De rol, welke
vervuil en in
Goddelijke Yoorzieni
het plan
kan
der
Coëxistentie in dwaling
WYBERT
Zijn „thuisfront" deugde niet
Schuurpapierfabrikant
de fiscus op
lichtte
COMMENTAAR
Vorming
van leraren voor beroeps-
kath. instituut
onderivijs in eigen
Kerstboodschap van de H. Vader
Onbevoegde" draaide aan knoppen
van ontvanger in verkeerstoren
BÉNÉDICTINE
Weer aan het front der meningen
7 955 worcll een belangrijk jaar
Ondersoek „Trito
Sergeant deserteerde plotseling in Korea
„Hulp aan onze mensen
in Indonesië"
:yrr. mm
Henk van der Maze.
STUDIE-CONGRES K.V.P.
Arbeidsverbod voor jonge mensen in liet
bedrijfsleven en volledig dagonderwijs
tot en met 16 jaar
WOENSDAG 5 JANUARI 1955
PAGINA 3
ii
De Europese eenheid
Fatale inmenging
Valse cn ware idealen
Alleen deze en soortgelijke ideeën,
reeds in vele eeuwen van christelijke tra
ditie van Europa aangeworven, kunnen
Overal
dreigt
besmetting 1
Punten voor een program
Kloof tussen school en leven
Meisje mist steun in werk
milieu
Ook technisch onderwijs alge
meen vormend
Ofschoon de koude oorlog en dit geldt ook voor de koude vrede
de wereld in een toestand van schadelijke verdeeldheid houdt, belet hij toch
op dit ogenblik niet, dat hij een intens levend rhythme bezit. Dit leven
beperkt zich echter bijna uitsluitend tot het economisch terrein.
Men kan niet ontkennen, dat de economie, gebruik makend van de voort
durende vooruitgang van de moderne techniek, verrassende resultaten be
reikt heeft, zo groot, dat deze een volkomen verandering van het leven
van de volkeren, ook van de achtergebleven gebieden, te zien geven. Men
kan zijn verbazing niet verbergen voor hetgeen zij tot stand heeft gebracht
en voor hetgeen zij nog belooft.
Doch met haar schijnbaar onbegrensde productie-mogelijk lieden en met
haar veelzijdigheid oefent de economie op vele tijdgenoten een bekoring
uit, die veel groter is dan baar mogelijkheden, en begeeft zich bovendien
op terreinen, welke niet de hare zijn. In deze dwaling, die uit het bedoelde
vertrouwen in de moderne economie voortspruit, vinden elkaar de beide
partijen, waarin de hedendaagse wereld verdeeld is.
Bij een van deze partijen wordt geleerd,
dat wanneer de mens inderdaad zoveel
macht blijkt te bezitten, dar hij in staat
is dat machtige en in technisch opzicht
wonderbaarlijke economisch apparaat te
scheppen, waarop men heden zo prat gaat,
dat hij dan ook het vermogen zal bezitten
de aan de mensheid eigene ontberingen
en kwalen te beheersen en aldus een
soort van zelfverlossing te bewerken
Aan de andere zijde echter wint weer
de mening veld. dat van de economie en
vooral van een harer bijzondere vormen,
nl. de vrije uitwisseling van goederen, de
oplossing van het vraagstuk van de vrede
moet worden verwacht. Wij hebben reeds
eerder de gelegenheid gehad de onge
grondheid van deze leer uiteen te zetten.
Honderd jaren geleden verwachtten de
aanhangers van het systeem van de vrije
handel, waaraan zij een bijna magische
kracht toeschreven, wonderbare dingen.
Haar toegewijde aanhangers twijfelden er
niet aan. Een van haar vurigste aan
hangers aarzelde zelfs niet om aan het
toeginse] van de vrije uitwisseling van
goederen voor zover het de omvang
van haar gevolgen op de morele wereld
betreft te vergelijken met het beginsel
van de zwaartekracht, welke de wereld
der physica beheerst. Hij schrijft aan het
beginsel van het vrije goederenverkeer
zelfs eigen uitvloeisels toe: toenadering
der mensen, verdwijning der tegenstellin
gen van ras, godsdienst en taal, ie eenheid
van alle menselijke wezens in een onver
gankelijke vrede. (Verg. Richard Cobden:
Speeches on Questions of Public Policy,
uitgegeven te Londen in 1870, pag. 362
363. Deel I).
Het verloop van de gebeurtenissen heeft
bewezen, hoe bedrieglijk het is de vrede
alleen te bouwen op het vrije goederen
verkeer. Niet anders zal het in de toe
komst vergaan, wanneer men zou volhar
den in het blinde geloof, dat eer. denk
beeldige en mystieke kracht aan de
economie toekent. Inderdaad ontbreken
behalve de feitelijke fundamenten, waar
op de volgelingen van deze leer hun al
te rooskleurige verwachtingen hebben ge
bouwd, deze mystieke krachten.
Terwijl inderdaad bij een van beide in
de koude vrede te samen bestaande Paf"
tijen de zo hoog geprezen economische
vrijheid feitelijk nog niet eens bestaat,
■wordt zU door de andere partij recht
streeks als een onredelijk principe ver
worpen. In feite bestaat er dus een
diametrale tegenstelling in de opvatting
over de grondbeginselen van het leven
zelf. een tegenstelling, welke niet door
de zuiver economische krachten kan wor
den opgelost. Want wanneer er tussen de
morele wereld en de economische wereld
betrekkingen bestaan van oorzaak en ge
volg dan moeten deze zo worden ge
ordend. dat de morele wereld het primaat
wordt toegekend, d.w.z. dat deze tot taak
heeft met haar geest en met ha3r Sezag
de totale economie te doordringen. Na
deze hiërarchische orde t.e hebben vastge-
BENÊDICTINE
BÉNÉDICTINE
CACHET OR
d* un goöt plu»
I
steld en haar gelegenheid gevend verder
te worden verwezenlijkt, zal de economie
zelf naar haar mogelijkheden de morele
wereld consolideren door de geestelijke
beginselen en de krachten van de vrede
te versterken.
Aan de andere kant zal de economische
factor een ernsligc belemmering voor de
vrede kunnen betekenen, vooral voor de
koude vrede bedoeld als het evenwicht
van de groepen, Indien de economie door
een foutief systeem een van de partijen
zou verzwakken. Dit zou o.m. plaats heb
ben, wanneer de verschillende volkeren
van een groep zonder onderscheid of zon
der op de andere volkeren te letten, zou
overgaan tot een eindeloze productiever
hoging en tot een voortdurende verhoging
van de eigen levensstandaard. In dit ge
val zou het onvermijdelijk zijn, dat er
wrok en rivaliteit bij de nabuurlanden
ontstaan, waarvan een verzwakking van
de hele groep het gevolg is.
Maar deze bijzondere beschouwing ter
zijde latend, is het noodzakelijk zich ervan
te overtuigen, dat de economische betrek
kingen tussen de volkeren factoren van
vrede kunnen zijn in zover zij aan de nor
men van het natuurrecht beantwoorden,
op de liefde geïnspireerd zijn, rekening
houden met andere volkeren en hulpbron
nen zijn.
Men houde het voor vaststaand, dat in
de betrekkingen tussen de mensen, ook in
het economische vlak, niets uit zichzelf
voortkomt, zoals ook de natuur onder
worpen is aan de vastgestelde normen,
en alles in wezen van de geest afhangt.
Alleen de geest, evenbeeld van God en
uitvoerder van Zijn plannen kan op de
wereld orde en harmonie scheppen Hij zal
daarin slagen naarmate hij zich trouwe
vertolker en gewillig instrument maakt
van de enige Zaligmaker, Jesus Christus,
Die zelf de vrede is.
Op een ander terrein van de economie
begaan de beide in de koude vrede samen
levende partijen dezelfde fout. Het betreft
hier het principiële terrein dat een
eigen eenheid vormt. Terwijl de ene par
tij de inwendige samenhang van de econo-
mische beginselen op een valse opvatting
baseert welke zelfs zover gaat dat zij de
primair menselijke en goddelijke beginse
len ontkent, ofschoon deze zich als doel-
trefefnd openbaren, schijnt ae andere par
tij, vergetend, dat zij reeds een ware op
vatting bezit, dia in het verleden met
succes beproefd is, naar politieke begin
selen te neigen, welke duidelijk haar een
heid vernietigen.
Gedurende de tien jaren na de oorlog
brak een groot verlangen door naar gees
telijke vernieuwing, bezieling en beroe
ring nl. de krachtige vereniging van
Europa, waarbij als uitgangspunt werden
genomen de natuurlijke levensomstandig
heden van de Europese volkeren met net
doel een einde te maken aan hun Traditio
nele onderlinge rivaliteit en de gemeen
schappelijke verdediging van hun onaf
hankelijkheid en hun vredelievende ont
wikkeling te verzekeren. Deze verl^en
gedachte gaf geen aanleiding tot klachten
of wantrouwen bij de nlet-Etjropes
reld, daar deze Europa met wel willende
ogen bezag. Men had daarenboven de
overtuiging, dat Europa gemakkelijk ,n
zichzelf de bezielende idee van de een.
heid zou vinden, maar de daarop gevolg.
LA GRANDE .LIÖUEUR FR.ANQAISE
Voor da Handel: N.V. Levert 8. Co. Amsterdam C.
Het onderzoek naar het verongelukken
van de K.L.M.-Superconstcllation „Triton"
op het vliegveld Shannon, waarhjj 28 inzit
tenden om het leven kwamen, is gisteren
in Dublin hervat. Kort voor Kerstmis was
het onderzoek verdaagd. Het had toen
reeds achttien dagen geduurd.
De president van het hof,, Teevan, vroeg
Dinsdag om een verder onderzoek van de
onderhoudsstaat van het verongelukte
toestel.
De vertegenwoordiger van de K.L.M. bij
het onderzoek, McGonigal, verklaarde, dat
tijdens het reces van het hof in Nederland
tien proeven zijn genomen met Supercon-
stellations om na te gaan, hoeveel tijd
nodig is voor het intrekken van de vleu-
gelklappen en het landingsgestel. (De mo
gelijkheid dat de klappen en het landings-
gesteld haperden is tijdens het onderzoek
geopperd als oorzaak van de ramp).
McGonical zei, dat de tijd voor het intrek
ken van het landingsgestel varieerde van
9 tot 25 seconden. In de meeste gevallen
bedroeg de tijdsduur ongeveer 20 seconden.
Het intrekken van de klappen duurde
meestal ongeveer 15 seconden.
De president van het hof vroeg toen, of
McGonical zou willen nagaan om de hoe
veel tijd K.L.M.-vliegtuigen worden ge
controleerd om afwijkingen bij het intrek
bar. van de klappen en het landingsgestel
te ontdekken. Wanneer werd de laatste
controle uitgevoerd op de „Triton"., zo
vroeg de rechter Teevan.
Een ingenieur van de Ierse PTT deelde
Dinsdag mede, dat een „onbevoegde" in
de nacht van de ramp aan de knoppen van
dc kortegolfontvanger op de verkeersto
ren van het vliegveld Shannon had ge
draaid, waardoor de berichten van de red
dingboot, die was uitgevaren naar het
wrak van de „Triton", niet werden ont
vangen. Aan deze inmenging van de „on
bevoegde" is het waarschijnlijk te wijten,
dat een der passagiers van de .Triton" op
het laatste ogenblik nog om het leven
kwam. De reddingboot was nl., toen haai
seinen niet door de toren werden beanf
woord, teruggevaren om de oren telefo
nisch te waarschuwen. Daardoor kwam de
boot later aan bij het wrak van de
„Triton" juist op het ogenblik dat een van
de passagiers, die zich aan de staart van
het toestel vastklemde in het water viel
en niet meer gered kon worden..
Nadat nog enige tijd gediscussieerd was
over het hoogteverlies van het toestel en
hoeveel tijd het zou nemen, voordat dit uit
de instrumenten zou blijken, werd de zit
ting vervolgens tot morgen verdaagd.
de gebeurtenissen en de jongstleden ge
sloten accoorden welke, naar men meende,
de weg naar een koude vrede geopend
hebben, hebben niet meer als basis en
ideaal een bredere Europese eenwording.
Velen menen inderdaad, dat de hoge
politiek op het punt staat terug te vallen
tot het type van nationalistische staat,
besloten in zich zelf centralisator van
macht, onrustig in de keuze van zijn
bondgenoten en dus niet minder verder
felijk dan die in de vorige eeuw in ere
was. Men vergeet zo snel het ontzaglijk
aantal offers van mensenlevens en goe
deren door dat type van staat afgeperst
en de verpletterende economische en
geestelijke last door dit soort van staten
opgelegd.
Maar het wezen van de dwaling bestaat
in de begripsverwarring omtrent het na
tionale leven in de eigenlijke zin en de
nationalistische politiek. Het eerste is het
recht en de verdienste van een volk, het
tweede kan als kiem van oneindig veel
kwaad niet genoeg van de hand worden
gewezen Het nationale leven is op zich
zelf beschouwd het actieve complex van
al die waarden van beschaving, welke
aan een volk eigen zijn en karakteristiek
ervoor; zij vormen de geestelijke eenheid
als een band. Terzelfder tijd verrijkt deze
eenheid als eigen aandeel de beschaving
van geheel de mensheid. In wezen is het
nationale leven dus iets niet-politieks. Dit
Is zo waar, dat het (zoals de geschiede
nis en de practijk bewijzen) zich kan ont
wikkelen naast andere waarden in de
boezem van dezelfde staat, zoals het zich
ook tot buiten de politieke grenzen van
de staat kan uitbreiden.
Het nationale leven is eerst een begin
sel van ontbinding der volkerengemeen
schap geworden, toen het werd uitgebuit
als middel tot politieke doeleinden, toen
n.l, de overheersende en centraliserende
staat de nationaliteit omzette in expan
sie-energie. Toen verkreeg men de natio
nalistische staat, kiem van rivaliteit en
voedingsbodem voor tweedracht.
Het is duidelijk, dat wanneer de Euro
pese gemeenschap deze weg opgaat haar
constellatie zeer broos zal zijn in verge
lijking met die van de groep, welke zij
tegenover zich vindt. Haar zwakheid
zóu zich zeker openbaren op de dag van
de toekomstige vrede, welke zal moeten
dienen om met gezond oordeel en recht
vaardigheid de uitgestelde problemen te
regelen.
Men zegge nu niet, dat onder de nieu
we omstandigheden het nieuwe dynamis
me van de nationalistische staat geen ge
vaar voor andere volkeren met zich
medebrengt, omdat dit in de meeste ge
vallen effectieve economische en militai
re macht mist Want ook de dynamiek
van een denkbeeldige nationalistische
macht, juist al wordt zij meer uitgedrukt
door gevoelens dan uitgeoefend door da
den. boezemt geleidelijk de geesten af
keer in, geeft voedsel aan wantrouwen en
achterdocht tussen bondgenoten en is een
beletsel om elkaar te begrijpen, is dus
beletsel voor loyale samenwerking en on
derlinge hulp. Dit is niet meer en niet
minder het geval dan wanneer deze dy
namiek van effectieve macht voorzien
was
Wat zou er vervolgens onder deze
voorwaarden van de gemeenschappelijke
band, die de onderscheiden staten in een
heid zouden moeten verbinden, terecht
komen? Hoe zou een grote en daad
krachtige idee kunnen ontstaan, welke
in staat is krachtig in de verdediging en
actief voor een gemeenschappelijk pro
gram van dc beschaving te fungeren?
'Sommigen willen deze idee zien in een
eensgezinde afwijzing van een soort le
ven,'dat de vrijheid aanrandt cn de an
dere groep eigen is. De afkeer van de
slavernij is r oor zeker iets belangrijks,
maar slechts van negatieve ivarde, die
geen kracht bezit om de geesten tot actie
aan te sporen met deselfde vaart als die
van een positief en absoluut idee.
Deze laatste zou kunnen bestaan in de
liefde voor de vrijheid, in overeenstem
ming met dc eisen van het natuurrecht
door God gewild als basis van de organi
satie der staten.
de vergelijking met de valse idee door
staan en kunnen deze juist overtreffen,
naar mate zij levendiger worden ge
maakt Het valse maar concrete en
en krachtige ideaal dat ogenschijnlijk, en
niet zonder hulp van geweld, de gesloten
heid van de andere groep bewerkt, het
ideaal n.l. van een aards paradijs, ver
wezenlijkbaar. zodra men erin slaagt een
bepaalde vorm van sociale organisatie in
te zetten!
Hoewel dit ideaal fictief is. slaagt het
er toch in, minstens naar buiten een
hecht aaneengesloten eenheid te vormen
en door onwetende massa's gretig aan
vaard te worden. Het slaagt erin zijn
aanhangers tot actie te bezielen en zich
op te offeren.
Hetzelfde ideaal vormt in de boezem
van het politieke conglomeraat, dat het
tot uitdrukking brengt, de durf om als
pioniers door te dringen tot de gelederen
van de andere groepering.
Europa daarentegen wacht nog op de
ontwaking van zijn eigen bewustzijn.
Ondertussen is het bezig zijn invloed ten
aanzien van al hetgeen het aan wijsheid
en organisatie van maatschappelijk leven
en aan invloed van beschaving vertegen
woordigt. in vele landen der wereld te
verliezen. In feite treft deze achteruit
gang de aanhangers van een nationalis
tische politiek, die verplicht zijn terug te
trekken voor tegenstanders, die hun
eigen methoden gebruiken.
In het bijzonder geldt dit voor sommige
volkeren, die tot nu toe als koloniale
werden beschouwd- Het proces van orga
nische rijpheid tot politieke autonomie,
hetwelk Europa met vooruitziende blik
en oplettendheid had moeten leiden, is
snel omgeslagen tot nationalistische uit
barstingen en begeerte naar macht.
Men moet erkennen, dat 09k deze on
verwachte explosies nadelig zijn voor het
prestige en voor de belangen van Europa,
maar van de andere kant ook weer ge
deeltelijk de vrucht van zijn slechte voor
beeld zijn Hebben wij nier slechts met
een kortstondige verwarring van Euro
pa te doen?
Hetgeen in ieder geval moet blijven
bestaan en zonder twijfel zal blijven be
staan is een onvervalst Europa, d.w.z.
het complex van alle geestelijke en bur
gerlijke waarden, die het Westen verza
meld heeft door te putten uit de rijkdom
men van de gezamenlijke volkeren, om
deze aan de gehele wereld uit te delen
Overeenkomstig de beschikking van de
de Goddelijke Voorzienigheid kan Europa
nog het forum en de uitdeler zyn van
dié waarden, indien het zich zijn eigen
geestelijke karakter opnieuw bewust
wordt en de vergoddelijking van de
macht afzweert.
Zoals in het verleden de bronnen van
rijn kracht bij uitnemendheid christelijk
waren, zo zal het bij zijn terugkeer tot
God de christelijke idealen moeten aan
nemen, wil het de basis en de band van
zijn eenheid en van zijn ware grootheid
terugvinden.
En wanneer deze bronnen nu gedeelte
lijk opgedroogd schijnen, wanneer nu die
band reeds verbroken en het fundament
van die eenheid reeds verbrokkeld dreigt
te worden, valt de historische en huidige
verantwoordelijkheid hiervoor terug op
beide partijen, die nu in wederzijds^ en
angstvallige vrees tegenover elkander
«taan.
Deze motieven zouden voor de mensen
van goede wil in het ene zowel als in het
andere kamp voldoende moeten zijn om
te verlangen te bidden en te handelen,
opdat de mensheid van haar machtsroes
en zucht naar heerschappij bevrijd worde
en opdat de Geest van God de souvereine
heerser wordt over de wereld, waarm
eens de Almachtige zelf voor de redding
van hen, die Hij bemint, geen ander mid
del koos dan Zich tot een zwak kind in
een arme kribbe te maken.
„Een Kind is ons geboren. Een zoon is
ons geschonken." De heerschappij wordt
op zijn schouders gelegd. (Is. 9, 6).
In volle treinen,
trams of bussen,
loert de verkoud-
heidsbacil. Be
scherm Uw keel
en voorkom ver
koudheid met
ÏVKSDU*
Een voortreffelijk militair, sergeant bij
het Ned. Detachement der Verenigde Na
ties op Korea, raakte plotseling de kluts
kwijt. Tijdens zijn tweede dienstperiode
verliet hij als commandant een vooruit
geschoven post en weigerde terug te gaan,
omdat hij die stelling niet verantwoord
achtte. Daarna ging hij naar Foesan om
te trachten enige persoonlijke zaken te
regelen.
„U was toch niet bang?", zo werd hem
voor het hoog militair gerechtshof ge
vraagd.
Iedereen kent angst", antwoordde de
sergeant, die door de krijgsraad tot zes
maanden voorwaardelijk was veroordeeld.
Natuurlijk had ik toen ook angst, maar
niet meer dan anders. Nee, er was iets
met mij, dat ik zelf niet kan verklaren.
Het kwam door de narigheid thuis."
Gedurende de zitting kwam alle narig
heid die deze man heeft meegemaakt,
ter sprake. Hij trouwde eertijds met een
vrouw, die reeds weduwe was en een
kind had. Na dit huwelijk leefde zij naast
haar oppassende man maar raak. Schul
den stapelden zich op. Om die te kunnen
voldoen en zijn gezin in nieuwe banen
te leiden, nam de man dienst voor Korea.
De vrouw bleef echter zeer lichtzinnig
leven en smeet met het geld van de toe
lage De sergeant, die in de strijd werd
gewond, tekende voor een tweede jaar
om uit de misère van zijn ondeugdelijke
„thuisfront" te komen. De vrouw liep ten
slotte weg. Haar kind, verwaarloosd en
verhongerd, werd door de kinderpolitie
van de straat opgepakt en naar zijn moe
der gebracht.
En dat schreef moeder naar haar zoon
aan het front. Van die klap raakte hij
de kluts kwijt. Hij liep weg naar Poesan,
„Dit is een van de ergste feiten, welke
we op dit gebied hier in Almelo hebben
meegemaakt. Men ziet het niet altijd zo,
maar dit soort misdrijven staat niet ver
af van de gewone vermogensdelicten", zo
zei de officier van Justitie bij de Alme
lose rechtbank, mr Rosingh, gistermiddag
in z'ijn requisitoir tegen de 43-jarige Al
melose schuurpapierfabrikant N. H. Deze
zou de fiscus voor enige tienduizenden
hebben benadeeld en zich bovendien
schuldig hebben gemaakt aan valsheid in
geschrifte. De officier eiste een gevange
nisstraf van 6 maanden, onvoorwaarde
lijk, en een boete van f 20.000 of 6 maan
den hechtenis.
In November 1949 werd f 9800 te wei
nig opgegeven voor de inkomstenbelas
ting. Om dit bedrag te kunnen dekken,
zou H. een valse kwitantie hebben opge
maakt, waaruit moest blijken dat een
zekere meneer Simon uit Londen hem
voor f 9800 schuurlinnen en schuurschij-
ven had geleverd. Een in 1951 voor f 10.000
gekochte machine zou voor f 4500 op de
balans zijn geplaatst, het jaar daarop zou
voor f 73.959 niet bij de voorraden zijn
vermeld en aan een controleur van de
Kijksaccountantsdienst zou H. hebben
verteld dat 2 op de balans voorkomende
posten van in totaal f 20.000 geleend geld
van zijn broer zou zijn.
Op dit laatste punt na, gaf H. zijn schuld
toe. Alleen bestreed hij het bedrag, dat
hij als een te lage post voor de machine
op de balans zou hebben gezet.
Uitspraak over 14 dagen.
trachtte gedaan te krijgen, dan zijn dele
gatie van zijn vrouw op zijn moeder zou
worden overgeschreven, niet wetende, dat
de kinderpolitie zich reeds in verbinding
had gesteld met de sociale dienst van het
ministerie van Oorlog om dit te bewerk
stelligen.
De commandant van de sergeant legde
geen strafmaatregelen op. „Waarom zou
ik dan wel straf eisen", zo zeide de ad
vocaat-fiscaal bij het hoog militair ge
rechtshof. „Deze desertie is een raadsel,
hoewel wij de omstandigheden kennen.
Het heeft niet de minste zin om in dit
geval van verlate Korea-zaken in het be
lang van de krijgstucht straf op te leggen.
Ik vraag bevestiging van .de voorwaarde
lijke straf", aldus de advocaat-fiscaal.
Het hof doet op 18 Januari a.s. uit
spraak.
Gisteren is te Den Haag opgericht
de stichting „Hulp aan onze mensen in
Indonesië". Het doel is morele en mate
riële steun te verlenen aan mensen van
Nederlandse stam in Indonesië, die daar
voor op sociale gronden in aanmerking
komen, maar die niet door de Nederland
se regering kunnen worden geholpen.
Hoewel de stichting zal werken in nauw
overleg met de regering, is zij een Parti
culiere instelling, welke onafhankelijk is
van de regering. Dr L. G. Kortenhorst,
president van de Tweede Kamer, heeft
het voorzitterschap van het hoofdbestuur
aanvaard om het nationale karakter van
de stichting te accentueren.
Het stichtingscomité is opgebouwd uit
particulieren en vertegenwoordigers van
organisaties Het hoofdbestuur telt 29 le
den Het dagelijks bestuur, tevens Werk
comité. bestaat uit voorzitter dr H A
Colijn, tevens vice-voorzitter van bet
hoofdbestuur. J- Moora. vice-voorzitter.
prof. L. van der Pijl. secretaris, mr D.
P C. de Hoop Scheffer, penningmeester
en mr N. Hoekstra en mr P. Blaauw,
leden. Dit werkcomité zal ook de repa-
triëringsgevallen behandelen, want men
stelt zich nl ook ten doel. indien dit ge
wenst wordt geacht, repatriëring moge
lijk te maken van gezinnen en personen,
met wie de Nederlandse regering zich
niet kan bemoeien, b.v. omdat zij inder
tijd het Indonesische staatsburgerschap
hebben aanvaard of statenloos zijn ge
worden. Het repatriëringsfonds is dan
ook opgegaan in het nieuwe nationale
comité.
Het optreden van het comité, aldus
verklaarde dr Kortenhorst, moet worden
gezien als een aanvulling en niet als een
critiek op het regeringsbeleid- Om de
Stichting 19401945 niet in de wielen te
rijden, zal in de eerste zes maanden van
dit jaar geen grootscheepse geldinzame
ling worden gehouden.
n-M,. a»»»»»»»»*
Vele honderden „Gongslagen" deden we sedert 1945 klinken.-op-
den was het stil. Maar van nu af hopen we - zij het onder andere naam op
nieuw tot U te komen. We keren met vreugde terug naar het front, waar nog
altijd voor waarheid en recht wordt gevochten. vaak doen
Woorden, daden en leiten in de afgelopen maanden hebben heel vaak doen
vaststellen dat op vele terreinen, d.w.z. zowel op politiek als sociaal g a>
voorts op 'de grond van de Kerk stellingen zijn ingenomen, die we onmogenjx
kunnen goedkeuren of onaangevochten laten. Naast open strijd viel ook üeu-
werking van het verwoestend zuur der verdoken mieren waar te nemen. Dok dit
ruïneus „gemier" zal zonder pardon in het licht worden gezet.
Nieuwe lezers zullen zich afvragen op welke manier de strijd kan en zal wor
den aangebonden. Nieuwe steun voor vroegere strijdvaardigheid hebben we ge-
gekregen in het,Mandement, der Bisschoppen, de grote catechismus voor het vol
wassen kal holieke volk in Nederland. Wie dit Mandement nu nog niet heeft ge-
lezen en zijn leven daarnaar niet inricht, kan zich beter nu ineens pantoffels aan
schaffen en achter de kachel plaats nemen.
Volbloed katholieke strijders dienen er rekening mee te houden, dat dit jaar
een gewichtige p.crj0de wordt èn om de resultaten, die er te behalen zullen zijn èn
om de voorbereidingen voor 1956, wanneer de Tweede Kamer moet worden ver
nieuwd.
Wetsontwerpen, uitgroei van de K.A.B., P.v.d.A.-houding, de breuk tussen de
vakverenigingen zijn allemaal onderwerpen, die directe belangstelling vragen.
Daarnaast zal de katholieke g-oepering ook op zuiver katholieke aangelegen
heden het oog gericht, moeten houden- Gewerkt worde aan intenser geloofsleven,
aan gedegen apostolaat, aan nog veel meer vorming van persoonlijkheid. Met grote
schreeuwen immers maakt men do .Vijand" niet bang. Daden stellen! Overal,
Thuis ten behoeve van de reparatie aan een gezond en evenwichtig gezinsleven,
in de bedrijven moeten de katholieken uitmunten in deugden.
Werknemers en wei kgevers zullen in begrip voor elkaar dienen te tonen, dat zij
aan dezelfde communiebank licht, kracht en richtsnoer krijgen en dus allereerst
exemnek moeten zijn van liefde en rechtvaardigheid. Hoeveel situaties zouden al
anders kunnen zijn, wanneer alleen reeds de katholieken in zelfbeheersing en
offervaardigheid de Christus-gestalte, die ze eigenlijk moesten bezitten aan de
wereld konden tonen.
(Van onze verslaggever)
Er zijn verschillende onderwijsproblemen, waaraan de K.V.P. een studie-
congres zou kunnen wijden, maar de onderwijsvoorzieningen voor de jeugd
van 12 tot 16 jaar, voorzover zij niet IJLO en VHMO bezoekt het onder
werp van het gisteren in 's-Hertogeubosch gehouden congres, waaraan wij
in enkele onzer edities reeds melding maakten is, aldus dc voorzitter,
prof. dr Jos Gielen, wel bijzonder urgent en ingewikkeld. Bovendien wilde
liet Partijbestuur hierover stemmen horen uit de practijk en do weten
schap, opdat de partij daardoor een fundament gelegd zou zien onder de
beslissingen, die zij zal dienen te nemen. Ongeacht de persoonlijke of „or
ganisatorische" opvattingen hieromtrent, is het niet moeilijk vast te stel
len, dat de fundamentele vraag hierbij gelegen is in de verhouding van de
z.g. algemene vorming tot het beroepsonderwijs.
Als andere actuele onderwijsproblemen
noemde prof. Gielen het dreigende onder
wijzerstekort; het feit. dat helaas een stij
gend aantal lesuren bij het VHMO door
onbevoegden wordt gegeven: het steeg
tussen 1953-54 en 1954-55 (15 September
jl.) van 16000 tot 21000 en van 11 tot 14%;
in het ULO bestaat te dien aanzien zelfs
ronduit een noodtoestand, die het in %ijn
wezenlijke waarde bedreigt: van de on
derwijzers beneden 30 jaar bezit waar
schijnlijk slechts ruim 5% een ULO-actie,
terwijl dit voor de onderwijzers boven 45
jaar 41% bedraagt. Dan is er nog steeds
geen kleuteronderwijs-wet; vragen van
gelijkstelling en uitbreiding van BLO,
VHMO en NO, alsmede de vraag In hoe
verre de overheid kan en moet meewer
ken aan een fundamentele onderwijsver
nieuwing, vorderen de belangstelling van
de politieke partij op. Voorts dacht prof.
Gielen aan de reorganisatie van het scho
lenstelsel de dringend nodige verlaging
van leerlingenschaal hier bestaat een
zo grote gelijkheid van denken, dat slechts
gewacht wordt op het moment, waarop
deze noodzakelijke maatregel een feit zal
ziin splitsingsnormen, de opleiding en
financiële waardering van onderwijzers
en leraren.
Na en ten dele gelijktijdig met de op
lossing van al deze genoemde onderwer
pen en problemen, z'al de KVP dit was
de conclusie van het congres na een drie
tal inleidingen en een gedachtenwisseling
aan het navolgende nadrukkelijk aan
dacht moeten schenken.
Jong Nederland heeft recht op die ont
wikkeling, waartoe aanleg en karakter in
staat stellen.
Arbeidsverbod voor jonge mensen In
het bedrijfsleven en volledig dagonderwijs
tot en met 16 jaar.
Part-time stelsel tot cn met 18 jaar.
Bijzonder onderwijs ook in de beroeps
opleiding en het part-time stelsel.
Vorming van leraren voor bet beroeps
onderwijs in eigen katholiek instituut.
De maatschappelijke waardering van
alle leerkrachten in overeenstemming
met de huidige betekenis van hun arbeid
voor het persoonlijk welzijn van hun
leerlingen en voor het algemeen belang.
Groter mate van vrijheid in het be
roepsonderwijs om het begrip en erva
ring van „Human relations" tot zijn recht
te laten komen.
Aanmerkelijke, zil het geleidelijke, uit
breiding van het katholiek technisch on
derwijs.
Planning voor de oprichting van scho
len voor technisch onderwijs door de ka
tholieken zelf, al is samenwerking en
vergelijking der onderscheidene plannen
gewenst.
Wettelijke regelingen dienen zoveel
mogelijk vrijheid te laten aan de scholen,
opdat deze, voor wat hun eigen taak be
treft. de totale mens in hun werk kun
nen betrekken.
Pater dr H. van Waesberghe S.J. uit
Amsterdam, die een inleiding hield over
„De verhouding tussen algemene vorming
en beroepsvorming voor de jeugd van 12
tot 16 jaar" constateerde een kloof tussen
school en leven, waarbij hij wees op de
onverbrekelijke samenhang tussen het
menselijke en beroepsmatige. Dezelfde
verhouding, die er is tussen leven en be
roep in de maatschappij, moet ook aan
wezig zijn in beroepsvorming en alge
mene vorming op school. Algemene vor
ming is een anticipatie van de volwassen
levensvorm en -als drie bijzondere facto
ren noemde pater Van Waesberghe de
zeer vergaande differentiatie van het le
ven in de beroepen en door het sexever-
schil; het rekening houden niet alleen
met het verleden, maar ook met de toe
komst, willen de verschillende scholen
een vorming geven, die aansluit op de
toekomstige levenssituatie; de verschei
denheid door de levensbeschouwing. De
katholiek z'al een algemene vorming eisen
die op het beroepsleven van de katholiek
in zijn totaliteit is afgestemd.
Vervolgens ging pater Van Waesberghe
in op de plaats van het beroep tussen
Kerk en gezin. Voor de christen is de taak
die hij dient, een levensbehoefte en voor
waarde voor de ontplooiing van zijn per
soonlijkheid. Hierna ging de inleider de
verhouding na tussen beroep en vak- en
standsorganisatie en de politiek, daarbij
opmerkend, dat politieke belangstelling
onontbeerlijk is voor een vol menswaar
dig bestaan.
Voorts is het een opgave van liet alge
meen vormende onderwijs der beroeps
scholing om de jongens en meisjes voor
te bereiden op de integratie, zoals spr.
die geschetst had en waarbij hij het licht
op enige bijzondere aspecten liet vallen.
Er moet contact met de ouders zijn, sociale
politieke en culturele vorming. Voor wat
het laatste betreft achtte spr. het van
belang, dat eens in de week les werd ge
geven in het lezen van de krant. Ook op
de vrije tijdsbesteding moet acht gegeven
worden. Van belang zijn voorts een goede
verhouding tot de leraren en het aankwe
ken van liefde voor het gereedschap.
De voornaamste conclusie van pater
Van Waesberghe was, dat er over de ge
hele lijn en in volle sterkte katholieke op
leidingsscholen komen voor leerkrachten,
"oor meisjes is deze opleiding onvol
doende, terwijl ze met uitzondering in de
landbouw, voor jongens geheel ontbreekt.
Mejuffrouw M. Willemse, leidster van
de Jongerencursus van de Mater Amabi-
lisscholen te 's-Hertogenbosch, sprak over
„Wenselijkheden en mogelijkheden voor
de verwezenlijking van een goede ver
houding tussen algemene en beroepsvor
ming voor de meisjes", waarbij zij wees
op de onvoldoende steun, die het wer
kende meisjes, dat in haar werkmilieu
als volwassene wordt behandeld, in haar
omgeving ondervindt. Zij heeft daar te
weinig kansen om haar persoonlijkheid te
ontplooien.
De vormende waarde van de arbeid gaat
vaak verloren, omdat de arbeidsprestatie
als het voornaamste wordt beschouwd,
Het onderwijs moet het meisje meer klaar
maken voor de taak, die haar wacht.
Daarom is er behoefte aan verlenging van
de leerplicht. Het part-time onder 'ijs, dat
in een grote behoefte blijkt te voorzien,
evenals de Mater Amabilisscholen, waar
van het program een verdere ontplooiing
en aanpassing vraagt, zou meer resultaten
geven, als een betere beroepsvorming en
algemene vorming op de scholen was
voorafgegaan. Het leerlingenstelrel moet
ook een algemeen vormend karakter krij
gen. Mej. Willemse was In haar betoog
uitgegaan van de stelling, dat de vorming
van het meisje pas totaal is, als het ge
richt is op haar staat als gehuwde vrouw,
moeder of ongehuwde werkende vrouw.
Dr L. H. A. Bremmers, directeur van
de M. T. S. „St. Virgilius" te Breda behan
delde hetzelfde onderwerp met betrek
king tot de jongens en benadrukte de
verhouding van de positief handelende
mens tot God, de evenmens en de stof, de
natuur, waarin hij leeft. Voor het toekom
stige geluk van de betrokkene is het
noodzakelijk, dat een jongen geestelijk
gereedschap verwerft en leert dit goed ta
gebruiken. De puberteit is vaak bepalend
voor latere levensfuncties en het is dus
niet verantwoord in deze period de jon
gen los te laten. Tijdens de adolescentie
moet hem geleerd worden het verworven
gereedschap te hanteren, hetgeen met
grote zorg door ervaring geschieden kan.
Spr. kwam dan tot enige desiderata, zo
als het congres die in bovenvermelde
conclusies neerlegde. Hij wees erop, dat
van de jongens, die de school verlaten, 40
pet. geen dagonderwijs meer volgt en 18
pet geen enkel onderwijs.
Tijdens het ondcrwijscongres van do
K.V.P., gisteren in Brabant's hoofdstad.
Prof. mr C. P. M. Romme in gesprek
met pater Stokman.
Het is moeilijk vol te houden, zo ver
volgde de heer Bremmers, dat technisch
onderwijs niet algemeen vormend kan
zijn, omdat het gaat om de totale onver
brekelijke mensvorming van de jonge
man.
In plaats van leraar-uurloners moeten
er paedagogen komen. Teamwork onder de
leraren is van het hoogste belang en hun
aantal van één klas moet noodzakelijk be
perkt worden. Verder is correlatie met ds
jeugdbeweging gewenst. Evenais het be
drijf moet de technische school cantines
en sportvelden hebben. Verder pleitte
spr. voor een schoolpsycholoog, een so
ciale dienst en discuisie-bijeenkomsten
met de leraren. Het technisch onderwijs
heeft een soepel subsidiebeleid nodig,
waarbij het particulier initiatief kan sa
menwerken met het bedrijfsleven. Zo kan
ook het part-time onderwijs ontspruiten
aan het bedrijfsleven, maar ook en
daarop heeft dr Bremmers zijn hoop ge
vestigd aan de katholieke organisatie
wereld.
De drie inleiders hebben tenslotte als
forum naar aanleiding van verschillende
vragen hun bedoelingen verduidelijkt,
waarbij o.a. gestipuleerd werd, dat op
voeding voornamelijk met liefde te maken
heeft en de verantwoording bij de ouders
blijft berusten. Pater Stokman O.F.M.
was het eens met co-educatie buiten
schoolverband, maar achtte voor de alge
mene vorming co-instructie niet gewenst.
Het congres werd bijgewoond door de
Staatssecretarissen, mej. dr A. de Waai en
dr G. Veldkamp; mgr dr W. Koenraedt,
voorzitter van de Kath. Schoolraad; mgr
A. Op de Coul, directeur van bet Kath.
Bureau voor Onderwijs en Opvoeding; mr
H. W. van Doorn, voorzitter van de K.V.P.;
prof. mr C. P. M. Romme en vele andere
Tweede Kamerleden; leden van het Rtjks-
schooltoezicht, van het Paedagogisch Cen
trum en vele figuren uit de onderwijswe
reld.
ImmM i iMiNÉimi
