OVER „HET MUSIS
Uitstekend toneel in „De derde"
OUDE TI JD
Een Engelse professor bestudeerde
Hollandse orgels
Spaanse naklank van Kerkrade
Geheugen-hulp
Nieuws uit STAD EN OMTREK
(£)uer de
Uit die so
Muzieknieuws van overal
De meisjes van de
Mater Dei
Verbranding van
kerstbomen
Monopole Theater
DAN LLOYD BERIJDEN!
arage „Auburn"
VLAARD1NGEN
ROTTERDAM
Vivo liep vast
DINSDAG 28 DECEMBER 1954
NSC
PAGINA 2
Het Feestgebouw
De politiek
Weinig feiten
Door burgerzin
OPLICHTER TEGEN DE
LAMP GELOPEN
JONGEN GEVALLEN
Vindt plaats op Maandag
3 Januari op de zandvlakte
OFFICIëLE PUBLICATIE
GELD VERDUISTERD
HAAGSCHE COMEDIE IN DE
GROOTE SCHOUWBURG
11 October 1842
De lie October 1842 werd gebouw
Musis Sacrum plechtig ingewijd. Wat er
in de loop der tijden te zien en te horen
was in Musis, de dagbladen geven er
ons een denkbeeld van. Politieke ver-
gaderingen, in 1877 sprak er Mr Gashuis;
soirées, o.a. van The Frcderika Troupe,
voorstellingen van „het beroemde Chi
nese gezelschap"; concerten, soirées mu-
sicales, optreden van het Duits Opera
orkest (2-12-1878). En met vlammende
letters staat in het geschiedboek van
AANRIJDING
„De duivel van Diablo
Goedkope Kilometers
Inlichtingen bij de Lloyd Dealer
Automobielbedrijf
'uwe Haven 233 Tel, 69503 67298
WEERSTAND IN BRAND
BURGERLIJKE STAND
LOGGER OP STAPEL
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Over Orgeh
Weense Mm
WAT SCHIEDAM VERLOOR
EN VOND
A lion hKDAM
geslaagd
bij Barendrechtse brug
HERSCHOOLDE AGRARIëRS
NAAR AUSTRALIË
ROTT. TRAMWEG MIJ
ENGELS TANKSCHIP HEEFT
MACHINESCHADE
VAN DAK GEVALLEN
DOOR AUTO TEGEN STRAAT
GESMAKT
JONGEN STAK PLOTSELING
OVER
BURGERLIJKE STA1SD
VAN ROTTERDAM
Wij troffen in het jongste nummer van
het orgaan van de Schiedamse Gemeen
schap het volgende artikel aan:
Het is een ieit, dat tijdgenoten gewoon
lijk niet in staat zijn, hun tijd naar zijn
juiste waarde te schatten.
Het is hiermee als met de mérites van
een bouwwerk; zij blijven ons verbor
gen, wanneer we met de neus gedrukt
staan tegen zijn steen en pleister. Het
geen een tijdvak aan waarden heeft
voortgebracht en vooral de bedoelingen,
die aan het al dan niet geslaagde product
ten grondslag liggen, worden door hen,
die er midden in of al te dicht bij staan,
gewoonlijk vertekend gezien. Heel in het
bijzonder is dit het geval met de negen
tiende eeuw. De mens van even na de
eeuwwisseling, voorzover hij zichzelf re
specteerde en gerespecteerd wilde wor
den, had er geen goed woord voor over.
Men schold dit tijdvak plat en oppervlak
kig in zijn ideaal van vooruitgang, in zijn
geloof dat deze door mensen kan worden
'bewerkstelligd en dat de mens daartoe
neigt Men verwijt de 19e eeuw vaak
een al te goedkoop optimisme, maar wij,
die reeds over het midden van zijn op
volger heen zijn, wij zien hem niet meer
bij vaal gaslicht, maar onder een sterke
lamp, die een flatteuzer en milder licht
er over laat schijnen. Die veel gesmade
19e eeuw heeft toch veel goeds opge
leverd en nog veel meer goeds bedoeld
te doen, zoveel, dat de gedachte aan de
eeuw van onze grootouders de kleinkin
deren vaak tot weemoed stemt.
Het is een typisch verschijnsel, van dat
„paradise lost", dat ik hier op het oog
heb: het Feestgebouw. Anders dan de
schouwburg was en is nog de feestzaal
een niet-officiële gelegenheid Voor de
meest uiteenlopende doeleinden doet zij
dienst. Bruiloften en partijen van iets
grotere dan normale omvang worden
er gevierd. In de verkiezingstijd hebben
de oren van partijgangers en nieuwsgie-
risen er getuit van de machtspreukige
beloften, die hun gratis werden toege-
slineerd. Tn de gastvrije ruimten van
het feestgebouw gaf en geeft men die
toneelvoorstellingen, die enige
liikheid vragen van de toeschouwer.
Voorstellingen van dilettantenverenigtn-
cen en H.B.S.-bonden, die de dure theater
zaal niet kunnen vullen en nog «"nder
betalen en die het felle voetlicht van
de officiële schouwburg ook voor het
overige zouden mijden vanwege oog
en oor van de strenge critici en toneel
recensenten op de eerste rijen van de
stalles. Het zijn deze voorstellingen die
vanouds onderdak vonden m het feest
gebouw, waar de atmospheer verzadigd
is van gemoedelijkheid en welw iHeno-
heid en Moeder en Vader, Zuster en 1Broe
der onvoorwaardelijk geneigd zijn het
spel van hun dierbaren geniaal te vin
den, op zijn minst in elk geval weer
stukken beter dan vorig jaar. In de feest
zaal, waar men de enkele mogelijkhe
den en de talrijke onmogelijkheden van
het acteursberoep niet kent, wordt ge
droomd van plankenroem in zeer nabije
toekomst. In het feestgebouw ziet men
de prestaties op de planken door een
rose bril.
Tot deze burchten van optimisme, 'van
gemoedelijkheid en goede wil jegens de
medemens, behoort ons Musis Sacrum. Ze
ker, ik weet dat er nuances zijn, dat niet
alle feestgebouwen één en dezelfde geest
ademen. In mijn jonge jaren bezocht ik
Amsterdam's Plancias. welks muren, nog
maanden nadat de nieuwe Tweede Ka
mer voor de eerste maal bijeen was
geweest, de hartstochtelijk verkiezings
leuzen, alsof ze deze opgeslorpt had
den gelijk een accumulator de stroom,
deden weergalmen. Ik heb het aristocra
tische Odéon aan de Singel gefrequen
teerd als lid van de H.B.S.-vereniging; ik
heb wel eens aan een bruiloftsdiner aan-
gezeten in het deftige grachtenhuis dat
Maison Couturier heette. Musis heb ik in
zijn negentiende—eeuwse en begin twin-
tigste-eeuwse gedaante niet gekend, maar
ik stel mij voor, dat ook daar bewonde
rende, trotse ouders elkaar hebben toe
gelachen, als hun spruiten op beverige
benen koers zetten naar de schouw
plaats van hun toneelspeelkunst. En in
de vestiaire zullen de jonge dochters zich
van hun mantels hebben ontdaan, de blik
gericht op de vriendinnen om van hun
gezichten het oordeel over de eerste
lange jurk af te lezen.
Maar dit alles speelt zich slechts af in
mijn misschien al te levendige verbeel
ding. Feiten, zo hoor ik roepen, feiten!
Musis geschreven een voordrachtavond
van Multatuli op 12 Januari 1880 en nog
eens in 1881. Bekende namen ontmoeten
we in de annalen; de familie Bamberg
(wie herinnert zich niet Papa Bamberg,
de vermaarde goochelaar), de 23e Juni
1881. Goochelaars voelden zich blijk
baar sterk aangetrokken tot Musis ofwel
uitgaand Schiedam tot de goochelaar. In
1882 zag men er een honden- en apen-
theater. Maar ook de allergrootsten
kwamen in Musis. In 1884, de 21e van de
le maand, hoorde men er de voordracht
van één der steunpilaren van Rotter
dam's toneel in zijn gulden tijd: de
grote tragedienne Catherine Beersmans.
KIJK DAT was nu eens aardig en
origineel van de meisjes van de Ma
ter Dei-schor,aan de Schoolstraat.
Die zitten voor een ten?am£wV®?™^
rnrn dat noemt. Dit zitten is allesbehal-
Z een uitTusten. Het is een zitten m
SPE'"daar kregen ze, toen ze teferstva-
rrmtip inningen, zo even de mededeling,
dal le extra huiswerk mee naar huis
m°ToumoT,Ziden ze. Althans we ver
meiden dit, gezien de ZZZan onzè
welke we tegenwoordig zo van mxe
opgroeiende jeugd, de vrouwelijk moe
nreven, af en toe vernemen.
Maar ze namen het met de nodige
gelatenheid en een zekere goedlachs
Met zijn veertigen legden ze elk
twee cent het bedrag by elkaar,
nodig voor het huren van een hand-
wagen Kerstvacantie begon
stapelden ze hun tot berstentoe met
boeken en schriften gevulde tassen er
op Het was een indrukwekkende sta-
^6\)e indrukdie deze demonstratie op
het onderwijzend personeel maakte, was
navenant aan de goedlachsheid en de
beschaafde soort galgenhumor, welke
er achter school.
Men lachte er gemoedelijk om. En
daardoor werd de grap een *™ces.
De grappigheid van het geval tnaAh
het werken in de vacantie zeer waar-
*ChWanneer%straks de nieuwe ^^"mZer
teur de heer Warnars, op die Mater
Dei-school een kijkje zal komen ne
men ,zal hij, naar wij hopen, zeker m
de hoogste klas een goede geest aan
treffen.
Dat is leuk!
Tussen twee haakjes, toen we het de
vorige maal over de Kabouter en e
Olifant hadden, vergaten we iets En
wel, dat de nieuwe rijksinspecteur ge
zien zijn werkkracht misschien spoedig
voor een Locomotief zal doorgaan.
Ook dit is geen verkapte reclame voor
een bepaald merk DAMWACHTER
Ik schaam me het te zeggen, maar wei
nig feiten zijn mij bekend. Niettemin, zie
hier dan het weinige, dat ik weet. De
2e, 4e, 5e, 7e, 8e en 10 Maart anno 1842
compareerden voor Meester Karei Ar-
nold Poortman, openbaar Notaris te
Schiedam, in tegenwoordigheid van Wil
lem Christiaan Kimmijser, winkelier en
ondernemer van openbare verkopingen
en Teunis Keuzenkamp, bediende van
het Schiedamsch Departement der Maat
schappij Tot Nut van 't Algemeen, als
getuigen hiertoe verzocht, een aantal
„Heeren en Mejuffrouwen", allen mede
te Schiedam woonachtig. En de com
paranten kwamen overeen met elkaar
op te richten een vereniging, welke de
naam zou dragen van Musis Sacrum.
Het hoofddoel der vereniging was: de
bevordering der beoefening van fraaie
kunsten en wetenschappen binnen ge
noemde stad. Deze goedwillende bur-
gers beloofden een kapitaal bijeen te
brengen van tenminste zeventien duizend
vijf honderd gulden. En het geld kwam
bij elkaar. De ene stortte duizend gul
den, een andere achthonderd, een derde
vijfhonderd, weer anderen vierhonderd,
driehonderd gulden en minder. Schie
dams Burgemeester, Jan Loopuit, koop
man en commissionnair, ging voor met
vierduizend gulden, op de voet
door Simon Rijnbende, kantonrechter,
distillateur en koopman, met een bedrag
van duizend gulden.
Door burgerzin kwam Musis tot stand,
burgerzin, zo typisch voor de 19e eeuw,
waaraan Amsterdam zijn Vondelpark en
zijn Stadsschouwburg dankt. En ik ver
moed dat een van de motoren bij de
oprichting was de Maatschappij tot Nut
van 't Algemeen, die Instelling die zo
heel veel heeft gedaan voor de volks
ontwikkeling in de liberale tijd.
Na de eeuwwende eiste de politiek een
grotere plaats op: de politieke partijen en
de organisaties. De „eerste Christelijke
bioscope", zag men er de 7e October
1900, maar ook de vrije Socialisten kozen
Musis tot vergaderplaats, en eveneens de
S.D.A.P. De 11e Januari 1901 schitterde
er weer een ster van de eerste_ orde;
Willem van Zuylen, wederom één der
corypheeën van Verheul's Grote schouw
burg aan de Aertvan Nesstraat. En enige
tijd na hem verscheen er Generaal Booth,
aan het hoofd van zijn Leger des Heils.
In 1904 werd opgericht de Maatschap
pij tot Exploitatie van het gebouw Musis
Sacrum cum annexis. Musis had afgedaan
als vereniging en ging als N.V. de com
merciële zee bevaren. Met wisselend
succes.
De tijden zijn veranderd; de vormen
der 19e eeuw zijn misschien niet passend
meer in onze ijd. Musis werd verbouwd,
herhaalde malen, verbeterd, vergroot, ver
nieuwd. Maar trouw is het gebleven aan
zijn oorspronkelijke roeping; het dient
de kunst, de wetenschap, zo mogelijk.
Musis, het feestgebouw aan de Lange
Haven, op het meest karakteristieke punt
van ons zo karakteristiek Schiedam,
het heeft zich een plaats verworven m
het leven van onze stad. Met Schie
dam heeft Musis geleefd, met Schiedam
is het opgegroeid. Node zouden wij het
missen.
Dat het ons Musis wel ga.
Mr. ir. M. M. VAN PRAAG.
De 28-jarige mijnwerker J. W- S. uit
Urmond in Limburg, die zich uitgaf voor-
uitvoerder van een aannemingsbedrijf uit
Sittard en in diverse plaatsen geld los
maakte is in Schiedam aangehouden. Ook
hier kreeg hij geld los voor de reparatie
aan zijn auto, die in Den Haag stond. Hij
gaf voor een kamer te willen huren,
maar men zag hem niet-meer terug.
Op de Lorentzlaan kwam de 10-jarige
J F B. van de Hogenbanweg gistermid
dag 'om half één te vallen door een stok,
die hij bij zich had. Hij kreeg een wond
aan de rechterslaap en een lichte hersen
schudding. Door de Geneeskundige Dienst
werd hij naar huis vervoerd.
De massale kerstbomenverbranding op
de zandvlakte is zo langzamerhand voor
Schiedam een traditie geworden. Ieder
jaar weer verzamelen zich duizenden daar
om het vuur in de hoog opgetaste brand
stapel te zien ontsteken. Ditmaal organi
seert de Schiedamse Gemeenschap het
Nieuwjaarsvuur op Maandag 3 Januari
's avonds te acht uur. De brandstapel
wordt opgericht op het gedeelte van de
zandvlakte dat dicht bij de Julianalaan
ligt. Vanaf 's morgens negen uur kunnen
de bomen daar worden afgeleverd. Van
half acht 's avonds concerteert een plaat
selijk muziekkorps op de zandvlakte. Pre
cies om acht uur wordt het vuur met fak
kels ontstoken. Vooral de jeugd wordt op
geroepen om Maandag haar beste beentje
voor te zetten, opdat de brandstapel een
ongekende hoogte zal bereiken. De vol
wassenen zullen voor dit festijn zeer zeker
gaarne de kerstbomen afstaan.
B. en W. hebben besloten een verbod
vast te stellen voor rijwielen op de
Vrijdagen voor het Herenpad, het Willems
hofje gesloten te verklaren voor het ver
keer met rijwielen en motorrijtuigen in
peide richtingen en het bepaalde in het
Verkeersbesluit betreffende Zijlstraat in
de richting van de Kethelstraat, een zgn.
geslotenverklaring voor motorrijtuigen
met meer dan twee wielen en bespannen
wagens in te trekken; het bepaalde in
het Verkeersbesluit voor de gemeente
Schiedam onder 1 geslotenverklaring van
de wegen: „Lange Achterweg (afrit) tus
sen de Hoogstraat en het pand no. 3 in de
richting van de. Korte Achterweg voor
motorrijtuigen op meer dan twee wielen,
bespannen wagens en handkarren" te
lezen als volgt: „Lange Achterweg (afrit)
tussen de Hoogstraat en het pand no. 3 in
de richting van de Korte Achterweg voor
motorrijwielen en bespannen wagens
breder dan 1.90 meter". Van dit besluit
staat voor belangstellenden beroep open
tot het einde van een termijn van dertig
dagen na heden.
Als verdacht van verduistering van on
geveer 130,is aangehouden J.# M-,
chauffeur bij een Chemische Wasserij in
de Lange Nieuwstraat.
f,;
Mcndès-France komt in Musée Grevin.
Sinds gisteren heeft Mcndès-France zijn
plaats naast Eisenhower, ChurchillCoty
en Malenkof ingenomen.
Het echtpaar Moreland herbergt een
vreemde jonge gast, wiens werklust om
gekeerd evenredig is aan zijn behoefte
aan alcohol en die voor Hank, met wie
hij enkele jaren dienst in de Pacific deel
de, een bijzondere affectie aan de dag
legt. Om deze affectie, die overigens we
derzijds is, bouwde Andrew Rosenthal
zijn toneelstuk „De derde". De mannen-
vriendschap, in de Verre Oost ontstaan,
heeft minstens bij de jonge Kip een mor
bide tint. Zijn ongelukkige jeugd heeft
hem geestelijk uit het lood geslagen. Maar
Op de Rotterdamsedijk bij de Grensflat
werd de 44-jarige wielrijder A. H. S. uit
Schiedam gisteravond om kwart over zes
door een motor aangereden. De wielrijder
stak onvoorzichtig over. zodat een aan
rijding niet te voorkomen was. De motor
rijder de 35-jarige W. S. uit Rotterdam
bieek geen rijbewijs te hebben. Met een
gebroken rechter been werd de wielrijder
door de G. G. en G. D. naar het Gemeen
teziekenhuis vervoerd
(Advertentie)
Het Monopole Theater draait tot en met
Donderdagavond een Wild Westfilm met
de volgende inhoud:
Nadat zijn vader en zijn 14 jaar oude
broertje door een bende veedieven zijn
vermoord, keert Clay O'Mara, een spoor
wegopzichter, naar zijn huis in Santiago
terug, en vraagt, om de dubbele moord te
wreken, een insigne als hulp"sberiff aan
Sheriff Kenyon.
Lauri, Kenyon's nichtje, tracht haar
oom over te halen Clay tegen te houden in
zijn wraakzuchtige voornemens, maar Ke
nyon geeft hem het insigne. Sheriff Ke
nyon en Tom Meredith, de meest geziene
advocaat in de stad en tevens Laurie's ver.
loofde, zijn de geheime leiders van de ben.
de veedieven die de O'Mara's gedood heeft
Om Clay uit de weg te ruimen stuurt she
riff Kenyon hem er op uit om Whitey
Kincade te arresteren, een beruchte
schurk, die naar de sheriffs vaste over
tuiging Clay zal doodschieten.
Tot ieders grote verbazing arresteert
aan te sturen, terwijl zij met gehuurde
moordenaars zullen volgen. Als Clay Rin
ger in het nauw gedreven heeft, zullen zij
ingrijpen, hen beiden doden en zich mees
ter maken van de partij goudstaven.
Nietsvermoedend zet Cay de achtervol
ging op Ringer in; hij heeft niet in de ga
ten dat hij gevolgd wordt. Zijn oude, hem
gunstig gezinde vijand Whitey, gaat samen
met Clay op zoek naar Jed Ringer en ze
vinden hem in een verlaten mijn, waar het
goud verborgen is en waar Jed zich nog
steeds schuil houdt. Whitey was slechts
meegegaan „voor de spanning".
Clay drijft Ringer in het nauw en doodt
hem, maar niet dan nadat Jed toevallig
Whitey gewond heeft. Clay neemt Whitey
mee naar een café en begint zijn wond te
verzorgen, terwijl Kenyon, Tom en een an
dere boef buiten Clay opwachten.
Clay wil naar buiten gaan, maar Whitey
houdt hem tegen, waarbij hij hem zelfs
met een revolver bedreigt. Whitey gaat
dan al schietende zelf eerst naar buiten:
Hij doodt Kenyon en de andere man, maar
hij word; zelf ook gedood. Clay gaat naar
buiten en vecht het uit met Tom Meredith
clay keert terug naar Laurie, die de
Tot ieders f ote verbazmg arresteert w ha^ocmreMs' geboord
Clay echter de vogelvr je y, heeft van Kate. Hij zegt haar dat Kenyon
I
Bij de Buizenfabriek „Excelsior" aan
de Buitenhavenweg raakte gisteravond
omstreeks 10 uur een weerstand in brand.
De brand sloeg over naar een electro
motor. Door de olie van de weerstand
ontstond or veel rookontwikkeling. Met
schuimblusapparaten heeft de brandweer
o.l-v. waarnemend-commandant C. v.
Oortmerssen de brand geblust.
GEBOREN: Johanna M. J. dochter van
C. J. v. Nijnatten en Th. L. Oosterholt;
Johanna K. M. dochter van A. M. Beukers
en P. A. Heinsbroek; Gerda dochter van
G. Ph. Stompe en W. v. Aperloo; Johannes
zoon van P. J. Scheenloop en J- A. van
Sluijs; Johannes H. zoon van J. Swart en
D. Duijts; Peter zoon van C. Maltha en
S. W. van Rij; Johanna dochter van A.
Bijloo en W. C. de Pater; Anna C.. dochter
van F. A. W. Huibers en L. Agter; levenl.
kind van G. Degenkamp en A. A. M Beu-
mer.
OVERLEDEN: M. Kieboom 2 dagen; A.
Verkade 77 j.; A. Verhoef w. v. W. C.
Dijkers 77 j.
v-iay ccutci v - - -
op weer vrij gelaten wordt, maar Clay s
gezag neemt hierdoor aanzienlijk toe.
Whitey, die Clay wel mag, niettegenstaan
de zijn insigne, waarschuwt hem tegen een
misdadiger Jed Ringer geheten Whitej.
vertelt het hem niet, maar Rmger is de
rechterhand van Sheriff Kenyon en was
betrokken bij de veediefstal op de O'Mara-
ranch, hoewel het Tom zelf was, de Clay's
vader en jongere broertje doodschoot.
Opnieuw stuurt de sheriff Clay uit op
een gevaarlijke onderneming in de hoop,
dat hij gedood zal worden, maar weer ;s
Clay hen te slim a£, hoewel hij ditmaal
zwaar gewond raakt. Laurie, die er zich
nu van bewust wordt, dat zij van Clay
houdt, geeft Tom zijn ring terug en neemt
de zorg voor (-lay op zich. Tom, die hier
over woedend is, ontbiedt Jed Ringer en
draagt hem op Clay uit de weg te ruimen
en de reeds lang beraamde goudstavendief-
stai de volgende nacht doorgang te doen
vinden.
Ringer maakt het plan om Sheriff Ke
nyon en Tom te bedriegen. Hij negeert he;
bevel Ciay te vermóórden, maar zet wel
de zilverroof door en vlucht met de buit
Als Tom en Kenyon tot de ontdekking ko
men dat ze bedrogen zijn, leggen zij valse
bewijzen over aan Clay dat Jed Ringer de
man is, die zijn vader en broei gedood
heeft. Hun plan is om Clay achter Ringer
Wadi UCJAJ uiuiidil naai wvtin iccua gv-nvjui.
heeft van Kate. Hij zegt haar dat Kenyon
dood is en dat Tom in de gevangenis zit.
En meer dan ooit behoren zij nu bij elkaar.
K.F.C.-keuring 14 jaar.
Dat er nog steeds animo bestaat tot het
bouwen van foggerschepen hier ter stede,
getuigt het feit, dat op de scheepstimmer
werf „de Hoop" van Gebr. van der Meer
alhier, op heden aanstalte is gemaakt tot
het leggen van de kiel ^oor een nieuw
te bouwen logger, wederom voor de vis-
schersplaats Enkhuizen. Deze logger, die
van bizondere afmetingen worden moet,
zal den naam voeren van „Het wapen van
Enkhuizen". ,f
De logger, welke thans reeds op dezelf
de werf in de spanten staat, wordt aan
vankelijk voor eigen rekening gebouwd.
(Nwe Schiedamsche Courant, van
13 October 1903).
~w ~Jt 1 E»H ële» hil nne -7ruri»naamd#» mil-
Het steeds florerende Belgische kerk-1 kwartaaltijdschrift „The Organ" opent
muziektijdschrift Musica Sac.a is met een artikel van een professor van
thans met een honderdtal typografisch het Amplefort College. Walter Shewrlng
uitstpkend verzorgde pagipa's verschenen die tevens een erudiet kenner ziinde var
onder de titel' Gedenkboek IS^D»*)r,4" ««><- nrvelmnztek uit de vóór
Het is n.l. in dit 75 Jarig hrts verloop dat
het Lemmens Instituut "et Hoger inter
diocesaan instituut voor kerkmuziek te
Mechelen zich vanuit ern bescheiden be
gin ontwikkeld heeft tot een weretdver
O40BIAD VOO» SCHICDAM AH 0*5****1*
76ste Jaargang No. 22648
De kantoren der Redactie en Admin-
stratie zijn gevestigd te Schiedam Dam 1«
telef 66152 Giro-nummer 59,>043
Abonnementsprijs 6 15 per kwartaal
2.15 per maand f 9.50 per week.
Advertentieprijs op gewone kolomhreedit
0 15 per millimeter hoogte
Ingezonden Mededelingen op redacttoneu
kolombreedte f 0 30 per milltmetei hoog e
Bij contract gelden lagere tarieven welke
bij de administratie of ötj de erkend-
advertentiebureau* verkrijgbaar zijn.
Kampioenen (kleine advertentiën) tot tO
woorden 50 cent Elk woo.d meer 3 cent
Maximum 60 woorden. Plaatsing uit
sluitend bij vooruitbetaling
Alle advertentie-orders worden ifgeslote.
en geplaatst overeenkomstig de Regelen
voor het Advertentiewezen.
gin oniwiKKCiu urm
maarde onderwijsinstelling waaruit een
betekenisvolle generatie van "U ",,!.-:
is voortgekomen Het 's dan ook beg 1
pelijk dat Z.H. de Paus een eigenhandig
schrijven tot Z Em kardinaal Van Roey
richtte waarin het werk van het lunue
rend instituut hogelijk wordt geprezen
Dit schrijven wordt gefotocopieerd op
de eerste bladzijde weergegeven en vormt
als zodanis van dit herdenkingsnummer
wel een briljante ouverture Reeds werd
te dezer plaatse uitvoeriger over deze her
denking geschreven en het Maasbode-ver-
slag vinden we dan ook prompl in deze
aflevering onder: „Pers-echo's" vervat
In de September-aflevering van .Melos
Zeitschrift fiïr neue Musik (Malnzi vin
den we een artfke) van V Thomzon over
de verhouding van de criticus tot de com
ponist Naar zijn mening is her met de
eerste taak van de criticus het werk van
een scheppend kunstenaar te becrittseren
maar wel cm diens werk dichter tot de
luisteraars te brengen.
Deze mening hebben we zelf hier al
meer verkondigd en we willen er aan toe
voegen dat een inleidende bespreking van
èen bepaaid werk of over een muziek
schepper vruchtdragender, meer opvoed
kundig veelal werkt dan critische be
schouwingen naar aanleiding van aan al
lerlei niets met het werk te maken heb
bende accidentalia van uitvoeringen
I Het October-nummer van het Engelse
oude orgels en orgelmuziek uit de vóór
Bachse tijd naar aanleiding van retzen
door ons land. van zijn liefde voor ónze
oud-Nederlandse orgelbouwkunst m een
breed gedocumenteerd artikel .Historie
Organs in Holland" getuigt Hij doet zijn
artikel van een drietal foto's op kunst
drukpapier vergezeld gaan De gehele
presentatie van TheOrganis trouwens
voornaam en de bijdragen zijn in het al
gemeen van een wetenschappelijk gefun
deerde standing die ze tot positieve bij
dragen maken van de orgelcultuur
In deze lijn beweegt zich ook het rrtikel
van een bekend Engels organoloog W L
Tumner over het Cavaillé-Coll oigei in de
Parr Hall te Warrington Hij constateert
allereerst dat deze grote Franse orgel
bouwer nö 1870 'n viertal oelangweaken
de instrumenten in Engeland heeft ge
bouwd waarvan ei één dooi brand Is ver
loren gegaan en de andere de stedelijke
concertzalen van Manchester "Sheffield
en Londen (Albert Hall) sieren
Een iets kleiner Instrument is het voor
noemde orgel van de concertzaal van
Warrington dat achtereenvolgens aan ver
schillende eigenaren heeft toebehoord al
vorens het stedelijk bezit werdI gelijk
het C C.-orgei in het Haarlemse Concert
gebouw!).
Sumner gaat uitvoerig in op de uitzon
derlijke hoedanigheden van dit orgel er
richt tot de Warrington Corporation ten
slotte een gelukwens over een dergelijk
bezit.
verstaat hij de bij ons zogenaamde mu
ziek-missen met orkestinstrumenteij ter
begeleiding van soli en gemengd koor, en
in de concerterende stijl geschreven Des
tijds in de eeuw van Haydn Mozart.
Beethoven en Schubert ontstaan wor
den zij ook nu nog tn de kerken van Oos
tenrijk gedurende de H Mis gezongen
Het lange artikel bewijst echter welke
conservatieve wanbegrippen er in Enge
land nog bestaan t.o.v. de liturgische
functie onzer kerkmuziek. Alles aat bij
de schrijver uit van subjectieve gevoels
emoties, die wii, als behorende bij het
vorig eeuwse romantische tijdvak, voorbij
achten.
Een critische houding is, goed be
schouwd, In geen enkel artikel van deze
aflevering te herkennen.
Te bevragen aan het hoofdbureau van
politie, tussen 9 en 12.30 en 2 en 5 uur:
schoolétui met inhoud, doublé armband,
hamer.
Te bevragen bij de vinders: 'n partij
Radiobodes (Kerstnummer). W. de Bruin
Strijensestraat 13; aantal ledige zakken,
Straatmakerswerf. Hoofdstraat; antenne,
C. v. d. Kooij, Newtonstraat 48; dekzeil,
gerage Kramer, Kethelweg 70 te Vlaar-
dingen; ledig vat, Plantsoenendienst
Hoofdplein; zadeldekje, K. van Dorp,
Singel 94; zadeldekje. A. Koremans,
Geert Reindersstraat 32a; rode autoped,
Ulrich Dwarsstraat 1; dames-armband
horloge, L. H. Willemse. St Liduinastraat
72a; dames-armbandhorloge. J. Bakker,
Ouddorpsestraat 16; bruine damesporte-
monnaie. H. van Leeuwen, Westfranke-
landsestraat 5; rode kinderportemonnaie,
J Vos. Spoorstraat 44; herenwant, Kol-
lem, Lange Haven 67 (Belastingen);
glacé herenhandschoen, P. Winterswijk,
Gasstraat 30; gebreide dameswant, A.
Nijs. Fabrisstraat 53a; alpinomuts, L,
Krabbendam, Jan Steenstraat 6a; zwart
kindersohoentje, J. van Hees, Burg. van
Haarenlaan 51b; groen-witte want, H.
Jansen. J. A. Alberdingk Thijmstraat 24;
herenhoed. Brugwachtershuisje Hoofd
brug; sjaal. A. de Beste, P. K. O.-laan
91a; 1 paar dameshandschoenen. P. Berg-
kotte, v. Leeuwenhoeckstraat 28b; kin
dercape Kreischer, Vlaardingerdijk 141b;
kinderpet L Kastelein, Schiedamseweg
29a (v.m. Kethel); sjaal, N. Rietveld.Bui
tenhavenweg 3b; ceintuur. C. v. d. Berg,
Leliestraat 51; glacé dameshandschoen, J.
Boele Singel 143c; bruine alpinomuts.' F.
Spiessens Ph. van Bourgondiëstraat 24a;
sjaal. De Bruin, Lange Kerkstraat 26.
Passage Theater: Afkloppen (14 jaar).
Monopole Theater: Duivel van diablo.
R K Openbare Lees- en Studiezaal en
Bibliotheek: Geopend tedere middag van
'2—5 uur behalve Maandag en tedere
dit alles verneemt de toeschouwer eerst
wanneer een andere huisvriend, Felix
Callender, naar Kip's verleden naspeurin
gen is gaan doen. Felix had voor dit on
derzoek zijn reden. Hij ziet het huwelijk
van Hank en Jean door de aanwezigheid
van „de derde" ontwricht worden. Al
vorens dit proces catastrophale vormen
kan aannemen, brengt hij Jean op de
hoogte van zijn inzichten. Na enkele hef
tige scenes wordt Kip dan geprest het
gezin te verlaten.
Rosenthal heeft de psychologische ver
wikkelingen die zich in dit op zichzelf
nogal vlakke gegeven voordoen, drama
tisch uitstekend weten te gebruiken. De
figuren die hij op de planken zet reage
ren zeer natuurlijk en hun spanningen
geven het stuk een dikwijls ontroerende
menselijkheid. Dat hel niet noodzakelijk
is, gelijk veel moderne toneel-auteurs
schijnen te denken, een precair probleem
met brutale vrijmoedigheid te lijf te
gaan, bewijst Rosenthal in de opvallende
reserve, waarmee de dingen veeleer wor
den aangeduid dan gezegd.
Met hoeveel talent de schrijver overi
gens zijn stuk vorm gaf, het zou nooit
de Groote Schouwburgzaal zó geboeid
hebben wanneer de leden van de Haag-
sche Comedie er niet zo'n voortreffelijke
vertoning van gemaakt hadden. Jan
Retèl, de regisseur, weet sterke accenten)
te leggen en (misshien nog belangrijker)
hij weet ook op het juiste moment te
matigen. Door het meesterschap waarmee
nadruk en terughoudendheid in het spel
wisselen, bereikte de regie het uiterste
van wat uit dit stuk te halen valt.
Dankbaar werd daarbij gebruik ge
maakt van de niet geringe acteertalenten
van een Elisabeth Andersen, die nerveus
en hypergevoelig Jean speelde, van Pim
Dikkers, volkomen overtuigend als de
rondborstige Hank, geen man voor psy
chologische gecompliceerdheden, «au
Gijsbert Tersteeg, intelligent, hooghartig
en koel zoals Felix Callender moet zijn,
en van Ida Wasserman, die de humor, de
hartelijkheid en het gezond verstand van
Pauline meesterlijk gestalte gaf.
De moeilijkste rol intussen kreeg, be
halve Elisabeth Andersen, Luc Lutz. Dat
hij de lichtelijk decadente, ondoorgronde
lijke Kip geloofwaardig op het toneel
zette met de angst voor eenzaamheid m
ziin ogen en de trek van verbittering om
zijn mond, achten wij één van de beste
prestaties, die deze jonge acteur tot dus
ver leverde. Hanneke Schuitema was het
12-jarige dochtertje. Het publiek, deels
bestaande uit leden van de V.U. applau
disseerde geestdriftig.
'en verschenen November
ydn The Musical l'imes openi
De zo
aflevering
met een artikel van de hana >ran Henrv
Raynor over de „Weense Mis". Hieronder
Nummer 926 (November-aflevering)
van Musical Opinion bevat een zestig in
folio-formaat kiem gedrukte pagina's van
algemeen muzikale aard van opera en
koormuziek tot die voor blaasorkest en
militaire kapel toe benevens een af
zonderlijke sectie aan ..The Organ World
gewijd Het originele biervan is dat deze
een rubriek bevat van Engelse oigamsten
waarin verschillende meningen en pro
blemen tot uiting komen onder de titel
„Letters to the Editor" Musical opi
nion is in zijn huidige staal een dei
veelzijdigste weerklanken van hetgeen
i.h b 'in de Engelse muziekwereld omgaat
Ritmo. het Spaanse geïllustreerde mu
ziektijdschrift is ditmaal voor een grooi
dee) gewijd aan Nederlandse uitvoerende
musici Maastrichts Strijkkwartet Ned
Kamerkoor de pianist Jan Odé die dasr
ginds lauweren oogstten, terwijl ander
zi.jds breedvoerig wordt ingegaan onder
de titel .La Invasion espagnola" ot het
optreden van het gemengde koor O r
feón Murciano ,Fernaoez-( aballero"
tijdens hel festival te tierkrade Het
Maasbode-verslag wordt er In extenso af
gedrukt Verder wordt de belangri'kheio
nog eens ondersteept van het Int Fes
tival van Santander dat dit iaat zie" In
een ongewone belangstelling mocht ver
heugen.
M.
avond van 7—8 30 behalve Donderdag
"stedeliik ^Museum Dagelijks van 2 tot
5 uur. Tot en met 28 Januari tentoonstel
ling Precieuse tafereeltjes.
Filiaal Gorzen <H Hartkerk): Dinsdag
avond van 6 30—8 uut; Vrijdagavond van
7—8 uur uitlenen van boeken
Filiaal Kethel <KK Vet Gebouw) elke
Zondag van half twaalf tot halt één.
DONDERDAG
Passage Theater: Schiedamse Kunst
kring ABC-cabaret van Wim Kan. 8 uur.
NACHTDIENST APOTHEKEN.
De nachtdienst der apotheken wordt
waargenomen door Apotheek Rembrandt.
Rembrandtlaan 5.
TONEEL EN MUZIEK
Woensdag 'itr December
Schouwburg: Besloten - Groote Schouwburg.
8 u.: Variétéshow m m v. Willy Vervoort e. a
BIOSCOPEN
Programma's van 24 l/m 3D December:
Arena: White Christmas ra.1.1. Capunlr
Abbott en Costello als waaghalzen ra.l.l '..en-
traal: Fanfan-la-tulipe ivolw.i. - Cineac: he
ven broers zoeken zeven meisjes la.l.r. Co
losseum: Knock on wood 114 J.). - Harmonie:
Duel op de zeebodem 114 J. 1 Lutusca: Rhap
sodic 118 1.1. - Luxor: Vrouwenwereld 14 1 I
- Passage tSchledaml: Knock on wood (14 M.
Prinses: Broken lance '14 i.l. Rex: Dans
om de galg 114 j.) - 't Venster: The Maggie
la.I.l. Victoria: Zeven broers zoeken zeven
meisjes (a.1.1.
NATIONALE TENTOONSTELLING
POSTDLHVEN
Het bestuur van de P.V. „De Adelaar"
is voornemens voor de derde maal een
nationale tentoonstelling van postduiven
te houden en wel op 13, 14 en 15 Januari
in het clubgebouw van de vereniging,
Stationsstraat 47. Gezien de vele aanvra
gen, welke reeds zijn binnengekomen, be
looft ook deze tentoonstelling een succes
te worden. Ook vele ereprijzen zijn reeds
toegezegd. Alle Vlaardinges liefhebbers
zullen zeker meedoen aan deze tentoon
stelling, waar de mooiste postduiven uit
alle streken van het land aanwezig zullen
zijn. Voor iedere prijswinnende duif
wordt, naast de ereprijs, een diploma be
schikbaar gesteld. Aanvraagformulieren
zullen 3 Januari verkrijgbaar zijn op Ged.
Biersloot 26b en Parkweg 36; sluitings
datum van inschrijving 10 Januari.
BEHOUDEN TEELT
Het laatste schip van de Vlaardingse
vissersvloot, de VL 89, schipper M, van
der Snoek, is thans binnengekomen. Het
schip had een vangst van 200 kisten verse
haring. De gehele Vlaardingse vloot is
thans binnen.
SCHOORSTEENBRANDJES
In de afgelopen dagen hebben enige
schoorstenen in brand gestaan. In het
pand Westhavenplaats 14, waar het be
hang achter een kachelpijp vlam vatte,
werd schade aangericht. De schoorsteen
van het pand Callenburgstrgat 62, vereiste
de aanwezigheid van de brandweer.
Schade werd hier niet aangericht.
AANRIJDING
De 32-jarige H. V. uit Rotterdam moest
gisterenmorgen, toen hij met zÜn Perso-
nenauto over de Van der Driftstraat reed-
uitwijken voor een wielrijder. Hij reed te
gen een boom en moest met enige kneu
zingen naar het ziekenhuis worden ver
voerd.
VOLKSCREDIETBANK GESLOTEN
Het bureau van de volkscredietbank,
Markt, alhier, zal Vrijdagavond 31 Decem
ber voor het publiek gesloten zijn.
JUBILEUM
Op Maandag 3 Januari a.s. hoopt de heer
B. Maat de dag te herdenken, waarop hij
45 jaar geleden in dienst trad bij de ge
meentelijke plantsoenendienst,.
TILBURG. Prop. economische weten
schappen: J. Tienen.
Bij het te Rotterdam door de Vereniging
van examinatoren in Stenografie en
Machineschrijven gehouden examen slaag
den van hier: Secretaresse: mej. G. van
Middelkoop; Kantoorstenograaf Neder
lands: de dames S. den Draak, A- M. A.
de Groot, W. van Haften, C. Korpershoek
(met lof), F. E. Mulder, C. H. Poortman-
B. Prins, C. E. Smith, N. L. Verhagen en
de heer J. Kisch; Kantoorstenograaf Duits:
de dames T. P. Biesheuvel, M. Hofman en
J. A. v. Lent; Kantoorstenograaf Engels:
de dames J. H. Barrink en E- E. M. de
Vette; Typist(e): de dames M. Dronkers,
J, Gijtenbeek, C. Lokken, H. v. d. Meer,
N. Oosterberg, C. E. Smith, J. N. Snijders,
A. C. V. d. Velden, M. M. v. d. Windt,
en de heer R- van Zwol (met lof).
Gisteravond is om ongeveer 7 uur het
279 ton metende binnenvaartuig „yiv°"
ondanks de hoge waterstand, bij de
Barendrechtse brug aan de grond vast
gelopen. Aanvankelijk dacht men niet vlot
te komen, omdat het bij vloed was ge
beurd. Het schip is echter bij de hoge
waterstand van hedenmorgen om kwart
voor zeven vanzelf weer van de modder-
bank losgekomen, zonder schade te heb
ben geleden. Er hebben dit jaar meer
schepen op dezelfde plaats vastgezeten.
Dinsdag 4 Jan. des middags om half 4,
vertrekt met de „Waterman" van de
Lloydkade uit Rotterdam een groep van
22 emigranten naar Australië, die allen
aan daarvoor bestemde centra een scho
lingscursus in de landarbeid hebben ge
volgd. Deze emigranten waren oorspron
kelijk afkomstig uit beroepsklassen, dia
weinig mogelijkheden tot emigratie naar
Australië bieden. Zoals bekend is, be
staan voor de uitoefening van het agra-
rische beroep in Australië goede mogelijk
heden. Het is de eerste keer, dat een groep
in de landbouw herschoolde emigranten
naar Australië vertrekt.
De Rotterdamse Tramweg Maatschappij
heeft vanaf Januari t/m October 1954 bij
het reizigersvervoer een stijging van 10
pet ondervonden. De veerdiensten liepen
echter in dezelfde termijn met 28 pet te
rug. Bij het goederenvervoer valt er een
stijging van 36 pet te constateren.
Het tankschip „Auris". dat machine-
schade opliep, is gistermiddag omstreeks
drie uur door de sleepboten „Poolzee en
„Maas" binnen de pieren van Hoek van
Holland gebracht. Om ruim vier uur pas
seerde de „Auris" Maassluis.
Toen gistermorgen de 14-jarige J. Spij
kers uit de Borselaarstraat, met het oog op
de viering van de jaarwisseling, op bet
dak van een pand van de Coöp. „Voor
uitgang" in de Janne Bouwensstraat
enige kerstbomen wilde verstoppen, gleed
hij uit. Hij viel door een lichtsluis en
maakte een val van 10 meter hoogte. Met
gebroken polsen werd hij naar het Zuider
ziekenhuis vervoerd.
Op de Nieuwe Binnenweg werd gister
avond de 51-jarige N. v. d. Wilk van de
Schonerbergerweg tijdens het oversteken
aangereden door een personenauto. Hij
werd tegen de straat gesmakt en moest
met een bekkenfractuur en een gebroken
linkeronderbeen naar het Coolsingelzie-
kenhuis worden vervoerd.
Tijdens het spelen op de Peppelweg stak
gistermiddag de 7-jarige E. Vlasblonk uit
de Silenestraat zonder op het verkeer te
letten plotseling over. Hij liep tegen een
juist passerende personenauto en moest
met snij- en schaafwonden aan het hoofd
in het Bergwegziekenhuis worden opge
nomen.
Aangiften 24 December 1954
BEVALLEN: G A van Houdt—Wlnkelhef z;
W Schaap—den Hertog d; T Groenendijk—van
Dijk d' L van Putten—van Geenen z; I M W
de Knegt—van Eijck d; A M van Oers—Timmer
z; W van Vliet—van der Lee d; J G Doore-
malenvan der Wielen z; J SchoutenSchip
per z; S M van Geenen—Hasselberg z; M
Coelers—Heeselaars z; M van Schaijk—RikKers
z; J M J Bosch—Brok z; A Berkelaar—de
Klerk z; G Hulsker—Eisink z; A Schimmer--
Verlinde z; H Verschuuren—van der Stel z; J
Kuivenhoven—de Kruijff d;; A J de Ho?g;r
de Bruiin d; K van der Zande—Markwat d;
J Chr König—Hof z; A C Chr den Ouden—
Wouda d; J J Broekhoven—Rietveldt d; D
Brand—Schóuwenaar d; G van Latesteijn—van
Doesburg z; W G M Krijgsman—Rombouts d;
C J Wolffers—van der Stek z; J Wessels—
Kraak d; W Schjedonde Jong d; A M Haay—
Hoek d.
OVERLEDEN: J van den Driesche, man, geh.
gew. met B. Hazenberg, 77 jr; J W Gander-
heijden, man van M Kunst, 71 jr; AAM
flaring, man van A Smit, 64 jr; E H Kranen
burg, zoon 4 mnd; G Nanninga, vrouw van
J van der Molen, 25 jr; L Overhand, vrouw van
J H Slof. 68 jr; Ph J van de Plasse, man van
M H Kosten, 64 jr; C J van Mourik, man van
G Groeneveldt. 81 jr; J E Lankhorst, vr. geh.
gew. met P C Kerkhoven, 70 jr; J Ratterman,
vr.geh. gew. met A. J. Peltenburg, 87 ]r; D
van der Slot, vrouw van P Koole, 68 jr; F J
M Koot. man van Ph J L Learbuch. 40 jr; J
M Beer, vrouw van M Romein, 79 jr; F A
Fransen, man van H A van der Mark, 53 ]r;
J Heijkoop, man geh. gew. met J A Rietveld,
76 jr; J Goedendorp. vrouw van D Kruit, id jr;
T Boot, ongeh. man, 63 jr; Voorts als leven
loos aangegeven: M H van GiessenSnijder, z.
NEL» VHM.II I KWI \KNl
ROTTERDAM, 27 December 1954
24 December n m.: 200 ton maïs Schiedam;
250 ton sojabonen Zwijndrecht; 100 ton palm-
pitten Zaanstreek; 290 ton cellulose Nijmegen;
500 ton kolen Den Haag: 400 ton petr.cokes
Bemmelr 400 ton petr cokes Westervoort: 200
ton buizen Leeuwarden; 406 ton rogge Wor-
merveer- 400 ton grondnoten Amsterdam; 350
ton granen Zutfen 400 ton haver Delft; 135
ton super Zwolle; 102 ton super Gorredijk. To
taal 47 reizen, 6 detreizen.
27 December v.m.- 440 ton kolen Leiden; 300
ton kolen Groningen; 119 ton granen Does
burg; 100 ton kali Sas van Gent; 200 ton paltn-
pitten liggen/varen; 123 ton blik Utrecht; 145
ton lijnmeel Den Bosch; 115 ton diversen
Weespercarspel; 100 ton lijnschroot Leeuwarden;
75 ton lij nschroot Alfen aan de Rijn.
