Op weg naar een nieuwe
maatschappelijke orde
Belastingverlaging is in het
belang der belastingmoraliteit
Op 24 Maart
Dr Kortenhorst opent „Keukenhof
„Losbandige" burgemeesters uit Noord-Holland
leerden feestvieren
Steeds ernstiger rampberichten
uit Djambi
ff"tS&VSs TT
Tobt U met Uw maag?
D
Op een totaal van 430.000 mensen
In hoeverre is parlementaire controle
op besteding der publieke middelen
nog mogelijk?
Gezien in een historisch
perspectief
Deserteur week uit naar
Oostzone
Op gezellige „doe"-vergadering in Amsterdam
Voorpret van herdenking tiende bevrijdingsdag
350.000 getroffenen
Tsjoe aanvaardt
Bandung-uitnodiging
Critiek op uitgave mededelingenblad
van O. K. en W.
Afscheid H. J. Vuister
Locomotief sleurde auto
mede
Afschaffing paspoort
O.E.E.S.-landen
DONDERDAG 17 FEBRUARI 1955
PAGINA 3
Katholiek
ontwaakte
Nederland
Vertrektpunt voor nieuwe
orde
moeilik S,a-f^nd maakt het dan 00k
zijn schaduiv
Sm '5? Te£:
Binnenkort voor de krijgsraad
Op kousevoeten
Weer in het krijt-
perk
HOOFDSTAD PROBEERT HET MET
HISTORISCHE AMSTEL-OPTOCHT
Kinderkruistocht
BLAAUWHOEDENVEEM-
VRIESSEVEEM
Conjuncturele
vorming
reserve-
Bezuinigen, maar hoe?
Niet onnodig in opspraak
brengen
Als secretaris van „Herwonnen
Levenskracht"
Op onbewaakte
Een dode
Om een vernieuwing van binnen uit
T? IND OCTOBER publiceerden
Li w" bovenstaande titel
een drietal artikelen van de
hand van pater A j,- -
S.C.J., waarin een drino Rlxtel
roep werd gedaan „1 ?Sende op-
went niet in stof Mande"
discussies te Li! van neven"
nienwf iV te verstikken". De
waaron het Mand 'Ue °rde'
vraaet Vfandcmcnt aandringt,
een iaió,,, betoo^e de schrijver,
welke synthese van krachten,
samenwerk!negenheid' op?nh1eid en
vat Poi» v deze taak aan"
i J ,r..Van Rixtel meende, dat
dei-u ti de „notanda" van het
e dee' van het Mandement
was stil gestaan en dat het hoog
jh was om de taak, in de eerste
l™L-n nsewt- te taan ver-
S I^en- Hi! bepleitte aller-
inron# grondige research, een
stenen"ar,SaVe van de levende
vervul ZOa,s het noemde en
groen «DS dv aanwi.iring van een
alle ^ezathebbenda figuren uit
maatschappeliike geledingen,
ie vrijelijk zouden kunnen wer-
J^en aan de opstelling van een
breed sociaal program.
"eze artikelen hebben een groot
aantal pennen in beweging ge
bracht. Het meest opmerkelijke
daarbij is, dat slechts één reactie
sprak van een „Mandementsver-
zadiging". De overgrote meerder
heid van de reacties daarentegen
toonden te beseffen, dat het Man
dement een nieuw uitgangspunt
dient te zijn voor de herkerstening
van het maatschappelijk leven.
Dat is een kostbare aanwijzing.
NU HAD PATER VAN RIXTEL
bij het schrijven van zijn
artikelen geen lekening ge
houden met het bestaan van de
z.g. „Commissie-Weve" gevormd
uit vertegenwoordigers der katho
lieke standsorganisaties onder
voorzitterschap van prof. Weve
O.P., welke zich n.a.v het Mande
ment over een te ontwerpen sociaal
program beraadt. Aangezien de
ommissie aan haar bestaan noch
ïrt ar werkzaamheid publieke-
».lk enige ruchtbaarheid had ge
geven, viel dit te begrijpen. Even
eens begrijpelijk is anderzijds, dat
m de daarbij betrokken kringen
ook onder de leidende politici,
n zekere terughoudendheid werd
betracht, toen hen om een ant
woord op pater Van Rixtel's arti
kelen werd gevraagd. De aard van
de werkzaamheden der commissie,
Welke zelf door haar bestaan in
zekere zin reeds een antwoord
vormt op pater Van Rixtel's arti
kelen, verdraagt moeilijk voor
tijdige openbare standpuntsbepa
lingen.
Meer aan de basis van het
verenigingsleven sprak men zich
los van de onmiddellijke beslis
singsverantwoordelijkheid vrijer
uit. Zo ook briefschrijvers uit de
vrije beroepen en het bedrijfs
leven. Het opvallende hij vele van
deze reacties was, dat zij méér
nog dan op de tot standkoming
van een sociaal program het
zwaartepunt legden op de nood
zaak van een mentaliteitsver
andering onder de katholieken.
Op de geest dus, die alles levend
moet maken, ook het sociale pro
gram. Typerend is b.v. het ant
woord van een groep jongeren, die
aandringt op 'n werkelijke „offer
gemeenschap". Dezelfde gedachte
vindt men terug bij een actief ver
enigingsman, die vertelt van zijn
pogingen om de kernen van de
verschillende standsorganisaties
nader tot elkaar te brengen. Er is
een antwoord van een groot
industrieel, die een warm pleidooi
houdt voor 'n echte broederschap
in Christus, waarbij „eerst in eigen
kring alle klassenstrijdgeest moet
worden opgeruimd"
Deze al te summiere bloemlezing
moge enig beeld geven van het
verheugende solidariteitsbesef, dat
heden ten dage onder talrijke
katholieken leeft. Dit zal met
name voor de commissie Weve
een stimulans zijn bij haar verant
woordelijke taak.
ER ZIJN INTUSSEN bij de
briefschrijvers ook een aantal
vragen gerezen, die 'n nadere
beantwoording wenselijk maken.
Hier en daar werd twijfel geuit
aan de juistheid van het gekozen
moment, waarop het Mandement
verscheen. Er is ook van vele kan
ten gevraagd, waarom er eerst een
„inventaris van alle levende ste
nen" moest worden opgemaakt en
de opmerking is gemaakt, of men
op dit punt aan de Irouwe Pius-
almanak niet genoeg had. Onder
de reacties zelf waren er, die op
deze vragen een antwoord gaven.
Wij geloven, dat het nut heeft en
kele van deze reacties, die op
speciaal verzoek nader in artike
len werden uitgewerkt, te publi
ceren. De historische plaats van
het Mandement werd het onder
werp voor een brief van de hand
van de bekende historicus, rector
N. de Rooy. Prof. dr G. Zeegers,
directeur-generaal van 't KASKI,
schreef een bijdrage over de be
tekenis van het researchwerk bij
de tot standkoming en verwerke
lijking van een werkelijk levend
sociaal program.
Bovendien vestigde drs Tos. van
Campen, directeur van de Katho
lieke Centrale Emigratie Stich
ting, de aandacht op een hijzonder
aspect van het maatschappelijk le
ven, dat de bijzondere toewijding
der katholieken vereist, nl. het
steeds belangrijker wordende
vraagstuk der emigratie.
Deze artikelen zijn, zoals ge
zegd, de vrucht van het eerder in
ons blad verschenen betoog van
pater van Rixtel. Van diens kant
tekeningen voorzien veschijnen zij
nu als een nieuwe bijdrage tot dé
verwezenlijking van de taak
welke het Mandement aan de'
Nederlandse katholieke gemeen
schap stelt. Vandaag plaatsen wij
het artikel van rector De Rooy.
Daarna komen drs Jos van Cam
pen en, tot slot, prof. Zeegers aan
het woord.
onderwijs met het beëindigen van de
schoolstrijd niet geëindigd. Wij zitten
altijd nog met het negatieve resultaat
van de ontkerstende openbare school
op onze schoot.
Historisch gezien is daarom het Man
dement van 1954 een vervolg op dat
van 18(58: de herkerstening van wat uit
het christendom wegviel, omdat we
buiten staat waren het te behouden Nu
de eerste taak zo goed als volbracht is,
moeten wP ons wenden tot de tweede.
Er steekt iets tragisch in de feitelijke
ontwikkeling en juist wij. die dagelijks
geconfronteerd worden met een ont-
doopte wereld, gaan niet meer trots op
het bereikte resultaat, maar voelen ter
dege het historische tekort.
Dit tekort is niet échuldig, maar het
bestaan er van valt als een hard feit
niet te loochenen.
Schaepmans Proeve van een Program
was na 15 jaar reeds een bewijs hoe
het Mandement toen zijn werk deed.
Door heel" het katholieke volksdeel
was een ontwaken en Schaepmans Ac
tie richtte de loskomende energie ener
zijds op de eisen van de katholieke
emancipatie, anderzijds op de directe
beïnvloeding van het openbare leven
door de christelijke gedachte.
Schaepman was een éénspanner. Hij
kon niet in een team lopen, want geen
had trekkracht zoals hij Zijn Program
draagt er de sporen van. vooral de so
ciale paragraaf is zwart van magerte.
Het was een politiek program, direct
bestemd voor het optreden van de ka
tholieken in de volksvergadering.
Buiten de directe politieke werk
zaamheid werkte het zich echter uit in
het gehele leven Wat oorspronkelijk
nog zo enkelvoudig en rechtlijnig
scheen, werd allengs meer gecompli
ceerd. Theoretische inzichten en prac-
tisehe realiteiten hebben er zich uit ont
wikkeld en wat in beweging kwam
mag ook nu niet tot stilstand komen.
Het Mandement van 1954 maakt de
inventaris op van wat tot stand kwam
en neemt het als uitgangspunt voor
wat komen moet
Dat moet m.i. insluiten, dat het be
staande geen andere dan relatieve
waarde krijgt toegekend.
Het bestaande was eens gloednieuw,
nu begint het oud te worden. Men kan
er zich aan vastklampen noch het op
bergen in de oogstschuren. Het zou
kunnen zijn, dat men steunde op een
breekbaar riet.
Ts het al niet reeds zichtbaar, dat de
staatkundige situatie in Nederland de
bestaande vormen begint te ontgroeien?
Alle vitale mogelijkheden schijnen uit
geput en het heersende regiem blijft
ondanks zichzelf in stand, omdat anders
Nederland onbestuurbaar wordt.
Je weet zelf het beste hoe een plei
dooi voor christelijke barmhartigheid
fluisterend gevoerd moet worden en hoe
men duizenden mensen niet helpen kan.
omdat een Ministerie mogelijk in gevaar
komt. Je voelt ook het aarzelen om
door het voeren van publiek recht het
kapitalisme op te ruimen. De gehele
organisatie van de arbeid en het be
drijfsleven in Nederland blijft marche
ren op de plaats en komt niet vooruit,
wég van de klassenstrijd vandaan naar
een nieuwe ordening.
Het schijnt mij toe dat het bestaande
en uit het verleden tot ons gekomene
niets anders dan uitgangspunt kan zijn
en niet meer bruikbaar is als werktuig:
alles wacht op een totale vernieuwing
van binnen uit.
Dit houdt in: een gedurfd, met fan
tasie gevoerd beleid, dat conservatief
geaard is; dat dus zonder breuk met
het verleden, uit het verleden levend,
uit ons aloud bezit de nieuwe schatten
tevoorschijn haalt
Eenheid in openheid
Schaepman maakte eens zijn pro
gram alleen. Dit is nu niet meer moge
lijk Er zijn echter vele krachten, indi
viduele en organisatorische; en vele
mogelijkheden, waar Schaepman nog
geen weet van had
Er heerst een algemeen zwijgen, als
het gaat over een antwoord op de uit
nodiging de uitdaging bijna die het
Mandement 1954 toch feitelijk is. Het
schijnt mij toe, dat er angst is om de
katholieke eenheid die gevaar zou lo
pen als het nieuwe doorbreekt.
Die eenheid is onontbeerlijk en waar
schijnlijk ons grootste goed.
Die eenheid is onze sterkste troef.
Wij hebben nu eenmaal niet de eco
nomische. financiële, politieke en so
ciale en culturele positie der anderen;
wij hebben het aantal en kunnen het
niet missen zonder onze pushing power
te verspelen
Maar binnen die eenheid moet een
rijke verscheidenheid van taken en in
zichten tot ontplooiing komen.
Het gaat, om het zo te zeggen, ook
om het goed recht van de non-confor
misten onder ons. Misschien zijn de non-
conformisten wei het meest onontbeer
lijk, zeker als critici van het bestaande.
In geen enkel opzicht mag een her
nieuwd optreden van de Katholieken in
Nederland de schijn hebben van een
agressie. Het moet een puur apostoli
sche werkzaamheid zijn. want niets an
ders dan de herkerstening van het open.
bare leven.
Mij dunkt, dat de Nederlandse Ka
tholieken in dP situatie van het ogen
blik tot veel goeds in staat zi'n en >k
meen ook. dat zij graag de leiding zul
len aanvaarden van enkelen onder hen,
die uitermate bekwaam ziin om teza
men te doen wat Schaepman eens alleen
deed.
Wie brengt deze mensen bijeen?
Gods Zegen! t.t. in Xo.
NIEK DE ROOY, Rector.
Het schijnt ons toe, dat deze even
warme als openhartige reflexie van
nauwlettend observator en constructief
realist als Rector Niek de Rooy. toch
wel buitengewoon bemoedigend en in
spirerend moet werken.
Van nabij weet ik met welk een
uiterste inspanninq van geest en hart
deze Priester-historicus zijn oor te
luisteren legt aan het hart van volk en
Kerk. Bij de op- en uithouw van de
nieuwe maatschappelijke orde waar
toe het Mandement, katholiek Neder
land oproept hunnen de rechtshan-
dige practici het weloverwogen woord
van dergelijke linkshandige toeschou
wers niet missen. De man, die geschie
denis schrijft moet het geheugen
zijn van de mannen die geschiedenis
make n.
Want voor zover de actuele geschied
schrijver mede een soort ervaring re
gistreert, die naar het woord, van
Oscar Wilde eenvoudig de naam is
van de son% onzer fouten" moge ook hij
er het zijne toe bijdragen, dat „de ge
schiedenis zich niet herhale".
p. ANt. u. RIXTEL S.C.J.
Het is altijd nuttig en meestal
nodig zich 0p het Heden te be-
VJ\nen het licht van het Ver-
;f om dankbaar vast te stel
ten hoe „God Zijn Eigen Werk
croont in onze uierken" en Hèm
te roemen, terwijl wij sèlf trach
ten uit eigen schade en schan-
ae wijs te worden. Daarom pu
bliceren wij hier onder oprechte
dankbetuiging de brief, die wij
ais reactie op onze Maasbode-
Vers artikelen mochten ontvan-
9en van de bekende historicus en
medeschrijver van „In
herboren"Rector Nic.
den uit een beperkt aantal mogelijkhe
den.
De andere mogelijkheid een voor
katholieken aanvaardbaar staatsonder
wijs. scheen toenmaals eerder voor de
hand te liggen dan een zuiver katho
lieke school. Niettemin werd de katho
lieke school gekozen met de zekerheid,
dat daardoor het staatsonderwijs ge
heel aan de invloed van het christen
dom zou ontsnappen.
Dit is dan ook gebeurd en daarom
is onze verantwoordelijkheid in zake
Amice,
Vrijheid
de Rooy.
A. v. R.
flexie op6'- Van deze brief Is een re"
over het rf- ^Iaash°de-persartikelen
1954, zoals •SSChoppe,ijk Mandement
Ik h "e me ®evraagd hebt.
toricus en dit heP KChiinliik his-
ik het Mandement ee leV°lse' dat
schijning reeds bekeek aïs b"? ^er~
document. OnmidnTiv-, s h,st°risch
het vergelijken m 11 *00R 'k aan
torlsche stukken^ dandere his-
xd°ed zijn gewee't ™Van ffrote
ket katholieke feven i„VOvming Van
ln, de laatste eeuw w Nederland
schoppeiijh Mand! et eerste bis-
tholieke onde", ^"1 over hct ka"
Schaepmans Proevl 1868 en
Stam uit 1881 n«7 van een pro"
tweede 71 Hct ee?te d»s 86, het
tweede MandemeT
gelijks evoo?8en k°men dus niet da"
=1- de vergelijking van de
wlkkeline Sa-C kes'uReM over de ont-
g, die inmiddels plaats had.
licht
Het Mand
en
onderwijs
as™!?1»™61' het katholieke
i, v us was rie Kaïnonene
Het was een daad
den in de "PPermachtii^"fd om mid-
sterke secularistische«fJLe Uberale en
lijke en verwaarloosde ™?r een achter
toe te kennen om bijna "J6 kracht
een alzijdige katholieke et niets
roepen. Wat inmiddels t»eni„_u,r ?P te
iets weg van
lotgevallen van ue ^umiieke culturele
emancipatie niet haar lef en kleinhl!.
tigheid. met haar successen en misluk
kingen tonen toch een onvermoede vi"
taliteit en de aanwezigheid van nim
mer geëxploreerde mogelijkheden.
Het Mandement van 1868 heeft van
beze gevolgen zo goed als niets voor-
e'en: de motieven, die tot het uitgeven
en v?n coopten. waren louter defensief
s.terk isolationistisch. Dit Mande-
magische ^zwe^ni^n"
n de katholieke culfurSf
ment
was een keuze op pastorale gron-
Aflyerientie)
Dat vergeet U gauw met
Dr L. Kortenhorst. voorzitter van de
Tweede Kamer, zal op Donderdag 24
Maart onze Nationale Bloemententoon
stelling „Keukenhof" te Lisse openen.
Verscheidene veranderingen en ver
fraaiingen zijn aangebracht, zodat de ex-
Positie dit iaar weer geheel nieuwe aspec
ten zal bieden.
Evenals verleden iaar zal ook dit laar
m samenmerking met het ministerie van
D. K. en W. een wedstrijd voor beeldende
unstenaars worden gehouden. Een daar-
oe speciaal benoemde commissie zal weer
n dertigtal beelden uitzoeken, die een
krifgTr?6 Dlaats in de Keukenhof zullen
.Het tentoonstellingsbestuur verwacht,
sivnnn bezoekers, dat vorig laar
512.000 bedroeg, dit laar nog zal stijgen
Door verbeterde en vergrote out'Ilage.
zoals een derdp consumptiegelegenheid en
een gunstig gelegen ceserveparkeerterrein.
plaats b.edend aan ongeveer 2000 auto's,
verwacht men echter alle drukte te kun
nen verwerken.
Het Zweedse koningspaar zal Keuken
hof" met een officieel bezoek" vereren
Ook de traditionele streekdag wordt weer
georganiseerd, die ten doei heeft speciaal
de buitenlanders kennis te laten maken
met onze prachtige oude folklore De
streekdag zal ditmaal zijn een Friese en
wel op 14 April, in samenwerking met de
Commissaris der Koninein dr Linthors;
Human en het Friese Kunstcentrum ..Prin-
setün".
Van belang, vooral ip, verband met het
buitenlandse bezoek zuj]en ^jjn de bloe-
menfeestèn te Stuttgart, van 11 tot 13
Maart voor ée aldaar gelegerde Ameri
kaanse bezettingstroepen. Tn samenwer
king met de Nederlandse textielindustrie
wordt dit festijn georganiseerd waarop
10.000 tulpenbloemen zullen prijken
De sergeant-titulair R. L uit Amster
dam zal zich OP Februari voor de
krijgsraad te VeWe-Oost in Arnhem moe
ten verantwoorden wegens desertie.
Zoals men zf* zaI berinneren, keerde
L op 7 September 19ou niet terug bij zijn
onderdeel in Steenwijkerwold na een
weekendverlof. ?och nam. te zamen met
een dienstplichtige „korporaal, de wijk
naar de Duitse z« bevorderden
zichzelf met gekoobte herren en werden
door de COmmuntsbsche autoriteiten als
officieren behandeld. B had er al spoedig
genoeg van en keerde terug naar Neder-
fa£d Hh werd in December 1953 op Schip-
tml gearresdeerd en werd veroordeeld tot
1 iaar jeugdgevangenis. L. keerde half
Augustus 1954 eveneens terug e:
sedertdien te Assen in voorarrest.
(Van onze Amsterdamse
redactie)
F EESTVIEREN is in Ne
derland geen gemak-
keliike zaak. Je moet
Iets los laten, in zekere zin
losbandig worden, maar
meestal is het zo dat de Ne
derlanders tè 'osbandi» wor
den En dat mag op de tiende
bevrijdingsdag op 5 Mei a s.
zeker niet gebeuren. „Die dag
moet als een waardig feest
vol stijl gevierd worden
Met deze woorden opende de
heer Jan Peeters, voorzitter
van de Nederlandse leugd-
gemeenschap, de instruetie-
biieenkomst. welke het Na
tionaal Comité Viering Be
vrijdingsdag 1955 voor de „be
sturen van de plaatselijke
comité's in Noord „Holland
gisteren had belegd in Eras-
napolsky te Amsterdam En
al aanstonds bleek, dat het
beslist niet aan deze comité s,
die ongeveer 150 tot 200 af
gevaardigden naar de hoofd
stad gestuurd hadden, zal
liggen, wanneer er op 5 Mei
in hun gemeenten niet een
feest wordt gevierd, dat „nu
eens afwijkt van de traditio
nele kermis met de kon van
Jut e.d De heer Nico Flot,
directeur van de stichting
Snort en Spel had de aanwe
zigen. onder wie zich n a be
vonden de burgemeesters
van Bassingertiorn, Broek in
Waterland Muiden Koedijk,
Wieringerwaard, Weesper-
karspel Vitlioorn, Uitgeest
en Callantsoog. alsmede een
aantal wethouders we za
gen zelfs een wethoudster,
nl. de in de Beemster welbe
kende mevr. Maartje Bier
man uit Oosthuizen direct
in de han van het ..vrije
spel" Hij zag kans deze edel
achtbare vroede vaderen en
andere gemeentelijke ver
tegenwoordigers in rijtjes
bijeen te krijgen om elkaar
-.een balletje toe te werpen"
hen te laten touwtrekken, 'n
feestmast versieren of ge
blinddoekt een vlaggetje in
een jamnot te plaatsen.
E vreugde was groot, ook
aj was de medewerking
in 't begin wat schuch
ter en keek men elkaar even
verbijsterd aan. In plaats van
'n wellicht vervelende ,klets-
vergadering" te moeten bij
wonen. werd nu van de aan
wezigen gevraagd zelf iets te
doen En het lukte wonder
baarlijk. vooral dank zij het
optreden van de .soepele"
assistent van ae heer Flot.
die als een slang overal tus
sen doorgleed, aanwijzingen
gaf en zelf mee deed. Mevr.
J Sehrama uit Bergen wer
kend lid van het comité in
deze plaats, was zo enthou
siast. dat zij op zpkei mo
ment haar schoenen uit
schopte om op kousevoeten
mee te spelen. Maar ook de
burgemeester van Callants
oog. de heer Correljée benut
te een troef, toen hij zijn
overschoenen aantrok om
En de pret was erg groot,
toen maar twee van de 25
deelnemers met een blind
doek voor een vlaggetje in
een jampot, wisten te plaat
sen. ..Het is beter, dat dit
spelletje in een zandtuintje
wordt gedaan" zei de heer
Flot deskundig.
VOOR de vergadering het
wist was de middag
pauze aangebroken en
van de gelegenheid om ach
ter in de zaal een expositie
te bekijken met materiaal
voor spelen, toneelstukjes,
literatuur e.d. werd druk ge
bruik gemaakt. Twee mas-
zich goed schrap te kunnen
zetten bij het kringtouwtrek
ken. een spelletje, dat iets
afwijkt van het normale
touwtrekken, doordat er een
rond touw en een stok bij
worden gebruikt. Maar dit
hulpmiddel mocht Callants-
oog's eerste burger niet ba
ten, hij versloeg zijn collega's
Paul uit Broek in Waterland,
Kloeke uit Wieringerwaard
en Koot uit Uithoorn niet en
de laatste kwam als verdiend
overwinnaar uit de strijd De
aanmoedigingen waren niet
van de lucht geweest: „Ver
dedig de eer van Wieringer
waard", „Zet hem op!" en
„Laat je niet kisten" waren
uitroepen, die de burgemees
ters hadden aangevuurd.
Ook bij het „draaimolentje
soelen" vierde de jolijt hoog
tij en op zeker moment werd
een van de deelnemers door
de rest losgelaten en een heel
eind de zaal rondgezwierd.
In een mum van tijd legden
daarna vier groepen van
acht een proeve van handig
heid af bij de versiering van
een pracht van 'n feestmast
kers vervaardigd door Lou
Hoefnagels trokken grote be
langstelling.
Het tweede deel van de ge
zellige bijeenkomst werd be
steed aan tal van wenken
over optochten, versieringen,
maskers maken, lekenspel en
volksdansen. Ook nu moes
ten de aanwezigen weer in
het krijtperk beden en wel
om gezamenlijk te leren wat
stijlvolle volksdansen ziin en
hoe leken- en wagenspelen
ten tonele gebracht moeten
worden. Een enkel fragment
van Hella Haasse's bevrij-
dingsspel „De vrijheid is een
Assepoes" werd proviso
risch natuurlijk door de
deelnemers zelf uitgevoerd.
Zo werden tal van aspecten
van feestvieren in het alge
meen door de heren van het
nationaal comité belicht Het
is zeer beslist niet de bedoe
ling. zo werd betoogd, dat in
elke gemeente eenheidspro
gramma'» worden opgesteld,
maar wel. dat ieder plaatse
lijk comité een leidraad
krijgt, welke mogelijkheden
er allemaal zijn Na de regio
nale instructie-vergaderin
gen die in Den Bosch en
Amsterdam nu zijn gehou
den en nog zullen worden
gehouden in Arnhem (17
Febr.). Den Haag (22 Febr.),
Middelburg (23 Febr Zwol
le (1 Maart). Leeuwaiden (2
Maart), Groningen (3 Mrt),
Assen (4 Maart), Maastricht
(8 Maart) en Utrecht (10
Maart), is het bestuur va.n
het nationaal comité bereid
eveneens plaatselijke'verga
deringen te houden.
HET Amsterdamse comité,
dat niet o-P de vei gade-
ring was vertegenwoor
digd. heeft waarachtig iets
gemist Maar het schijnt dat
de hoofdstad haar plannen al
klaar heeft, plannen 'welke
overigens met bijster weinig
instemming door de bevol
king ziin ontvangen Amster
dam wil namelijk een allego
rische optocht op de Amstel
organiseren en men heeft
deze idee gelanceerd alsof
dit nu het feest was waar
door de tiende bevrijdings
dag onvergetelijk zou wor
den. Historische optochten
zijn uit de tijd en zeker voor
de hoofdstad, die heus wel
met iets waardigers voor de
dag kan komen.
Carel Briels. de man. die
in de afgelopen jaren al tal
van succesvolle massaspelen
heeft opgezet, maar bij het
Amsterdamse gemeentebe
stuur in discrediet is geraakt,
is al met enkele suggesties
voor de dag gekomen, o.a.
voor een „kinderkruistocht
voor de vrede" Hij zou kin
deren uit die plaatsen in ons
land waar het oorlogsgeweld
het hevigst is geweest, wil
len laten optrekken naar
Amsterdam om ze daar te
laten deelnemen aan een
grootse manifestatie in het
Stadion. In deze manifestatie
zou ook het voorlopig Natio
naal Monument op de Dam
moeten worden betrokken.
zit
Minister-president Ali Sastroadmidiojo
is Wnpiisiagoehtend per vliegtuig naar
IJ jambi vertrokken om de tebieden, waar
duizend, n door overstromingen dskloos
zjin eeworden, in ogenschouw te nemen.
Tachtig nrocent van de residentie D.iam
bi staat tengevolge van de overstromin
gen onder water. Duizenden zijn ge
dwongen een toevlucht te nemen tot de
heuvels van dit gebied.
Een afgevaardigde van het bestuurs
college van Batanehari in Midden-Suma-
tra, één van de door overstroming ge
teisterde gebieden, vertoeft thans in Dja
karta voor besprekingen met de rege
ring Doze funotionnaris, Sjamsoe Bah-
roen, verklaarde aan P.I.A. dat volgens
de eerste gegevens 5 mensen de dood
vonden, maar 't werkelijke aantal slacht
offers is wegens de doorgebroken ver
bindingen nog niet na te gaan De ma
teriële schade is zeer groot. 42000 H A
padivelden waarvan de padi vrijwel rijp
was om p.enogsl te worden, zijn vernield
Voorts zijn nog 6.000 H.A. jonge padi
velden verwoest
In het gebied van Djambi kampt men
met gebrek aan voedsel. Bahroen zet.
dat bet water 28 Januari begon te was
sen en in Muara Tembesi een hoogte
van 414 meter bereikte.
Dc overstroming' ontstond na 10 dagen
onafgebroken slagregens. De huidige
ramp is veel erns'iger dan die van 1931,
welke to< nu toe beschouwd w rd als de
grootste overstromjng aldaar. Het regent
schap Catanehari staat in zijn geheel on
der water. Het regentse'-ap Merangin
staat voor de helft blank. Het totaal aan
tal door overstromingen getroffenen om
vat ongeveer 359.000 mensen, op een to-
t 'e bev-lking van 430.000.
De kracht van de overstroming was
hier en daar zo hevig, dat bijvoorbeeld
in de kampong Penjebei angan Tandiun™
alle woningen en winkels door het woe
dende water werden weggespoeld. Prau-
ven en motorboten onderhouden de ver
bindingen voor aanvoer van voedsel.
De afg-vaardigövan de getroffen ge
bieden poogt in T Jakarta riist textiel en
mediciinen te k'ijgen voor de slach'of-
fers. De regering heeft reeds een spe
ciale commissie ingesteld om de ramp
het hoofd te kunnen bieden. Het minis-
te.iv v. a economische zaken heeft zeven-
Volgens radio-Peking heeft de premier
van communistisch-China, Tsjoe en-Lai,
de uitnodiging van de zg- „Colombo"-lan-
den tot het bijwonen van de Aziatisch-
Afrikaanse conferentie in Bandung aan
vaard.
De conferentie zal zoals bekend in
April beginnen.
Radio-Peking maakte niet bekend of de
communistisch-Chinese premier zich per
soonlijk naar Bandung zal begeven-
Naar wij vernemen, zal aan de jaar
lijkse algemene vergadering van aandeel
houders der N.V. Blaauw'noedenveem-
Vriesseveem worden voorgesteld over het
afgelopen boekiaar 1954 een dividend uit
te keren van 4 pet (onv).
tnijfon Tilburfr KioM, vm rp-
's-GRAVENHAGE, 16 Febr. 1955.
Minister Van de Kieft en staatssecreta
ris Van den Berge hebben zich vandaag
bjj de beantwoording van de verschillen
de sprekers in de Eerste Kamer aangeslo
ten bü de critiek, welke vooral nrof Hel-
lema (A.R.) gisteren had geleverd op een
uitsluitend conjuncturele beoordeling van
de belastingpolitiek. Naast economische
factoren spelen ook andere, juridische en
psychologische factoren bij de belasting
heffing een rol en deze laatste zijn niet zo
maar factoren van dc tweede rang, zo be
toogde de staatssecretaris. De belasting
richt zich tot mensen en de rechtmatig
heid ervan moet wel degelijk gefundeerd
worden in het rechtsbewustzijn van de
burgers. Hiermede is dc belastingmorali-
fcit gemoeid. Deze niet te ondergraven
is van groot algemeen belang.
Deze belastingverlaging roept ongetwij
feld conjuncturele bezwaren op, maar het
fs de vraag, of deze beslissend moeten zijn.
nin „^secretaris was terecht van me-
schf thans overwegingen van juridi-
slaifof!? so,cia.a,-PsychoIogische aard door-
gins zi'n en tot een belastingverla-
genover ae Ders?°nl«ke sfeer nopen. Te-
hij bovendL£°n'1uncturele bezwaren zag
ging van al v 0611 lichtpunt in de verla
gen Deze hit0itpri''sverhogende belastin
gen. Deze betekent een goed tegenwicht
tegen de gevreesde spiraalbeweging van
lonen en prijzen.
Minister v. d.
Kieft wees nog
op 'n duidelijke
tegenspraak in
het betooe van
de heer v. Til
burg (P.v.d A
die gisteren te
kennen had ge
geven het tref
fen van allerlei
nuttige voorzie
ningen. o.a op
onderwijsgebied
te prefereren,
boven belasting
verlaging en te
gelijk op het z.i.
bedenkelijke
Minister v. cl. KIEFT
tegenspraak
conjuncturele effect van de voorgenomen
belastingverlaging alle nadruk had ge
legd. Maar de voorzieningen, die U wenst,
kosten ook geld. verhogen derhalve even
eens de geldstroom en hebben dus de
zelfde fatale invloed als een verminde
ring der belastingen. Ziet men het con
juncturele element als beslissend, dan
moet men ook geen extra uitgaven voor
allerlei voorzieningen willen, aldus de be
windsman.
De heer Van Tilburg bleek bij de re
plieken niet erg onder de indruk van deze
juiste tegenwerpt"* van de minister. Hij
bleef weinig enthousiast voor de aange
kondigde belastingverlaging, die z.i tal
van nuttige voorzieningen voor de toe
komst onmogelijk zou fJaken en adviseer
de de regering nogmiials ae conjuncturele
factor, die bij de betastingverlaging in het
spel is, zwaar te la en wegen.
Tegen het mogelijk maken van belas
tingvrije conjuncturele reserves, in de
particuliere sector, waarvoor gisteren
prof Molenaar <V *-D.) had gepleit op
perde staatssecretaris Van den Berge tal
van bezwaren. Bij de replieken toonde de
heer Molenaar zich hierdoor niet over
tuigd en daar de staatssecretaris dit denk
beeld in ieder geval niet zonder meer van
de hand had gewezen, vroeg de V V D.-
spreker hem'het nog eens nader te willen
bekijken
Minister v. d. Kieft bestreed de opvat
ting van de heer Teulings, dat het be~
drijfsleven bij de tegenweer tegen een
conjunctuuromslag de primaire factor zou
zijn. Overheid en bedrijisjeven staan bij
de conjunctuurbestrijding naast elkaar.
Het is niet juist bier te spreken van pri
mair en secundair.
De heer Teulings verklaarde zich met
deze ministeriële zienswijze accoord bij
de replieken.
Maar ook hij drong nogmaals aan op
het scheppen van mogelijkheden voor het
vormen van conjuncturele reserves bij
hej bedrijfsleven.
Prof- Hellema had gisteren als een be
scheiden fiscale tegemoetkoming voor de
huiseigenaren i.v.m. het onlangs gewijzig
de standpunt Inzake de huurpolitiek een
lans gebroken voor het terugbrengen van
de grondbelasting op het oorspronkelijke
tarief (dus afschaffing van de in de oorlog
ingevoerde opcenten). Ook tegen dit denk
beeld ontwikkelde staatssecretaris Van
den Berge tal van bezwaren. In het be
lastingplan is op dit punt geen voorziening
getroffen, deelde hjj mede.
Wat het ook deze keer door verschillen
de sprekers bereden stokpaardje der be
zuiniging in de publieke sector betreft,
minister v. d. Kieft was het met prof.
Hellema volstrekt eens, dat al datgene,
wat niet strikt noodzakelijk is, moet wor
den afgekapt.
Maar van de zijde van de Kamer ver
zuimt men steeds aan te geven, op welke
posten dan bezuinigd moet worden, tot
welk niveau de overheidsuitgaven moe
ten worden teruggebracht. Het huidige
uitgavenniveau, zo vond de minister zelf,
is hoog, maar niet onredelijk hoog.
Bij de replieken kwam prof. Hellema
op deze kwestie nog eens terug. Ik weet
wel, zo verklaarde hij, dat het bij be
zuiniging niet om zeer omvangrijke be
dragen kan gaan. Bij de bezuiniging,
zoals ik die bepleit, gaat het om het
tegengaan van de veelheid van kleine
onverantwoorde posten. Als voorbeeld
van een dergelijke post wees hij op het
onlangs uitgegeven wekel:;kse medede
lingenblad van het departement van O
K. en W-, dat hij volkomen overbodig
achtte.
Ook minister v, d. Kieft leek de ge-
wraaktg uitgave van O. K. en W- niet
bijzonder geslaagd.
Als de minister inderdaad prijs stelt
op een behoorlijke parlementaire con
tröle op de besteding der overheids
gelden, dan moet er iets gebeuren om
deze controle werkelijk mogelijk te ma
ken. Zoals het nu is, is het voor het
parlement met name onmogelijk na te
gaan, of tn de staatsbedrijven met het
geld op verantwoorde wijze wordt om
gesprongen.
De minister stelde hiertegenover, dat
het parlement tot een dergelijke contrfile
niet in staat is, omdat het beheer van
deze bedrijven veel te technisch ls ge
worden om door een Kamerlid behoorlijk
te kunnen worden beoordeeld. De volks
vertegenwoordiging zal ten deze vertrou
wen in de leiding moeten hebben.
Ongefundeerde critiek ondermijnt het
vertrouwen in het gezag. Elke grote or
ganisatie maakt fouten en de regering
vorm' hierop geen uitzondering. Er zullen
zeker wel eens onverantwoorde uitgaven
zijn, maar de bewindsman had niet de
indruk, dat deze enigerlei wantrouwen
t.a.v. de besteding der publieke gelden in
het algemeen rechtvaardigen.
Prof Hellema was door dit antwoord
niet bevredigd en vroeg in derde termijn
nog eens het woord, waarbij hij als goed
anti-revolutionair te kennen gaf, dat hij
zeker niet de bedoeling had met zijn cri
tiek hgt overheidsgezag te ondergraven.
Contröle echter ondergraaft nooit het
gezag. Een van de voornaamste taken van
het parlement ts nu eenmaal, zo stelde hij
terecht, de uitgaven van de regering te
controleren.
Nogmaals drong hij er bij de bewinds
man op aan het probleem, hoe de rijks
uitgaven verminderd kunnen worden, in
studie te nemen
Minister v. d. Kieft was beducht voor
een publieke discussie over een eventuele
revaluatie van de gulden gezien de ern
stige repercussies in het buitenland, die
hiervan het gevolg zijn. Hfl had hiervan
reels enige onaangename gevolgen onder
vonden. Men moet de munteenheid op
dezelfde wijze behandelen als de reputa
tie van een mooie vrouw. Men moet haar
niet onnodig in opspraak brengen.
Prof. Molenaar was zo onder de indruk
van dit betoog, dat hjj thans geen prijs
meer stelde op een nota over het reva
luatie-probleem, waarom hij gisteren had
verzocht.
Tenslotte vermelden wij nog een sym
pathieke uitlating van minister v. d. Kieft.
De heer Gsugjes (C.P.N.) had hem ge
vraagd, o^f hij de wensen van de K.V.P.
inzake belastingen en huren niet reac-
tionnair vond. Hierop antwoordde de be
windsman, dat bepaalde wensen van de
K.V.P. niet de zijne waren. Maar daarom
was er nog geen reden om deze wensen
reactionnair te noemen. De minister acht
te dit soort politieke etikettering terecht
zinloos.
Volgende week neemt de Eerste Kamer
de begrotingen van Algemene Zaken en
Financiën in behandeling.
Op 1 Maart a.s komen de begrotingen
van Economische Zaken en van de staats
mijnen aan de orde. AD INT.
tienhonderdduizend kilo rijst ter beschik
king gesteld en verhoogde de rijstallo-
catie voor dit gebied voor het komends
jaar.
Tenslotte valt nog melding te maken
van het feit. dat "wilde dieren, vooral tij
gers. gevlucht zijn naar de heuvels, waar
zij mensen en vee aanvallen.
(Van onze Utrechtse redacteur)
Tijdens een druk bezochte receptie is
gisteren afscheid genomen van de heer H.
J. Vuister, die na een 30-jarige werk
zaamheid wegens het bereiken van de
pensioengerechtigde leeftijd zijn functie
als secretaris van „Herwonnen Levens
kracht" neerlegt.
De voorzitter, de heer W. Essers jr,
sprekende namens het hoofdbestuur van
de K.A.B., waarvan hij penningmeester is,
weidde breedvoerig uit over de verdien
sten van de heer Vuister, die grote ijver
paarde aan nauwgezetheid en bij het ver
vullen van zijn mooie taak werd gestimu
leerd door zijn liefde tot de evennaaste.
Treffend zei dit ook „Ome Jan" de be
kende 92-jarige heer Jan van Zutphen,
voorzitter van „Zonnestraal", die getuig
de steeds zeer prettig met de heer Vuister
te hebben samengewerkt en hem prees om
zijn grote nauwgezetheid en onkreukbare
trouw. Hij herinnerde ook aan hetgeen in
de afgelopen dertig jaren op het gebied
van de t.b.c.-bestrijding is bereikt. Nu zijn
er in de sanatoria duizenden bedden leeg
en vroeger had men met gebrek aan
plaatsruimte te kampen.
Dr D. de Groot, inspecteur van de
Volksgezondheid in d= provincie Utrecht,
die eveneens zeer waarderende woorden
aan het adres van de heer Vuister sprak,
wees er op, dat dit toch geen aanleiding
mag zijn om gezamenlijk de handen in de
schoot te leggen, want het sterftecijfer van
t.b c.-patiënten is nog steeds onrustbarend
groot.
Rector J. Doesburg, assessor van de
geestelijke adviseur van de K A.B. mgr J.
G. van Schaik. die ondanks zijn hoge leef
tijd toch ook zelf de heer Vuister de hand
kwam drukken en dr J. J. Hirdes genees
heer-directeur van het sanatorium „Berg
en Bosch" in Bilthoven. hebben eveneens
de scheidende functionaris toegesproken.
Op de onbewaakte overweg aan de
Lange Zuidweg te Borssele op Zuid-Beve
land is gistermiddag omstreeks twee uur
een personenanto door een diesel-elec-
trische locomotief gegrepen en meege
sleurd. De beide Inzittenden, de heer K.
Wouterse, wethouder van St Laurens bfl
Middelburg en diens plaatsgenoot je heer
J. Willemse, liepen zware inwendige
kneuzingen en een schedelbasisfractuur
op. Z|j werden naar het ziekenhuis Oost-
wal te Goes vervoerd. Gistermiddag om
zes uur is de heer Wouterse overleden.
De heren Wouterse en Willemse waren
op weg naar Ellewontsdijk, waar zij een
koopdag wilden bezoeken Bij de overweg
bedraagt het zicht zeker 1590 meter. Ver
moedelijk hebben zij juist een kaart ge
raadpleegd. omdat ze ter plaatse niet
bekend waren. Zij hebben daardoor de
locomotief niet opgemerkt. Deze kwam
over de z.g. ringlijn van Borssele af naar
Driewegen. Volgens een ooggetuige reed
de locomotief niet hard. Desondanks werd
de auto ongeveer 90 meter meegesleurd en
in elkaar gedrukt.
Besprekingen te Parijs
Op 23 Februari zullen in Parijs bespre
kingen beginnen over het afschaffen van
het gebruik van paspoorten voor staats
burgers van de landen, die lid zijn van
de O.E.E.S., als zij elkanders landen be
zoeken.
West-Duitsland heeft verleden jaar
reeds bekend gemaakt bereid te zijn
buitenlanders zonder paspoort toe te
laten, als andere landen een zelfde maat
regel treffen.
