De Januskop van
„Ja-broers" opgeroepen voor
bijeenkomst met „debat"
Moskou
Geldhoeveelheid in België bleef
vorig jaar toenemen
Amsterdamse ziekenfondsen in
conflict met tandartsen
Concert voor 10000 toehoorders
buitenland
Het hart van de
Benelux
SPAARBANK TE ROTTERDAM
General Motors biedt een grote
verscheidenheid in personenauto's
Camouflage van ware bedoelingen
Openbare schuld kwam eveneens op
lioger niveau
Uiteenzetting der standpunten
Wiener Philharmoniker in Utrechtse
Margriethal
Nieuwe verschijning:
de „Cresta"
VRIJDAG 4 FEBRUARI 195*
PAGINA 4
PATER ZOETMULDER CAI
PROVINCLAAL DER
LAZARISTEN
AMBASSADRICE VAN
PAKISTAN OP BEZOEK
BIJ OUD-MISSIONARIS
EEN VIERDE DER KOOP
VAARDIJVLOOT BESTAAT
UI TTANKSCHEPEN
JAARVERSLAG NATIONALE
BANK VAN BELG IE
Beleid der overheids
financiën
Uranium
Geen naasting
HET DODELIJK ONGELUK
IN DEN HAAG
Broertjes speelden met knal-
seinen van N.S.
KATH. LECTUUR CENTRUM
IN 1954 OVERTROFFEN DE
INLAGEN ELKE MAAND DE
TERUGBETALINGEN
Realistische ,,Motorama'' in Amsterdams Apollopaviljoen
Meer dan 30 millioen
Chevrolets
„Een zusje
Opmars der techniek"
„KERTOWONO" DOET BOD
OP AANDELEN „KALI
BENDO"
Dividend Kertowono in over-
weging
marktberichten
DE BIJEENKOMST van de „Opperste
Sovjet" is gisteren te Moskou begon
nen onderv opmerkelijke omstandig
heden. Het is niemand ontgaan, dat het
Kremlin ditmaal bijzondere haast betracht
heeft met het optrommelen van de Sovjet-
„parlementariërs", die in plaats van vele
weken slechts tien dagen tijd kregen om
zich uit alle delen van het'Sovjetrijk naar
de hoofdstad te spoeden. Het vermoeden,
dat de communistische leiders deze over
haasting nodig achtten om ook 't „Sovjet-
parlement" in te schakelen als propa
ganda-instrument in de actie tegen de
Parijse accoorden en de Westduitse her
bewapening werd onmiddellijk bevestigd.
Terstond na de opening der zitting in de
briljant verlichte conferentiezaal in het
voormalige Czarenpaleis. besloot de „Raad
der Nationaliteiten", die een weerspiege
ling heet te zijn van het federatieve
karakter der onderscheiden Sovjet-repu
blieken. tot het houden van een gemeen
schappelijke sessie met de „Tweede Ka
mer" der Opperste Sovjet, de „Raad van
de Unie", voor het houden van een debat
over de internationale situatie.
HET WOORD „DEBAT" moet men, als
geheel dit z.g. „parlementaire" gedoe
op zijn Russisch vertalen. Van een
werkelijke discussie is sedert Stalin de
dictatuur vestigde, geen sprake meer en de
afgevaardigden, die doorgaans erg inge
nomen zijn met het voorrecht weer eens
naar Moskou en de „grote wereld" te kun
nen reizen, genieten zeer van het parle
mentaire spel zonder ooit in ernst aan een
andere rol dan die van „ja-broer" te den
ken. De beslissing om thans, wat geheel
ongewoon is, de internationale politiek tot
onderwerp van behandeling te maken
werd dan ook, op bevel van hoger
hand, met unanimiteit aanvaard, zonder
discussie.
Het belang van de bijeenkomst dat
behoeven wij wel niet meer te herhalen
schuilt dan ook geenszins in de be
slissingen of resoluties welke door de ver
gadering aangenomen zullen worden, doch
uitsluitend in de verklaringen welke de
Sovjet-leiders zullen afleggen. In afwach
ting van wat het „debat" over de buiten
landse politiek, dat vermoedelijk vandaag
aan de orde zal komen, gaat opleveren is
het nuttig de laatste ontwikkeling te ver
melden van de Russische houding t.a.v.
het kardinale probleem in de verhouding
tussen Oost en West: Duitsland.
DE ALLESBEHEERSENDE vraag hier
bij is: is de Sovjet-Unie bereid, door
werkelijk vrije verkiez:ngen de
hereniging van de beide helften toe
te staan? De gehele vloedgolf van
agitatie, onder leiding van de socialisten
in West-Duitsland ontketend is gebaseerd
op de verwachting, dat deze vraag door
Moskou in bevestigende zin beantwoord
moet worden. De objectiviteit gebiedt
echter te verklaren, dat deze verwachtin
gen door de feiten gelogenstraft worden.
De Russen hebben een aantal stappen
gedaan, die op een toenadering lijken.
Maar men moet de schijn niet voor het
wezen houden. Wat hebben zij gedaan? Op
15 Januari hebben zij hun fameuze „ver
klaring aan de pers" afgegeven, waarin
zij beweerden aan het voorstel door minis
ter Eden tiidens de Berlijnse conferentie
(Januari '14) ter tafel gebracht, tegemoet
te willen komen, door na overleg tussen
de Grote Vier „vrije verkiezingen" te
willen toestaan in Oost-Duiisland onder
'n internationale supervisie. Dr Adenauer
heeft er onlangs nog eens op gewezen,
dat ter omschrijving van die supervisie
niet de term „internationale controle" ge
bezigd werd. hoewel hpt Russisch daar een
duidelijk woord voor heeft, maar een
woord, dat men het best met ..waarne
ming" weergeeft. Bovendien boden zij
normalisering van de diplomatieke be
trekkingen aan, maar tegelijkertiid hiel
den de Russen vast aan hun oude doel, nl.
de totstandkoming van „een verenigd,
vredelievend Duitsland". Door het gebruik
van het woord „vredelievend" dat in het
Russische jargon uitsluitend voor de
Sovjet-Unie en de z.g. „volksrepublieken"
gereserveerd blijft, is 't niet twijfelachtig,
dat de Russen vasthouden aan hun ver
langen, dat West-Duitsland gebolsjewi-
seerd wordt.
Op 25 Januari volgde een nieuwe ver
klaring, waarin de oorlogstoestand tussen
West-Duitsland en de Soviet-Unie werd
opgeheven. Méér: de Sovjet-Unie behield
zich alle rechten uit de viermogendheden-
overeenkomst inzake geheel Duitsland uit-
De camera op 9t
drukkelijk voor. zodat deze verklaring in
feite niets te betekenen heeft.
ZOU MEN IN DEZE twee stappen toch
een poging tot toenadering willen
zien en niet slechts een tactische uit
wijkmanoeuvre, dan heeft de Sovjet-Unie
anderzijds in een verklaring voor haar
Oostduitse aanhangers geen twijfel ge
laten over haar ware bedoelingen. Zater
dag j.l. bracht de Soviet-ambassadeur in
Oost-Berlijn nieuwe richtlijnen over aan
Ulbricht en Grotewohl c.s. De na afloop
uitgegeven Oostduitse regeringsverklaring
maakte duidelijk, dat de te houden ver
kiezingen niet na overleg tussen de Grote
Vier, maar slechts met medewerking van
de Oostduitse communisten zouden kun
nen worden gehouden. Door deze ver
zekering werd alle beweerde evolutie 'n
het Russische standpunt gelogenstraft.
Ook het onvoorwaardelijk geformuleerde
verlangen naar normalisering der Soviet-
Westduitse betrekkingen werd ongedaan
gemaakt, daar de mededeling dat eerst na
verwerping der Parijse accoorden door
Bonn vreedzame betrekkingen met Moskou
mogelijk zouden zijn.
Goed bezien staan de zaken dus nog.
steeds zoals tevoren. Let wel: de Moskouse
verklaringen waren eenzijdig en géén
antwoord op Westelijke nota's. Mei name
de Westelijke nota van 29 November j.l.,
waarin de Berlijnse voorstellen van minis
ter Eden nog eens duidelijk werden her
haald. wacht nog altijd op een Russisch
antwoord
Met deze feiten voor ogen wachten wij
op het „debat" van de Opperste Sovjet.
Tot Provinciaal van de Nederlandse
Provincie der Lazaristen is benoemd de
hoogeerw. heer J. Zoetmulder, thans in
Soerabaja.
Pater Zoetmulder werd geboren te
Schiedam op 15 Juli 1898, studeerde aan
het klein-seminarie Wernhoutsburg (Zun-
dert). trad in het noviciaat te Helden-
Ponningen. voltooide aldaar zijn theolo
gische studies en werd priester gewijd op
24 December 1923. Na zijn priesterwijding
studeerde hij in de klassieke letteren aan
de Universiteit van Nijmegen en werd
vervolgens leraar te Wernhoutsburg van
1926 tot 1934. In 1934 vertrok hij naar de
missie van Soerabaja en was aldaar, na
de dood van mgr De Backere. pro-prefect
van December 1936 tot Maart 1938
Na de benoeming van mgr Verhoeks tot
Apostolisch Prefect, is hij. met onder
breking van de interneringsjaren tijdens
de Japanse oorlog, tot op dit ogenblik
directeur geweest van de weesinrichting
„Don Bosco" te Soerabaja.
De ambassadrice van Pakistan, Begum
Ra'an Liaquat Ali Khan, zal een bezoek
van enige dagen aan Groningen brengen.
Op 8 Februari, nadat zij in Huize Maas
de kinderactie der Unesco-geschenken-
bonnen heeft ingeleid, zal zij de gast zijn
van pater Reynen O.F.M., die tot 1950 in
Pakistan als missionaris gewerkt heelt en
daar de Begum persoonlijk heeft leren
kennen. De Begum heeft een uitnodiging
van pater Reynen, die momenteel als
assistent in de parochie van de H. Jozef
werkt en van haar bezoek had vernomen,
gaarne aanvaard en zal zich na de lunch
naar de pastorie begeven.
Volgens opgave van Llovds Register of
Shipping maakt de vloot van tankschepen
in de vrije wereld met 24.624.000 ton bruto
een vierde deel uit van de gehele koop
vaardijvloot der vrije wereld. In het af
gelopen jaar is de tanktonnage met
2.660.000 ton gestegen. In 1939 bedroeg de
totale tanktonnagc 11.586.000 ton of 17 pet
van de totale koopvaardijvloot.
Engeland neemt de eerste plaats in met
een vloot aan tankschepen van 4 955.000
ton, gevolgd door de Ver. Staten met
4.595.000 ton.
De Britse tankvloot is in 1954 gestegen
met 299.000 ton, terwijl die van de Ver.
Staten met 134.000 ton is toegenomen.
De bruto-tonnage van de voornaamsle
koopvaardijvloten is in 1954 gestegen tot
97.422.000 ton of 4.070.000 ton meer dan
een jaar geleden.
De economische ontwikkelingsgang van
Europa was in 1954 gekenmerkt door een
algemene wederopleving van de bedrij
vigheid, die zich eveneens tot België uit
strekte. In België ontwikkelde zich de
productie zowel onder invloed van de
aanhoudende vaste binnenlandse vraag
als van de groei van het uitvoervolume.
Hieruit volgde een duidelijke verbetering
van de werkgelegenheid, die nog door
verschillende overheidsmaatregelen werd
versterkt, aldus het verslag over 1954
van de Nationale Bank van België.
De ruilvoet verzwakte tengevolge van
de daling der uitvoerprijzen. doch het
uitvoervolume overtrof dat van 1953. Die
toeneming was bijzonder merkbaar^ ge
durende de laatste maanden van het jaar,
tijdens welke vooral de metaalnijverheid
door een sterkere toevloeiing van be
stellingen werd begunstigd.
De uitbreiding van de totale geldhoe
veelheid was vooreerst het gevolg van de
toeneming der betaalmiddelen, welke
door credietverlening op korte termijn
ter beschikking van het particuliere be
drijfsleven werden gesteld. Voor de pe
riode 1947/53 overtrof die toeneming de
prijsstijging, doch zij was verantwoord
door de ontwikkeling van de economi
sche bedrijvigheid en van de productie.
In de periode 1947 tot half 1954 groeide
de totale geldcirculatie van frs 136 tot
frs. 180 milliard d.i. met 32 pet, terwijl
de kleinhandelsprijzen slechts met 27 pet
vermeerderden. De Bank is van mening,
dat mrt inachtneming van het verloop
der prijzen en van de productie, de geld
circulatie in België thans door een ta
melijk hoog peil lijkt te zijn gekenmerkt.
Een der hoofdfactoren die de ontwik
keling van de monetaire toestand bepaalt
maar aan de invloed van de Bank ont
snapt, is het beleid der overheidsfinam
De Britse vloot steeg met 430.000 ton tot j ciën. aldus het verslag. In de loop der
19.014.000 ton en die van het Britse Ge
menebest met inbegrip van Engeland
steeg met 448.000 ton tot 22.805.000 ton. De
grootste stijging in tonnage sedert 1939
■werd geboekt door de Ver. Staten, waar
van de koopvaardijvloot met 15.932.000 ton
laatste jaren moest een aanzienlijk
deel van de staatsuitgaven aoor leningen
worden gedekt, hetgeen een snelle aan
groei van de openbare schuld veroor
zaakte. Van einde Juni 1950. op welke
datum deze laatste frs. 250 milliard be-
op het einde van 1953 en tot bij de frs. 300
milliard op het einde van 1954.
De financiering van een deel der staats
uitgaven door leningen -is aldus de
Bank stellig verantwoord in zovei zij
de waarde van het staatsbezit verhogen
en bestemd zijn voor investeringen, die
de productiviteit van 's lands uitrusting
kunnen verbeteren. Dergelijke investe
ringen verstevigen het concurrentiever
mogen tegenover het buitenland en dra
gen zodoende indirect bij tot de stabili
teit van het geldwezen.
In dit verband wordt erkend, dat een
deel van de aangroei der openbare schuld
in de laatste jaren een economische te
genwaarde had en dat het huidige peil
van de schuld, ondanks haar snelle stij
ging. in vergelijking met het buitenland
nog niet als buitensporig kan worden be
schouwd.
Opmerkelijk wordt het echter genoemd,
dat de openbare schuld in de laatste
jaren in België een afwijkend verloop
t.o.v. Nederland vertoonde. Terwijl zij
van einde 1949 tot einde 1954 in België
met nagenoeg frs. 50 milliard verhoogde,
verminderde zij daarentegen in Neder
land met ca 6 milliard.
Doch zelfs indien de toeneming van de
openbare schuld met productieve inves
teringen gepaard gaat, moet vermeden
worden dat de overheidsleningen het
spaarvermogen van het land zouden uit
putten, schrijft de Bank. Zij dienen een
redelijk deel beschikbaar te laten voor de
investeringen van de private sector in het
raam van een programma voor ontwik
keling en industriële uitrusting.
Het lijdt immers geen twijfel dat 't her
haald beroep van de overheid op de ka-
piaalmarkt in de laatste jaren de daling
van de rentestand heeft gehinderd. De
regeringen waren er dan ook toe genoopt
ten gunste van verschillende investerings-
vormen bepaalde maatregelen te over
wegen, waarbij leningen tegen lagere
rentepercentages dan de relatief hoge
marktrente konden worden aangegaan.
Het zekerste middel om een werkelijke
daling van de rentestand te bevorderen
en de particuliere investeringen tegen
gunstige voorwaarden te vergemakkelij
ken ligt volgens de Nationale Bank van
België echter voor de Slaat en de andere
overheidslichamen in een inkrimping van
het teveel hunner uitgaven boven hun
ontvangsten, hetzij door een verminde
ring hunner uitgaven, hetzü door een ver.
meerdering hunner ontvangsten, opdat zij
Het congres van Vlaamse en Neder
landse studenten te Turnhout werd gis
teren voortgezet en besloten.
In de ochtenduren trad als inleider op
senator H. Leynen uit Hasselt. Deze sprak
over de economische aspecten van de in
tegratie van het centrumgebied, gevormd
door de Belgische Kempen en de provin
cie Noord-Brabant.
De betekenis van dit centrumgebied
wordt onderstreept door de centrale geo
grafische ligging tussen de haven van
Antwerpen en het Roergebied, de zeer
gunstige demografische ontwikkeling de
komende ontginning van kolenlagen. de
aanwezigheid van grote terreinen geschikt
voor groot-industrie in Amerikaanse stijl,
en door het bestaan van een vervoerappa-
raat (o.a. Albertkanaal). Voordat dit cen
trum echter zijn volle betekenis kan krij
gen, moet onmiddellijk een aanvang ge
maakt worden niet de lang gewenste
auto-snelweg AntwerpenLuikAken.
De waterwegen moeten aangepast en on
derling verbonden worden. Het Belgisch-
Nederlands grensverkeer moet van alle
hinderpalen bevrijd worden. De spoorlijn
AntwerpenMünchen/Gladbach dient in
ere hersteld. Verder moet een aantal
wegen door het Rijk worden overgeno
men.
De heer Leynen toonde een zeer voor
uitziende blik. Zoals men weet heeft Bel
gië een accoord met de U.S.A. omtrent
de levering van liet in de Congo gedolven
uraniumerts. Dit accoord loopt spoedig
af. De Belgische regering wil het accoord
veranderd zien, in die zin, dat aan Ame
rika i.p.v. erts, metaal geleverd wordt.
België zal zelf het erts verwerken. Dit is
bovendien goedkoper. Het vervoer van
het erts van de Congo naar België bete
kent, volgens de jongste berekeningen,
slechts een fractie in de waarde van het
eindproduct.
Volgens senator Leynen kan deze nieu
we. zeer belangrijke industrie nergens
heter gevestigd worden dan in de Belgi
sche Kempen, waar voldoende ruimte be
schikbaar is.
De vestiging van uraniumerts-verwer
kende nijverheid zal de grote stoot geven
voor een geweldige expansie in de Bel
gische Kempen. Voor deze expansie is het
Vlaamse land klaar, zeide in de slotver
gadering de eerste Vlaming van België,
Frans van Cauwelaert. Met zijn 75 jaren
is Van Cauwelaert nog jong van hart en
fris van geest. Zijn betoog was uiterst
concreet. De industrialisatie moet komen,
er is geen keus. Maar terwijl deze vroe
ger een vloek was in Vlaanderen ves
tigden zich slechts de ongezonde metaal
nijverheid, die onder het overschot aan
arbeidskrachten de besten aantrok voor
het laagst mogelijke loon nu kan het
een zegen worden. Wij mogen ons geluk
kig prijzen, aldus Van Cauwelaert, dat de
industriële ontwikkeling zich in onze stre-
ken juist inzet op het moment, dat de
christelijke sociale leer gemeengoed aan
het worden is; nu de sociale wetenschap
pen in de arbeider op de eerste plaats de
mens zijn gaan zien. Daarom hoeven we
niet bang te zijn. Frans van Cauwelaert
wees op het grote werk dat in Noord-
Brabant te dezer zake verricht js en
waarover prof. Heere uit Tilburg in het
begin van de slotvergadering een prachtig
exposé had gehouden, dat een ovationeel
applaus aan de volle zaal ontlokte.
Zowel het betoog van prof. Heere, als
dat van Frans van Cauwelaert mondde
uit in een hartstochtelijk beroep op de
intellectuelen, vooral op het jeugdige ge
hoor van studenten, om toch aan deze
grote ontwikkeling daadwerkelijk mede
werking en leiding te geven, zoals Mgr
Poels in Limburg en senator Broe-kex in
Vlaanderen dat gedaan hebben, maar ook
zoals de Vlaamse groof-industrieel Ge-
vaert dat gedaan heeft, die v'an zichzelf
zeide..Ik ben industrieel geworden, in
de hoop hiermede iets voor het Vlaamse
volk te kunnen doen".
Voor de slotvergadering van dit uiter
mate goed geslaagde congres waren tal
loze geestelijke en wereldlijke autoritei
ten aanwezig, van wie wij u noemen
oud-minister De Boodt uit Turnhout, bur
gemeester en schepenen van Turnhout, de
deken van Turnhout, de prelaat van de
Abdij van Postel, vertegenwoordigers
van de Kempische Economische Raad en
van de Stichting voor de Kempen.
„Gezien de plannen voor vier nieuwe
grote ziekenfondscentra in Amsterdam
(twee in Nieuw-West en twee in Oost,
waarvan er tengevolge van de bouwstop
nog pas twee gereed zijn) verwacht ik,
dat de stagnatie in de tandheelkundige
ziekenfondsbehandeling het volgende jaar
voorbij zal zijn", aldus heeft de directeur
van de Amsterdamse vereniging tot be
vordering der Tandheelkundige verzorging
van ziekenfondsverzekerden A.T.Z., de
heer H. Broekhuizen, gisteren verklaard
naar aanleiding van het. conflict met de
Amsterdamse tandartsen over de vraag:
huisbehandeling invoeren of niet. „Wij
streven in Amsterdam naar 150 stoelen,
buiten de mobiele installaties voor school-
behandeling".
„Het A.T.Z.-bestuur", aldus de heer
Broekhuizen verder, „heeft plannen ge
reed voor een regeling van de honorering
aangepast aan de landelijke regeling (die
is gebaseerd op het aantal verrichtingen)
en ik verwacht bij verreweg het meren
deel van de tandartsen geen bezwaren".
De voorzitter der A.T.Z., de heer F. Spit.
zeide o.m.: „Wij achten huisbehandeling
niet in het belang van de patiënten, ook
al door het ontbreken van een gezonde
controle. Maar wij wensen geen conflict,
evenmin als het A.T.V.-bestuur. Daarbij
zijn de 700.000 ziekenfondsverzekerden,
van wie omstreeks 35 procent naar be
handeling dingt, niet gediend. Als het
aantal wachtenden van 15.000 tot 5000 kan
worden teruggebracht, is de situatie gered.
Met de genoemde vooruitzichten en een
grotere stoelbezetting (avondbehandeling)
behoeft dat geen illusie te zijn".
„Ais er meer en meer tandheelkundige
klinieken in Amsterdam moeten worden
gebouwd waarvoor tandartsen hun prac-
tijk moeten verlaten, dreigt een soort
naasting van een deel van de tandheel-
Nietminder dan 10.000 muziekliefheb
bers waren Donderdagavond bijeengeko
men in de Margriethal op het Jaarbeurs-
terrein aan de Croeselaan te Utrecht
om er te luisteren naar een concert van
de Wiener Philharmoniker", het Ween-
se Symphome Orkest, dat op het ogen
blik een internationale tournee maakt.
Het orkest, dat een besetting van 96
man heeft, staat onder leiding van de
dirigent Raphael Kubelik cti heeft in
Utrecht, het enige concert voor Neder
land gehouden. De organisatie was in
handen van de Stichting Stadsontspan-
ning Utrecht. Een opname van het
orkest temidden van de enorme massa
toehoorders in de Margriethal tijdens het
spelen van het. Wilhelmus.
kundige practijk", aldus is van de zijde
der Amsterdamse Tandheelkundige Vet-
eftiging (A.T.V.) verklaard. „Onze over
weging is, dat particuliere patiënten huis
behandeling moeten kunnen blijven ge
nieten mede opdat de particuliere prac
tijk rendabel blijft. Toen wij in 1946 in
stemden met poiikiiniekbehandeling, was
het aantal verzekerden 100.000 minder dan
het in 1953 is geworden. Zodra het werke
lijk gelukt zou zijn de huidige achterstand
in te halen, zullen ook de „stille verzeker
den" (nu nog door de achterstand afge
schrikt) zich komen aanmelden, die een
nieuwe achterstand op de klinieken zul
len veroorzaken. Naar onze mening", al
dus deze verklaring van de zijde der
A.T.V.. „kan met huisbehandeiing de in
schakeling van een maximum-aantal
tandartsen worden verzekerd".
„Samenvattend zou kunnen worden ge
zegd, dit, de meergenoemde achterstand
vormen aanneemt waarvoor de tandartsen
geen verantwoordeli.ikheid op zich kunnen
nemen en waardoor de bestaande samen
werking in gevaar wordt gebracht, vooral
zolang van de zijde der ziekenfondsen
geen begrip voor het standpunt van de
tandartsen wordt getoond. Over de conse-
kwenties van dat standpunt en de daaruit
voortvloeiende controverse heeft de A.T.V.
nog geen beslissing genomen, maar zij
vormen een punt van ernstige ongerust
heid". aldus deze verklaring van de zijde
van de A.T.V.
Zoals gisteren gemeld, is de 12-jarige
M. K. te Den Haag om het leven ge
komen, toen hij op de hoek van de
Lange en Korte Vijverberg met een voor.
werp speelde, dat ontplofte. Het Is geble
ken. dat de jongen en zijn broertje uit
een kist op het emplacement van van het
station Hollandse Spoor der N. S. te
's-Gravenhage z.g, knalseinen hadden
weggenomen. Deze seinen worden door
hoofdconducteuren meegenomen tenein
de bij ongelukken eventueel te kunnen
dienen voor het waarschuwen van ander
treinverkeer. Deze knalseinen kunnen
a?n« la'ls worden bevestigd; zij ont-
piolten wanneer een trein er over rijdt
en waarschuwen daardoor het treinper
soneel.
De opdracht welke de R.K. Ned. Boek
handelaren- en Uitgeversvereniging „Sint
Jan" enkele maanden geleden aan het
Katholiek Sociaal Kerkelijk Instituut ge
geven heeft tot het instelien van een so-
ciografisch-sociologisch lectuuronderzoek,
is door het hoofdbestuur van het Katho
liek Lectuur Centrum overgenomen. In
dit Centrum zijn, zoals men weet alle
instanties in den lande, die, zich direct
of indirect met de verspreiding van het
goede boek bezig houden op Katholieke
grondslag gecoördineerd. Aan het einde
van dit jaar worden de uitslagen van dit
onderzoek gedurende enkele studiedagen
nader onder de loupe genomen.
In het verslag van de Spaarbank te
Rotterdam wordt gemeldt, dat in 1954 elke
maand meer ingelegd werd dan terugbe
taald, doch de daaruit voortvloeiende
overschotten werden geleidelijk kleiner,
aangezien in de loop van het jaar de inleg
ongeveer op peil bleef, terivjjl de terug
betaling eerder neiging tot stijgen ver
toonde. T.o.v. het vorige jaar steeg de
totale inleir met een groter bedrag dan
dc terugbetaling. Dit had tengevolge dat
ook het .jaaroverschot ditmaal groter was
dan in 1953. hetgeen gezien de gunstige
economische positie van ons land geen
verwondering baart.
De inleg bedroeg in het afgelopen jaar
77 8 (63.6) miiiioen en de terugbetaling
58 0 (46.4) millioen. Door het overschot
van 19.8 (17.2) millioen en de aan in
leggers te vergoede rente t b.v. 3.1 (2.6)
millioen steeg het aan de bank toever
trouwde bedrag met 19.5 pet tot 140.5
(117.6) millioen.
Wil men zich een oordeel vormen over
de grootte van het tegoed in vergelijking
met het hoogste cijfer voor de tweede
wereldoorlog 53.1 millioen in 1938). dan
dient men volgens de bank o.a. rekening
te houden met de daling van de koop
kracht van het geld, zoals deze bijv. tot
uitdrukking komt in de stijging van het
prijsindexcijfer voor het gezinsverbruik
tot 265 pet en de toeneming van de be
volking in Rotterdam tot 116 pet. Uit deze
cijfers kan berekend worden, dat het
niveau van 1938 pas weer bereikt zal zijn
bij een tegoed van 163 millioen.
Of dit inderdaad zal geschieden zal o.m.
in zeer sterke mate afhangen van het ver
trouwen in het behoud van de koopkracht
van het geld. Dat dit punt bij algemene
loonsverhogingen ter sprake komt, be
hoeft volgens de Spaarbank te Rotterdam
geen verwondering te wekken en even
min. dat dan van verschillende zijden
met nadruk voor de belangen van de
„vergeten groepen" wordt gepleit.
Wel Is het echter merkwaardig, dat
bij een dergelijke gelegenheid helaas
zelden of nooit de aandacht wordt geves
tigd op de bedreigde belangen van de
vermoedelijk grootste vergeten groep",
n.l. die der spaarders, in welke vorm ook.
De verlies- en winstrekening wijst een
bedrijfsoverschot aan van 663.893
(586.928). Voorgesteld wordt het koers
verschil op effecten ad 275.905 geheel
af te schrijven van de reserve voor koers
verschillen op effecten. Deze reserve be
draagt hierna 4.465.559. terwijl het fonds
voor herbouw 3.300.000 beloopt en de
reserve f 9.128.991.
is gestegen tot thans 27.344,00 ton. -t re^t. steeg zij mt frs. 255 miilUrd op o»™* SU£3S£3lE£
inbegrio van een reservevloot van naar het einde van 1951 tot frs. Zbb mimara h v
inbegrip van een reservevloot
raming 14 millioen ton.
Het Comité „Stadsontspanning Utrecht"
heeft het voortreffelijk initiatief genomen
tot het organiseren van een concert door
de „Wiener Philharmoniker". Het was het
enige concert in Nederland en men kreeg
tevens de gelegenheid het eerste en voor
lopig laatste optreden in ons land van de
beroemde violist Wolfgang Schneiderhan
te beluisteren. Het orkest maakt op het
ogenblik een tournee door Europa onder
leiding van Rafaël Kubelik, die dus ook
deze avond dirigeerde.
Het wonderlijke van dit orkest is, dat
het geen vaste dirigent heeft.
Het concert was weer een van de be
faamde Utrechtse „Monsterconcerten";
het werd n.l. in de Margrietbal, een der
Jaarbeurshallen, gegeven, die plaats biedt
aan ongeveer 10.000 mensen en zo goed
als geheel bezet was. Het programma
werd geopend met het spelen van de
beide volksliederen. Daarna speelde men
de Ouverture „Euryanthe" van Carl Maria
von Weber.
Het was niet moeilijk, reeds dadelijk
te constateren van welk een hoge kwali
teit de strijkersgroep was. zonder de bla
zers ook maar enigszins tekort te willen
doen. Deze strijkers demonstreerden een
soepelheid en gevarieerdheid van toon,
die hartverheugend waren. De directie
van Rafaël Kubelik overtuigt zeer zeker
van een intense muzikale beleving, hoe
wel zijn slag de neiging tot „vooruitne-
men" vertoont, wat een onrustige indruk
maakt.
De acoustiek in deze hal is niet bijzon
der; de Bernhardhal, waar in September
j op het einde van 1952, tot frs, 282 milliard beperken.
I In tijden van economische ontwikke
ling, zoals wij die thans meemaken, is de
bestrijding van een prijsstijging onont
beerlijk, opdat de economie haar vermo
gen van aanpassing aan de moeilijkheden
voortvloeiend uit een eventuele omslag
in het internationale conjunctuurverloop,
beter zou vrijwaren.
Een der meest werkdadige middelen om
dit doel te bereiken bestaat volgens de
Bank erin de uitbreiding van de geldcir
culatie, veroorzaakt door de aangroei van
de openbare schuld zoveel mogelijk te be
perken. Een streven in die richting wordt
in tijden van welvaart zeer vergemakke
lijkt door de hogere opbrengst van de be
lastingen. de ruime werkgelegenheid en
de algemene vermeerdering van winsten
en salarissen, die het mogelijk moeten
maken een groter deel van de staatsuitga
ven zonder toevlucht tot leningen te dek
ken.
In het verslag van de Nationale Bank
j.l. ook onder auspiciën van „Stadsont
spanning" een concert werd gegeven, is,
wat dat betreft, belangrijk beter. Daarom
vroeg men zich onwillekeurig af, hoe een
solo-viool het in deze ruimte zou „doen".
Het sublieme spel van Wolfgang Schnei
derhan in Brahms' vioolconcert deed ech
ter- alle bezwaren vergeten. Zijn opvatting
was van een edele eenvoud en wars van
iedere vertoning. Bewonderenswaardig
was ook zijn concentratie in deze omge
ving, die daartoe, wat de sfeer betreft,
niet'bepaald meewerkte. Er waren vele
bloemen en een enthousiast applaus.
Als laatste „officiële" werk werd de
symphonie „Uit de Nieuwe Wereld" van
Dvorak gespeeld. Ook dit werk is even
als eigenlijk beide andere, een parade-
paard van het concertpodium; het deed
daarom eens te meer goed, deze uitvoe
ring te beluisteren, die het stuk bijna in
een nieuw kleed stak.
Het werkelijke sluitstuk van deze avond
werd gevormd door een meeslepende ver
tolking van Strauss' „An der schonen
blauen Donau". Hier kon men horen, hoe
dit stuk werkelijk gespeeld moet en kan
worden. Maar daarvoor moet men waar
schijnlijk Wener zijn. Want zelden ook
heeft men orkestmusici met zulk kenne
lijk plezier zien spelen. Er werden tijdens
het enthousiaste applaus vele kransen en
bloemstukken overhandigd.
Er waren veel autoriteiten aanwezig,
o.a. enige buitenlandse ambassadeurs, de
commissaris der Koningin in Utrecht, mr
C. Graaf v. Lynden van San denburg en
de Utrechtse burgemeester jhr mr C. de
Ranitz. C. d. G.
van België wordt voorts verklaard, dat in
het afgelopen jaar een verdere vooruit
gang werd gemaakt op weg naar het her
stel van de feitelijke inwisselbaarheid
van de Belgische franc, die de juridische
inwisselbaarheid moet voorafgaan. De
Bank wenst dat verdere maatregelen voor
meer vrijheid zo spoedig mogelijk zouden
kunnen worden getroffen; hiertoe Is het
echter vereist bepaalde grondbeginselen
in het beleid van openbare en particuliere
financiën nauwgezet te eerbiedigen. Zoals
in het vorig verslag al werd gezegd, on
derstelt de convertibiliteit hoofdzakelijk
het toezicht op de geldhoeveelheid door
controle van credietverlening aan de over
heid, aan het bedrijfsleven cn aan de de-
biteurlanden, ten einde het bestendige be
houd van een concurerend prijspeil te
verzekeren. De eerbiediging van de aldus
omschreven tucht, zowel door de open
bare als door de particuliere sector, zal
uiteindelijk beslissend zijn voor het be
houd van een bestendig hoog peil van
werkgelegenheid, voor de verbetering
van de reële levensstandaard der bevol
king, voor de handhaving van de geldsta-
biliteit en voor het herstel der converti
biliteit.
De nieuwe „Cresta'" in de I auxhall-serie van General Motors. Een luxe-
uitvoering van de Vauxhall-Velox.
(Van onze Amsterdamse redactie)
General Motors, de autofabriek,
welke samen met Ford in de Ver
enigde Staten aan de top staat, heeft
met de „Motorama" in het New-
Yorkse Waldorf Astoria, waar o.a. de
droomauto's van de toekomst war
den geëxposeerd er was een Ca
dillac bij, voorzien van televisie,
telefoon, wire-recorder en nog an
der comfort zelfs dc verwende
Amerikanen verbaasd. Het spreekt
vanzelf, dat de branche in Rotter
dam voor haar tentoonstelling in de
Amsterdamse ApoIIohal bet „iets"
minder gedaan heeft. Maar toch,
wat G. M„ die er natuurlijk naast
de bedrijfsautomobiclcn-tentoonstel-
ling in de R.A.I. ook een privé-
R.A.I.-tjc op na houdt, dc autolief
hebber biedt, zowel in bet luxueus®
genre van dc grote Amerikaanse
klassewagens als Cadillac, Buick,
Pontiac, Chevrolet, als in dc kleinere
meer voor de gemiddelde rijder be
stemde wagens als Opel, bekoort de
bezoeker ten zeerste en geeft een
helder inzicht in de rijke verschei
denheid van G.M.-auto's
In de daartoe met bloemen en
andere versieringen opgesmukte
Apollohal staan 43 auto's opgesteld,
zeven verschillende soorten perso
nenwagens en vier merken bedrijfs
automobielen, welke laatste uiter
aard ook op de R.A.I. zelf te bezich
tigen zijn.
Zowel de Chevrolets als de Pon-
tiacs hebben ingrijpende modelwii-
zigingen ondergaan. De Chevrolet
waarvan er in het verleden door
G.M. al meer dan 30 millioen zijn
gebouwd, werd van de grond af op
nieuw ontworpen. Zij kreeg b.v. een
totaal verbeterde carrosserie, welke
7 cm lager is dan voorheen, waar
door de wagen langer en breder
toont en er meer ruimte in het in
terieur beschikbaar kwam. Er is
keuze tussen twee motoren, de be
faamde zescylinder kopklepmotor,
eventueel met Servo-stuur, en een
geheel nieuwe 8-in-V. kopklepmotor
van 152 p.k. De Chevrolet wordt in
drie series gebouwd, nl. Standard,
De Luxe en Bel Air. Op een „turn
table" draait de Chevrolet Sport-
Roodster, een pracht van een sport
wagen met volkomen plastic carros
serie. Natuurlijk bezitten de auto's
panoramische voorruiten en binnen-
bandloze buitenbanden.
De Pontiacs herinneren slechts
door het motief „Silver Streak" aan
het vorige model; het chassis is
sterker van bouw en de andere wij
zigingen zijn bijna gelijk aan die van
Chevrolet. Er zijn ook drie soorten:
Sedan de Luxe. Coupé Catalina en
Cabriolet Star Chief.
De Oldsmobile onderging kleine
veranderingen; het uitwendige aspect
werd verfraaid en de motor nog
krachtiger, hetgeen ook met Buick
het geval is.
Cadillac General Motors duurste
merk in de Apollohal staat er een
van 32 mille, maar_ er zijn duurdere
verwacht dit jaar nog hogere
verkoopcijfers dan in 1954, toen niet
minder dan 123.000 wagens uit deze
serie hun weg naar het publiek von
den. De modellen bleven ongeveer
gelijk.
Van het merk Vauxhall zorgden
de viercylinder Wyvern en de zes
cylinder Velox voor zo'n succes, dat
de fabriek moet worden uitgebreid,
waaraan men maar liefst ruim 350
millioen gulden ten laste wil leggen.
Het wagenfront van deze geliefde
auto's werd ingrijpend gemoderni
seerd; dc robuuste voorbumper geeft
een bredere en imposantere indruk.
De bestaande types kregen een zusje
de „Cresta", die kan worden be
schouwd als een luxe-uitvoering van
de Velox. Tot de standaarduitrusting
van de Cresta behoren tal van com
fortabele en aantrekkelijke snufjes.
Tot slot laat G.M. haar Opel-serie
zien, ongetwijfeld ook een van haar
succesnummers. Zowel Kapitan als
Rekord en het bescheidener zusje
Olympia hebben hun kwaliteiten al
bewezen en men heeft er dan ook
niets aan gewijzigd, behalve voor
Rekord een grotere achterrruit en
voor alle drie de merken enkele
interieur verbeteringen.
Natuurlijk doet G.M. ook aan kleu
rencombinatie; de fabriek past zelfs
de „Coloramic"-kleuring toe, waar
door de ene kleur in een strip tus
sen de andere doorloopt hetgeen de
wagen langer en lager maakt.
In de Apollohal worden
auto's ook nog producten van Givi. s
dochteronderneming „Frigidaire ge
ëxposeerd, zoals koelkasten, was
machines e.d.
De bezoekers, die tot en met 11
Februari de tentoonstelling met een
bezoek vereren, wacht nog een ver
rassing in de vorm van een hoogst
interessante, met demonstraties op
geluisterde lezing over „Opmars der
techniek De automobiel komt in
deze voordracht practisch niet ter
sprake maar wel de mogelijkheden,
die de techniek de mensheid biedt.
In een kort wetenschappelijk getint
overzicht worden de toehoorders ge
confronteerd met de evolutie der
techniek, zoals die va-n het licht,
straalmotoren, koud vuur, trillingen
e.d. Vooral de overbrenging van ge
luid per lichtstraal, waarbij de spre
ker tijdens een experiment zichzelf
transformeert in leider van een band
waarvan de muziek op een gramo-
foonplaat is opgenomen en de de
monstratie met een speelgoed-straal
motor, is zeer interessant en speciaal
voor jongeren met technische feeling
bijster interessant. De lezing is ook
voornamelijk voor de schooljeugd
bedoeld en G.M. is van plan er de
middelbare scholen mee te bezoeken.
Daarnaast worden voorstellingen ge
geven voor de strijdkrachten en ook
de bezoekers van de E. 55 in Rotter
dam zullen zich kunnen verbazen
over de „Opmars der techniek."
De directie van de „Kali Bcndo" deelt
mede, van „Kertowono" een aanbieding
te hebben ontvangen, die tot een resultaat
leidt, dat uitgaat boven hetgeen bi) een
eventuele liquidatie zou kunnen worden
verkregen. (In April 1954 verkreeg het be
stuur van „Kali Bendo" machtiging tot
verkoop van de onderneming).
Deze aanbieding luidt: voor 1000 aan
delen nominaal „Kali Bendo" wordt ge
geven f 270 in contanten en 250 nomi
naal scrips van aandelen „Kertowono",
delende in de winst over 1954 en volgende
jaren. „Kertowono" is bereid deze scrips
desgewenst over te nemen tegen betaling
van 150 in contanten, mits daartoe
uiterlijk 15 Februari de wenst wordt ta
kennen gegeven. Het bestuur van „Kali
Bendo" beveelt de aanvaarding van deza
aanbieding ten zeerste aan.
In verband hiermee stelt de N.V. Cul
tuur Mij „Kertowono" voor over te gaan
tot voorwaardelijke uitgifte van nieuwe
aandelen „Kertowono" tot een maximaal
bedrag van 134.000. Deze aandelen zul
len ten volle delen in de winst van het
boekjaar 1954 en volgende jaren. Plaat
sing is verzekerd te achten, indien een
voldoende aantal aandelen in de N.V. Cul
tuur Mi.i „Kali Bendo" wordt ingeleverd
ter verwisseling vóór Dinsdag 15 Fe
bruari a.s.
De bruto bedrijfsoverschotten van „Ker
towono" waren in de eerste 9 maanden
van 1954 bemoedigend, zo daelt de directie
mede. De verwachting is gewettigd, dat
een voorstel tot uitdeling van dividend in
overweging zal kunnen worden genomen.
Volgens een schetsbalans per 30 Septem
ber 1954 belopen de vlottende guldens
activa minus passiva f 650.000 bij een ka
pitaal van 740.000. De ondernemingen
zijn thans nagenoeg geheel gerehabili
teerd.
BARNEVELD. 3 Februari
voer 1.900.000 stuks. Handel kalm. Priizér
peneieren II—13, algemene prijs Mi 7
100 stuks, kiloprijs f 1.96 op basis vai ni
■Eiermarkt, Aan-
zen kip-
- 11,75 per
Veluwse EiSng-jB^nevrid-Ede"60 Week!
zem°e£Aa U00-0,?0 Etuks' Handel matig. Pril-
£-el™" v,a" M-",60 gram 9.68—11.50, van
Pl„i„ 11.0312.53, alles per 100 stuks.
,J 1 U,™arkt' Aanvoer ca 45.000 stuks. Han
del siachtkippen kalm, licht slachtkuikens re-
cieinR zwaardere slachtkuikens kalm. Prijzen:
slachtkippen 1.551.65, witte kippen 1.50
1.55, slachtkuikens 911 ons 1.601.75, zwaar
dere kuikens 1.501.65, alles per kg.
DELFT, 3 Febr. Veemarkt. Aangevoerd: 8
runderen. 82 nuchtere kalveren, 391 varkens,
681 biggen. Prijzen: varekoeien f 400750,
nuchtere kalveren f 3542: biggen f 4055, lo
pers f 70—110, drachtige zeugen f 250—350.
Magere varkens per kg lev. gew. 1.801.90,
Handel matig.
GOUDA. 3 Fcbr. Kaasmarkt. Aangevoerd 27
partijen. Notering: le kwal. m. rijksmerk f 2.24
—2.28, 2e kwal. m. rijksmerk f 2.20—2 23 extra
kwal. t 2.29-2.30. Handel flauw.
•s-HERTOGENBOSCH. 3 Februari. Paarden
markt. Aanvoer 336 stuks. Prijzen: voljarigen
900—1050, 1 .--jangen f VSÜ875, jonge werk-
paarden__ f 800—1000 .veulens 350—575, hitten
gewicht^ Eerstvolgende paardenmarkt Dondev-
LEIDEN", 4 Februari. Veemarkt. Aangevoerd:
es tieren 5. melkkoeien 80, vette koeien 240, vare
e.a. koeien 191, vette kalveren 11 .nuchtere kal
veren 134, geiten lo vette schapen 100, weide-
schapen 30, cette lammeren 716, varkens zeugen
35, schrammen 491, biggen 583. totaal 2627 stuks.
Notering: melkkoeien 680—970; vette koeien
schoon ƒ1.902.65; vare koeien f 450710-
vette kalveren levend 2.40—3.20; nuchtere kali
veren slecht 4054; levend 0.40—1.15; vette
schapen 100130; weideschapen 130160;
vette lammeren 100135; drachtige zeugen
260340; cshrammen ƒ60110; biggen ƒ45—-
55. Handel melkvee matig, vetvee vrij goed,
v»re koeien stug, vette kalveren vlot, nuchtere'
■tolveren goed, schapen traag en varkens ma
fs, T.b.c.-vrije afdeling groeiende aanvoer 86
stuks.
LEIDEN, 4 Februari. Kaasmarkt. Aan^evoerS
17 partijen Goudse kaas. Notering- le soort
ƒ2.22—2.27. 2e soort 2.15—2.21. Handel kalm"
