Nederlaag voor Nederlandse
standpunt in
de
die niet
Een „nieuwe" resolutie,
nieuw was
V.N.
KATH. NEGERSCHOLEN
ZULLEN BLIJVEN
Grotewobl en Siroky praten
Molotof na
Berkelse arts opnieuw tot
levenslang veroordeeld
Moeilijkheden rond „Casino"
nog lang niet opgelost
Rode propagandastunt
Yiruly
beschrijft de
seconden na de
K.L.M.-commodore getuigt voor
hof van onderzoek
fatale
start
Toestand van H. Vader
Uitvoerig gemelk
over het melkvet
en de melkpri js
Nieuw-Guinea in de politieke Commissie
De Resolutie
Opklaringen
Onderzoek Triton -ramp
m
Woensdag 1 December 1954
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Zuidafrikaanse bisschoppen stichten
De Moskouse conferentie
Schipbreuk bij Ierland
Gouverneurskantoor in
Semarang in as
ondersteuningsfond
Derde divisie met
St. Nicolaas terug
„Zaak van twee kanten bekijken"
Critiek in Osservatore i «HHS
Functionele storingen tengevolge van
oververmoeidheid door veel arbeid
WEERBERICHT
Qeen rekening lnei
hevolTing
Gedeelte bemanning van Britse
„Tresillian" verdronken
X hn.TeS4*S* tor, zen. de
Sterke,"t
grit „chip 1. J»»,*
Van twee kanten bekijken
Geen strafbaar feit
Op „brief van Tsjechische
Kerkelijke functionarissen"
In een flits keek ik opzij....
Er was iets verkeerd
Geen tekortkomingen aan
instrumenten
De weerverwachting van het K.N.M.I., geldig
van heden- tot morgenavond, luidt:
Op de meeste plaatsen droog weer met op
klaringen, maar in de nacht en ochtend hier en
daar mist. Matige, tijdelijk zwakke wind tussen
West en Zuid. Iets lagere temperaturen.
Donderdag 2 December: Zon op 8.26 uur,
onder 16.32. Maan op 12.36 uur, onder 23.45 uur
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
De politieke commissie van de Verenigde Naties heeft gisteravond een
onverwacht door acht landen ingediende resolutie inzake de kwestie-
Nieuw Guinea aanvaard met een dusdanige stemmen-verhouding (34 voor,
14 tegen, 10 onthoudingen), dat de kans groot is dat de Algemene
Vergadering deze resolutie, die zoals de Engelse afgevaardigde Anthony
Nutting scherp aantoonde in feite weinig verschilt van de voor
Nederland onaannemelijke Indonesische resolutie, zal accepteren met do
vereiste twee-derde meerderheid van het aantal uitgebrachte stemmen.
De resolutie werd ingediend door Argentinië, Costa Rica, Cuba, Ecuador,
J)1 Salvador, India, Syrië cn Joego-Slavië. Zij kwam uit de bus, nadat
India een schorsing van de vergadering voor een uur had gevraagd en
in die tijd een aantal aanhangers van haar standpunt bijeen had gebracht.
Aanvankelijk zag het er naar uit, dat
nog gisteravond gestemd zou worden over
de door Indonesië ingediende resolutie.
^js laatste sprekers zouden daarom de
afgevaardigden van de twee tegenover
elkaar staande partijen het woord voeren.
Na de rede van dr Sunarjo, stelde de af
gevaardigde van India. Menon, onver
wacht voor de bijeenkomst een uur op te
schorttyj- De nieuwe resolutie kwam bij
de bevatting van de vergadering ter
tafel- Doordat ook in deze redactie de eis
werd gesteld, dat beide partijen in de vol
gende vergadering over de Nieuw-Guinea-
jewestie zouden rapporteren, kwam zij er
op neer, dat toch onderhandelingen wer
den geëist. Rapport uitbrengen zou anders
'immers weinig zin hebben en vrijwel niet
mogelijk zijn.
Dr Von Balluseck kwam vrijwel onmid
dellijk aan het woord en vroeg de com
missie nogmaals dringend de Indonesische
resolutie te verwerpen. Deze resolutie
was geen verzoek om te komen tot een
compromis maar een verzoek, dat Neder
land zal toegeven aan de Indonesische eis.
Hij verklaarde nogmaals, dat Indonesië
„alle wegen, die konden leiden tot oplos
sing van het geschil had verworpen, be
halve overdracht van souvereiniteit
Overigens zweeg dr Von Balluseck
merkwaardigerwijs over de nieuwe reso-
1UNa hem kondigde de Zuidafrikaanse af
gevaardigde, W. C. du Plessis, aan, dat
zijn land zou stemmen tegen de Indone
sische en tegen elke andere resolutie, die,
in andere woorden, hetzelfde bedoelde.
Hij vroeg ernstige aandacht voor het pro
bleem van de defensie van Australië en
Nieuw-Zeeland, landen die hun verant
woordelijkheid voor de veiligheid toch
waarlijk „wel ernstig opnemen, getuige
hun prompte reactie op de oproep van de,
y. N. om agressie in Korea te onderdruk
ken". Aanvaarding van het voorstel zou
betekenen, dat de Algemene Vergadering
de Indonesische aanspraak op souvereini
teit over Westelijk Nieuw-Guinea stil
zwijgend zou erkennen. Bovendien zou
het aannemen van dergelijke resoluties
van de V.N. ,.een klankbord voor onenig
heid en een forum v0°r. het aanwakkeren
van onvriendschaPPelllKe betrekkingen
tussen landen" maken.
De Brit Anthony Nuttin« Zicb
tegen de nieuwe acht-landenresolut,e, om_
dat zij in de eerste plaats g pvoiijjn!|nins
hield met de wensen van de b apwan
Nieuw-Guinea. („Ik zal dat
houden voor een ander ag Kv
merkte de Griekse afgevaard'g nde
op in verband met de komende
ling van de kwestie-Cyprus). Voort
de Nutting, dat het voor partij®" j,ren-
lijks mogelijk zou zijn rapport uit der.
gen, als zjj tevoren niet hadden
handeld. „eens
Peru was om dezelfde redenen even,„n{i
tegen de resolutie, terwijl Grieken'
verklaarde er voor te zullen stemmen.
Daarna werd over de acht-landenres0
lutie gestemd. Indonesië onthield zich van
stemming en drong niet aan op nadere
behandeling van zijn eigen voorstel.
De heer Von Balluseck zeide na de
stemming in een onderhoud met Reuter
dat de aanvaarde resolutie zwakker was
dan het oorspronkelijke Indonesische
ontwerp. Afgevaardigden van 24 landen
(14 tegen cn 10 onthoudingen) achtten
het niet raadzaam deze zwakkere reso
lutie te steunen. Dat is bijna de helft
van het aantal leden van de V. N.,
voegde de Nederlandse afgevaardigde
hier aan toe. „Iloèwel wij natuurlijk
teleurgesteld z(jn over dit resultaat, is
het voor ons bemoedigend, dat onze
argumenten toch gunstig ontvangen
zijn".
Een van de redenen voor het indienen
van het nieuwe ontwerp naast de Indone
sische resolutie was het verkrijgen van
mèèr steun, zodat een twee-derde meer
derheid in de Algemene Vergadering ver
zekerd zou zijn, aldus Reuter. De oor
spronkelijke Indonesische resolutie zou
weliswaar vrij zeker een enkelvoudige
meerderheid in de politieke commissie
hebben verkregen, maar zelfs Indonesi
sche autoriteiten betwijfelden of zij er een
twee-derde meerderheid voor konden ver
werven. Het nieuwe ontwerp bleek even
wel aanvaardbaarder voor de Zuidameri-
kaanse landen, waarvan er 13 voor stem-
deh.
Voor de resolutie steihden: Afghanistan,
Argentinië, Bolivia. Birma. Wit-Rusland, Costa
Rica. Cuba, Tsjecho-SIowaijke, Ecuador.
De Algemene Vergadering,
na behandeling van de kwestie West-
Irian (Westelijk N.-Guinea),
overwegende, dat hij de overeenkomsten,
die in 1949 in Den Haag tussen Indonesië
en Nederland zijn bereikt, nieuwe be
trekkingen tussen beide landen als souve-
reine en onafhankelijke staten werden
gevestigd, doch dat het toen niet mogelijk
was de standpunten van beide partijen
over West-Irian (Westelijk N.-Guinea) met
elkaar in overeenstemming te brengen,
dat daardoor een geschilpunt bleef,
overwegende de wens van beide partijen
om elk geschil, dat tussen hen bestaat
of rijst op vreedzame en redelijke wijze
tot een oplossing te brengen,
overwegende, dat wederzijdse samen
werking en vriendschap de wens van
beide partijen is,
1. Geeft uitdrukking aan de hoop. dat
de regeringen van Indonesië en Neder
land haar pogingen zullen voortzetten een
oplossing te vinden over het geschil, dat
thans tussen hen bestaat, in overeenstem
ming met de beginselen van het Hand
vest der Verenigde Naties: en
2. Verzoekt partiien rapport uit te bren
gen over de vorderingen aan de tiende
gewone zitting van de Algemene Ver
gadering.
Het K.N.M.I. deelt mede: Een zeer diepe
stormdepressie trok Dinsdag over de
Ierse zee naar Schotland en vervolgens
in betekenis afnemend in de richting van
IJsland. Verschillende waarnemingssta
tions meldden windstoten van omstreeks
40 meter per seconde. Achter de kern om
stroomde iets minder zachte lucht van
polaire oorsprong naar West-Europa,
waarbij tegelijkertijd de luchtdruk vrij
snel Steeg.
Langs de Oostkust van de Verenigde
Staten en Canada trok een volgende
depressie, in diepte toenemend, naar het
Noordoosten. Deze depressie beweegt wat
langzamer dan zijn voorgangers en koerst
meer in de richting van IJsland. De in
vloed er van op het weer in West-Europa
zal dan ook kleiner zijn dan de vorige.
Komende 24 uur zal het weer in ons
land in hoofdzaak bepaald worden door
een rug van hoge luchtdruk, welke ver
gezeld gaat van opklaringen. De tempe
raturen zullen opnieuw iets lager worden.
Egypte, El Salvador, Ethiopië, Griekenland,
Guatemala, Honduras, India, Iran, IraQ. de Li
banon, Liberia, Mexico, Pakistan, Paraguay,
Peru, Polen. Saoedi-Arabië. Syrië, Thailand, de
Oekraïne, de Soviet-Unie, Uruguay, Venezuela
Yemen en Joego-Slavië
Tegen stemden: Australië, Belgie, Columbia,
Denemarken, Frankrijk. IJsland. Luxemburg,
Nederland, Nieuw-Zeeland. Noorwegen, Zwe
den, Turkije, Zuid-Afrika en Groot-Brittannië.
Onthoudingen: Brazilië, Canada, Chili, China,
Dominicaanse Republiek, Indonesië. Israël,
Nicaragua, de Philippijnen en de Verenigde
Staten. Panama en Haiti waren afwezig.
Op de tweede dag van de conferentie West-Duitsland een geregeld leger wordt
der Sovjet-Unie en haar Oosteuropese gevormd", alsof niet reeds lang het be-
satellieten J. MesUen „ver de j
n. ',urnPa ebben, volgens Tass, de pre- I Volgens een woordvoerder van het Rus-
miers van Tsjechoslowakije en Oost- sische ministerie van buitenlandse zaken,
Duitsland, Siroky en Grotewohl het die na de bijeenkomst een persconferentie
woord gevoerd.
De beide heren volgden in hun betoog
de voorstellen van Molotof, welke daags
tevoren waren gedaan, op dè voet. Op
nieuw werd de Duitse herbewapening
het thema van' veel propagandistisch
vuurwerk, bestemd voor binnenlands ge
bruik, waarbij de pacifistische bedoelin
gen van de „vredelievende volkeren"
(d.w.z. de communistische staten) als een
bewezen dogma voorop werden gesteld.
In deze bedrieglijke geest kon Grote
wohl o.m. verklaren, dat Oost-Duitsland
„zich gedwongen zal zien zijn eigen natio
nale strijdkrachten te organiseren, als in
Het 7.373 ton nietende schip „Tresil
lian" van de Britse maatschappij „P and
O" is Dinsdagochtend in een hevige storm
ten Zuiden van Ierland gezonken. Gister
avond waren vijftien van de veertig op
varenden gered. Aangenomen werd. dat
vijf en twintig anderen waren ver-
de
dronken.
graan "Tresillian!
was met een lading
mni.tu °P weg van Montreal naar Avon-
had d ln Groot-Brittannië. In de nacht
dertig6 "Tr®sillian" geseind, dat het schip
bemannSil"aden sla§ziJ maakte en dat de
indien deg Van boord zou moeten gaan,
rm oLt0estand ernstiger zou worden,
van het zirfu Erits schip. de .Ardglen",
ongeluk bereik?6 schip de plaats van hel
Liparus" d ekt?' wa,'j de Bl;itse l?nkboüt
Uonrd nam P„ ,twaalf overlevenden aan
de sloepen van de ,,Liparn,"
gen andei Brits schip, de Aardglen"
pikte dne overleycndèn op en kreeg'
j Qrna moeilijkheden mP. j arteg
aan de grond.
hield zeide de Oostduitse premier ook
nog: „De nationale belangen van het
Duitse volk. het belang van het behoud
van de vrede in Europa en de belangen
van de bevolking van de (Oost) Duitse
Democratische Republiek eisen, dat de
democratische republiek gereed is om zich
tegen elke aanslag op haar onafhankelijk
heid te verzetten".
Grotewohl voegde hieraan toe, dat zijn
regering het standpunt van de Sovjet-
Unie, Tsjechoslowakije en Polen deelt,
dat „ingeval van bekrachtiging van de
Parijse accoorden" de acht communisti
sche landen, die op de conferentie zijn
vertegenwoordigd, „gezamenlijk maat
regelen moeten treffen om het werk van
hun volkeren en de integriteit van hun
staatsgrenzen te verdedigen, elke aanval
af te slaan en de vrede in Europa te ver
zekeren".
Grotewohl beweerde ook nog. dat zijn
regering bleef ijveren voor de Duitse een
heid. Ook ditmaal bleef hij volkomen in
het vage. Hij zeide, dat de hereniging op
de eerste plaats de taak is van de bevol
king maar dat de regeringen van beide
helften eerst een basis van wederzijds
vertrouwen moesten vestigen De tegen
stelling is veelzeggend: Het Westen ver
langt niets anders dan het. volk te laten
spreken door vrije verkiezingen.
Een felle brand heeft het gouverneurs-
kantoor in Semarang, plus de inboedel, in
de as gelegd. De schade wordt voorlopig
geraamd op 100 millioen rupiahs. Slechts
een gedeelte van de archieven, die opge
slagen waren in het 150 jaar oude gebouw,
kon in veiligheid worden gebracht. Vrij
wel alle provinciale diensten hadden
onderdak in hef gouverneurskantoor
De bisschoppen van Zuid-Afrika zul-
len Zondag 5 December in alle katho
lieke kerken een herderlijk schrijven
laten voorlezen, waarin zij een oproep
doen tot stichting van een schoolfonds.
Daaruit willen zij de subsidies beta
len, die zij in de toekomst zullen mis
sen, De confessionele scholen in Zuid-
Afrika immers, zowel protestantse als
katholieke, die gevestigd zijn in neger
reservaten, zullen onder de nieuwe Ban
toe-schoolwet niet langer door de rege
ring gesteund, worden, ten einde de vol
slagen scheiding tussen blanken en ne
gers ook in de opvoeding te garande
ren.
Door de nieuwe Bantoe-schoolwet, een
logische en drastische consequentie van
de apartheidspolitiek worden 790 ka
tholieke scholen met 120.000 neger
leerlingen getroffen; Europese zowel
als Afrikaanse leerkrachten, leken en
religieuzen, dreigen gedwongen te wor
den hun apostolaatswerk op te ge
ven. De voornaamste christelijke zen
dingsgenootschappen hebben zich ge
noodzaakt gezien te besluiten, dat hun
scholen zullen worden gesloten. De
katholieken zijn tot op heden de eni-
(Van onze verslaggever)
Om tien uur vanmorgen heeft de president van het Haagse Hof. mr Th. L.
van Berckel, de 38-jarige Berkelse arts J. F. A. M. O. wegens moord op zijn
vrouw opnieuw tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld. Mr Van Berckel
vroeg vernietiging van het vonnis van de Haagse Arrondissementsrechtbank.
De overwegingen van het Hof komen in grote lijnen overeen met hetgeen
door de Haagse Arrondissementsrechtbank is aangenomen. Zoals hekend
i= de Berkelse arts op 8 Juni j.l. door de Haagse Rechtbank conform de
eis tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld. Omdat hij van mening was
door deze rechtbank partijdig te zijn behandeld, had dr O. tegen dit
vonnis beroep aangetekend. Nadat de president het vonnis had uit
gesproken, riep dr O uit: „Het Hof heeft een onschuldig mens veroordeeld,
mijnheer de president".
men ten aanzien van 11 andere angli
caanse scholen. De anglicaanse diocesen
Bloemfontein en Natal geven hun scho
len eenvoudig aan de regering in
handen, welk voorbeeld door de me
thodisten voor geheel Zuid-Afrika ge
volgd is.
gen, die vast van plan zijn hun scho
len in stand te houden.
De invoering van de veel omstreden
Bantoe-schoolwet heeft scherpe con
flicten veroorzaakt tussen de regering
en alle kerkgenootschappen, uitgezon
derd de Nederduits Hervormde Kerk,
die het rassenonderscheid der regering
volledig ondersteunt. Na de hevige pro
testen van anglicaanse, methodistische
en katholieke zijde heeft de minister
van inheemse zaken, dr H. Verwoerd,
verklaard, dat de overgangsbepalingen
(een subsidie van 75 pet) welke als
een tegemoetkoming aan de kerken wa
ren bedoeld, zullen worden ingetrok
ken. De anglicaanse bisschop van Jo
hannesburg heeft daarop besloten de 23
anglicaanse scholen in Z.-Transvaal te
sluiten, waarop ook zijn ambtgenoot in
Pretoria hetzelfde besluit heeft geno-
De tweede herhalingsploeg van de Derde
Divisie (8000 man), die 4 December van de
oefeningen uit Duitsland naar Nederland
terugkeert, zal voor een deel St Nicolaas
thuis kunnen vieren. De commandant van
de Drietanddivisie, generaal-majoor War-
ringa, heeft n.l. bepaald, dat de militairen,
die binnen een cirkel van 25 km rond de
demobilisatiecentra wonen na afloop van
de dienst, Zaterdag 4 December, naar huis
kunnen tot Zondag 5 December 24.00. Deze
regeling zal overigens zeer soepel worden
toegepast.
Voor de achterblijvenden zal een St Ni-
colaasfeest in de kampen worden georga
niseerd en vele burgers hebben die dag
in hun huizen gastvrijheid aangeboden. De
divisie zal 9 December met groot verlof
gaan. Generaal-majoor Warringa uitte
zijn grote waardering voor hetgeen de di
visie tijdens de oefeningen heeft gepres
teerd.
De moeilijkheden met de bemanning i staat was de naam „Carpo" en zelfs de
van het onder Liberiaanse vlag varen
de tankschip „Casino" zijn nog verre
van opgelost. De gezagvoerder en de
eerste stuurman zijn gisteren van Vlaar-
dingen naar Rotterdam vertrokken om
aan het bureau van de Scheepvaart In
spectie 2e district hun verklaringen af te
leggen. De andere leden van de be
manning bleven in en om het schip
maar het merendeel hunner is het nog
steeds niet eens met de handelwijze
van de gezagvoering tijdens het voor
bijvaren van de zinkende „Carpo".
De radio-telegrafist Hampe verklaar
de, dat de „Casino" in de fatale nacht zo
dicht bij het in nood verkerende schip
is geweest, dat men van dek af in
Een enthousiaste menigte begroet de
jarige sir Winston Churchill bij zijn
terugkomst op Downingstreet 10 na de
opening van het Parlement in Westmin
ster. Even vóór hij de deur van zijn
woning achter zich sloot, draaide de
grijze staatsman zich nog eenmaal om,
om het beroemde V-teken te maken.
naarn van de thuishaven te lezen. En
dat, terwijl er toch slechts een zicht was
van 50 tot 100 meter. Ook de schoorsteen
en de kleur daarvan had men goed kun
nen onderscheiden. Men zag tot zijn
ontzetting ook de mannen van boord
springen in de kokende golven om met
de moed der wanhoop te trachten de
afstand van het zinkende schip naar
de tanker zwemmende te bereiken.
De kapitein van de tanker had zich,
altijd nog volgens verklaring van Ham
pe, verontschuldigd voor zijn bevel tot
doorstomen door te zeggen, dat zijn schip
zelf in gevaar verkeerde cn er ook onder
de gegeven omstandigheden niet goed
kon worden gemanoeuvreerd. Een me
ning, die men te Rotterdam in scheep
vaartkringen niet geheel en al als on
juist of onmogelijk verwerpt, omdat het
vooral hij stormweer met een tankboot
moeilijk manoeuvreren is en deze kwets
baarder is dan schepen van ander mo
del, getuige de door midden gebroken
Liberiaanse tankboot „World Concord",
die ook slachtoffer van de jongste or
kaan is geworden. „Men moet ook een
zaak als deze altijd van twee kanten
bezien", verzekerden deskundigen ons.
Tenslotte is een kapitein niet alleen
verantwoordelijk voor zijn 'schip, maar
ook voor zijn gehele eigen bemanning.
Hoe het zjj, het merendeel van de
equipage houdt vol, dat er toch wel meer
pogingen tot redding van de ongelukki-
gen ondernomen hadden kunnen wor
den en dat op het bewuste moment de
„Casino" in het geheel niet ln gevaar
verkeerde.
Over wat men zal doen, zijn aan boord
van de „Casino" de meningen verdeeld,
maar volgens genoemde radiotelegrafist
is de meerderheid van plan niet weer
onder commando van deze kapitein en
met deze eerste stuurman opnieuw
zee te kiezen. Naar verluidt was er
reeds een directielid van de in Hamburg
gevestigde rederij naar Rotterdam on
derweg om te trachten het geschil bij te
leggen.
Gisteren is de Rotterdamse rivierpo
litie aan boord van de „Casino" ge
weest om de stemming te peilen en
zich een zelfstandig oordeel over de
gebeurtenissen te vormen. Zij kan niet
meer doen dan dat, omdat de Nederland
se wetgeving in gevallen als deze geen
strafbaar feit ziet en ten overvloede
schip en kapitein niet onder de Neder
landse wetgeving vallen.
Intussen wacht men in de Rotter
damse haven vol spanning de oplossing
van dit onverkwikkelijk geachte ge
schil af.
hun persoonlijke vr"' whben
De „Osservatore ^'""^■tikeEdat^int
dagavond publiceert ee^rjJven, hetwelk
woordt op het s functionarissen
Tsjechische kerkeJij gtoe, gerjchl
enige tijd geleden tot de op ver
hebben en waarin zij aandr en de
zet tegen de verdragen van West-
opneming van Duitsland
Europese verdcdigingsblok.
Afschriften van deze br|®f Z1ouifsTand"
den aan de bisschoppen van
Frankrijk en Italië, en ook °P
grote schaal in het Westen veisprem.
Een begeleidend schrijven bd
schrift was ondertekend door t
de vijf overgebleven wettige
pen. Van de 16 handtekeningen on
verzoek aan de H. Stoel zijn ei -ere
wettige functionarissen; alle
namen zijn van onbekende priest
De Osservatore keert zich scherP
dit schrijven en zegt: „Het Tsjech»50"®
Episcopaat telt 14 kerkelijke beS1ft «fis-
bieden. en wel 2 aartsbisdommen,
dommen en 2 apostolische admin
turen, o.I.v. titulaire bisschoPP®n*
hiërarchie bestaat uit totaal 19 b,ss®..p
pen. Slechts vijf van hen genieten scny -
de 5 „vrfle bisschoppen hehben^vwaris^
sen-generaal toegevoegdz»|fs hun
door de staat zijn aangc. bisschoppen
ei£en priesters mogen de ?etuigen"
nog slechts in het bijzijn van „g
ontvangen.
..De „Osservatore" noemt dan
cijfers over het aantal gevan*
iers en vermeldt met name ee
bisschoppen, die door 't communistiscne
regiem in de gevangenis geworpen zijn
en °P voorgewende beschuldiging*1
oordeeld. Óver mgr. Beran zegt de
servatore: „Toen hij vlak voor zijn
arrestatie zich even aan 't politietoezicht
heeft kunnen onttrekken, heeft hij m het
klooster van Strachow een korte verkla-
nng kunnen afleggen: „Voor God .en
voor het volk verklaar ik zeide hij
lk nooit een overeenkomst met de
staat zal treffen, die de rechten van de
Kerk en van de bisschoppen aantast. Als
men ooit zou 'beweren, dat ik dergelijke
dingen wel getekend heb dan moet u
het met geloven".
Aan het slót van het artikel wijst de
Osservatore dit beroep af, omdat het
komt van een zijde, die volkomen ne
geert. dat in datzelfde land de Kerk, de
bisschoppen en de gelovigen 't zwaarste
lijden te verduren hebben. Aldus K.N.P.
Wat bleek en ietwat nerveus betrad gisterenmiddag
om tien minuten
voor vier dc K.L.M.commodore A. Viruly, die op de fatale 5e Septembei
de „Triton" voor de laatste maal omhoog trok en met dc stuurknuppel in
de 'handen met de machine .enkele tientallen seconden later op de zand
hunk van de Shannon terecht kwam, de getuigenbank in de grote zaal
van de' King's Inns te Dublin, waar ook gisteren weer de gehele dag was
gewijd aan hel onderzoek naar de oorzaak van deze vliegramp. Dit
belangrijke getuigenverhoor, dat mogelijk het voornaamste van al de
zittingen zal zijn. duurde gisteren slechts veertig minuten, in welke tijd
Tiruly zjjn jezing van het ongeluk gaf. Vandaag wordt dit verhuur
voortgezet.
Het was weer de heer Macbride, die
met zijn vragen begon en die o.a. wilde
weten hoe lang Viruly met Super-Coo-
stellations gevlogen had.
een laar.
Macbride. Ook met het verongelukte
toestel?
Viruly antwoordde hierop, dat hij dit
niet kon zeggen, maar dat de mogelijk
heid bestond.
Vervolgens bracht Macbride het uit
vallen van de high frequency van de radio
ter sprake en de oorzaak van de ver
traging bij het vertrek in Amsterdam,
hetgeen aan de temmen te wijten was.
Hij vroeg ook of bij de controle voor de
start op Shannon alles normaal was.
Viruly: Absoluut.
Op dit punt aangekomen verzocht de
president aan de heer Macbride geen
vragen meer te stellen, doch Viruly zelf
het verslag van de gebeurtenissen te
laten vertellen. Viruly begon dan te ver
tellen, in langzaam Engels:
„Ik gooide de remmen los, zodat de
machine vooruit begon te rollen en lang
zamerhand vaart kreeg. Ik stuurde aan
vankelijk met het neuswiel, totdat we
een snelheid hadden van 60 knopen (111
km per uur), daarna gaat de besturing
met het roer. Steeds sneller schoot de
machine vooruit en toen we 125 knopen
gingen, kwam het moment om de lucht
in te gaan.
Precies op dat moment hoorde ik,
althans ik dacht het te horen, een eigen
aardig geluid, dat van bakboord kwam.
Het scheen mij even toe alsof een van
de linkermotoren 'n ander geluid begon
te maken. Het was dus geen klap of
zo iets. In een flits keek ik opzij naast
mijn medebestuurder Parfitt en naar de
boordwerktuigkundige, om te zien of zij
het ook hoorden. Maar zij vertoonden
geen enkele reactie en toen hoorde ik
het vreemde geluid ook niet meer, zodat
er geen reden meer was om er op te Iet
ten. Op hetzelfde moment trok ik de
machine normaal de lucht in".
„Had u zich wel even ongerust ge
maakt over het geluid?", interumpeerde
de president.
„Inderdaad", antwoordde Viruly: „met
zo'n vol en zwaar geladen toestel".
„We hadden bij dat omhooggaan 125
knopen snelheid, vervolgde Viruly en
ik merkte, dat we een vlakke klim had
den, dat we niet snel stegen. Ik liet het
landingsgestel daarom snel intrekken.^ Ik
stuurde nog visueel naar de waarschu-
wingslichten om er zeker van te zijn, dat
we veilig opgestegen waren en dat ik op
goede hoogte over die lichten zou komen.
Dat gebeurde. Het was onmogelijk pre
cies te zeggen hoe hoog we er overheen
gingen. Ik schat het op 50 voet of iets
meer. Daarna begon ik aan een steilere
klim, omdat we inmiddels meer vaart
hadden gekregen. Bij 140 knopen snel
heid vroeg ik om enige vermindering
van vermogen. Intussen klommen we nog
steeds. Het rode lichtje, dat een uitge
stoken landingsgestel aangeeft, ging uit.
Dat betekende dus, dat het geheel inge
trokken was in de romp. Op dat moment
zag ik de naald van de hoogtemeter de
250 voet voorbijgaan. Zeer kort daarna
gaf ik opdracht: vleugelklappen intrek
ken. Het toestel ging toen circa 150
knopen. Nadat de klappen in waren, ver
zocht ik om extra-klimvermogen. De
snelheidsmeter gaf toen 160 of meer aan.
Op dat moment kreeg ik de indruk,
dat er iets absoluut verkeerd was met
de machine. Het gebeurde vóór we de
tijd hadden gehad, alle normale rou
tinewerkzaamheden van controle en
checking kort na een start uit te voe
ren. Ik keek naar de kunstmatige hori
zon; die wees een normale ligging van
het toestel aan. Daarna maakten wij
een zeer steile plotselinge daling. Dat
weet ik zeker, want toen ik naar de
daalsnelheidsmeter keek, zag ik de
naald door de indicatie gaan, dat we
duizend voet per minuut naar beneden
gingen en aangezien dit instrument
meestal traag reageert, zjjn we waar
schijnlijk nog sneller naar beneden ge
gaan. Óok de naald van de hoogtemeter
sloeg door de honderd voet terug en
op datzelfde moment raakten we het
water. Meteen was er 'n hevige zwaai,
ik voelde hem naar rechts, maar an
deren zeggen naar links. In zeer korte
tijd kwam de machine toen tot stilstand
Even was ik geheel versuft en er ging
enige tijd voorhij voor ik tot handelen
in staat was. Toen waren de reddings
pogingen al begonnen"
Tot zover luidde Viruly's verslag van
de gebeurtenissen vóór en tijdens de
vamp met de „Triton"
De heer Macbride stelde hierop nog
enige vragen, waarbij Viruly o.a. ver
telde dat hij het vreemde geluid hoorde
op het ogenblik, dat het toestel van de
grond los kwam en dat men nog 120 a
150 meter van het einde van de startbaan
was op dat moment
In de ochtenduren had een Ierse lucht-
vaartdeskundige, de heer Guy Probert
een uitvoerige uiteenzetting gegeven
over de toestand van het geborgen wrak
van de „Triton", waarbij o.a. medege
deeld werd. dat de om het leven geko
men passagiers bijna allen in de mid
delste en achterste sectie van de romp
zaten. De geredden bevonden zich in de
ruimte vóór de vleugels.
Tenslotte kwam deze getuige tot de
volgende conclusies:
1. Het is waarschijnlijk, dat de in
strumentale fout van de snelheidsmeter
vóór het ongeluk zeer klein was.
2. De hoogtemeter van Viruly ver
toonde geen ander defect dan enig
roest, dat door het water na het on
geluk veroorzaakt is. Met vrij grote
stelligheid moet worden aangenomen,
dat het instrument vóór de ramp naar
behoren heeft gefunctionneerd.
3. Ook de stijgsnelheidsmeters wa
ren in orde.
Resumerend was men tot de conclusie
gekomen dat, voor zover de instrumen
ten in de cockpit na de ramp nog kon
den worden onderzocht, geen tekort
komingen waren geconstateerd, die
slecht functionneren of het abnormaal
uitslaan van de naalden tot gevolg zou
den hebben kunnen gehad.
O o o
Aangaande de gezondheidstoestand
van de H. Vader is gisteren bekend ge
maakt, dat de Paus aan geen enkele
organische kwaal lijdende is, maar hinder
heeft van functionele storingen, veroor
zaakt door oververmoeidheid. Als gevolg
van de vele werkzaamheden, die Hij in
de afgelopen maanden heeft verricht, zijn
Zijn physieke krachten in belangrijke
mate afgenomen. Alhoewel het verschijn
sel van de hik in een z'ëkere hardnekkige
vorm is teruggekeerd, verklaarde de be
handelende geneesheer, dat er geen
enkele reden tot ongerustheid is. Hij past
op de hoge Lijder dezelfde behandeling
toe, welke in het voorjaar is aangewend.
Deze behandeling vereist van de patiënt
volslagen rust. Daarom moet de Paus het
bed houden en neemt Hij geen deel aan
de jaarlijkse retraite in de kapel van de
H. Mathilde in het Vaticaan. Door een
luidspreker, in zijn kamer opgesteld, volgt
de H. Vader evenwel de overwegingen
van de geestelijke oefeningen.
De H. Vader draagt ook niet dagelijks
de H. Mis op, maar volgt deze van af zijn
bed.
Dagelijks ontvangt Hij om beurten de
prosecretaris mgr Tardini. en de substi
tuut mgr Dei Acqua.
Protocollair is meegedeeld, dat de H.
Vader zich Zondag naar de St Pieter zal
begeven om de relieken van de Benedic
tijner pater Riccardi, die op deze dag
wordt zalig verklaard, te vereren. In de
middag van 8 December zal de H. Vader
zich naar de Santa Maria Maggiore be
geven om met een plechtig Te Deum het
Mariajaar te besluiten. Aldus het K.N.P.
I