en maatregelen tref-
fe voor de stichting van een dergelijke
onafhankelijke Duitse vakbeweging.
HOGE PRIJZEN
-aa„ oe;c/i f 9ann 1S47Q f i 500 10996 f 1000 3245 11351 ƒ400 3617 4662 4873 14928 18963
14263 "14389 14831
20906 21386
1115 162 199 319 390 431 550 563 591 624
797 820 916 925 954
2253 290 406 437 600 623 682 742 748 767
3115 249 352 411 561 600 792 863 989 994
4016 116 238 309 325 342 448 535 929 980
5107 163 344 369 470 687 92i
S227 287 337 356 568 720 876 988
7007 057 064 072 216 275 284 504 634 651
717 976
8045 074 122 226 309 412 490 515 583 639
653 716 799 824 984
9066 118 235 281 302 417 592 650 687 797
913 956 986 995
10080 089 208 230 300 376 624 787 866
11258 484 518 535 554 579 701
PRIJZEN VAN 80.—
12202 261 363 419 522 541 584 681 799 870
962
13028 121 227 310 505 524 621 699 817 907
914 949
14083 231 476 601 633 807 872 904 944
15128 170 175 246 426 456 558 599 686 799
949
16023 036 172 394 483 594 691 712 720 744
752 860 865 981
17041 173 183 202 276 411 477 675 696 704
734 815 825 865 877
18139 174 203 276 325 418 567 733 737 754
843 877 955
10198 207 433 545 728 745 769 794 898
20227 396 436 765 829 836 912 996
21030 055 363 570 665 744 885 960
1042 057 081 121 130 160 281 295 380 402
436 444 463 501 505 604 625 658 666 667
686 723 729 746 749 756 757 791 894 956
978
2030 049 073 099 106 118 128 151 160 18o
190 200 254 276 282 332 342 344 345 346
353 370 390 453 482 517 569 598 601 630
647 652 659 666 686 693 710 721 754 806
867 878 883 908 916 919 938 958 3000
3051 059 181 192 194 208 239 268 287 316
321 322 338 351 369 370 375 433 435 436
442 460 521 560 598 688 70S 726 730 T33
746 762 799 819 830 846 868 887 890"903
908 923
4040 043 063 111 140 150 190 1'97. 226 |36
280 293 305 394 445 470 488 494 521 534
545 67S 72.3 743 766 780 783 786 .801 848
853 865 880 888 891
5007 026 065 157 168 192 199 211 238 24b
258 307 324 349 384 398 432 444 464 478
483 504 507 548 582 620 647 659 683 712
715 745 757 774 815 836 855 917 948 983
984 992
6010 026 049 057 093 112 119 122 124 153
272 276 374 376 444 460 470 474 482 516
525 552 566 574 580 606 612 623 641 688
724 747 766 772 786 790 800 905 917 926
952 981
7003 008 009 044 058 141 150 166 189 228
240 247 261 272 320 334 364 368 372 375
384 385 405 432 448 519 552 586 616 669
680 692 733 826 837 859 861 905 920 937
943 970 980
8002 004 024 036 067 082 110 163 194 209
217 294 298 301 325 366 375 383 406 437
473 491 511 553 556 566 568 606 627 670
676 691 693 768 835 845 915 923 956 959
9040 062 069 093 149.182 190 247 261 270
295 339 341 376 386 399 427 467 484 489
548 565 596 614 625 629 631 639 646 804
825 826 920 966 968 973 m
10009 041 108 119 150 160 174 179 184 212
221 226 249 291 294 324 368 416 428 461
463 475 483 493 507 550 564 567 572 614
628 669 682 690 738 778 814 863 864 876
895 905 919 932 939 984 988
11022 030 063 077 111 113 125 155 158 159
NIETEN
212 217 244 269 278 321 375 388 459 472
487 540 543 577 578 606 612 660 692 699
718 819 849 855 940 979 986 997
12087 100 160 195 210 267 274 287 349 381
428 459 485 499 523 531 542 553 623 M8
76u 820 S39 874 965
130U5 008 009 013 027 054 078 KL 130 140
150 177 191 199 209 226-243 348 372 400
428 452 458 502 513 521 533 537 559 570
579 582 633 685 703 710 721 737 741 765
813 825 827 844 853 861 863 884 891 906
948 955 987 990
14008 052 091 103 106 115 195 209 216 220
223 244 277 287 321 322 401 436 510 532
543 563 576 660 673 709 711 722 770 787
833 836 896 900 916 929 956
15006 012 040 043 077 081 092 093 111 113
141 155 168 193 197 209 226 251 270 376
378 395 427 457 478 515 549 604 606 627
632 661 663 677 740 757 768 781 S02 894
958
16005 053 091 097 129 131 135 142 159 188
218 299 313 326 427 475 479 490 525 533
556 629 642 654 656 678 "03 733 742 832
839 855 919 922 941 977
17010 023 131 138 141 150 167 262 282 285
294 317 334 352 399 403 416 425 462 465
499 517 536 542 544 .83 584 633 638 668
711 720 767 806 814 894 900 931 956 980
989 997
18034 035 045 067 158 183 214 252 258 266
282 316 334 360 367 385 387 388 404 407
428 445 476 485 508 570 599 610 619 643
672 679 693 765 794 798 813 863 SSO 914
937 943 953 959 983 985
19107 109 126 154 186 191 235 244 290 357
370 382 40S 420 457 458 484 514 517 587
891 614 633 642 651 707 715 729 741 762
770 776 891 934 945 954 959 964
20001 042 057 074 075 080 093 110 117 134
210 23o 319 334 344 358 381 428 473 521
535 594 628 660 666 751 773 789 809 835
840 872 881 980
21093 119 133 148 221 274 314 317 339 357
426 483 486 506 536 560 577 579 614 616
625 640 663 688 729 763 779 786 819 905
915 943 944 980
De export van Nederlandse kleding Is De teruggang van de exportomzetten in
grotendeels beperkt tot België, Duitsland, België en Luxemburg moet gezocht wor
de Scandinavische landen, Engeland, den in de omstandigheid, dat de Belgische
Zwitserland en de Ver. Staten. kledingindustrie reeds meermalen haar
Vergeleken met voorgaande jaren wordt st?m heeft verheven tegen de omvang-
j- 1,-1.—airCa „ftfptmarlrten voor rijke importen van Nederlandse kleding.
in de belangrijkste afzetmarkten voor
confectie, namelijk België en West-Duits
land een sterke neiging tot beperking van
de invoer van Nederlandse kleding waar
genomen. Weliswaar wist de Nederlandse
confectie-industrie door afzet op andere
markten het omzetverlies in deze landen
weer goed te maken, maar toch, zo meent
men in confectiekrlngen, zal getracht
moeten worden door collectieve propa
ganda de traditionele exportmarkten
zoveel mogelijk te behouden, aldus enige
mededelingen van de Stichting Amster
dam Fashionweek ter gelegenheid van de
15e Amsterdamse fashionweek, welke van
15 tot 20 November a.s. in de hoofdstad
wordt gehouden.
In het eerste halfjaar van 1954 werd
in totaal voor ƒ33.494.604 (hoofdzakelijk
bovenkleding nl. ruim 27 millioen) naar
het buitenland geëxporteerd (vorig jaar
ƒ35.910.239). Vergeleken met 1953 is de
export naar België en Luxumburg met
2% millioen teruggelopen.
Naar de overige landen is meer kleding
uitgevoerd dan in 1953.
Wat de kledingimport betreft, deze be
weegt zich in stijgende lijn. Werd in het
eerste halfjaar van 1953 voor 19.791.289
ingevoerd, in de eerste helft van 1954 was
dit opgelopen tot ƒ23.346.123, waarvan
slechts 9 millioen aan bovenkleding.
Vooral onderkleding, accessoires, hoe
den en pelterijen vormen een belangrijk
onderdeel van de hoeveelheid geïmpor
teerde kledingproducten, die zo wordt
van de zijde der Nederlandse confectie-
industrie geargumenteerd ook wij zelf
kunnen maken en waarmede wij ook zelf
onze binnenlandse klanten kunnen be
dienen. Hierbij wijst men vooral op de
Duitse import: 3.745.134 in de eerste helft
van 1954 (vj- ƒ1.748.247).
Het Lagerhuis betuigde zijn instem
ming fnet de beslissing en de voor
malige labour-minister van de koloniën,
James Griffith juichte „de nieuwe be
nadering van het probleem" toe.
In Boeganda kreeg het nieuws een
geheel andere ontvangst. Daar eindigde
een vergadering van de Loekiko, die
was belegd om de beslissing over de
toekomst van de verbannen Kabaka te
horen, in tumult. De menigte liet gou
verneur Sir Andrew Cohen niet aan het
woord komen, zodat deze tenslotte zijn
poeingen opgaf.
De gouverneur had nog slechts kun
nen zeggen, dat de Kabaka terug zou
kéren, indien de Loekiko dit wenste en
bepaalde constitutionele hervormingen
aanvaardde, toen de duizenden inheem
sen. die buiten de toespraak door luid
sprekers hoorden, in geschreeuw uit
barstten. Na vergeefse pogingen om zich
verstaanbaar te maken, verliet Sir An
drew het. parlement, nadat de inheemse
premier Kavoema ijlings om politiever-
sterking getelefoneerd had.
De constitutionele hervormingen hou
den in, dat Boeganda een deel van
Oeganda moet blijven, waarvan het nu
de voornaamste der vier provincies is,
en dat de verkiezing van een Kabaka
door de Loekiko door Groot Brittannië
moet worden goedgekeurd.
De Provinciale Groninger Welvaarts-
commissie, welke bij besluit van 18 Mei
1951 van Gedeputeerde Staten van Gro
ningen is ingesteld, heeft vandaag haar
rapport officieel aangeboden in een
bijzondere zitting, welke door vele auto-
De K.N.V.B.-commissie, belast met de
indeling en de regeling van de competitie
Eerste klasse, waarvan het bestuurslid de
heer G. Kruyver, voorzitter is. kwam
laiuunuciij' >- r.rtVi„!rIflno I "CCl au u,y VUU1 £llltr la, rWVV*tlII
Zoals bekend, wordt door ver. J5® t_ I gisteravond bijeen teneinde 'n ontwerp te
Katholieke arbeidersleiders in West-
Duitsland reeds lang op eén zelfstandige
katholieke vakbeweging aangedrongen,
ofschoon tot dusver overigens zonder enig
resultaat. De katholieke arbeiders wezen
er verder tijdens.hun congres op, dat alle
pogingen om partijpolitieke neutraliteit en
godsdienstige verdraagzaamheid in. de
D.G.B. te bereiken, zijn mislukt, ondanks
jarenlang pogen der katholieke arbeiders,
de eenheid in de D.G.B. te bewaren. Juist
in het belangrijkste punt- van het arbei
dersvraagstuk, aldus het congres, n.l. de
bestaanszekerheid, der werknemers, heeft
de D.G.B. zich uitsluitend vastgelegd op
het Marxistisch-economische systeem, dat
door de katholieken nadrukkelijk wordt
afgewezen. In zijn resolutie, zegt het con
gres tenslotte, dat de tijd van onderhan
delen voorbij, doch die voor handelen ge
komen is.
maken van de competitie der Eerste-
klasse verenigingen, zoals deze Zondag
28 November zal beginnen. De Vereni
ging van Eerste Klassers was op deze
bijeenkomst vertegenwoordigd, terwijl
voorts een representant van de N.B.V.B.
de besprekingen bijwoonde.
Men hoopt het ontwerp van de indeling
nog deze week aan de bestuursleden van
de KNVB te kunnen rondzenden, waarna
verwacht mag worden dat op zeer korte
termijn de indeling bekend zal worden ge
maakt-
Naar bekend zullen 4 afdelingen van 14
Eerste-klasse verenigingen worden ge
vormd- Aan het einde van dit seizoen
zullen van elke afdeling de 9 best ge
plaatste clubs in aanmerking komen voor
de voor het seizoen 1955/56 te vormen
twee Hoofdafdelingen, elk van 18 elftal
len. Na het seizoen 1955/56 zal uit de twee
afdelingen van 18 clubs en op een nog
nader te bepalen Wijze de Hoofdklasse
van de KNVB worden samengesteld.
Naar bekend wil pien in April eventu
eel de Woensdagen gebruiken om compe
titie-wedstrijden te spelen. Verder zullen
drie Zondagen verloren gaan in verband
met het spelen van landenwedstrijden
tegen Denemarken, België en Ierland (de
ontmoeting tegen Zwitserland wordt op
Hemelvaartsdag gespeeld). Mochten de
omstandigheden ook in verband met het
weer en de gesteldheid der terreinen dus
danig tegen zitten dat de nieuwe compe
titie niet op een redelijke datum kan wor
den beëindigd men zal t.z.t. ook nog
dienen vast te stellen op welke wijze de
kampioenscompetitie za] worden gespeeld
dan is het niet uitgesloten te achten,
dat in het tweede gedeelte van het sei
zoen ook de Zaterdagen voor competitie
wedstrijden zullen worden gebruikt.
riteiten werd bijgewoond. In de Staten
zaal van het Provinciehuis heerste een
stemming van tevredenheid en dat was
geen wonder, want het ljjvige, goed
gedocumenteerde Welvaartsrapport geeft
een volledig inzicht in de problemen,
welke verband houden met de welvaart
van de provincie Groningen in de ruim
ste zin des woords, zowel de materiële
aspecten als de geestelijk-zedelijke en
culturele facetten het welvaarts
probleem belichtend.
Er is inderdaad een ernstig welvaarts
probleem, want uit de gegevens blijkt,
hoe reeds sedert meer dan 80 jaar de
werkelijke bevolkingstoeneming in de
provincie ten achter is gebleven bij
de groei, welke op grond van de na
tuurlijke aanwas kon worden verwacht.
Sedert 1870 overtreft het totale aantal
personen, dat uit de provincie is vertrok
ken dat hetwelk er zich heeft gevestigd
met ruim 136.000, dit is ca 40 pet van het
geboorte-overschot. Dit getal is als een
indicator te beschouwen voor de mate.
waarin de ontwikkeling van de bestaans
mogelijkheden in de provincie ten achter
is gebleven bij de natuurlijke groei van
de bevolking. Hiermede wordt echter
van de bestaansmogelijkheden nog een
te gunstig beeld" gegeven, want niette
genstaande de grote vertrekoversehot-
ten, heeft de provincie vrijwel voortdu
rend met een ernstig werkloosheidspro
bleem te kampen. De tendenties, die bij
het bevolkingsverloop zijn waar te ne
men, duiden op een welvaartsprobleem
in de provincie Groningen, waarvan de
oplossing ook nationaal gezien als drin
gend noodzakelijk moet worden be
schouwd.
(Van onze Londense- correspondent)
;i kan de wereld op zijn schouders
l„ 'n Toch staat hy open voor
-nvoüdigote gevoelens en kan
11 .linnon iuccan »/m.j
u de ee'aövël'verliezen tussen goud-
zichzeH vreugdevol ver Hij heeftgovar
vissen, katten en geschreven„Ik
z«n kinderdagen speelgoed in de
was gelukkig met .nld"„ *LeJg gelukkig
kinderkamer". Hij >s n0g dagelijkS iets
met speelgoed en voegt ei k;n(j
aan toe. want bil. 'S. altOd v0Qr hem>
bleven Het is karaktenstie
dat hij eens. toen hij m'^ekkig gewei-
nenlandse zaken was. hardne„„lrottoirs
gerd heeft het rolschaatsen op t
te verbieden." (Hij wilde niet, dat oe
kinderen van een beetje plezier
zouden worden).
Dit is wat een vrouw. Lady Vio e
Bonham Carter die Engelands «ra
Old Man van zeer nabij kent, schrpi
over Sir Winston Churchill. Als enl§®
vrouw heeft zij een bijdrage geleverd tot
het boek „Winston Spencer ChurchlU.
Servant of Crown and Commonwealth
dat op 18 November bij Cassell zal ver
schijnen Het boek is een „tribuut ter
gelegenheid van zijn 80ste verjaardag"
en bevat bijdragen van een zeventiental
prominente Britten, onder wie Sir An-
tnony Eden, Clement Attlee, de oppositie-
Menzies, de Australische minister-
ent; Sir John Rothenstein. direc-
®1.-var! de Tate Gallery; de Aga Khan,
hnok k Amerikaan. Bernard Baruch. Het
dnnr vfc1^ met £en sedieht, geschreven
Coop e r) I To" W .Sc! C h <Wijlen DU"
„When ears were deaf and tongues were
[mute,
1 You told of doom to come.
When others fingered on the flute.
You thundered on the drum.
When armies marched and cities burned
„And all you said came true,
rhose who had mocked your warnings
[turned
Almost too late to you.
d°nbt gave way to firm belief.
Vn„ through five cruel years
Anfl nf, Uu 8lory in our Srief-
And daughter through our tears.
^And lalt' honours are bestowed
ThlMn ZC£UntsSre done.
Rv all th kn°w how much was owed
By all the world to one."
yon)
Churchill heeft eeqs gezegd: Het
leven van een mens moet aan een kruis
eenaeeld zijn, een kruis van gedachte of
een kruis van de daad". Voor hem was
het rijk der gedachte altijd een onvolko
men koninkrijk: waar zijn fantasie om-
hoogsteigert, daar moet ztin lichaam vol
gen AU zijn hersens bezig zijn met oor-
log, dan moet hij troepen commanderen,
als hij redetwist met metselaars, dan
moet hij' zelf een muur bouwen. Alleen
's Konings bevel kon hem er van weer
houden in persoon deel te nemen aan
de landing in Normandië. Actief-zijn is
de sleutel tot zijn karakter: nooit heeft
hij een leeg ogenblik gekend In tijden
van politieke tegenspoed, als de hoofd
stroom van zijn leven was afgedamd, ver
brak zijn energie de oevers van zijn
levensstroom en stroomde met woest ge
weld over in nieuwe kanalen. Hij schil
derde hij bouwde waterwerken, metselde
kilometers muur, schreef onsterfelijke
boeken.
Van de klassieken heb ik Churchill
eens tegen mijn vader horen zeg
gen: ,Die Grieken en Romeinen
worden veel 'te veel overschat. Zelf heb
ik net. zulke prachtige dingen gezegd. Zij
hebben hun reputatie te danken aan het
feit. dat zij het eerst met alles aan de
beurt waren".
„Hij geeft weinig om het oordeel van
het gewone volk. Het is zijn eigen bood
schap. die hem het meest interesseert en
die hy vastbesloten is door te geven.
„Toen Churchill in 1940 aan de rege
ring kwam, was hij 66 jaar Veertig Jaar
lang had hij blootgestaan aan het felle
licht van de politieke arena Hoe kwam
het, dat een man. die nooit de leider van
een politieke partij was geweest, ineens
door allen erkend werd als de onbetwiste
leider van het Britse volk zijn stem,
zijn wil, zijn ziel? Sir Winston heeft zelf
een antwoord gegeven toen hij zei. dat
„om het leiderschap van een party, of
een natie met waardigheid en gezag te
bekleden, het noodzakelijk is. dat de kwa
liteiten en de boodschap van de leider
met alleen aan de behoeften, maar ook
aan beider stemming beantwoorden",
„Gedurende de oorlogsjaren sprak hij
tot ons in „woorden, die zelfs een ziel
onder de ribben van de dood zouden kun
nen steken". Hy projecteerde in ieder
van ons zpn eigen heldhaftige beeltenis,
totdat wy door zijn geloofskracht werden
getransformeerd tot het volk, waarin hij
geloofde. Wq waren dat volk maar wij
wisten het niet, totdat hij ons aan ons
zelf openbaarde Door de betovering van
zpn verbeeldingskracht werd de oorlog
voor ons omkleed met een luister en een
diepe betekenis die alle leed en alle
smerigheid van dc krijg overspoelden-
„Hoewel hij van nature een partyman
was is hij toch nooit een partijdig politi
cus geweest. Om zichzelf tot voile ont
plooiing te kunnen brengen heeft hij een
nationale, of nog beter: een internatio
nale achtergrond nodig. Nooit is hij de
orthodoxe spreektrompet van enige partij
geweest. Hij kon zichzelf niet in het har
nas van het een of andere confectie-
leerstuk steken: het paste nooit.
OFSCHOON Churchill geniet van dis
cussies, is hij krachtens zijn tempe
rament een intellectuele autocraat.
Hij houdt er niet van de zin van anderen
te doen; veel liever doet hij zijn eigen
wil. Vaak is hij uit de pas gevallen met
zijn tijdgenoten, omdat hij veel verder
vooruitzag dan zij. Zijn waarschuwin
gen tegen het nazi-gevaar in de dertiger
jaren, zpn rede te Fulton, waarin hij
de vrije wereld opwekte in krachtige een
heid de communistische uitdaging aan
onze Christelijke beschaving tegemoet te
treden, zijn oproep te Zürich, dat Euro
pa het oude zeer zou vergeven en verge
ten en zich verenigen om zichzelf te red
den al deze grootse flitsen van profe
tische visie werden op dat ogenblik ver
worpen, belachelijk gemaakt of gene
geerd. Toch zijn zij later door de gebeur
tenissen bewaarheid.
„Niemand is spoediger verveeld dan
Sir Winston Churchill. En hij probeert
zijn verveling niet te verbergen. Hij heeft
de verwarrende eigenschap zichzelf vol
komen van de rest van elk gezelschap te
kunnen isoleren. Hij kan zich volkomen
concentreren op elk onderwerp en kan
zijn aandacht plotseling van het ene
op het andere onderwerp overschakelen
„In 1940 keerde Winston Churchill het
tij der historie. Nooit hebben zovelen zo
veel aan één man te danker, gehad. Hij
redde zijn land en de zaak der vrijheid,
die zijn boodschap en zijn glorie is. Nog
tijdens zijn leven heeft hij zijn plaats
onder de onsterfelijken ingenomen".
Zó denkt een vrouw over Sir Winston
Churchill. Is het wonder, dat heel het
Britse volk, ja, heel de wereld, van
harte verheugd is over zyn komende 80ste
verjaardag?
Deze oplossing moet worden gezocht
in een verhoging van de economische
activiteit in provinciaal verband en
wel door een verder tot ontplooiing bren
gen van de natuurlijke productiemogelijk
heden der provincie. In het rapport
worden nu de maatregelen aangegeven,
welke daartoe nodig zijn, maar daar
naast wijst de commissie met nadruk
op het chronische tekort aan geldmid
delen hij 'le provincie en de gemeen
ten, waardoor de voorgestelde maat
regelen niet tot uitvoering kunnen wor
den gebracht, zonder de nodige finan
ciële medewerking van de centrale over
heid.
Aangezien de plaatsingsmogelijkheid
van werkkrachten in de landbouw vrij
wel stationnair is en de toeneming van
de werkgelegenheid bü handel en ver
keer in het algemeen in nauwe relatie
tot de groei van de bevolking zelf staat,
zal de oplossing van het welvaartspro
bleem voor een belangrijk deel afhanke
lijk zijn van de toeneming van de in
dustriële bedryvigheid. Wat betreft han
del en verkeer wordt in het rapport aan
gedrongen op verbetering en uitbrei
ding van de handelsverbindingen met
N. W. Duitsland en Scandinavië.
Wanneer men zich beraadt op de mid
delen, die de ontwikkeling van de in
dustriële werkgelegenheid kunnen be
vorderen, dan zal, behalve aan de
vestigingsfactoren, bijzondere aandacht
moeten worden besteed aan de punten
samenwerking, research en financiering,
Een belangrijk deel van de bestaande
primaire industriële bedrijven betrekt
zijn grondstoffen van de landbouw. Uit
breiding van de agrarische industrie is
aantrekkelijk, omdat zij tevens moge
lijkheden kan scheppen voor een ver
dere ontwikkeling van de landbouw
Deze uitbreiding zal kunnen worden
gebaseerd op het beschikbaar komen
van meer en eventueel nieuwe grond
stoffen en op het vervaardigen van nieu
we producten. Gevreesd moet echter
worden, dat de agrarische industrie in
haar huidige vorm geen belangrijke be
drage zal kunnen leveren tot de op
lossing van het werkgelegenheidsvraag
stuk, mede ook omdat het transport van
de volumineuze grondstoffen grenzen
stelt aan het gebied, waaruit deze grond
stoffen kunnen worden betrokken. Het
kleine en middelgrote bedrijf heeft een
overheersende positie in het provinciale
industriële leven. Door samenwerking
der bedrijven onderling op velerlei ter
rein zal de achterstand t.o.v. de groot
bedrijven kunnen worden ingehaald.
Systematische research verdient de
bijzondere aandacht. Het thans nog in
het Noorden verrichte speurwerk draagt
een te beperkt karakter.
In het rapport wordt voorts gesteld
dat voor het kleine bedrijf, dat onder de
huidige omstandigheden bezwaarlijk re
serves kan vormen, de toegang tot de
kapitaalmarkt dient te worden verruimd
Hoewel door medewerking van de cen
trale overheid in het bijzonder voor het
kleine en middelgrote bedrijf meerdere
vormen van credietverlening zijn ge
creëerd. zal moeten worden nagegaan of
ook in regionaal verband faciliteiten
bij deze credietverlening kunnen wor
den verschaft.
Om nieuwe industrieën te kunnen
aantrekken moet 't industriële klimaat
worden verbeterd. Grondstoffen zijn er
(agrarische grondstoffen, zout) en ge
schikte arbeidskrachten evenzeer, al
leen is verbetering van verkeersver
bindingen nog noodzakelijk, aldus het
rapport. Bepleit wordt een perfection-
nering van de verbindingen en ophef
fing van de scheepvaartrechten in het
Noorden. Voorts een frequente door
gaande spoorwegverbinding over de
lijn Harlingen-Groningen-Nieuweschans
naar N. W. Duitsland en een recht
streekse spoorwegverbinding van Gro
ningen via de Kanaalstreek met Em-
men.
De taak van de landbouw met betrek
king tot de welvaart van de provincie is:
opvoering van productiviteit, zo moge
lijk door middelen .welke tevens meer
werkgelegenheid verschaffen. Intensive
ring van de landaanwinning is van groot
belang, nu jaarlijks ongeveer 3000 ha
cultuurgrond aan haar bestemming wordt
onttrokken. Als maatregelen ter opvoe
ring van productie worden genoemd:
herontginning, egalisatie, beheersing van
waterhuishouding en tegengaan van ver-
zilting. Gezien de hoge kosten zal fi
nanciering hiervan slechts met rijks-
steun mogelijk zyn.
Tenslotte wordt in het rapport zeer
uitvoerig aandacht besteed aan het so
ciale aspect. Er zullen op sociaal en
sociaal-cultureel terrein voorzieningen
moeten worden getroffen, gericht op de
te verwachten veranderingen in de le
vensstijl der bevolking, omdat deze so
ciale planning een essentieel onderdeel
van ieder welvaartsplan moet zijn.
rijke importen
Dit heeft er toe geleid, dat de confectie
het eerste artikel werd. dat men als voor
werp van arbitrage, uitvloeisel van het
in 1953 gesloten Benelux-industrieproto-
col. koos. Een definitieve uitspraak in
deze aangelegenheid is nog niet gedaan
en zolang deze er niet i?, worden aan de
Nederlandse afzet in België geen officiële
belemmeringen in de weg gelegd.
Van Nederlandse zijde wyst men er
op, dat van een toeneming van uit
voer van Nederlandse kleding naar Bel
gië geen sprake meer is wanneer men
bedenkt, dat in de eerste helft van 1953
voor ruim 19% millioen naar België
werd uitgevoerd tegenover ruim 16 mil
lioen in dezelfde periode van 1954. Vrij
wel de gehele Nederlandse kledingnijver
heid heeft in België een markt weten te
vinden De damesbovenkledingsector
neemt 'het grootste gedeelte van de uit
voer naar België voor zijn rekening.
De Nederlandse kledingexport naar
West-Duitsland is de laatste tijd een ander
karakter gaan vertonen. Onze industrie
ondervindt de terugslag van de weder-
opkomst van dat land op zijn eigen markt,
op de Nederlandse markt en ook nog op
andere wederzijdse afzetgebieden.
Onze uitvoer naar Zweden gaat, on
danks de zeer zware concurrentie, in op
waartse richting. Ook hier overheerst de
damesbovenkledingexport (mantels eti
tailleurs). Hoewel Zweden zelf over een
kledingindustrie beschikt, zijn de Zweedse
producten te duur om met succes op onze
markt te kunnen worden verkocht.
Ondanks alle belemmeringen in de han
del met de Ver. Staten, heeft de Neder
landse kledingindustrie zich daar een af
zetgebied weten te veroveren, vooral wat
de wollen damesmantels betreft. De
Nederlandse exporteurs moeten zich
evenwel geheel instellen op de Ameri
kaanse stijl en moeten gaan produceren
in een matenrang, die afwijkt van de in
West-Europa gebruikelijke. In totaal
werd in de eerste helft van 1954 voor
832.626 uitgevoerd tegenover een invoer
van 1.061.568 uit dat land.
Engeland bezit Zelf een zeer goede
kledingindustrie die gesteund wordt door
'n wereldbekende weefindustrie. Daarom
is het voor buitenlandse leveranciers bui
tengewoon moeilijk zich een ruime plaats
op deze markt te verzekeren. Eind Nov.
zal in Londen in het „Dorchester House
een onder auspiciën van de „Amsterdam
Fashion Week" staande modeshow wor
den gehouden. Men zal trachten aan deze
collectieve Nederlandse manifestatie zo
veel mogeiyk verkoopgelegenheid te ver
binden.
Frankrqk heeft in de eerste maanden
van dit jaar een gedeelte van zijn kle-
dinginvoer geliberaliseerd, zodat de wol
len herenbovenkleding en nog enkele
andere soorten kleding, die van minder
betekenis zijn voor onze industrie en
waar de Franse markt weinig belangstel
ling voor heeft, vrij naar dat land kunnen
worden uitgevoerd. De damesbovenkle
dingsector is evenwel nog ernstig gecon-
tingenteerd.
Wie uit de mond van een insider eens
wil horen, hoe er bij de Verenigde Na
ties wordt gewerkt, kan dat deze week
doen: de voormalige secretaris-generaal
Trygve Lie uit Noordwegen, die in April
van verleden jaar zijn functie heeft neer
gelegd en zich sedertdien heeft bezig ge
houden met het schrijven van boeken
over zijn ervaringen, zal morgen in de
Rolzaal te Den Haag en Zaterdag a.s.
in het Concertgebouw te Amsterdam,
resp. voor het Genootschap voor Inter
nationale Zaken en voor de Vereniging
voor Internationale Rechtsorde, spreken
over „De Verenigde Naties en de We
reld", in verband waarmede hij ook zijn
visie zal geven over „het Midden-Oosten
en Israël".
Trygve Lie, die, ingevolge de regle
menten na zijn aftreden als secretaris
generaal van de Ver. Naties, twee jaar
lang geen openbare functies mag bekle
den, is dezer dagen als particulier bur
ger uit Noorwegen na een reis door de
Ver. Staten in ons land aangekomen en
heeft zijn intrek genomen in het Amstel
Hotel te Amsterdam. Daar vertelde hij
gisterenmiddag, hoe hij zich sinds 1953
heeft bezig gehouden met het schrijven
van boeken. Het eerste is thans klaar:
„The Intercourse of Peace", waarin hij
zijn ondervindingen bij de Ver. Naties
beschrijft. Het boek is intussen al ver
schenen in het Engels, Noors, Deens,
Zweeds. Fins en wordt thans gereed ge
maakt voor Italiaanse, Franse, Duitse
en Hebreeuwse uitgaven.
„Een van de redenen van mijn bezoek
aan Nederland", aldus Trygve Lie, „is
om uit te vinden, waarom er geen Ne
derlandse editie is. Dit land zal wat mijn
boek betreft een eenzaam eiland worden,
wanneer er geen Nederlandse uitgave is".
In zijn tweede boek behandelt hij de
geschiedenis van Noorwegen tussen Sep
tember 1939 en Juni 1940. dus de invasie
en bezetting van Noorwegen door de
Nazitroepen. Hij verwacht, dat het in de
herfst van 1955 gereed zal zijn, waarna
hij nog een derde boek hoopt te schreven
over de oorlogstijd; die hij met zijn uit
geweken Noorse regering in Londen en
Amerika heeft doorgemaakt.
Het door de Engelse Scheepvaarlkamer
samengestelde indexcijfer voor de vracht
tarieven in de wilde vaart is in October
met 9 punten gestegen tot 99-5. Hierdoor
is dus bjjna het basiscijfer 100 voor het
jaar 1952 bereikt. Vorig jaar October be
droeg de index 77.5.
Bij de groep granen steeg de index in
October tot 99.7 (v.m. 88.8), voor steenkool
kwam een styging tot 100.1 (90.6) tot stand.
De index voor de vrachttarieven voor
suiker belandde op 111.4 (108 4), terwyi dat
voor hout op 100.9 (82.9) kwam. De sub
index voor ertsen liep terug tot 91.3 (96.5).
De index voor tijdcharters steeg in Oc
tober tot 84.0, tegenover 71.8 in September.
Onderstaand staatje geeft van het ver
loop der index der vrachttarieven in de
wilde vaart een Overzicht (1952
- 100)
1952
1953
1954
79,3
71,9
80.0
77.6
83.2
77.4
85.6
75.8
105.8
82.2
77.4
91.2
73.8
77.6
75.8
79.7
71.2
73.9
80.1
76.3
73.9
90.6
84.9
77.5
99.5
88.0
73.8
Dec
83.7
71.5
