WERELD werd gealarmeerd
Kremlin gaat echter zeer
zichtig te werk
voor=
w
Laatste woord IJsselcentrale-
tarieven nog niet gesproken
Verhoging Britse discontotarief
ec1 erme
CONCERT ZONDER SOLIST
ST. JOOST-ACADEMIE BETREKT
NIEUW GEBOUW
Geen gelijkschakeling der dividenden
Maakt
In het Contcertgebouiv
Verwante gebieden en compensatie
Misbruik van Gods woord
Protestants kerkleider
veroordeelt anti-
bewapeningsactie
Uitvoerige betogen in Prov. Staten
St. Maarten" in het
goud
Groningse R. K. Middenstands
vereniging jubileerde
van Overijssel
Niet allemaal zo vrolijk
Appeltje voor de dorst
OLIETAPIJTDOODT
duizenden zeevogels
BELGISCHE THUNDERJETS
WORDEN VERVANGEN
„Willem Ruys" liep
gistermorgen binnen
Mr Kartono: vertraging bij
visa-uitreiking vaak eigen
schuld
De wateroverlast in
Overijssel
examens
WAARSCHUWING TEGEN
INFLATIONISTISCHE
TENDENZEN
Pond Sterling verzwakt
Concern der Northwestern and Pacific
Som van huren en interest in
eerste helft 1954-'55 iets
gedaald
ill
'li
III
ill
giiii
Over dieptepunt heen
ARNHEM 10 JAAR
bevrijd
Grootse optocht in 't verschiet
KOLONEL BLANKEN
INSPECTEUR NATION.
RESERVE
OPPERCEREMONIEMEESTER
VAN H.M. DE KONINGIN
Vice-admiraal b.d. N. A. Rost
van Toningen benoemd
Eerste Thunderjet
landde op Ypenburg
STUDIEBEURS VOOR
CAS BAAS
„DE HUZAREN" BIJ DE
HAAGSCHE COMEDIE
Fraaie restauratie van
Breda's Statenhuis99
OPLEIDINGSINSTITUUT VOOR
GRONINGSE HARMONIE- EN
FANFARECORPSEN
TERUGGAVE NEDERLANDSE
VERMOGENSBESTANDDELEN
IN DE VER. STATEN
VERHOGING KOPERPRIJS
IN DE V. S.
voor Uw zaak
Modern
Uitgroei
DE PRIJSVERHOGING VAN
KRANTENPAPIER
Weer vragen aan de minister
VRIJDAG 28 JANUARI 1955
rAGTNA 7
men.
ca.n
isel-
Aat-
the-
ahrt
om;
d.
eer-
ina,
ibe-
d.
am-
;in-
HT:
EM:
ER-
uik;
EU-
gen.
EN:
a.d
Van
ing-
am«
.FT:
Quo
L1er;
dus,
iess;
spo,
ten;
5 54,
edo,
iress
6,
erg
ere;
De
See-
Ver-
Se-
jck;
etje,
d.
eck-
Jh«-
A.nt-
ïate,
rter;
etje,
STus-
ïter;
Vin-
Wil-
[oef-
ran-
De
gen-
ssel;
kner
chu-
Li-
ella,
ven;
kner
een-
R,en-
lam-
rard
:1 6,
Pit,
loff;
Wil-
Pa-
'ava,
ckx;
An-
5nij-
tam;
aire,
Ze-
Carl
nnes
iach;
ock;
13,
Esso
Min-
Ler-
jter;
i 10,
ptha
egh;
Alb.
1955
roor:
De
luis;
read.
Ca-
uyn;
>urg#
Wi-
:en-
rnet;
Lma-
Al-
iditlx
OP
eers;
Do
IJN:
>OJl-
vers;
Flu-
>EN:
2ule«
eers;
mer-
Vell;
inny,
Vaal,
iers;
dria,
dam.
ïyer;
Rau-
&ma;
latia,
lten;
lisia,
Rijn
Ldau,
hets;
Kor-
rger;
aten,
:ken;
De
Har-
Aar-
igen-
iooy;
resa,
sree;
onie,
lano,
eek-
sma;
St
a 2,
lom-
laria
>urg,
£öss;
^dus,
Uns;
En
26,
naar
NO
naar
6 v.
Car-
r N,
van
naar
van
naar
DNO
naar
van
land
met
5ZW
?ong
ZO
met
3rei-
burg
a 64
l 23),
3.32
I.2Ü»,
4.04
i.35),
ibith
II.13
i 28)
'.18»,
Visé
11.71
-51
6.09
.22»,
enlo
Vaal
ko
el.
/\v\ Dfloon/^nr»öfi ov. rvr. T?nr_
De DREIGENDE WOORDEN, die aan
het begin van deze week in Washing
ton en in Peking zijn gesproken naar
aanleiding van Formosa, hebben, hoezeer
ze te voorzien waren, de wereld plotse
ling gealarmeerd. En inderdaad, de
situatie die rond Formosa is ontstaan,
bergt voldoende elementen in zich om een
nieuwe, grote oorlog mogelijk te maken.
Maar erg waarschijnlijk lijkt het toch niet,
dat communistisch China, voor de keus
gesteld als het nu is, een oorlog met het
machtige Amerika zal riskeren. De jonge,
zich in volle opbouw bevindende economie
van communistisch China zou onherstel
baar geschaad worden door een oorlog op
grote schaal. Bovendien en dat is be
langrijker is het twijfelachtig of Peking
op het ogenblik in staat zou zijn om al
leen, dat is zonder massale Russische hulp,
zulk een grote oorlog te voeren. Het is
opvallend, dat Moskou langdurig ge
zwegen heeft over de situatie die rond
Formosa is ontstaan. Eerst Woensdag
verhief de „Prawda" zijn stem, om Eisen
hower's Congres-verklaring ter zake als
„oorlogszuchtig" en als „interventie in
China's binnenlandse aangelegenheden" te
brandmerken. Moskou was het aan zijn
fatsoen tegenover de gehele wereld (niet
alleen tegenover China) verplicht dit
commentaar te geven maar het blij ft een
feit, dat hierin met geen woord steun
wordt gegeven aan de oorlogskreten van
Tsjoe en Lai. Want het Kremlin heeft zijn
degelijke redenen om zijn Pekingse rivaal
en bondgenoot niet zomaar aan een ecla
tante overwinning te helpen. Het com
munistische leiderschap in de wereld zou
zodoende immers in discussie gebracht
worden en het zou dan wel eens kunnen
gebeuren, dat Peking, gesteund door
nieuwe Aziatische massa's, de plaats zou
gaan innemen, die Moskou tot nu toe in
de wereld heeft gehad. Een duideluke
oorlog of een duidelijke vrede in dit deel
van de wereld komt helemaal niet te pas
in de kraam der Russische machthebbers.
Zij kunnen er slechts profijt van hebben,
dat de huidige troebele en explosieve
situatie in dit deel van de wereld zo lang
mogelijk blijft voortduren, want alleen
op deze wijze kunnen zij, ten koste van
de rest van de wereld met inbegrip van
China, deze situatie exploiteren.
ANT INDERDAAD, oorlog Is niet
de enige mogelijkheid om een
einde te maken aan de spanning
rond Formosa. De andere, redelijke moge
lijkheid is immers, dat onderhandelingen
worden gevoerd om tot een duidelijke
vrede te komen. Er zijn immers heus nog
wel andere, meer informele, mogelijk
heden dan de door president Eisenhower
en deer Nieuw-Zeeland gesuggereerde
officiële V.N.-interventie. De twee succes
volle bemiddelaars der Geneefse confe
rentie: Sir Anthony Eden en de Indiër
Krisina Menon zouden opnieuw hun goede
diensten kunnen bewijzen En hoe hard
Tsioe en Lai dan ook geschreeuwd heeft
- nog op dezelfde avond waarop presi-
dent Eisenhower zijn verkaring anegde
voor het Congres!
interventie in wat no
binnenlandse aangelegenbeden
zal. het lijkt aan geen twijfel onder
hevig of Ts.ioe zal tenslotte wel dege.uk
op de een of andere wilze een interventie
aanvaarden, d.w.z. een zodanige inter
ventie. die hem zijn gezicht niet doet
verliezen. Want na Eisenhower's verkla
ring is het voor Peking zeer duidelük
geworden, dat, wat er ook zi.1 van de door
de president vaag aangeduide „verwante
gebieden", een aanval op Formosa of de
Pescadores onherroepelijk oorlog betekent.
Tsjoe zal het daarom wèl uit zijn hoofd
laten deze eilanden te gaan „bevrijden",
al zijn beloften dienaangaande ten sPUf-
Een andere vraag is natuurlijk waar hij
zal trachten een compensatie te vinden.
Al laat Eisenhower dan ook wijselijk in
het midden, welke „verwante gebieden"
hij als essentieel beschouwt voor de ver
dediging van Formosa en de Pescadores,
men mag aannemen, dat de V S., hunner
zijds er niet aan zullen denken in te
grijpen vóórdat de uiterste grens is be
reikt. d.w.z. vóórdat Formosa of de Pesca
dores onmiddellijk en rechtstreeks wor
den aangevallen. Handelen de V S anders,
dus treden zij op buiten Formosa of
Pescadores, dan zou Tsjoe inderdaad met
redelijke kans op succes kunnen beweren,
dat hier sprake is van inmenging in een
binnenlandse aangelegenheid i.e. in een
burgeroorlog. Nóch Formosa nóch de
Pescadores hebben echter in de loop van
de laatste 60 laar tot China behoord.
Japan was de laatste rechtmatige heerser
over deze eilanden, totdat het. In 1045. er
afstand van deed Ook hierom is de
de hevige weerzin verklaarbaar, die
Tsjang Kai Sjek aan de dag legt om van
welk eiland dan ook afstand te doen Want
zijn rechten op de Pescadores en op For
mosa zijn maar al te aanvechtbaar. De
laatste resten van zijn rük zijn de kleine
eilandjes daarbuiten. Als Eisenhower dan
inderdaad zal toelaten en dat lijkt
waarschijnlijk dat de communistische
Chinezen hun bevrijdingswoede koelen op
alles wat buiten Formosa en de Pesca
dores ligt. dan wordt Tsjar.g in zekere
zin ais een koning zonder koninkrijk, een
rechteloos man.
DE MILITAIRE OVERWINNINGEN,
die Tsjoe dus voorlopig nog in het
gebied buiten Formosa en de Pesca
dores zal kunnen maken zonder meteen
een grote oorlog te riskeren, zullen hem
In staat l?unnen stellen voorlopig het
been strak te houden. Tot zo lang ook
kan hij op hoge toon alle interventie
blijven afwijzen, in de hoop zijn diploma
tieke positie aldus te versterken Maar
dan. en op zijn laatst dan. wanneer het
zal gaan om „bevrijding" of niet-bevrij-
dtng van Formosa en de Pescadores dan
zal voor Ts.ioe het moment eekomen zijn
om zich aan de conferentietafel tv zetten',
in de hoop diplomatieke successen te be
halen ter compensatie van de militaire
successen op Formosa en de Pescadores,
die hij ten onrechte aan z.ijn volk heeft
voorgespiegeld. Dan z.al voor Pek.na het
moment, gekomen zijn om. einde.r.k met
zware argumenten zijn erkenning te eisen
als enige wettige Chinese regering.
F e i t e 1 ij k heeft Eisenhower, brekend
met een politiek van laren deze erken
ning reeds gegeven. De definitieve rege
ling van de juridische status van
zal dan een tweede, ongetwijfeld veel
Ingewikkelder, kwestie zün.
echter realist genoeg orr in te z
hij. wat dit punt betreft, met op diploma
tiek succes behoeft te hopen.
Ds Martin Haug, dc Evangelische bis
schop van Württemberg, heeft een waar
schuwing geuit tegen het misbruik maken
van de kerk voor politieke doeleinden.
Bisschop Haug heeft daarmee ingegrepen
in de felle strijd, die onder protestantse
kerkleiders in West-Duits-land gaande is
over de Duitse herbewapening.
Een aanzienlijk aantal dezer kerkleiders
vecht sedert geruime tijd verbeten tegen
de herbewapening. Een aantal hunner
heeft, zich onlangs met een protest tot de
Bondsdag gericht. Hun motieven daarbij
waren deels van religieuze aard en deels
sproten zij voort uit de bezorgdheid, da;
de Westelijke bewapening de verdeling
van Duitsland zou bestendigen. De vrees
daarvoor leeft bij een groot deel der pro
testanten des te sterker, daar Oost-Duits-
land [n grote meerderheid protestants i°
en het traditionele land der Reformatie 's
De Evangelische president van de Bonds,
dag, dr Gerstenmaier, die zelf een voor
stander der bewapening is, heeft er on
langs tegen gewaarschuwd, de bezwaren
der kerkleiders niet ernstig te nemen.
Bisschop Haug heeft thans op do
landelijke kerkdag in Stuttgart do
vraag opgeworpen of de anti-bewapc
ningsactie van vooraanstaande kerk
leiders niet het gevaar van een politi
sering der kerk en van een misbruik
van God» woord met zich brengt. Do
kerk mocht, volgens Haug. de vrijheid
der politieke meningsvorming in deze
kwestie niet beperken. Daarom riep
Haug de predikanten op zich bij dit
politieke vraagstuk de nodige reserve
op te leggen en de eigen verantwoor
ding van iedere Evangelische christen
ten volle te respecteren. Hef was al
leszins mogelijk, zo vond Haug, dat
christenen in deze politieke vraagstuk
ken tot een verschillend oordeel kwa-
(Van onze correspondent)
De R. K. Middenstandsvereniging „St.
Maarten" te Groningen vierde gisteren in
grote luister het'gouden bcstaansfeest. De
dag werd ingezet met een plechtige H.
Mis, opgedragen door dc hoogeerw. heer
P. A. Nierman, deken van Groningen, in
de kapel van het Maria Pension. Op de
réceptie, welke des middags in Huize
Maas werd gehouden, kwamen velen het
jubilerende bestuur complimenteren, o.vv.
wethouder Hulsman, vele heren geeste
lijken uit stad en provincie en afgevaar
digden van nagenoeg alle katholieke or
ganisaties en verenigingen.
Wethouder Hulsman bood in een toe
spraak de gelukwensen van het gemeente
bestuur aan. Hij wees er op, dat de mid
denstand in het handelscentrum Gronin
gen een belangrijke plaats inneemt en in
de Groningse middenstand weer „St
Maarten". Van deze vereniging zijn vele
initiatieven uitgegaan, aldus spreker, o.a.
de stichting van de Groninger Midden
standscentrale.
Op dit laatste initiatief wees ook de
voorzitter van de Moderne Middenstands
bond en van de genoemde centrale, de
heer H. Hattuma. Gesproken werd voorts
nog door de voorzitter van de Midden
standsvereniging „De Hanze" uit Assen,
de heer A. van Elshout. door de K.A.R.-
voorzitter, de heer G. Medendorp, door de
heer G. de Preter namens de afdeling
Groningen van de K.V.P., en door de
voorzitter van de Christelijke Midden
standsvereniging, de heer M. Vogd.
Van H. M. de Koningin was een geluks
telegram binnengekomen.
Des avonds kwamen de leden van „S*
Maarten" en genodigden in Huize Maas
bijeen. Vóór deze feestelijke bijeenkomsl
bracht het R. K. harmoniecorps „St. Jo
seph" bestuur en deken Nierman een se
renade. Ook op deze avond is in verschii-
ende toonaarden hulde en dank gebracht
aap de jubilerende vereniging
(Van onze correspondent)
Tijdens de tweede zittingsdag van de
Overijsselse Staten heeft gedeputeerde J
M. Rudelsheim (P.v.d.A.) de bezwaren,
welke waren geuit tegen de electriciteits-
tarieven van de IJsselcentrale, van de
hand gewezen. Deze zjjn, zoals bekend, te
grote winsten, te grote afschrijvingen en
te hoge reserves, waardoor de tarieven
niet worden verlaagd. Men houdt echter
geen rekening, aldus de heer Rudelsheim,
met het verschil tussen het aandelenkapi
taal en het werkzame kapitaal van de cen
trale. Slechts een-tachtigste van het ge
hele kapitaal gestaat uit aandelen.
Als er vergelijkingen worden getroffen
met andere centrales kan men dit niet
doen met een centrale als bijvoorbeeld
van Amsterdam, zo vervolgde hij. Amster
dam heeft geen hoogspanningsnet behoe
ven aan te leggen, zoals de IJsselcentrale,
die dit tientallen millioenen heeft gekost.
Spreker had 108 landelijke electriciteits-
tarieven voor woningen verzameld en
hiervan waren slechts twaalf lager dan
die van de IJsselcentrale. Ook de in
dustriële tarieven kunnen een vergelijking
met die van de meeste andere centrales
doorstaan. Wanneer de Overijsselse tarie
ven inderdaad ondragelijk waren, zou de
toeneming van het energieverbruik in
Overijssel niet het grootste van het land
zijn.
De grote afschrijvingen motiveerde spre
ker met de mogelijkheid van een conjunc-
tuurwijziging en daarbij wees hij er op,
dat de Twentse industriëlen, toen zij nog
zelf zeggenschap hadden in het enige ja
ren bij de IJsselcentrale gekomen Twents
Centraal Station, eenzelfde financiële po
litiek voerden. Nu zij geen directe invloed
meer kunnen uitoefenen, komen zij met
scherpe critiek.
De heer Engelbertink (K.V.P.) deelde
mee, dat het overgrote deel van de K.V.P.
fractie achter het tot dusver door de
IJsselcentrale gevoerde beleid staat.
De heer Jouwsma (C.H.) kwam met
vraag, wat er zou worden gezegd, als een
particulier bedrijf anderhalf maal het
aandelenkapitaal aan winst maakte. Het
is niet allemaal zo vrolijk rond de IJssel
centrale, zei voorts de heer Kranenburg.
Enschede heeft en enorme schuld bij de
centrale, omdat het. weigert de verhoging
1952 te betalen. De schuld is zo groot, dat
een particulier in die omstandigheden
reeds lang failliet zou zijn. Spreker oleef
bij zijn bezwaren tegen de conjunctuur-
reserve, met de opmerking daarbij, dat de
fiscus een dergelijke grote reserve bij een
particulier bedrijf nooit zou toestaan De
IJsselcentrale ts als semi-overheidsbedrijf
juist steviger gefundeerd, zo besloot hij.
In zijn antwoord liet gedeputeerde Ru
delsheim als mogelijkheden open: thans de
tarieven verlagen en bij een dalende con
junctuur tot een nieuw niveau brengen,
of de huidige tarieven handhaven met de
zekerheid, dat er een appeltje voor de
dorst is. Hij bevestigde, dat Enschede een
grote schuld heeft, maar Het in het mid
den of het niet bij machte is om te beta
len. De IJsselcentrale zou de kraan eun-
nen dichtdraaien, om het zo te zeggen.
„Waarom gebeurt dat. dan niet?", onder-
Duizenden meeuwen, eenden en andere
zeevogels, overdekt met olie, drijven
halfdood naar het strand van de Noord-
friese eilanden Sylt en Arum. Hun veren
zitten zo vol olie. dat zij zich niet meer
kunnen bewegen. De vogels zijn ten dode
opgeschreven.
De olie is afkomstig van de leegge
pompte Deense tankboot „Gerd Maersk",
die voor de Elbemond aan de grond liep.
Een hoeveelheid van 6.000 ton olie vormt
een „olietapijt" van ongeveer 1.600 vier
kante kilometer, dat in de nacht van
Woensdag op Donderdag Sylt en Arum
bereikte. De oliestank op de eilanden is
bijna ondraaglijk.
De Belgische luchtstrijdkrachten zullen
binnenkort worden uitgerust met toestel
len van hét type F 84 F-Thunderstreak,
die de Thunderiet zullen vervangen als
mede de Thunderflash. een verkennings
vliegtuig Deze supersonische vliegtuigen
hebben een kruissnelheid van 900 km. en
kunnen een maximum snelheid van 1150
km. bereiken. Het vliegbereik is 4000 km
en het plafond 17-000 meter. De bewape
ning bestaat uit. zes mitrailleurs, 24 raket
ten, twee bommen van 1000 pond en«na-
palbommen
Met 823 passagiers aan boord is de
„Willem Ruys" van de Rotterdamse
Lloyd gisteren omstreeks half twaa'f
in Rotterdam binnengelopen Aan boord
bevond zich o.a de heer M Kartono, tot
voor kort hoofd van 't kantoor Djakarta
van de Indonesische Immigratiedienst, die
onlangs is benoemd tot hoofd van de af
deling visa en paspoorten van het Indon.
Hoge Commissariaat te Den Haag
Tijdens een kort gesprek verklaarde de
heer Kartono ons dat vertraging by het
uitreiken van visa veelal zijn oorzaak
vond in het feit. dat de aanvragen te laat
werden ingediend of dat de gegadigden
niet voldeden aan de gestelde eisen.
Natuurlijk hebben de deskundigen, die
kunnen helpen by de opbouw van het
land, de meeste kans, hoewel een bepaald
totaal-aantal niet mag worden overschre
den, aldus de heer Kartono Aan boord
bevond zich ook de Eerw. Zuster H. A
Klerx, Algemeen Overste van de Zusters
Franciscanessen (St. Elisabeth-Stichting
te Breda), die een inspectiereis van twee
maanden door Indonesië heeft gemaakt,
en daar speciaal de ziekenhuizen van de
orde bezocht. Haar indrukken? Het was
er best in orde, alleen heeft men te kam
pen met een tekort aan arbeidskrachten
Ze vertelde dat er plannen zijn in Medan
een noviciaat op te richten, waar echter
ook leken-verpïe^gsters kunnen worden
opgeleid Het natuurschoon had grote in-
druk op haar gemaakt en bijzondere
moeilijkheden had zij niet ondervonden.
brak de heer Kranenburg. „Omdat we het
algemeen belang dienen", repliceerde de
heer Rudelsheim, die er tot slot nog op
wees, dt ook particuliere bedrijven wel
grote reserves kunnen vormen. Dat de
reserveringen van de IJsselcentrale goed
deels door de industrieën moeten worden
gedragen kon hij niet onbillijk vinden,
daar zij steeds meer energie vragen (75
procent). Bij een laagconjunctuur is de
gehele outillage echter niet meer renda
bel.
Het laatste woord is over deze kwestie
zeker niet gesproken, want de heer Ru
delsheim zegde de gevraagde electrici-
teitsnota toe, zodat het vervolg in de
zomerzitting mag worden verwacht.
Credietverlening aau getroffen
bedrijven
Het overleg tussen het ministerie van
Landbouw, Visserij en voedselvoorzie
ning en de bankinstellingen over de cre
dietverlening aan de in Augustus jl. door
wateroverlast getroffen bedrijven in het
Noord-Oosten van ons land heeft geleid
tot een overeenkomst, waardoor thans
kan worden begonnen aan het verstrek
ken van credieten.
Zoals men weet heeft de overheid toe
gezegd, dat zij in deze „wateroverlast"-
gevallen hulp zou verlenen door het op
nemen van financieringscredieten via de
normale bankinstellingen te vergemakke
lijken door credietfaciliteiten. Eerstdaags
zullen de provinciale voedselcommissa-
rissen, onder wier leiding de schade door
wateroverlast is opgenomen en het te
verstrekken crediet is vastgesteld, zich
met de voor deze regeling in aanmerking
komende land- en tuinbouwers in ver
binding stellen om uitvoering aan deze
wijze van hulpverlenen te geven.
AMSTERDAM. Doet. psychologie mej. C.
Termos; doet. Nederlands A. Zoutewelle; doet.
scheikunde S. Tijssen en A. Dekker; doet. wis
kunde de heer S. Groenman en cand. wis- en
natuurk. R Bleekrode, J. van Brummelen en
J. Koekoek.
Dc Bank of England heeft gisteren het
officiële disconto-tarief verhoogd van 3
tot 3,5 pet. Het tarief was sinds Mei j.l.
onveranderd gebleven.
De verhoging van het disconto werd
reeds vrij algemeen verwacht. Sommige
financiële kringen hadden op een scher
pere verhoging gerekend. De wijziging van
het disconto heeft op de verschillende
markten geen opwinding veroorzaakt
Bepaalde kringen waren van mening,
daj, een sterkere verhoging dan met een
half procent verwacht had mogen wor
den en wel een verhoging met 1 pet tot
4 pet. In de regel bedragen de verande
ringen van het bankdisconto 1 pet in op
gaande richting en pet in een neder-
waartse richting.
Gezien de geringe omvang veroorzaak
te de verhoging op de beurs geen opwin
ding. Britse staatsfondsen waren gedu
rende de laatste weken reeds gemakke
lijk gedisponeerd op de verwachting van
de stijging van het disconto. Zij liepen
dan ook gisteren slechts een kleinigheid
terug.
Een officiële woordvoerder van de
Bank of England noemde de verhoging
een waarschuwingssignaal tegen inflatio-
nistische tendenzen. Hij wees er op, dat
in November j.l. de president van de Bank
of England en de minister van financiën
reeds aandacht hadden gevestigd op het
gevaar van inflatie.
Het bankdisconto beinvloedt direct
slechts de rente voor geld op korte ter
mijn, doch indirect is de invloed van het
disconto dikwijls van grotere omvang.
Een andere aanleiding tot de verhoging
van het Britse disconto moet worden ge
zocht in dc verzwakking van de positie
van het pond sterling gedurende de laat
ste tijd. In Mei van het vorige jaar
leidde dc krachtige positie, welke het
pond sterling toen innam en de geld
stroom, die Londen binnen vloeide tot
een verlaging van het disconto. Sinds kort
is de situatie gewijzigd,
pond sterling duurt reeds langer dan over
eenkomstig het seizoen te verwachten zou
zijn. Januari is zelfs gewoonlijk de beste
maand en naar alle waarschijnlijkheid zal
de Bank of England de laatste tijd wel
in beperkte mate steun hebben moeten
verlenen.
De hogere rentevoet, welke op een
Door de Northwestern and Pacific Hy
potheekbank zijn in de eerste zes maanden
van het lopende boekjaar (eindigend op
30 Juni 1955) zes vaste goederen met een
boekwaarde van 40.034 verkocht voor
120.925. Bij de Tweede Northwestern
werden vier vaste goederen met een boek
waarde van 28.000 verkocht voor 68.001'
De som van huren en interest in de eers'e
zes maanden is bjj beide maatschappijen
iets bjj de overeenkomstige periode van
het vorige jaar ten achter gebleven, doch
dit zegt nog niets omtrent de uitkomsten
over het gehele jaar.
Het bestuur is voornemens zijn politiek
tot geleidelijke verkoop van 't onroerend
goed voort te zetten, aldus werd meege
deeld in antwoord op een opmerking van
een der aandeelhouders, die er op wees,
dat vast goed met een netto boekwaarde
van 280.000 in het afgelopen jaar een
netto-opbrengst (na aftrek van exploi
tatiekosten en belastingen) gaf van
96.000, d.i. 34 pet van de boekwaarde
Is het bij een dergelijk rendement wel
interessant om met de verkoop van vast
goed door te gaan. zo werd gevraagd, te
meer daar een belangrijk deel van de ver
koopopbrengst. aan de fiscus moet worden
afgedragen.
Het bestuur woerde hiertegenover aan, dat
een hypotheekbank eigenlijt- geen onroe
rend goed moet bezitten. Dit wijst op
stroppen in het verleden. Het aanhoud-v
van de farms brengt bovendien risico s
mee. Op het ogenblik zyn de grote inkom
sten uit de tarwefarms wel aantrekkelijk,
maar men heeft ook andere tijden ge
kend. De opbrengsten uit de verkoop van
onroerend goed worden herbelegd in 6%
rentende hypotheken waarbij erop wordt
gelet, dat de opbrengst ongeveer opweegt
tegen de inkomsten die in het verleden
uit de vaste goederen werden getrokken
Bij verkoop van onroerend goed worden
de mineral rights gereserveerd. Er
is echter tot dusver geen enkele aanwij
zing, dat aan deze rights een zekere
waarde kan worden toegekend.
Met inbegrip van een onttrekking aan
de dividendreserve (bij de Eerste North
western 3,7 pet en bij de Tweede North
western 7,4 pet) keren beide mijen over
het afgelopen boekjaar een dividend van
16 pet uit Gevraagd of het in de bedoeling
ligt de dividenden ook in de toekomst
gelijk te schakelen, antwoordde de voor
zitter ontkennend. De dividenden zullen
van de resultaten afhangen. Anderzijds
verklaarde het bestuur zich wel voor
stander van dividendstabilisatie.
In de post deelnemingen die met 5.468
op de balans van de Northwestern voor
komt, zit geen belangrijke reserve. De
reserve voor diverse doeleinden is voor
het overgrote deel als een vrije reserve te
beschouwen. De Mij heeft zich door reser
vering tegen alle voorzienbare risico's
gedekt, doch het bestuur wilde zich daar
om nog niet vastleggen in de toekomst
geen verdere reserveringen te verrichten.
Over de hangende belastinggeschillen valt
na hetgeen hierover in het jaarverslag is
medegedeeld, niets naders te rapporteren-
discontoverhoging volgt heeft de neiging
buitenlands geld aan te trekken, hetgeen
een steun voor het pond sterling betekent.
In de herfst van het vorige jaar zette
reeds een stijging van de rentevoet te
Londen in mede als gevolg van een
soortgelijke stijging in New York.
In New York is het niveau echter weer
gedaald, zodat Londen relatief dus reeds
een grotere aantrekkingskracht ging uit
oefenen op buitenlands geld. Om tech
nische redenen bleek deze aantrekkings
kracht echter niet groot genoeg te zijn.
Gelijk met de stijging van de rentevoet
in anticipatie op de discontoverho
ging ontwikkelde zich een daling van
de noteringen voor schatkistpapier en an
der kortlopend papier. Men Is nu eenmaal
wel geneigd te kopen op een gedaalde
markt, maar niet op een dalende markt.
Door de beslissing van de Bank of Eng
land is nu een einde gekomen aan een
onzekerheid, hetgeen een gevoel van op
luchting in kringen van de Londense ef
fectenbeurs heeft teweeg gebracht.
In de valutahandel gelooft men, dat
de sterling-dollar koers alweer over het
dieptepunt heen is. Korte belegging zoe
kende middelen komen thans uit verschil
lende richtingen Londen binnen, m.n. uit
Amerika, Nederland en België, aangetrok
ken door de betrekkelijk hoge opbreng
sten. Deze beweging trad vorige week
voor het eerst aan het licht, weerspiegeld
in een scherpe vermindering van het dis
conto op termijndollars, te wijten naar
men aanneemt aan verkopen van drie
maands dollars tegen aankopen van loco-
sterling.
Bovendien zijn sommige handelaren van
mening, dat het herstel van het pond
sterling steun zal ondervinden van het
jongste herstel op de markt voor staats
fondsen. De zwakke stemming, welke de
ze markt tot voor kort kenmerkte, als
mede de vrees voor een stijging van het
bankdisconto, kunnen bepaalde buiten
landse beleggers wel hebben afgeschrikt.
(Van onze correspondent)
Ter gelegenheid van het tienjarig her
denken van de bevrijding heeft men in
Arnhem plannen op 5 een grootse
optocht te organiseren. De Arnhemse
kunstenaar Hendrik Valk heeft hiervoor
een spectaculair ontwerp gereed.
Tevens zal in de avond van de 5e Mei
een bevrijdingscantate worden uitge
voerd waarvoor het gemeentebestuur van
Arnhem aan de jonge componist Herman
Strategier en de letterkundige Jan Engel
man opdracht werd verleend. Deze can
tate wordt thans door de verschillende
Arnhemse zangkoren ingestudeerd door
de heer Smit uit Utrecht.
De uitvoering geschiedt met medewer
king van het Gelders Orkest Het geheel
zal onder leiding staan van Herman Stra
tegier.
(Van onze correspondent)
De commandant 52 RI btf de 5e divisie,
gelegerd te Schalkhaar kolonel D. Blan
ken van het garderegiment fuseliers
„Prinses Irene" is met ingang van 1 Fe
bruari a.s. benoemd tot inspecteur der
Nationale Reserve.
Als zodanig volgt bij de kolonel der
infanterie W. van Hinte op, die wegens
het bereiken van de pensioengerechtigde
leeftijd de militaire dienst gaat verlaten
Kolonel Blanken was bij de 7 December-
divisie o.m. bataljons- en brigadecomman
dant in Indië. In Nederland was hij regi
ments-commandant van „Prinses Irene'
en daarna commandant van het (parate;
42e regiment infanterie, terwijl hij tevens
garnizoenscommandant in Assen was. Op
1 November j.l, werd de thans 56-jarige
kolonel Blanken benoemd tot commandant
van het 52e regiment infanterie te Schalk
haar.
Gezien het daartoe door mr G. C. D
baron van Hardenbroek gedaan verzoek,
om. in verband met de toeneming der ge
zamenlijke werkzaamheden, verbonden
aan het vervullen van de functies van
Grootmeester van Harer Majesteits huis,
van haar opperceremoniemeester en van
haar thesaurier, te worden ontheven van
de functie van opperceremoniemeester, en
overwegende, dat Hare Majesteit haar ad
judant-generaal i.b.d., vice-admiraal b.d
N. A. Rost van Tonningen, nader aan haar
huis wil verbinden, heeft Hare Majesteit
de Koningin, bij Koninklijk Besluit van
2,5 Januari, met ingang van 1 Februari
1955, op de meest eervolle wijze ontslag
verleend aan mr G. C. D. baron van Har
denbroek als haar opperceremoniemeester,
onder dankbetuiging voor de vele en be
langrijke diensten door hem, in deze func
tie, aan Hare Majesteit en haar huis be
wezen! de oud-chef van haar militaire
huis, de adjudant-generaal i.b.d-, vice-ad
miraal b.d. N. A. Rost van Tonningen, be
noemd tot haar opperceremoniemeester.
Gistermid.dag is voor de eerste keer een
straalvliegtuig op de nieuwe startbaan op
Ypenburg geland. Om 14 30 uur arriveerde
een Thunderjet van het type F-84, In ge-
bru k bij de Kon. Ned. Luchtmacht, die
van de basis Volkel was overgevlogen.
Vliegtuigen van genoemd type worden
door Avio-Diepen, zoals bekend, in onder
houd genomen. Tot op heden werden deze
toestellen naar de weg op Ypenburg ver
voerd.
De proefvluchten zullen voortaan ook
van Ypenburg af worden gehouden.
De minister van O. K. en W. heeft de
onlangs door hem ter beschikking gestel
de studiebeurs voor een toneelschrijver
toegekend aan Cas Baas.
De minister heeft voorts aan Ed. Hoor-
nik en Hans Tiemeijer opdrachten ver
leend tot het schrijven van een avond
vullend toneelstuk.
Het ligt in de bedoeling nog enige op
drachten te verlenen.
De commissie, die de minister omtrent
de toekenning van de studiebeurs en het
verlenen van de opdrachten van advies
diende is als volgt samengesteld: dr V. E.
van Vriesland, lid en voorzitter; Anna
Blaman. Bob de Lange, Joh. de Meester,
Paul Steenbergen, Fred. Sterneberg,
Hans Tobi en Rob de Vries, allen leden
en H. J. Michael, secretaris.
De Haagsche Comedie zal Zaterdag
avond 5 Februari in de koninklijke
schouwburg de première geven van „De
huzaren" van P. A. Breal. Regie: Paul
Steenbergen,
Woensdag is liet een grote dag voor
de Bredase St. Joost-Academie. Mef
een plechtige Hoogmis, gecelebreerd
door Mgr Baeten en met eeii rede
van prol. Granpré Molière viert
men dan het feest van de opening
van het nieuwe gebouw aan de
St. Jansstraat.
Een nieuw gebouw is dit rond een
ruime binnenplaats gebouwde complex
overigens niet De grondslag ervan werd
in de 16e eeuw gelegd door een adellijk
n^tr' 9crum geheten. Daarna beleefde
een riike geschiedenis. Nog in
?a„afgebrand werd het geres-
..en a's Statenhuis gebruikt voor
allerlei diensten ten behoeve van de Sta-
Y®n nd' Daarna woonde er de
Engelse ambassadeur, er huisde een Jê-
zuitencoliege in, het deed dienst als he
renhuis, als kazerné en tenslotte als wees
huis.
In deze laatste functie kennen de hui
dige Bredanaars het grote gebouw, welks
binnenhof men betreedt via een inrijpoort.
Het was nogal vervallen toen het in 1653
aan de St. Joost-Academie werd toege
wezen. Maar dank zij de subsidies van
Rijk en Gemeente, de organisatorische
Kwaliteiten van de huidige directeur, de
heer G. Slee, en het restauratieplan van
de architect, Ir W. van Dael, is het ge
bouw deels gerestaureerd, deels verfrist
e^ouVernieuwd tot een uniek academiege-
Kijkje op de binnenplaats van het
gerestaureerde gebouw der St. Joos'-
Academie te Breda.
In de provincie Groningen is een be
langwekkend initiatief genomen, nl een
opleidingsinstituut voor harmonie en fan
farecorpsen, welk instituut reeds met
zijn scholing is begonnen. Op verschil
lende plaatsen in de provincie worden
cursussen gegeven, waar onder bevoegde
leiding adspirant-leden en leden van ge-
orgarflseerde muziekverenigingen een
grondige opleiding krijgen in de theorie
van de muziek en de practijk van hun in
strument. Alle bonden, verenigingen of
federaties van muziekverenigingen zijn
in dit instituut vertegenwoordigd. Het in
stituut heeft aan alle gemeenten in de
provincie een bijdrage per corps ge
vraagd. B. en W. van Groningen stellen
de Raad voor deze bijdrage te verlenen
en bovendien de corpsen een subsidie te
geven van 300 tot 500 gulden.
De Ned. Bank, Bureau Certificatie,
brengt onder de aandacht van belangheb
benden. dat zij de onderstaande medede
ling heeft ontvangen van de Nederlandse
Ambassade in Washington: „Claims for
return of vested property moeten vóór 9
Februari a.s. bij het Office of Alien Pro
perty, Claims Branch, Weshington 25 D C.,
,z^n 'nSediend. Indien het niet mo
gelijk is, dit vóór die datum op een for
mulier A.P C.-1 A te doen, dient in elk
geval een aanmelding per brief plaats te
vinden, waarin de aard van de betrokken
vermogensbestanddelen zoveel mogelijk
dient te worden omschreven en verder de
beschikbare gegevens omtrent de recht
hebbende dienen te worden vermeld.
Hierna dient dan vóór 9 Maart a s. een
formulier A.P.C.-l A te worden ingezon-
a?' Seen aanmelding in briefvorm
voor 9 Februari heeft plaats gevonden,
wordt een formulier A.P.C.-l A, ook indien
dit voor 9 Maart binnenkomt, echter niet
meer in behandeling genomen".
De formulieren A.P.C.-1A moeten vóór
1 Februari a.s. door het Bureau Certifica
tie Oude Turfmarkt 127 zijn ontvangen.
Anaconda Copper heeft bekend ge
maakt, dat met ingang van 28 Januari de
koperprijs voor binnenlandse verbruikers
verhoogd zal worden van 30 tot 33 $-cent
per pound.
loonsmelterijen hebben ogen
blikkelijk dit voorbeeld gevolgd, doch an.
dere verkopers hebben verklaard hun be
slissing nog even uit te stellen tot Vrij
dag, weer andere gaven er de voorkeur
aan met een prijsverhoging te wachten
tot 1 Februari, welke datum meer ge
schikt werd geacht.
De architect is er werkelijk in ge
slaagd de imposante bouwvormen in het
nog uit de 16e eeuw daterend trapnenge-
welf en de antieke zolderruimten harmo
nisch in te passen in een geheel, dal
ruimtelijk helder, strak van lijn en mo
dern is. En dat voldoet aan de hoogste
eisen welke men aan een opleidingsin
stituut voor beeldende kunst mag stellen.
Het is onze lezers ongetwijfeld bekend,
dat het begrip beeldende kunsten bij de
St. Joost-Academie meer omvat dari te
kenen, schilderen, beeldhouwen en bouw
kunst. Niet alleen doceert men daar alle
practische vakken, die in de moderne in
dustriële behoefte aan artistieke ontwer
pen tegemoet komen als publiciteit, foto
kunst, mode-ontwerpen, binnenhuis archi
tectuur etc., men heeft er bovendien
ruime aandacht voor een gedegen gees
telijke vorming, die het onderwijs een spe
cifiek christelijk stempel geeft.
Drie en twintig docenten zijn aan de
St. Joost-Academie verbonden. Er zijn
momenteel 99 dagleerlingen, 55 avondleer
lingen en bovendien tientallen liefhebbers,
die op Woensdag en Zaterdag louter voor
hun genoegen lessen in het door hen ge
kozen vak bijwonen. Voor dit alles was
de accomodatie, verspreid over verschil
lende punten in Breda al lang totaal on
voldoende.
De snelle uitgroei van de schooi, die m
een klein atelier achter de St. Joost-ta-
pel begon (vandaar de naam St. Joost-
Academie) en die in 1949 een oude lage
re school tot hoofdgebouw kreeg maak e
een nieuwe behuizing noodzakelijk. En die
heeft men dan thans in het gerestaureer
de Burgerweeshuis gevonden.
Ir van Dael bouwde aan de binnenhof,
tussen de hoofdvleugel rechts en het oude
koetshuis links, een nieuw gedeelte, waar
het sanitair en o.a. een uiterst modern ge
outilleerde fotoafdeling zijn ondergebracht.
In de hoofdvleugel bevinden zich de grote
zalen voor de vrije kunsten, voor mode
enz., alles zeer ruim en helder licht. En
toch met iets van de sfeer van een vor
stelijk antiek herenhuis, dat 't hier wer
ken voor de St. Joost-leerlingen een by-
zondere charme moet geven.
Tal van bijzonderheden, een paar „lo
ges" om afgestudeerden tot tydeiyk ate
lier te dienen, een plein-air atelier, een
drukkerij, een deels door glas afgescherm
de plantentuin enz. geven de St. Joost-
academie mogelijkheden, die tot dusver
niet aanwezig waren.
Voor deze school mag Februari 1955
waarlijk als een mijlpaal gelden.
Andermaal heeft Eugene Ormandy het
Concertgebouwpubliek laten genieten
van zyn briljante kwaliteiten; maar hij
heeft tevens de neiging verraden om
wel eens wat te vlot over zijn partituren
heen te snellen. Dit niet name in de
ouverture Leonore III. Er ontbrak tittel
noch iota aan en de hele ouverture haar
plattegrond, haar bouwmateriaal werd
voor ons opgetrokken, overzichtelijk als
een warenhuis van beton en glas. Maar
het warenhuis bleef leeg. want de geest
die Beethoven tot Beethoven maakt
ontbrak.
De derde Leonore-ouverture is eigen
lijk zo n ontzaggelijk moeilijk werk om
dat de volksvoorkeur er een parade-stuk
van gemaakt heeft, terwijl de uitvoering
w!SL"let ln ee,n-parade mag ontaarden.
anneer men, luisterend, opeens de pro
fan gedachte krygt dat die trompet op-
e-gang eigenlijk een flauw trucje is. dan
klopt er iets niet met de uitvoering. Dan
hoort de dirigent zélf niet anders meer
dan een trucje in het bevrydings-signaal,
en heeft hij ons en zichzelf vervreemd
va.t? de felle dramatiek en elementaire
vrijheidsdrang uit Beethoven's Napoleon
tische wereld.
Gezegd moet intussen worden dat Or
mandy aan de pathetiek van Tsjaikows-
ki's vierde symphonie. na de pauze, meer
de vrije teugel liet, al ligt het klare,
voortvarende hem van nature misschien
het beste De klare, voortvarende „sym
phonie classique" van Prokofjew werd
in elk geval het geslaagdste onderdeel
van het programma. De verbiedende ge
nialiteit van dit jonge werk. dat zelfs in
zyn révérences voor de Rococo zo ver
rassend modern en oorspronkelijk weet
te zyn, kwam in Ormandy's tintelende
weergave volkomen tot haar recht.
Hoevee) grover en eigenlijk platvloer
ser is daarnaast dan weer een muzikan
tenstuk als Hindemith's „Concertmuziek
voor strijkorkest en koperblazers", dat
eveneens op het programma prykte!
De programma-toelichting vestigde
de aandacht volkomen juist
overigens op de sociale prae-
misses van Hindewiths' kunst. Zonder ro
mantische of aristocratische „ivoren-
toorderij" wil hij spontane speelmuziek
creëren, waar iedereen ongecompliceerd
op inhaken kan. Dat moet de kloof tussen
componist en publiek overbruggen,
meent hij.
Maar het tragicomische is dat het door
snee-publiek, althans in ons land, op
weinig grote, eigentijdse componisten zo
negatief reageert als op Hindemith. Zy
die zich voor een Bartok, Honegger, en
niet te vergeten Prokofjew. nog wel eens
gewonnen geven, wenden zich af van
Hindemith's ad absurdum doorgevoerde
anti-emotionalisme en zyn burgerhjk-
Duitse gedaver van vette koperblazers;
we) jammer is om de positieve waarden
die hij eveneens bezit en waar 't publiek
deswege van verstoken blijft. Een feit is
in elk geval dat ook in deze concertmu
ziek op. 50 aardige, begaafde, frisse mo
menten voorkomen en dat Ormandy zich
met animo inspande om die zo gunstig
mogelijk te exponeren.
H. N.
Het Tweede-Kamerlid de heer Vondeling
heeft de minister van Economische Zaken
gevraagd, of hü er zich van heeft over
tuigd, of de prijsverhoging van krantenpa
pier op 1 Januari j.l- geUjk is aan de stij
ging van de kostprijs van in Nederland
gemaakt papier gedurende de laatste vier
maanden. Waarop berust de mening, al
dus de heer Vondeling dat de jongste
loonsverhoging niet in de prüs is gecalcu
leerd?
